Yöneticilerin liderlik tarzlarına ilişkin çalışan algıları, ÇEDAŞ grup şirketleri örneği (Çorumgaz, Sürmeligaz, Kargaz)

Organizasyonların idari kısımlarında görev yapan insanların nasıl bir liderlik tarzını benimsedikleri ve astlarının onları nasıl algıladıkları, astlarının davranışları ve organizasyona dair tavırları ile ilgili belirleyici etki oluşturmaktadır. Bu sebeple organizasyonda yer alan idarecilerin liderlik stilinin astları tarafından nasıl algılandığını ölçmek ve ortaya koymak, idareciler açısından başarılı bir idare uygulanmasında son derece önemlidir. Literatüre bakıldığında liderlik stilleri ile ilgili birçok görüş görülmektedir. Bu kapsamlı çalışmada ilk olarak lider, yönetici, liderlik kavramı, liderlik yaklaşımları ve liderlik stilleri ile alakalı bilgiler verilmektedir. Çalışmanın ikinci bölümünde Çorum, Çankırı, Karabük, Kastamonu ve Yozgat İlleri ve bu İllerin İlçelerinde(Sungurlu, Kurşunlu, Korgun, Tosya, Seydiler, Safranbolu, Gerede, Boğazlıyan, Sorgun, Yerköy, Saray, Çiçekdağı, Köseli) faaliyet gösteren ÇEDAŞ (Çorum Elektrik ve Doğal Gaz Ticaret A.Ş.) Grup şirketleri çalışanlarının, yöneticilerinin liderlik tarzlarını nasıl algıladıklarını ölçmek amacıyla bir çalışma yapılmıştır. Çalışma sonucu veriler analiz edilmiştir. Yapılan analitik çalışmaların sonucunda, çalışanların demokratik ve serbest bırakıcı bir liderlik tarzı istedikleri izlenimi oluşmuştur. Ancak firmada otokratik liderlik tarzının ağır bastığı görülmüştür. Sonuçlar ve değerlendirmeler sunulmuştur. What kind of leadership styles is adopted by the people who are working on administrative department of the organizations and how the subordinates perceive them, is create a determinant effect about behaviors of subordinates and attitudes related to organization. For this reason, to measure and revealing how the subordinates perceive the leadership styles of their managers who take place in the organizations, will be vital to implement a successful management by the managers. In the literature, there are several remark about leadership styles. At this extensive working firstly, information is given related to leader, manager, leadership concept, leaderhip approachments and leadership styles. In the second part,a working is done on the purpose of measure how the employees perceive the leadersip styles of their managers who work in the ÇEDAŞ (Çorum Electricity and Natural Gas Inc.) group companies in business at the Çorum, Çankırı, Karabük, Kastamonu and Yozgat cities and county of these cities((Sungurlu, Kurşunlu, Korgun, Tosya, Seydiler, Safranbolu, Gerede, Boğazlıyan, Sorgun, Yerköy, Saray, Çiçekdağı, Köseli). Working results is analized. Democratic and Laissez-faire leadership style is wanted by employees.But the otocratic leadersip style is seen in the firm.The results and considerations is presented. ÖZET -- i ABSTRACT-- ii TEŞEKKÜR--..iii İÇİNDEKİLER -- iv SİMGELER VE KISALTMALAR LİSTESİ--.viii ŞEKİLLER LİSTESİ-- ix TABLOLAR LİSTESİ--.. x ÖNSÖZ--.. xii BİRİNCİ BÖLÜM GİRİŞ----. 1 1.LİDERLİK İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR--.. 1 1.1 Lider-- 1 1.2 Yönetici--. 5 1.3 Yönetici ve Lider Arasındaki Farklar--. 6 1.4 Liderlik-- 11 2. LİDERLİK TEORİ VE YAKLAŞIMLARI -- 18 2. 1 Klasik Örgüt Teorisinde Liderlik Yaklaşımı --. 18 2.1.1 Özellikler Yaklaşımı--.. 19 2. 2 Neo Klasik Örgüt Teorisinde Liderlik Yaklaşımı--. 24 2.2.1 Davranışsal Yaklaşım -- 24 2.2.1.1 Iowa Üniversitesi Liderlik Araştırmaları--.. 26 2.2.1.2 Ohio Devlet Üniversitesi Liderlik Modeli-- 29 2.2.1.3 Michigan Üniversitesi Liderlik Araştırması-- 31 v 2.2.1.4 Harvard Üniversitesi Araştırmaları--. 31 2.2.1.5 R. Blake ve J. Mouton Yönetim Tarzı Matrisi Modeli-- 32 2.2.1.6 Douglas Mc Gregor’un X ve Y Yaklaşımları--. 33 2.2.1.7 Rensis Likert’in Sistem 4 Modeli -- 34 2.2.1.8 Z Yaklaşımı -- 36 2. 3 Modern Örgüt Teorisinde Liderlik Yaklaşımı 37 2.3.1 Durumsallık Yaklaşımı-- 37 2.3.1.1 Fred Fiedler’in Etkin Liderlik Yaklaşımı -- 39 2.3.1.2 Yol- Amaç Yaklaşımı--.. 40 2.3.1.3 Reddin’in Üç Boyutlu Lider Etkinliği Yaklaşımı -- 40 2.3.1.4 Hersey ve Blanchard’ın Yaşam Dönemi Yaklaşımı-- 41 2.3.1.5 Vroom-Yetton-Jago Liderlik Yaklaşımı --. 42 2.3.1.6 Robert Tannenbaum ve Warren H.Schmidt’in Lider Davranış Süreci 44 2. 4 Post Modern Liderlik Yaklaşımı-- 44 3.LİDERLİK TARZLARI --. 45 3.1 Geleneksel Liderlik Teorileri-- 46 3.1.1 Bürokratik Liderlik -- 46 3.1.2 Otokratik Liderlik --.. 46 3.1.3 Demokratik Liderlik --. 49 3.1.4 Tam Serbesti Tanıyan Liderlik --.. 51 3.2 Modern ve Post Modern Liderlik Teorileri-- 53 3.2.1 Dönüşümcü (Transformasyonel )Liderlik --. 54 3.2.2 Etkileşimci (Transaksiyonel) Liderlik --. 61 3.2.3 Hümanist (Babacan) Liderlik-- 63 3.2.4 Karizmatik Liderlik-- 63 3.2.5 Stratejik Liderlik --. 66 vi 3.2.6 Vizyoner Liderlik-- 68 3.2.7 Hizmetkar Liderlik--. 70 3.2.8 Etik Liderlik--. 71 3.2.9 Otantik Liderlik-- 71 3.2.10 Eğitimsel Liderlik -- 71 4.YÖNETİCİLERİN LİDERLİK TARZLARININ ÇALIŞANLAR TARAFINDAN NASIL ALGILANDIĞI HAKKINDA YAPILMIŞ OLAN ÇALIŞMALAR--. 72 İKİNCİ BÖLÜM 5.ÇEDAŞ GRUP ŞİRKETLERİNDE YAPILAN BİR UYGULAMA --. 77 5.1 Kavramsal Çerçeve --.. 77 5.2 Araştırmanın Amacı ve Önemi -- 77 5.3 Araştırmanın Yöntemi -- 78 5.4 Araştırmanın Varsayımları --.. 79 5.5 Araştırmanın Veri Toplama Aracı -- 79 5.6 Araştırmanın Bulguları --.. 79 5.6.1 Demografik Bilgiler --. 80 5.6.2 Güvenilirlik Analizi Sonuçları--. 82 5.6.3 Faktör Analizi -- 84 5.6.4 Bağımsız Örneklem T Testi --. 85 5.6.4.1 Cinsiyete Bağlı T Testi --.. 85 5.6.4.2 Medeni Duruma Bağlı T Testi -- 87 5.6.5 Tek Yönlü ANOVA Testi --. 88 5.6.5.1 Yaş Kriterine Göre ANOVA Testi --.. 88 5.6.5.2 Eğitim Durumu Kriterine Göre ANOVA Testi --.. 90 5.6.5.3 Firmadaki Pozisyonu Kriterine Göre ANOVA Testi -- 90 5.6.5.4 Firmadaki Çalışma Süresi Kriterine Göre ANOVA Testi -- 92 vii SONUÇ VE DEĞERLENDİRME -- 93 KAYNAKÇA --. 96 EK-1 --. 106 EK-2--.. 107