Populacijska analiza atlantske plavoperajne tune, Thunnus thynnus (Linnaeus, 1758) u kaveznom uzgoju primjenom mikrosatelitskih lokusa

Atlantska plavoperajna tuna Thunnus thynnus je pelagična riba iz porodice Scombridae, koja nastanjuje Atlantski ocean i Sredozemno more duž kojih migrira u svrhu reprodukcije i ishrane. Zbog svog hranjivog i ukusnog mesa iznimno je cijenjen ulov, pogotovo u Japanu, što je potaklo razvoj uzgoja ove vrste u Sredozemlju, Australiji, dalekom Istoku i Americi. Od 1996. godine prakticira se njen kavezni uzgoj u Hrvatskoj gdje čini veliki dio izvoza ribarstvene industrije i donosi značajnu ekonomsku dobit. Ulov, transport, adaptacija na kavezni uzgoj, loša prehrana, nagle promjene okolišnih čimbenika uzrokuju stresne uvjete u ribe što može rezultirati utišavanjem komponenti urođene imunosti. To dovodi do osjetljivosti na infekcije i izloženosti patogenima što loše utječe na rast i kondiciju i može u konačnici uzrokovati mortalitet juvenilne ribe i velike gubitke u akvakulturi. Mikrosateliti su najčešći oblik ponavljajuće DNA u eukariotskom genomu, lako se amplificiraju PCR reakcijom i predstavljaju odlične genetičke biljege u istraživanju populacijske strukture, evolucije, identifikacije jedinki, određivanju srodstva među jedinkama te se često koriste u genetičkim i medicinskim istraživanjima. Koristeći mikrosatelitne motive identificirane na sekvencama normalizirane cDNA knjižnice plavoperajne tune kao inicijalnog kalupa, razvijen je multipleks PCR protokol s 14 lokusa smještenih u blizini kodirajućih regija gena koji se eksprimiraju prilikom stresa i imunosne reakcije. Na uzorcima DNA izoliranim iz fragmenta peraja 334 tune uzorkovanih prilikom ulaza populacije u uzgoj, te prilikom izlova iste populacije nakon 1.5 godišnjeg uzgoja utvrđena je razlika u učestalosti polimorfizama ovih mikrosatelitnih lokusa, što se može dovesti u vezu s fitnessom jedinki u uzgoju. Istraživani lokusi u budućnosti mogu poslužiti kao biljezi za otkrivanje jedinki unutar populacije koje su uslijed polimorfizama unutar imunosnih gena sklonije promjenama imunosnog sustava i imaju izraženiji rizik od ugibanja kroz uzgojni ciklus.