Search

Samen met partners werkt de Vlaamse Landmaatschappij aan een landinrichtingsplan voor de Mangelbeekvallei in Heusden-Zolder. In de Berkenbosbeemden (een deelgebied ervan) komt in een beperkte open zone een verlandingsvegetatie van habitattype 7140 voor. Men wil meer inzicht krijgen in het ontstaan van deze verlandingsvegetatie en de lokale omstandigheden verbeteren ten gunste ervan. Dit advies verschaft inzicht in het ecohydrologisch systeem wat aan de grondslag ligt van het ontstaan van deze verlandingsvegetatie. We bespreken ook de grondwaterchemie en geven aan dat de kwaliteit van het oppervlaktewater best bepaald wordt. Ten slotte formuleren we maatregelen om de lokale omstandigheden te verbeteren en deze vegetatie te doen uitbreiden. Samen met partners werkt de Vlaamse Landmaatschappij aan een landinrichtingsplan voor de Mangelbeekvallei in Heusden-Zolder. In de Berkenbosbeemden (een deelgebied ervan) komt in een beperkte open zone een verlandingsvegetatie van habitattype 7140 voor. Men wil meer inzicht krijgen in het ontstaan van deze verlandingsvegetatie en de lokale omstandigheden verbeteren ten gunste ervan. Dit advies verschaft inzicht in het ecohydrologisch systeem wat aan de grondslag ligt van het ontstaan van deze verlandingsvegetatie. We bespreken ook de grondwaterchemie en geven aan dat de kwaliteit van het oppervlaktewater best bepaald wordt. Ten slotte formuleren we maatregelen om de lokale omstandigheden te verbeteren en deze vegetatie te doen uitbreiden.

De vermiljoenkever (Cucujus cinnaberinus) is een soort die voorkomt op de bijlagen II en IV van de Habitatrichtlijn. Sinds eind 2014 wordt de soort op een aantal plaatsen in Vlaanderen waargenomen.In dit advies wordt nagegaan wat de toestand is van de populaties van de soort in Vlaanderen en hoe diens toestand is in de omringende regio’s en landen. Verder wordt stil gestaan bij de vereisten van de soort en wordt nagegaan of er potenties zijn voor stabiele populaties van deze soort in Vlaanderen. Tot slot wordt advies gegeven bij het beheer van de geschikte leefgebieden voor de soort. De vermiljoenkever (Cucujus cinnaberinus) is een soort die voorkomt op de bijlagen II en IV van de Habitatrichtlijn. Sinds eind 2014 wordt de soort op een aantal plaatsen in Vlaanderen waargenomen.In dit advies wordt nagegaan wat de toestand is van de populaties van de soort in Vlaanderen en hoe diens toestand is in de omringende regio’s en landen. Verder wordt stil gestaan bij de vereisten van de soort en wordt nagegaan of er potenties zijn voor stabiele populaties van deze soort in Vlaanderen. Tot slot wordt advies gegeven bij het beheer van de geschikte leefgebieden voor de soort.

Dit advies heeft betrekking op geplande uitvoeringsmaatregelen in het kader van het natuurinrichtingsproject Zwarte Beek te Koersel. Het natuurstreefbeeld bestaat erin om het valleilandschap terug open te maken en ontwikkelingskansen te geven aan habitattype 7140_meso, overgangs- en trilveen. De vraag is of de geplande kappingen en vernatting van het gebied blijvende negatieve impact zal hebben op de aanwezige, soms zeldzame, veenmospopulaties. Het advies geeft antwoord op deze vraag en kadert dit op niveau van de vallei en de speciale beschermingszone waarbij ook rekening gehouden wordt met toekomstige verschuivingen van vegetatiegordels. Ten slotte wordt meegegeven op welke wijze de impact gemilderd kan worden. Dit advies heeft betrekking op geplande uitvoeringsmaatregelen in het kader van het natuurinrichtingsproject Zwarte Beek te Koersel. Het natuurstreefbeeld bestaat erin om het valleilandschap terug open te maken en ontwikkelingskansen te geven aan habitattype 7140_meso, overgangs- en trilveen. De vraag is of de geplande kappingen en vernatting van het gebied blijvende negatieve impact zal hebben op de aanwezige, soms zeldzame, veenmospopulaties. Het advies geeft antwoord op deze vraag en kadert dit op niveau van de vallei en de speciale beschermingszone waarbij ook rekening gehouden wordt met toekomstige verschuivingen van vegetatiegordels. Ten slotte wordt meegegeven op welke wijze de impact gemilderd kan worden.

Door de projectgroep Waternood is in het rapport Grondwater als leidraad voor het oppervlaktewater' aangegeven op welke wijze waterschappen en landinrichters rekening kunnen houden met wensen van landbouw en natuur voor de grondwaterhuishouding. Het rapport geeft een theoretisch kader voor de te doorlopen stappen om te komen tot een gewenst grond- en oppervlaktewaterregime, en doet suggesties welke hulpmiddelen daarbij toegepast kunnen worden. Om te toetsen of met de huidige kennis de stappen uit de Waternoodprocedure met succes kunnen worden doorlopen is door Alterra in samenwerking met DLG een proeftoepassing uitgevoerd in het gebied De LeGen. Uit deze studie blijkt dat met de huidige kennis het eerste deel van de Waternoodprocedure, de bepaling van de mate van doelrealisatie voor de functies landbouw en natuur, goed is uit te voeren. Wel worden er een aantal kennishiaten gesignaleerd, en blijken bepaalde onderdelen van de voorgestelde Waternood-procedure lastiger uitvoerbaar dan aanvankelijk gedacht. De meerwaarde van het gebruik van regimecurves is minder dan verwacht

In Mol-Postel is een ruimtelijk uitvoeringsplan in opmaak om een aantal ontwikkelingen ruimtelijk zodanig af te stemmen dat ze elkaar minimaal hinderen. Sibelco wenst een zandwinning uit te baten in een speciale beschermingszone waar actueel habitats en soorten voorkomen en waar specifieke instandhoudingsdoelen moeten gerealiseerd worden. Daarnaast wordt een bypass van het kanaal Bocholt-Herentals voorgesteld ter hoogte van de drie beschermde sluiscomplexen. Dit advies gaat na of uit het hydrodynamisch model dat de impact van de zandwinning en de bypass benadert, voldoende informatie aanwezig is om na te gaan of er negatieve imapct kan optreden op de Europees beschermde habitats en soorten en op de doelen die voor de habitats en soorten ge In Mol-Postel is een ruimtelijk uitvoeringsplan in opmaak om een aantal ontwikkelingen ruimtelijk zodanig af te stemmen dat ze elkaar minimaal hinderen. Sibelco wenst een zandwinning uit te baten in een speciale beschermingszone waar actueel habitats en soorten voorkomen en waar specifieke instandhoudingsdoelen moeten gerealiseerd worden. Daarnaast wordt een bypass van het kanaal Bocholt-Herentals voorgesteld ter hoogte van de drie beschermde sluiscomplexen. Dit advies gaat na of uit het hydrodynamisch model dat de impact van de zandwinning en de bypass benadert, voldoende informatie aanwezig is om na te gaan of er negatieve imapct kan optreden op de Europees beschermde habitats en soorten en op de doelen die voor de habitats en soorten ge

Lit.opg., bijl., verklarende woordenlijst

Lit.opg., bijl., verklarende woordenlijst.

Lit.opg., bijl., verklarende woordenlijst

Met lit. opg.

Lit.opg., bijl., verklarende woordenlijst.

Met lit. opg.

Dit in 2006/07 uitgevoerde onderzoek heeft sporen en vondsten opgeleverd uit het midden-neolithicum (trechterbekercultuur) tot en met de IJzertijd.

Met lit. opg

Lit.opg.

Lit.opg. en verklarende woordenlijst.

Lit.opg. en verklarende woordenlijst.

Dit rapport is het resultaat van een verkennend onderzoek naar de effecten van de voorgenomen vermindering of stopzetting van de grondwaterwinning door DSM Gist in combinatie met de aanleg van de spoortunnel in Delft. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de gemeente Delft, Hoogheemraadschap van Delfland en de provincie Zuid-Holland door een consortium van TNO, GeoDelft, WL|Delft Hydraulics, Syncera en Kiwa. Het onderzoek wordt gesubsidieerd door het BSIK-onderzoeksprogramma Delft Cluster II, waarbinnen het deel uitmaakt van het projectplan Integraal Stedelijk Waterbeheer. Doelstelling van deze Quickscan is het identificeren van kansrijke oplossingsrichtingen voor het compenseren van negatieve hydrologische en maatschappelijke effecten. Uitspraken zijn gebaseerd op deskundigheid en ervaring, en daarmee kwalitatief van aard. Hieraan kunnen geen rechten worden ontleend. De Quickscan vormt een verkenningsfase voor een integrale modelstudie waarin de oplossingrichtingen verder worden uitgewerkt en gekwantificeerd. Doel van het totale onderzoek is om een instrumentarium op te stellen waarmee een integrale afweging mogelijk wordt. De inventarisatie in deze Quickscan bestond uit twee onderdelen: probleemanalyse en oplossingsrichtingen. Voor de probleemanalyse is eerst een enquête gehouden onder betrokken organisaties. Op basis hiervan is een eerste workshop gehouden, waarin de mogelijke effecten van het stopzetten van de winning en de aanleg van de spoortunnel zijn besproken. Dit heeft geresulteerd in een overzicht van mogelijke effecten op drie hoofdthema’s: 1. Grondwaterstijging (grondwateroverlast, wateroverlast en vernatting); 2. Waterkwaliteit (nutriënten, verzilting en verontreiniging); 3. Geotechnische effecten (bodemvervorming, zetting, onderlast, schade). De effecten in het stedelijk gebied zullen het grootst zijn voor grondwateroverlast en geotechnische aspecten. In het landelijk gebied kunnen de grootste effecten optreden op het aspect van waterkwaliteit, verzilting en stabiliteit van kaden. Positieve effecten van het sluiten van de winning zijn vooral gelegen in het herstellen van de natuurlijke grondwaterstromingen en het op termijn verminderen van bodemdaling en verzilting. De tweede stap in de Quickscan was het identificeren van oplossingsrichtingen. In een tweede workshop zijn maatregelen, alternatieven en toekomstige onderzoeksvragen besproken. Als oplossingsrichtingen zijn drie alternatieven opgesteld. Deze alternatieven vormen de basis voor de scenario’s bij een vervolgstudie. In alle alternatieven is uitgegaan van de aanleg van de spoortunnel in Delft. De drie alternatieven zijn achtereenvolgens: het hergebruiken van het grondwater voor alternatieve doeleinden, het optimaal reduceren door gedeeltelijke reallocatie, en het op termijn volledig sluiten van de winning. Een combinatie van het hergebruiken van het water en het optimaliseren van het debiet is uiteraard ook mogelijk, maar voor de helderheid is er een duidelijk onderscheid aangebracht.

Dit rapport is het resultaat van een verkennend onderzoek naar de effecten van de voorgenomen vermindering of stopzetting van de grondwaterwinning door DSM Gist in combinatie met de aanleg van de spoortunnel in Delft. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de gemeente Delft, Hoogheemraadschap van Delfland en de provincie Zuid-Holland door een consortium van TNO, GeoDelft, WL|Delft Hydraulics, Syncera en Kiwa. Het onderzoek wordt gesubsidieerd door het BSIK-onderzoeksprogramma Delft Cluster II, waarbinnen het deel uitmaakt van het projectplan Integraal Stedelijk Waterbeheer. Doelstelling van deze Quickscan is het identificeren van kansrijke oplossingsrichtingen voor het compenseren van negatieve hydrologische en maatschappelijke effecten. Uitspraken zijn gebaseerd op deskundigheid en ervaring, en daarmee kwalitatief van aard. Hieraan kunnen geen rechten worden ontleend. De Quickscan vormt een verkenningsfase voor een integrale modelstudie waarin de oplossingrichtingen verder worden uitgewerkt en gekwantificeerd. Doel van het totale onderzoek is om een instrumentarium op te stellen waarmee een integrale afweging mogelijk wordt. De inventarisatie in deze Quickscan bestond uit twee onderdelen: probleemanalyse en oplossingsrichtingen. Voor de probleemanalyse is eerst een enquête gehouden onder betrokken organisaties. Op basis hiervan is een eerste workshop gehouden, waarin de mogelijke effecten van het stopzetten van de winning en de aanleg van de spoortunnel zijn besproken. Dit heeft geresulteerd in een overzicht van mogelijke effecten op drie hoofdthema’s: 1. Grondwaterstijging (grondwateroverlast, wateroverlast en vernatting); 2. Waterkwaliteit (nutriënten, verzilting en verontreiniging); 3. Geotechnische effecten (bodemvervorming, zetting, onderlast, schade). De effecten in het stedelijk gebied zullen het grootst zijn voor grondwateroverlast en geotechnische aspecten. In het landelijk gebied kunnen de grootste effecten optreden op het aspect van waterkwaliteit, verzilting en stabiliteit van kaden. Positieve effecten van het sluiten van de winning zijn vooral gelegen in het herstellen van de natuurlijke grondwaterstromingen en het op termijn verminderen van bodemdaling en verzilting. De tweede stap in de Quickscan was het identificeren van oplossingsrichtingen. In een tweede workshop zijn maatregelen, alternatieven en toekomstige onderzoeksvragen besproken. Als oplossingsrichtingen zijn drie alternatieven opgesteld. Deze alternatieven vormen de basis voor de scenario’s bij een vervolgstudie. In alle alternatieven is uitgegaan van de aanleg van de spoortunnel in Delft. De drie alternatieven zijn achtereenvolgens: het hergebruiken van het grondwater voor alternatieve doeleinden, het optimaal reduceren door gedeeltelijke reallocatie, en het op termijn volledig sluiten van de winning. Een combinatie van het hergebruiken van het water en het optimaliseren van het debiet is uiteraard ook mogelijk, maar voor de helderheid is er een duidelijk onderscheid aangebracht.

Door de projectgroep Waternood is in het rapport Grondwater als leidraad voor het oppervlaktewater' aangegeven op welke wijze waterschappen en landinrichters rekening kunnen houden met wensen van landbouw en natuur voor de grondwaterhuishouding. Het rapport geeft een theoretisch kader voor de te doorlopen stappen om te komen tot een gewenst grond- en oppervlaktewaterregime, en doet suggesties welke hulpmiddelen daarbij toegepast kunnen worden. Om te toetsen of met de huidige kennis de stappen uit de Waternoodprocedure met succes kunnen worden doorlopen is door Alterra in samenwerking met DLG een proeftoepassing uitgevoerd in het gebied De LeGen. Uit deze studie blijkt dat met de huidige kennis het eerste deel van de Waternoodprocedure, de bepaling van de mate van doelrealisatie voor de functies landbouw en natuur, goed is uit te voeren. Wel worden er een aantal kennishiaten gesignaleerd, en blijken bepaalde onderdelen van de voorgestelde Waternood-procedure lastiger uitvoerbaar dan aanvankelijk gedacht. De meerwaarde van het gebruik van regimecurves is minder dan verwacht

In deel 1 van het Tweede Structuurschema Groene Ruimte is het dilemma bij het waterbeleid voor het veenweidegebied beschreven. Enerzijds is er een maatschappelijke behoefte om het huidig karakter van het veenweidegebied met koeien in de wei te bewaren. Hiervoor is een redelijke drooglegging noodzakelijk. Anderzijds leeft de wens om het snel dunner worden van de veenbodem tegen te gaan. Dat vraagt juist een sterke vernatting van de veenbodem. Om uit dit dilemma te komen zijn drie strategieën voor omgaan met water in de veenweidegebieden geformuleerd: beperkte drooglegging, passieve vernatting en actieve vernatting. Het Ministerie van LNV heeft aan Alterra gevraagd om in de bestaande literatuur en door interviews met deskundigen na te gaan wat er bekend is over financiële, economische en landschappelijke effecten van deze strategieën en met welk bestuurlijk instrumentarium deze strategieën uitgevoerd zouden kunnen worden. Ter vergelijking is ook ingegaan op gevolgen van het voortzetten van het huidige beleid voor de veenweidegebieden.

Het vernattingsonderzoek in bossen is door Alterra uitgevoerd in het kader van het Overlevingsplan voor Bos en Natuur, onder begeleiding van het Deskundigenteam Bossen. Het betreft met name de effecten van vernatting op de bomen in het bos. Dit eindrapport bevat een overzicht van de resultaten van de onderliggende rapporten, die vaak een meer technisch karakter hebben. Onderzoek in het kader van obn. Het hydrologisch proefveld Geestmerambacht is aangelegd door De Dorschkamp in 1985. Veldlocaties waren in Roden, Gees en Leende. Alle onderzoekslocaties zijn eigendom van Staatsbosbeheer. Via een afstudeeropdracht van Larenstein hebben Miranda Bouman, Laura Boukje Stelwagen en Barry de Vries meegedacht over verdrinkende bomen. Hun werk heeft uiteindelijk een extra rapport voor OBN opgeleverd

In het Structuurschema Groene Ruimte 2 (SGR2) is een belangrijke plaats ingeruimd voor water; voor 8 landschapsregio's en 17 deelstroomgebieden worden waterdoelstellingen en bijbehorende ruimteclaims gespecificeerd. Het ministerie van LNV heeft Alterra verzocht deze beleidskeuzes nader te onderbouwen en uit te werken naar aard, ligging en consequenties. In een landsdekkende analyse zijn hiertoe gegevens en bestaande kennis volgens een transparant en verifieerbaar protocol samengebracht. Doel hiervan was om een globaal landsdekkend beeld te krijgen van de kansrijkdom van ingrepen in het watersysteem ter realisering van beleidsthema's als vasthouden, bergen, beekherstel en waterconservering. De resultaten van de analyses zijn beschikbaar in de vorm van landsdekkende kaarten en cijfers en verdiepen het globale inzicht in de regionaal gedifferentieerde kansen om wateropgaven te realiseren.

In deel 1 van het Tweede Structuurschema Groene Ruimte is het dilemma bij het waterbeleid voor het veenweidegebied beschreven. Enerzijds is er een maatschappelijke behoefte om het huidig karakter van het veenweidegebied met koeien in de wei te bewaren. Hiervoor is een redelijke drooglegging noodzakelijk. Anderzijds leeft de wens om het snel dunner worden van de veenbodem tegen te gaan. Dat vraagt juist een sterke vernatting van de veenbodem. Om uit dit dilemma te komen zijn drie strategieën voor omgaan met water in de veenweidegebieden geformuleerd: beperkte drooglegging, passieve vernatting en actieve vernatting. Het Ministerie van LNV heeft aan Alterra gevraagd om in de bestaande literatuur en door interviews met deskundigen na te gaan wat er bekend is over financiële, economische en landschappelijke effecten van deze strategieën en met welk bestuurlijk instrumentarium deze strategieën uitgevoerd zouden kunnen worden. Ter vergelijking is ook ingegaan op gevolgen van het voortzetten van het huidige beleid voor de veenweidegebieden.

In het Structuurschema Groene Ruimte 2 (SGR2) is een belangrijke plaats ingeruimd voor water; voor 8 landschapsregio's en 17 deelstroomgebieden worden waterdoelstellingen en bijbehorende ruimteclaims gespecificeerd. Het ministerie van LNV heeft Alterra verzocht deze beleidskeuzes nader te onderbouwen en uit te werken naar aard, ligging en consequenties. In een landsdekkende analyse zijn hiertoe gegevens en bestaande kennis volgens een transparant en verifieerbaar protocol samengebracht. Doel hiervan was om een globaal landsdekkend beeld te krijgen van de kansrijkdom van ingrepen in het watersysteem ter realisering van beleidsthema's als vasthouden, bergen, beekherstel en waterconservering. De resultaten van de analyses zijn beschikbaar in de vorm van landsdekkende kaarten en cijfers en verdiepen het globale inzicht in de regionaal gedifferentieerde kansen om wateropgaven te realiseren.

Het vernattingsonderzoek in bossen is door Alterra uitgevoerd in het kader van het Overlevingsplan voor Bos en Natuur, onder begeleiding van het Deskundigenteam Bossen. Het betreft met name de effecten van vernatting op de bomen in het bos. Dit eindrapport bevat een overzicht van de resultaten van de onderliggende rapporten, die vaak een meer technisch karakter hebben. Onderzoek in het kader van obn. Het hydrologisch proefveld Geestmerambacht is aangelegd door De Dorschkamp in 1985. Veldlocaties waren in Roden, Gees en Leende. Alle onderzoekslocaties zijn eigendom van Staatsbosbeheer. Via een afstudeeropdracht van Larenstein hebben Miranda Bouman, Laura Boukje Stelwagen en Barry de Vries meegedacht over verdrinkende bomen. Hun werk heeft uiteindelijk een extra rapport voor OBN opgeleverd

In het Fochteloërveen en omgeving worden vernattingsmaatregelen getroffen om de hoogveenregeneratie te stimuleren. In opdracht van het waterschap Sevenwolden heeft Alterra modelberekeningen uitgevoerd om de effecten van de vernatting te berekenen op hydrologie, veengroeipotentie en landbouwschade. Met name waterconservering in het veengebied zelf bleek effectief. De vernattingsmaatregelen in de randzone bevorderen lokaal de kansen op het ontstaan van veen in die randzone, maar veroorzaken ook ongewenste vernatting van aangrenzende landbouwgronden. In het scenario met een landbouwenclave in het natuurgebied is de wederzijdse beonvloeding relatief groot. De berekeningen tonen aan dat de vernattingmaatregelen leiden tot lagere afvoerpieken.

Het rapport is een beschrijving van de proefopzet in een groot hydrologisch proefveld Geestmerambacht ten noorden van Alkmaar. Het proefveld bestaat uit twaalf stroken van ongeveer 10 m x 120 m, waarin vier bodemsubstraten zijn aangebracht en waarin in een matrixstructuur acht boomsoorten groeien sinds 1985. Het grondwaterniveau in elke strook kan worden geregeld via een pomp- en vlottersysteem. Tot 1997 waren er vijf verschillende niveaus, daarna zijn de meeste stroken vernat (hoger grondwater ingesteld); vier natte stroken zijn juist verdroogd. Een belangrijk doel van het rapport is om aan te geven welke gegevens betrouwbaar zijn in de lange meetreeksen, mede in verband met een aantal technische storingen die zijn opgetreden in het proefveld. De aflezingen van de meeste grondwaterbuizen bleken betrouwbaar. Het rapport bevat daarnaast een aantal oriënterende resultaten, onder andere effecten van vernatting op groei van de bomen. De resultaten van het proefveld worden in 2002 gerapporteerd, nadat een volledige statistische analyse is uitgevoerd.