Search

The content of the article is an analysis of two different concepts of children’s playgrounds, one of which is a standard urban/pre-school playground, reproduced in countless variations, and the other is an individualised variation of an adventure playground. The criterion of the analysis was the concept of a non-place by Marc Augé and the pedagogical concept of a place by Maria Mendel, Dorota Klus-Stańska, Jolanta Zwiernik. The analysis has identified two types of discourses that characterize adult organizers of children’s playgrounds: care discourse and emancipatory discourse. The care discourse is a manifestation of concern for children’s safety and it is revealed in the organization of space and delimitation of children’s activity in standard playgrounds, which makes it a place for children (non-place in the Augé concept). The emancipatory discourse makes use of the educational advantages offered by adventure playgrounds and by creating the conditions to increase the participation of children in the life of their community now and in the future makes them children’s place.

The main aim of the article is to draw attention to research conducted in the perspective of children’s studies showing new possibilities of conceptualizing childhood in the space of scientific discourse. What is important for this current of research is to give voice to children and listen to what they have to say about the manifestations of their everyday life. This has been made possible through the use of elements of Alison Clark’s mosaic approach, such as free conversations with children, their photographs and drawing projects of the square they dream of. From the conversations with children and the analyses carried out, a “discourse of danger” has emerged which is dominant among teachers, but which children do not perceive as oppression, but rather tend to avoid unwanted behaviour and search for convenient nooks and crannies. The pedagogue’s perspective obliges the reader to pay attention to the consequences of the identified discourse, limiting children’s opportunities to acquire important motor and social skills, thus reducing their chances of becoming an independent and responsible subject.

W pracy przedstawiam proces kszta?towania si? instytucji placu zabaw w ci?gu ostatnich dw?ch stuleci, a tak?e pr?b? opisu dzia?ania tej przestrzeni w rzeczywisto?ci kulturowej. W proponowanym uj?ciu koncentruj? si? na organizatorach plac?w zabaw. Rekonstruuj? obecne w ich dzia?aniach koncepcje, kt?re przyczyni?y si? do powstania pierwszych tego typu przestrzeni w Europie i w Ameryce P??nocnej. Opisuj? pierwsze place zabaw powstaj?ce w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych oraz Park Jordana w Krakowie. Nast?pnie omawiam sytuacj? polskich plac?w zabaw i ogrod?w dzieci?cych do roku 1975 r. W ostatnim rozdziale analizuj? wsp??czesny plac zabaw i problematyzuj? kwestie zwi?zane z jego funkcjonowaniem. Moim celem by?o pokazanie, ?e nie jest on przestrzeni? neutraln? ? ukszta?towa? si? w konkretnym czasie i warunkach, co mo?e mie? wp?yw na jego u?ytkownik?w. Aleksander Kmak

Playgrounds, places in the public sphere adapter for children`s play are the specific kind of cultural sphere determining and re leasing the definite behaviour of various groups. The analysis of playgrounds’ facilities, the rulet for design, marking off a place for playgrounds, the opinion on the attractiveness and safety of playgrounds allow the author for reflection on the roles and place of playgroundsin the contemporary culture. Numerous reports from the local Press in the vicinity of Cieszyn Silesia as well as an inventory of playground equipment and surveys conducted among children and baby-sitters Rusing those places Server the author for the research material. The observation among adults koncern, among Rother things, their unfamiliarity with the names for the playground`s equipement (apart from a traditional swing, a sandpit and a sidle), the reasons for the choice of a particular playground (distance, the separation from Rother places, and even Rother baby-sitters met on a playground). The talks with children helpem to describe import ant for the children criteria chich decided on the attractiveness of a playground: the facilities that a playground offers, dama ges caused by vandals, the possibile conflicts with local inhabitants who are disturbed by playing children or a contact with pe ople from under class., Dla większości mieszkańców współczesnych miast istnienie placów zabaw jest czymś zupełnie oczywistym. Plac zabaw to wydzielony i często ogrodzony teren wyposażony w urządzenia zabawowe oraz ławki dla opiekunów. Funkcją takich miejsc – jak wskazuje na to ich nazwa – jest umożliwianie dzieciom zabawy. W niniejszym artykule staram się zachęcić Czytelnika, aby spojrzał na plac zabaw z nieco innej perspektywy. Miejskie place zabaw można rozpatrywać jako szczególny rodzaj przestrzeni kulturowej warunkującej i wyzwalającej specyficzne zachowania różnych grup użytkowników. Zakładając ujęcie zagadnienia z perspektywy etnologicznej na wstępie uzasadniam, dlaczego plac zabaw można analizować jako przykład formalnej miejskiej przestrzeni ludycznej, jak również dzielę się uwagami na temat literatury im poświeconej. Druga część artykułu ma postać sprawozdania z etnologicznych badań terenowych, którymi objęłam kilka wybranych placów zabaw Cieszyna i Czeskiego Cieszyna w latach 2004-2006. W tym fragmencie przybliżam metodologię przeprowadzonych badań, dzielę się uwagami na temat przynoszących najlepsze rezultaty sposobów ich badania, a na koniec oddaję głos ich użytkownikom, czyli dzieciom oraz towarzyszącym im dorosłym., Beltzig G., Księga placów zabaw, Wrocław, 2001; Kantor R., Poważnie i na niby. Szkice o zabawach i zabawkach, Mac Edukacja, Kielce 2003; Lipoński W., Encyklopedia sportów świata, Poznań 2002. Piasecki E., Zabawy i gry ruchowe dzieci i młodzieży. Ze źródeł dziejowych i ludoznawczych, przeważnie rodzimych i z tradycji ustnej, wyd. III poprawione i rozszerzone, Lwów – Warszawa 1922. Jak zbudować bezpieczny plac zabaw? I Ogólnopolskie Seminarium „Place Zabaw”, Warszawski Oddział Towarzystwa Placów Zabaw, Warszawa 2000. Place zabaw – plusy i minusy, V Ogólnopolskie Seminarium: „Podwórka 2000”, Suplement, Wrocław 2000.