De ouderlijke partnerrelatie: meta-analytische verbanden tussen maladaptief functioneren van kinderen en reacties op ouderlijk conflict

Het belang van de ouderlijke partnerrelatie voor de ontwikkeling van het kind is al langer bekend. Het doel van deze meta-analyse was het samenvoegen van cross-sectioneel en longitudinaal empirisch onderzoek naar het verband tussen de ouderlijke partnerrelatie en het maladaptief functioneren van kinderen (d.w.z. externaliserende en internaliserende problemen) en de reacties van kinderen op ouderlijk conflict (d.w.z. emotioneel, gedragsmatig, cognitief en fysiologisch). Op basis van verschillende theoretische modellen maakten we daarbij een onderscheid tussen zes dimensies van de ouderlijke partnerrelatie: kwaliteit van de relatie, frequentie van conflicten, agressief conflictgedrag, teruggetrokken conflictgedrag, constructief conflictgedrag en kind-gerelateerd conflict. Uiteindelijk is in de meta-analyse een selectie van 169 studies opgenomen naar het maladaptief functioneren van kinderen en een selectie van 61 studies naar de reacties van kinderen op conflict. De bevindingen die uit deze meta-analyse naar voren kwamen, ondersteunden de theoretische hypotheses over de relatieve voorspellende waarde van de dimensies van de ouderlijke partnerrelatie voor het functioneren van kinderen, maar betwisten deze tegelijkertijd ook. Hoewel agressief conflictgedrag specifiek sterker samenhing met externaliserend gedrag en emotionele reacties op conflict van kinderen, bleken teruggetrokken- en niet-constructief conflictgedrag een even groot risico te vormen voor de andere functioneringsdomeinen van kinderen. Daarnaast zou er in de theoretische modellen meer aandacht moeten zijn voor de kwaliteit van de ouderlijke parnerrelatie, de frequentie van de conflicten en kind-gerelateerd conflict; omdat deze dimensies dezelfde risico’s vormen voor het functioneren van kinderen als de drie soorten conflictgedraging. Bovendien bleven de meeste verbanden tussen de ouderlijke partnerrelatie en het functioneren van kinderen gelijk over langere tijd. Daarnaast bleken leeftijds- en genderverschillen af te hangen van de specifieke vormen van ouderlijk conflict en het functioneringsdomein van kinderen. Samenvattend ondersteunen de resultaten de groeiende consensus dat preventie- en interventieprogramma’s voor de geestelijke gezondheid van kinderen kunnen profiteren van meer of andersoortige aandacht voor de ouderlijke partnerrelatie.