Search

Günümüze kadarki düşünce sisteminin temellerini atan Aristoteles, varlık ve bilginin anlaşılması konusunda kendisinden önceki filozoflara nispetle daha sistemli bir yol izlemiştir. Aristoteles, önceki düşünürler gibi, tümel kavramını kabullenmiş, fakat bu kavrama yüklediği epistemik değer meselesinde onlardan ayrılmıştır. Aristoteles açısından bilim ve bilgi doğrudan tümel kavramlar ile bağlantılıdır, fakat tümeli elde etmenin yolu tikelden geçmektedir. Tikeller ve tümellerin temel özelliklerinin belirlenmesi ise soyutlama ve tümevarım sayesinde elde olunmaktadır. Bu nedenle de, her iki kavram Aristoteles epistemolojisi ve ontolojisi için vazgeçilmez öneme sahiptir. Biz de çalışmamızda, Aristoteles`in tümevarım ve soyutlama ilkelerini tözle ilişki bağlamında değerlendireceğiz. Aristotle, who laid the foundations of the thought system up to the present, followed a more systematic path in understanding of existence and knowledge compared to previous philosophers. Aristotle, like his predecessors, accepted the notion of “universal”, but was separated from them in terms of the epistemic value he attributed to this concept. From Aristotle's point of view, science and knowledge are directly linked to universal concepts, but the way to achieve universality is through the particular. The determination of the basic properties of particles and universals is achieved through abstraction and induction. Therefore, both concepts are indispensable for Aristotle`s epistemology and ontology. In our study, we will discuss Aristotle's induction and abstraction concepts in relation to the substance principle.

Metafiziği değişmeyenin bilgisine ulaşmakolarak tanımlayan Eflâtun, idealar kuramını felsefesinin merkezineyerleştirmiştir. İdealar kuramının kurucusuna göre, değişmeyen ile değişenayrımı bir anlamda gerçek olsa da asıl olan ve değişmeyen “ideal varlık”tır.Aristoteles ise “hareket etmeyen hareket ettirici” fikrini kabul etmeklebirlikte metafiziğin merkezine cevheri koyduğundan hocasının ikili âlemtasnifini yetersiz bulmuş, idealar kuramını eleştirmiş, varlık-mahiyetayrımının temellerini atmış ve değişimi madde-suret bütünlüğü üzerindenaçıklamaya çalışmıştır. İbn Sînâ ise varlık-mahiyet ayrımı üzerinden idealarakarşı çıkmış ve mahiyetlerin kendilerinde varlıkları olan ayrık mevcutlarolmadığını ileri sürmüştür. Filozofların idealar konusundaki tavır alışları,metafiziğin konusuyla ilgili görüşlerine de yansımıştır. Eflâtun, metafiziğinkonusunu “görünmeyen ve değişmeyen şey” olarak belirlemiştir. Aristoteles isemevcudu “var olması açısından” inceleyerek hocasını aşmayı başarmış ancak cevherimevcutla eşleştirmekle geriye düşmüştür. İbn Sînâ ise cevherin yerine mevcudukoymuş ve onu “var olması açısından” incelemeye karar vermiştir. Onun bu tavrımetafiziğin zirvesi ve kendisinden sonrası metafiziği belirleyen nihai tutumolmuştur., Accordingly,Plato, defining metaphysics as achieving knowledge of the unchanging, placedthis theory at the center of his philosophy. Although according to Plato thedistinction between the changeable and unchangeable is true, the place of“ideal being” is the essential in the theory. Aristotle accepts the idea of anon-moving mover, but he places being at the center of metaphysics. Therefore,he finds his teacher’s classification of the dual world unsatisfactory andcriticizes the theory of forms. He laid the foundations of the distinctionbetween being and quiddity and tried to explain the change over the distinctionbetween matter and form. On the other hand, Ibn Sînâ opposed the theory overthe distinction between being and quiddity. According to him, the quidditiesare not discrete existents as having existence in themselves. The twophilosophers' attitudes towards the theory also depend on their views on thereal subject of metaphysics. Accordingly, Plato has determined the subject ofmetaphysics as the invisible and unchanging things. Aristotle, on the otherhand, managed to overcome his teacher by examining “being qua being” but fellbackwards by identifying substance with being. Ibn Sīnā, on the other hand,replaced substance with being and decided to examine “being qua being”. Thisapproach of him became the pinnacle of the metaphysics and the final attitudethat determined the metaphysical inquiries after him.

Tümeller konusu her büyük filozofun varlığa bakışının şekillenmesinde etkili olmuştur. Tümellerin incelenmesi konusunda felsefe tarihinde realizm, konseptüalizm ve nominalizm olmak üzere üç temel yaklaşım öne çıkmıştır. Giriş kısmında problemin kaynağını oluşturan Platon ve Aristoteles'in konuyla alakalı görüşlerine değinilmiştir. Çalışmamızın ana konusunu ise realizm ve konseptüalizm görüşleri arasında bir konuma sahip olan Farabi ve Thomas Aquinas'ın tümeller problemi ile alakalı görüşleri oluşturmaktadır. Problem, tümellerin epistemolojik ve ontolojik durumları merkeze alınarak incelenmiştir. Bu şekilde iki filozofun görüşleri arasındaki hem benzerlik ve farklılıkları hem de filozofların problem karşısındaki konumları tespit edilmeye çalışmıştır., The subject of the universals was effective in shaping the view of every great philosopher to existence. In the history of philosophy, three basic approaches, realism, conceptualism and nominalism, came forward in the history of philosophy.In the introduction of study, the views of Plato and Aristotle, which constitute the source of the problem, are mentioned. The main subject of our study is the views related to the universals problem of Farabi and Thomas Aquinas, which have a position between the realism and conceptualism views. The problem was examined by taking epistemological and ontological states of the universals into the center. Therby the similarities and ditermined. Futher more this revelead us the position of the philosophers in the face of the problem.

Ockhamlı William, teoloji ile doğa bilimlerinin birbirinden ayrı hakikat alanları olduğunu sa-vundu. Bundan dolayı, din felsefesi ile ilgili görüşlerinin merkezine aklı değil, vahyi koymuş-tur. Aslında teizmin kabullerini benimsemesine rağmen, rasyonel bir teolojiye imkân vermez. Çünkü ona göre teoloji bir bilim değildir. Bilim, `kesinlik` içermeyen ihtimali hesaplar peşin-dedir. Nesnesi 'şimdi ve şurada' bulunan şeylerdir. Tanrı, ancak ahirette mü'mine görünür. O'nu açıkça ispat edemeyiz. Nesnelere ait kavramlar bu âlemde soyut ve sezgisel bilgisine sahip olduğumuz `duyum` lardan türeyen şeylerdir. Bu şeylere ait tümeller, töz değildirler. İnsan zihni, eşyaya ait kavramları, birbirine benzerliklerinden dolayı, `ortak isimler` altında toplar. Tanrıya dair söyleyeceğimiz sözler, sadece vahiyden alınabilir. Ahlakın ve inancın kaynağı vahyin kendisidir. Bu anlamda `tabi hukuk'a yer yoktur. Tanrı her şeye gücü yeten `kadiri-i mutlak` ve `âlim-i mutlak` tır. O'nun bu kudreti, özgür iradenin gerçekleşmesine mani değildir. O, dilediğini ödüllendirir dünyada iken suçlu da olsa; dilediğini de cezalandı-rır, dünyadayken suçsuz da olsa. Bu o kadar böyledir ki, Tanrı, İsa'nın bedeninde değil de bir köpeğin bedeninde de gelebilirdi. Akıl, bu sırları anlayamaz.Anahtar Sözcükler:Ochamlı William Din Felsefesi Tanrı Tümel Nominalizm Fideizm Özgür İrade Kadir-i Mutlak William of Ockham advocated that theology and natural sciences are separate fields of truth. Therefore he placed revelation, not reason, at the center of his thoughts in the philosophy of religion. Despite the fact that he adopted the assumptions of theism, he did not accept the possibility of a rational theology, for he did not see theology as a science. Science, as for him, is in pursuit of probability estimation that is not certain. Its objects are things which are `here and now`. On the other hand God could be seen by faithful in the Hereafter. Concepts of objects are derived from `senses` that we have abstract and intuitive knowledge in this world. The universals belong to them are not substance. Human mind classifies the concepts because of their similarities under `common names`. Whatever we say about God depends on revelation. The source of morality and faith is revelation itself. In this sense, `natural law` has no place. God is Omnipotent and Omniscient. But his might is no obstacle to the realiza-tion of free will. He rewards whoever he wishes even though he/she is guilty, and also pun-ishes even though he/she is innocent. This is so that, God could come in the body of a dog, not in the body of Christ. Mind cannot understand these secrets.Key Words: William of Ockham Philosophy of Religion God Universal Nominalism Fideism Free Will Omnipotent 173

Bu çalışmada Sühreverdî’nin kiplikli önermelerle ilgili indirgemeci yaklaşımını modern mantık açısından ifade etmeyi denedik. Bu doğrultuda Sühreverdî’nin üzerinde durduğu örnekleri belirginleştirip sembolleştirmeye çalıştık. Bu sembolleştirme girişiminde de niceleme mantığındaki ve kiplikli mantıktaki sembollerden yararlandık. In this paper we tried to express Suhrawardi’s reductive aproach concerning modal propositions from the point of modern logic. Therefore we endeavored to concretize and symbolize the examples on which Suhrawardi emphasizing. And in this attempt of symbolization we made use of symbols in predicate logic and modal logic.

Zihnimiz araz (ilinek, sonradan ortaya çıkan) olduğumuzun ve arazlığımızın temeli olan cevherin bilincinde olmak için yaratılmış gibidir. İnsanoğlunun meselesi, onun aynı anda hem araz hem de cevher oluşu ve onun hangi açıdan araz ve cevher olduğunu ve bu ikiliğin mahiyetini nasıl anlaması gerektiğini bilmektir. Kozmik ve metakozmik perde bir sırdır; izafiyet de öyledir.Dün tasavvuf anlayışı mecaz yoluyla, ?la mevcûda illa Allah (mevcudat yoktur sadece Allah vardır)? derken; bugün bilimle ulaşılmıştır ki, tüm algılanan ve algılanamayan varlık, enerji-data yapının (string boyutu) her an değişim halinin getirisinden başka bir şey değildir. Makrokozmozdan mikrokozmoza kadar neyi tutmak istersek boşluğa düşecek, madde dediğimizi tutmak isterken moleküler boyutta bedensel yokluğa karışacak, onu tutmak isterken onun boşluğuna, oradan atomun boşluğuna, oradan çekirdeğin boşluğuna, oradan kuarkların içine düşerek, sonunda string boyutunda seyreden olup gideceğiz? Günümüz bilimine göre de, insanlığın evrenden algıladıklarının tamamı % 4'tür; geri kalan % 96 bize karanlıktır.Hologramik tespit, farklı terkipler (bileşimler, karışımlar) şeklinde açığa çıkan her bir birimin aynı asıldan oluşması olayını anlatır. Kur'an'ı anlamak üzerine neredeyse tüm ömürlerini harcamış olan tasavvuf ehli kimselerin geçmişin şartları içinde misal yoluyla, işaret yoluyla, mecaz yoluyla günümüze kadar gelen anlatımlarının da aynı konudan bahsettiği göz önüne alınacak olursa; bu kavramların bugünün bilimsel bulguları eşliğinde yeniden değerlendirilip, iki tarafın da verdiği mesajın yepyeni anlamının kurgulanma zamanının geldiği anlaşılmaktadır. Bugün yapılacak iş, ?Din ayrı şeydir, bilim ayrı şeydir? önyargısını bir yana koyarak, bilimsel gerçeklere dayalı bir şekilde din-sistem anlayışını incelemektir.Anahtar Sözcükler: Bilim, Mistisizm, Tasavvuf, Din, Tanrı, Allah, İnsan, Evren,Kozmoz, Ruh, Akıl, Varlık, Varlık ötesi, Ontoloji, Hologramik, Holografik, Tümel,Tek, Bir. It seems that our mind has been created for the awareness of our accidental existence (not occurring before, but occurring later), and also for the awareness of the essence that is the basement of our accidental existence. The basic matter for human beings is being both accident and essence at the same time, and also comprehension of how to realize the nature of this dilemma. Cosmic or meta cosmic veil is a mystery as well as the relativity.In past, the Islamic Sufism considered that ?Nothing exists other than God, only Allah?. Today, it is understood and found out scientifically that all the perceived and non-perceived existence is nothing other than the acquisition of the energy-data (string dimension) structure. What is intended to be held will be lost in the great space from macro cosmos to micro cosmos, if we intend to hold that we call the mass, it will be lost in the physical absence in the molecular dimension, then we will go into the physical absence in the molecular dimension when we intend to hold it, then its space, then to the space of the atom, then to the space of the nucleus, and to the quark and finally to the string dimension? According to the modern science, all the understanding of human beings from the universe is 4 %, and the remaining 96 % is still dark for us.Hologram determination means that various compounds (ie. components, mixtures) are of the same origin. Considering the fact that all who intended to be aware of the doctrine of Quran in nearly all their life with Islamic Sufism basis, with the examples, signs and metaphors, it is understood and clear that the concepts are to currently be re-evaluated with the current scientific studies and concepts. What to be done today is associated with the fact that we need to underestimate the concept, that is ?the religion is far different from the science, vice versa? prejudice, and to re-examine the religion-system understandings as leant on the scientific realities.Keywords: Science, Mysticism, Islamic Sufism, Religion, God, Almighty,Allah, Human, World, Universe, Cosmos, Soul, Mind, Intelligence, Existence, MetaPhysics, Ontology, Hologram, Holographic, Universal, Single, Solitary, Unique 300

Bu çalışmada Adorno’nun Hegel’in ve Marx’ın diyalektik görüşlerini eleştirisi üzerinde durulacaktır. Adorno’ya göre Hegel, diyalektik süreci bir olumlama ile bitirir. Yani Hegel, olumsuzlamayı son noktada bir olumlamaya varmak için kullanır. Keza, Marx da, aynı şekilde olumsuzlamanın olumsuzlanması düşüncesi bağlamında Hegel ile aynı görüşleri paylaşır. O da, toplumsal süreci bir son noktaya taşır ve komünist toplumda sona erdirir. Marx, Hegel’den farklı olarak, devleti toplum içerisinde eritmeye çalışsa bile, sonuçta diyalektiği bir olumlamaya feda eder. Ama, Adorno’ya göre, diyalektik sonu olmayan bir süreçtir. Diyalektik kendini bir sonla bağlamaz; bu, daha çok, “ucu açık” bir sürece tekabül eder. Bu süreçte, diyalektik, bir sonla bağlanmadan, sürekli olarak var olur. In this study will analyze Adorno’s critique on Hegel’s and Marx’s dialectics. According to Adorno, Hegel ties up the dialectical process with an affirmation. This means that Hegel uses negation in order to reach up to an affirmation in the end. Also Marx shares the same ideas with Hegel in the context of negation of negation. He also brings the social process to an end point and completes it within communist society. Although Marx tries to melt down the state within the society, which is different form Hegel, in the end, he sacrifices dialectics to an affirmation. But according to Adorno, dialectics is a process which does not have an end. Dialectics does not tie itself with an end, this, mostly corresponds to an openended process. In this process, dialectics exists continuously without tied up with an end.

Bu yazıda, ilkin, Nietzsche’nin sanat ve hakikat ilişkisine değinilirken, özellikle onun müzik ve hakikat ilişkisi üzerine düşünceleri dile getirilmektedir. Bu bağlamda, Nietzsche’nin görüşlerini ortaya koyabilmek için başvurduğu Wagner ve Schopenhauer’in sanata ve müziğe dair düşünceleri ile onların Nietzsche üzerindeki etkilerine de değinilmektedir. İkinci olarak, Adorno’nun sanat ve hakikat üzerine düşünceleri üzerinde durulmakta ve onun müzik konusundaki görüşleri dile getirilmektedir. Sonuç olarak, Nietzsche ve Adorno’nun sanat ve hakikat görüşleri arasındaki ayrılıklar ve benzerlikler ortaya konmakta ve onların sanata verdikleri önem ile müziğe tanıdıkları ayrıcalık üzerinde durulmaktadır. In this paper, firstly, while it is dealt with the relation of Nietzsche’s idea of art and idea of truth, particularly, it is mentioned the relation between his ideas about music and truth. In this context, for exposing Nietzsche’s views, it is examined Wagner’s and Shopenhauer’s opinions about art and music which are Nietzsche appliled them and their effects on Nietzsche’s opinions. Secondly, it is emphasized that Adorno’s opinions on art and truth and it is expressed his ideas on music. Finally, it is put forth the differences and the resemblances between Nietzsche’s and Adorno’s ideas of art and truth. And also it is emphasized the importance which they gave to the art and privilege to the music.

1- Kategorik kıyasların kuralları aynı ve farklı faktörlere indirgenerek en iyi şekilde açıklanabilir. Bir önerme veya ifade de yapacağımız şey iki terimin birbirinin aynı ya da birbirinden farklı olduklarını ifade etmek olacaktır. 2- Bir önerme de (insan gibi) bir terim ya tümel olarak, 'her insan' ya da tikel olarak 'bazı insanlar' olarak ele alınır. 3- "Her A B dir" dediğimizde A olarak isimlendirilen önermelerden herhangi birinin B olarak isimlendirilen önermelerden bir kısmıyla aynı olduğunu anlıyorum. Bu önerme 'tümel olumlu' olarak isimlendirilir.

Tümellerin yapısı ve işleviyle ilgili sorun, felsefi söylemin Antikçağdan beri en önemli sorunlarından biridir. Bu sorun, aynı zamanda tam da felsefeye özgü olan durumu incelemektedir, çünkü felsefe; dışdünya, düşünme ve dil arasındaki ilişkileri ele alır. Tümel de zihinde yer alan bir genel kavram olarak, bu üç alanla ilgili ilişkiler bağlamında belirleyici bir rol oynar. Ancak, felsefe tarihinde tümellerin yapısı ve işleviyle ilgili olarak önerilen birçok farklı çözüm yolunun olduğu bilinmektedir. Bu makalede asıl amaç; Platon, Aristoteles, Porphyrios ve Boethius'un geliştirdiği görüşlere ya da başka bir deyişle bu konuyla ilgili ilk örneklere, kaynaklara yer vermektedir., The issue concerning the nature and function of the universals is one of the most important problems of philosphical discourse, since the Ancient period. This problem signifies, at the same time, exactly to the proper situation of philosophy; for the latter focuses upon the relationship between external world, thinking and language. Universal as a general concept included in mind plays also a definitive role in the context of the relations associated with these three domains. However, it is a well-known fact that there are many different ways of resolutions proposed concerning the nature and function of the universals in the history of philosophy. The main objective of this article is to examine the views that were elaborated by Plato, Aristotle, Porphyrius and Boethius. In other words, it aims at giving a place to the first examples pr the spurces concerned with this basic subject.