Search

Veća potrošnja prehrambenih proizvoda, rastuće cijene sirovina i proizvoda, i intenzivna prerada mesa dovode do češćih zlouporaba mesa i mesnih prerađevina. Često se skuplje meso zamjenjuje jeftinijim, kao što je bio slučaj zamjene goveđeg mesa konjskim. Zlouporaba konjskog mesa otkrivena je sasvim slučajno 2013. godine i imala je globalni odjek jer je u aferu bilo uključeno (direktno ili indirektno) nekoliko zemlja Europske unije. Primjer zamjene goveđeg mesa konjskim potaknuo je pitanje kvalitete upravljanja opskrbnim lancem diljem Europske unije. Netočno označavanje proizvoda od mesa, ali i općenito, predstavlja rizik za potrošače. Potrošači zbog ekonomskih, vjerskih, zdravstvenih, kulturoloških i moralnih razloga izbjegavaju određene vrste mesa i bivaju dovedeni u zabludu ukoliko je proizvod označen netočnom deklaracijom. Potrošači gube povjerenje i osjećaju se prevarenima. Europska unija poduzela je niz aktivnosti, kontrola i preporuka kako bi se spriječila pojava sličnog događaja. Navedeno je rezultiralo razvojem različitih analitičkih metoda koje omogućavaju razlikovanje različitih vrsta mesa i prerađevina. Higher consumption of food products, rising product prices and intensive meat processing lead to more frequent fraud with meat and meat products. Often, meat that is more expensive is replaced with cheaper one, as in the case of replacing beef with horse meat. The misuse of horsemeat was discovered rather accidentally in 2013 and had global repercussions, as several European Union countries were involved (directly or indirectly) in the affair. The example of replacing beef with horsemeat has raised questions about the quality of supply chain management across the European Union. Mislabelling of meat products poses a risk to consumers. Consumers avoid certain meats for economic, religious, health, cultural, and moral reasons and are misled when the product is mislabelled. Consumers lose confidence and feel cheated. The European Union has undertaken a series of activities, controls and recommendations to prevent the occurrence of a similar event. For these reasons, various analytical methods have been developed to distinguish different types of meat and processed products.

Contaminants are chemicals that are not added to food intentionally, but may be present as a result of production, processing, storage and other stages during food handling and preparation, and may be the result of natural and environmental contamination. These substances can penetrate the human food system through by-products of the food industry, if they are used as contaminated raw materials in further food production, and represent a potential source of pollution. The sources and mechanisms of contamination in the chain "from the field to the table" are unique for each phase of the food system. The most significant food contaminants belong to the group of mycotoxins, heavy metals, dioxins, polychlorinated biphenyls, polycyclic aromatic hydrocarbons, and include 3-monochloropropane-1, 2-diol, melamine, erucic acid and nitrates. Studies show that the presence of these substances in food can cause adverse effects on human health, from mild gastroenteritis to fatal cases of liver, kidney and neurological syndromes. Despite their wide occurrence in food, the variability of properties and toxic effects of these chemical compounds make it impossible to adopt unique prevention measures and decontamination options, and due to their generally high persistence and bioaccumulation potential, these substances pose a significant risk for product safety and consumer health. In order to reduce the level and frequency of pollution, at the same time in order to establish a sustainable circular food system, it is necessary to define the risk of food contamination by chemical substances and manage it carefully. Therefore, in order to produce safety food and protect the health of consumers, the importance of systematic control of contaminants is unquestionable, except in final products and in by-products of the food industry that are used as raw materials in further food production.

Akumulacija mikroplastike (MP) u okolišu i kontaminacija prehrambenih proizvoda ovim zagađivačem postala je globalna prijetnja i okolišu i zdravlju ljudi. Trenutačno, zabrinutost vezana uz prisustvo MP u okolišu uključuje ulogu MP kao izvora i finalnog depoa za otrovne kemikalije i patogene mikroorganizme uz bioakumulaciju i potencijalni ulazak u prehrambeni lanac. Najveći dio potrošnje plastike odnosi se na proizvodnju ambalažnih materijala, uključujući i one koji se primjenjuju u prehrambenoj industriji, a ljudi često pohranjuju, prenose, pripremaju i konzumiraju hranu u plastičnim posudama. Ovaj rad daje pregled spoznaja o pojavnosti MP u prehrambenom lancu i naglašava njenu ulogu kao vektora raznih onečiščujućih tvari i mikroorganizama. Nadalje jedan od ciljeva rada je ukazati na mogući utjecaj oslobađanja MP iz plastičnih ambalažnih materijala u hranu i piće te na potencijalne negativne posljedice po ljudsko zdravlje. Temeljem pregleda recentnih znanstvenih studija proizlazi kako se istraživanja utjecaja MP na prehrambeni lanac, a posebno utjecaja na zdravlje ljudi, trebaju još više intenzivirati i produbiti. Smjernice za ublažavanje njenih potencijalnih negativnih utjecaja uključuju analizu rizika i uvođenje prehrambenih preporuka za visokorizične namirnice s većim udjelom ovog značajnog zagađivača hrane te primjenu alternativnih ambalažnih materijala u pakiranju hrane i pića., The accumulation of microplastics (MP) in the environment and its contamination of food products has become a global threat to living organisms, environment and human health. Currently, the main concerns related to MP in the environment include its role as a source and final depot for toxic chemicals and pathogenic microorganisms in addition to bioaccumulation and potential entry into the food chain. Most of the plastics is used for the production of packaging materials, including those used in the food industry, and people most often store, transport, prepare and consume food in plastic containers. This paper provides an overview of the knowledge about the occurrence of MP in the human food chain and emphasizes its role as a vector of various contaminants and microorganisms. Furthermore, one of the objectives of the paper is to point out the possible effects of the release of MP from plastic packaging materials in food and beverages and the potential consequences for human health. The results presented suggest that the effect of MP on the food chain, and especially its impact on human health, need to be addressed much more intensively. A good tool to mitigate the potential negative impacts of MP in food would be risk analysis and the subsequent introduction of nutritional recommendations for highrisk food with its higher content and the use of alternative packaging materials in food and beverage packaging., Die Anhäufung von Mikroplastik (MP) in der Umwelt und die Verunreinigung von Lebensmitteln ist zu einer globalen Bedrohung für lebende Organismen, die Umwelt und die menschliche Gesundheit geworden. Zu den Hauptproblemen im Zusammenhang mit Mikroplastik in der Umwelt gehören derzeit seine Rolle als Quelle und Depot für toxische Chemikalien und pathogene Mikroorganismen sowie seine Bioakkumulation und sein potenzieller Eintritt in die Nahrungskette. Der größte Teil der Kunststoffe wird für die Herstellung von Verpackungsmaterialien verwendet, auch in der Lebensmittelindustrie, und die meisten Menschen lagern, transportieren, bereiten und verzehren Lebensmittel in Kunststoffbehältern. Dieser Artikel gibt einen Überblick über die Erkenntnisse in Bezug auf das Vorkommen von Mikroplastik in der menschlichen Nahrungskette und hebt seine Rolle als Vektor für verschiedene Schadstoffe und Mikroorganismen hervor. Darüber hinaus besteht eines der Ziele des Artikels darin, die möglichen Auswirkungen der Freisetzung von Mikroplastik aus Kunststoffverpackungsmaterialien in Lebensmitteln und Getränken und die potenziellen Folgen für die menschliche Gesundheit aufzuzeigen. Die vorgestellten Ergebnisse deuten darauf hin, dass die Auswirkungen von Mikroplastik auf die Nahrungskette und insbesondere die Auswirkungen auf die menschliche Gesundheit viel intensiver untersucht werden müssen. Ein gutes Instrument zur Abschwächung der potenziellen negativen Auswirkungen von Mikroplastik in Lebensmitteln wäre eine Risikoanalyse und die anschließende Einführung von Ernährungsempfehlungen für Lebensmittel mit hohem Risiko, die einen höheren Gehalt aufweisen, sowie die Verwendung alternativer Verpackungsmaterialien bei der Verpackung von Lebensmitteln und Getränken., La acumulación de microplásticos (MP) en el medio ambiente y la contaminación de productos alimenticios con este contaminante se ha convertido en una amenaza global tanto para el medio ambiente como para la salud humana. Actualmente, las preocupaciones sobre la presencia del MP en el medio ambiente incluyen el papel del MP como el fuente y el depósito final de sustancias químicas tóxicas y de los microorganismos patógenos, con bioacumulación e intrusión potencial en la cadena alimentaria. La mayor parte del consumo de plásticos está relacionado con la producción de materiales de embalaje, incluidos los utilizados en la industria alimentaria y la mayoría de las personas almacenan, transportan, preparan y consumen alimentos en recipientes de plástico. Este trabajo proporciona una descripción general de los hallazgos sobre la ocurrencia del MP en la cadena alimentaria y destaca su papel como vector de diversos contaminantes y microorganismos. Además, uno de los objetivos del artículo es señalar posibles efectos de la liberación de los MP de los materiales plásticos de embalaje en alimentos y bebidas y las posibles consecuencias negativas para la salud humana. Los resultados presentados sugieren que las investigaciones sobre los efectos de los MP en la cadena alimentaria, y especialmente su impacto en la salud humana, deben intensificarse y profundizar aún más. Las pautas para mitigar sus posibles impactos negativos incluyen el análisis de riesgos y la introducción de recomendaciones dietéticas para alimentos de alto riesgo con una mayor proporción de este importante contaminante alimentario, y el uso de materiales de envasado alternativos en los envases de alimentos y bebidas., L’accumulo della microplastica (MP) nell’ambiente e la contaminazione dei prodotti alimentari con quest’agente inquinante sono diventati un pericolo globale sia per l’ambiente, sia per la salute. Attualmente, la preoccupazione legata alla presenza della MP nell’ambiente comprende anche il ruolo della MP come fonte e deposito finale degli agenti chimici tossici e dei microrganismi patogeni, oltre al bioaccumulo e al potenziale ingresso nella catena alimentare. La maggior parte del consumo di plastica attiene alla produzione di materiali d’imballaggio, compresi quelli che si utilizzano nell’industria alimentare, mentre la gente ha l’abitudine di conservare, trasportare, preparare e consumare il cibo in recipienti di plastica. Questo studio dà un quadro dell’incidenza della MP nella catena alimentare e sottolinea il suo ruolo come vettore di varie sostanze e microrganismi inquinanti. Uno degli obiettivi dello studio consiste anche nel denunciare il possibile impatto della liberazione di MP proveniente dagli imballaggi in plastica nel cibo e nelle bevande e le potenziali conseguenze negative per la salute umana. Da una panoramica degli studi scientifici recentemente condotti discende la necessità che le ricerche sull’impatto della MP sulla catena alimentare e, in particolare, sulla salute umana vadano intensificate e approfondite. Le indicazioni per mitigare il suo potenziale impatto negativo comprendono l’analisi del rischio e l’introduzione di raccomandazioni alimentari per gli alimenti ad alto rischio con maggior percentuale di questo pericoloso agente inquinante alimentare e l’applicazione di materiali d’imballaggio alternativi nel confezionamento del cibo e delle bevande.

Koncentracija teških metala u ekosustavima kontinuirano se povećava uslijed industrije i cestovnog prometa (Zn, Cu, Pb, Hg, Cd i Ni), termoelektrana (As) i poljoprivrede (Cd, As i Ni). Prirodnim fosfatima unose se U, V, As, Cr i Cd (najviše do 28 g ha-1 god-1 fosfatima iz Afrike), a organskim gnojivima Cd, Zn, Cu (svinjski gnoj), te Pb i Co. Teški metali unose se i karbokalkom, ali kalcizacija značajno smanjuje raspoloživost teških metala (do 50%), osim Mo. Previsoke koncentracije teških metala utvrđene su uglavnom samo u urbanim područjima RH, što otvara značajne mogućnosti u proizvodnji zdrave hrane. Treba izbjegavati uzgoj korjenastog i lisnatog povrća, krumpira i soje u urbanim vrtovima, na površinama opterećenim prometom i industrijalizacijom, te na kiselim tlima. Očuvanje plodnosti tala, kalcizacija, primjerena gnojidba i zaštita, izbor biljnih vrsta i genotipova, stočne hrane i animalnih proizvoda osnove su manjeg unosa toksičnih teških metala u prehrambeni lanac. Uloga znanstvenika je kreirati genotipove s pozitivnom selektivnom akumulacijom teških metala u konzumnom dijelu biljke.

Rezultati dobiveni istraživanjem u sklopu ovog rada pokazuju da je kvaliteta pekarskih proizvoda 2010. godine bila nešto slabija u usporedbi 2009. godine, premda se to ne može ustvrditi za pokazatelje skladišne kvalitete merkantilne pšenice određene u uzorcima kod zaprimanja. Ti rezultati idu u prilog činjenici da se iz godine u godinu kvaliteta pšenice uglavnom pogoršava, te da su na to veliki utjecaj imale klimatske promjene.

Poljoprivreda u Europskoj uniji - uspon i reforme zajedničke agrarne politike - razmatrana je u konceptu konstitucionalne ekonomike kroz razvoj zajedničke poljoprivredne politike, mehanizme i instrumente za poticanje razvoja agrara u EU. Objašnjen je strateški značaj poljoprivredne proizvodnje u nacionalnome gospodarstvu, državnoj i socijalnoj sigurnosti, te prehrambenome lancu. U temeljima zajedničke agrarne politike objašnjena je politika cijena i modeli regulacije tržišta pomoću: cijena (ciljana cijena, orijentacijska itd.) ; mehanizama potpore cijenama (interventna cijena, cijena povlačenja s tržišta itd.) ; mehanizama za postupke uvoza i izvoza (prag cijena, granična cijena itd.). Naznačena je i važnost paketa reformi Agenda 2000 i ruralnoga razvoja.

Kretanje prirodnih radionuklida iz niza urana u prehrambenom lancu nedovoljno je ispitano uopće, a kod nas gotovo nije niti načeto. Ispitivanja su vršena na teritoriji BiH, kako bi se moglo predvidjeti kretanje Pb-210 i Po-210 u prehrambenom lancu na područjima s povišenim prirodnim fonom., The levels of natural radioactivity in the food chain have hardly been touched. These levels were investigated in some parts of Bosnia. The levels of Pb-210 in beef vary from 0,1-6.2 pCi/kg and Po-210 from 0-5.2 pCi/kg. The radioactivity in milk is lower so that Po-210 lies between 0.15-2.45 pCi/l and Pb-210 from 0.20-1.90 pCi/l. The highest radioactivity was determined in cheese i.e. 60 pCi/kg of pb-210. Po-210 is as low as 1.30-3.75 pCi/kg of cheese.