Search

De rapportage die voor u ligt vormt het sluitstuk van een onderzoek waarbij gedurende een heel jaar op verschillende momenten gegevens zijn verzameld. De hoofdmoot van de bevindingen in de Arbeidsmarktmonitor Metalektro is gebaseerd op de uitgebreide internetvragenlijst die in 2013 aan het begin van ieder kwartaal door het werkgevers-panel is ingevuld. In elke meting zijn vragen beantwoord met betrekking tot de in- en uitstroom en vacatures. Hierop is de werkgelegenheidsbarometer gebaseerd.

In dit rapport brengen wij het formele en informele leren en de kennisontwikkeling in Nederland in kaart aan de hand van vier peilingen van de ROA Levenslang Leren Enquête voor de jaren 2004, 2007, 2010 en 2013. Aangezien het monitorgedeelte van de vragenlijst gedurende deze jaren ongewijzigd is gebleven, is het mogelijk om trends en ontwikkelingen in kaart te brengen. Hierbij gaat het om trends over het leren in Nederland alsook over factoren die dit leerproces in positieve dan wel negatieve zin beïnvloeden.

De HBO-Monitor vierde in 2010 haar 20-jarige bestaan. In de eerste twintig jaar van de HBO-Monitor is op verschillende manieren gerapporteerd over de aansluiting tussen het HBO en de arbeidsmarkt, over de vraag wat de HBO-studenten tijdens hun studie hebben geleerd en over de vraag hoe zij de gevolgde opleiding beoordelen. Hierbij is vooral gericht gerapporteerd op landelijk niveau en op het niveau van de onderwijsinstelling. De tussenliggende laag, de afzonderlijke sectoren, (met uitzondering van de sector kunst), zijn daarbij (met uitzondering van het eerste jaar van de HBO-Monitor) zelden als insteek gekozen. Voor de resterende zes sectoren: Economie, Gezondheidszorg, Landbouw, Pedagogisch, Sociaal-agogisch en Techniek wordt in het kader van het 20-jarige bestaan dan ook een rapport geschreven met de betreffende sector als centraal ankerpunt. Vanuit dit perspectief is de voorliggende rapportage specifiek gericht op de HBO-sector Landbouw (HAO). Hierbij staan de implicaties van recente alsook toekomstige arbeidsmarktontwikkelingen in de sector op de gevraagde competenties van afgestudeerden centraal. Zo wordt achterhaald op welke competenties het onderwijsveld zich de komende jaren zou moeten richten om afgestudeerden optimaal voor te kunnen bereiden op hun beroepsloopbaan in de technisch sector.

De Nederlandse economie kromp in ieder kwartaal van 2012. Ook de Metalektro is hierdoor geraakt. De sector kende in elk kwartaal een dalende omzet, die met name in het derde en vierde kwartaal fors was. Het percentage bedrijven dat met een terugvallende afzet te kampen heeft stijgt al vanaf begin 2011 en is met name in de tweede helft van 2012 stevig verder gestegen. Desondanks heeft een niet te verwaarlozen percentage bedrijven te kampen gehad met productiebelemmeringen als gevolg van personeelstekorten. Een lichtpunt vormde de ontwikkeling van de totale werkgelegenheid in de Metalektro, die ondanks de moeilijke economisch situatie over het hele jaar gezien een kleine groei vertoonde.

In deze aanhoudend roerige tijden op de arbeidsmarkt brengt het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) de twaalfde uitgave van het rapport De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep uit. Hierin wordt een beeld geschetst van de huidige en op de middellange termijn te verwachten arbeidsmarktontwikkelingen. Wij schetsen de arbeidsmarktperspectieven voor de komende vijf jaar (tot 2018) onder andere om de jongeren die nu voor hun studiekeuze staan inzicht te bieden in de verwachte arbeidsmarktsituatie na afstuderen. Deze informatie is van belang voor zowel het geven van voorlichting aan degenen die aan een (vervolg)opleiding willen beginnen als voor werkgevers bij het nemen van strategische beslissingen over hun personeelsbeleid. Het rapport is in het bijzonder bedoeld voor de beleidsontwikkeling van de overheid, de arbeidsbemiddelingssorganisaties, de sociale partners en het onderwijsveld. Het rapport is gebaseerd op gedetailleerde arbeidsmarktinformatie naar sector, beroep en opleiding, zoals deze is opgenomen in het Arbeidsmarktinformatiesysteem (AIS) van het ROA.

Dit onderzoek is verricht op basis van een onderzoeksvoorstel door het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) aan het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Het rapport gaat in op de doelmatigheid van opleidingen in het mbo, zowel wat betreft de schaalgrootte in relatie tot de kostenefficiëntie van opleidingen, als de aansluiting met de regionale arbeidsvraag. De auteurs danken de leden van de begeleidingscommissie van het Project Onderwijs-Arbeidsmarkt (POA) voor hun constructieve commentaar.

De HBO-Monitor vierde in 2010 haar 20-jarige bestaan. In de eerste twintig jaar van de HBO-Monitor is op verschillende manieren gerapporteerd over de aansluiting tussen het HBO en de arbeidsmarkt, over de vraag wat de HBO-studenten tijdens hun studie hebben geleerd en over de vraag hoe zij de gevolgde opleiding beoordelen. Hierbij is vooral gericht gerapporteerd op landelijk niveau en op het niveau van de onderwijsinstelling. De tussenliggende laag, de afzonderlijke sectoren, is daarbij (met uitzondering van het eerste jaar van de HBO-Monitor) zelden als insteek gebruikt. Afgezien van de sector Kunst, wordt voor de resterende zes sectoren: Economie, Gezondheidszorg, Landbouw, Pedagogisch, Sociaal-agogisch en Techniek in het kader van het 20-jarige bestaan dan ook een rapport geschreven met de betreffende sector als centraal ankerpunt. Vanuit dit perspectief is de voorliggende rapportage specifiek gericht op de HBO-sector Hoger Economisch Onderwijs (HEO). Hierbij staan de implicaties van recente alsook toekomstige arbeidsmarktontwikkelingen in de sector op de gevraagde competenties van afgestudeerden centraal. Zo wordt achterhaald op welke competenties het onderwijsveld zich de komende jaren zou moeten richten om afgestudeerden optimaal voor te kunnen bereiden op hun beroepsloopbaan in de economische sector.