Search

Sportowcy, trenerzy i uczeni zajmujący się sportem nieustannie pracują nad tym, aby maksymalizować tzw. formę sportową w terminie najważniejszych zawodów. Szczyt formy osiąga się zwykle wskutek obniżenia obciążenia treningowego we wcześniej zaplanowanym okresie przed zawodami. Taki okres „okrojonego” treningu określany jest jako tapering (taper). Tapering jest złożonym procesem, na który oddziałuje wiele czynników, między innymi objętość, intensywność oraz częstość treningu. Jeśli proces ten przebiega właściwie, to możliwe jest przygotowywanie formy szczytowej w terminie głównych zawodów. Tapering może się wiec stać jednym z najbardziej rozstrzygających czynników przygotowania sportowca do zawodów. Cel pracy i pytania badawczeBadania podjęto w ramach grantu nr RSA2 023 52, którego celem było wspomaganie sportu akademickiego. Celem pracy stało się zidentyfikowanie rodzaju i wielkości taperingu zastosowanego przez trenerów sekcji lekkoatletyki KS AZS AWF Wrocław w odniesieniu do zawodników elity, kandydujących do startów w Akademickich Mistrzostwach Świata, w Mistrzostwach Świata i Europy, a także w Igrzyskach Olimpijskich. Celem utylitarnym było opracowanie zaleceń, co do optymalnej strategii tapering.Metoda i materiał badawczyZastosowano metodę obserwacji i pomiaru. Rejestrowano obciążenia treningowe i reakcje na te obciążenia w mezocyklu bezpośredniego przygotowania startowego (BPS) w cyklu treningowym lekkoatletów w roku 2014. Badania dotyczyły dwóch grup treningowych prowadzonych przez trenerów TT i MR sekcji lekkoatletycznej AZS AWF we Wrocławiu.Materiał badawczy stanowiły zapiski trenerów, zapiski w dzienniczkach treningowych oraz notatki z pomiarów obciążeń dokonywanych bieżąco w czasie realizacji jednostek treningowych. Dane te weryfikowano poprzez dokonywanie pomiarów stężenia mleczanu i częstości tętna, co pozwoliło na kontrolę wybranych fizjologicznych efektów treningu.Najważniejsza informacja wynikająca z przeprowadzenia badań jest taka, że obaj trenerzy realizowali tapering wyłącznie w zakresie objętości treningu. W żadnym przypadku nie zmieniano częstotliwości treningów. Struktura 7-dniowego mikrocyklu została zachowana aż do dnia startu. Nie zrezygnowano z żadnej jednostki treningowej. Obaj trenerzy nigdy nie zmniejszali intensywności stosowanych środków, a nawet, poprzez pomiar czasu biegów i motywowanie zawodników, powodowali zwiększanie intensywności, czyli prędkości pokonywanych odcinków biegowych. Strategia taperingu przyjęta przez trenerów nie dotyczyła więc ani częstotliwości treningów, ani intensywności, a jedynie objętości stosowanych środków treningowych.Na podstawie uzyskanych wyników badań i ich analizy można sformułować następujące wnioski:1. Trenerzy realizują zindywidualizowane programy taperingu.2. W analizowanych przypadkach okres taperingu wynosił ok. 16 dni.3. Tapering polegał na zmniejszeniu objętości obciążenia do wartości 30-60% w zależności od rodzaju jednostki treningowej.4. Nie zmniejszano intensywności obciążenia oraz częstotliwości treningu.AbstractAthletes, coaches, and sports academics are constantly working to maximize the, so called, sports form during the most important competitions. The form peak is usually achieved by decreasing the training load in the pre-scheduled period before the competition. This period of "cut-down" training is referred to as the tapering (or the taper). Tapering is a complex process affected by the number of factors, including volume, intensity, and frequency of training. If this process is successful, it is possible to achieve the peak form at the time of the major competitions. Tapering can thus become one of the most decisive factors in preparing an athlete for a competition.Aim of the paper and research questions.The research was undertaken under the grant RSA2 023 52 aimed at supporting the academic sport. The aim of the study was to identify the type and size of tapering used by coaches from the athletic section of KS AZS AWF Wroclaw in relation to top ranked athletes competing for the Academic World Championships, World and European Championships, and the Olympic Games. The utilitarian purpose was to develop recommendations for optimal tapering strategies.Method and test materialThe method of observation and measurement was applied. The training loads and responses to these loads during the direct competing preparation mesocycle (BPS) were recorded during the athlete's training cycle in 2014. The study involved two training groups coached by the TT and MR coaches from the athletic section of AZS AWF in Wrocław.The research material consisted of coaches' recordings, training diary entries, and records of training loads measurements performed during training units. These data were verified by lactate level and pulse rate measurements, which allowed controlling the selected physiological effects of training.The most important information from the study is that both coaches performed tapering only in the volume of training. In no case did the training frequency change. The structure of the 7-day microcycle was kept until the start day. No training unit had been canceled. Both coaches had never decreased the intensity of the means used, and they even motivated the athletes by measurements of the running time to increase the intensity, i.e. the speed for the running sections. Therefore, the tapering strategy adopted by the coaches did not concern either the frequency or the intensity of trainings, but only the volume of training measures used.Based on the results of the research and their analysis, the following conclusions can be formulated:1. Trainers implement personal tapering programs.2. In the analyzed cases, the tapering period amounted to approximately 16 days.3. Tapering consisted in reducing the volume of workload to 30-60%, depending on the training unit type.4. No workload intensity and training frequency have been decreased.