Search

In the Introduction to the First Day of the Decameron Giovanni Boccaccio depicts the Black Death pandemic and also portrays the devastating effects of death on emotional states of Florentines. Although the plague doesn’t enter the artistically ordered world of the Decameron’s storytellers, death and fear are still present in the novellas. Therefore, a question may arise, how is it possible that the novellas which were written to bring comfort often show dramatic events? To approach this issue the article aims to examine various relations between love and fear. It turns out that in the reconstruction of the world devastated by the plague, it may be helpful, among other things, to return to the ancient chivalrous values and the concept of courtly love, which only noble individuals can truly experience. What is important, nobility of spirit according to Boccaccio is not determined by either gender or social origin. Dans l’Introduction à la première journée du Décaméron, Giovanni Boccaccio décrit la pandémie de peste noire et dépeint également les effets dévastateurs de la mort sur les états émotionnels des Florentins. Bien que la peste ne pénètre pas dans le monde artistiquement ordonné des conteurs du Décaméron, la mort et la peur sont toujours présentes dans les nouvelles. Par conséquent, une question peut se poser : comment est-il possible que les nouvelles, qui ont été écrites pour apporter du réconfort, présentent souvent des événements dramatiques ? Pour aborder cette question, l’article vise à examiner les différentes relations entre l’amour et la peur. Il s’avère que, dans la reconstruction du monde dévasté par la peste, il peut être utile, entre autres, de revenir aux anciennes valeurs chevaleresques et au concept d’amour courtois, que seuls les individus nobles peuvent véritablement expérimenter. En outre, c’est que la noblesse d’esprit selon Boccace n’est déterminée ni par le sexe ni par l’origine sociale.

U intelektualnome diskursu 20. stoljeća umnost kao univerzalnu kategoriju umnogome je zamijenila njezina instrumentalna inačica. U spomenutome stoljeću prevladava distopijska misao koja u život suvremenoga čovjeka unosi nihilizam i apsurd. Univerzalne životne vrijednosti kao vezivno tkivo civilizacije, ideal koji je bio trajno prisutan u povijesti ljudskoga roda, u suvremenome dobu više nisu na istaknutome mjestu. Unatoč tim nepovoljnim okolnostima svojim stvaralaštvom pojedini filozofi odgovorit će na moderne izazove i pokazati postojanje vrijednosti bez kojih civilizacija ne može opstati. Značajnik koji je afirmativno promišljao o životu i tragao za alternativom postojećemu stanju bio je i Erich Fromm. U radu se njegov esencijalizam povezuje s naširoko poznatim i primjenjivanim pojmom „plemstvo duha“. Također se opisuje Frommova kritika kapitalizma i socijalizma kao neodgovarajućih društvenih sustava. Modernoj stvarnosti koja se drži svijetom bez alternative u radu se suprotstavlja Frommova vizija ideala ljudske prirode, odnosno tip karaktera kojemu će biti cilj rast i razvoj svih čovjekovih mogućnosti. Među najvrjednije ljudske mogućnosti ubrajaju se produktivno mišljenje i produktivna ljubav. Najviši oblik produktivnosti pripisuje se revolucionarnomu karakteru, odnosno životnoj orijentaciji koja se identificira s čovječanstvom, rabi univerzalna mjerila te gaji sklonost i ljubav za život. Na kraju se zaključuje kako se bez duhovne plemenitosti ne može održati ni vizija zreloga života., Wisdom as the universal category was mostly replaced by its instrumental variant in the intellectual discourse of the 20th century. Dystopian thought, that brings nihilism and absurd in the life of a contemporary man, dominated in the mentioned century. Universal life values as the connective tissue of the civilization, ideal which was permanently present in history of the human race, is not on the prominent place in modern era. Despite those unfavorable circumstances certain philosophers will answer to modern challenges through their creativity and show the existence of values the civilization cannot live without. Erich Fromm was an important person who was thinking about life in affirmative way and searching for the current status alternative. This paper connects his essentialism with the widely known and applicable term “nobility of spirit”. It also describes Fromm’s critics of capitalism and socialism as unsuitable social systems. Fromm’s vision of the ideal human nature or the character type whose aim are growth and development of all human capabilities is opposed to the modern reality which is considered as the world without alternative. Productive thinking and productive love belong to the most valuable human capabilities. The highest form of productivity is attributed to the revolutionary character or life orientation which is identified with mankind, it uses universal criteria and nourishes propensity and love for life. It is concluded in the end that the vision of mature life cannot last without spiritual nobility.

W artykule zwracam uwagę na wielorakie, silne i dawne związki oraz uwarunkowania filozofii i mistyki. Za Jaegerem i Albertem staram się pokazać, jaki jest rodowód, czym była pierwotnie oraz jak należy pojmować teologię. Stawiam tezę, że myślenie teologiczne występuje już u wczesnych filozofów przyrody, a nawet jest jego fundamentem. Oznacza to, że teologia ma swoje źródło w filozofii, a równocześnie jest dla niej inspiracją, jak również najwyższym jej przejawem – filozofią pierwszą. Na tej podstawie można przyjąć, że tak zwana teologia naturalna (racjonalna, filozoficzna) jest, w istocie rzeczy, filozoficzną mistyką. W przedkładanym tekście upominam się i rozwijam filozoficzny kontekst tego, co nazywamy mistyką. Zwykle bowiem wskazuje się na religijne podłoże mistycyzmu, zapominając zupełnie o istnieniu filozoficznego. Wśród stałych, regularnie się powtarzających, niezależnie od czasu, miejsca i twórcy, motywów czy komponentów filozoficznego dyskursu mistycznego, znajduje się samotność. Z tego powodu nazywam ją toposem (stałym miejscem) filozofii mistycznej. Samotność ta bywa określana jako wewnętrzna, duchowa, kontemplacyjna lub wprost mistyczna. W tekście wskazuję i omawiam miejsce oraz charakterystykę samotności, ujmowanej w perspektywie filozofii mistycznej. Przyjmuję tezę, że samotność jest koniecznym, chociaż nie jedynym i nie wystarczającym, warunkiem mistyki jako takiej, w tym zaś doświadczenia mistycznego.