Search

Ochrona zwierząt w związku ze zwalczaniem chorób zakaźnych jest zagadnieniem złożonym. W razie wystąpienia takiego zagrożenia w kolizji pozostają ze sobą dwa rodzaje dóbr prawnych – życie i zdrowie ludzi oraz zwierząt, chronione przed rozprzestrzenianiem się choroby zakaźnej i wiążącymi się z tym zagrożeniami, oraz wolność zwierząt od zadawanego im bólu lub cierpienia. Ze względu na mogącą wystąpić szeroką skalę szerzenia się choroby zakaźnej zwierząt w ramach epizootii, ich uśmiercenie stanowi często jedyną szansę na przerwanie łańcucha epizootycznego i zatrzymanie dalszego rozwoju danej choroby. W konsekwencji ustawodawca przyznaje wyższy priorytet bezpieczeństwu zdrowotnemu osób i zwierząt przybywających na określonym terytorium w związku z zagrożeniem tego obszaru epizootią niż dobru pojedynczych osobników zwierząt. Niedopuszczalne jest jednak całkowite zrezygnowanie ze wszystkich aspektów ochrony humanitarnej zwierząt. Uzasadnione, ze względu na wystąpienie epizootii, uśmiercenie zwierzęcia nie eliminuje konieczności przeprowadzania takich czynności w sposób humanitarny. Animal protection related to the control of infectious diseases is a complex issue. In case of such a threat, two types of legal goods are in conflict – the life and health of people and animals, protected against the spread of an infectious disease and the related threats, and freedom of animals from pain or suffering. Due to the potentially occur widely spread of a contagious disease of animals within epizootic, the killing is often the only chance to discontinue epizootic chain and arresting further development of the disease. Consequently, the legislator gives higher priority to the safety of the health of people and animals arriving on a specific territory in connection with the threat that the epizootic area than to welfare of the individual animals. However, it is unacceptable to completely abandon all aspects of the humanitarian protection of animals. Justified by an epizootic, killing an animal does not eliminate the need for such operations to be carried out humanely.

Artykuł dotyczy prawnokarnych aspektów testowania na zwierzętach produktów kosmetycznych lub ich składników. Zagadnienie to nie traci wciąż swojej aktualności – zarówno uwzględniając rozwój nauki i technologii, jak i biorąc pod uwagę modyfikację przepisów prawnych oraz społeczną ocenę tego typu zachowań. Z uwagi na rolę, jaką pełnić mogą testy na zwierzętach we wskazanym kontekście, zakwalifikować należy je jako formę testowania toksyczności lub badania bezpieczeństwa, mieszczących się w ramach procedur, w rozumieniu przepisów ustawy z 15 stycznia 2015 r. o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych. Z tego względu wszelkiego rodzaju nadużycia w zakresie przeprowadzania takich testów powinno się analizować przez pryzmat odpowiedzialności karnej na gruncie powyższej ustawy (narażanie zwierząt na niepotrzebny ból, strach, cierpienie lub trwałe uszkodzenie organizmu) lub ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (znęcanie się nad zwierzętami oraz niehumanitarne lub nieuzasadnione pozbawienie ich życia). Przyjęcie odpowiedniej wykładni i zastosowanie właściwych przepisów jest szczególnie istotne, biorąc pod uwagę uchylenie dotychczasowej ustawy z 30 marca 2001 r. o kosmetykach i wejście w życie nowych regulacji w ramach ustawy z 4 października 2018 r. o produktach kosmetycznych, a także w związku z surowymi karami pieniężnymi grożącymi za naruszenie zakazu testowania kosmetyków na zwierzętach. Celem artykułu jest dokonanie prawnokarnej oceny przeprowadzania testów kosmetyków na zwierzętach w zależności od spełnienia wymogów formalnych przewidzianych dla procedur doświadczalnych z wykorzystaniem zwierząt. Poruszono również kwestie znaczenia ochrony humanitarnej zwierząt, warunków przeprowadzenia legalnych procedur doświadczalnych, stosowania metod alternatywnych w ich ramach oraz potencjalnych konsekwencji prawnych związanych ze skazaniem za przestępstwo wymierzone w ochronę humanitarną zwierząt doświadczalnych. The article deals with criminal law aspects of animal testing of cosmetic products or their ingredients. This issue does not lose its relevance – taking into account the development of science and technology, as well as taking into account the modification of legal regulations and the social assessment of this type of behavior. Due to the importance of animal testing in the indicated context, they should be qualified as a form of toxicity testing or safety testing, falling within the procedures as defined in the Protection of animals used for scientific or educational purposes Act of 15th January 2015. For this reason, any kind of abuse in conducting such tests should be analyzed through the prism of criminal liability under the above Act (exposure of animals to unnecessary pain, fear, suffering or permanent damage to the organism) or the Protection of Animals Act of 21st August 1997 (abuse over animals and inhumane or unjustified deprivation of their lives). Adoption of the relevant interpretation and application of relevant provisions is particularly important, considering the repeal of the current Cosmetics Act of 30th March 2001 and the entry into force of new regulations under the Cosmetics products Act of 4 October 2018, as well as in relation to financial penalties for violating the ban on testing cosmetics on animals. The purpose of the article is to make a criminal law assessment regarding the testing of cosmetics on animals, depending on compliance with formal requirements for experimental procedures using animals. The issues of the importance of humanitarian protection of animals, conditions for conducting legal experimental procedures, the use of alternative methods within them as well as the potential legal consequences related to conviction for a crime aimed at the humanitarian protection of experimental animals were also raised.

Artykuł dotyczy oceny odpierania i zwalczania niebezpieczeństwa ze strony zwierząt. Problem wydaje się szczególnie istoty z punktu widzenia różnorodności przepisów regulujących ochronę zwierząt: jako istot zdolnych do odczuwania bólu lub cierpienia, stanowiących cudze mienie czy też w związku z ochroną środowiska. W każdym z powyższych zakresów ustawodawca przewidział bowiem odpowiedzialność karną za zachowania je naruszające. Oczywiste jest jednak, że ochrona prawna zwierząt nie jest nieograniczona i dopuszczalne są sytuacje, w których człowiek ma prawo bronić się przed niebezpieczeństwem ze strony zwierzęcia, nie narażając się przy tym na odpowiedzialność karną. Opracowanie przedstawia regulacje prawne, które wiążą się z brakiem bezprawności wspomnianych naruszeń mających miejsce w związku z odpieraniem i zwalczaniem niebezpieczeństwa ze strony zwierząt, tj. obrony koniecznej, stanu wyższej konieczności, uśmiercania osobników niebezpiecznych dla ludzi i innych zwierząt oraz zwalczania zagrożeń sanitarnych. The article concerns the assessment of resisting and combating the danger from animals. The problem seems particularly important from the point of view of the variety of laws governing the protection of animals: as creatures capable of feeling pain or suffering, being someone else’s property, or in connection with the protection of the environment. In each of the above ranges, the legislator has foreseen criminal responsibility for behavior that violates them. It is obvious that the legal protection of animals is not unlimited and situations are permissible in which a person has the right to defend himself against the danger of an animal, without risking criminal liability. The article presents legal regulations that are related to the lack of unlawfulness of the above-mentioned violations in connection with resisting and combating danger from animals, i.e. necessary defense, necessity, killing individuals dangerous to humans and other animals, and combating sanitary threats.

Aktualnie w przestrzeni publicznej, ale też w środkach masowego przekazu toczy się dyskusja na temat ochrony zwierząt oraz praw i obowiązków osób, które zajmują się ich hodowlą. Trwa dyskusja zarówno wśród laików, jak i specjalistów z zakresu prawa, socjologii i psychologii. Zgłaszane są nawet propozycje stworzenia katalogu praw dla zwierząt, przy czym koncepcja ta nie znajduje oparcia w aktualnie obowiązujących przepisach prawnych. W naukach prawnych panuje jednak zgoda, że zwierzę traktowane jest nie jako podmiot prawa, lecz jako przedmiot obrotu. Ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt również wskazuje, że „ Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę”, aczkolwiek równocześnie w art. 1 ust. 2 podkreśla, że „W sprawach nieuregulowanych w ustawie do zwierząt stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rzeczy”. Tym samym ustawodawca nakazuje w zakresie m.in. obrotu handlowego traktować zwierzę jako szczególnego rodzaju rzecz, nawet jeśli nakłada podmiotom hodującym zwierzęta określone obowiązki oraz przyznaje im uprawnienia w odniesieniu do rzeczy. W artykule omówiono pojęcie zwierzęcia w aspekcie normatywnym, wskazano na zakres przedmiotowy Ustawy, przedstawiono ogólne reguły hodowli zwierzęcia i dopuszczalny charakter zabijania zwierząt, zabierania ich właścicielom, a także omówiono wykaz przestępstw przeciwko zwierzętom, ilustrując je danymi statystycznymi. W tekście wskazano również warunki przypisania odpowiedzialności karnej za naruszenie przepisów ustawy o ochronie zwierząt. Autor odmawia przyznania zwierzętom praw podmiotowych, natomiast zwraca uwagę na konieczność otoczenia ich opieką i niezbędną ochroną. Nowadays, in the public space and in the mass media, there is a discussion on the protection of animals and the rights and obligations of animal breeders. There is an ongoing debate among both the general public and experts in the fields of law, sociology, and psychology. There are propositions to create a catalogue of animal rights, but this concept is not supported by the currently applicable legal provisions. There is, however, a consensus within legal sciences that an animal is treated not as a subject of law, but as an object of trade. Also, the Act on the Protection of Animals of 21 August 1997 declares that “an animal, as a living being that is capable of suffering, is not a thing. Man owes animals respect, protection and care”, although at the same time in Article 1 clause 2 it clearly states that “in matters not regulated by the Act, the provisions relating to things shall apply accordingly to animals”. This means that the legislator prescribes, inter alia, in the context of trade, that an animal should be treated as a special kind of thing, even if it imposes certain obligations on operators and grants them rights in relation to the thing. In the present article, we discuss the concept of an animal in its normative aspect; indicate the material scope of the Act; present the general rules of animal husbandry and the permissible nature of killing animals; mention impoundment procedure; and discuss the list of crimes against animals, illustrating them with statistical data. We also indicate the conditions for assigning criminal liability for infringement of the provisions of the Animal Protection Act. The author refuses to grant animals subjective rights, but draws attention to the need to provide them with care and necessary protection.

The Federal Constitution of the Swiss Confederation does not only guarantee respect for human dignity, but it also states that dignity of living beings is to be respected and protected. This article presents the concept of the aforementioned dignity, followed by an indication of the sources of many interpretation problems which can be caused by this neologism. Furthermore, an attempt was made to answer the question, based on an analysis of the Animal Protection Act provisions, whether the recognition under the law that animals have dignity, will translate into their better treatment, guaranteeing them welfare or decent death. The article also shows the position of the Federal Court in relation to the concept of dignity based on the case of giving permission to carry out animal testing.

Problematyka konstytucyjnych podstaw prawodawstwa ochrony zwierząt stanowi kluczowy warunek rozstrzygania sporów o granice dopuszczalności ograniczeń praw i wolności obywatelskich, dokonywanych w imię humanitarnej ochrony zwierząt jako istot zdolnych do odczuwania cierpienia. W odróżnieniu od rosnącej liczby krajów, w Polsce konstytucja nie zawiera żadnego wyraźnego przepisu nakazującego prawną ochronę zwierząt. Jej podstawy poszukiwać można jednak w pojęciu moralności publicznej zawartym w art. 31 ust. 3 Konstytucji. Analiza tego pojęcia wskazuje na konieczność jego interpretacji w świetle przede wszystkim uznanego społecznie katalogu podstawowych wartości moralnych. Wymaga także odróżnienia pozytywnego i krytycznego ujęcia funkcjonujących w społeczeństwie przekonań i postaw moralnych. Moralność publiczną w rozumieniu konstytucyjnym należy utożsamiać raczej z moralnością krytyczną, stanowiącą rodzaj racjonalnej rekonstrukcji faktycznych przekonań i praktyk moralnych rozpowszechnionych w społeczeństwie. Racje humanitarnej ochrony zwierząt w sposób niebudzący wątpliwości mieszczą się w tak rozumianym pojęciu moralności publicznej.

Porzucanie zwierząt to jedno z najpowszechniejszych przestępstw przeciwko zwierzętom. Z jego negatywną oceną można się spotkać przy analizie postanowień aktów prawa międzynarodowego, zaś w Polsce traktowane jest ono jako przestępstwo - jedna z postaci znęcania się nad zwierzętami - od czasu wejścia w życie ustawy o ochronie zwierząt. Interpretacja jej przepisów prowadzi do ciekawych wniosków w zakresie znamion strony przedmiotowej i podmiotowej porzucania zwierząt. Istotne jest to, że stosowanie regulacji prawnych w praktyce budzi pewne wątpliwości, znajdujące nieraz odbicie w orzecznictwie. Powstaje m.in. pytanie, czy de lege lata za przestępstwo należy uważać oddanie zwierzęcia do schroniska bądź porzucenie go w tzw. "oknie życia". Niekiedy kontrowersje z tym związane można rozwiązać za pomocą wykładni funkcjonalnej, wydaje się jednak, że uzasadnione są także pewne postulaty de lege ferenda. Animal abandonment is one of the most frequent crimes against animals. We can notice a negative estimate of this occurrence in international law. In Poland, it is treated as a crime since the law about protecting animals came into force. The interpretation of articles of this act leads to some interesting conclusions as far as objective and subjective features of a criminal offence are concerned. It is significant, that application of this law in practice is sometimes doubtful and it is reflected in court jurisdiction. Some questions may appear - e.g. if abandoning animal in shelter or in so-called "life window" ought to be, de lege lata, considered as a crime. Occasionally some problems connected with this theme can be solved by using a functional interpretation. However it is seemed that some postulates de lege ferenda are also reasoned.

The article deals with the criminal aspects of xenotransplantation. The first point is a discussion on the concept and scope of xenotransplantation – with consideration of the definition created by the U.S. Public Health Service and the regulations of the Act of 1 July 2005 on the collection, storage and transplantation of cells, tissues and organs. Attention is turned for instance to transplantation and the use of animal cells or tissues. Secondly, the legal conditions of xenotransplantation are discussed in accordance with the regulations of the Act of 5 December 1996 on the professions of a doctor and dentist (referring to a medical experiment). The article also presents a discussion of xenotransplantation as a circumstance that excludes illegality. It is based on the experimental nature of xenotransplantation. The article describes the criminal aspect of the protection of animals which are donors of organs, tissues and cells used in xenotransplantation. Finally, it contains de lege ferenda postulates and the introduction of appropriate regulations related to routinely performed procedures