Search

In deze brochure worden verschillende paardenhouderijsystemen vergeleken op belangrijke duurzaamheidsaspecten. In de afgelopen jaren zijn er enkele nieuwe paardenhouderijsystemen op de markt gekomen, zoals de ‘Hit actief stal’ (bewegingsstal) en ‘Paddockparadijs’. Deze nieuwe systemen claimen duurzamer te zijn, waarbij het welzijn van de paarden voorop staat. Daarnaast zijn bij een aantal systemen een hogere arbeidsefficiëntie en lagere investeringskosten belangrijke uitgangspunten. Om de systemen te kunnen vergelijken en vast te stellen of deze systemen bijdragen aan een verduurzaming van de paardenhouderij is allereerst een beschrijving nodig van de traditionele systemen en de nieuwe systemen. In deze brochure worden de traditionele- en nieuwe paardenhouderijsystemen beschreven en vergeleken.

In deze brochure worden verschillende paardenhouderijsystemen vergeleken op belangrijke duurzaamheidsaspecten. In de afgelopen jaren zijn er enkele nieuwe paardenhouderijsystemen op de markt gekomen, zoals de ‘Hit actief stal’ (bewegingsstal) en ‘Paddockparadijs’. Deze nieuwe systemen claimen duurzamer te zijn, waarbij het welzijn van de paarden voorop staat. Daarnaast zijn bij een aantal systemen een hogere arbeidsefficiëntie en lagere investeringskosten belangrijke uitgangspunten. Om de systemen te kunnen vergelijken en vast te stellen of deze systemen bijdragen aan een verduurzaming van de paardenhouderij is allereerst een beschrijving nodig van de traditionele systemen en de nieuwe systemen. In deze brochure worden de traditionele- en nieuwe paardenhouderijsystemen beschreven en vergeleken.

De Welzijnsmonitor Paard kijkt allereerst naar de gezondheid en het gedrag van het paard en neemt daarin allerlei omgevingsfactoren mee zoals huisvesting, stalklimaat, voeding, hygiëne en andere aspecten in de bedrijfsvoering. Hoe staat het nu met de Welzijnsmonitor Paard?

De Welzijnsmonitor Paard kijkt allereerst naar de gezondheid en het gedrag van het paard en neemt daarin allerlei omgevingsfactoren mee zoals huisvesting, stalklimaat, voeding, hygiëne en andere aspecten in de bedrijfsvoering. Hoe staat het nu met de Welzijnsmonitor Paard?

De paardensector wil het welzijn van paarden op een objectieve manier kunnen meten en heeft een vraag daartoe voorgelegd aan onderzoeker Kathalijne Visser. Wageningen UR Livestock Research gaat dan ook onder haar leiding een welzijnsmonitor paarden ontwikkelen. De Federatie voor Nederlandse Ruitersportcentra (FNRS) heeft al aangegeven met de uitkomsten hiervan haar sterrensysteem te gaan optimaliseren

Door technische ontwikkelingen en veranderingen in het management zijn de hoeveelheid N in de mest en de gasvormige N-verliezen uit de mest in stallen en mestopslagen veranderd. Het Ministerie van LNV heeft daarom aan de Commissie van Deskundigen Meststoffenwet (CDM) gevraagd om de forfaitaire waarden voor N-excreties en voor N-verliezen uit stallen en mestopslagen te actualiseren. Dit rapport beschrijft geactualiseerde waarden voor N-verliezen uit de mest in stallen en mestopslagen van de overige landbouwhuisdieren (varkens, pluimvee en overig vee)

Door technische ontwikkelingen en veranderingen in het management zijn de hoeveelheid N in de mest en de gasvormige N-verliezen uit de mest in stallen en mestopslagen veranderd. Het Ministerie van LNV heeft daarom aan de Commissie van Deskundigen Meststoffenwet (CDM) gevraagd om de forfaitaire waarden voor N-excreties en voor N-verliezen uit stallen en mestopslagen te actualiseren. Dit rapport beschrijft geactualiseerde waarden voor N-verliezen uit de mest in stallen en mestopslagen van de overige landbouwhuisdieren (varkens, pluimvee en overig vee)

De aanwezigheid van fijn stof (deeltjes kleiner dan 10 ~S^~m) in de buitenlucht kan gezondheidsproblemen veroorzaken. Om deze reden zijn in EU-verband normen voor fijn stof gesteld. Voor het bestrijden van de emissie van fijn stof is het van belang om deomvang van de verschillende bronnen te kennen. Over de emissie vanuit de landbouw bestond een aantal onduidelijkheden. De afdeling Monitoring en Informatiemanagement van het Ministerie van VROM heeft een opdracht gegeven aan Alterra om in samenwerking met RIVM de methodiek van emissieschatting te verbeteren. Het project heeft bestaan uit literatuuronderzoek en het bespreken van de problematiek met een aantal deskundigen tijdens een discussiedag. Uit het onderzoek blijkt dat stallen waarschijnlijk de grootste emissiebron vormen van fijn stof vanuit de landbouw. Daarnaast is er een aantal relatief kleine posten, met als belangrijkste de toediening van bestrijdingsmiddelen en kunstmest en de aanvoer van krachtvoer op het agrarisch bedrijf. Winderosie is vermoedelijk ook een grote bron, die variabel is in de tijd. De omvang ervan is echter moeilijk te schatten.

De aanwezigheid van fijn stof (deeltjes kleiner dan 10 ~S^~m) in de buitenlucht kan gezondheidsproblemen veroorzaken. Om deze reden zijn in EU-verband normen voor fijn stof gesteld. Voor het bestrijden van de emissie van fijn stof is het van belang om deomvang van de verschillende bronnen te kennen. Over de emissie vanuit de landbouw bestond een aantal onduidelijkheden. De afdeling Monitoring en Informatiemanagement van het Ministerie van VROM heeft een opdracht gegeven aan Alterra om in samenwerking met RIVM de methodiek van emissieschatting te verbeteren. Het project heeft bestaan uit literatuuronderzoek en het bespreken van de problematiek met een aantal deskundigen tijdens een discussiedag. Uit het onderzoek blijkt dat stallen waarschijnlijk de grootste emissiebron vormen van fijn stof vanuit de landbouw. Daarnaast is er een aantal relatief kleine posten, met als belangrijkste de toediening van bestrijdingsmiddelen en kunstmest en de aanvoer van krachtvoer op het agrarisch bedrijf. Winderosie is vermoedelijk ook een grote bron, die variabel is in de tijd. De omvang ervan is echter moeilijk te schatten.

De Europese Nitraatrichtlijn stelt grenzen aan de hoeveelheid stikstof die via dierlijke mest op landbouwgronden mag worden toegediend. De Nederlandse mestwetgeving schrijft bovendien voor dat veebedrijven met een mestoverschot contracten moeten afsluiten met akkerbouwers over de afname van het teveel aan mest op hun bedrijven. De oppervlakte landbouwgrond waarvoor contracten moeten worden afgesloten, wordt bepaald door de aanvoernormen voor stikstof en door de excretie van stikstof door het vee, gecorrigeerd voor gasvormige stikstofverliezen uit stallen en mestopslagen. Experts van acht instellingen in Nederland hebben in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij de beschikbare informatie over gasvormige stikstofverliezen uit stallen en mestopslagen bestudeerd. Op basis van deze informatie is voor alle diercategorieën vermeld in de Meststoffenwet berekend wat de stikstofverliezen zijn uit stallen en mestopslagen door vervluchtiging van ammoniak (NH3), stikstofoxide (NO), lachgas (N2O) en stikstofgas (N2). Daarbij is onderscheid gemaakt tussen verschillende huisvestingssystemen, variërend van gangbare tot emissiearme systemen en van batterijen tot potstalsystemen. De berekeningen tonen aan dat de verliezen aan gasvormige stikstofverbindingen fors zijn, variërend van 5 tot meer dan 50% van de door de dieren uitgescheiden stikstof, afhankelijk van vooral mestsamenstelling, huisvestingssysteem en mestbehandeling. De onzekerheid in de berekende stikstofverliezen is echter fors.

De Europese Nitraatrichtlijn stelt grenzen aan de hoeveelheid stikstof die via dierlijke mest op landbouwgronden mag worden toegediend. De Nederlandse mestwetgeving schrijft bovendien voor dat veebedrijven met een mestoverschot contracten moeten afsluiten met akkerbouwers over de afname van het teveel aan mest op hun bedrijven. De oppervlakte landbouwgrond waarvoor contracten moeten worden afgesloten, wordt bepaald door de aanvoernormen voor stikstof en door de excretie van stikstof door het vee, gecorrigeerd voor gasvormige stikstofverliezen uit stallen en mestopslagen. Experts van acht instellingen in Nederland hebben in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij de beschikbare informatie over gasvormige stikstofverliezen uit stallen en mestopslagen bestudeerd. Op basis van deze informatie is voor alle diercategorieën vermeld in de Meststoffenwet berekend wat de stikstofverliezen zijn uit stallen en mestopslagen door vervluchtiging van ammoniak (NH3), stikstofoxide (NO), lachgas (N2O) en stikstofgas (N2). Daarbij is onderscheid gemaakt tussen verschillende huisvestingssystemen, variërend van gangbare tot emissiearme systemen en van batterijen tot potstalsystemen. De berekeningen tonen aan dat de verliezen aan gasvormige stikstofverbindingen fors zijn, variërend van 5 tot meer dan 50% van de door de dieren uitgescheiden stikstof, afhankelijk van vooral mestsamenstelling, huisvestingssysteem en mestbehandeling. De onzekerheid in de berekende stikstofverliezen is echter fors.

De paardensector wil het welzijn van paarden op een objectieve manier kunnen meten en heeft een vraag daartoe voorgelegd aan onderzoeker Kathalijne Visser. Wageningen UR Livestock Research gaat dan ook onder haar leiding een welzijnsmonitor paarden ontwikkelen. De Federatie voor Nederlandse Ruitersportcentra (FNRS) heeft al aangegeven met de uitkomsten hiervan haar sterrensysteem te gaan optimaliseren

In beginsel is vrij koeverkeer de aantrekkelijkste vorm die ook in alle bestaande stallen toepasbaar is. In dit onderzoek is er naar gestreefd de voordelen van het vrij koeverkeer te behouden en alleen bij de minder actieve dieren de stimulans van eenrichtingkoeverkeer toe te passen met een selectieve doorgang tussen het liggedeelte en het voerhek.

In beginsel is vrij koeverkeer de aantrekkelijkste vorm die ook in alle bestaande stallen toepasbaar is. In dit onderzoek is er naar gestreefd de voordelen van het vrij koeverkeer te behouden en alleen bij de minder actieve dieren de stimulans van eenrichtingkoeverkeer toe te passen met een selectieve doorgang tussen het liggedeelte en het voerhek.