Search

Ağaçlandırma çalışmalarının başarısında, birçok fizyografik ve biyolojik faktör rol oynamaktadır ve eğim önemli fizyografik faktörlerden biridir. Bu çalışma Afyonkarahisar ili Dinar ilçesinde yer alan bir Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.) ağaçlandırma sahasında yürütülmüştür. Farklı eğimlerden (%0, %5-10, %15-25) oluşan 20x10 m büyüklüğündeki, 3 örnek alanda eğimin fidan boy ve dip çapı üzerine etkisi araştırılmıştır. Uygulanan varyans analizi sonucunda eğimler boy bakımından anlamlı farklılık gösterirken, dip çap bakımından göstermemiştir (p>0,05). Korelasyon analizi sonucunda ise %5-10 (r=0,806) ve %15-25 (r=0,852) eğimler ile eğimlerin birlikte değerlendirilmesinde (r=0,826), boy ve dip çap arasında anlamlı (p, Many physiographic and biological factors such as slope which is an important physiographic factor could be effective on success of afforestation practices. This study was carried out in Afyonkarahisar province Dinar district in a Taurus Cedar (Cedrus libani A. Rich.) afforestation area. Effect of slopes (0%, 5-10% and 15-25%) were investigated on growth performances of Taurus Cedar based on seedling height and diameter at base by 3 sampled areas (20x10 m). Averages of 179.19 cm for seedling height and 47.5 mm for diameter at base in the groups, while straight area had the highest growth performances for the characteristics (195.51 cm and 49.28 mm). Slopes showed significant differences for seedling height opposite to diameter at base (p>0.05) based on results analysis of variance. Positive and significant (p

People have been closely interested in nature and especially plants since ancient times. In this context, they were used for food, fuel, medicine, etc. The knowledge about the medicinal use of plants from the past to the present has been transferred as medical folklore and their importance has begun to be better understood in modern times. Cedar (Cedrus libani A. Richard), one of these plants, is one of Turkey's most important endemic tree species. It is referred to as Lebanon Cedar or Taurus Cedar. Taurus Cedar is grown naturally in Lebanon, Syria, and the Cilician Taurus mountains of southern Anatolia or modern-day Turkey. The wood of Taurus Cedar, especially the heartwood, is quite biologically resistant to fungi and insect attacks. Due to its biological durability, this wood has been used extensively in the past to build various structures, such as temples, palaces, and ships. Moreover, the wood contains many different extractive materials that ensure its biological durability. Tar is one of the materials that can be extracted from Taurus Cedar wood, and this has been done for many years and continues today. The ancient Egyptians used this tar to mummify the corpses of their Pharaohs. In addition, cedar tar has been used to heal wounds in folk medicine. This study provides information about the traditional production of cedar tar, its properties, and its usage in folk medicine., İnsanlar antik çağlardan beri doğayla ve özellikle bitkilerle yakından ilgilenmiştir. Bu kapsamda onları gıda, yakıt, ilaç vb. amaçlarla kullanmıştır. Geçmişten günümüze bitkilerin tıbbi amaçlı kullanımına dair bilgi birikimi tıbbi folklor olarak aktarılmış ve modern zamanlarda onların önemi daha iyi anlaşılmaya başlanmıştır. Bu bitkilerden biri olan Sedir (Cedrus libani A. Richard), Türkiye’nin önemli endemik ağaç türlerinden biridir. Lübnan sediri veya Toros sediri olarak da bilinir. Lübnan, Suriye ve Türkiye’nin güneyindeki Kilikya Toros dağlarında doğal olarak yetişir. Toros sedirinin özellikle öz odunu mantar ve böceklere karşı biyolojik olarak oldukça dayanıklıdır. Biyolojik dayanıklılığından dolayı bu ağacın odunu geçmişte tapınaklar, saraylar ve gemiler gibi çeşitli yapıların inşasında yaygın olarak kullanıldı. Hâlihazırda döşeme, lambri, ahşap kamelya ve pergola dâhil birçok kullanım alanı vardır. Sedir odunu el ve makinelerle kolaylıkla işlenebilir. Ayrıca onun biyolojik dayanıklılığını sağlayan birçok ekstraktif madde içerir. Katran, Toros Sedir ağacından çıkarılabilen malzemelerden biridir ve bu uzun yıllardır yapılmaktadır ve günümüzde de devam etmektedir. Eski Mısırlılar bu katranı firavunlarının cesetlerini mumyalamak için kullandılar. Ayrıca halk hekimliğinde yaraları iyileştirmek için sedir katranı kullanılmıştır. Bu çalışmada sedir katranının geleneksel üretimi, özellikleri ve halk hekimliğinde kullanımı hakkında bilgi verilmektedir.

Bucak yoresi kizilcam (Pinus brutia Ten.), Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) ve Toros goknari (Abies cilicica Carr.) mescereleri icin uyumlu govde capi ve govde hacim denklemleri gelistirilmistir. Test edilen model, tum agac turleri icin govde capi ve hacim tahminlerinde basarili sonuclar vermistir. Kullanilan govde capi ve hacim modelinin, cap ve hacim tahminlerindeki dogrulugu ve hassasiyeti, 10 nisbi boy degeri icin de test edilmistir. Diger yandan, Bucak yoresindeki uc agac turu icin gelistirilen govde capi modellerinin kendi aralarinda ve Mut ve Elmali yorelerindeki ayni turler icin gelistirilen govde capi modellerinden farklilik gosterip gostermedigi dogrusal olmayan ekstra kareler yontemi kullanilarak arastirilmistir. Dogrusal olmayan ekstra kareler yontemi sonuclarina gore, guvenilir govde capi, ticari veya toplam hacim tahminleri icin yorelere ve turlere ozgu gelistirilen govde capi ve govde hacmi denklemlerinin kullanilmasi ya da parametre tahminlerinin yapilmasi gerektigi anlasilmistir.

In forest nursery, the optimal lifting period can be change according to species, origin and growing techniques. Determining the optimal lifting period by the use of morphological characteristics may cause irreparable errors. Thus, it is also necessary to determine the physiological conditions of the seedling to accurately identify lifting period. In this study, effects of lifting date on physiological condition of the seedling were examined in order to determine the optimal lifting period in 2+0 aged Taurus cedar (Cedrus libani A. Rich) seedlings grown from two different provenances. Seedlings from Kapıdağ and Bucak provenances were lifted at 7 different dates from January to May in 2016. In each measurement time, water relations parameters by the pressure – volume (P-V) curve technique were estimated, including osmotic potential at full turgor (ψπ100), osmotic potential at turgor loss point (ψπTLP), free water content at turgor loss point (FWCTLP), relative water content at turgor loss point (RWCTLP), relative water content (RWC), symplastic water at saturated point per dry weight of the shoot (V0/DW), apoplastic water fraction (Va/VT) and dry weight fraction (DWF). In addition, root growth potential and total carbohydrate content in root and needle samples were determined. According to the results of this study, ψπTLP, ψπ100, total carbohydrate content in needle and roots, and root growth potential showed a seasonal change. In both provenances, ψπTLP and ψπ100 increased from late January to late February, then decreased early March and increased again to May. No significant differences were determined between measurement dates in FWCTLP and RWC. Total carbohydrate content in root and needles decreased gradually from late January to early May in both provenances. The root growth potential reached the maximum value on late February to Kapıdağ provenance and on early March to Bucak provenance and then fall. Seedlings lifted from January to early March had greater stress resistance than seedlings lifted in the late March, April or May. In Eğirdir forest nursery, although the safe period for lifting season are late January to early March, if weather conditions are adverse for lifting or planting, lifting period might be delayed until late March., Orman fidanlıklarında fidan söküm zamanı tür, orijin ve yetiştirme tekniklerine bağlı olarak değişebilmektedir. Uygun söküm zamanını sadece morfolojik özellikleri dikkate alarak belirlemek telafisi imkânsız hatalara neden olabilir. Bu nedenle, söküm zamanını doğru belirlemek için fidanın fizyolojik durumunu da belirlemek şarttır. Bu çalışmada, iki farklı orijinden yetiştirilmiş 2+0 yaşlı Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) fidanlarında uygun söküm zamanını belirleyebilmek amacıyla fidanın fizyolojik durumu üzerinde söküm zamanının etkileri incelenmiştir. Kapıdağ ve Bucak orijinli fidanların sökümü 2016 yılı ocak ayından mayıs ayına kadar belirli aralıklarla 7 farklı zamanda gerçekleştirilmiştir. Her bir ölçüm döneminde, basınç-hacim eğrisi tekniği yardımıyla su potansiyeli bileşenlerinden solma noktasındaki osmotik potansiyel (ψπTLP), doygun haldeki osmotik potansiyel (ψπ100), solma noktasındaki serbest su içeriği (FWCTLP), solma noktasındaki nispi su içeriği (RWCTLP), relatif su içeriği (RWC), birim kuru ağırlık başına düşen simplastik su miktarı (V0/DW), apoplastik su oranı (Va/VT) ve kuru ağırlık oranı (DWF) belirlenmiştir. Ayrıca, kök gelişme potansiyeli ile iğne yaprak ve kök örneklerinde toplam karbonhidrat içeriği belirlenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre ψπTLP, ψπ100, iğne yaprak ve kök örneklerinde toplam karbonhidrat içeriği ve kök gelişme potansiyelinde mevsimsel bir değişim görülmüştür. ψπTLP ve ψπ100 her iki orijinde eş zamanlı olarak ocak sonundan şubat sonuna kadar yükselmiş, sonrasında mart başında bir düşüş gösterdikten sonra mayıs ayına doğru tekrar yükselmiştir. FWCTLP ve RWC’de ölçüm dönemleri arasında önemli bir farklılık belirlenmemiştir. Kök ve iğne yapraklarda toplam karbonhidrat içeriği her iki orijinde ocak sonundan mayıs başına doğru yavaş yavaş azalmıştır. Kök gelişme potansiyeli Kapıdağ orijininde şubat sonu, Bucak orijininde mart başında maksimum değere ulaştıktan sonra düşüşe geçmiştir. Ocak, şubat ve mart başında sökülen fidanların stres dayanıklılığı, mart sonu, nisan veya mayıs ayında sökülen fidanlardan daha yüksektir. Eğirdir Orman Fidanlığı koşullarında güvenli söküm zamanı ocak- mart başı dönem olarak tespit edilmesine karşın, söküm veya dikim için hava koşulları uygun değil ise, söküm zamanı mart sonuna kadar ileriye çekilebilir.

Soil productivity is one of the most important factors affectingseedling quality. Unfavorable conditions such as excessively acidic or alkalinesoil reaction, poor aeration or over-dense seedlings may results in nutritionaland developmental abnormalities in forest nurseries. In this study, effects of nitrogen and sulfurfertilization on 1+0 year-old bare root Taurus cedar (Cedrus libani A. Rich.) seedlings were investigated in a nurserybed, where some nutritional and growth problems are commonly observed. Onecontrol and three fertilizer treatments (N10: 10 g N m-2, S11: 11 gS m-2 and S75: 75 g S m-2) were applied in accordance with randomized block design with threereplications. Changes in soil reaction and morphological properties ofseedlings were determined at the end of the growing season. In addition,effects of fertilization on N and S nutrition of the seedlings were determined.As a result, it was determined that N10 treatment had a pronounced effect onmorphological properties of the seedling, but S11 and S75 treatments did nothave any significant effect. According to TSE seedling quality classes, N10fertilization resulted in 315 quality seedlings per m2, while numberof quality seedling were 34 seedlings per m2 in control treatment. Asa conclusion, it was shown that N10 fertilization is necessary when growing bare-rootTaurus cedar in Eğirdir Forest Nursery., Fidan kalitesini etkileyen enönemli faktörlerden birisi toprak verimliliğidir. Fidanlıklarda toprağın aşırıasidik veya alkali olması, havalanmasının yeterli olmaması veya fidanlarınaşırı sık olması gibi nedenler fidanlarda beslenme ve gelişim bozukluklarınaneden olabilmektedir. Bu çalışmada, fidan gelişiminin zayıf olduğu fidanlıkyastığında, azotlu ve kükürtlü gübrelemenin 1+0 yaşlı çıplak köklü Torossediri (Cedrus libani A. Rich.)fidanları üzerine etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, tesadüfparselleri deneme desenine uygun olacak şekilde, 1 kontrol ve 3 gübrelemeişlemi (N10: 10 g N m-2, S11: 11 g S m-2 ve S75: 75 g S m-2)üç tekrarlı olarak denemeye alınmıştır. Vejetasyon mevsimi sonunda toprakreaksiyonundaki değişim ve fidanların morfolojik özellikleri belirlenmiştir.Ayrıca, gübrelemenin fidanların N ve S beslenmesine etkileri de belirlenmiştir.Sonuçta, N10 işleminin fidanların morfolojik özellikleri üzerine belirgin biretkisinin olduğu, ancak S11 ve S75 işlemlerinin önemli farlılıklar yaratmadığıgörülmüştür. TSE kalite sınıflandırmasına göre, N10 gübrelemesiyle m2de315 kaliteli fidan elde edilmişken kontrol parselinde yalnızca 34 kalitelifidan elde edilmiştir. Sonuç olarak, Eğirdir Orman Fidanlığında yürütülen çıplakköklü Toros Sediri fidanı yetiştirme çalışmalarında azotlu gübreleme yapılmasıgerekliliği ortaya konmuştur.

Bu çalışmada, kurak alan ağaçlandırmalarında, değişik toprak işleme yöntemleriyle arazi hazırlığı yapılan alanlarda tüpüyle birlikte dikilen Karaçam [Pinus nigra Arnold. ssp. pallasiana (Lamb. Holmboe.)], Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich) ve Boz Ardıç (Juniperus excelsa Bieb.) fidanlarının yaşama yüzdeleri ve büyümeleri incelenmiştir. Bu amaçla Karaman ağaçlandırma sahası deneme alanı olarak seçilmiştir. Deneme alanında arazi hazırlığı farklı ekipmanlarla yapılarak 12 değişik işlem uygulanmıştır. İşlemlerin uygulandığı parsellerde denemeye alınan türlere ait tüplü fidanlar tüpleri çıkarılmadan yalnız bir santimetrelik alt kısımları kesilerek dikilmiştir. Deneme tesadüf parselleri deneme desenine uygun olarak 3 yinelemeli ve her yinelemede 20 fidan olacak şekilde kurulmuştur. Dikimden sonraki ikinci vejetasyon dönemi sonunda yaşama yüzdesi, fidan boyu, son yıla ait sürgün boyu ve dip çap ölçümleri yapılmıştır.Verilerin değerlendirilmesi sonucunda, tüpleriyle birlikte dikilen fidanlarda ikinci vejetasyon dönemi sonunda en düşük yaşama yüzdesi Karaçamda (%38.89), en yüksek ise Boz Ardıçta (%88.89) elde edilmiştir. Uygulanan toprak işleme yöntemleri göz önüne alındığında, fidan gelişimi ve tutma başarısı bakımından üst toprak işlemesinin yapıldığı, diskaro ile gradoni işlemlerini birleştiren yöntemlerin her 3 tür için de daha başarılı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca diğerlerine göre daha iyi performans gösteren 2’li riper+gradoni teras ve 3’lü riper+gradoni teras işlemleri ekonomik ve uygulama kolaylığı nedeniyle önerilebilir., In this study, surviving percent and growing of seedlings planted with their tubes of Black pine [Pinus nigra Arnold. ssp. pallasiana (Lamb. Holmboe.)], Taurus cedar (Cedrus libani A. Rich), Crimean juniper (Juniperus excelsa Bieb.) were evaluated in the areas prepared with different soil cultivation methods for afforestation studies in arid areas. For this aim, afforestation area in Karaman disrict was selected. In the experiment, 12 treatments for land preparation by using different equipments were applied. In parcels applied these treatments, seedlings of the species were planted as tubed only cutting their 1 cm partial of bottom. The experiment was established in completely randomized plot design with three replications, 20 seedlings for each one. At the end of the second vegetation period survival rate, seedling height, growth of the terminal shoot in the last year and bottom diameter of the seedlings were measured. According to results of data analysing, minimum survival rate was 38.89% (Balck pine), maximum was 88.89% (Crimean juniper). The treatments made top soil tillage combined disc harrows and gradoni terrace applications more successful than the other treatments for all seedling characteristics and surviving percentages. In addition the treatments, double riper + gradoni terrace and triple ripper + gradoni terrace, which had better performance can suggest for soil preparetaion in arid area. Because these treatments are more practicable and cheap than the others.

Bu çalışmada, Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.) fidanlarını açık alan fidanlık işletmelerinde ve değişik yetiştirme sıklıklarında üretmenin, fidan morfolojik özellikleri üzerine yaptığı etkiler incelenmiştir. Fidanlar üzerine beş işlemin etkisi ve iki farklı fidan kalite sınıfına dağılımı bulunmuştur. 7 ekim sırasında rutin tekniklerle yetiştirilen fidanlar ile arasında 2,5-5-7,5-10 cm mesafe olacak şekilde değişik sıklık derecelerinde yetiştirilmiş fidanların morfolojik fidan özellikleri üzerindeki etkileri Varyans analizi ve Duncan testi ile karşılaştırılarak belirlenmiştir. Saptanan morfolojik fidan özelliklerine göre en kaliteli fidanlar 7,5 cm aralıklarla yetiştirilen fidanlar olmuştur. Değişik sıklık derecelerinde ve rutin tekniklerle üretilen Toros sediri fidanlarının fidan kalite sınıflarına dağılımı TSE standardı esas alınarak belirlenmiştir. Bu ölçütlerden 2265 Şubat/1988 standardına göre önerilen işlem 7,5 cm seyreltme ile yetiştirilen fidanların %98' i I. sınıf olup sadece %1' i standart dışıdır. Bu araştırma sonucuna göre, Erzincan ve benzeri yetişme ortamları için 7,5 cm aralıklarla yetiştirilen 1+0 yaşlı Toros sediri fidanlarının ağaçlandırma çalışmalarında kullanılması tavsiye edilebilir. Anahtar Kelimeler: Toros Sediri, Yetiştirme Sıklığı, Fidan Morfolojik Özellikleri, Fidan Kalite Sınıflaması. In this study, the effects of different growing densities on morphological characteristics of Taurus cedar seedlings (Cedrus libani A.Rich) and the distribution of the seedlings into two different seedling quality class were examined under field conditions. Randomized complete block method with five treatments and three replications was used as experimental design. Seedlings were grown on 7 rows in each plot. On each row, 5 different spacing treatments were applied: control, 2.5 cm, 5 cm, 7.5 cm and 10 cm. Effects of the treatments were analyzed by using analysis of variance and Duncan's multiple comparison test. These analyses showed that the spacing of 7,5 cm resulted in the best seedling based on morphological characteristics. In addition, the quality distribution of these seedlings were determined based on two different quality standards, including TSE 2265 March/1976 and TSE 2265 February/1988. Based on TSE 2265 February/1988, 98% of the seedlings grown at 7,5 cm spacing were graded as 1st class and the remaining 1% was graded as rejects. According to the results of this research, the use of 1+0 Taurus cedars grown with 7.5 cm intervals for reforestation can be recommended for Erzincan and similar environments. Keywords: Taurus cedar, growing density, seedling morphological characteristics, seedling quality classifications. 57

Fidan sıklığı ve kök kesim zamanının 1+0 yaşındaki çıplak köklü Toros sediri fidanlarının bazı morfolojik özellikleri üzerine etkisini belirlemek amacı ile yapılan bu çalışmada; fidan sıklığı ve kök kesim zamanının bazı morfolojik fidan özelliklerini etkilediği belirlenmiştir. Beş farklı fidan sıklığı (kontrol, 70, 112, 168 ve 217 fidan/m2), fidan kök boğazı çapı (mm), katlılık, gövde kuru ağırlığı (gr) ve kök kuru ağırlığı (gr) üzerinde etkili olmuş ve en yüksek fidan kuru ağırlığı, fidan çapı, gövde taze ve kuru ağırlığı, kök taze ve kuru ağırlığı, ekim parsellerinde 70, 112 ve 168 fidan/m2 bulunması durumunda elde edilmiştir.Kök kesimi zamanı fidan morfolojik özellikleri üzerinde etkili olmuş ve kök kesimi işlemi sonucu fidan boyu, fidan kök boğazı çapı, fidan taze ağırlığı, gövde kuru ağırlığı, kök kuru ağırlığı, katlılık ve gürbüzlük indisi değişmiştir. Ağustos ayında yapılan kök kesimi sonucunda fidan boyu, gövde taze ağırlığı, gövde kuru ağırlığı, fidan kuru ağırlığı, kök taze ağırlığı ve kök kuru ağırlıkları en yüksek olarak elde edilmiştir. This study was carried out to determine the effects of seedling density and root undercutting on some morphological character of Lebanon cedar seedlings. It was determined that both seedling density and root undercutting time effected seedling morphological characteristics.Five different seedling density treatments (control, 70, 112, 168 and 217 seedlings/m2) affected seedling diameter (mm), stem dry weight (gr), shoot and root dry weight (gr). The best seedling fresh weight, seedling diameter, and stem and dry weight were achieved at 70, 112 and 168 seedlings/m2 in nursery.Root undercutting affected some seedling morphological characteristics (seedling height, stem weight, root weight, seedling dry weight). Root undercutting in August resulted in the highest morphological characteristics such as seedling height, seedling dry weight, stem dry weight, root dry weight. 57

Yarı kurak bölgelerde yapılan ağaçlandırma çalışmalarında, kaplı fidan kullanımı başarıyı önemli ölçüde arttırmaktadır. Dikimde tutma başarısını kap derinliği yani boyutu da etkilemektedir.Türkiye'de yarı kurak alanların ağaçlandırmalarında en çok kullanılan türler Anadolu karaçamı (Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) ve Toros sediri (Cedrus libani A.Rich)'dir. Bu türlerin fidanlık aşamasındaki üretiminde uygun kap derinliği ve gübre dozunun belirlenmesi ağaçlandırma başarısını etkilemektedir. Bu çalışma Eskişehir Orman Fidanlığı'nda her iki tür için, şekilleri aynı, ancak derinlikleri farklı ( 10 cm, 13 cm, 16 cm, 19 cm, 22 cm) beş kap tipi ve dört farklı gübre dozunda (kontrol, kontrolden %75 az, kontrolden %50 az ve kontrolden %25 az) üretilen fidanların bazı morfolojik ve fizyolojik özelliklerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesini içermektedir. Bu çalışmada uygulanan kontrol gübre dozu, kitlesel fidan üretiminde uygulanan dozdur. Uygulamalar her iki tür için de 1+0 yaşlı fidanlarda yapılmıştır. Kap derinliği ve gübre dozu fidanların morfolojik ve fizyolojik özelliklerini etkilemiştir.Karaçamda fidanlar en iyi gelişmeyi sırasıyla 22 cm ve 16 cm kap tiplerinde ve kontrolden %25 az gübre dozunda göstermiştir. Sedirde ise en iyi gelişme, 16 cm kap tipinde ve kontrolden %25 az gübre dozunda üretilen fidanlarda tespit edilmiştir. Utilization of container seedlings substantially increases success of plantations in semi-arid regions. Container depth i.e. size also affects planting success.Anatolian black pine (Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) and Taurus cedar (Cedrus libani A.Rich) are the mostly used species in plantation of semi-arid areas. Determination of optimum container depth and fertilizer dosage for production of these species at nursery stage affects plantation success. Some morphological and physiological properties of seedlings of both species grown at different containers and different fertilizer dosages in Forest Nursery of Eskişehir Province were measured and evaluated in this study. Five types of containers that have same shape but differing in depth ( 10 cm, 13 cm, 16 cm, 19 cm, 22 cm) were used. Fertilizer doses were arranged according to control dose that is used in mass seedling production. Four different fertilizer dosages (control, 75% less than control, 50% less than control and 25% less than control) were applied in the study. These applications were done with 1+0 aged seedlings for both species. Container types and fertilizer dosages were effective on many morphological and physiological properties of seedlings.The best growth was observed in 22 cm and 16 cm container types respectively and at the fertilizer dosage that 25% less than control in Anatolian black pine. Taurus cedar seedlings were showed best growth in 16 cm container type and at the fertilizer dosage that 25% less than control. 172

Bu çalışma, Artvin İli Çoruh vadisinde erozyon kontrol amaçlı yapılan ağaçlandırma çalışmalarını değerlendirmek ve dikimi yapılan Yalancı akasya, Toros sediri ve Fıstıkçamının başarı durumlarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada Artvin İl Çevre ve Orman Müdürlüğünün 2004-2008 yılları arasında yapmış olduğu erozyon kontrol amaçlı çalışmaları ortaya konmuş ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Sözü edilen yıllar arasında beş farklı türün dikim işleminde yaygın olarak kullanıldığı ve bu türlerden sedir, yalancı akasya ve mahlep türlerinin bölgede doğal olarak yayılış göstermediği ortaya çıkmaktadır. Ayrıca erozyon kontrol amaçlı deneme sahasına yörede bu amaçla yaygın olarak kullanılan, her bir türden 90 adet olmak üzere (30x3) 1+0 yaşlı tüplü fıstıkçamı, 1+2 yaşlı tüplü Toros sediri ve 1+0 yaşlı çıplak köklü yalancı akasya fidanı dikimi yapılmıştır. Dikimi yapılan türlerin yaşama yüzdeleri ve büyüme performanslarının 1. yıl sonunda iyi düzeyde olduğu ancak en iyi büyümenin yalancı akasya tarafından yapıldığı belirlenmiştir. Artvin Çoruh Havzası erozyon kontrolü amaçlı ağaçlandırma çalışmalarında yörede doğal olarak yayılış gösteren özellikle yapraklı türlerden meşe, patlangaç, alıç, karaçalı, dağ muşmulası ve peruka çalısı gibi türlerin kullanılması bu türlerin genetik çeşitliliğinin ve popülasyonlarının devamını sağlama açısından önemli olacağı düşünülmektedir. This study was carried out to evaluate the success of plantations made by Artvin Environment and Forestry Directorate in order to control soil erosion along the Artvin Çoruh river basin and to determine the outplanting performance of Robinia pseudoacacia L., Cedrus libani A. Rich. and Pinus pinea L. which have been commonly planted in this region. After site preparation, 1+0 containerized P. pinea seedlings as three replicates (a total of 90 seedlings) was planted in Sumbullu plantation site, and 1+2 containerized C. libani and 1+0 bareroot R. pseudoacacia seedlings were planted as three replicates (a total of 180 seedlings) in Salkımlı plantation site. The post planting treatments were repeated twice in growing season in two sites. Root collar diameter (± 0.1 mm) and heights (± 1.0 cm) of the seedlings were measured immediately after planting, and along with survival, at the end of the first growing seasons in December 2008. All measurements were done on individual seedlings. Survival of the seedlings of the all species were high (>85%) at the end of the first year. Species significantly effected diameter and height increments and R. pseudoacacia performed more diameter and height increments in the first growing season. In Artvin Çoruh river basin R. pseudoacacia should be preferred to P. pinea and C. libani, and deciduous species (Quercus, Crataegus, Colutea, Paliurus, Cotoneaster, Cotinus etc.) native to this region should be planted to prevent soil erosion.

Bu çalışma Artvin İli Çoruh vadisinde erozyon kontrol amaçlı yapılan ağaçlandırma çalışmalarını değerlendirmek: Sümbüllü ve Salkımlı yörelerinde dikim yapılan yalancı akasya, Toros sediri ve Fıstıkçamının başarı durumlarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada Artvin İl Çevre ve Orman Müdürlüğünün 2004-2008 yılları arasında yapmış olduğu erozyon kontrol amaçlı çalışmalarının değerleri kullanılmıştır. Sümbüllü ağaçlandırma 30 fidan 3 tekrarlı olmak üzere toplam 90 adet (1+0 yaşlı) tüplü fıstıkçamı dikimi yapılmıştır. Salkımlı ağaçlandırma sahasında 3 deneme alanına 3 x 30 olmak üzere toplam 90 adet (1+2 yaşlı) tüplü Toros sediri, 3 deneme alanına da 3 x 30 olmak üzere toplam 90 adet (1+0 yaşlı) çıplak köklü yalancı akasya dikimi yapılmıştır. Dikimi yapılan fidanların kök boğaz çapı ve boyu ölçülmüştür. Dikim zamanından 1 yıl geçtikten sonra aynı işlem tekrar yapılarak fidanların 1 yıllık çap ve boy artımları hesaplanmıştır. Dikimi yapılan yalancı akasya, sedir ve fıstıkçamı türlerinin yaşama yüzdeleri ve büyüme performanslarının 1. yılsonunda iyi düzeyde olduğu ve bu türlerin yaygın olarak bu alanlarda dikildiği belirlenmiştir. Artvin Çoruh havzasın erozyon kontrolü amaçlı ağaçlandırma çalışmalarında yörede doğal olarak yayılış gösteren özellikle yapraklı meşe, patlangaç, alıç, karaçalı, dağ muşmulası ve peruka çalısı gibi türlerin kullanılması bu türlerin genetik çeşitliliğinin ve popülâsyonlarının devamını sağlayacaktır.Anahtar Kelimeler: Ağaçlandırma, erozyon kontrolü, fıstık çamı, toros sediri, yalancı akasya. This study was carried out to evaluate the success of plantations made by Artvin Environment and Forestry Directorate in order to control soil erosion along the Artvin Çoruh river basin and to determine the outplanting performance of Robinia pseudoacacia L., Cedrus libani A. Rich. and Pinus pinea L. which have been commonly planted in this region. After site preparation, 1+0 containerized P. pinea seedlings as three replicates (a total of 90 seedlings) was planted in Sumbullu plantation site, and 1+2 containerized C. libani and 1+0 bareroot R. pseudoacacia seedlings were planted as three replicates (a total of 180 seedlings) in Salkımlı plantation site. The post planting treatments were repeated twice in growing season in two sites. Root collar diameter (± 0.1 mm) and heights (± 1.0 cm) of the seedlings were measured immediately after planting, and along with survival, at the end of the first growing seasons in December 2008. All measurements were done on individual seedlings. Survival of the seedlings of the all species were high (>85%) at the end of the first year. Species significantly effected diameter and height increments and R. pseudoacacia performed more diameter and height increments in the first growing season. In Artvin Çoruh river basin R. pseudoacacia should be preferred to P. pinea and C. libani, and deciduous species (Quercus, Crataegus, Colutea, Paliurus, Cotoneaster, Cotinus etc) native to this region should be planted to prevent soil erosion.Key Words: Plantation, erosion control, Pinus pinea, Cedrus libani, Robinia pseudoacacia 53

Bu çalışma, sedir fidanının büyüme, gelişme ve besin elementleri alımınamikoriza aşılamanın etkisini araştırmak için yürütülmüştür. Sera koşullarındasterilize edilmiş ve edilmemiş üç değişik yetiştirme ortamında, orman ekosistemindeizole edilen üç farklı mikoriza mantarı türünün (Lactarius delicious, Hebelomacrustuliniforme, Tricholoma ustale) iki değişik aşılamasının (tohum ekimiaşamasında ve fide dikimi aşamasında) etkileri incelenmiştir. Vejetasyon süresisonunda, fidanların gelişme parametreleri ölçülmüş, toprak üstü aksamındaki besinmaddesi içerikleri ile kökteki mikoriza enfeksiyon oranları belirlenmiştir.Özellikle H.crustuliniforme türü ile fide şaşırtması aşamasında yapılanaşılamanın, diğer mikoriza türlerine özellikle de tohum ekimi sırasında yapılanaşılamaya kıyasla sedir fidanlarının gelişimi üzerindeki etkisi daha yüksek çıkmıştır.Sterilize edilmemiş ortam ile kıyaslandığında, sterilize edilmiş ortamlardaH.crustuliniforme ve L.delicious mikoriza türleri ile her iki aşılama aşamasındayapılan uygulamalar sedir fidanlarının gelişimine ve besin elementleri alımınaolumlu etkiler katkılar sağlamıştır. Ayrıca H.crustuliniforme ve L.delicious ileaşılanan bitkilerin Mikorizal Aşılama Etkinlik (MAE) değeri istenilen düzeydepozitif etki oluşturmuş, bu bulgular bitkinin ölçülen diğer morfolojik ve bitkidokularındaki besin elementleri değerleri ile de paralellik göstermiştir.Araştırma bulguları ile düşük düzeyde bitki kök enfeksiyonu gerçekleşmesinekarşın, mikoriza aşılamasının sedir fidanı gelişimine ve besin elementleri alımınaanlamlı katkılar sağladığı belirlenmiştir. This study was carried out to determine the effect of mycorrhizal inoculationon the cedar seedling growth, development and nutrient uptake. Under thegreenhouse conditions, the effect of two different inoculation treatments (ones inseed sowing and in transplanting) of three natural isolated mycorrhiza species underthe forestry conditions (Lactarius delicious, Hebeloma crustuliniforme, Tricholomaustale) have been examined under sterilized and non sterilized three different growthmediums. At the end of the vegetation period, the development parameters of theseedlings, nutrient contents of the shoot and root infection were investigated.Compared to the other two mycorrhiza species, seedlings were inoculatedwith H.crustuliniforme, especially in transplanting stages of inoculation, havesignificant effect on growth parameters and nutrient contents of the seedlings. In bothinoculation stages compared to non sterilized medium, seedling growth inoculatedwith Lactarius delicious and Hebeloma crustuliniforme increased seedling growthand nutrient content.In addition Mycorrhizal Inoculation Effect (MIE) values of the seedlingswere enough and morphological characteristics and nutrient concentrations of theseedlings positively affected by inoculation with H.crustuliniforme and L.delicious.Finally, although the effect of mycorrhizal inoculation on the plantdevelopment parameters and nutrient contents were evaluated, but the rootinoculation percentages were not detected as expected. 179

Bu çalışma, Isparta ili, Senirkent ilçesine bağlı Prof. Dr. Bekir Sıtkı EVCİMEN Sedir (Cedrus libani A. RİCH) Koruma Ormanı’nda Toros Sediri’nin gelişimi ile yetişme ortamı özellikleri arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Materyal olarak toplam 18 geçici deneme alanına ait veriler kullanılmıştır. Deneme alanlarında ölçülmüş edafik ve fizyografik faktörler bağımsız, meşçere üst boyu (BE) bağımlı değişken alınarak istatistiksel analizleri (basit korelasyon, regrasyon ve çoklu regrasyon) yapılmıştır. Basit korelasyon ve regrasyon analizine göre: meşçere üst boyu (BE) ile Z1 (Ah) zonunun toplam azot ve katyon değişim kapasitesi, Z2 (Bv+Cv) zonunun organik madde, toplam azot ve faydalanabilir su kapasitesi değerleri arasında pozitif yönde önemli doğrusal ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Diğer değişkenler ile meşçere üst boyu arasında ise önemli ilişkiler bulunamamıştır. Çoklu regrasyon analizine göre: Korelasyon analizinde bonitet endeksi ile önemli ilişki gösteren değişkenler boy büyümesinin %68,14’lük kısmını açıklamaktadır. Saptanan bütün bu faktörler çerçevesinde araştırma sahasında Toros sedirinin ekolojik istekleri ortaya koyulmaya çalışılmıştır., This study has been carried out in order to determine the important site factors, which effect the development of Taurus cedar in the Prof. Dr. Bekir Sıtkı EVCİMEN Taurus cedar (Cedrus libani A. Rich) Protection Forest. The data collected from belong 18 sample plots has been used in the analysis. Statistic analysis (correlation, regression and multiply regression) has been done by using upper stand height (BE) as dependent variables, and physiographic and edaphic factors of each sample plots got as independent variable. According to the finding getting from simple correlation and regression analysis carried out; it has been found that there are important positive lineer relations between upper stand height (BE) and total nitrogen content and cation exchange capasity of Z1(Ah) and organic matter content, total nitrogen content, available moisture capacity of Z2(Bv+Cv). It has found that There are not any significant relations between upper stand height and the other variables. According to multibly regression analysis carried out; the variables related to upper stand height represent 68.15% of upper stand height. By these factors determined the ecoligical willings of Taurus cedar has been tried to find in the search area.