Osmanlı adliye teşkilatı: 1239 No'lu Edremit Şer'iye Sicili örneği

Altı asır üç kıtada hüküm sürmüş olan Osmanlı Devleti'nin genel bir tarihini yazmak için yine onlar tarafından tutulmuş olan arşivlerden faydalanmadan yazmanın mümkün olmadığını söylemekte bir bahis görmüyoruz. Bu arşivler arasında özellikle şer'îye sicilleri de ihtiva etmiş olduğu çeşitli bilgi ve malumatla dönemine ışık tutmaktadır. Bu minval üzere Araştırmamızın konusu olan 1239 No'lu Edremit Şer'î ye Sicili, yerelde Edremit genelde ise Osmanlı Devleti'nin toplumsal yaşam ve idarî yapısı hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Çalışmamızın konusu olan mezkûr defter, ihtiva etmiş olduğu veriler açısından önemli malumatlar sunmaktadır.Edremit'in H. 1265-1266 /M. 1849-1850 tarihleri arasında meydana gelen siyasî, hukukî, içtimai ve toplumsal olaylar hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Özellikle Tanzimat sonrası bir defter olmasıyla Tanzimat fermanının getirmiş olduğu yenilik ve değişimlerin taşraya yansımasını açık bir şekilde göz önüne sermesi cihetiyle araştırmacılar için ayrıca bir önem taşımaktadır. Ayrıca çalışmamızı dört bölüme ayırdık. Ana başlık ve birinci bölümde; Genel Bilgiler, Osmanlı Devleti'nde Adli Teşkilat Oluşumu, İslâm Yargı Sisteminde Kadıların Yardımcıları. İkinci bölümde; Karesi Sancağının Edremit Kazası ve Şer'îye Sicil'leri. Üçüncü bölümde; 1239 No'lu Edremit Şer'îye Defterinin değerlendirilmesi. Dördüncü bölümde; (Hicri 1265-66 Miladi 1849-50) 1239 No'lu Edremit Şer'îye Sicilinin transkribi ile ilgili çalışma yaparak tamamladık.Defterde elde edilen bilgiler, ilgili konularda yazılmış olan çalışmalarla desteklenerek zenginleştirilmeye çalışılmıştır. In order to write a general history of the Ottoman Empire, which ruled over six centuries and three continents, it is not possible to write without using the archives held by them. Among these archives, especially the sheri'yya registers shed light on that day with various information. In this respect, the Edremit Sher'iyye Registry Numbered 1239, which is the subject of our research, provides important information about Ottoman social life and administrative structure in the local area. The mentioned book, which is the subject of our study, provides important knowledges in term of the information it contains.In the Edremit provides important information about political, legal, social, and social events that took place between 1849-1850. Espacially since it is a post-Tanzimat book, we believe that it has a special importance fort he researchers because it clearly reflects the reflections of the changes and innovations brought by the Tanzimat decree to provides.The information obtained in the book has been tried to be enriched by supporting the studies written on related subjects. 352