Makrofaj Aktivasyon Sendromu Gelişen COVID-19 Hastalarında Tocilizumab ve Hemoadsorbsiyon Tedavilerinin Etkinliklerinin Karşılaştırılması.

Amaç: Koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) ilişkili immün disregülasyon ve hiperenflamasyon ile gelişen makrofaj aktivasyon sendromu (MAS) doku hasarına yol açarak hastalığın en ağır formuna ilerleyebilir. Bu çalışmada sitokin fırtınası gelişen kritik COVID-19 hastalarında interlökin-6 reseptör antagonisti olan Tocilizumab ile sitokin uzaklaştırıcı hemoadsorbsiyon tedavilerinin etkinlikleri karşılaştırıldı. Gereç ve Yöntem: Etik kurul onamı alındıktan sonra prospektif kohort şeklinde planlanan çalışmamıza YBÜ’nde tedavi edilen ve sitokin fırtınası gelişen COVID-19 hastaları alındı. Yapılan güç analizinde çalışmamız için 68 hasta gerektiği saptanmıştı. Numerik verilerin karşılaştırılmasında, ındependent samples t-testi veya Mann-Whitney U testi kullanıldı. Kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında ki-kare testi veya Fisher’sexact testi kullanıldı. İstatistiksel anlamlılık sınırı olarak p<0,05 belirlendi. Bulgular: Her iki grupta demografik bilgiler, YBÜ yatış APACHE II VE SOFA skorları benzerdi. Sitokin uzaklaştırıcı (Grup 1) ve Tocilizumab (Grup 2) tedavilerinin biyokimyasal parametreler üzerindeki etkileri karşılaştırıldığında Tocilizumab grubunda 0. günde D-dimer ve 7. günde CRP seviyeleri anlamlı düşük saptandı (p<0,05). Grup içi karşılaştırmada her iki grupta da tedavi ile ferritin, prokalsitonin, CRP ve fibrinojen düzeylerinin düştüğü, lenfosit sayısının ise arttığı belirlendi (p<0,05) (Tablo 1). Entübasyon ve MV süresi Grup 1’de Grup 2’ye göre anlamlı yüksekti (p<0,05). Sekonder enfeksiyon sıklığı Grup 1’de (24; %70,6) Grup 2’ye (16; %47,1) göre anlamlı yüksek saptandı (p<0,05). Grup 1, Grup 2 ile karşılaştırıldığında akut böbrek hasarı ve hemodiyaliz ihtiyacı daha yüksek, YBÜ ve hastane yatış süreleri daha uzundu (p<0,05). Yirmi sekiz günlük mortalite gruplar arasında anlamlı farklılık göstermedi. Sonuç: SARS-CoV-2 enfeksiyonuna yönelik spesifik antiviral ajan henüz bulunmamaktadır. MAS’de kullanılan immünomodülatuvar ajan ve sitokin adsorbsiyon tedavilerinin sonuçları tartışmalıdır. Çalışmamızda YBÜ’müzdeki hastalık şiddeti benzer COVID-19 hastalarında gelişen MAS’de tedavide kullanılan sitokin hemoadsorbsiyon ve Tocilizumab tedavilerinin benzer sağkalıma yolaçmakla birlikte sitokin filtresi kullanımı Tocilizumab tedavisine göre sekonder enfeksiyon, entübasyon sıklığı, MV süresi ile YBÜ yatış süresinde uzamaya neden olmaktadır. Daha az invaziv olması gözönüne alındığında Tocilizumab tedavisinin MAS tablosunda akla getirilmesi uygun görülmektedir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]