Farklı çinko dozlarının mısır (Zea mays L.) çeşitlerinde verim ve tane kalitesi üzerine etkisi

Bu çalışma, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde 2014 yılı mısır üretim sezonunda, tesadüf blokları bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre yapılmıştır. Deneme materyali olarak Competo, 31D24, 3167, DKC 6876 hibrit mısır çeşitleri kullanılmıştır.Kullanılan mısır çeşitlerine 3-4 yapraklı dönemde farklı dozlarda (kontrol (0 ppm), 1000ppm, 2000ppm, 4000ppm) yapraktan çinko sülfat (ZnSO4) gübresi uygulanmıştır.Farklı dozlarda yapraktan uygulanan çinko dozlarının çeşitlere ait etkilerinin belirlenmesi amacıyla verim parametrelerinden koçan boyu, tane verimi, bin tane ağırlığı, koçanda tane sayısı tespit edilerek, kalite hakkında önemli bilgiler veren protein, nişasta, ham yağ, ham lif ve ham kül oranı miktarları saptanmıştır.Tarla koşullarında yürütülen deneme sonucunda; çeşitlere ait tane verimi 783.2-1500.3 kg/da, koçan boyu 16.4-20.9 cm, koçanda tane sayısı 441.9-677.5 adet, bin tane ağırlığı 311.6-410.7 gr değerleri arasında değişmiştir. Kalite parametrelerinde ise tanede protein oranı %6.1-7.9, nişasta oranı %60.8-64.2, ham yağ oranı %2.7-3.3, lif oranı %1.3-2.1 ve kül oranı %1.07-1.16 arasında değerler elde edilmiştir. Çeşitler kendi aralarında incelendiğinde tüm parametreler arasında 31D24 çeşidi ön plana çıkmıştır. Çinkolu yaprak gübresi uygulamaları verim parametreleri üzerinde etki yaratmazken, kalite parametrelerinde ise uygulanan çinko dozları olumlu etki yaratmıştır ve özellikle 1000 ppm dozu ham protein ve ham yağ oranlarında en yüksek değeri alarak olumlu etki yaratmıştır.Anahtar sözcükler: Mısır, verim, çeşit, çinko, protein, kalite This study was conducted onresearch and experimental fields at Adnan Menderes University Agriculture Faculty Research Farm, during corn production period in 2014. The research is based on completely randomized split block design. Competo, P31D24, 3167, DKC 6876 hybrid corn varieties used as research material. Besides, on 3-4 leaves period of corn varieties, different zinc (ZnSO4) doses (control (0 ppm), 1000 ppm, 2000 ppm, 4000 ppm) applied by spraying on the leaves. To determine effects of different zinc doses on the varieties cob length, grain yield, thousand grain weight, number of grains per cob, crude protein, starch, fat, fiber and ash contents were analyzed as yield and quality components. As a consequence of trials carried out in field conditions, grain yields varried between 0.783-1.500 t/ha, cob length varried between 16.4-20.9 cm, number of grains per cob varried between 441.9-677.5 and thousand grain weight varried between 311.6-410.7 g. In addition to yield components, quality parameters grain protein content ranged between 6.1-7.9 %, starch content ranged between 60.8-64.2%, fat content ranged between 2.7-3.3%, fibre content ranged between 1.3-2.1% and ash content ranged between 1.07-1.16%. When corn varieties were analyzed, the variety of P31D24 gave the best results in all parameters. Zinc foliar applications have no effect to yield parameters while create possitive impact on the quality parameters. Especially, 1000 ppm zinc dose take the highest value and has possitive effect on crude protein and fat content.Anahtar sözcükler: Corn, yield,variety, zinc, protein, quality 85