Search

Background and Objectives: Stress is an indispensable part of modern-day living. The study deals with coping strategies by the participants and their perception toward drugs, electronic gadgets, and media as stress creators, busters, or relievers. Materials and Methods: A cross-sectional study was conducted among 400 community dwellers in a suburban area of Delhi. A structured questionnaire with Likert scale was used to assess coping strategies to stress and perception of use of electronic gadgets, media, and substance abuse as stress creators, busters, and relievers. Results: For coping strategies, 52.8% (95% confidence interval: 47.73–57.73) of the participants wanted to discuss problems with their families, but others considered mobile phones (51.5%, 46.48, 56.50), television (70.5%, 65.77, 74.93), and social networking sites (33.5%, 28.89, 38.36) to be their stress busters than creators. An age-associated statistically significant difference in perception about stress creator and buster scores between younger versus older was observed (P = 0.000), whereas gender-wise males perceived substance abuse to be a stress reliever in contrast to females (P = 0.000). Conclusion: Family plays an important role in the mitigation of stress. However, excess reliance on social media by younger people and substance abuse by males in stressful situations need to be addressed adequately.

`Kabartma Tekniği ile Şamdan Uygulamaları` başlıklı tezimizde eser uygulamalarına temel oluşturmak amacıyla, konuyu tarihsel süreci içinde 'kabartma tekniği' ve 'şamdan formları' adı altında iki ana başlıkta inceledik. Tezin amaç, kapsam ve yönteminin anlatıldığı giriş bölümünden sonra ele aldığımız ikinci bölümünde, kabartma tekniğinin; tarih öncesi dönemden, Cumhuriyet Dönemi'ne kadar, duvar kazımaları ile başlayıp, seramik çanak çömlek ile devam eden süreçteki örneklerine yer verilmiştir. Günümüzde dünya müzeleri ve özel koleksiyonlarda yer alan kabartma tekniğinin seramik objelerde ve mimaride sayısız uygulamaları olduğu tespit edilmiştir. Üçüncü bölümde Anadolu Selçuklu Dönemi'ne tarihlendirilen kabartma teknikli seramiklerin gelişimi anlatılmıştır. Dördüncü bölüm şamdan formunun tanımı ve tarihçesini kapsarken, sanat tarihinde yer alan son bölümde ise, İslam medeniyetlerinde, Türkler'de ve farklı kültürlerdeki şamdan form ve teknikleri üzerinde durulmuştur. Maden sanatında kabartma tekniğiyle yapılmış şamdan formları ve az sayıda sır altı tekniğinde yapılmış mavi-beyaz bir grup şamdan ile Avrupa'da üretilmiş İznik şamdanlarının taklitleriyle karşılaşılmıştır. Altıncı bölüm; teorik bilgilerin ışığında uygulanan eserlerin yapım aşamaları ve sonuçlarını derleyen eser raporu şeklindedir. Araştırmalar sonucunda, hedeflenen formlara uygulanacak teknikler üzerine yoğunlaşılmış, formların tasarımı yapılmış, Anadolu Selçuklu mimari örneklerinden ilham alınarak, Ejderli Şamdan'da kalıp çıkartmada CNC (Computer Numerical Control) teknolojisi ve plaka çoğaltmada geleneksel yöntem, Kufi Kitabeli Sfenksli Şamdan'da kalıp çıkartma ve plaka çoğaltmada geleneksel yöntem, Hayvan Mücadele Sahneli ve Kuşlu şamdanlarda ise, silikon kalıbı ile desen aktarımı ve presleme makinesi ile plaka çoğaltma yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca, iki renk uygulanan Hayvan Mücadele Sahneli Şamdan'dan mor renkli olarak yapılan eserde, kabartma ile ajur tekniği bir arada uygulanmıştır. İki farklı formda üretilen şamdanlar bombeli altıgen ve altıgen prizma olmak üzere, dört farklı desende beş adet şamdan tasarlanmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Kabartma tekniği, Seramik, Şamdan, Selçuklu Sanatı, Sembol. We analyzed the subject matter under two main titles, namely, relief technique and candlestick forms, in the course of their historical development in order to lay down a basis for work applications in our dissertation titled `Candlestick Applications by Virtue of Relief Technique.` Following a preamble chapter where the purpose, scope, and method of the dissertation are described, the second chapter provides for examples of the relief technique from pre-historic times, till Republic Period. This relief technique, which had manifested itself in the form of engraving in ancient times, reached a mature level in glazed bricks with plant and animal patterns and figures in later ages. Today, it has been discovered that there have been innumerable applications of this relief technique which has found its way into all global museums and exclusive collections when it comes to ceramic objects and architecture. The third chapter deals with the developments in ceramics with relief technique which dates back to Anatolian Seljuk times. Fourth and fifth chapters focus on the history of Candlestick form as well as its forms and techniques used in different known cultures in Islam civilizations, Europe and Turks. While one may come across magnificent candlestick forms designed with relief technique in metal art, İznik candlesticks in the blue-white group under the glaze which were also imitated in Europe were unearthed, albeit less in number. The sixth chapter reads like a work report bringing together the production stages and results of works applied in the light of theoretical knowledge. Based on researches focus was on techniques applicable to targeted forms CNC, silicon molded pattern transform, mold relief with traditional method, plate reproduction with pressing techniques. Forms were designed, inspired by architectural samples representing the Anatolian Seljuk era, 5 candlesticks in four different designs were created in two different forms: hexagon and hexagon which is curved shaped.KEYWORDS: Relief technique, Ceramic, Candlestick, Seljuk's Art, Symbol. 179

''Resimde Rölyefe Yaklaşım'' konulu bu tezde, resim sanatında alışılagelmişin dışında malzeme kullanımının ya da resme verilen katmanın sanat çevresi bakımından etkileri incelenmiştir. Resimde kolaj, asamblaj, montaj, pentür, impasto gibi tekniklerle farklı yaklaşımlarda bulunan sanatçılar vardır. Günümüzde tuvale eklenen malzemenin resim sanatına kattığı yeniliklerin olduğu düşünülmektedir.Sanatın gelişmesi düşünce ve malzemenin etkileşimi ile olur. Şair nasıl şiirinde vurgu yaparken kelimeleri sihirli bir biçimde kullanıyorsa, ressamın vurgusu da malzemesi ve tekniğidir. Aynı biçimin sürekliliğini benimsemek ve aynı üslubu devam ettirmek sanatı duranlığa sevk edebilmektedir. Bu durum yapılan çalışmaların zaman zaman birbirinin tekrarı olduğu gibi de düşünülebilir. Resim çalışmalarının belli boyutlardaki yüzeylerde gerçekleşmesi söz konusudur. Ressam eserlerinde düşüncelerini izleyiciye anlatmak ve aktarmak için, tek bir yolda ilerlemeyip kendini farklı arayışlar içerisine sokması olağandır.Tezin kavramsal çerçevede araştırılması sırasında, resimle rölyefin bağlantısı incelenmiş ve bunun doğrultusunda Mezopotamya, Hitit, Mısır, Urartu, Yunan, Roma rölyefleride incelenmiştir. Tezde bunun yanı sıra resimde katman oluşturabilecek çeşitli malzemelerin kullanıldığı kolaj, asamblaj, montaj, pentür, impasto eserlerinin örnekleri olduğu gibi, bu çalışmaları destekleyici sanatçıların çalışmaları ve kişisel çalışmalara yer verilmiştir.Yeni olanın ortaya çıktığı bir dünyada insanın farklı kaynaklara güvenmesi gerekmektedir. Yeni malzeme aynı zamanda ilgi çekicidir. Sanatçıyı daha önce aklına gelmedik düşüncelere yöneltebilir. Değişik malzemelerin kullanıldığı bu cesaret yeni ve farklı bir eser yaratmayı doğurmaktadır. In this thesis titled `Approach to Relief in Painting`, whether using unusual materials or the layer created by paint is a problem for the art world is examined. While there are artists who have different approaches with techniques such as collage, assemblage, montage, peinture, impasto, the innovation in painting included by the materials of our age is an indisputable fact.Improvement of the modern art takes place with the interaction between thought and material. As a poet emphasizing by using words magically in her poem, the emphasis of an artist is her material and technique. Obeying the continuity of the form and insisting on this for creating a tone are blocking the improvement of art while the created works are unable to go beyond being banal. The painting is eventually created above a level which is big or small but certainly in specific sizes. It is possible that the artist can search for different ways because one way is not sufficient for the artist to reflect just one piece of what she sees, dreams and wants to reflect.During the research of this thesis, the connection between drawing and relief is examined and accordingly reliefs of Mesopotamia, Hittite, Egypt, Urartu, Greek and Rome are mentioned. In addition to this, there are examples of collage, assemblage, montage, peinture, impasto artworks that use various materials creating layer on the art piece while thesis is enriched with personal practices of the researcher supporting these WorksIn a world where the new emanates from everywhere, one has to rely on unconscious sources. New material is provocative. It can lead the artist to thoughts never encountered before. This courage of using different materials gives birth to the creation of a new and different artwork. 158

Dokuma, yüzey yapıları için hacimli, girintili, oylumlu, çıkıntılı, rölyef gibi tanımlamalarla ifade edilen, boyutsal bir anlatıma sahiptir. Bu çalışmada, dokumayı oluşturan görsel ve dokunsal açıdan seçilmiş faktörlerle (teknik, örgü, sıklık, tansiyon ve gerginlik farkları, iplikler, bitim işlemleri, lif hammaddeleri) denemeye dayalı alternatiflerin bir araya gelmeleri sayesinde rölyef vb. yüzey etkileri sağlanmış ve faktörlerin çeşitli kullanımları ele alınmıştır. Çalışmada, doğal dokulardan esinlenilen 2 farklı tasarım, 7 farklı örgü grubu, 2 farklı bitim işlemi, doğal ve sentetik iplikler ile ön deneme kumaşları dokunmuştur. Ön deneme çalışmalarının 25 kişilik uzman grup tarafından değerlendirilmesi sonucunda çalışmanın ana planı oluşturulmuştur. `Dokuma Kumaşlarda Rölyef Etkiler ve Deneysel Çalışmalar` adlı çalışmada, dokuma kumaşların rölyef seviyelerini belirlemek amacıyla faktörler arasından seçilmiş 2 bitim işlemi, 3 yapay ve 4 doğal hammadde ve 2 farklı örgü ile kumaşlarda oluşan değişimleri ortaya koymak amacıyla 48 parça deneme kumaş dokunmuştur. Bu kumaşlar, yüzey özelliklerine göre seçilerek 48 parça kumaş halinde Ek-4'de bulunan form ile 55 kişilik uzman ekip tarafından rölyef etkileri 1-3 arasında puanlanarak görsel, dokunsal açıdan değerlendirilmiştir. Değerlendirme kriterleri, farklı seçilen faktörler çerçevesinde, rölyef seviyelerini belirleyen değişkenleri ortaya koymak için hazırlanmıştır. Ardından bu faktörleri karşılaştırmak ve bilimsel bir konumlama yaparak değerlendirmek amacıyla Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis H istatistik analizlerinden yararlanılmıştır. Yapılan çalışma sonunda rölyef etki, istatistik analizler ile belirlenen faktörler bazında test edilmiştir. Sonuç olarak, deneme kumaşlar faktörler çerçevesinde değerlendirildiğinde, geometrik tasarım, keten hammadde ve kuru bitim işlemlerinde rölyef etkinin daha belirgin olduğu; örgü faktörünün ise eşit etki gösterdiği görülmüştür. Faktörlerin birlikte kullanımları sonucu oluşan rölyef etki, tasarım ve örgü ile bitim işlemi ve örgü, son olarak tüm faktörlerin bir arada kullanılması ile sağlanmıştır. Yapılan çalışma, Giriş, Rölyef İle İlgili Kavramsal Çerçeve, Metot, Bulgular ve Yorum, Sonuç ve Öneriler bölümlerinden oluşmaktadır. Weaving has a dimensional expression for surface structures that are expressed with specifications as bulky, recessed, voluminous, prominent or relief. In this study, effects on surface like relief etc. are provided through gathering of visuals created the weaving, alternatives which are based on experiences and factors chosen tactually (technic, weave, frequency, tension and tensility differences, yarns, finishing processes, fiber raw materials), moreover, various utilizations of these factors are approached. In the study, 2 different designs, 7 different weave groups, 2 different finishing processes, natural and synthetic yarns and pretesting fabrics that are derived from natural textures are woven. The working plan is created in the sequence of evaluation of pretesting studies by a specialist group of 25 people. In the study titled as `Experimental Studies and Relief Effects on Textile Fabrics`, changes happened on fabrics are centered with 2 finishing processes, 3 artificial and 4 natural raw materials and 2 different weave in order to specify the relief degrees of textile fabrics. These fabrics are selected according to their surface characteristics and under the titles of visuality and tactuality, these fabrics are evaluated as 48 pieces whose relief effects graded between 1-3 with the form that can be founded on the Attachment-4 by a specialist group of 55 people. Evaluation criteria are prepared within the frame of factors that are chosen differently, in order to exhibit variables that are specifying relief degrees. Subsequently, in order to compare and evaluate these factors while making a scientific positioning to them, statistical analyses of Mann- Whitney U and Kruskal-Wallis H are practiced. At the end of this study, relief effects are tested on the basis of specified factors with the help of statistical analyses. Consequently, in the studies that are made with test fabrics, the pattern that showed high relief effect is found shape of a geometrical structure, the raw material is found as flax, the finishing process is found as dry and lastly, the weave is found as commensurable because of it's not making any distinctness. Relief effect, which is formed as a consequence of the usage of factors together, is provided with design and weave, finishing process and weave and lastly with the usage of all factors together. This study consists of chapters as Introduction, Cognitive Frame about Relief, Method, Discoveries and Interpretations, Conclusion and Suggestions. 168

Yunan (Roma) MitolojiK Figürlerin Çağdaş Sanata Dönüşümü adlı çalışmada 1. bölümde mitoloji, mitoloji ve sanat, mitojik figürlerin genel açıklaması yapılmıştır. 2. bölümde mitolojik figürler,tanrı,tanrıça,kahraman ve aziz, figürlerinin isimleri ve özellikleri açıklanmıştır. 3.bölümde mitoloji konulu tablolar ve ressamların resimleri, rönesansta, barokta, maniyerizmde, neoklasizim akımlarında incelenmiştir. 4.bölümde mitolik figürlerin çağdaş sanata dönüşümü açıklanmıştır. Greek (Rome) Mythology In the study called açık Transformation of Figures into Contemporary Art mit, in the first chapter, general description of mythology, mythology and art, and mitogic figures were made. In the second chapter, the names and features of mythological figures, god, goddess, hero and saint, figures are explained. The tables and paintings of mythology in the 3rd section were examined in the renaissance, the barre, the maniyerism, the neoclassical currents. In the section 4, the transformation of mythic figures into contemporary art is explained. 106

Lykos Laodikeiası'nda 2002 yılından günümüze kadar devam eden sistemli kazı çalışmaları, Roma İmparatorluk Dönemi ve Geç Antikçağ'da inşa edilen önemli, anıtsal ve zengin cephe süslemesine sahip yapıların açığa çıkartılmasını sağlamıştır. Söz konusu yapılar, kentin merkezinde konumlandırılan, İmparatorluk ve Laodikeia'nın dini, siyasi, kültürel yapısını ve politik propagandalarını yansıtan, ekonomik gücünü ortaya koyan kamusal ve dini yapılardan oluşmaktadır. Çalışmamızın ana konusu, bu yapıların süslemelerinde karşımıza çıkan bitki, hayvan ve obje gibi çeşitli figürlerin betimlendiği mimari bloklardır. Söz konusu figürler, sütun, başlık, konsol, konsollu geison, tavan kaseti, kemer kaseti gibi çeşitli mimari bloklar üzerinde tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında çam, meşe, incir, nar, elma, üzüm, sarmaşık, saparna, akanthus, enginar, haşhaş, tahıl başağı, saz, patlıcan/kabak gibi bitkisel figürler, fil, sığır, keçi, domuz, kurt, köpek, kartal, turna kuşu, horoz, denizatı, yunus, Akdeniz foku, balık, kaplumbağa ve yılan gibi hayvan figürleri, bereket boynuzu, yıldırım demeti, kerykeion, lobut, çelenk, kalkan, kılıç ve vazo gibi çeşitli objelerden oluşan figürler ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Özellikle Roma İmparatorluk Dönemi'ne tarihlendirilen çeşitli yapılara ait mimari blokların dekorasyonunda kullanılan bu tip figüratif bezemeler, günümüze kadar yapılan mimari bezeme çalışmalarında göz ardı edilerek, ikonografik açıdan detaylı bir şekilde irdelenmemiştir. Bu çalışmada, söz konusu figürlerin, antik dönem boyunca hangi amaçlarla kullanıldığını belirleyerek, mimari yapıların inşa sürecinde hangi düşüncelerle yapı programına ve dekorasyona dâhil edildiği konusunda çeşitli görüşler öne sürülmüştür. Laodikeia ve Lykos Vadisi'nin coğrafi, dini, siyasi, ekonomik ve kültürel süreçlerini ele alarak oluşturduğumuz bu çalışmada, Anadolu'da Roma İmparatorluk Dönemi'nde kurulan çağdaş kentler ve yapılar da değerlendirilmeye alınarak, bölgeye ve döneme özgü işlenen figüratif bezemeler belirlenmeye çalışılmış, yapı ile figür arasındaki ilişki, figürün ikonografik anlamı gibi çeşitli sorulara cevaplar aranmıştır. Bu bağlamda, Laodikeia ile çeşitli kentler/bölgeler ve atölyeler arasındaki stilistik etkileşim konusunda önerilerin getirilmesi de mümkün olmuştur. Systematic excavations at Laodikeia by the Lykos initiated in 2002 have brought to daylight monumental structures with rich façade decoration from the Roman Imperial and Late Antiquity period. The concerned structures are public and religious structures located in the city center and reflect the Empire's and Laodikeia's religious, political, cultural structure and political propagandas, revealing the economic power. The scope of our study covers the architectural blocks decorated with various motifs such as plants, animals and objects attested on the façade decoration of the concerned structures. The concerned motifs are found on various architectural elements such as columns, consoles, geison with console, ceiling coffers, and arch voussoirs. The motifs explored within the frame of our study include vegetal motifs like pine, oak, fig, pomegranate, apple, grape, ivy, sarsaparilla, acanthus, artichoke, opium, wheat ear, reed, eggplant/ zucchini/ squash; animal figures such as elephant, cattle, goat, pig, wolf, dog, eagle, crane, rooster, seahorse, dolphin, Mediterranean seal, fish, tortoise and serpent; and various objects such as cornucopia, thunderbolt, kerykeion, club, wreath, shield, sword and vase. Such décor attested on the architectural blocks of some structures dated to the Roman Imperial period has not been scrutinized iconographically in the studies on architectural decoration to date. The present study determines for what purposes the concerned motifs were used during Antiquity and proposes various opinions regarding in what context they were incorporated into the structural program and decoration with what thoughts in mind. Our study is built on the geographic, religious, political, economic and cultural processes of Laodikeia and Lykos Valley and evaluation of the material covers comparisons with contemporaneous cities and structures of the Roma Imperial period in Anatolia; thus, it was endeavored to identify the motifs used in decoration peculiar to the region and period, to cast light onto the queries regarding e.g. the connection between the structure and the motifs, iconographic meaning of the motif. In this context, it was possible to make proposals on the stylistic interactions among Laodikeia and various cities/regions and workshops. 576

Geçmişten günümüze tekstil tasarımında dokuma yapıların oluşturulmasında doğal ve doğal olmayan liflerden yapılan pek çok iplik kullanılmıştır. Bu lifler ile tasarlanan ve üretilen tekstiller, giyimden ev tekstiline, tıptan otomotiv sektörüne kadar pek çok alana hizmet etmektedir. Tüm bu alanlarda, sağlık, estetik, konfor, moda gibi arayışlar; üretici, tasarımcı ve sanatçıları tekstilde hem malzeme hem de teknik açısından yenilikçi arayışlara itmiştir.Bu arayışların yanı sıra doğal hammaddelerin hızlı üretim kapasitesi, teknik ve estetik açılardan yetersiz kalması, alternatif liflerin arayışını tetikleyen etkenlerdir. Toplumun gelişimi, toplum yapısındaki ekonomik, siyasal, sosyal, kültürel farklılıklar tekstili de etkilemiş ve tekstilden etkilenmiştir. Doğal liflerin talepleri karşılayamaması, estetik ve fonksiyonellik arayışı gibi sebepler yeni lif türlerinin araştırılmasına neden olmuş ve termoplastik yapılı lifleri kapsayan yapay liflerin keşfedilmesini sağlamıştır. Isı ile çekerek yüzeylerde hacimli, oylumlu, girinti ve çıkıntılı, rölyef etkili bir görünüm ile estetik değerin artmasını sağlayan termoplastik yapılı iplikler; tasarıma teknik ve estetik açıdan etki eden faktörler ile bütünlük sağlayarak dokuma kumaşları oluşturmaktadır. Hammadde ve iplik ile birlikte kumaş yapısı, örgü, sıklık, bitim işlemi, renk gibi tasarıma yön veren faktörlerin uyumlu bir biçimde tasarımda yer alması ile dokuma kumaşlarda estetik farklılıklar ve çeşitlilik sağlanabilmektedir.Sentetik lifler ile rejenere selüloz esterlerinin ısıl işlemler ile çekerek kalıcı şekil almalarını sağlayan termoplastik yapıları tekstil yüzeylere farklı hacim, şekil, yüzey görünümleri ve rölyef etkiler kazandırılarak estetik değeri arttırılabilmektedir. Bu tezde de termoplastik yapılı lif ve ipliklerin gelişim sürecinden, dokuma kumaşlarda rölyef etkileri ve bu etkilerin oluşumunda teknik ve estetik açıdan katkı sağlayan tasarım öğelerinden ve termoplastik yapılı iplik kullanılarak tasarlanan ve üretilen rölyef etkili kumaşlardan bahsedilmiştir. Rölyef etkilerin incelenmesindeki amaç, dokuma kumaş tasarımına ısıl işlemler ile çekerek kalıcı şekil kazanan iplikler ile dokuma kumaşlarının tasarımında yenilikçi yüzeyler oluşturmak, estetik değeri arttırmak ve hedef kitlede ilgi uyandırmaktır. İç mekân tekstilleri olarak düşünülen tasarım ve uygulama çalışmalarında; termoplastik yapılı malzemenin yanı sıra, termoplastik yapılı olmayan malzemelerin de rölyef açısından etkileri gözlemlenmiştir. From past to present, many yarns made of natural and non-natural fibers are used to in the creation of weaving structures in textile design. Designed and produced textiles with these fibers serve many fields from clothing to home textile, from medicine to automotive industry. In all these areas, researches like health, aesthetics, comfort, fashion have pushed manufacturers, designers and artists into the innovative researches in terms of material and technique.In addition to these researches, the rapid production capacity of natural raw materials, inadequate technical and aesthetic aspects are the factors that trigger the search for alternative fibers. The development of society, the economic, political, social and cultural differences in the structure of society have also been affected by the textile and textile affected. The reasons such as natural fibers can not meet the demands, searches of aesthetic and functionality led to the discovery of new fiber types and the discovery of artificial fibers including thermoplastic fibers. Thermoplastic structured yarns that giving rise of the aesthetic value with appearence of voluminous, carved, recessed and protruding relief effects are creating of the woven fabrics by integration with factors affecting the design technically and aesthetically. The aesthetic differences and diversity can be achieved in the woven fabrics by incorporating the design factors such as fabric structure, weave, frequency, finishing process, color together with raw material and yarn in a harmonious manner. Synthetic fibers, cellulose acetate and cellulose triacetate fibers' thermoplastic structures that enable them to take permanent shape by heatset can be increased to aesthetic value by giving different volume, shape, surface appearance and relief effects to textile surfaces.In this thesis. the development process of thermoplastic polyester fibers and yarns, relief effect in the woven fabric and the design elements that contribute to the aesthetic and technical solutions in the formation of these effects, relief effective fabrics designed and produced with the usage of thermoplastic polyester yarn been mentioned. The purpose of studying the relief effects is to create innovative surfaces in the design of the woven fabrics with yarns that are permanently shaped by heat treatment, to increase the aesthetic value and to attract interest in the target group. Design and application studies, which are considered as interior textiles; in addition to the thermoplastic material, the effects of relief have also been observed in non-thermoplastic materials. 235

Ara Pacis Augustae, Augustus döneminin en önemli eserlerinden biridir. Ara Pacis Augustae kabartmaları mitolojiyi, dini, felsefeyi ve tarihi yansıtan bir eserdir. İmparatorlar her zaman mitolojiyi, dini, edebiyatı ve sanatı, amaçları için ideolojik bir silah gibi kullanmışlardır. Ara Pacis Augustae kabartmaları da bu ideolojinin izlerini yansıtan çok dilli bir eserdir. Tezde Ara Pacis Augustae kabartmalarındaki mitolojik ve dini etkiler incelenmiştir. Esere Augustus döneminin ideolojisinin bir ürünü olarak bakılmıştır. Böylece Roma'daki Augustus dönemi heykeltıraşlığına farklı bir bakış açısıyla yaklaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kabartma, Mitoloji, İdeoloji, Eser, Heykeltıraşlık. Ara Pacis Augustae is the most important monument of Augustan period. Ara Pacis Augustae reliefs is the monument that reflects the mythology, the religion, the philosophy and the history. Emperors employed the mythology, the religion, the literature and the art as an ideological weapon for their goals. Ara Pacis Augustae reliefs is a multilanguage monument that reflects the tracks of this ideology. In the thesis is worked to the mythological and religious influences at the Ara Pacis Augustae reliefs. The monument is thought as a product of the ideology in Augustan period. So the sculpture of the Augustan period in Rome is worked with a different perspective. Key Words: Relief, Mythology, Ideology, Monument, Sculpture. 258

Muğla ili, Yatağan ilçesi, Eskihisar mahallesinde bulunan Stratonikeia, Karia Bölgesi'nin iç kesiminde kalan yerleşimlerden birisidir. Buradan ele geçen kabartmalı mezar stellerinden tez kapsamında, 25'i Hellenistik ve 45'i Roma İmparatorluk Dönemine ait olmak üzere toplam 70 adet örnek incelenmiştir. Bulunan örneklerden en erkeni MÖ 2. yy ortalarına, en geç olan da MS 3. yy'ın sonuna tarihlenmektedir. Kentte, MÖ 2. yy sonlarında yoğun bir üretim görülmekle birlikte, MÖ 1. ve MS 1. yy'larda bunlar azalmıştır. MS 2. yy'daki oldukça yoğun stel üretimi, MS 3. yy'ın ilk yarısında da devam etmiş ve bu yüzyılın 2. yarısında ise gözle görülür biçimde azalmıştır.Hellenistik Dönem'in genel tipini naiskos formlu ve çerçeve üzerine yerleştirilen üçgen alınlıklı steller oluşturmaktadır. Roma İmparatorluk Dönemi'nde yaygın olarak üçgen alınlıklar; çerçeve üzerine, kazıma şematik biçimde işlenen steller tercih edilmiştir. Bu dönemde kalabalık sahneler yerini tek başına olan figürlere bıraktığı için resim alanları ve stel boyutları da küçülmüş ve Hellenistik Dönemde görülmeyen kemerli, kemer şeklinde nişli, çerçevesiz ve bomos tipli örnekler de ortaya çıkmıştır.Hellenistik Dönemde günlük hayat, dexiosis, cenaze ziyafeti gibi sahnelerde; dönemin sevilen ikonografilerinden ayakta duran veya oturan, kadın ve erkek figürleri daha çok tercih edilmiştir. Roma Dönemi'nde ise çıplak erkek ve asker figürleri gibi Klasistik ve Hellenisistik figürler az sayıda olup, çoğunlukla dönem yüzünü kullanan büst şeklindeki kadın ve erkek tasvirleri görülmeye başlamıştır. Steller üzerinde Arkaistik ve Klasistik etkiler bulunmakla birlikte, Hellenistik Dönemde Ionia ve Karia; Roma İmparatorluk Dönemi'nde ise yine Karia ile birlikte Lydia etkisinin varlığı dikkati çekmektedir. İncelenen örneklerden, kaliteli ve gösterişli olanların yanı sıra, küçük boyutlu ve özensiz işlenmiş, yerel olduğu düşünülen eserler de bulunmuştur. Stratonikeia, located in the neighborhood of Eskihisar, in the district of Yatağan, in the province of Muğla, is one of the settlements found in the inlands of the Carian region. This thesis is analysing a total of 70 reliefed grave steles found there, from which 25 are from the Hellenistic period and 45 from the Roman period. The earliest stele found dates back to the 2nd century BC, whereas the latest to the 3rd century AD. A high activity of production is visible in the city towards the end of the 2nd century BC, while this activity has diminished during the 1st century BC and the 1st century AD. The surge in grave stele production during the 2nd century AD has continued throughout the first half of the 3rd century AD and has drastically diminished during the second half of the same century. The general type of the Hellenistic period is made up of steles with a naiskos shape and a triangle pediment installed on a frame. Triangle pediments installed on a frame, steles with schematic scrapings have been widely preferred during the Roman Imperial period. Because single standing figures have taken the place of crowded scenes during this period, drawing surfaces and stele sizes have also reduced in size and arched, arch niched, frameless and bomos typed examples have emerged, unseen during the Hellenistic period. Within scenes from daily life, dexiosis and funeral feasts belonging to the Hellenistic period, the use of popular ichonographies like standing or sitting figures of men and women has been preferred. While during the Roman Imperial period, classistical and hellenistical figures of naked men and of soldiers are scarcely seen, effigies of men and women showing portrayals from this period has started to be seen in abundance. While archaistical and classistical influences can be seen on all steles, Ionian with Carian influences during the Hellenistic period, and Lydian with Carian influences during the Roman Imperial period is also worth paying attention. From the examples studied, besides high quality and spectacular ones, small and roughly shaped ones that we think were locally produced, have also been found. 256

Geç Tunç Çağı kaya kabartmaları Hitit İmparatorluğu'nun son üç ya da dört jenerasyonunun çalışmasıdır. Hitit kaya kabartmasının ilk ortaya çıkışı II. Muwatalli zamanına tarihlenmektedir. II. Muwatalli yalnızca bununla sınırlı kalmayıp, aynı zamanda kendi mühürleri üzerinde de kendisini Fırtına Tanrısı ile betimletmiştir. Geç Tunç Çağı kaya kabartmalarının yerleşim dışındaki konumları ve dinin kutsal doğası felsefi ve teolojik yaklaşımlar gerektirdiği için bu konu üzerine çalışmayı zorlaştırmaktadır. Bu tez kaya kabartmalarının ortaya çıkış sebeplerini değerlendirmek, betimlenen sahneleri anlamak, ve Geç Tunç ve Demir Çağları'nda kullanılan kaya kabartmalarının amaçlarını yorumlayabilmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda görselleştirilmiş dini söylemlerin arkasındaki anlamlar incelenecektir. Demir Çağı'nda aynı geleneğin devam edip etmediği hakkında, ikonografik, fonksiyon ve anlam açısından çeşitli öneriler sunulacaktır. Kaya üzerinde ve mühürlerde betimlenen çeşitli ikonografiler, Hitit krallığının politik-dini söyleminin yeni bir ideolojik bakış açısı kazandığını ortaya koymaktadır. Demir Çağı kaya kabartmaları Hitit kültürel mirasının yanı sıra Assur etkisi de göstermektedir. Aynı zamanda, Demir Çağı kentleri oldukça fazla sayıda stel, yazıtla süslenmiş heykel, ve kaya kabartması üretmiştir. Genel olarak, Hititler kendi politik propagandalarını yaymak ve kralın otoriterisini yüce tanrı/lara dayandırmak amacıyla dini elementler taşıyan kaya kabartmalarını yapmışlardır.Anahtar Kelimeler: Din, Geç Tunç ve Demir Çağı Anadolusu, Hitit Devleti, Kaya Kabartmaları, Yeni Hitit The LBA rock reliefs are the works of the last three or four generations of the Hittite Empire. The first appearance of the Hittite rock relief is dated to the reign of Muwatalli II who not only sets up an image on a living rock but also shows his own image on his seals with his tutelary deity, the Storm-god. The ex-urban settings of the LBA rock reliefs and the sacred nature of the religion make the work on this subject harder because it also requires philosophical and theological evaluations. The purpose of this thesis is to evaluate the reasons for executing rock reliefs, understanding the depicted scenes, revealing the subject of the depicted figures, and to interpret the purposes of the rock reliefs in LBA and IA. Furthermore, the meaning behind the visualized religious statements will be investigated. Whether there was a cultural continuity in the IA in the context of iconography, functions, and meanings will be proposed. Various iconographies depicted on the living rock and used on the royal seals reveal that the politico-religious discourse of the Hittite kingship gained a new ideological perspective. The IA rock monuments indicate a Hittite cultural inheritance along with the Assyrian influence. However, IA states also produced a number of inscribed colossal statues and stelae, and rock reliefs. In general, the Hittites were executing rock monuments which carry religious elements as a way of promulgating their political propaganda, and attributing the authority of the king to the mighty god/s.The Key Words: Hittite Empire, Late Bronze and Iron Age Anatolia, Neo-Hittite,Religion, Rock Reliefs 135

Orta Assur Krallığı döneminden itibaren Fırat'ın batısı Assur'un ilgisini çeken bir coğrafya olmuştur. Bu dönemde Fırat'ın batısına I. Tiglat-pileser (1114-1076) geçmiştir. Yeni Assur Krallığı döneminde ise II.Aşurnasirpal (883-859) Fırat'ı ilk kez geçmiştir. III. Şalmaneser (858-824) bu bölgeye en az on beş sefer yaparak Fırat'ı en çok geçen Kral olmuştur. Çalıştığımız bölgede ilk kabartma döneminde yaptırılmıştır. Bu çalışmamızda yazılı belgelerin verdiği bilgilerle Fırat'ın batısının Yeni Assur Krallığı için neden önemli olduğu sorgulanmıştır. Çalıştığımız bölgede bu dönemde Geç Hitit Krallıkları bulunmaktadır. Özellikle Geç Hitit Krallıkları üzerinde zaman zaman yağma amaçlı vergiye bağlanan seferler olmuştur. Assur'un bu coğrafyaya ilgisi 8. ve 7. Yüzyıllarda yoğunluk kazanmıştır. Yeni Assur Krallığı, Fırat'ın batısında III. Tiglat-pileser (744-727) öncesi ve sonrası olarak değerlendirebileceğimiz iki farklı politika izlemiştir. III. Tiglat-pileser öncesi dönemde, bu bölgeye yoğun seferler yapılarak vergi ve ganimet alınmıştır. Bu dönemde bölgede kalıcı olmak gibi bir hedef görülmemiştir. III. Tiglat-pileser dönemi ile birlikte bölgede yerleşme amacı başlamış, çeşitli yatırımlar yapılarak eyaletleşme politikası başlamıştır. II. Sargon dönemi ile birlikte bu süreç hızlanmış bölgeye yönetici atanmaya başlanmıştır.Fırat'ın batısında Yeni Assur dönemine tarihlendirilen 11 kadar kabartma ve stel vardır. Assur buluntusu veren 10 yerleşim yeri bulunmaktadır. Kummuh, Kullania, Karkamış, Gurgum, Sa'mal ve Que yönetici atanan Assur eyalet merkezleridir. Anahtar Kelimeler: Yeni Assur, Geç Hitit, Yazılı Kaynaklar, Kabartma, Stel From the Middle Assyrian period onward the west of the Euphrates river basin attracted the attention of Assyrian kings. During this period king Tiglat-pileser I (1114-1076 BC) campaigned into this region. In the Neo-Assyrian period king Assurnasirpal II (883-859 BC) was the first king to cross the Euphrates River. Shalmaneser III (858-824 BC) known to have crossed the Euphrates River on more than fifteen occasions and he was the first king to carve a relief in this region. This study investigates the importance of Euphrates river basin for the Neo-Assyrian kingdom, according to written evidence. During this period the city-states of Neo-Hittite kingdoms were located in this region. It is known that Assyrian kings made repeated military campaigned against these kingdom in order to obtain booty and tribute, in particular throughout 8th and 7th century BC. It is possible to distinguish two distinctive policy of Neo-Assyrian kings for the west of Euphrates river basin; namely before and after the Tiglat-pileser III reign (744-727 BC). Before the Tiglat-pileser III reign there were repeated military campaign into this region for the booty and tribute. During this period there was no attempt to annex this region. However with Tiglat-pileser III Assyrian aimed to settle in the west of Euphrates basin and made a series of investments and started creating provinces from the conquered lands. The annexation and appointment of new governors into this region continued during the reign of Sargon II (721-705 BC). There are 11 reliefs and stelea from the Neo-Assyrian period in this region. Also there are 10 settlements dated to Neo-Assyrian period. Assyrian king appointed governor to centres such as Kummuh, Kullania, Karkamış, Gurgum, Sa'mal and Que. Key Words: Neo-Assyria, Neo-Hittite, Textual evidence, Reliefs, Stelea 177

19. yüzyılın başında Ch. Fellows tarafından İngiltere'ye götürülen ve günümüzde büyük bir bölümü Britanya Müzesi'nde korunan Ksanthos'un heykeltıraşlık eserleri yakın zamana kadar Lykia'nın bilinen Erken Klasik Dönem heykeltıraşlığını temsil etmekteydi. Bunların dışında, İstanbul Arkeoloji Müzeleri ve Antalya Müzesi'nde, ayrıca kazı deposunda korunan kent kazılarında ele geçmiş birkaç heykeltıraşlık eseri daha bulunmaktadır. Eserler üzerinde yapılan ikonografi temelli çalışmalarda, Yunan ve Pers olmak üzere başlıca iki baskın ikonografi ve Fenike ikonografisine ait birkaç motif gözlemlenmektedir. Bunların altında da Lykia'ya özgü konular okunmaktadır. Birbirinden ayrıştırılması zor olan bu motifler genel olarak Doğu Akdeniz ikonografisini yansıtmakta ve Ksanthos kentinin bu dönemdeki kültürel yapısına dair fikirler sunmaktadır. Eserlerin zengin niteliği bu dönemde kentteki yüksek refah düzeyine işaret etmekte ve aynı zamanda ekonomik ilişkilere dair ipuçlarını da ortaya koymaktadır. Harpy Anıtı'nda Doğu Akdeniz ikonografisi oldukça belirgin olarak gözlemlenmektedir. Bu anıttan sonraya tarihlendirilen Sfenksli Alınlıklar ve Sirenli Alınlık, kanatlı karışık yaratıkların tasvir edilmesi bakımından Harpy Anıtı'nın ikonografik devamı olarak tanımlanılmalarını mümkün kılmaktadır. Prosesyon frizleriyle, özellikle insan figürlerindeki giysilerde gözlemlenen Yunan tarzı ve sakalda gözlemlenen Pers tarzı ile, at figürlerindeki püsküllü alın yeleleri ve püsküllü kuyruklar ile yapının devam ettiği anlaşılmaktadır. Bununla birlikte seçilen konular yine yerele özgü olmalıdır. Vahşi hayvanlar ve satyrlerden oluşan av frizinde hem aslan sayısının fazla oluşu hem de aslanların farklı yönlere doğru döndürülmüş olması, bu sahnede aslanlar tarafından gerçekleştirilen bir avın tasvir edilmiş olabileceğini düşündürmektedir. Ch. Fellows tarafından sur duvarı içerisinde devşirme malzeme olarak bulunmuş olan üç peploslu genç kız heykelinin ve heykellere ait olduğu düşünülen baş parçasının yanı sıra, kent kazılarında ele geçmiş olan bir peplophoros heykeli, bu heykellerin sayısının dörde çıkabileceğini göstermektedir. Stilistik olarak Ksanthos eserlerinde üç stil gözlemlenir. Bunlardan ilki Harpy Anıtı'nın stilidir. Anıt kabartmalarındaki baskın stil, eserin yerel ustalar tarafından yapılmış olabileceğini ve bu ustalarının Milet-Efes'ten ziyade Samos ve Paros gibi M.Ö. V.yüzyılın ortalarında da heykeltıraşlık eseri üretimine devam eden sanat merkezlerinden etkilenmiş olabileceğini göstermektedir. İkinci stil Sfenksli Alınlık, Uçan Nikeler ve Menadlar kabartmalarıyla temsil edilmekte, kronolojik olarak da Harpy Anıtı'ndan sonra gelmektedir. Üçüncü stil ise Sirenli Alınlık, Prosesyon frizleri, prothesis ve khiton giyen genç kabartmalarında gözlemlenmektedir. Ksanthos kenti dynastik iskân merkezi olmasıyla burada bir elit sınıfının oluşmasını gerektirmektedir. Bunun yanı sıra heykeltıraşlık eserlerinin sayıca fazlalığı da böyle bir sınıfın varlığına işaret etmektedir. Dikme anıtlar, semerdamlı lahitler, anıt mezarlar, kaya mezarları gibi eserler ise Lykialılar'ın yerel kireçtaşını kullanma ve işleme ustalığına sahip olduklarını açıkça göstermektedir. Bu bağlamda Antik Dönem koşullarının bir heykeltıraşlık üretimine olanak sağlaması, ikonografinin yanı sıra stilistik unsurların da yerel olarak nitelendirilebilmesi, Arkaik Dönem'den itibaren başlayan heykeltıraşlık eseri mevcudiyetinin nitelikli bir biçimde M.Ö. IV. yüzyıl içlerine kadar devam etmesi ve büyük çoğunluğunun yerel kireçtaşından yapılmış olması yerel üretimin beklenebileceğini gösteren kanıtlar olarak sıralanabilir.Anahtar Kelimler: Lykia, Ksanthos, Erken Klasik Dönem, Heykeltıraşlık, Kabartma,İkonografi, Stil. The sculptures of Xanthos which have been transported to the United Kingdom by Ch. Fellows at the beginning of the 19th century and whose main parts are exhibited at the British Museum, have been representing Lycian Early Classic Period sculpturing until a short time ago. Except the artifacts in the British Museum, there are some sculptures in Istanbul Archeological Museums and Antalya Archeological Museum, and a few sculptures kept in Xanthos which have been found in excavations. The iconographic examinations on the sculptures show that there are two dominant iconographies that of Greek and Persian origin and a few motives from Phoenician iconography. These iconographies depict subjects peculiar to Lycia. However, these decomposable motives generally depict East Mediterranean iconography and provide an idea about the cultural structure of Xanthos at that time. The richness of the quality of arts is an indication for the high prosperity in the city and gives clues regarding the economical relations. East Mediterranean iconography is considerably visible in the Harpy Tomb. Dating later the pediments which are depicting Sphinx and the Siren, both bearing winged hybrid creatures, can be regarded as an iconographic continuation of the Harpy Tomb. On the prossesion reliefs, it is obvious that the iconographic design continues especially with the Greek style of the clothes of human beings and the Persian style of the beard, with the tufted manes and tails at horse figures. Again, the subjects have to be chosen locally. In the hunting frieze consisting of wild animals and satyroi, the great number of lions and their different directions strengthen the idea that this scene represents a hunt by the lions. Besides the three peplophoroi and a head fragment to be thought part of them found by Ch. Fellows within the city walls, a new fragment of statue wearing peplophoros indicate that the number of these sculpture can raise to four. In terms of style there are three styles observable in sculptures of Xanthos during this period. The first one is the style of the Harpy Tomb. The dominant style of the reliefs indicate that the work could have been performed by local artists and that they could have been more under the influence of workshops of Samos or Paros, which have been centers for sculpture production in the middle of the Vth century B.C. rather than Miletos-Ephesus. The second style is represented by the Sphinx Pediment, relief depicting nikai and maenad relief which also are dated after the Harpy Tomb. The third style is observed in the Siren Pediment, prosession frieses and reliefs depicting prothesis and young men wearing chiton.Due to the fact that the city of Xanthos was a dynasty center there has to be an elite class. Besides, the fact that there are numerous sculptures hints for the existence of such a class. Works such as pillar monuments, barrel-vaulted sarcophagus, monumental tombs, and rock tombs are obviously laying down craftsmanship of the Lycians with utilizing and processing local limestone. In this context the Antique Period conditions enabling sculpturing, characterizing as local besides iconography also stylistic aspects, the continuation of the qualitative existence of sculpturing starting from the Archaic Period until the middle of the IVth century B.C. and the use of mainly limestone can be listed as the proof for local production.Keywords: Lycia, Xanthos, Early Classical Period, Sculpture, Relief, Iconography, Style. 269

Bu çalışmada, 1949 yılında Kapıdağ yarımadası, Ormanlı Köyü mevkiinde eski bir yapının içerisinde ele geçirilen ve şuanda Bandırma Arkeoloji Müzesi'nde sergilenen adak kabartması değerlendirilmiştir.Çalışmada ilk olarak, kabartmanın ana temasını oluşturan Kharitler'in kimlikleri, mitolojisi, görevleri ve kültleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci olarak, Kharitler'in sanatsal alanlarda işlendikleri yerler ve duruş tiplerine değinilmiştir. Son olarak, Kyzikos Kharitler Adak Kabartması'nın tanımı ve ikonografisi yapılmış, heykeltıraşlık açısından benzer üsluptaki eserlerle karşılaştırılarak, değerlendirilip tarihlendirilmiştir.Tüm bu değerlendirmelerden, MÖ 5. ve 4. yüzyıl üslup özellikleri taşıyan eserin, Geç Hadrian döneminde üretilmiş orijinal bir çalışma olduğu sonucuna varılmış ve Kyzikos'taki Kharitlerin gördüğü saygı ve görevleri yorumlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Kyzikos, Kharitler, Mitoloji, Hadrian ın this study, the votive relief which was found in an old bulding near Ormanlı Village, Kapıdağ Peninsula in 1949, and is exhibited now in Bandırma Archeological Museum is evaluated.Firstly in the study, informations about cultures, missions, myt has and identities of Charites who are the main theme of the relief are given. Secondly, the places that Charites were proccessed artisticaly and standing types are evaluated. Lastly, definition and icomography of Cyzicus Charites Relief is made and similer art Works in sculp of statuary are compared, evaluated and dated.After all these studies, it is deduced that this original work, having touch of 5. And 4. centruy BC's artistic figüres, belongs to Last Hadrian Period. Missions and the respect, shown for Charites in Cyzicus are interpreted.Key words: Cyzicus, Charites, Mythology, Hadrian. 132

`Hellenistik ve Roma Dönemlerinde Mezar Stellerinde Semboller` isimli yüksek lisans tezinin konusu, mezar stellerinde yer alan betimlemeler yoluyla geride kalanlar üzerinde bırakılmak istenen mesajların yansımasının irdelenmesini kapsar. Figürler gerek vücut diliyle gerekse bir takım sembollerle nasıl bir hayat sürdüklerini, erdemlerini ve ölümden sonra nasıl bir hayat sürme arzusunda olduklarını mezar stellerindeki kabartmalarla ifade etmektedirler. Bu çalışmada birçok nesnenin ve figürün bir arada bulunduğu, belli bir mesajı olduğu düşünülen mezar stellerindeki sembolik anlamlar irdelenmiştir. Tezin ilk bölümünü oluşturan `Klineli Cenaze Yemeği Sahneleri`, stel sahibini heroize ederek, onun bu dünyada olduğu gibi diğer dünyada da bolluk refah içinde yaşama arzusunun bir temsilidirler. İkinci bölümde incelenen `El Sıkışma Sahneleri` ise literatürde 'Dexiosis' olarak ifade edilen, ölümün verdiği hüzün ile ailenin birliği ve bütünlüğü vurgularının yapıldığı sahnelerdir. Son bölüm olan `Diğer Sahneler`de ise, mezar stelleri üzerinde erkek, kadın ve çocukların hangi özelliklerinin ön plana çıkarılarak betimlendiği, sahnelerde yer alan nesnelerin içerdikleri anlam ile vücut dillerinin kattığı hüzün duygusu vurgulanmıştır. Mezar stellerinde, stel sahibi ve bazen de ailesinin ilgi alanlarını, erdemlerini, statüsünü, mesleğini, yaşarken keyifle vakit geçirdiği uğraşlarını ifade eden birçok sembol bulunmaktadır.Genel olarak bakıldığında mezar stellerindeki bütün figürler gerek bir takım nesnelerle gerekse sahnedeki jest ve vücut hareketleriyle belli bir mesaj verme kaygısı taşımaktadırlar. İnsanların bedenleriyle var olamadıklarında yaptıkları işler ve bıraktıkları eserleri ile, anılan bu dünyada mezar stelleri bu gerçeğin hüzünlü bir yansımasıdır. Anahtar kelimeler: Mezar Steli, Hellenistik, Roma, Nesne, Sembol, Cenaze yemeği, Dexiosis, El sıkışma, Vücut dili, Kabartma, Arkeoloji The subject of this master thesis `Symbols on the Grave Stelai in the Hellenistic and Roman Periods` includes analysis of the messages on the people still alive through descriptions carved on grave stelai. Figures explain their lifestyle through reliefs of funerary stelai by both body language and a number of symbols, in which they express their virtues and their desire of how to live after death. In this study the symbolic meanings of grave stelai which is a combination of many objects and figures and their particular message are discussed. `Funeral Banquet Scenes with Cline` which forms the first part of this thesis represents the desire of the stele owner to live in prosperity and abundance in the hereafter life as it was in this world by heroizing himself. `Scenes of Figures With Shaking Hands `which is examined in the second part and is expressed as 'Dexiosis' emphasizes the sadness of death and the unity and integrity of the family. In the last section, `Other Scenes`, the forefront characteristics of men, women and children on grave stelai with the meaning of the objects on them and the sense of sadness which is reflected by body language is highlighted. There are many symbols that represent interests, virtues, status, profession, and pleasures of the stele owner and sometimes of his family in a grave stele. In general view, all figures in grave stelai have a concern to give a certain message with both gestures, body movements and with some objects in the scene. The world is a place in which people are remembered for their jobs and their works they left behind when they cannot be there with their bodies anymore. Grave stelai are a sad reflection of this fact. Keywords: Grave Stele, Hellenistic, Roman, Object, Symbol, Funeral Banquet, Dexiosis, Handshake, Body Language, Relief, Archaeology 126

Eski Hitit çok renkli kabartmalı vazoları Bitik'te 1940 larda ilk önemli parçanın keşfedildiğinden beri akademisyenlerden ilgisini çekmiştir. Akademisyenler vazoların kült icraatının bir göstergesi olduğunu kabul ediyor ancak vazolardaki figürler konusunda ayrışmaktadırlar. Bazen kral, bazen tanrı, bazen de ikisi bir arada figür edildiğini kabul ederken bazıları akademisyenlerde hiçbirini kabul etmemektedir. İnandıktepe de yayınlanan ilk vazo (1988 yayınlanmış) dan sonra 2008'te ikinci vazo yayınlanabilmiştir. Dolayısıyla bu iki vazo ile ilgili bir karşılaştırma yapabilmek mümkün olabilmiştir. Bu tez deki iddiamız vazoların üzerindeki anıtsal göstergelerin bir merkezden alınan kararla yapıldığı ve de bu şekilde üretildiği üzerinedir. Önceki ve sonraki dönemlerin ikonografisine karşılık, bu iki vazo ve diğerleri özelliksiz tanrıları göstermektedir. Vazoların üzerindeki figürler anonim kralı ve yanında insanları gösterirken yanında kült icraatları (dini inanışları sembolize eder) yapan insanları da gösterir. Bu da rütbesi fazla vurgulanmamış, dayanışma gösteren bir hükümet grubu, Telepinu'nun Fermanını hatırlatır. Ayrıca, bu vazolar materyal delil ile Ferman'ın ikinci parça listelenmiş olan asil haznelerine bağlanır. Bu dayanışmanın siyasal gereksinimi olan savaş arabası, yeni bir savaş formunu destekliğinden meydana çıkmış olabilir.Anahtar Kelimeler: Eski Hitit, Kabartmalı Seramik, Orta Anadolu, FırtınaTanrısı, Kült İcraatı, Kral, İnandıktepe, Hüseyindede, Boğazköy, Bitik, Eskiyapar,Alacahöyük, Telepinu. The Old Hittite polychrome relief-decorated vases have attracted scholarly interest since the first substantial fragment was discovered at Bitik in the 1940s. Academics have concurred that the vases illustrate cult practice, but have differed as to whether the figures portray the king or the gods, both, or neither. The publishing in 2008 of a second nearly complete vase now permits a programmatic comparison between it and the famous İnandıktepe vase (published 1988). This thesis studies the vases' decorative program and contends that the relief vases represent centralized monumental art. In contrast with iconography of the preceding and later periods, the vases portray gods without attributes. Similarly, the vases' reliefs depict an anonymous king who engages alongside others in cult activities. Rank is de-emphasized. The focus on solidarity within the ruling group recalls the major historical document of the period, the Edict of Telepinu. Material evidence also links the vases to the network of royal storehouses, listed in the second part of the Edict. This political requirement of solidarity evident in the vases may have arisen from the exigencies of supporting chariotry, a new form of warfare.Keywords: Old Hittite, Relief Ceramic, Central Anatolia, Storm God, CultPractice, King, İnandıktepe, Hüseyindede, Boğazköy, Bitik, Eskiyapar, Alacahöyük, Telepinu, Reliefkeramik, Trichterrandtopf, Vexiervase 180

Strüktür, rölyef, iklim, toprak, bitki örtüsü, hidrografya gibi bileşenlerle bir bütün olan doğal çevrenin, hızlı nüfus artışları, plansız kentleşme, sanayileşme, tarım ve turizm faaliyetleri gibi etkenlerle bozulduğu bilinmektedir. Doğal kaynakları aşırı kullanma, tahrip etme, plansız yerleşmeler kurma sonucunda ekosistemler bozulmakta ve yok olma tehlikesiyle karşılaşılmaktadır. Bu bakımdan doğal zenginlikler uygun yöntemlerle koruma altına alınmalı ve planlama kriterleri buna göre oluşturulmalıdır.Bu çalışma, Kumköy ile İğneada arasında yer alan kıyı kesimi ve bunun yakın çevresinin fizikî potansiyeli ve bu potansiyelin bölge planlanması ve kalkınmasındaki rolü üzerinde şekillenmiştir. Bölgede uzun bir sahil şeridinin varlığı, bu şeridin hemen gerisinde uzanan Yıldız Dağları ve buradan kaynaklanan akarsular, kıyıya yakın göller, ayrıca doğal koruma alanları, ormanlar, plajlar, maden alanları, içme suyu kaynakları gibi zenginliklerin bulunması bölgenin insan yerleşimine açılması ve fizikî potansiyelinin değerlendirilerek insan yararına kullanılması gerekliliğini doğurmuştur. Bu bakımdan bölgenin başta strüktür ve rölyefi daha sonrada diğer fizikî potansiyelinin planlama kriterlerine etkisi araştırılmıştır.Çalışma oluşturulurken önce araştırma sahasının yeri belirlenmiş, daha sonra bu alandaki fizikî potansiyel saptanmıştır. Fizikî potansiyel ortaya koyulurken strüktür, rölyef, iklim, toprak, bitki örtüsü, hidrografya gibi faktörler nispeten ayrıntılı bir şekilde incelenmiş ve bölgenin fizikî elemanlarının durumu araştırılmıştır. Fizikî potansiyel ortaya koyulduktan sonra bölgenin bu özellikleri doğrultusunda yapılaşması ve gelişmesine elverişlilik durumları, planlanması gereken veya planlamaya kapalı olan alanlar, gelişime toleransı olan ya da olmayan bölgeler çeşitli CBS çalışmaları ile ortaya konmuştur. Ayrıca saha genelinde planlanması devam eden veya yapımına başlanmış olan projeler değerlendirmeye alınmıştır.Nihayetinde ise bütün bu potansiyeli koruyacak, bölgenin gelişiminin sürdürülebilirliğini sağlayacak olan hedefler ve bu hedefler çevresinde uyulması gereken stratejiler üzerinde durularak çalışma tamamlanmıştır. Structure, relief, climate, soil, vegetation, a natural environment with all the components, such as hydrography, rapid population growth, unplanned urbanization, industrialization, agriculture and tourism are known to deteriorate by factors such activities. Excessive use of natural resources, destroying, deteriorating ecosystems as a result of unplanned settlements and the building are faced with extinction. These natural resources should be protected by appropriate methods of care and planning criteria should be established accordingly.This study is located between the coastal İğneada - Kumkoy and physical potential of its surroundings and has been shaped over its role in the planning and development of this potential. The presence of a long coastline in the region of Yıldız lying just off of mountains of the strip and streams originating from here, near the shore of lakes, as well as natural conservation areas, forests, beaches, mining areas, opening the drinking water supply for human settlements presence of wealth like and people evaluated the physical potential Using the benefit has led to the requirement. This is particularly the structure of the care and relief were then investigated the effects of other physical potential of the planning criteria.The study determined the location of the survey area before creating is then determined physical potential in this area. Physical potential out koyulurk structure, the relief, climate, soil, vegetation, examined in detail the factors, such as hydrography and the status of the physical elements of the area was investigated.Structuring in line with the characteristics of the area after physical potential laid down and progress to availability, planning necessary or planning to closed areas, with a tolerance of development or non-zones demonstrated by the various GIS work. In addition, the project area has been ongoing evaluations began planning or construction in general.Ultimately, all this is to protect potential targets that will ensure the sustainability of the region's development and working with emphasis on the criteria to be followed around these objectives have been completed. 143

Fizikî potansiyel bir bütün olarak düşünülmeli ve ekosistemi koruyarak var olan potansiyel kullanılmalıdır. Günümüzde doğal zenginlikler, koruma alanları, yeşil alanlar ve su kaynakları tehlike altındadır. Bu bakımdan planlama çalışmaları ekosistemi uzun vadede koruma altına alacak şekilde yapılmalıdır. Bu çalışmada Anadolu Feneri - Karasu arasında yer alan kıyı kesimi ve yakın çevresinin fizikî özelliklerinin planlama üzerindeki etkisi üzerinde durulmuştur. Bu çerçevede sahil şeridi, su kaynakları, akarsu ve göller, koruma alanları, plajlar, madenler, turizm potansiyeli araştırılarak insanlığın yararına ve doğaya zarar vermeden nasıl kullanılacağı araştırılmıştır.Mevcut çalışma kapsamında saha sınırları çizilmiş ve bu alanda fizikî potansiyel ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Fizikî özellikler ortaya koyulduktan sonra çalışma sahasının genel anlamda beşeri özellikleri ele alınarak planlamaya etkileri açıklanmıştır. Ayrıca saha genelinde planlaması devam eden veya yapımına başlanmış olan projelerden de bahsedilmiştir. Sonuç olarak sürdürülebilir gelişimin sağlanması hedeflenerek bu bağlamda dikkat edilmesi gereken önlemler üzerinde durularak çalışma tamamlanmıştır. Which all have to be considered a physical potential and preserving the ecosystem potential should be used. Today, natural resources, protected areas, green spaces and water resources are under threat. In this regard, the planning work should be done in such a way will protect the ecosystem in the long term.This study Anadolu Feneri - located in coastal areas between Karasu and neighborhoods focused on the impact on the planning of the physical properties. In this context, coastline, water sources, streams and lakes, conservation areas, beaches, mines, was investigated by investigating how to use the tourism potential without damaging the benefit of mankind and nature.Field limits the scope of the present study was drawn up and discussed in detail the physical potential in this area. Once set forth in general terms the work site physical characteristics are explained by considering the human impact on planning features. In addition, throughout the course of the project, which was started or continued construction planning it has also been mentioned.As a result, it targeted work to ensure sustainable development with emphasis on measures to be considered in this regard have been completed. 143

Bu çalışmaAnadolu'da Kalkolitik Çağ'da kabartma bezemeli seramik geleneğinin ayrıntılı bir biçimde ele alınması ve geleneğin görüldüğü merkezlerden yola çıkılarak bölgeler arasındaki kültürel etkileşim ile benzer örnek yayılımların karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır. Bu geleneğin Anadolu'daNeolitik Dönem ve Tunç Çağı gibi Kalkolitik'ten önce ve sonraki dönemler ilebenzerliklerinin kısmi olarak gösterilmesi ve Kalkolitik Dönem'de geleneğin görüldüğü merkezlerle karşılaştırılması ile bunlar arasındaki ilişki yine bu amaç kapsamında yer almıştır. Konu kapsamında Anadolu'da 19 Kalkolitik merkez ele alınmıştır. Sonuç olarak kabartma bezemeli kaplar, mekânlarda, kutsal mekânlarda/tapınak, işlik alanları ile ölü hediyesi olarak bırakılmış mezarlarda görülmüştür. Kabartmalı kaplar genelde tek renkte (siyah ya da kırmızı) açkılanmıştır, bazıları da birden çok renkte (siyah-kırmızı) açkılanmış şekilde görülmüştür. Kabartmalar; çanak, çömlek, vazo, kâse, küp gibi tüm ve parça kaplar üzerine bezenmiştir. Kabartmalarda insan ve çeşitli hayvan figürleri ile şekil ve sembollere rastlanmıştır. Anadolu'da Kalkolitik Çağ kabartma bezeme geleneğinin kökeni Neolitik Dönem'den itibaren bilindiği ve Tunç Çağı'nda da bu geleneğin sürdürüldüğü görülmüştür., This study has been done with the purpose of taking up comprehensively the tradition of pottery decorated with relief in Chalcolithic in Anatolia, and of comparing the cultural interraction between the regions with the similar spreadings by taking into consideration the centers which the tradition is observed. Partial expression the similarities of this tradition with Neolithic Age in Anatolia and the periods before and after Chalcolithic like the Bronze Age, and the comparing it with the centers which the tradititon is observed, and the relationship between them have taken place within the scope of this purpose. Nineteen centers (19) within the scope of this subject in Anatolia have been examined.Consequantly, pots decorated with relief have been observed in spaces sacred spaces/temples, workroom place and in the tombs as the gift of dead people. These pots have mostly been explained in single color (black or red), some of them has been explained in multiple color (black-red). The relieves have been decoreted on broken and clean pots like pottery, vase, bowl and cube. There has been human and a variety of animal figures as well has shapes and symbols on the relieves. It has been observed that the derivation of the tradition of relief, decoration has been known from Neolithic Age and this tradition has been continueo on Bronze Age.

Aphrodisias antik kenti iç Karia Bölgesi sınırlarında yer almaktadır. Yapılan kazı çalışmaları sonunda ele geçirilen buluntular kentin kurulduğu alanın Geç Neolitik Dönem'den (M.Ö. 5800) itibaren yerleşim gördüğünü ortaya koymaktadır. Roma Dönemi'nde yöneticilerin soylarını tanrıça Aphrodite'ye dayandırması ve Octavianus'un azad ettiği köle Zoilos'un Roma'dan Aphrodisias'a dönmesi kent için dönüm noktasıdır. Kent Zoilos'la birlikte gelişmeye başlamış ve M.S. 3. yüzyılda Karia Bölgesi'nin conventusu olmuştur. Kentin Roma desteğiyle ulaştığı refah ve kente yakın mermer ocakları, Aphrodisias'ı sanatçılar için cazip kılmıştır. Kentte yapılan çalışmalarda M.Ö. 1. yüzyıldan M.S. 7. yüzyıla kadar devam eden bir heykel okulunun varlığı kanıtlanmıştır. Kentte çalışan okul serbest yontuların yanı sıra mimariye bağlı heykeltıraşlık alanında uzmanlaşmış ve bunu bir iş kolu haline getirmiştir.Tez konumuzdaki kabartmaların bağlı bulundukları Sebasteion, kentte çalışan okulun yapmış olduğu çalışmaların en açık kanıtlarındandır. Şehrin zengin vatandaşları İmparator Augustus ile başlayan İmparatorluk kültü için Julius Claudius İmparatorları ve hanedanına Sebasteion denilen kutsal alanı adamışlardır. Üç kattan oluşan iki uzun portiğin son iki katı kabartmalarla dekore edilmiştir. Tez kapsamına giren kabartmalarımızın yer aldığı güney portiğin ikinci katında Yunan mitolojisinden, üçüncü katında ise Roma İmparatorluğu'ndan sahneler bulunmaktadır. Konumuz üçüncü katta sergilenen Claudius ve Britannia, Nero ve Armenia, kara ve denizlerin hakimi Augustus figürlerinin yer aldığı kabartmalardan oluşmaktadır. Söz konusu üç kabartmada Klasik, Hellenistik ve Roma İmparatorluk Dönemi'nden alınan sanat özellikleri bir arada kullanılmış ve heykeltıraşlar tarafından İmparatorluğun propagandacı ideolojisine göre yorumlanmıştır. Yaptığımız çalışmada konu ve üslup yönünden heykeltıraşların etkilendikleri eserler ve benzer örnekler detaylı belirlenmeye çalışılmış, daha önceki yayınlarda önerilen bazı örnekler yeniden ele alınmıştır. Ancient city of Aphrodisias is located within the boundaries of Caria Region. The findings obtained as result of excavation works show that the area where the city is located was inhabited as from late Neolithic period (5800 BC). The Roman rulers? allegedly having been descendants of the Goddess Aphrodite (Venus) and Julius Zolios, the slave liberated by Octavianus returning the city became a turning point for the city. The city started to develop with Zolios and became the conventus of Caria Region in 3rd century BC. The welfare the city attained with the support of Rome and nearby marble quarries made Aphrodisias attractive for the artists. In the studies carried out in the city, it is proved there was a sculpture school which continued uninterruptedly from 1st century BC until 7th century AD. The school in the city specialized in free sculpturing and architecture and made such a profession.Reliefs in our study are one of the most evident proofs of the studies of the school in the city of Sebasteion. Wealth citizens of the city dedicated a sacred area called Sebasteion for Emperor Julius Claudius and his dynasty under emperorship cult starting from Emperor Augustus. Last two layers of two long building comprised of three layers were decorated reliefs. On the second layer of the South building where reliefs in our study are found, there are figures from Greek mythology and on the third layer, scenes from Roman Empire can be seen. Our study comprises of reliefs depicting Claudius and Britannia, Nero and Armenia, Augustus, the ruler of the land and seas which are demonstrated on the third floor. The three reliefs in question, art features of Classic, Hellenistic and Roman Empire Era were used together and made according to the ideals of the Empire by the sculptures. In our study, we tried to determine the Works the sculptures were influenced in terms of style in details. 236

Tasvirli Eserlerde ve Yazılı Kaynaklarda Hititlerde MüzikBin tanrılı halk Hititler, güçlü askeri ve siyasi yapılarını tanrıları için kusursuzca yerine getirdikleri ibadetlere bağlıyorlardı. Bu ibadetlerin başında bayramlar yer alırdı. Otuz bini aşkın çivi yazılı tabletin yüzde seksenini oluşturan bayram metinleri, dinsel işlemin nasıl gerçekleştiğini anlatan önemli belgelerdi. Metinler incelendiğinde çalgı aletlerine, müzisyenlere ve onlara eşlik eden şarkıcılara, dansçılara rastlanır. Bayramlarda müziğin sıklıkla bahsedilmesi dini açıdan önemini vurgulamaktadır. Hitit yazılı kaynaklarda çalgıların tipolojik özelliklerine dair bilgiler maalesef yer almamaktadır. Bu yüzden Hitit tasvirli eserler üzerinde yapılan çalışmalarda çalgı aletlerine rastlanılması tipolojik bilgiler edinmeyi sağlayan önemli bir kaynaktır.?Tasvirli Eserler ve Yazılı Kaynaklar Işığında Hititlerde Müzik? adlı çalışmamızda yol gösterici olan: tasvirli eserler ve yazılı belgeler iki önemli nokta olmuştur. Önemli bu iki başlık birbirini destekleyen ve aynı zamanda besleyen değerli bilgi kaynaklarıdır. Tasvirler üzerinde betimlenen sahnenin akışı, yer alan figürlerin görevi, kült malzemeleri ve müziğin varlığı Hitit bayram metinleri kaynak alınarak çözümlenmeye çalışılmıştır. Müziğin varlığı metinler ve tasvirler üzerinde belgelenirken, Hitit gündelik yaşam içinde neyi ifade ettiği karanlıktır.Hititler, müziği kusursuzca yerine getirirler; müzik, tanrıyı hoşnut etmenin yollarından biriydi; bu da kazanılan savaşların, bolluğun ve doğurganlılığın tanrı tarafından Hititlere verilen hoşnutluğun göstergesiydi.Anahtar Kelimeler: Hitit Müzik Kültürü, Müzik Enstrümanları, Kabartmalar, Arkeoloji Verileri, Hitit Metinleri. Master?s Thesis Music in Hittites in the light of Descriptive Works and Written ResourcesHittites, a people of thousand gods, attributed their powerful military and political structure to the religious worships they performed flawlessly for their gods. The most important of these worships were religious festivals. The festival texts, which constituted the eighty percent of more than thirty thousand cuneiform tablets, were important documents that explained how religious activities took place. When those texts are examined, one comes across musical instruments, musicians, and singers and dancers that accompany them. The mention of music during festivals shows its importance in terms of religion. Unfortunately, we can?t access the typological characteristics of the instruments from written Hittite sources. For this reason, encountering musical instruments in studies that are made on works describing Hittites is an important resource that allows us to learn typological information.In our study called ?Music in Hittites in the light of Descriptive Works and Written Resources?, descriptive works and written documents were two important points. These two headings were precious sources of information that supported and fed each other. By using the Hittite festival texts as a reference, we tried to analyze the flow of the scene which were described, the duties of the partaking figures, cult materials and the existence of the music. While the existence of music was documented on texts and descriptions, it was not clear what it represented in daily Hittite life.Hittites played their music flawlessly. Music was one of the ways of pleasing gods; gods in turn enabled them to win wars, give them abundance and fertility as a reward.Keywords: Hittite Music Culture, Musical İnstruments, Wall Reliefs, Archeological Sources, Hittite texts. 304

Seramik sanatı ilk çağlardan günümüze kadar uzanan en eski el sanatlarından biridir. Arkeolojik ve sosyolojik araştırmalar dahilinde incelenen Seramik buluntular sayesinde insan yaşamı çok daha kolay anlaşılabilmektedir. Çalışmaya kaynaklık eden Laodikeia Antik Kenti geçmişten günümüze birçok yerleşime sahne olmuş Denizli (Lykos) Ovası içerisindeki en önemli yerleşimlerdendir. Bu antik kent özellikle seramik incelemeleri bakımından birçok araştırmaya ışık tutmaktadır.Bu tez çalışmasında Laodikeia Antik Kentine ait seramiklerin tarihi genel biçimde ele alınıp kronolojik olarak incelenmiş ve bununla birlikte özellikle Erken Bizans Dönemine ait Kazıma-kabartılı tabaklar detaylı biçimde incelenmeye çalışılmıştır. Eserler hammadde, dekor, teknik gibi fiziksel başlıkların yanında, köken ve yayılış gibi tarihsel, coğrafik etmenler göz önünde alınarak araştırılmış, bu araştırmanın ışığında günümüz koşullarında üretimi denenmiştir.Araştırma esnasında Laodikeia buluntusu dışında benzer biçim ve dekorlu örneklerin Saraçhane, Sardeis, Yumuktepe, Pergamon ve Allianoi'de de var olduğu görülmüştür. Bu tabakların tam olarak ne amaçla üretildiği belli olmamakla birlikte Laodikeia`ya ait yerel üretim olduğu düşünülmektedir. Ayrıca eserlerde betimlenen sahnelerin daha çok doğu toplumlarına özgü olduğu düşünülmektedir.Uygulamanın ilk kısmı, alçı tornasında modelin hazırlanması ve modelin şablon tornasına göre kalıbının alınması ile seri üretime hazır hale getirilmiş, kalıba çamur sıvanarak tabakların şekillendirilmesi sonucu hazırlanmıştır. İkinci kısımda ise ürün astarlanarak, astar üzerine şamlöve ve sgrafitto teknikleri kullanılarak dekorlama gerçekleştirilmiştir.Türkçe Anahtar Kelimeler: 1- Seramik 2- Bizans 3- Kazıma-kabartı dekor 4- Laodikeia 5- Astar The ceramic art is one of the oldest handicrafts dating back from the ancient times up to the present day. Thanks to the Ceramic findings analyzed within the scope of the archeological and sociological researches, human life can be comprehended much more easily. Laodikeia, the Ancient City which is the source of this study is one of the most important settlements in the Denizli (Lykos) Plain which has witnessed many settlements since the ancient times up to the present day, and it sheds light on many researches especially with respect to the ceramic examinations.In this thesis study, the history of the ceramics belonging to the Laodikeia Ancient City has been discussed in a general sense and scrutinized chronologically, and in addition to this, especially the Sgrafitto-Embossed Plates Belonging to the Early Byzantium Era have been tried to be examined in detail. The works of art have been researched by taking the historical and geographical factors such as the origin and dispersion into consideration as well as the physical headlines such as the raw material, the setting and the technique, and in the light of this research, its production under the conditions of the present day has been tried.During the research, it was seen that the samples with similar shapes and settings apart from the findings of Laodikeia were also present in Saraçhane, Sardeis, Yumuktepe, Pergamon and Allianoi. In spite of the fact that for what purpose exactly these plates were produced is not obvious, it is believed that they are local productions belonging to Laodikeia. Moreover, it is thought that the scenes depictured in the works of art are rather unique to the eastern communities.The first part of the application was brought to a position ready for mass production by means of the preparation of the model in the plaster mold and taking the mold of the model in compliance with the pattern mold, and the conclusion of giving shape to the plates by plastering mud to the mold was prepared. In the second phase, the slip has been applied to the product and the decoration was fulfilled by using the şamblöve and sgrafitto techniques.İngilizce Anahtar Kelimeler:1- Ceramic2- Byzantion3-Camhpleve (İncised-relief)4- Laodikeia5- Slip 88

Lykaonia Bölgesi bugünkü Konya merkez ve ilçeleri ile Karaman, Aksaray illerinin bir bölümünü kapsamaktadır. Lykaonia bölgesi coğrafi konumu itibariyle antik dönemde bölgeler arası geçişte bulunmasından dolayı stratejik öneme sahiptir. Bu bölgedeki çeşitli inanışların ve kültürlerin izlerini bölgedeki eserlerde gözlemlemekteyiz. Hiş şüphesiz süvari betimlemeleri de bölgede savaşçı toplumun o dönemdeki yaşantısını bize ikonografik açıdan yansıtmaktadır. Bölgede çoğunlukla ostothek, mezar steli ve kaya kabartmalarında süvari betimlemelerine rastlamak mümkündür. Bu betimleme sanatı tamamen bölgesel olup komşu Isauria bölge ile büyük benzerlik göstermektedir. Süvari figürleri elleri havada mızrak atarken betimlenmiş ve askeri elbise olarak bilinen kısa tunika giyimlidirler. Burada dikkatimizi çeken bir başka unsur atın hareket yönü olmuştur. Genelde sağ tarafa yönelme söz konusudur. Çalışmamızda bunun detaylarına da değinilmiştir. Lykaonia Bölgesindeki kaya kabartmaları ise komşu bölgelerdeki Isauria ve Psidia bölgeleri ile benzerlik gösterir. Doğal kaya yüzeyine yerel kültle ilişkili olarak atlı tanrı motifi sentez edilmiştir. Taşlıpınar'daki doğal kaya kütlesi üzerinde yedi tane kemerli niş içerisinde betimlenmiş Yunan pantheonunda savaşçı tanrı olarak bilinen Ares kültü taşra sanatıyla bu anlamda dikkat çekmektedir. Anahtar Kelimeler: Lykaonia Bölgesi, Kült, Süvari, Atlı Tanrı., Lykanoia region includes Konya's countries and it includes also Karaman, Aksaray. Lykanoia Region has a strategic value because its geographical position has ancient time's impress. This region has lots of believes and cultures. We can see these believes and cultures from the historical artifact in this area. Without doubt, the description of cavalaries reflect us from iconographic aspects that the life of the warrior society in the area. In this region we can usually come across with cavalry figures on osthotek, grave stele and on rock reliefs. This representational art is regional and it is similar to its neighbour Isauria region. Cavalry figures depicted in the air while spear and they wear short tunica. Another factor is the direction of horse's movement. They usually turn to the right side. In our study we can see this details. Rock reliefs in Lykanoia region are similar to the rock reliefs in Isauria and Psidia regions. There are horseman-god motif on the natural rock. There is a natural rock in Taşlıpınar, it has got seven arched niche and in these niche we can see the cult of Ares. Ares known as the warrior god in greek pantheon and the cult of Ares attract attention with provincial art in greek pantheon. Keywords: Lykanoia Region, Cult, Cavalry, Horseman God.

Although pharmaceutical management is an integral part of asthma control, few community-based analyses have focused on this aspect of disease management. The primary goal of this analysis was to assess whether participation in the school-based Kickin’ Asthma program improved appropriate asthma medication use among middle school students. A secondary goal was to determine whether improvements in medication use were associated with subsequent improvements in asthma-related symptoms among participating students. Students completed an in-class case-identification questionnaire to determine asthma status. Eligible students were invited to enroll in a school-based asthma curriculum delivered over four sessions by an asthma health educator. Students completed a pre-survey and a 3-month follow-up post-survey that compared symptom frequency and medication use. From 2004 to 2007, 579 participating students completed pre- and post-surveys. Program participation resulted in improvements in appropriate use across all three medication use categories: 20.0% of students initiated appropriate reliever use when “feeling symptoms” (p < 0.001), 41.6% of students reporting inappropriate medication use “before exercise” initiated reliever use (p < 0.001), and 26.5% of students reporting inappropriate medication use when “feeling fine” initiated controller use (p < 0.02). More than half (61.6%) of participants reported fewer symptoms at post-survey. Symptom reduction was not positively associated with improvements in medication use in unadjusted and adjusted analysis, controlling for sex, asthma symptom classification, class attendance, season, and length of follow-up. Participation in a school-based asthma education program significantly improved reliever medication use for symptom relief and prior-to-exercise and controller medication use for maintenance. However, given that symptom reduction was not positively associated with improvement in medication use, pharmaceutical education must be just one part of a comprehensive asthma management agenda that addresses the multifactorial nature of asthma-related morbidity.

Normal gören bireyler gibi görme engeli olan veya az gören çocukların da eğitimlerine erken yaşlardan itibaren sistemli olarak başlamaya dikkat etmek gerekir. Bu gruplarda yer alan çocukların özelliklerine göre hazırlanacak uygun eğitim programları gerekli ihtiyaçlara cevap verecektir.Görme engelli çocuk için eller ve kulaklar gözler gibidir. Dokunma ve işitme duyusu ile bilgi alımı gerçekleşir. Çeşitli sesli kaynakların yanında özellikle parmak ucuyla kabartılmış noktaları, Braille alfabesini okuyabilmek son derece önemlidir. Diğer taraftan braille ile hazırlanmış kitaplar rahatlıkla okunabilirken, bu kitapların çoğunda resimler ve şekiller henüz yer almaktadır. Günümüzde bu konuyla ilgili çalışmalar yapılmakla birlikte oldukça kısıtlıdır.Eser çalışmasının amacı görme engelli çocukların algı dünyasını genişletmek ve eğitimlerini destekleyecek bir araç tasarlayabilmektir. Herkes için yapılabilecek bir şeylerin olduğunu öngörerek görme engellilere elbette yeni materyaller kazandırılabilir. Her ne kadar dokunarak tüm kavramları, iki boyutlu formları, nesneleri algılatmanın oldukça zor olduğu sonucuna varılsa dahi, görme engellilerin dünyalarını genişletmek amacıyla yapılan her çalışmanın, heyecan ile karşılandığı bir gerçektir. The education of children with low vision or visual disability is started from an early age as a systematic, like a person who normally. Educational program which is prepared according to the characteristics of thechildren in these groups, will answer to needs.For visually impaired children, hands and ears like an eyes. Touch and hearing takes place with the information retrieval. Besides the various audio sources, to read relief points, Braille alphabets is extremely important especially with the tip of the finger. On the other hand, books with Braille could be read but there aren?t any shape and drawings in these book yet. Today, like these works is performed on this topic but are very limited.Aim of the work is to expand the world of visual perception and to design a means to support for education of visually impaired children. Everyone is that something can be done to be gained with new material for visually impaired children. Although it is too hard for detect with the touch all concepts, the two-dimensional forms and objects, each work in order to expand the world of the visually impaired is a fact that is met with excitement. 141

Bu yüksek lisans tezi iki konuya eğilmektedir. İlk konuda Nymphelere dair mitolojik ve ikonografik bilgiler ile Nymphe kültünün genel özellikleri, ikinci konuda ise Lykia Bölgesi'nde bulunmuş Nymphelere adanan stel ve kabartmalar incelenmiştir. Söz konusu eserlerin tespiti için Antalya, Burdur, Fethiye, Afyonkarahisar ve İstanbul Müzelerinde çalışılmış, saptanan eserler belgelenmiştir. Arazi çalışmasının yanı sıra stel ve kabartmaların analojilerinin ve ikonografik şemalarının belirlenmesi amacıyla kitaplık çalışması yapılmıştır. Bu araştırmaların sonucunda Lykia Bölgesi'ne ait 18 adet eser kataloglanmış ve tipolojik yönden incelenmiştir. Hem kendi içlerinde hem de benzer eserlerle karşılaştırılarak değerlendirilen eserlerin bölgedeki yayılımın incelenmesi ve tarihlendirilmesi amaçlanmıştır This master thesis deals with two subjects. The first studies the myths upon Nymphs, the iconographic information and the general attributes of the Nymph phenomenon, whereas the second examines the steles and reliefs that were found in Lycia region. In order to determine the aforementioned reliefs, studies were conducted in museums of Antalya, Burdur, Fethiye, Afyonkarahisar and Istanbul with the pieces being consequently documented. Apart from the field expeditions, library studies were also pursued to determine the analogies and iconographic schemes of the steles and reliefs. In conclusion, 18 reliefs from Lycia have been catalogued and typologically analysed. The intention is to date and analyse the expansion of the pieces within the region, with comparisons being performed both amongst the pieces themselves and with similar items. 264

Kibyra, Burdur ilinin Gölhisar ilçesinin hemen batısında yer alan alçak tepeler üzerinde yer almaktadır. Kent, Antik Anadolu coğrafyasında kuzeyde Frigya, güneyde Likya, doğuda Pisidya ve batıda Karya bölgelerinin kesişme noktasında; kuzeyi güneye, doğuyu batıya bağlayan ticaret yollarının odağında konumlanmaktaydı. Kentin kurulduğu bu bölge Roma Dönemi öncesinde ?Kabalya?; Roma Dönemi'nde ise -Kibyra'nın bölgedeki egemenliği nedeniyle- ?Kibyratis? olarak anılmıştır.Kibyra kabartmalı sunakları tip, biçem ve atölye başlığı altında on altı adet kabartmalı sunak ele alınmıştır. Söz konusu sunakların on beşi yuvarlak, biri ise dikdörtgen gövdelidir. Tamamı yerel kireç taşından yapılmıştır. Sunakların on ikisi girlandlı (Kat. 1?12), üçü figürlü (Kat. 13?15), biri ise (Kat. 16) Zeus'un şimşek demeti yanında çelenk ve rozetler ile bezenmiştir.Tez çalışmasında Kibyra sunakları, tip, biçem ve ikonografik olarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonunda, Kibyra sunaklarının kronolojisi de irdelenmiştir. Tipolojik incelemede, Kibyra sunaklarının, bezeme biçimleri bakımından Anadolu'nun diğer bölgelerinde rastlanılmayan nitelikler sergilediği anlaşılmıştır. Bu özgün niteliklerin başında ise kapı betimlemeleri gelir. Kat. 6?11 (Lev. XI, 1?6; Lev. XXXVI, Çiz. 1?6) sunaklarında bir yüzde kapı betimine yer verilmiştir. Kapı betimlemesi, Anadolu'da bu güne dek yayınlanan yuvarlak sunak ve Ostothek'lerde kapı betimine rastlanılmamıştır. Anadolu dışında bir Lindos yuvarlak sunağı üzerinde kapı örgesine yer verilmiştir. Roma'da ise dikdörtgen sunaklarda bu örge yaygın biçimde kullanılmıştır. Kibyra sunaklarının girland düzenlemelerinde de oldukça özgün nitelikler saptanmıştır. Özellikle Kat. 5, Kat. 7, Kat. 8 ve Kat. 9 sunaklarının girland düzenlemelerinin benzerleri tespit edilememiştir.Kronolojik inceleme sonucunda ise Kibyra sunaklarının M.S. 1 ve 2. yy. yüzyıl boyunca kullanıldığı anlaşılmıştır. Cibyra, Burdur province just west of the town of Gölhisar is located on the low hills. The city, the ancient geography of the north Anatolian Phrygia, Lycia in the south, Pisidia in the east and Caria on the west at the crossroads of zones, north to south, east to west was at the focus of trade routes connecting. In this region before the Roman period which the city `Kabalya`; Roman period because of the domination of the region Kibyra's `Kibyratis` as is.Kibyra altars embossed type, style, and the workshop is discussed under the heading on the six pieces of an altar. These fifteen altars round, is one of the rectangular body. Completely made of local limestone. Twelve altars adorned with garland, three figures, one of Zeus's lightning bolt in the beam, adorned with garlands and rosettes.In the thesis project altars of Kibyra have been evaluated in categories of type, style and iconography. Also chronology of the altars have been evaluated at the end of project. During the typological survey , it has been seen that altars of Kibyra display different qualites in terms of ornaments which have been seen at other regions of Anatolia. Within these unique qualites, door portraits are the most prominent ones. On one side of the Altars in Cat. 6-11 has been shown a door portrait. (Lev. XI, 1?6; Lev. XXXVI, İllustration. 1?6) At the circular altars and Ostotheks which have been founded in Anatolia so far not a door portrait has been encountered. Aside from Anatolia a door pattern has been seen only on a Lindos circular altar. While in Rome this pattern is widely used on rectangle altars. It is also determinned that girland arrangements of the altars of Kibyra have unique qualities. Especially girland arrangements of altars in catalogues 5, 7, 8 and 9 are unique and similar arrangements haven?t been encountered.At the end of chronological study, it has been understood that the altars of Kibyra were used during 1st and 2nd centuries A.C. 134

Anadolu'da Erken Neolitik Dönem'den itibaren görülen, pişmiş toprak kapların üzerinin kabartma olarak yapılmış insan ve hayvan figürleriyle süslenmesi anlayışı, Eski Hitit Dönemi'nde doruk noktasına ulaşmaktadır.M.Ö. 2. bin yılın ilk yarısında, Asur Ticaret Kolonileri Çağı ve Eski Hitit dönemlerinde yaygın olarak görülen bu kapların, bu dönemde Mezopotamya ile girilen yoğun ticari ilişkilerin ve etkileşimin bir sonucu olarak karşımıza çıktığı kabul görmüştür.Bu tez çalışmasının amacı, özellikle vazo formlarında karşımıza çıkan bu bezeme anlayışının Erken Neolitik Dönem'den Geç Tunç Çağı sonuna kadar incelenmesi yoluyla, ele alınan dönemler boyunca bu kap tipinin tipolojik gelişiminde ve kullanım amacında bir sürekliliğin olup olmadığının incelenmesidir. Çalışma sırasında, ele alınan malzeme, Neolitik Dönem, Kalkolitik Dönem ve Tunç Çağı olmak üzere üç ana dönemde incelenmiştir. Kabartma figürlü kapların ele geçtiği yerleşimler ana dönem başlıkları altında ayrı ayrı ele alınmış ve mümkün olduğunca buluntular ele geçtikleri arkeolojik kontekstlerle birlikte değerlendirilmiştir. Kabartma figürler, oluşturdukları konu bütünlüklerine göre gruplara ayrılarak, incelenen her örnek için kataloglama çalışması yapılmıştır. The understanding of ornament with human and animal figures as a relief on the potteries has reached its zenith in the Early Hittite Period.In the first half of the second millenium BC, these potteries, which were commonly seen in the Assyrian Trade Colonies Period and Early Hittite Period, have been accepted to come across as a result of interaction and entered intensive trade relations with Mesopotamia in this term.The aim of this thesis, especially the understanding of ornament we come across into vase forms that examined until the end of the Early Neolithic Period from the Late Bronze Age was examined whether there is a continuity about its aim of the usage and its typological development related with the type of this pot during the periods covered.Materials, which were handled in during working, were examined in three main period as a Neolithic Age, Cholcolitic Age and Bronze Age. The settlements, which were obtained the vase pot embossed figure, were separately handled in under the titles of main period and were evaluated with archaeological context and findings. The relief figures were divided into the groups according to the integrity of the subject and cataloging work was made for each sample which was examined. 145

Eceabat'a Bağlı Bazı Merkezlerdeki Türk-İslam Dönemi Mezar Taşları?, adı altında sürdürülen çalışma toplam dört merkez ile sınırlandırılmıştır. Konumuzu oluşturan mezar taşlarının iki örneği hariç(Res. 26,151) 18. ve 19. yy ile 20. yy ilk yarısın' a tarihlenmektedirler. Türk mezar taşı geleneği Hunlardan başlayıp, Göktürkler, Uygurlar, Selçuklular, Beylikler ve Osmanlı dönemi şeklinde süre gelen bir gelenektir. Bu gelenek Türk toplumunun karşılaştığı medeniyetler ile birlikte değişime uğrayarak günümüze kadar farklı şekillerde gelmiştir. Kurgan geleneğiyle başlamış, balbal, türbe ve mezar taşı geleneği şeklinde devam etmiştir. Belli dönemlerde türbe ile mezar taşının birlikte geliştiğini ve değerlendirildiğini görmekteyiz.Araştırmaya konu olan bu dört merkezdeki mezar taşları dönemleri itibariyle özellikle süsleme açısından batı sanatından etkilendikleri görülür. Bu bakımdan incelendiğinde süsleme açısından kendi dönem özelliği olan barok tarzı batı süsleme özellikleriyle paralellik gösterdiği görülmektedir. Süslemeler genellikle ayak taşında yer aldığı gibi her ikisinde de bezemeler görülebiliyor. Motifler, daha çok stilize edilmiş bitkilerdir. Burada `' C ve S'' kıvrımları dikkati çekmektedirler. Daha önceden çalışma alanımızda konumuzu oluşturan mezar taşları hakkında herhangi bir çalışma yapılmadığından, bu mezar taşları bir katalog haline getirilip Türk sanatı içerisindeki yeri ve önemi ortaya konmaya çalışılmıştır. Netice itibariyle, Orta Asya' dan başlayıp Anadolu'nun en ücra köşesine kadar mezar taşlarının gelişimini takip edebildiğimiz gibi, yüzyıllar içerisinde meydana gelen estetik değer yargılarını, kullanılan yazı stillerini, edebi yönleri, önemli şahsiyetleri, Moda isimleri veya kullanılan isim sıfatlarını, ziynet eşyalarını, giyimine kadar daha bir çok konuda mezar taşları sayesinde rahatlıkla fikir sahibi olabilmekteyiz. Research about the tombstones from the Turkish Islamic Era in and around Eceabat is limited to a total of four locations. The tombstones which this paper is about date back to the 18 and 19 centuries. The Turkish tradition of tombstones can be traced back to the Huns. This tradition was later continued by the Gok Turks, the Uyghurs, the Seljuks, and the Ottomans. Occasional encounters of the Turkish communities with different societies have modified the tradition as well. Although it first originated as a building component of the cairns, it was later developed into forms appropriate for building gravestones and shrines. We can see in certain periods of time that gravestones were developed simultaneously with tombstones. The study of the tombstones in these four locations shows the western baroque influence on the way they were ornamented. The ornamentations are usually inscribed on the pumice stone, although both can be ornamented. The motives are often the stylized plants. Here, the C- and S-shaped curves are especially noteworthy to see.Since any sort of study had not been done about the tombstones that constitute our subject in our study domain earlier, the importance and the place of the tombstones in Turkish art were tried to be explained by turning them into a catalogue. Eventually,as we can follow the developments of the tombstones starting from Central Asia to remote places of Anatolia,we can also have idea about numerous subjects ranging from the morale values that take place for ages to the writing styles,the literary aspects,the prominent figures,the trend names,the jewelries and dressing. 275

Batı'daki ekonomik gelişmeler ve bunu izleyen bilimsel ve teknolojik alanlardaki yenilikler karşısında giderek zayıflayan Osmanlı İmparatorluğu, XVIII. yüzyılın ilk yarısından itibaren kapılarını Avrupa'ya açmak zorunda kalmış, bu süreç 1839 Tanzimat Fermanı'yla birlikte iyice hızlanmış ve XIX. yüzyılın ortalarından itibaren tam bir yoğunluk kazanmıştır. Yönetim, hukuk, eğitim, askeri ve diğer alanlarda yenilikler ve reformlar yapılmış, yeni kurumlar oluşturulmuş ya da Avrupa'dan ithal edilmiştir.Tüm bu yenilik ve değişikliklerin ilk ve en çok yaşandığı yer başkent İstanbul'un en önemli ilçelerinden Beyoğlu (Pera) ilk sırada yer almıştır.Başkent İstanbul'un ahşap malzemeyle inşa edilmiş yapılarında, yangınlar ve tahribatlar nedeniyle kent her seferinde adeta yeniden kurulmuştur. Bütün bu zorluklar, belediye yönetmelikleriyle ve alınan yeni imar kararlarıyla, ahşap yerine taş yapıya geçilmesini gerekli kılmıştır. İnşa edilecek yapılar için de, Avrupalı mimarlara ihtiyaç duyulmuştur. Avrupalı mimarlar Osmanlı mimarlık teşkilatının işlevini kaybetmesi sebebiyle bizzat başlangıçta saray tarafından davet edilmiştir. Böylece Avrupa mimarlık kültürü ve mimari üslupları İstanbul'da ve tez konusunu oluşturan Beyoğlu (Pera)'nda uygulama için hazır bir zemin bulmuştur. XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren başlayıp, XX. yüzyılın başlarında I. Ulusal Türk Üslubu'nun (I. Ulusal Mimarlık Akımı) ortaya çıkışına kadarki süreç içerisinde Beyoğlu ve Galata çevrelerinde çok sayıda Avrupa mimarisinin etkilerini yansıtan binalar inşa edilmiştir. Neobarok, Neoklasik, Neogotik, Art Nouveau ve Eklektik üslupların izleri ve yansımalarının hissedildiği bu örneklerde, özellikle ana caddelere bakan cephelerde ya da giriş cephelerinde aşırı bir bezeme anlayışı hakimdir. Bunu gerçekleştirebilmek için bitkisel ve figürlü bezemeye ağırlık verildiği, yer yer teknoloji ürünü eşya motiflerinden de yararlanıldığı gözlenir. Aslan maskları, insan maskları, grifonlar, ejderler, geyik, koç, kartal, yılan, balıkçıl vb. hayvan figürlerinin yanı sıra girişlerde karşımıza çıkan Antik kökenli karyatidler ile mitolojik içerikli heykeller dikkat çekicidir.Beyoğlu çevresinde görülen, Achille Manoussos, Alexandre Vallaury, Domenico Pulgher, Kambanakis, Raimondo D'Aronco, Viladikoya ve A. Jasmund gibi mimarların Avrupa etkili mimari eserlerinde en dikkat çekici husus, cephelerinin aşırı süslemeye sahne oluşu ve göz alıcı nitelik taşımasıdır. Bu zengin dekorasyonda figürlü bezeme ve heykel özellikle Art Nouveau üsluplu yapılarda bitki ve teknolojik eşya kaynaşımına dayanan stilizasyonla farklı ve özgün bir biçimde işlenmiştir. Ottoman Empire whose inadequency against innovations in technical and scientific areas and developments about economic life in West is gaining certainity has to open its doors to Europe and that period gains speed with The Rescription of Gülhane and it reaches the climax through the XIX. century. Reforms and innovatios about governance, law, education, military and other areas are done and new instutions are formed or imported.Beyoğlu, also named Pera, is the preeminent place in İstanbul where all these innovations and changes are experienced firstly and intensively.The city is rebuilt again and again because of the distortions and fires on buildings are constructed with wood metarials in Capital City Istanbul. All these difficulties make essential transforming to stone metarial with the new reconstruction decisions and munucipality regulations. Western architects are needed for buildings are constructed with this unfamiliar metarial. By this way, western architecture culture and style find ready application area in İstanbul and our thesis subject Beyoğlu(Pera). Many architectural samples which reflect the impresses of Western architectuaral syle around Beyoğlu and Galata from the second half of XIX. century to the beginning of I. National Turkish Style in XX. century are built. An extreme affectation dominates on enterance frontals and faces of building on main street of these samples showing the reflections of Noebaroque, Neoclassic, Neogotic, Art Nouveau and Eclectic styles. It is observed that figurative and plantal ornaments gain importance and tecnological goods are sometimes used in order to form these styles. Sculptures with mythologic themes and Ancient caryatids areremarkable, besides human masks, leon masks, anımal figures such as ram, deer, snake, dragon, eagle, egret.Most remarkable aspects of buildings are constructed by Achille Manoussos, Alexandre Vallaury, Domenico Pulgher, Kambanakis, Raimondo D?Aronco and Viladikoya with the western style around Beyoğlu is that their frontals are the scene of many smart ornaments and they are glamorous. Figurative ornaments and sculpture on this rich decoration are practised differently and typically, especially with the stylization based on plant and goods figures on Art Nouveau style buildings. 564