'İNSANLARINI BEKLEYEN YENİ KENT MERKEZİ': UŞAK ESKİ TABAKHANE ÇEVRESİ KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJESİ ÜZERİNE BİR DURUM ÇALIŞMASI

Günümüzde “kentsel dönüşüm” sözcükleri özellikle bina yapımı, inşaat ya da evinde tadilat yaptırmak isteyen hemen herkesin bir şekilde duyduğu bir kavram haline gelmiştir. Çalışmada görüleceği üzere birden çok anlamı olan bu kavramın hemen herkesin kullandığı bir kavram haline gelmesi ise Gölcük ve Düzce depremlerinin yaşandığı tarihe kadar uzanmaktadır. 1999 yılında 7,2 ve 7,4 şiddetinde yaşanan ve yaklaşık 18.373 insanın enkaz altında kalarak kaybedilmesi ile sağlıksız binaların ne kadar tehlikeli olduğu ise acı bir şekilde öğrenilmiştir (TBMM, 2010). Yaşanan afetten sonra durumun ciddiyeti, çıkarılan kanunlara da yansımıştır. Böylece sağlıksız binaların dönüşüm süreci de çeşitli yasa ve kanunlarla zorunlu hale getirilmiştir. Nihayetinde sağlıksız olan ya da zamanla sağlıksız hale gelen binaların dönüşüm sürecinde, bu bina sahiplerine devlet tarafından verilen çeşitli teşvikler ile sürecin hızlandırılması amaçlanmıştır. Kentsel dönüşüm bir süreç olarak düşünüldüğünde; bu süreç, yalnızca konutları kapsamamakta; konutlar ve kentlerin tamamındaki binalarla beraber sanayi alanlarını da içerisine almaktadır. Bu alanlardan birisi olarak Uşak ilinde, inşa edildikleri dönemde şehir dışına konumlandırılan, ancak zamanla büyüyen ve şehrin merkezinde kalan, eski sanayi alanlarından birisi olan “Uşak Tabakhane Çevresi Gecekondu Önleme Bölgesi’nin” dönüşüm süreci ve sonrasında bölgenin durumu bu tezin konusunu oluşturmaktadır.Bölgenin mevcut durumunu ortaya koymak ise bu tezin en temel amacını oluşturmaktadır. Günümüzde dahi Uşak kent ekonomisinin lokomotifi olan tekstil ve tabakhane sektörünün mevcut durumdaki şehir dışında bulunan sanayi bölgesine taşınmasından önce faaliyet gösterdiği bu alanda, alanın kendine has bir atmosferi ve insan hareketliliği bulunmaktaydı. Günümüzde bu alandaki fabrika binalarının yerinde kamu kurumları, çok katlı apartmanlar, ticaret alanları ve sosyal donatı alanları bulunmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde Uşak ili, tabakhane ve tekstil iş kolu hakkında bilgiler verilmiş ve çalışmanın amacı ve önemi incelenmiştir. İkinci bölümünde ise kentsel dönüşüm kavramı ve yasal boyutları ile beraber Uşak şehri ve eski tabakhane bölgesi hakkında bilgiler sunulmuştur. Tezin üçüncü bölümünde ise bölgenin dönüşüm süreci ve bölge hakkında yapılan görüşmeler değerlendirilmiş, bölgenin güncel durumu hakkında yapılan alan çalışmalarında elde edilen veriler işlenmiş ve dördüncü bölümde ise değerlendirmelere yer verilerek öneriler geliştirilmiştir. Bu tezin kentlerin dönüşüm süreçleri ve sonrası için kentlerde yaşayan insanlara, mimarlara, şehir planlamasında görev alan tüm uygulayıcılara ve yöneticilere bir bakış açısı kazandıracağını umuyoruz.