Search

In Duitsland is een praktijkonderzoek gestart naar ‘mob-grazen’, een beweidingssysteem waarbij kortstondig geweid wordt in lang gras. Het systeem moet de grasmat beter bestand maken tegen droge periodes.

Er heeft door de jaren heen een verschuiving plaatsgevonden van voeding van alleen de grasmat naar voeding van grasmat en bodem. Organo-minerale meststoffen zijn de nieuwe standaard, maar ook 100 procent organische meststoffen winnen terrein. Minerale meststoffen blijken nog steeds hun nut te bewijzen. Erik van Wijhe (ICL Group): 'Het gouden ei bestaat niet.'

Tarkett Sports heeft een nieuw type hybride-grassysteem op de markt: Playmaster. Net als bij een aantal andere bestaande hybridegrassystemen is het veld opgebouwd uit een draagdoek met kunststofvezels, die wordt opgevuld met speciaal zand en daarna ingezaaid. Arjan Knottnerus van Fieldturf Benelux vertelt alle ins en outs.

Met de benoeming van Bernard Leinauer tot buitengewoon hoogleraar Turfgrass Ecology aan de Wageningen Universiteit is een belangrijke stap gezet in de ontwikkeling naar duurzaam beheer en aanleg van natuurgrassportvelden.

Stadium Grow Lighting (SGL) heeft samen met Aquaco een graskoelingssysteem ontwikkeld dat door SGL wordt verkocht. Het systeem koelt de lucht door middel van nevel in combinatie met een ventilator. Volgens SGL verdampt de nevel voordat deze het gras raakt. FC Barcelona, Bilbao en Juventus hebben het systeem al aangeschaft. Gerard van ’t Klooster van SGL vertelt alle ins en outs van het systeem.

Bio-ingenieur Lennert Nachtergaele (UGent) onderzocht in zijn masterproef, welke bodemverbeteraars geschikt kunnen zijn om de kwaliteit van een zandige toplaag te verhogen, om aldus de fysische en chemische eigenschappen ervan te verbeteren.

Een compleet sportpark onderhouden zonder bestrijdingsmiddelen. Dat is de opdracht waaraan gemeenten zich vanaf 2020 moeten houden in het kader van de Green Deal. De gemeente Utrecht bereidt zich alvast voor op dit gegeven door nieuwe oplossingen te onderzoeken. Onlangs werden op sportpark Zuilen ruim zestig nestkasten geplaatst in de hoop verschillende soorten vogels en vleermuizen te lokken, die overlast gevende insecten en insectenlarven eten. Gemeentelijk projectleider Marcel Bouwmeester: ‘Dit is een creatieve, ecologische oplossing om onder andere de vijf natuurgrasvelden op sportcomplex Zuilen te onderhouden.’

Al enige tijd liep fieldmanager Jan Butter ermee rond, het idee om de velden te laten begrazen door lammeren. Dit jaar werd die wens werkelijkheid. Op 3 juli werden onder toeziend oog van diverse belangstellenden 180 lammeren losgelaten op complex Purmersteijn. Daar begrazen en bepoepen de beestjes, afkomstig van een plaatselijke boer, zo’n drie weken lang de natuurgrasvelden, in de hoop dat zij de veldkwaliteit helpen verbeteren nog voordat het voetbalseizoen begint.

Presentatie van de Nationale Grasdag op 27 januari 2016 in Stadion Galgenwaard.

Iedereen in de sportveldenwereld kent de Schijndelse methode: enkele keren per jaar zeer kort maaien met een geschikte machine. Maar niet iedereen kent de man achter de machine bij deze techniek: Wout van de Meerendonk. Wout gaat met pensioen, vervroegd, vanwege een hernia. Wat was zijn precieze rol bij de ontwikkeling van de Schijndelse methode?

AZ is de eerste voetbalclub in Nederland waar de Allett RM34-cirkelmaaier werd geïntroduceerd. Hier wordt hij vooral ingezet om de speelschade na een wedstrijd van het eerste elftal op te ruimen in het AFAS AZ-stadion. ‘Met zijn werkbreedte van 86 centimeter werkt hij veel sneller dan onze vorige machine; die was maar 60 centimeter breed. Alleen al wat dát betreft is het een ideale machine’, vindt AZ-coördinator groenvoorziening René Schouten de Jel.

De Vlaamse hoofdgreenkeeper Koen Verhelst van Golf- en Countryclub Midden-Brabant heeft eind vorig jaar de prijs van de beste Golfbaan van Nederland in ontvangst genomen, samen met zijn vier collega greenkeepers en eigenaar Joep Verheijen. Tijdens de uitreiking van de Golf Awards op 17 december in Huis ter Duin in Noordwijk kregen zij de trofee uitgereikt uit handen van Beau van Erven Dorens en Marcel Maijer.

Een samenwerkingsverband van belangrijke sportinstanties en bonden in Engeland is sinds 2014 bezig om een grote slag te slaan op sportveldgebied. De partners hebben de ambitie om binnen drie tot vier jaar de kwaliteit van met name gemeentelijke sportvelden naar een hoger niveau te tillen. De FA (de voetbalbond), de RFL en de RFU (de rugbybonden), de cricketbonden, het IOG (de vereniging voor groundsmen) en Sport England injecteren in totaal 9,3 miljoen pond (10,8 miljoen euro) in breedtesportvelden.

Voorzitter Frank van der Peet van de BSNC wil samen met de sportbonden een denktank c.q. brainstormgroep oprichten om een nieuwe natuurgrasnorm voor te bereiden. De brancheorganisatie, van oorsprong een aannemersclub, maar inmiddels een partij waarin op de bonden na alle bij buitensportaccommodaties betrokken partijen zijn vertegenwoordigd, is volgens Van der Peet de aangewezen partij om het voortouw te nemen.

Een presentatie, gegeven op het Nationaal Sportvelden Congres op 1 december 2016, van de directeur van de Kiwa ISA Sport over de kwaliteitsborging van natuurgras.

Op woensdag 23 november 2016 hielden de initiatiefnemers van het O2-Natuurgrasconcept Kybys en DCM, samen met veldpartner Bras Fijnaart, een studiedag bij Bras Fijnaart. In het O2-Natuurgrasconcept garanderen de conceptpartners tien jaar lang een goede bespeelbaarheid door aanleg en onderhoud voor deze complete periode op zich te neme

In de hitte van de discussie over een nieuwe natuurgrasnorm zou je bijna vergeten dat er al vele decennia normen voor natuurgras bestaan. Twee keer liep het stuk op de acceptatie. Voorafgaand aan het Nationaal Sportvelden Congres, waar hij 1 december 2016 een lezing houdt over dit onderwerp, dook Ties Joosten in de historie van de natuurgrasnorm. ‘De geschiedenis herhaalt zich’, zegt de directeur van Kiwa ISA Sport.

Ondanks een beperkt budget zorgt Theo van Benthum er al twintig jaar voor dat er een Eredivisie-waardige grasmat in het Goffertstadion ligt. Als stadionmanager van NEC is hij verantwoordelijk voor de kwaliteit van zowel het hoofdveld als alle velden op het trainingscomplex van de Nijmeegse club – een enorme uitdaging. Toch kijkt hij vol ambitie naar de toekomst: ‘Ik wil van het Goffertstadion weer een stadion maken dat van deze tijd is.’

Het Nationaal Golf & Groen Symposium 2016 op donderdag 8 december in Driebergen toonde aan dat het nieuwe perspectief bij de aanleg en het onderhoud van golfbanen vaste voet aan de grond heeft gekregen. De vraag of duurzaamheid misschien wel meer is dan een noodzakelijk kwaad ligt niet meer op tafel. Wel de vragen hoe duurzaam golf ervoor kan zorgen dat de beoefenaren nog meer plezier aan hun spel in de natuur kunnen beleven en hoe de groene gedachte nog meer kan bijdragen tot een bredere maatschappelijke basis van een van de grootste sporten van Nederland. Hier een overzicht en korte samenvatting van verschillende presentaties gegeven tijdens het Symposium.

Presentatie gehouden op het Nationaal Golf & Groen symposium ‘drive naar structurele speelkwaliteit’, 8 december 2016.

Presentatie gehouden op het Nationaal Golf & Groen symposium ‘drive naar structurele speelkwaliteit’, 8 december 2016.

Presentatie gehouden op het Nationaal Golf & Groen symposium ‘drive naar structurele speelkwaliteit’, 8 december 2016.

Eind 2015 bespraken leden van het technisch platform van de KNVB ‘het ideale veld’. De conclusie was: we hebben de boot gemist, maar we kunnen er nog op springen. Nu wordt gesuggereerd dat profclubs financieel ondersteund worden als ze af willen van hun kunstgras en willen overstappen op hybridevelden.

Engerlingen… dassen, kraaiachtigen en zwijnen zijn er verzot op en gaan er actief naar op zoek. Hoe voorkom je schade aan een golfbaan of een sportveld als gevolg van de aanwezigheid van deze engerlingen? Bart van Kollenburg, salesmanager openbaar groen, golfbanen en sportvelden bij Vos Capelle, geeft tips over hoe en wanneer je ze het beste kunt bestrijden.

Onder deze titel vond in het voetbalstadion van Sporting Lokeren een studiedag plaats waarin alle aspecten die helpen aan het tot stand komen van de perfecte grasmat aan de orde kwamen. Heel wat deskundigen in materies als bodem, bemesting, gewasbescherming en graskwaliteit lieten hun licht schijnen over dit onderwerp. Deze studiedag was een organisatie van Advanta in samenwerking met Bayer, Compo, Sibelco en Terracottem.

In Engeland is er een wachtlijst voor Grassmaster en moet je als BVO achteraan in de rij aansluiten om een veld te laten behandelen. In de discussie kunstgras tegenover natuurgras wordt vaak gewezen naar hybride velden. The best of both worlds, in zekere zin. Veel meer speeluren dan gewoon natuurgras en dat voor een fractie van de kosten van volledig kunstgras. Met zo’n marktpropositie zou toch iedereen massaal hybride moeten gaan aanleggen? Jammer genoeg is dat niet het geval. In de praktijk blijft het vooral een Rotterdamse hobby om dit soort velden aan te leggen. Jammer natuurlijk, maar hoe komt het dat deze velden niet veel massaler worden aangelegd?

FC Utrecht heeft de afgelopen periode het onderhoud van de natuurgrasvelden van stadion Galgenwaard en trainingsaccommodatie Zoudenbalch overgenomen van de gemeente Utrecht. Van een abrupte overstap was echter geen sprake; gedurende het proces werkten alle partijen, waaronder FC Utrecht, de gemeente Utrecht, adviseur Arno Harmsen en stadioneigenaar Memid nauw samen. Er werd gestart met de voorbereidingen voor de overname van het veldonderhoud van stadion Galgenwaard.

Voor aanbestedingen maakt het nogal uit of een bepaald product als een levering of een werk moet worden omschreven. Christa Visser, advocaat bij Brackmann Aanbestedingsspecialist, zet voor vakblad Fieldmanager de belangrijkste regels op een rij.

Dit jaar introduceerde DSV zaden DynaSeed EnergyVit. Het product zou zorgen voor een significante verhoging van de kiemenergie van de zaden, wat op zijn beurt weer zorgt voor een mooie dichte mat. Een van de plekken waar het product tot nu toe is toegepast, is het trainingsveld van Oranje in Hoenderloo.

Bij wateroverlast en viltvorming op een natuurgrasveld of Grassmaster-veld biedt toplaagrenovatie een oplossing. Hierna kan het veld weer jaren mee. Maar de traditionele renovatiemethode vraagt om een herstelperiode van tien tot twaalf weken en daarmee tijd en geduld. Met de Vibra-Sandmaster van Redexim zou het mogelijk zijn de toplaag binnen één week in topconditie brengen en is het veld direct weer bespeelbaar. AH Vrij is een van de bedrijven in Nederland die deze machine in de schuur heeft staan.

Sinds jaar en dag is veldbeemdgras (Poa pratensis) een belangrijke soort in graszaadmengsels voor sportvelden. Dankzij het stugge blad, de diepe beworteling en bovenal de vorming van horizontale ondergrondse uitlopers (rhizomen) levert het een hoge tolerantie tegen intensieve bespeling. Veldbeemd is als de wapening in beton. Toch is het niet allemaal ‘halleluja’ rond de soort en kleven er enkele bezwaren aan het gebruik van veldbeemd: het is traag en soms erg gevoelig voor de schimmel Drechslera poae (bladvlekkenziekte).

Het gras op de golfbaan moet 365 dagen per jaar groen, snel en glad zijn. Natuurlijke bodemverbeteraars uit de landbouw dragen bij aan een gezonde bodem en een dichte zode, waar schimmels weinig kans krijgen. Greenkeeper Jeroen Vingerhoets: ‘Veehouders werken veel te gemakkelijk met te zware machines.‘

De grasmat maakt het sportveld. Voor een gezonde grasmat waarop veel speeluren kunnen worden gemaakt, is de pH van de bodem doorslaggevend. “In de praktijk zien we dat pH-tekorten eens in de twee tot vier jaar worden gecontroleerd en aangevuld, waardoor grote schommelingen voorkomen. Dat gaat ten koste van het gewas”, vertelt Peter Swinkels, specialist Openbaar Groen bij Agrifirm Plant.

Een gezonde groei van gras is afhankelijk van water, lucht, licht, temperatuur en voeding. Omdat we alleen op water en voeding enige invloed hebben, is het belangrijk om hier extra aandacht aan te schenken. Vooral water – specifiek de vochthuishouding in de bodem – is erg belangrijk. Het managen van de vochthuishouding kan prima met wetting agents en waterverdelers.

Beluchten is een essentieel onderdeel van het onderhoud van een grasmat. Nadeel zijn de hoge kosten, want met een Vertidrain of schudbeluchter kost het algauw uren om een volledig veld te bewerken. Gelukkig zijn er ook snellere manieren, zoals slitters of prikrollen, waarmee je snel over het veld kunt rijden en toch een net stukje werk aflevert. GKB heeft met zijn Topair deze machines opnieuw uitgevonden.

De Topchanger van VGR Groep, die nat zand toevoegt aan de green voor een betere afwatering, is praktijkrijp. Bijzonder is dat de machine, naast deze bewerking, nog veel meer kan, zoals het toevoegen van mestsoorten, zeolieten en andere bodemverbeterende middelen aan de bodem en het wijzigen van het organische stofgehalte (OS-gehalte) van de bodem. In 2015 won de Topchanger in Engeland de Whatkit Award.

‘Vredo heeft met deze doorzaaimachine laten zien dat ze innovaties kan bieden die inspelen op de vraag uit de markt,’ zo oordeelt de vakjury van Het Gouden Klavertje Vier. De Vredo-machine, ontwikkeld in nauwe samenspraak met plantenveredelaar Limagrain Advanta, lijkt inmiddels ook bij die partner aanjager te zijn voor innovaties. Limagrain experimenteert er, sinds de introductie van de Vredo Sport DDS, lustig op los met nieuwe doorzaaimethodes.

Ervaren fieldmanagers weten het al jaren: een goed natuurgrasveld heeft een hoog aandeel veldbeemd. Veldbeemd zorgt voor een stabiele toplaag, een dichte mat en daarmee dus voor extra bespelingsuren. Maar hoe krijg je veel veldbeemd in een mat? Dat is nog niet zo makkelijk.

Hybride constructies lijken de laatste tijd in opmars. De laatste twee jaar zijn er weer beduidend meer velden aangelegd dan daarvoor. Mede daarom komen er ook nieuwe – soms zelfs heel bijzondere – constructies op de markt.

Tijdens het NGF Agronomie Seminar op het KLM Open van 11 september 2015 hebben een drietal greenkeepers hun passie voor hun werk gedeeld en vertelt hoe zij omgaan met duurzaam beheer van hun golfbaan.

Presentatie gegeven op het eerste NGF Agronomie seminar op vrijdag 11 september 2015 tijdens het KLM Open. Drie greenkeepers vertellen over de praktijk.

Innovatiepitch van het Nationaal Golf & Groen symposium, 10 december 2015.

Afgelopen jaar heeft hoofdgreenkeeper Ronald van Os met zijn team en in samenwerking met Dutch Outdoor Concepts op golfbaan Landgoed Bleijenbeek een praktijkproef gedraaid met het Marathon-programma van Melspring. Hoe is de één jaar durende test bevallen?