Search

Na przełomie XIX i XX wieku działalność katechetyczna prowadzona na ziemiach polskich napotykała na wiele trudności. Nie sprzyjała jej sytuacja polityczna, a władza zaborców, dążąc do ograniczenia wpływów Kościoła katolickiego jako ostoi polskości, utrudniała nauczanie religii w szkołach. Katechetów w trudnej sytuacji wspomagały informacje drukowane w specjalistycznych czasopismach religijnych, wśród których był „Miesięcznik Katechetyczny i Wychowawczy” (1911-1939). Na jego łamach prowadzono ożywioną dyskusję wokół zagadnień katechetycznych, odbywanych zjazdów i kursów katechetycznych, opracowania podręczników do nauczania religii. Celem artykułu jest ukazanie obrazu nauczania i wychowania religijnego, problemów merytorycznych i pedagogicznych z nimi związanych, omówie­nie roli, jaką w procesie wychowania przypisywano we wspomnianym wyżej czasopiśmie lekturze i muzyce kościelnej. Szczególną uwagę zwrócono na działania mające na celu kształtowanie charakteru młodego pokolenia poprzez proces wychowania religijnego i katechezę. At the turn of the 19th and 20th centuries, conducting catechetical activity in Poland was fraught with difficulty. With adverse political situation and the authorities that had partitioned the Polish territory striving to limit the influ­ence of the Catholic Church as a bulwark of national identity, religious teach­ing in schools was actively hampered. Catechists who found themselves in a vulnerable situation could rely on the support of special religious magazines, such as the “Miesięcznik Katechetyczny i Wychowawczy” (“Catechetical and Educational Monthly”) (1911-1939), which published valuable information. It provided a lively discussion on catechetical issues, reported on the conven­tions and catechetical courses organised, and reviewed textbooks for religious education. The objective of the article is to depict religious teaching and ed­ucation as well as the substantive and pedagogical problems related thereto. It is also to discuss the role of religious reading and music in the educational process according to the magazine. Particular emphasis was placed on the ac­tivities aimed at developing the personality of the young generation through the process of religious education and catechesis.

The paper refers to the history of preschool education in Poland. Its purpose is to show the history of preschool education theories, especially the religious ones, and, on the other hand, to emphasize the significant function ofthe magazine Preschool Education [Wychowanie Przedszkolne] in that process. The intention of the reflection included in the text is to show the propagators of the theory of preschool education, with a special emphasis on the promotion of religious education and upbringing in kindergartens. The magazine in question clearly promoted religious education that was to link religious education with moral upbringing and ethics, because it was believed that religion must be connected with life. The curriculum of religious upbringing promoted by the Preschool Education aimed at teaching deep religiousness, which is why the promoters of such upbringing argued that, apart from the theory of religion and religiousness, or learning the texts of the Holy Scriptures, religious practices are important. All the principles and guidance included in the methodology of religious education described in the magazine served this purpose. It should be noted that a particular function in this difficult work of religious education was performed by kindergarten teachers. The creators of religious poetry helped them, especially in providing relevant educational contents., Tekst wpisuje się w problematykę historii wychowania przedszkolnego w Polsce. Jego celem z jednej strony jest ukazanie dziejów teorii wychowania przedszkolnego, a głównie wychowania religijnego, z drugiej zaś zasygnalizowanie, jak ważną rolę w rozwoju wychowania przedszkolnego i jego propagowania odegrało czasopismo „Wychowanie Przedszkolne”. Intencją przedstawionej w tekście refleksji jest ukazanie propagatorek teorii wychowania przedszkolnego ze szczególnym akcentem na popularyzację i upowszechnianie idei wychowania religijnego w przedszkolu oraz treści wychowania religijnego. Wyrazistą cechą proponowanego programu wychowania religijnego w omawianym czasopiśmie było zalecenie łączności wychowania religijnego z wychowaniem moralnym i zasadami etyki, ponieważ religia musi być połączona z życiem. Proponowany przez „Wychowanie Przedszkolne” program wychowania religijnego miał na celu uczenie głębokiej religijności, dlatego „ambasadorki” takiego wychowania przekonywały, że ważna jest nie tylko teoria religii i religijności czy poznanie treści Pisma Świętego, ale i praktyki religijne. Służyły temu wszystkie zasady i wskazówki wynikające z proponowanej w czasopiśmie metodyki wychowania religijnego. Należy zaznaczyć i to, że szczególna rola w tym niełatwym dziele wychowania religijnego przypadała wychowawczyniom przedszkoli. Z pomocą zwłaszcza w zakresie dostarczania odpowiednich treści przyszli im twórcy poezji religijnej.

Długa i bogata tradycja obecności lekcji religii w szkole oraz dążenie do wskazania katechezie szkolnej jej należytego miejsca w systemie oświatowym, a także w działalności Kościoła, były jednymi z powodów, dla których Austria, jako jeden z nielicznych krajów, może pochwalić się własnym dyrektorium katechetycznym, wydanym jeszcze przed Dyrektorium ogólnym o katechizacji. Pierwszy taki dokument został wydany już w 1971 r., następny w 1981. Dokumenty te są wyrazem troski Kościoła lokalnego o właściwy kształt działalności katechetycznej, zarówno tej prowadzonej we wspólnotach parafialnych, rodzinach, jak i podczas szkolnej lekcji religii. Niniejszy artykuł jest prezentacją i analizą dwóch ważnych dokumentów: Ósterreichisches Katechetisches Direktorium fiir Kinderund Jugendarbeit (Austriackie dyrektorium katechetyczne) z 1981 r. oraz Verkundigung und neue Evangelisierung in der Welt von heute (Przepowiadanie i nowa ewangelizacja we w spółczesnym świecie) wydanego przez Konferencję Episkopatu Austrii w 2012 r., Long tradition of teaching religious education in schools paired with a desire to include it in the school system as well as in context of Churchs policy were among the reasons behind creation of Austrian Directory for Catechesis, issued before General Directory for Catechesis itself. First such document was written in 1971, next in 1982. Both documents express local Churchs concern for the right direction of catechesis in parishes, families and school education. This article presents and analyses two other important documents: Österreichisches Katechetisches Direktorium für Kinder- und Jugendarbeit (Austrian Directory for Catechesis) from 1981 r. and Verkündigung und neue Evangelisierung in der Welt von heute (Annunciation and new evangelisation in modern world) issued by Bishops of the Episcopal Conference of Austria in 2012.

Artykuł jest próbą syntetycznego przedstawienia zasadniczych idei, które zostały wyrażone w niemieckich dokumentach katechetycznych ostatniego ćwierćwiecza. Po opublikowaniu w 1997 r. przez Kongregację ds. Duchowieństwa Dyrektorium ogólnego o katechizacji w Niemczech nie pojawiło się narodowe dyrektorium katechetyczne, które uwzględniałoby specyfikę wychowania religijnego w tym kraju i wskazywało zasadnicze kierunki współczesnej katechezy. Niemieccy biskupi podejmowali jednak wielokrotnie zagadnienia związane z wychowaniem religijnym. Wśród tych wypowiedzi na szczególną uwagę zasługują cztery dokumenty: 1. Zeit zur Aussaat. Missionarisch Kirche sein (Czas na siew. Być Kościołem misyjnym) z 2000 r.; 2. Erwachsenentaufe ais pastorale Chance. Impulse zur Gestaltung des Katechumenates (Chrzest dorosłych, jako szansa duszpasterska. Impulsy dla ukształtowania katechumenatu) z 2001 r.; 3. Katechese in veranderter Zeit (Katecheza w zmieniającym się czasie) z 2004 r.;4. Der Religionsunterricht vor neuen Herausforderungen (Lekcja religii wobec nowych wyzwań) z 2005 r. Przeanalizowane w artykule dokumenty pełnią rolę swoiście ujętego „niemieckiego dyrektorium katechetycznego”., Article is an attempt of synthetical view on major ideas presented in German documents of last quarter of the century. Since Conference for the Clergy issued General Directory for Catechesis I 1997, there has not been national Directory for Catechesis that would tackle specifics of religious education and set directions for modern catechesis. German bishops often commented on religious education and connected issues. Most valid views were presented in four documents: 1. Zeit zur Aussaat. Missionarisch Kirche sein (Sowing time. Being missionary church.) 2000 ; 2. Erwachsenentaufe ais pastorale Chance. Impulse zur Gestaltung des Katechumenates (Adult baptism, as ministrative chance. Impulses for forming catechumen ) 2001; 3. Katechese in veranderter Zeit (Catechesis changing in time) 2004; 4. Der Religionsunterricht vor neuen Herausforderungen(Religious education lessons and new challanges)2005.Above mentioned documents can function as a quasi ‘ German Directory for catechesis’.

Autor opracowania przedstawia problematykę wychowania i edukacji dzieci żydowskich w świetle danych biblijnej. Realizując cel, omawia wpierw środowisko wychowania dzieci, którym w Biblii była przede wszystkim wielopokoleniowa rodzina izraelska i następnie żydowska, a także z biegiem czasu forma instytucjonalna (szkoła) i głównie synagoga w czasach chrześcijańskich. W kolejnym punkcie zostały przedstawione wielorakie metody wychowywania i edukacji dzieci i młodzieży, wśród nich również element posłuszeństwa i karności stale obecny w tradycji biblijnej (Prz 13,24; 22,15; 23,12 itd.). W zakończeniu artykułu czytelnik znajdzie omówienie głównych treści wychowania i edukacji dzieci, pośród których wychowanie religijne miało znaczenie nadrzędne. W opinii autora część przywołanych elementów biblijnego wychowywania i edukacji zachowuje swoją trwałą wartość, w tym rodzina jako podstawowe środowiska wychowywania dzieci, następnie dobry przykład życia rodziców i innych członków rodziny. Nie bez znaczenia jest również religijne wychowanie dzieci i młodzieży, którego doniosłość autorzy biblijni podkreślają wielokrotnie. The author of the study presents the issues of upbringing and education of Jewish children in the light of biblical data. In pursuing the objective, first, he discusses the environment of child education, which was primarily the multi-generational Israeli family and then the Jewish, but also partially its institutional form (schools) and mainly the synagogue in Christian times. In the next paragraph, the author pointed out the multiple methods of upbringing and education of children and young people, emphasizing the element of obedience and discipline constantly present in the biblical tradition (Proverbs 13:24; 22:15; 23:12 etc.). At the end of the article, the reader will find an overview of the main content of teaching and educating, of which religious education has a primary significance. According to the author, some elements of the biblical upbringing and education retain their permanent value, including the family as the primary environment for raising children, followed by a good example of the life of parents and other family members. There is also religious education of children, which significance the biblical authors point out repeatedly.

ORCID: 0000-0003-3076-6878 Die Entwicklung der religiösen Unterweisung behinderter Kinder in Polen ist heute kein Randgebiet kirchlicher Aktivitäten mehr, auch wenn ihre volle Entfaltung noch aussteht. In der wissenschaftlichen Reflexion wurden zwei extreme Positionen verworfen: erstens, dass Kinder mit besonderen Bildungsbedürfnissen dasselbe Bewusstseins- und Wissensniveau erreichen sollen wie nicht behinderte getaufte Personen, und zweitens, dass überhaupt keine religiöse Bildung dieser Personen möglich sei. Die Entwicklung der religiösen Unterweisung behinderter Kinder ist auf ihre Begleitung beim Beschreiten ihres christlichen Lebensweges ausgerichtet. Darin kommt das grundlegende Prinzip der Treue zu Gott und zum Menschen zur Anwendung. The development of religious education of disabled children in Poland is no longer on the margins of ecclesial action; however, its full development is yet to come. Scientific reflection has rejected two extreme positions: the first assumption that children with special educational needs are to achieve the same level of awareness and knowledge as the able-bodied baptized; the second assumption that no religious education of such persons is possible. The development of religious education of disabled children is directed to accompany them in entering the path of Christian life. The basic principle of fidelity to God and to man is used in such development.

Wydział Teologii, Instytut Teologii Pastoralnej i Katechetyki; promotor rozprawy doktorskiej: ks. dr hab. Grzegorz Pyźlak Rozprawa dotyczy wychowania religijnego w rodzinie. Składa się z sześciu rozdziałów. W pierwszym jest omówione nauczanie Kościoła dotyczące wychowania religijnego w rodzinie. Dotyczy ono podmiotu wychowania, istoty i celów wychowania religijnego, etapów rozwoju religijnego dziecka, wymiarów wychowania religijnego oraz rodziny, jako podstawowego środowiska wychowania religijnego. W drugim rozdziale ukazana jest metodologia badań własnych. Rozdział trzeci opisuje wiedzę rodziców wobec założeń wychowania religijnego w rodzinie. Rozdział czwarty przedstawia realizację wymiaru wychowania religijnego przez rodziców. W rozdziale piątym ukazane jest tworzenie środowiska wychowania religijnego. W rozdziale szóstym przedstawione są wnioski i postulaty pastoralne dotyczące odnowy wychowania religijnego w rodzinie. The dissertation concerns religious education in the family. It consists of six chapters. In the first one, the teaching of the Church regarding religious upbringing in the family is discussed. It concerns the subject of the education, the essence and aims of religious education, stages of child's religious development, dimensions of religious education and the family, as the basic environment of religious education. The second chapter presents the methodology of own research. The third chapter describes the parents' knowledge of the assumptions of religious education in the family. The fourth chapter presents the implementation of the extent of religious education by parents. The fifth chapter shows the creation of a religious education environment. The sixth chapter presents conclusions and pastoral postulates regarding the renewal of religious education in the family.

Celem artykułu jest ukazanie procesu kształtowania się współczesnego rozumienia narracji w wychowaniu religijnym oraz stopniowego przechodzenia od metody wykładu (opowiadania) i pogadanek do narracji biograficznej i nastawionej na przekaz tradycji. Po przybliżeniu wybranych aspektów współczesnego rozumienia narracji jako metody katechetycznej porównano je z propozycjami ks. Zygmunta Bielawskiego (1877-1939) oraz s. dr Barbary Żulińskiej CR (1881-1962) The aim of the article is to present the development of the contemporary understanding of the modern narrative in religious education and in the gradual transition from stories and narratives to biographical narratives and those based on tradition. After first examining such aspects of the contemporary understanding of narrative as the catechetical method, they are then compared with the proposals of Fr. Zygmunt Bielawski (1877-1939) and Sr. Barbara Żulińska, CR (1881-1962).

Based on the analysis of religious policy of the government of Belarus, the existing models of church-state interaction and definitions of religious upbringing and education, the article discusses explore the problem of inclusion of the course on religion in the school curriculum. W artykule omówiono kwestię włączenia do programu szkolnego w Białorusi kursu religii. Opracowanie oparto na analizie polityki wyznaniowej rządu RB, istniejących modeli stosunków państwo–Kościół oraz definicje pojęć dotyczących wychowania i edukacji religijnej. У артыкуле разглядаецца праблема ўводзінаў у школьную праграму курсу рэлігіі. Аўтар аналізуе канфесійную палітыку ўрада РБ, актуальныя мадэлі царкоўна-дзяржаўнага ўзаемадзеяння і дэфініцыі паняццяў рэлігійнага выхавання і адукацыі.

The article consists of four parts. The first part presents the educational process evaluated by Seneca and Augustine. Then their opinion about the educational environment is examined. The third part explains the educational aims such as religious, moral and intellectual upbringing developed in the writings of Seneca and Augustine. At the end the educational methods of both authors are depicted.

ORCID: 0000-0003-3076-6878 "Tweetując z Bogiem" warto poznać zarówno z perspektywy duszpasterskiej, jak i medialnej. Katechizm holenderski przyjął perspektywę, że chrześcijanie spotykają się z różnymi religiami czy nowymi prądami myślowymi i że trzeba ich przygotować na zjawisko pluralizmu we współczesnym świecie. Dziś istnieje nowa "holenderska" idea przekazywania wiary młodszym pokoleniom poprzez media społecznościowe. W tym modelu obecne młode pokolenie zadaje pytania Kościołowi, a Kościół - w tym przypadku poprzez księdza prowadzącego grupy duszpasterskie - próbuje udzielić odpowiedzi. Odpowiedzi te umieszczone zarówno w książce, jak i dostępne za pomocą nowoczesnych aplikacji na smartfon czy tablet, umożliwiają dostęp do świata religii i prowadzenie dialogu wiary w mediach społecznościowych. To ciekawe narzędzie współczesnego przekazu wiary, zwłaszcza do nowej ewangelizacji, które odpowiada na rzeczywiste pytania młodych. “Tweeting with God” is worth getting to know from both pastoral and media perspectives. The Dutch Catechism created the perspective that Christians encounter different religions and ideologies, and that we need to explain the approach of Catholicism in relation to old and new ideological trends. Today there is a new “Dutch” idea of passing down the faith to younger generations through social media. In this model the current young generation asks questions of the Church, and the Church – in this case through a cleric, a single priest leading pastoral groups – attempts to give them the answer. Written responses are placed in a book and in modern applications, and via smartphone, tablet, or other tools, these responses allow access to the world of religious leading a dialog of faith in social media.

Poland had to face the difficulties which it inherited after the Partitions after regaining independence in 1918. Prostitution and related to it consequences such as sexually transmitted diseases, a large number of abandoned children, killing newborn babies and human trafficking belonged to these difficulties . All these problems led to the realizing in the circles of the elite of Polish society the need to introduce sexual education among the young generation on as wide as possible scale. Doctors, educators, priests were widely engaged in this activity. It was also discussed in magazines. A theological journal "Ateneum Kapłańskie" was also included in this discussion in the interwar period .The article by the priest Karol Mazurkiewicz was especially valuable. He presented a positive vision of sexual education which was inscribed in the integral development of the whole human person .The publication of this text contributed to bringing into general use the need for sexual education in the broad circles of the Polish clergy. He showed a wealth of educational resources that can be used in this upbringing, referring to pedagogical knowledge. Polska po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku musiała zmierzyć się w trudnościami, które odziedziczyła po czasie zaborów. Do tych problemów należała prostytucja i związane z nią konsekwencje jak choroby przenoszone drogą płciową, ogromna liczba porzucanych dzieci, zabijanie nowonarodzonych i handel żywym towarem. Wszystkie te problemy doprowadziły na przełomie wieków do uświadomienia sobie w wielu kręgach elit polskiego społeczeństwa konieczności podjęcia na jak najszerszą skalę wychowania seksualnego wśród młodego pokolenia. Szeroko w tę działalność angażowali się lekarze, pedagodzy, duchowni. Była ona przedmiotem także dyskusji w czasopismach. W okresie międzywojennym w tę dyskusję włączyło się czasopismo teologiczne jakim było Ateneum Kapłańskie. Szczególnie cenny wkład wniósł artykuł ks. Karol Mazurkiewicza. Przedstawił w nim pozytywną wizję wychowania seksualnego wpisanego w rozwój integralny całej osoby ludzkiej. Publikacja tego tekstu przyczyniła się do spopularyzowania konieczności wychowania seksualnego w szerokich kręgach polskiego duchowieństwa. Odwołując się do wiedzy pedagogicznej ukazał bogactwo środków wychowawczych, które mogą być wykorzystane w tym wychowaniu.

Summary Pope Benedict XVI in the Encyclical Caritas in veritate says that „there are certain religious cultures in the world today that do not oblige men and women to live in com-munion but rather cut them off from one other in a search for individual well-being” (No. 55). This well-being leads people to rejection of God and a religious life. „Without God – in the pope’s opinion – man neither knows which way to go, nor even understands who he is” (No. 78). For human creation, having a spiritual nature, accomplishes itself in the fullest way most of all in relations with God and interpersonal relations. This relates in a special way – as we read in the Dogmatic Constitution on the Church Lumen gentium – to a family community in which every child through the sacrament of baptism enters the living relation with God and the Church. It is at home where parents are to be witnesses of the faith and love of Christ to one another and to their children (see No. 35). A family has got special capacities to fulfil its didactic functions. They result from the fact of responsibility of a family for a young person. The Declaration on Christian Education Gravissimum educationis underlines the fact that „since parents have given children their life, they are bound by the most serious obligation to educate their offspring and therefore must be recognised as the primary and principal educators” (No. 3). Therefore from the earliest years Christian parents should teach their children respect and reverence to God and neighbours. As the first educators and catechists of their children they should be aware of their religious knowledge, educational skills, responsibility for their child and its religious upbringing. They should also understand the need of creating a Christian climate in their families. Pope Benedict XVI calls Christian parents to help their children to believe, to accompany them on a road to Jesus and with Jesus, because life in a family – according to the pope – becomes more open and joyful if God is present in it and if one experiences His closeness, especially in a prayer.

The issue of religious education of the young people provokes heated discussion in all social circles. In fact, remarkable transformations are taking place in the family life, education and Church nowadays. The youngsters and their needs, expectations and lifestyle are also going through changes. Thus, social factors affecting the religious development of the young people today should be taken into consideration. This research addresses such important questions as: how should the youngsters be taught to respect their ancestors’ religious and cultural heritage?, how should Christian values be instilled in the young people?, how should we shape the religious spirit of the younger generation?, if teachers should be trustworthy people and examples of Christian values then what qualities should they possess?, etc. When considering the issue of religious development of the young people, one must answer such questions in order to get the right picture of the educational and religious activities when it comes to the religious education of the young generation.

1. Celem artykułu jest pokazanie niektórych wychowawczych elementów biografii ks. Franciszka Karola Blachnickiego (ur. 1921 w Rybniku, Polska, zm. 1987 w Carlsbergu, Niemcy), polskiego teologa i wychowawcy, twórcy nowego, masowego ruchu w Kościele Rzymskokatolickim o nazwie Ruch Światło- Życie, doktora habilitowanego, ucznia prof. Stefana Kunowskiego w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. 2. Autor w swoim artykule użył historiograficznej metodologii analizy dokumentu źródłowego. 3. Główne wyniki analizy. W biografii Blachnickiego znajdują się elementy wychowawcze, ważne dla kształtowania się jego koncepcji chrześcijańskiego wychowania religijnego (formacji). Autor niniejszego artykułu (studium) wyjaśnia niektóre uniwersalne elementy przełomów (zmian), punktów zwrotnych w biografii (życiu) Blachnickiego w aspekcie wychowawczym. [...] 4. Ograniczenia wyników analizy. Otrzymane wyniki są przyczynkiem do badań nad biograficzną genezą koncepcji wychowania chrześcijańskiego według ks. F. K. Blachnickiego. 5. Implikacje praktyczne. Wyniki analiz można zastosować w praktyce wychowawczej w Kościele w wychowaniu dzieci i młodzieży (przykład życia osoby godny naśladowania). Implikacje społeczne. Wyniki analiz można zastosować do życia społecznego wspólnot chrześcijańskich. 7. Oryginalność artykułu (nowa wartość). Artykuł ukazuje elementy biografii ks. F. K Blachnickiego ze sfery wychowania, w sposób źródłowy, w nowym świetle biodoksografii (teorii przełomów życiowych), pokazując biograficzną genezę jego koncepcji pedagogicznej. 1. The aim of this article is presentation some educational elements of biography of rev. Franciszek Karol Blachnicki (born in 1921 in Rybnik, Poland, died in 1987 in Carlsberg, Germany), a Polish theologian and an educator (a former), a creator of new mass movement in the Roman Catholic Church named the Movement Light-Life, a habilitated doctor of theology, a follower of prof. Stefan Kunowski, pedagogue of culture at the Catholic University in Lublin. 2. An author in his article used a historiographical methodology of sourced document analysis. 3. The main results of the analysis. In Blachnicki’s biography there are educational elements, important for formation his concept of Christian religious education (formation). The author of this article (this study) explains some universal elements of Blachnicki’s turns (changes), turning-points of his biography (life) in educational aspect. 4. Limitations of results of an analysis. Received results are a contribution to research of bigraphical genesis of the concept of Christian education by rev. F. K. Blachnicki. 5. Practical implications. The results of analysis may be used to educational practice in the Church in children and youth education (example of life of this person, deserving of imitation). 6. Social implications. Results of analysis may be used to social life in Christian communities. 7. Originality of the article (new value). This article presents some elements of rev. F. K. Blachnicki; s biography (life), from educational sphere, in a sourcebased way, in new light of biodoxography (theory of life turns), showing biographical genesis of his pedagogical concept.

Artykuł z książki "Człowiek i autyzm", red. J. Kocki, A. Kiciński, Lublin: Polihymnia 2010. Książka zawiera poszukiwania naukowe dotyczące diagnozy funkcjonalnej osób ze spektrum autyzmu i ich terapii. Jest to szerokie spektrum zagadnień od etiologii, diagnostyki, przez kynoterapię i rozwój rysunkowy, po zagadnienie seksualności czy podstaw wychowania religijnego. The book provides a scientific exploration of the functional diagnosis of people on the autism spectrum and their therapy. It covers a broad spectrum of issues from aetiology, diagnosis, to kynotherapy, to drawing development, to the issue of sexuality or the foundations of religious upbringing. ORCID: 0000-0003-3076-6878 Artykuł analizuje nauczanie Kościoła skierowane do osób z różnymi niepełnosprawnościami. Opracowana jest autorska definicja katechezy osób ze spektrum autyzmu, która opiera się przede wszystkim na Piśmie Świętym, które uczy, że każdy człowiek został stworzony "na obraz Boży". Natomiast podstawowa edukacja religijna osób dotkniętych spektrum polega na towarzyszeniu im we wchodzeniu na drogę życia chrześcijańskiego. Stosuje się tutaj podstawowe zasady jak m.in. zasadę wierności Bogu i człowiekowi. The article analyses the Church's teaching addressed to persons with various disabilities. It develops the author's definition of catechesis for people on the autism spectrum, which is based primarily on Scripture, which teaches that every person is created "in the image of God". In contrast, the basic religious education of people on the spectrum consists of accompanying them on the path of Christian life. Basic principles are applied here, such as, among others, the principle of fidelity to God and man.

Ks. F. Blachnicki (ur. 1921 w Rybniku, zm. 1987 w Carlsbergu), założyciel Ruchu Światło - Życie w Kościele Katolickim, był przed II wojną harcerzem w Tarnowskich Górach na polskim Górnym Śląsku, skąd wyniósł znajomość metod skautingu. Metody wychowania skautowego (harcerskiego) przeniósł po II wojnie do młodzieżowych wspólnot kościelnych, zwanych "oazami", które sam stworzył. Metoda przeżyciowa rekolekcji zamkniętych, struktura i funkcje ruchu oazowego wzorowane są częściowo na metodzie przeżycia (przygody) w skautingu, strukturze, funkcjach, hierarchii zdobywanych stopni w skautingu. W artykule postawiono hipotezę o wpływie koncepcji twórcy skautingu - generała Roberta Stephensona Smytha Baden Powella z Gilwell oraz koncepcji Aleksandra Kamińskiego na koncepcję środków (metod) wychowawczych ks. Franciszka Blachnickiego w Ruchu Światło-Życie (ruchu oazowym). Animacja kultury chrześcijańskiej metodami skautingu jest tematem wartym źródłowego, systematycznego przebadania przez historyczną pedagogikę porównawczą. Do artykułu dołączono wybraną bibliografię przedmiotową. Rev. F. Blachnicki (born 1921 in Rybnik, died 1987 in Carlsberg), the founder of the Light-Life Movement in the Catholic Church, was, before World War II, a scout in Tarnowskie Góry in the Polish Upper Silesia and that is wher he learnt the scouting methods. After the war he transferred the scouting education methods to the organised by him Church youth communities called the "oases". The Formula of retreat for young people, the structure and functions of the oasis movementare partly modelled on the method of adventure in scouting, the structure, function and hierarchy of ranks achieved in scouting. The article sets the hipothesis of the influence of the concept represented by the scouting founder - gen. Robert Stephenson Smyth Baden Powell of Gilwell and the concept of Aleksander Kamiński, on the concept of educational means (methods) applied by Rev. Franciszek Blachnicki in the Light - Life Movement (The Oasis Movement). Animation of Christian culture through the scouting methods is the problem deserving a thorough research by the historical comparative pedagogy. Attached to the article is selected bibliography of the subject.