HIV/AIDS Hastalarının Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Yöntemlerini Kullanım Durumu: Çok Merkezli Çalışma.

Giriş: Tamamlayıcı ve alternatif tıp (TAT) kullanımı, kanıta dayalı geleneksel tıbbın varlığına ve çoğu TAT türünün iddialarını destekleyen kanıtların bulunmamasına rağmen, farklı hasta popülasyonları arasında yaygındır. Çalışmamızda, insan immün yetmezlik virüsü (HIV) hastalarında TAT kullanım yaygınlığını, tedavi türlerini ve sosyodemografik özelliklerinin belirlenmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Bu niceliksel tanımlayıcı çalışma, 2020-2021 tarihleri arasında İstanbul, Sakarya, Rize ve Düzce'de bulunan HIV kliniğindeki toplam 480 katılımcıdan oluşan kesitsel, uygun bir örneklem üzerinde gerçekleştirildi. Otuz maddelik anket kullanılarak yüz yüze görüşmeler yapıldı. Hastalar TAT kullanan ve kullanmayan olarak iki gruba ayrılarak karşılaştırıldı. Veri analizi tanımlayıcı istatistikleri, ki-kare testleri ve ikili lojistik regresyon analizi yapıldı. P<0,05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular: Toplam 480 HIV pozitif bireyin 102'si TAT yönteminden herhangi birini kullandığını belirtti. TAT kullanan ve kullanmayan HIV pozitif bireylerin cinsiyet, yaş, eğitim ve medeni durum ile birlikte hastalığın süresi, meslekleri arasındaki fark incelendi. TAT yöntemlerini kullanım oranının biseksüel olanlarda diğerlerine göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek olduğu saptandı (p=0,048). Yaş grupları, meslek ve eğitim durumu arasında fark görülmedi. Evli olanlarda ise TAT yöntemlerini kullanım oranının diğerlerinden daha düşük olduğu saptandı (p=0,041). İstatistiksel olarak anlamlı fark olmamakla birlikte, üniversite mezunu olanlarda TAT yöntemlerini kullanma oranının düşük eğitim seviyesi olanlardan daha fazla olduğu; yine şehirde yaşayanlarda kırsaldakilerden; öğrencilerde diğer meslek gruplarından fazla olduğu saptanmıştır (Tablo 1). TAT kullanan 102 hastanın 65'i bitkisel ürün (keçi boynuzu, enginar, sarımsak, balık yağı, reishi mantarı, çeşitli bitkisel çay, sirke), 4'ü sarı kantaron, 32'si vitamin, 17'si dini yöntemler (hacamat, sülük, dua) ve 15'i arı ürünlerini kullanmıştı. TAT kullanan hastaların %60'ı doktoruna bilgi vermediğini iletti. Bitkisel kullanım ve antiviral ilaç etkileşimi bilgisi sorulduğunda 47'si bilmediğini, 12'si etkileşmediğini, 5'i etkileştiğini söyledi. Sonuç: HIV pozitif bireyler arasında TAT kullanımı, özellikle de bitkisel ürünler yaygındır. Bitkisel ürünlerin kullanılması durumunda bitkisel ürün-ilaç etkileşimleri olabileceği, vitaminlerin ilaç emilimi ile ilgili sorun oluşturabileceği bilgisi hastalara aktarılmalıdır. Yarıdan fazla hasta grubunun, TAT kullanımı konusunda doktoruna bilgi vermediği görülmüş olup HIV pozitif birey takip eden hekimlerin bu konuda detaylı anamnez alması önemlidir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]