Çörekotu(igella spp.) türlerinde verim ve bazı kalite özelliklerinin araştırılması

Bu araştırma, 2016-2017 yıllarında Konya ekolojik şartlarında kuru- sulu koşullarda ve farklı ekim zamanlarına göre yetiştirilen çörekotu türlerinin (Nigella sativa ve Nigella damascena) verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada tarla denemeleri Konya ilinde çiftçi koşullarında ve kalite analizler S. Ü. Ziraat Fakültesi Tıbbi Bitkiler Laboratuvarında yürütülmüştür. Bu araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; kuru-sulu koşulların ve farklı ekim zamanlarının çörekotu türlerinin verim ve bazı kalite özellikleri üzerine önemli etkilerinin olduğu söylenebilir. En yüksek bitki boyu sulu koşullarda 3. ekim zamanında yetiştirilen bitkilerde ortalama N. sativa'da 47.07 cm ve N. damascena'de 36.87 cm olmuştur. Kuru koşullarda yetiştirilen N. sativa bitkisinde en yüksek bitki boyu 36.50 cm iken, N. damascena bitkisinde 25.60 cm olmuştur. En yüksek tohum verimi her iki türde de sulu şartlarda ve 3. ekim zamanında yetiştirilen N. sativa'da 83.32 kg/da ve N. damascena 84.15 kg/da elde edilmiştir. Uçucu yağ bileşenlerinden en yüksek timokinon içeriği sulu şartlarda ve 3. ekim zamanında yetiştirilen N. sativa tohumlarından %17.98 tespit edilmiştir. N. damascena tohumlarının uçucu yağlarında timokinon bileşeni tespit edilememiştir. Bu araştırma sonuçlarına göre; Konya ve benzer ekolojilerde verim bakımından kültürü yapılan çörekotu türlerinin erken ekim zamanında ve sulu koşullarda yetiştirilmesi kuru koşullara göre daha uygun olduğu söylenebilir.
This research was carried out to in order to determine the effects of different sowing dates and dry-irrigated agriculture conditons cultivated black cumin species (Nigella sativa and Nigella damascena) under Konya ecological conditions in 2016-2017 on yield and some quality properties. In the study, The field trial studies were carried out farmer conditions in Konya and quality analyzes at the Medical Plants Research laboratory in Agricultural Faculty of Selcuk University. According to the results obtained from this research; It can be said that black cumin varieties cultivated according to different sowing dates and irrigated-dry conditions have significant effects on yield and some quality characteristics. The average of highest plant height was 47.07 cm in N. sativa and 36.87cm in N. damascena in plants cultivated at the 3. sowing date and under irregated conditions. Under the dry conditions, ıt was 36.50 cm in N. sativa (3. sowing date), while it was 25.60 cm in N. damascena (3.sowing date). The highest seed yield was 83.32 kg / da in N. sativa and 84.14 kg/ da in N. damascena cultivated at the 3. sowing date and irregated conditions. The highest thymokinone content of the essential oil components was determined 17.98 % from N. sativa seeds cultivated under irrigated conditions and at the 3.sowing date. The thymokinone component was not determined in the essential oils of N. damascena seeds. According to the results of this research; In terms of yield in Konya and similar ecologies, the cultivation of black cumin species in the early sowing date and in irregated conditions may be more appropriate than dry conditions.