Search

Text in Turkish ; Abstract: Turkish and English Includes bibliographical references (leaves 92-94) xii, 99 leaves Günümüzün iş dünyası dijitalleşme yolunda hızla ilerlerken, müşterilerin istek ve ihtiyaçlarına yönelik ürün ve hizmetleri sunulması konusundaki rekabet giderek artmış ve yeni kurulan firmaların iş modelleri ile beraber inovatif çözümler ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda girişimciler problemleri olduğundan daha hızlı ve çevik bir yaklaşımla, özellikle dijital mecrada çözüme kavuşturabildikleri için girişimler daha da önem kazanmaktadır. Girişimlerin kuruluş temeli incelendiğinde, çıkış noktasının toplumu, ülkeyi ya da dünyamızı etkileyecek bir sorun ya da problemin tespiti veve o soruna yönelik çözümlerin geliştirilmesi oluşturulmaktadır. Günümüzde şirketler artık geçmişten kalan yöntemler ile yönetilmemektedir, yeni kurulan şirketlerde teknoloji çağımıza uygun problem çözücü iş modelleri ile yönetilmektedir. Teknoloji çağımızda şirketler, çalışan personel sayısının çok fazla olması veya büyük mekrekare ofislere sahip olunmasıyla başarıya ulaşmamaktadır. Yüksek değer önerisi sunan şirketler başarıya ulaşmaktadır, sayısal olarak çok az personel ile girişimlere uygun stratejiyi kullanıp mevcut problemleri, ihtiyaçları hızlı, dijital, güvenli çözüm üreten iş modelleriyle başarıya ulaşmaktadır. Tezin, en temel bulgusu girişimciler doğru iş modelini kullandıklarında yüksek kâr elde etmektedir. İş modeli, bir girişimin sahip olduğu kaynakları ekonomik ve doğru doğru stratejiler ile kullanıp, gider kalemleri hesaplandıktan sonra ürün veya hizmetten kâr elde etme planıdır. Literatür incelendiğinde, gelişmiş ülkelerin en çok girişimci firmaya sahip ülkeler olduğu görülmektedir. Girişimcilerin gelişmesini onlara uygun ortamı sağladığımızda ve onları desteklediğimizde geliştiklerini görüyoruz. Girişimcilerin ekosistemi genellikle teknokentler ve teknokent benzeri destek kuruluşlarının içerisinde yer alır. Bu nitel araştırmada, girşimcilik ekosistemin önemli bir parçası olan teknokentler incelecenmiştir. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Teknokent oluşumunda bulunup, İTÜ ARI-3 ve ARI-4’ün içinde yer alan 290 Start-Up’tan 40 tanesi kolayda örneklem metodu ile seçilmiştir. Start-Up’larla görüşme yapılmış ve kullandıkları iş modelleri, neden kullandıkları ve karlılık durumları incelenmiştir. Yedi iş modelinin yaygın olarak kullanıldığı görülmektedir. Firmalarca en yaygın kullanılan iş modelinin, müşterilere özel ürünler tasarlanması konusunda geliştirilen Uzun Kuyruk İş Modeli oldupu tespit edilmiştir. İş modeli, kişiye özel tasarlanmış ürünler üzerinden kullanıcılara hizmet verir ve ürünün dijital platformlarla, hızlı ve güvenilir bir şekilde sunulması kullanıcılara fayda sağlamaktadır. Sonuçlara göre personel sayısı daha az olan Start-Up’lar iş modellerini değiştirmedikleri takdirde daha hızlı dijitalleşebilmektedirler. E-Pazar Yeri İş Modeli ve Ayrık İş Modeli, Uzun Kuyruk İş Modelinden sonra yaygın kullanılan iş modelleri olarak görülmektedir. İncelenen Start-Up’ların iş modelleri gelecek girişimcilere bir yol haritası niteliğinde sürdürülebilir, inovasyonu önemseyen, başarılı şirketler olarak örnek olacaktır. As today's business world progresses rapidly on the path of digitalization, the competition in offering products and services to customers' requests and needs has increased and innovative solutions are emerging with the business models of newly established companies. In this context, startups gain more importance as entrepreneurs can solve their problems with a faster and more agile approach, especially in digital media. When the foundation of the initiatives is examined, the starting point is to determine a problem or problem that will affect the society, the country or our world and to develop solutions for that problem. Today, companies are no longer managed with methods from the past, newly established companies are managed with problem-solving business models suitable for our technology age. In our age of technology, companies do not achieve success by having too many employees or having large-square offices. Companies that offer high value propositions achieve success, using a strategy suitable for startups with very few personnel and achieving success with business models that produce fast, digital and secure solutions to existing problems and needs. The main finding of the thesis is that entrepreneurs make high profits when they use the right business model. A business model is a plan to make profit from a product or service after using the resources of an enterprise with the right strategies and economically, after calculating the expense items. When the literature is examined, it is seen that developed countries have the highest number of entrepreneurial firms. We see that entrepreneurs develop when we provide the appropriate environment for them and support them. Entrepreneurs' ecosystem is usually included in technopolises and support organizations like technopolis. In this qualitative research, techno-cities, which are an important part of the entrepreneurial ecosystem, were examined. 40 of the 290 Start-Ups in İTÜ ARI-3 and ARI-4, which are in the formation of Istanbul Technical University (İTÜ) Technopolis, were selected by convenience sampling method. Interviews were made with Start-Ups and the business models they used, why they used them and their profitability were examined. It is seen that seven business models are widely used. It has been determined that the most widely used business model by companies is the Long Tail Business Model, which was developed for designing special products for customers. The business model serves users through tailor-made products, and the rapid and reliable delivery of the product on digital platforms provides benefits to users. According to the results, Start-Ups with less staff can digitize faster if they do not change their business models. E-Marketplace Business Model and Discrete Business Model are seen as widely used business models after Long Queue Business Model. The business models of the examined Start-Ups will set an example for future entrepreneurs as sustainable, innovative and successful companies as a roadmap. TARİHTEN GÜNÜMÜZE GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI Girişim/Girişimci Tanımı ve Önemi Girişimcilik Kültürü Girişimcilik Ekosistemi Girişimcilik Fırsatlarının İncelenmesi Fırsat Analizi Kanvası Girişimcilik Fırsatlarının Örnekleri Girişimcilere Destek Sistemleri Hızlandırıcılar Kuluçka Merkezleri Teknoloji Transfer Ofisleri TEKNOKENT VE GİRİŞİMLER Teknokent Kavramı Teknokentlerin Faydaları Teknokentlerin Kuruluş Modelleri Türkiye’de Teknokentler 4691 Sayılı TGBK Kapsamında Sağlanan Destek ve Teşvikler Türkiye’deki Teknokentlerin Sorunları TEKNOKENTLERDE BULUNAN GİRİŞİMLERİN İŞ MODELLERİ İş Modeli Tanımı ve Çeşitleri İş Modeli Tuvali ve Kanvası Prototip Oluşturma Ayrışık İş Modelleri Uzun Kuyruk İş Modeli Açık İş Modeli Çapraz Satış (Cross Sell) İş Modeli Abonelik İş Modeli Satış Ortaklığı (Affiliate) İş Modeli Takas (Barter) İş Modeli Beyaz Etiket (White Label) İş Modeli Kitle Fonlaması İş Modeli Kiralama İş Modeli (Satın Alma Yerine) E-Pazaryeri (Marketplace) İş Modeli Ücretsiz (Freemium) İş Modeli İş Modeli Ortamı Stratejik Girişimcilik Modelleri Stratejik Girişimcilik Kavramı Eisenhardt, Brown ve Neck Modeli Ireland, Hitt ve Sirmon Modeli ARAŞTIRMA METODOLOJİSİ Genel Araştırma Sorusu ve Önermeler Araştırma Yöntemi Örneklem ANALİZ Teknokentteki Start-up’ların Analizi Avrupa’da bulunan Start-up'ların Kullandığı İş Modelleri Analizi Yol Haritası

Cybercrimes are becoming increasingly widespread in today's emerging science and technology world and are becoming one of the most important issues that may pose serious threats not only to individuals but also to communities, organizations and states. In the face of such a serious threat affecting almost every segment of society, from individuals to groups and from organizations to governments, it is also natural and possible for individuals to be afraid and develop certain strategies to take precautions. In this context, this study focuses on fear of cybercrime and precaution taking strategies. At the study, a survey was conducted with the employees of four Teknoparks (ODTÜ Teknokent, Bilkent Cyberpark, Hacettepe Teknokent and Gazi Technopark) located in Ankara, Turkey. Quantitative data obtained at the survey were analyzed using SPSS package program and hypotheses were tested. At the end of the study, it is reached that there is a fear of cybercrime on Teknopark employees in Ankara and majority of the participants developed middle and upper level precaution taking strategies. At the study a significant relationship is found between fear of certain types of cybercrime and the participants' gender, educational status, previous cybercrime victimization, finding the precautions taken enough and perceptions about legal regulations, law enforcement and judicial units related to cybercrimes. It is also concluded at the study that there is a significant relationship between the participants' some precaution taking strategies in the electronic devices they used at work and out of work. KABUL VE ONAY .......................................................................................................... i BİLDİRİM ....................................................................................................................... ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI................................. iii ETİK BEYAN ................................................................................................................. iv TEŞEKKÜR ................................................................................................................... vi ÖZET .............................................................................................................................. vii ABSTRACT .................................................................................................................. viii İÇİNDEKİLER .............................................................................................................. ix TABLOLAR DİZİNİ .................................................................................................... xii ŞEKİLLER DİZİNİ ..................................................................................................... xvi GRAFİKLER DİZİNİ ................................................................................................. xvi GİRİŞ ............................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM ARAŞTIRMANIN KAPSAMI VE YÖNTEMİ ........................................ 3 1.1. ARAŞTIRMANIN KONUSU, AMACI VE ÖNEMİ ........................................ 3 1.1.1. Araştırmanın Konusu ....................................................................................... 3 1.1.2. Araştırmanın Amacı ....................................................................................... 10 1.1.3. Araştırmanın Önemi ...................................................................................... 10 1.2. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ ......................................................................... 11 1.2.1. Araştırmanın Hipotezleri ............................................................................... 13 1.2.2. Araştırmanın Evren ve Örneklemi ................................................................. 13 1.2.3. Araştırmanın Veri Toplama Teknikleri ......................................................... 15 1.2.4. Araştırmanın Veri Analizi ............................................................................. 17 1.2.5. Operasyonel Tanımlar.................................................................................... 18 1.3. ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI ............................................................ 19 2. BÖLÜM ARAŞTIRMANIN KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ ................................. 20 2.1. SİBER SUÇLAR ................................................................................................. 20 2.1.1. Geleneksel Suçlar ve Siber Suçlar ................................................................. 20 2.1.2. Akıllanan Eşyalar, Nesnelerin İnterneti, Kripto Paralar, Robotik Teknolojiler ve Yapay Zeka ......................................................................................................... 24 2.1.3. Kavram Sorunu – Siber Suçlar mı? Bilişim Suçları mı? İnternet Suçları mı?... ................................................................................................................................. 27 2.1.4. Siber Suç Tanımlaması .................................................................................. 30 2.2. SİBER SUÇ KORKUSU .................................................................................... 34 2.2.1. Suç Korkusu ve Siber Suç Korkusu ............................................................... 34 2.2.2. Siber Suç Korkusunun Belirleyicileri ............................................................ 37 2.3. ÖNLEM ALMA STRATEJİLERİ ................................................................... 44 3. BÖLÜM ARAŞTIRMANIN KURAMSAL ÇERÇEVESİ .................................... 47 3.1. RUTİN AKTİVİTELER TEORİSİ .................................................................. 48 3.1.1. Motive Olmuş Suçlu ...................................................................................... 52 3.1.2. Uygun Hedef .................................................................................................. 54 3.1.3. Koruyucunun Yokluğu .................................................................................. 55 3.1.4. Rutin Aktiviteler Teorisine Sonradan Eklenen Faktör: Tutucular ................. 57 4. BÖLÜM ANKARA’DAKİ TEKNOKENTLERDE YAPILAN ARAŞTIRMANIN BULGULARI ............................................................................... 59 4.1. BETİMSEL VERİLERİN ANALİZİ ............................................................... 59 4.1.1. Teknokent Çalışanlarının Sosyo-Demografik ve Genel Özellikleri .............. 59 4.1.2. Teknokent Çalışanlarının Siber Suç Korkusu Düzeyleri ............................... 64 4.1.3. Teknokent Çalışanlarının Geçmiş Siber Suç Mağduriyeti Düzeyleri ............ 68 4.1.4. Teknokent Çalışanlarının Yasal Düzenlemeler ve İşlemlere İlişkin Algıları 70 4.1.5. Teknokent Çalışanlarının Siber Suç Korkusuna İlişkin Önlem Alma/Başa Çıkma Stratejileri ..................................................................................................... 75 4.2. HİPOTEZLERİN ANALİZİ ............................................................................. 94 4.2.1. Katılımcıların Yaşları, Cinsiyetleri, Eğitim Durumları ve Gelir Düzeyleri ile Siber Suç Korkusu Arasındaki İlişki ....................................................................... 94 4.2.2. Geçmiş Siber Suç Mağduriyeti ile Siber Suç Korkusu Arasındaki İlişki .... 113 4.2.3. Alınan Önlemleri Yeterli Bulma İle Siber Suç Korkusu Arasındaki İlişki . 119 4.2.4. Siber Suçlara İlişkin Yasal Düzenlemeleri, Kolluk Ve Yargı Birimlerini Siber Suçlarla Mücadele Noktasında Yeterli Bulma İle Siber Suç Korkusu Arasındaki İlişki ..................................................................................................... 123 4.2.5. İş Yerinde ve İş Yeri Dışında Kullanılan Elektronik Cihazlardaki Önlem Alma/Başa Çıkma Stratejileri ................................................................................ 133 SONUÇ VE DEĞERLENDİRME ............................................................................. 136 KAYNAKÇA ............................................................................................................... 142 EK 1: ARAŞTIRMADA KULLANILAN ANKET FORMU .................................. 151 EK 2: ORİJİNALLİK RAPORU ............................................................................... 165 EK 3: ETİK KOMİSYON ONAYI ............................................................................ 166 Siber suçlar günümüzün gelişen bilim ve teknoloji dünyasında giderek daha da yaygınlaşmakta ve yalnızca bireyler için değil topluluklar, kuruluşlar ve devletler için dahi ciddi tehditler oluşturabilecek en önemli konulardan biri haline gelmektedir. Bireylerden gruplara, örgütlerden devletlere kadar toplumun hemen her kesimini etkileyen bu denli ciddi bir tehdit karşısında bireylerin korku duymaları ve önlem alabilmek için belirli stratejiler geliştirmeleri de son derece doğal ve olasıdır. Bu bağlamda bu çalışmada siber suç korkusu ve önlem alma stratejileri ele alınmaktadır. Çalışmada Ankara’da bulunan 4 adet Teknokent’in (ODTÜ Teknokent, Bilkent Cyberpark, Hacettepe Teknokent ve Gazi Teknopark) çalışanları ile anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Yapılan anket sonucunda ulaşılan nicel veriler SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiş ve hipotezler test edilmiştir. Çalışma sonucunda Ankara’daki Teknokent çalışanları üzerinde siber suç korkusu bulunduğu ve katılımcıların çoğunluğunun orta ve üst düzeyde önlem alma stratejileri geliştirdikleri görülmüştür. Çalışmada ayrıca belirli siber suç türleri açısından korku ile katılımcıların cinsiyetleri, eğitim durumları, geçmiş siber suç mağduriyetleri, aldıkları önlemleri yeterli bulmaları ve siber suçlara ilişkin yasal düzenlemeler, kolluk ve yargı birimlerine ilişkin algıları arasında anlamlı bir ilişki bulunduğu görülmüştür. Yine çalışmada katılımcıların iş yerlerinde ve dışında kullandıkları elektronik cihazlarındaki bazı önlem alma stratejileri arasında da anlamlı bir ilişki bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Teknoparklar, yenilikçi fikirlerin üretildiği ve hayata geçirildiği buluşçuluğun mimari mekânlarıdırlar. Araştırmada ülkemiz ekonomisine ve sosyal yapısına önemli katkıları olan Teknopark kavramı, Türkiye’ de aktif olarak hizmet veren Teknopark binalarında, kullanıcısının bakış açısından, mimari projelendirme ve planlama kriterleri bağlamında değerlendirerek, mimari tasarımlar yapılırken hangi kriterlerin göz önünde bulundurulması gerektiği, mekânların ergonomik parametreler açısından incelenmesi, inşa edilen binaların kullanıcı ihtiyaçlarını ne ölçüde karşıladığı, ulaşım aksları, şehre uzaklığı gibi yönlerden irdelenmiştir. Bu çalışma kapsamında, teknoparklardaki mevcut durumun ortaya konması amacıyla Türkiye'deki tüm teknoparklara gidilerek, Ar-Ge personelleri ile anket ölçeği uygulaması yapılmıştır. Anket ölçeği uygulamasının büyük çoğunluğu karşılıklı görüşme tekniği ile elde edilmiş olup, geri kalan kısım elden ve e-mail yoluyla teslim alınmıştır. Anket ölçeği ile, Teknoparklara ait istatistikî verilerin ve Ar-Ge personellerinin demografik özellikleri, bulundukları fiziksel ortam özellikleri, ortamın psikolojik etkileri ve mimari parametreler ile ilgili düşüncelerinin öğrenilmesi amaçlanmıştır. Anket ölçeği ile elde edilen veriler SPSS for Windows 17.00 programı ile değerlendirilmiş olup elde edilen veriler tanımlayıcı istatistikler ile (frekans ve yüzde) ortaya konulmuştur. Araştırmanın evrenini, Türkiye de 2010 yılına kadar Resmi Gazete’de ilan edilmiş 38 Teknoparktan, aktif olarak faaliyet gösteren 26 Teknoparkta yer alan 60 farklı binada; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın 2010 yılı Haziran ayı verileri esas alınarak, 2010 yılının Temmuz, Ağustos, Eylül aylarında yapılan 3 aylık bir çalışma oluşturmaktadır. Araştırma için Türkiye'deki tüm teknoparklar alanlarına gidilmiş; ancak izin alınabilinen (çok gizli Ar-Ge çalışmaları yapan işletmelerin güvenlik gerekçesiyle girişi yasak binaları hariç) tüm binalarda anket ölçeği ile çalışma uygulanmıştır. Teknoparkların kullanıcıları tarafından mimari yönüyle değerlendirilmesi sonucunda çeşitli tespitler ortaya çıkmıştır. Fiziksel mekân kullanımı boyutunda; tasarım kriterleri değerlendirilmiş, tasarımsal sorunlarının irdelemesi ile kullanılan mekânlarda karşılaşılan eksiklikler ve aksaklıklar belirlenmiştir. Elde edilen bulguların ‘Teknopark Mimarisi’ alanında yapılacak diğer araştırmalara veri oluşturacağı ve yeni tasarlanacak Teknoparklara fikir vereceği düşünülmektedir. Çalışma 6 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; Giriş kısmına, ikinci bölümde; literatür taramaları sonucunda elde edilen kaynakların özetlerinden, Üniversite-Sanayi İşbirliğine yönelik tanımlamalara, Teknoparklara ait genel bilgilere, Dünya ve Türkiye'deki Teknopark tarihçesi ve ilk örneklerine, Türkiye’de teknopark kavramının başlangıcından bugününe; üçüncü bölümde kaynak özetlerine devam edilmiş tezin ana bölümü olan değerlendirme ölçütlerinin anlatımı yapılmış; teknoparkların Dünya’da ve Türkiye’de kuruluş sistematiğine, tasarım boyutunda çalışma mekânı özelliklerine, tasarım kriterlerine, dördüncü bölümde araştırma ile ilgili materyal ve metoda, beşinci bölümde; Türkiye’deki Teknopark binalarında çalışılması sonucu varılan bulgulara ve anketler sonucu elde edilen verilerin istatistiksel olarak yorumlaması ve çalışmamıza ait bulguların tartışılmasına, altıncı bölümde ise elde edilen bulgulara ait sonuçlara ve önerilere yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Teknoparklar, Teknokentler, Ar-Ge, Bilim ve Teknoloji, Üniversite Sanayi İşbirliği, Kullanıcı Gereksinimleri, Kullanıcı Memnuniyeti Technoparks which produce and implement innovative ideas and technologies are architectural places of creativeness. In this study, active Technoparks, which have significant contributions to the country's economy and social life in Turkey, was examined in terms of the opinion of users, architectural design and planning criteria. According to these parameters: structures were investigated under some subtopics such as, what criteria should be considered while architectural designing, what criteria should be considered while examining of spaces in terms of ergonomic parameters, to what extent the buildings meet the user's needs, transportation vehicles and distance to the town. In the scope of this study, had gone all technoparks in Turkey had been conducted a survey with R & D personnel by face to face interview technique in order to determine the current situation. Surveys were obtained from face to face interviews and via e-mails. In survey, the main aim was to learn, receiving up to date the statistical data on Technoparks and R & D personnel’s thoughts on demographic, physical, psychological, and architectural parameters. The scope of the research involves active 26 technoparks with 60 different buildings from the 38 technoparks announced in the Official Gazette announced until 2010. Study is based on the data of June 2010 of Ministry of Science, Industry and Technology, in Turkey, and 3-month-research on July, August and September of 2010 had been spent. All technoparks regions in Turkey had been gone, however, survey scale study could only be made from the buildings where permission was taken (except the buildings top-secret R & D activities were performed which were prohibited for safety reasons from entering) The scope of the research involves active 26 technoparks with 60 different buildings from the 38 technoparks announced in the Official Gazette announced until 2010. Study is based on the data of June 2010 of Ministry of Science, Industry and Technology, in Turkey, and 3-month-research on July, August and September of 2010 had been spent. All technoparks regions in Turkey had been gone, however, survey scale study could only be made from the buildings where permission was taken (except the buildings top-secret R & D activities were performed which were prohibited for safety reasons from entering) Research consists of 6 chapters. In the first chapter; introduction, in the second chapter; literature based on past studies, definitions for university-industry co-operation, the general information about Technoparks, History and the first examples of Technopark in Turkey and World, Technopark concept in Turkey since the beginning to today, in the third chapter; source briefs, described evaluation criteria which are main part of the thesis, establishment systematic in Turkey and World in terms of design the characteristics and design criteria of the working space, in the fourth chapter; research related material and method, in the fifth chapter; The results from the survey study of Technopark buildings in Turkey and interpretation of the data obtained from statistical surveys and discussion of the results; in the sixth chapter; conclusion from the results and recommendations were given. Key Words: Tecnoparks, Technocitys, R&D, Science and Technology, University and Industry Cooperation, User Preferences, User Satisfaction. Bu araştırmanın bir kısmı; Dicle Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından DÜBAP 09-MF-62 kodlu proje ile desteklenmiştir.