Search

Amaç: Trafik kazalarına bağlı yaralanmalarda maluliyet raporu düzenlenirken hangi yönetmeliğin kullanılacağı büyük bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmamızda; Trafik kazalarından kaynaklanan tazminat davalarında temyiz merci olan Yargıtay 17 Hukuk Dairesi’nin ve bu daire kapandıktan sonra görevini devrettiği Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin kararları, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı ve Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları (KZMSS Genel Şartları) incelenerek çözüm önerileri sunulması amaçlandı. Gereç ve Yöntemler: Çalışmamızda; Yargıtay 17 Hukuk Dairesi’nin 01.01.2020 - 25.03.2021 ve Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 24.05.2021-01.12.2021 tarihleri arası kararları “https://karararama.yargıtay.gov.tr/” adresinden, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı ile KZMSS Genel Şartları “https://www.resmigazete.gov.tr/” adresinden taranarak elde edilen veriler Excel 2016 Microsoft programına kaydedildi. Maluliyet oranı tespiti için hangi tarihler arasında hangi yönetmelik kapsamında rapor düzenlenmesi gerektiği araştırıldı. Bulgular: Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 01.01.2020 ile 25.03.2021 tarihleri arasında çalışmamız koşullarını kapsayan 129 kararına, Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 24.05.2021 ile 01.12.2021 tarihleri arasında 220 kararına, KZMSS Genel Şartları ve Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Şartlar kapsamında 14.05.2015 - 04.12.2021 resmi gazete tarihleri arası çalışmamız koşullarını kapsayan 4 (dört) tebliğ kararına, Anayasa Mahkemesi’nin Esas Sayısı: 2019/40, Karar Sayısı: 2020/40, Karar Tarihi: 17/7/2020 olan iptal kararına ulaşıldı. Sonuç: Çalışmamız kapsamında; Trafik kazasına bağlı maluliyet raporlarında hangi yönetmeliğin kullanılacağı hususunda Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin ve bu daire kapandıktan sonraki süreç için görevini devrettiği Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin içtihatları ve KZMSS Genel Şartları birbiri ile uyumlu olduğu, ancak Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının 01.09.2013 ile 20.02.2019 tarihleri arasında meydana gelen trafik kazalarında kullanılması gereken yönetmelik açısından çelişki oluşturduğu ortaya çıkmaktadır., Objective: It is a big problem to choose the regulation which will be used en issuing a disability report in injuries due to traffic accidents. In our study; we examined decisions of the appealing authority in compensation cases arising from traffic accidents, which are the 17th Civil Chamber of the Court of Cassation and after its closing the 4th Civil Chamber of the Court of Cassation of Appeals; the decision of Cancellation of the Constitutional Court and the General Conditions of Highways Motor Vehicles Compulsory Liability Insurance (HMVCFLI General Conditions) and aimed to present solution suggestions.Materials and Methods: In our study; we used Excel 2016 Microsoft program to save the data obtained from https://karararama.yargıtay.gov.tr/ address, for the decisions of the 17th Civil Chamber of the Court of Cassation between 01.01.2020-25.03.2021 for the appeals and the 4th Civil Chamber of the Court of Cassation between 24.05.2021 and 01.12.2021 and also the data obtained from https://www.resmigazete.gov.tr/ address, for the Cancellation Decision of the HMVCFLI General Conditions. We investigated in which period of time which regulation be used in order to detarmine the disability rate.Results: 129 decisions of the 17th Civil Chamber of the Court of Cassation between 01.01.2020 and 25.03.2021, 220 decisions of the 4th Civil Chamber of the Court of Cassation of Appeals between 24.05.2021 and 01.12.2021 and 4 (four) communicated decisions from the Constitutional Court's Article Number: 2019/40, Decision Number: 2020/40, Decision Date: 17/7/2020 of HMVCFLI General Conditions and General Conditions for Making Amendments; all of them covering our conditions, were evaluated. Conclusion: Regarding to which regulation would be used in disability reports due to traffic accidents, the result of our study was that, the case law of the 17th Civil Chamber of the Court of Cassation and the 4th Civil Chamber of the Court of Cassation, to which was delegated its duty after the first chamber was closed, and the General Conditions of the HMVCFLI are compatible with each other, but, the Cancellation Decision of the Constitutional Court is incompatible. With the regulation that should be used in traffic accidents that occurred between 01.09.2013 and 20.02.2019.

Adultery, which means “illegitimate sexual intercourse”, is a regulative gender norm in the patriarchal symbolic order. In this article, I will discuss the concept of patriarchal symbolic order through a reference to Butler’s thesis. Butler argues that Levi-Strauss’ and Lacan’s structuralist discourse, bases on the incest law, are formulated as a universal and ideal form of social/symbolic norms. The common point of this universal structure is that there is no room for an equal and autonomous female subject. In other words, the female subject has a subsidiary position in the patriarchal symbolic order. I will explain that the patriarchal symbolic order norms and the social/symbolic meaning of adultery internally and externally affect the legal norms and interpretations through acts of violence. I will critically debate on legal norms and interpretations of adultery by analyzing Cover's concepts of “legal violence” and Fricker’s “epistemic injustice” by briefly mentioning the history of adultery in common-law. In Turkey, adultery is regulated as a specific reason for divorce in the Civil Code. Thus, it is necessary to argue on the ways of interaction between the legal violence and the jurisprudence on adultery in Turkey. I will try to put forward the ways of interpretation of judicial decisions in the fault-based divorce process and subjection of women to legal violence by examining Turkish Family Court’s and Supreme Court’s precedents on adultery. While determining the amount of the compensation and the share of intra-marital acquisitions in divorce cases, the Supreme Court firmly considers adultery of the wife as a gross fault, even more than domestic violence of the husband.

Tüzel kişiliği haiz şirketlerde tüzel kişilik perdesinin kaldırılması meselesi, özellikle 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun kanunlaşma sürecinden başlayarak bugüne kadar doktrinde birçok esere konu olmuştur. Yargıtay’ın farklı Hukuk Daireleri ve Hukuk Genel Kurulu tarafından verilmiş olan kararları incelendiğinde, özellikle son senelerdeki kararlar ile artık belirli kriterlerin yerleşmiş olduğundan söz edebilmek mümkündür. Konunun kapsamlı olarak tahlil edildiği kararlarda, Yargıtay’ın meseleye dürüstlük kuralı ve hakkın kötüye kullanılması temelinden yaklaştığı, buradan hareketle organik bağ, muvazaalı işlem, yönetsel özdeşlik gibi perdenin kaldırılması kuramıyla ilişkili kavramları da dikkate aldığı söylenmelidir. Bu noktada Yargıtay’ın özellikle üzerinde durduğu husus üçüncü şahıslara bilinçli olarak zarar verme saikiyle hareket edilmiş olması ve buna ilişkin fiillerin bir takım somut deliller ile ispat edilmesidir. Ticari alacakların tahsili amacına yönelik perdenin kaldırılması talepleri konusunda Yargıtay’ın daha sıkı kriterler gözettiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Ancak farklı özel hukuk alanlarına ilişkin bir takım Özel Daire kararları bağlamında bu yaklaşımın aynı şekilde uygulandığı da ifade edilemez. Özellikle iş hukukuna ilişkin işçi alacağı davaları bakımından tespitlerimiz, en azından ilkesel bazda, Özel Daire yaklaşımının daha cesaretlendirici olduğu yönündedir. Bu durumu iş hukukunun kendine has özellikleri ve çalışanların haklarının korunması ilişkin saiklerle açıklamak mümkündür. Bunun yanısıra piyasadan yüksek kazanç karşılığında mevduat toplanmasına dayanan ihtilaflara ilişkin davalarda Yargıtay’ın kuramın uygulanmasına daha eğilimli olduğu söylenebilir. Söz konusu ihtilafların dayandığı olgular değerlendirildiğinde bu yaklaşım isabetli görülmelidir. Durağan olmayan içtihatlar sayesinde perdenin kaldırılması kuramının uygulamasına ilişkin kriter ve sınırların zaman geçtikçe daha da şekilleneceğini beklemekteyiz.

Appeal that has been designed as higher legal remedy and a warranty for the decision of trial court has led up to transform criminal justice system in our country from two-level jurisdiction to three-level jurisdiction in terms of some decisions. Thus, the first legal remedy to be applied against the decisions given by trial court has been determined as appeal. A part of decisions of Appeal Courts is resolved absolutely, and other part resolved under some conditions, with Supreme Court Remedy alternative. With this system, a judicial system with two-level, for some decisions three-level, has been adopted. In this study, which decisions are finalized in the Appeal Courts, which decisions are subject to appeal and with this method, how to foreseeing of two different systems in this method affects the freedom of individuals to seek their legal rights will be evaluated and solutions about this issue will be suggested., İlk derece mahkemesi kararlarına karşı teminat ve bir üst kanun yolu olarak tasarlanan istinaf, ülkemizdeki ceza yargılama sistemini, iki dereceli bir sistemden, belli kararlar açısından üç dereceli bir sisteme geçişin zeminine taşımıştır. Böylece, ilk derece mahkemesi tarafından verilen hükümlere karşı, ilk başvurulması gereken kanun yolu, istinaf olarak belirlenmiştir. İstinaf mahkemeleri tarafından verilen kararlardan bir kısmı, kesin olarak, bir kısmı da belli koşullar altında, Yargıtay yolu açık olmak üzere verilmektedir. Bu şekilde oluşturulan sistemle, belli kararlar açısından iki dereceli, belli kararlar açısından da üç dereceli bir yargılama sistemi benimsenmiştir. Bu çalışmamızda, hangi kararların bölge adliye mahkemelerinde kesinleştiği, hangi kararların temyize tabi olduğu, bu şekilde farklı iki sistemin öngörülmesinin, bireylerin, hak arama özgürlüğünü ne şekilde etkilediği hususları ve bu konudaki çözüm önerileri değerlendirilecektir.

Tezimin amacı, ceza hukukunda yer alan içtima hükümlerinin vergi ceza hukuku açısından uygulanışını ve bu uygulamada yer alan kanun boşluklarını, ortaya çıkan ve uygulamaya da yansıyan sorunların neler olduğunu ve bu sorunlara hukuki zeminde nasıl bir çözüm üretilebileceği hususlarından bahsetmektir. “Vergi Kaçakçılığı suçlarında içtima” başlıklı bu tezin hazırlanılması sürecinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları, Yargıtay içtihatları, Doktirinsel görüşlerden yararlanırak bir sentez oluşturulmuştur. Tezimin birinci bölümünde vergi kavramı, vergi kabahati, vergi suçu, vergi kabahati ve vergi suçlarının farkları üzerinde durulmuş, bunlara ilişkin detaylı olarak açıklamalarda bulunulmuştur. İkinci bölümünde vergi kaçakçılığı suçunun kanun kapsamında nasıl tanımlandığı, hangi hallerde vergi kaçakçılığı suçunun oluştuğu, yargılama usulü ve vergi kaçakçılığında cezayı azaltan ve ortadan kaldıran haller incelenmiştir. Tezimin üçüncü bölümünde ise, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu açısından içtima hususunun neler içerdiği üzerinde durulmuş ve içtimanın Vergi Usul Kanunu açısından, vergi kaçakçılığı suçuna nasıl tatbik edildiği irdelenmiştir. Üçüncü bölümün sonunda, içtimanın alt başlığı olan fikri içtima ve zincirleme suç hükümlerinin vergi kaçakçılığı suçuna tatbik ediliĢinde ortaya çıkan sorunlar ve bu sorunlara uygulanması gereken kurallar Yargı kararları ve dokrtinsel görüşler de dikkate alınarak hukuki zeminde ele alınmıştır., The purpose of my thesis is to mention the application of the social law provisions in the criminal law in terms of tax penal law, the legal gaps in this application, the problems that arise and reflected in the practice, and how to find a solution to these problems on the legal basis. In the process of preparing this thesis titled “Colleague in Tax Evasion Offenses”, a synthesis was created by making use of the decisions of the European Court of Human Rights, the Court of Cassation's case law, and doctrinal views. In the first part of my thesis, the concept of tax, tax fault, tax crime, tax fault and the differences of tax crimes are emphasized and detailed explanations are made regarding them. In the second part, how the crime of tax evasion is defined within the scope of the law, the situations in which tax evasion occurs, the trial procedure and the situations that reduce and eliminate the penalty in tax evasion are examined. In the third part of my thesis, what the social issue includes in terms of the Turkish Penal Code numbered 5237 and how it is applied to tax evasion in terms of Tax Procedure Law is examined. At the end of the third chapter, the problems that arise in the application of the subtitle of the social and chain crime provisions to tax evasion crime and the rules to be applied to these problems are discussed in legal grounds, taking into account the judicial decisions and doctrinal opinions.

Uygulamada alt dereceli mahkemelerin benzer vakıalara uygulanacak hukuk kuralım farkh yorumlayarak farklı kararlar vermesi olağan bir durum olup yapılması gereken bu tür kararların kanun yollu incelemesinde yüksek mahkemeler tarafından düzeltilerek tüm ülkede hukuk ve içtihat birliğinin sağlanmasıdır. Ancak bazen, alt dereceli mahkemelerin verdikleri çelişik kararlar, yüksek mahkemelerin ayni uyuşmazlıklar! inceleyen ayri ayri daireleri arasinda mevcut bulunan görüş farklılıklar! sebebiyle düzeltilmeden aynen kesinleşebilmektedir. Bu sakıncalı durumun çözümü, İçtihadı birleştirme müessesesi olmakla birlikte özellikle aşırı işyükü gerekçe gösterilerek yüksek mahkemelerce İçtihadı birleştinne müessesesinin yavaş işletildiği söylenebilir. Anayasa Mahkemesi, bireysel başvuru üzerine verdiği yeni tarihli bir kararında ise sırf farklı Yargıtay daireleri arasındaki görüş ayrılığından dolayi farkh bölge adliye mahkcmeleri arasinda ayni tip uyuşmazlık bakımından farklı kararlar verilmesini hukuk güvenliği ve adil yargılanma hakkına aykırı bularak tazminata hükmetmekle yetinmemiş konuya ilişkin içtihadı birleştirme kararı verilmesi için dosyayı Yargıtay’a göndermiştir. Benzer örneklerin çoğalmaması adına, olması gereken hukuk bakımından, içtihadı birleştirme müessesesinin istinaf mahkemesi kararlarını da içine alacak şekilde yeniden düzenlenmesi ve içtihadı birleştirme müessesesine işlerlik kazandırıcı tedbirlerin alınması önem arz etmektedir.

Amaç: Trafik kazaları hem ceza hukuku hem de tazminat hukuku açısından sorumluluk doğurabilmektedir. Kalıcı sekellerin ve bu sekellere bağlı maluliyet oranlarının değerlendirilmesinde, Adli Tıp uzmanlarına büyük görevler düşmektedir. Bu araştırmada; trafik kazalarına bağlı maluliyet raporları hakkında Yargıtay’ın bozma kararları incelenerek, göz önünde bulundurulması gereken hususların değerlendirilmesini amaçladık. Gereç ve Yöntem: Trafik kazası sonucu meydana gelen maluliyet oranı hesaplamalarında kullanılan yasal mevzuat ve “trafik kazası” kavramları anahtar kelime olarak kullanılarak, “https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/” adresinden ulaşılan kararlar tarandı. Yargıtay’ın trafik kazasına bağlı maluliyet oranı raporlarında, ilk derece mahkemelerince alınan kararları bozma nedenleri araştırıldı. Bulgular: Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 376 bozma kararına ulaşıldı. Haksız fiilin gerçekleştiği tarihte yürürlükte olmayan tüzüğe/yönetmeliğe göre rapor düzenlenmesinin en sık (n=262, %69,7) bozma nedeni olduğu görüldü. Bunu sırasıyla; alınan raporlar arasında çelişkili oranlar olması, hangi tüzüğün/yönetmeliğin esas alındığının belli olmaması/anlaşılamaması, yazım hatası olması, hükme esas alınacak maluliyet raporu alınmaması ve illiyet bağı ile ilgili sorunların izlediği saptandı. Sonuç: Maluliyet raporlarının; anlaşılır, gerekçeli ve ilgili mevzuata uygun olarak düzenlenmesi esas olmalıdır. Yürürlükteki mevzuata uygun olarak düzenlenmemiş, uygun şekilde gerekçelendirilmemiş, illiyet bağı konusuna dikkat edilmemiş, çelişki bulunan ve denetime elverişli olmayan raporlar hak kayıplarına, yargılama sürecinin uzamasına neden olabilmektedir.

Etik ilkelerin işlevinin en hayati olduğu alanlardan birisi de kuşkusuz ki yargıdır. Adalet hizmetlerinin, bütün vatandaşları yakından ilgilendiren konuların başında gelmesinin yanı sıra etik ilke ve değerlerin hakim olmadığı bir sistemde, yargılama sürecinin sonucunda adalete ulaşılması da mümkün olmayacaktır. Türkiye’de pek çok farklı meslek kolunun, kendilerine özgü mesleki etik davranış kuralları geliştirdiği bilinmekle birlikte, yargı etiği alanında çalışmalar ise yakın geçmişte başlamıştır. Türkiye’nin yargısal etik davranış kurallarına sahip olmayışının önemli bir eksiklik olarak görülüp sıkça eleştiri alması sebebiyle, bu ilkelerin oluşturulması konusu gündeme gelmiştir. Yargısal etik ilkeler belirlemeyi amaçlayan iki önemli proje kısa süre önce tamamlanmıştır. Her iki projenin sonucunda da yargısal etik davranış ilkeleri belirlenmiştir. Bunlardan ilki Yargıtay Başkanlığı’nın hazırladığı Yargıtay Yargı Etiği İlkeleri, ikincisi Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun yayınladığı Türk Yargı Etiği Bildirgesi’dir. Bu çalışmada, sözü edilen bu iki düzenleme Bangalore Yargı Etiği İlkeleri ile karşılaştırılarak incelenmiştir. Sonuç olarak iki düzenlemede de Bangalore İlkeleri’nden çokça esinlenildiği görülmüştür. Ancak Yargıtay Yargı Etiği İlkeleri, Türk Yargı Etiği Bildirgesi’ne göre Bangalore İlkeleri ile daha fazla benzerlik taşımaktadır.

Tezimizin amacı imar kirliliğini imar hukuku ve ceza hukuku kapsamında irdelenmesi, imar kirliliği hakkında farkındalık yaratmak ve çevre kirliliğine neden olan bu eyleme yönelik alınabilecek önlemlerden bahsetmektir. Tezimizi hazırlama sırasında doktrindeki görüşler, yerleşik Yargıtay ve Danıştay içtihatları, Anayasa Mahkemesi ve AİHM kararları irdelenmiştir. Tezimizin birinci bölümünde imar hukukuna ait kavramlar detaylı olarak işlenmiştir. Yine bu kapsamda çevrenin ne olduğu, çevre hakkının sınırları, uluslararası düzeyde çevre hakkı ile ilgili açıklamalar yapılacak ve imar ile ilgili geri kalan yapı, bina ve benzeri teknik kavramlar açıklanacaktır. Birinci bölümün sonundaysa imar barışı ele alınacaktır. Tezimizin ikinci bölümünde ise 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun ikinci kitabının "Topluma Karşı Suçlar" başlıklı üçüncü kısmında, "Çevreye Karşı Suçlar" başlıklı ikinci bölümünde yer alan TCK m.184'te düzenlenmiş olan imar kirliliğine neden olma suçu detaylı bir şekilde incelenecektir. Buna göre suçun yer ve zaman bakımından sınırlamaları ve özel görünüş biçimleri ele alınacaktır. Üçüncü bölümde ise eyleme yönelik olarak idari ve adli yaptırımlar incelenecek ve idari yaptırımlarla ilgili temel kavramlar üzerinde durulacaktır. İdari yaptırımın hukuki niteliğine değinilecek, idari tedbirlerle birlikte idari yaptırımların hukuki sonuçları incelenecektir. Akabinde ise adli yaptırım türleri ve amacı üzerine bir değerlendirme yapılacaktır. Son olarak ise idari ve adli yaptırım arasındaki fark anlatılacak, ve bunların suçla mücadele kapsamındaki etkileri tartışılacaktır., The aim of this thesis is to examine the issues of zoning pollution within the scope of zoning law and criminal law whilst raising awareness about zoning pollution and identifying measures that can be taken to mitigate causes of environmental pollution. During this examination, the views in doctrine, settled case-laws in Council of State and Court of Cassation, decisions of Constitutional Court and European Court of Human Right are scrutinised. In the first part of this thesis, the basic concepts of zoning law are examined. The thesis explores, what is environment, what is environment at the international level, what are the restrictions of environmental rights and explains the notions of technical terms in such a manner that buildings and structures. At the end of this section, zoning peace is handled. In the second part of the thesis, "crime causing of development pollution" regulated in Article 184 of the second section entitled "Crimes Against the Environment" which is in the second part of the third section of Turkish Penal Code numbered 5237, "Crimes Against Society" is analysed in detail. Within this context, the territorial and temporal restrictions and the particular forms of this article are examined. The third part of this thesis explains administrative and judicial sanctions for the wrongful acts and emphasises the basic concepts of administrative sanctions. Legal character of the administrative sanctions is mentioned and legal consequences of administrative measures and administrative sanctions are examined. Afterwards judicial sanction types and aims are evaluated. Finally, differences between the administrative and judicial sanctions are explained and impacts of the fighting against this crime are discussed.

The principle of freedom of contract is widely accepted about contracts made by private persons within the scope of Contracts Law. This principle is regulated in article 48 in Constitution of Republic of Turkey. As per that article, "Everyone has the freedom to work and conclude contracts in the field of his/her choice". More in particular in the field of Labour Law, "mutual rescission contracts" come into view as a consequence of the principle. Mutual rescission contracts are defined as "a termination an existing employment contract concurringly within the scope of freedom of contract by an employee and employer". Even if drawing up a mutual rescission contracts, which has not been regulated in our legislation yet, is subject to general provisions of Turkish Code of Obligations, it has also special importance by virtue of being a field regarding of Labour Law. Because Labour Law is a field taken shape within the framework of the principle of preservation of employee. Taking into consideration that nonequivalent employment relation between employee and employer, it is quite apparent that mutual rescission contracts have a potential may cause aftermath against employee. In an attempt to prevent to cause these undesired results, certain criterions are specified by doctrine and Supreme Court of Turkish Republic and it is aimed to prohibit these unwanted results. Fundamentally, our study aspires to evaluate contract and labour contract in general within the context of our judicial system and consider mutual rescission contracts in the light of doctrine and legal precedents of Supreme Court. Keywords: Mutual rescission contract, rescission, labour contract, employment agreement, freedom of contract, the cancellation of a contract by mutual agreement of the parties, termination, labor-job protection, reasonable benefit. Sözleşmeler Hukuku bakımından, özel hukuk kişilerince meydana getirilen sözleşmelerde "sözleşme özgürlüğü" ilkesi hakimdir. Bu ilke, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası m. 48 hükmünde düzenleme altına alınmıştır. Söz konusu hükme göre, "Herkes dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir". Bu ilkenin bir sonucu olarak da özellikle İş Hukuku alanında "ikale sözleşmeleri" karşımıza çıkmaktadır. İkale sözleşmeleri, "İşçi ile işverenin, hâlihazırda geçerli olan bir iş sözleşmesini, sözleşme özgürlüğü kapsamı içerisinde karşılıklı olarak anlaşıp sona erdirmeleri" şeklinde tanımlanmaktadır. Henüz mevzuatımız içerisinde düzenleme altına alınmayan bu ikale sözleşmelerinin kurulması, Türk Borçlar Kanunu genel hükümlerine tabi olsa da İş Hukukunu ilgilendiren bir alan olmasından dolayı özellik arz etmektedir. Zira İş Hukuku, işçiyi koruma prensibi çerçevesinde şekillenen bir alandır. İşçi-işveren ilişkilerindeki eşit olmayan iş ilişkisi de göz önüne alındığında, ikale sözleşmelerinin işçinin aleyhine sonuç doğurabilecek bir potansiyele sahip olduğu açıktır. Söz konusu olumsuz sonuçların ortaya çıkmaması için Yargıtay ve öğreti tarafından birtakım kriterler belirlenmiş ve bu olumsuz sonuçların önüne geçilmesi hedeflenmiştir. Çalışmamız temelde, hukukumuz bağlamında genel olarak sözleşme ve iş sözleşmesinin değerlendirmesi ile ikale sözleşmelerinin, öğreti ve Yargıtay kararları ışığında etraflıca incelenmesini amaç edinmiştir. Anahtar Kelimeler: İkale sözleşmesi, bozma sözleşmesi, ikale, iş sözleşmesi, sözleşme özgürlüğü, iş sözleşmesinin karşılıklı anlaşma ile sona erdirilmesi, sona erme, iş güvencesi, makul yarar.

The principle of proportionality, which started taking place in social life with Aristotle’s description of justice, has lost its philosophical and doctrinal feature and become a universal legal norm in time. The principal of proportionality has the fundamental legal principle characteristic of being acknowledged by contemporary legal systems and collimating the decisions of The European Court of Human Rights. This principal has become a constitutional norm of obligation rather than a fundamental legal principle in Turkish legal system with a constitutional amendmant plan in 2001. Thus, hesitations about the necessity of legitimizing the regulations and penalties based on the principle of proportionality have been eliminated. This important feature of the principle of proportionality has also played a siginificant role in the purpose of this study. In this context, the objective of the study: Evaluating the fidelity of the penalties which are given within the context of tax criminal law to the principal of proportionality as part of the decisions of Turkish higher judicial bodies. Additionally, proposing solutions in order to practice the principle of proportionality more effectively is another objective of this study. Accordingly, first, the disputes submitted to the higher jurisdiction caused by the given penalties and the regulations within the context of tax criminal law were identified. Thereafter, the decisions which was made with the audit of the principle of proportionality for these disputes were determined and their fidelity to the principle of proportionality were evaluated. As a result of this evaluation, the ways of compatibility and incompatibility of the principle of proportionality in theory and practice were brought to light within the context of Turkish legal sysytem. The aspects of the principle of proportionality were discusses separatly in order to either detailing the study or make the proposed solutions more effective and accurate. Additionally, in what degrees that Turkish legal system accepts the necessities of the principle of proportionality were laid and opinions about how this principle could be made more effective in Turkish legal system were discussed in order to contribute to Turkish legal literature. İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY ................................................................................................................. i BİLDİRİM.............................................................................................................................. ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI ........................................... iii ETİK BEYAN ....................................................................................................................... iv ÖZET ...................................................................................................................................... v ABSTRACT ........................................................................................................................ viii KISALTMALAR DİZİNİ ................................................................................................... xiv ŞEKİLLER DİZİNİ ..............................................................................................................xv GİRİŞ ..................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM: VERGİ SUÇ VE CEZALARI İLE CEZALANDIRMANIN AMACI ............ 6 1.1. VERGİ SUÇ VE CEZALARI .................................................................................. 6 1.1.1. Vergi Ceza Hukuku’nun Tanımı ............................................................................. 6 1.1.2. Vergi Ceza Hukuku’nun Konusu............................................................................. 7 1.1.3. Vergi Ceza Hukuku’nun Kapsamı ........................................................................... 8 1.1.4. Vergi Ceza Hukuku’nun Amaçları .......................................................................... 8 1.1.5. Vergi Ceza Hukuku’nun Hukuki Dayanakları ......................................................... 9 1.1.6. Türkiye’de Vergi Ceza Hukuku’nun Tarihi Gelişimi ............................................... 9 1.1.7. Vergi Ceza Hukuku’nun Hukuk Sistemi İçindeki Yeri ...........................................10 1.1.8. Vergi Ceza Hukuku’nun Diğer Hukuk Dalları İle İlişkisi .......................................11 1.1.8.1. Vergi Ceza Hukuku’nun Anayasa Hukuku ile İlişkisi ........................................11 1.1.8.2. Vergi Ceza Hukuku’nun Ceza Hukuku ile İlişkisi..............................................12 1.1.8.3. Vergi Ceza Hukuku’nun Vergi Hukuku ile İlişkisi ............................................13 1.1.8.4. Vergi Ceza Hukuku’nun İdare Hukuku ile İlişkisi .............................................13 1.1.8.5. Vergi Ceza Hukuku’nun Uluslararası Hukuk ile İlişkisi .....................................14 1.1.8.6. Vergi Ceza Hukuku’nun Yargılama Hukuku ile İlişkisi .....................................14 1.1.8.7. Vergi Ceza Hukuku’nun Özel Hukuk İle İlişkisi ................................................15 1.1.9. Vergi Ceza Hukuku’nun Kaynakları ......................................................................15 1.1.9.1. Vergi Ceza Hukuku’nun Esas Kaynakları ..........................................................16 1.1.9.1.1. Anayasa .......................................................................................................16 1.1.9.1.2. Kanunlar ......................................................................................................16 1.1.9.1.3. Uluslararası Anlaşmalar ...............................................................................17 1.1.9.1.4. Kanun Hükmünde Kararnameler ..................................................................17 1.1.9.1.5. İçtihadı Birleştirme Kararları ........................................................................18 x 1.1.9.1.6. Bakanlar Kurulu Kararları ............................................................................19 1.1.9.1.7. Düzenleyici Genel Tebliğler .........................................................................19 1.1.9.1.8. Anayasa Mahkemesi Kararları .....................................................................20 1.1.9.2. Vergi Ceza Hukuku’nun Tali Kaynakları ..........................................................20 1.1.9.2.1. Tüzükler ......................................................................................................20 1.1.9.2.2. Yönetmelikler ..............................................................................................21 1.1.9.2.3. Açıklayıcı Genel Tebliğler ...........................................................................21 1.1.9.2.4. Sirkülerler, Muktezalar ve Genel Yazılar ......................................................22 1.1.9.2.5. Doktrin (Bilimsel Öğreti) .............................................................................23 1.1.9.2.6. Örf ve Adet ..................................................................................................23 1.1.10. Vergi Ceza Hukuku Hükümlerinin Uygulanması ....................................................23 1.1.10.1. Zaman İtibariyle Vergi Ceza Hukuku Hükümlerinin Uygulanması ....................24 1.1.10.2. Yer İtibariyle Vergi Ceza Hukuku Hükümlerinin Uygulanması .........................25 1.1.10.3. Anlam İtibariyle Vergi Ceza Hukuku Hükümlerinin Uygulanması (Yorum) ......25 1.2. VERGİ CEZA HUKUKU BAĞLAMINDA KABAHAT VE SUÇ KAVRAMLARI .... 27 1.2.1. Vergi Kabahatleri ..................................................................................................27 1.2.1.1. Vergi Kabahatlerinin Unsurları .........................................................................29 1.2.1.1.1. Kanuni Unsur ...............................................................................................30 1.2.1.1.2. Maddi Unsur ................................................................................................30 1.2.1.1.3. Manevi Unsur ..............................................................................................30 1.2.1.1.4. Hukuka Aykırılık Unsuru .............................................................................31 1.2.1.2. Vergi Usul Kanununca Düzenlenen Vergi Kabahatleri ......................................31 1.2.1.2.1. Vergi Ziyaı Kabahati (VUK, Md. 341) .........................................................31 1.2.1.2.1.1. Vergi Ziyaı Kabahatinin Unsurları ve Cezası ...........................................32 1.2.1.2.2. Usulsüzlük Kabahatleri ................................................................................35 1.2.1.2.2.1. Genel Usulsüzlük Kabahatleri, Genel Usulsüzlük Kabahatlerini Teşkil Eden Fiiller ve Cezaları...............................................................................................36 1.2.1.2.2.2. Özel Usulsüzlük Kabahatleri, Özel Usulsüzlük Kabahatlerini Teşkil Eden Fiiller ve Cezaları .......................................................................................................38 1.2.2. Vergi Suçları .........................................................................................................39 1.2.2.1. Suçun Unsurları ve Vergi Suçları İle İlintisi ......................................................40 1.2.2.1.1. Kanuni Unsur ...............................................................................................40 1.2.2.1.2. Maddi Unsur ................................................................................................41 1.2.2.1.3. Manevi Unsur (Kusurluluk) .........................................................................41 1.2.2.1.4. Hukuka Aykırılık Unsuru .............................................................................42 xi 1.2.2.2. Suçlarda Cezai Sorumluluk ve Vergi Suçları ile İlintisi .....................................42 1.2.2.2.1. Vergi Suçları Bağlamında Gerçek Kişilerde Cezai Sorumluluk .....................43 1.2.2.2.2. Vergi Suçları Bağlamında Tüzel Kişilerde Cezai Sorumluluk .......................44 1.2.2.2.3. Suçlarda Ceza Ehliyetini Sınırlandıran Durumlar ve Vergi Suçları ile İlintisi 45 1.2.2.2.4. Suçlarda Kusurluluğu Ortadan Kaldıran Durumlar ve Vergi Suçları ile İlintisi47 1.2.2.2.5. Ceza Mahkemelerince Yargılanacak Vergi Suçları ve Cezaları .....................48 1.2.2.2.5.1. Kaçakçılık Suçu ......................................................................................49 1.2.2.2.5.1.1. Kaçakçılık Suçunun Unsurları ............................................................49 1.2.2.2.5.1.2. Kaçakçılık Suçunun Cezası ................................................................52 1.2.2.2.5.2. Vergi Mahremiyetini İhlal Suçu ..............................................................52 1.2.2.2.5.2.1. Vergi Mahremiyetini İhlal Suçunun Unsurları ....................................52 1.2.2.2.5.2.2. Vergi Mahremiyetini İhlal Suçunun Cezası.........................................53 1.2.2.2.5.3. Mükellefin Özel İşlerini Yapma Suçu ......................................................53 1.2.2.2.5.3.1. Mükellefin Özel İşini Yapma Suçunun Unsurları ................................54 1.2.2.2.5.3.2. Mükellefin Özel İşini Yapma Suçunun Cezası ....................................55 1.2.2.2.5.4. Haysiyet ve Şerefe Tecavüz Suçu ............................................................55 1.2.2.2.5.4.1. Haysiyet ve Şerefe Tecavüz Suçunun Unsurları ..................................55 1.2.2.2.5.4.2. Haysiyet ve Şerefe Tecavüz Suçunun Cezası ......................................56 1.2.2.2.5.5. Ekim Sayım Beyanlarını Denetlememe Suçu ...........................................56 1.2.2.2.6. Vergi Suçlarında Birleşme, Tekerrür, İştirak, Teşebbüs ve Gönüllü Vazgeçme Müesseseleri .................................................................................................................56 1.2.2.2.7. Vergi Suçu Cezalarından Kurtulma Yolları ..................................................59 1.3. CEZA KAVRAMI, CEZANIN AMACI VE NİTELİKLERİ ..................................... 59 1.3.1. Ceza Kavramı ........................................................................................................59 1.3.2. Cezanın Amacı ......................................................................................................62 1.3.2.1. 18.Yüzyıl Öncesinde Cezanın Amacı Üzerine Görüşler .....................................62 1.3.2.2. 18. Yüzyıl Sonrasında Cezanın Amacı Üzerine Görüşler ...................................65 1.3.2.2.1. Toplumsal Önleme Teorisi ...........................................................................65 1.3.2.2.2. Mutlak Ceza Teorileri ..................................................................................67 1.3.2.2.3. Faydacı Cezalandırma Teorisi (Nispi Ceza Teorisi) ......................................72 1.3.2.2.3.1. Özel Önleme Teorisi ...............................................................................72 1.3.2.2.3.2. Genel Önleme Teorisi .............................................................................75 1.3.2.2.4. Karma Teoriler (Uzlaştırıcı Teoriler) ............................................................78 1.3.2.2.5. Sosyal Savunma Teorisi ...............................................................................82 xii 1.3.3. Cezanın Nitelikleri .................................................................................................84 2. BÖLÜM: LİTERATÜRDE VE İÇTİHATLARDA ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ.................88 2.1. TERMİNOLOJİ ................................................................................................... 88 2.2. ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİNİN ÖNEMİ ...................................................................... 89 2.3. ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİNİN DAYANAKLARI ....................................................... 90 2.3.1. Ölçülülük İlkesinin Felsefi Dayanakları .................................................................90 2.3.2. Ölçülülük İlkesinin Hukuki Dayanakları ................................................................92 2.4. ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİNİN TANIMI ..................................................................... 94 2.5. ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİNİN UNSURLARI (ALT İLKELERİ) .................................. 97 2.5.1. Elverişlilik İlkesi....................................................................................................99 2.5.2. Gereklilik İlkesi ................................................................................................... 104 2.5.3. Orantılılık (Dar Anlamda Ölçülülük) İlkesi .......................................................... 109 2.6. GENEL OLARAK HUKUKTA VE YARGILAMADA ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ ....... 116 2.6.1. Anayasa Hukukunda ve Anaysa Yargısında Ölçülülük İlkesi: ............................... 116 2.6.2. İdare Hukukunda Ölçülülük İlkesi ........................................................................ 121 2.6.3. İdari Ceza Hukukunda Ölçülülük İlkesi ................................................................ 126 2.7. TÜRK HUKUK VE YARGI SİSTEMİNDE ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİNİN YERİ VE GELİŞİMİ ............................................................................................................... 127 2.7.1. Türk Anayasa Hukuku Açısından Ölçülülük İlkesi ............................................... 127 2.7.2. Türk İdare Hukuku Açısından Ölçülülük İlkesi .................................................... 136 2.7.2.1. Genel Olarak................................................................................................... 136 2.7.2.2. Danıştay Kararları Açsından Ölçülülük İlkesi .................................................. 141 2.7.3. Yargıtay Kararları Açısından Ölçülülük İlkesi ...................................................... 144 2.8. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ VE AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ AÇISINDAN ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ ................................................... 148 3. BÖLÜM: VERGİ CEZA HUKUKU AÇISINDAN ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ................................................................................................... 153 3.1. VERGİ SUÇLARI AÇISINDAN ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ……………………………………………………………………170 3.1.1. Genel Olarak ....................................................................................................... 170 3.1.2. Elverişlilik ve Gereklilik İlkeleri Açısından Vergi Suçu ve Cezalarında Ölçülülük İlkesi Denetimi ................................................................................................................. 176 3.1.3. Orantılılık İlkesi Açısından Vergi Suçu ve Cezalarında Ölçülülük İlkesi Denetimi181 3.2. VERGİ KABAHATLERİ AÇISINDAN ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ........................................................................................... 189 xiii 3.2.1. Genel Olarak ....................................................................................................... 189 3.2.2. Elverişlilik ve Gereklilik İlkeleri Açısından Vergi Kabahatleri ve Cezalarında Ölçülülük İlkesi Denetimi ................................................................................................ 193 3.2.3. Orantılılık İlkesi Açısından Vergi Kabahatleri ve Cezalarında Ölçülülük İlkesi Denetimi .......................................................................................................................... 198 SONUÇ ................................................................................................................................ 211 KAYNAKÇA ....................................................................................................................... 220 EKLER ................................................................................................................................ 231 EK 1: TEZ ÇALIŞMASI ETİK KOMİSYON MUAFİYETİ FORMU ....................... 231 EK 2: DOKTORA TEZ ÇALIŞMASI ORİJİNALLİK RAPORU .............................. 232 Aristoteles’in adalet tanımlamasında yer alarak toplumsal hayata filiz veren ölçülülük ilkesi, zaman içerisinde felsefî ve doktrinel bir görüş olmaktan çıkıp evrensel hukuk normu niteliğini almıştır. Günümüzde ölçülülük ilkesi, çağdaş hukuk sistemlerince benimsenen ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına yön verici temel hukuka uygunluk kriteri hüviyetindedir. Bu ilke 2001 yılında yapılan Anayasa değişikliğiyle Türk hukuk sistemi açısından da genel hukuk prensibi olmaktan çıkarak, riayeti zorunluluk arz eden anayasal bir norm haline dönüşmüştür. Böylece yapılan düzenlemelerin ve takdir edilen cezaların meşruiyeti için ölçülülük ilkesine uygun olmasının mecburiyetine dair tereddütler bertaraf edilmiştir. İlkenin arz ettiği bu önem çalışmanın amacında da belirleyici bir rol oynamıştır. Bu noktada çalışmanın amacı: Vergi Ceza Hukuku kapsamında verilen cezaların ölçülülük ilkesine uygunluk derecesini Türk yüksek yargı organlarının kararları bağlamında değerlendirmektir. Ayrıca ölçülülük ilkesinin daha etkin bir şekilde uygulanabilmesi maksadıyla çözüm önerileri sunulması çalışmanın diğer amacını teşkil etmektedir. Bu doğrultuda çalışmada öncelikle Vergi Ceza Hukuku kapsamında verilen cezalardan ve yapılan düzenlemelerden kaynaklanan uyuşmazlıkların yüksek yargıya intikal edenleri tespit edilmiştir. Sonrasında tespit edilen uyuşmazlıkların çözümünde ölçülülük ilkesi denetiminin yapıldığı kararlar belirlenmiş ve belirlenen kararların ölçülülük ilkesine uygunluğu değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme neticesinde: Türk hukuk sistemi açısından teori ve uygulama bağlamında ölçülülük ilkesinin örtüşen ve ayrışan yönleri gün yüzüne çıkarılmıştır. Gerek çalışmanın detaylandırılması gerekse sunulan çözüm önerilerini daha etkin ve isabetli kılmak gayesiyle ölçülülük ilkesinin unsurları ayrı ayrı ele alınmıştır. Ayrıca çalışmada Türk hukuk sisteminin ölçülülük ilkesinin gerekliliklerini ne ölçüde kabullendiği ortaya koyulmuş ve ilkenin Türk hukuk sisteminde nasıl daha etkin hale getirileceğine ilişkin görüşler ileri sürülerek Türkçe literatüre bir katkı yapılmaya çalışılmıştır.

Çalışma kapsamında, karayolları zorunlu mali mesuliyet (trafik) sigortasına dayalı tazminat talepleri ile ilgili olarak, faizin başlangıç tarihi, faiz oranı ve faize ilişkin diğer sorunlar bakımından Yargıtay ve Sigorta Tahkim Komisyonu kararları çerçevesinde değerlendirmelere yer verilmiştir. In this study, the beginnig date of interest, interest rate and the other issues about compensation claims pursuant to compulsory traffic insurance in the light of the precedents of The Court of Cassation and Insurance Arbitration Committee were analyzed.

Hukukumuzda kısmî dava kurumu ilk defa 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 109 uncu maddesiyle düzenlenmiştir. Söz konusu 109 uncu maddenin ikinci fıkrasında, “Talep konusunun miktarı, taraflar arasında tartışmasız veya açıkça belirli ise kısmî dava açılamaz” şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir. Bu düzenleme doktrinde, kısmî davanın açılma koşulları bakımından farklı görüşlerin ileri sürülmesine; Yargıtay uygulamasında da farklı kararların verilmesine vesile olmuştur. Doktrinde bazı yazarlar söz konusu hükmün, hak arama özgürlüğünü kısıtladığını, tasarruf ilkesiyle bağdaşmadığını ve dolayısıyla kısmî dava kurumunu işlemez hale getirdiğini, bu nedenle de yürürlükten kaldırılması gerektiğini savunmuştur. Ancak, Anayasa Mahkemesi, özellikle usul ekonomisi ilkesini gerekçe göstererek söz konusu hükmün Anayasa’ya aykırı olmadığına karar vermiştir. Buna rağmen, kanun koyucu, 6644 sayılı Kanun’un dördüncü maddesiyle HMK m. 109/2 hükmünü bütünüyle yürürlükten kaldırmıştır. Bu makalede, anılan önemli kanun değişikliği değerlendirilmiş, söz konusu hükmün yürürlükten kaldırılmış olmasının isabetli olup olmadığı incelenmiştir., Under the Turkish Law, the concept of partial legal action is regulated under Article 109 of the Code of Civil Procedure (Act No. 6100) for the first time. Under the second paragraph of Article 109 it is stated that: “If the amount of claim is undisputed, or clear between the parties, a partial case may not be initiated.” This rule led to different views on the requirements of filing a partial law suit within the academia and different decisions given by the Turkish Court of Cassation. Scholars argued that this provision restricted the right to legal remedies, it is inconsistent with the principle (principle of party disposition) and hence it blocks the institution of partial case; therefore it should be abolished. However, Turkish Constitutional Court held that, especially on grounds of principle of procedural economy, the provision is not unconstitutional. Despite this, legislator completely abolished the Article 109/2 provision of the Code of Civil Procedure by the Article 4 of the Code (Act No. 6644). In this article, this significant amendment of the code is analyzed and it is examined whether the abolishment of this provision was a right decision or not

Devlet iktidarını kullanan üst düzey kamu görevlilerinin görevleriyle ilgili suçlarından dolayı yargılanmaları için Anayasa'da özel bir yargılama sistemi benimsenmiş, bu görev Yüce Divan'a verilmiştir. Yüce Divan uygulaması farklılıklar olsa bile genel olarak diğer dünya ülkelerinde de kabul edilmiş bir müessesedir. Ülkemizde ise Yüce Divan görevini 1961 yılından bu yana Anayasa Mahkemesi yerine getirmektedir. 1982 Anayasası'nın 148. maddesine göre, Anayasa Mahkemesi, Yüce Divan sıfatıyla, Cumhurbaşkanını, TBMM Başkanını, Bakanlar Kurulu üyelerini, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkan ve üyelerini, Başsavcılarını, Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Sayıştay Başkan ve üyelerini, Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarını görevleriyle ilgili suçlardan dolayı yargılayacaktır.Yüce Divan yargılamasının Anayasa Mahkemesi tarafından yerine getirilmesi, 1961 Anayasası döneminden itibaren tartışmalara konu olmuştur. Tartışmaların, Yüce Divan görevini yerine getirecek kurum, Yüce Divanın yapısı, üyeliğe seçme yöntemi, üyelerin niteliği, soruşturma yöntemi ve itham makamı ile tek dereceli yargılama noktalarında yoğunlaştığı görülmüştür.Çalışmamızın amacı; Yüce Divan kavramını, yapısını, sistemlerini karşılaştırmalı hukuktan örneklerle tarihsel gelişimini ve Yüce Divan yargılamasına ilişkin soruşturma ve yargılama usullerini inceleyerek Yüce Divan sistemimize yönelik eleştirilere öneriler sunmaktır. Senior government officials, using State power, to be prosecuted for crimes relating to the duties adopted a special trial system in the Constitution, this task has been given to the Supreme Criminal Tribunal Judgement. Even if the differences in implementation of the Supreme Criminal Tribunal Judgement in general, other countries in the world have also been adopted is an institution. In our country, it is the duty of the Supreme Court's Constitutional Court since 1961.According to Article 148 of 1982 Constitution, the Constitutional Court, in his capacity as the Supreme Criminal Tribunal Judgement, will judge for offenses related to their duties of President of the Republic, the Speaker of Parliament, Cabinet members, Constitutional Court, Court of Cassation, Council of State, the Military Court of Cassation, president and members of High Military Administrative Court, the Chief Prosecutor, the Chief Public of Prosecutor, The High Council of Judges and Prosecutors, President and members of the Court of Accounts, The Chief of General Stuff and Force Commanders.The Supreme Criminal Tribunal Judgement proceedings can be fulfilled by the Constitutional Court, has been the subject of controversy from the time of the 1961 Constitution.The discussions, the institution, the Supreme Criminal Tribunal will fulfill the task, the structure of the Supreme Criminal Tribunal Judgement, the method for selecting the membership, qualifications of members, has been shown to concentrate in investigation methods and accused authorities with a single point grade trial.The aim of our study; The concept of the Supreme Criminal Tribunal Judgement, structure, systems, with examples from the historical development of comparative law and the Supreme Criminal Tribunal Judgement investigation and trial judge examining the Supreme Criminal Tribunal Judgement in our system is to provide recommendations to criticism. 151

Belirsiz alacak davası, belirli koşulların varlığına bağlı olarak istisnaen açılabilen bir dava türüdür. Uygulamamızda belirsiz alacak davasının en sık işçilik alacakları bakımından açıldığı görülmektedir. Bu çalışmamızda Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin işçilik alacakları bakımından belirsiz alacak davası ile ilgili verdiği bazı ilke kararları değerlendirilmiştir.

Bu çalışmanın konusu Karayolları Trafik Kanunu uyarınca araç işletenin kusursuz sorumluluğuna ilişkindir. Kusursuz sorumluluk modern çağın getirileri ve özellikle teknolojik araçların oluşumu ve bu araçların bünyelerinde barındırdıkları tehlike faktörü nedeniyle ortaya çıkmış ve motorlu araçlarında bu tehlike faktörüne sahip olmaları nedeniyle kanun koyucu bu konuda kusursuz sorumluluk esasını benimsemiştir. Road Traffic Act, in accordance with the vehicle subject of this study relates to the responsibility of the operator perfectly. Returns, and in particular the formation of the modern era of technological tools faultless responsibility and the bodies of these vehicles and motor vehicles appeared to harbor the danger due to the factor due to the danger factor, the essence of the legislator has adopted strict liability in this regard. 129

Özellikle son yıllarda sağlık hizmetleri ve hizmetlerde kalitenin artırılması çabalarıönem kazanmaktadır. Bir gün herkesin yolu hastaneye düşebilir, herkes ?hasta? veya ?hastayakını? sıfatını kazanabilir ve sağlık hizmeti alması gerekebilir. Bu nedenle; sağlıkhizmetlerini geliştirmeye çalışırken hizmetten etkilenecek kitleyi düşünerek, hekimleri deuygulamaların içine dahil edebilecek biçimde faaliyetler yürütülmelidir. Hasta hakları olaraksaydığımız kavramlar aslında hekimin sorumluluklarıdır. Hekimliğe yeni başlayanlarınHipokrat andı olarak içtikleri antta; ?Hayatımı insanlık yoluna adayacağımı açıkça bildiriyorve söz veriyorum. Sanatımı vicdanımın buyrukları doğrultusunda dikkat ve özenle yerinegetireceğime, hasta ve toplumun sağlığını baş görev sayacağıma, insan hayatına kesinliklesaygı göstereceğimeâ¦.? fadelerine yer verilerek aslında hekimliğin nasıl yapılması gerektiğive temel hasta haklarına yer verilmiştir.Sağlık hizmetlerinin sunumu kadar; Hasta Hakları Yönetmeliğinde sağlık hizmetindenfaydalan olarak tanımlanan hastaya tanınan haklar da son derece önemlidir. Hastanın ulusal veuluslar arası mevzuatta da kabul gördüğü gibi insan haysiyetine yakışır hizmet alması gerekir.Bunun için; sağlık sistemimiz hasta merkezli bir sistem olarak düzenlenmelidir.Hasta hakları ve idarenin sağlık hizmetlerinden doğan sorumluluğu isimli bu tezçalışmasıyla sağlık hizmeti alırken sahip olduğumuz hakları, hakların ulusal ve uluslar arasımevzuattaki yerlerini, idarenin mali sorumluluğunu, hakların ihlali halinde başvuru yollarınıve idarenin sağlık hizmetleri alanında hizmet kusurunu incelemeye çalıştım. Mevzuatıincelerken, 1982 Anayasasının sağlık hizmetinin yürütülmesine ilişkin maddelerini, 1998yılında çıkartılan Hasta Hakları Yönetmeliği'ni, Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu uyarıncaçıkarılan Hasta Hakları Uygulama Yönergesi'ni ve yönergeye bağlı olarak oluşturulanbirimleri, Bakanlık tarafından yayınlanan Hizmet Kusuru Genelgesini ve Sağlık HizmetleriTemel Kanununu inceledim. Uluslar arası hukukta hasta haklarını incelerken yayınlananbildirgelere yer verdim. Bu çerçevede; Birleşmiş Milletler nsan Hakları EvrenselBeyannamesini, Dünya Sağlık Örgütü Anayasası'nın önsözünü, Dünya Tabipler Birliğinceyayınlanan Lizbon Hasta Hakları Bildirgesini ve Bali Bildirgesini, Avrupa Hasta HaklarıBildirgesini incelemeye çalıştım. Ayrıca; idareye yükletilebilen hizmet kusuru hakkındaverilen kararlar doğrultusunda Danıştay'ın ve Yargıtay'ın görüşlerini açıklamaya çalıştım.Hasta hakları ihlallerinin nedenlerini ve ihlal halinde müracaat ve şikayet haklarınaüçüncü bölümde yer verdim. dareye karşı açılabilecek tam yargı davasını ve davanınaçılabilme şartlarını inceledim. Literatürde yer bulacak olan bu konu hakkında, hazırladığımçalışmanın yapılacak diğer çalışmalara fayda sağlayacağını ummaktayım. Specially last years healty services and increase the quality standards of healtyservices effort is become important. One day everybody can go to the hospital, everybody canachieve renown patient or patient friend and everybody need healty services. Because of that;while improve the quality standards of healty services thinking of admass, implement activityfor count doctor of medicine to demonstration. Actually the conception of patient rights isresponsibility of the doctor of medicine. Beginners of doctor of medicine take an oath ishippocratic oath; ?I am to announcing to the public and promise that; consecrate my life towork in the interests of humanity. My profession will be effected in accordance withconscience?s command to go slow, esteem healty of patient and society a duty, I absolutelyadmire to human lifeâ¦..? give memorandum of appearance actually it gives way how must beprofession of a doctor and basic patient rights.Than furnishing healthcare services, beneficiary from healthcare services in the patientrights regulations, patient recognize paient?s rights is overriding importance. Patient must beservises human digmity such as to find acceptance national legislation and internationallegislation. Therefore, health care system must be ordered heart of patient system.Patient rights and governance liability from the healthcare services is title of my thesis,I analyse these parts we have got some rights while healthcare services deal out; rigths wherein national legislation and international legislation, financial responsibility of governance,guidance procedure when private injury relative injury and services deficiency in thehealthcare services. While I was analysing rules and legislation, I tried analyse; constitution ofthe 1982 Turkish Republic realition with healtycare services rules, Regulations about patientrights was published in 1998, application instructions by Patient rights realitionship basic ruleabout Healtycare Services and unit of administration basic on application instructions, circularorder about services deficiency published by government department and basic rule aboutHealtycare Services. I give the report when analyse patient right in the international law. Theview of; I tried analyse Universal Declaration of Human Rights, the foreword of WorldHealth Organization (WHO) organic law, Lizbon Patient Rights Report pressed by WorldDoctor Assocation and Bali Report, Europen Patient Rights Report. Also; I tried to tell inaccordance with Council of State and Court of oppinion about services deficiency in thehealthcare services responsibility of administration.I analyse cause of violation of patient rights and application and complaint rightswhile injuring rights in the third department. I abstracted complete judgement case againstthe administration and file a suit?s labour conditions. About this subject which will become tohold a place in the legal literature; I hope this thesis will be useful another thesis which willbe written. 224

ÖZET KOMPLEKS KISMİ TÜREVLİ DENKLEMLER VE ÇÖZÜMLERİNİN KALİTATİF ÖZELLİKLERİ ÖZBAYRAK, Hatice Kırıkklale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Matematik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Danışman :Prof. Dr. Kerim Koca Temmuz 2002, 102 sayfa Bu tez dört bölümden oluşmaktadır.Birinci bölümde; tezin genel amacın dan ve yapılan çalışmalardan bahsedilmektedir. İkinci bölümde kompleks kısmi türevli denklemlerin ortaya çıkışı ve kompleks kısmi türev operatörleri verilmiş tir. Üçüncü bölümde Sobolev anlamında türev ve kompleks kısmi türevli denk lemlerin Sobolev anlamında çözümleri incelenmiştir.Dördüncü bölümde kompleks kısmi türevli denklemlerin çözümleri için kalitatif özellikler incelenmiştir. Anahtar Kelimeler :Kompleks Türev, Sobolev Türevi, Schmidt Eşitsizliği, Singüler Nokta. ABSTRACT THE COMPLEX PARTIAL DIFFERENTIAL EQUATIONS AND CALITATIVE PROPERTIES OF SOLUTIONS ÖZBAYRAK, Hatice Graduate Schoolof Natural And Applied Sciences Department of Mathematics M. Sc. Tesis SupervisonProf. Dr. Kerim KOCA July 2002, 102 pages This thesis consists of four chapters. In the first chapter, the general purpose of the thesis and the studies which have been completed are mentioned.In the second chapter ; the origin of the complex partial differential equations and complex partial differential operators are discussed.In chapter 3 the Sobolev's derivative and the complex partial differental equations in the Sobolev's soluations are examined.In the 4 th. chapter, the calitative properties of the complex partial differential equations are investigated. Key Words: Complex Partial Differential Operators, Sobolev's Derivative, Schmidt Inequality, Singular Point. 102

216

Under the Turkish Law, the concept of partial legal action is regulated under Article 109 of the Code of Civil Procedure (Act No. 6100) for the first time. Under the second paragraph of Article 109 it is stated that: “If the amount of claim is undisputed, or clear between the parties, a partial case may not be initiated.” This rule led to different views on the requirements of filing a partial law suit within the academia and different decisions given by the Turkish Court of Cassation. Scholars argued that this provision restricted the right to legal remedies, it is inconsistent with the principle (principle of party disposition) and hence it blocks the institution of partial case; therefore it should be abolished. However, Turkish Constitutional Court held that, especially on grounds of principle of procedural economy, the provision is not unconstitutional. Despite this, legislator completely abolished the Article 109/2 provision of the Code of Civil Procedure by the Article 4 of the Code (Act No. 6644). In this article, this significant amendment of the code is analyzed and it is examined whether the abolishment of this provision was a right decision or not, Hukukumuzda kısmî dava kurumu ilk defa 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 109 uncu maddesiyle düzenlenmiştir. Söz konusu 109 uncu maddenin ikinci fıkrasında, “Talep konusunun miktarı, taraflar arasında tartışmasız veya açıkça belirli ise kısmî dava açılamaz” şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir. Bu düzenleme doktrinde, kısmî davanın açılma koşulları bakımından farklı görüşlerin ileri sürülmesine; Yargıtay uygulamasında da farklı kararların verilmesine vesile olmuştur. Doktrinde bazı yazarlar söz konusu hükmün, hak arama özgürlüğünü kısıtladığını, tasarruf ilkesiyle bağdaşmadığını ve dolayısıyla kısmî dava kurumunu işlemez hale getirdiğini, bu nedenle de yürürlükten kaldırılması gerektiğini savunmuştur. Ancak, Anayasa Mahkemesi, özellikle usul ekonomisi ilkesini gerekçe göstererek söz konusu hükmün Anayasa’ya aykırı olmadığına karar vermiştir. Buna rağmen, kanun koyucu, 6644 sayılı Kanun’un dördüncü maddesiyle HMK m. 109/2 hükmünü bütünüyle yürürlükten kaldırmıştır. Bu makalede, anılan önemli kanun değişikliği değerlendirilmiş, söz konusu hükmün yürürlükten kaldırılmış olmasının isabetli olup olmadığı incelenmiştir.