ABSIRXCT ABSTRACT To enhance productivity, efficiency and quality in health financing and services in the country, a reform activity has been undertaken by the Ministry of Health. This study has been planned to determine the hospital managers' opinions and expectations and attitudes about the `autonomous` hospitals defined by the reforms and the `private` hospital models which are being implemented in some countries. The study is a descriptive epidemiological type study. The universe of the study covers all of the country. When choosing the samples, some of the criteria prepared for the hospitals which will transfer to `Health Enterprises` have been used. Thus, the hospital administrative directors' and the head doctors' opinions about `autonomous` and `private` hospital models have been determined. In this concept, the sample group included 200 managers consisting of head doctors and administrative directors from 100 hospitals selected according to the determined criteria. During the data collection process thorough a questionnaire form, a total of 181 managers; 91 head doctors and 90 administrative directors; have filled-in and returned the questionnaires meaning a 90.5% participation. Through the study; the head doctors' and administrative directors' from the selected hospitals, `descriptive features` and opinions about `being able to use their authorities under the existing medical and administrative services system`, `the autonomous hospital model in general and its principles` and `the private hospital model in general and its principles` have been collected. At the end of the study; it was determined that 68% of the head doctors were specialists in one of the various branches of surgery, 50% of the administrative directors were graduates of Health Administration colleges. The average age of the head doctors was found as 46 years, their average work-time in the profession was 22 years and the period of their average managing experience was 6 years. The figures for the administrative directors were; respectively; 42, 18 and 14 years. One of findings of the study was that; 88% of the head doctors and 74% of the administrative directors expressed a need for post-graduation training. With in the scope of the study; it was asked to the head doctors and administrative directors to what extend they were able to use their medical and administrative authority under the current system. Result of the study shows that 50% of the head doctors answered as `middle, low or none` and the reasons they put forward were `centralized administration` and `political reasons`. The answers to the same question by 66% of the administrative directors were `middle, low or none` and `chaos in authority&responsibility regulations`. VI(I1İII ÖZET Ülkemizde sağlık hizmetlerinin finansmanı ve hizmet sunumu alanlarında verimlilik, etkililik ve kalitenin sağlanmasına yönelik olarak, Sağlık Bakanlığı'nca bir reform çalışması yürütülmektedir. Araştırma, reform ile tanımlanan `özerk` ve bazı ülkelerde uygulamalarını gördüğümüz `özel` hastane modelleri konusunda, hastane yöneticilerinin görüş, beklenti ve tutumlarının belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. Araştırma, tanımlayıcı epidemiyolojik tiptedir. Araştırma evreni bütün Türkiye olup, örneğinin seçiminde, sağlık reformu kapsamında `Sağlık İşletmesi` haline dönüşecek hastaneler için belirlenen kriterlerden bazıları kullanılmıştır. Böylece, işletme haline dönüşme ihtimali olan hastanelerde çalışan başhekim ve hastane müdürlerinin `özerk` ve `özel` hastane modelleri konusundaki görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda, araştırma örneğini, belirlenen kriterler doğrultusunda seçilen 100 hastanenin başhekim ve hastane müdürleri olmak üzere, toplam 200 yönetici oluşturmuştur. Anket formu aracılığı ile yapılan veri toplama aşamasında, 91 başhekim ve 90 hastane müdürü olmak üzere toplam 181 yöneticiden cevap alınmış ve araştırmaya katılım oranı % 90.5 olmuştur. Araştırma ile, seçilen hastanelerde çalışan başhekim ve hastane müdürlerinin; `tanımlayıcı özellikleri` ile `mevcut sistemde tıbbi ve idari hizmetlere ait yetkilerini kullanabilme durumları`, `özerk hastane modelinin geneli ve ilkeleri` ve `özel hastane modelinin geneli ve ilkeleri` konusundaki görüşleri alınmıştır. Araştırma sonunda; başhekimlerin % 68'inin cerrahi dallardan birisinde uzmanlık sahibi ve hastane müdürlerinin % 50'sinin Sağlık İdaresi Yüksek Okulu mezunu olduğu belirlenmiştir. Başhekimlerin yaş ortalaması 46, meslekte çalışma sürelerinin ortalaması 22 yıl ve yöneticilik sürelerinin ortalaması 6 yıl olarak bulunmuştur. Aynı özellikler açısından hastane müdürlerinin; yaş ortalaması 42, meslekte çalışma sürelerinin ortalaması 18 yıl ve yöneticilik sürelerinin ortalaması 14 yıl olarak bulunmuştur. Araştırma sonucunda, başhekimlerin % 88'i, hastane müdürlerinin ise % 74'ü mezuniyet sonrası bir eğitime ihtiyaç duyduğunu belirtmiştir. Araştırma kapsamında, başhekim ve hastane müdürlerine mevcut sistemde tıbbi ve idari hizmetlere ait yetkilerini kullanabilme durumları sorulmuş; başhekimlerin % 50' si tıbbi ve idari hizmetlere ait yetkilerini `orta, az ya da hiç` kullanamadığını belirtmiş, bunun en büyük nedeni olarak da `merkeziyetçi yönetim` ve `siyasi nedenler` i göstermiştir. Hastane müdürlerinin ise % 66' sı idari hizmetlere ait yetkilerini `orta, az ya da hiç` kullanamadığını belirterek bunun en sık nedeni olarak `mevzuatta yetki-sorumluluk kargaşası olması` m göstermiştir. IV (I1İII ÖZET Ülkemizde sağlık hizmetlerinin finansmanı ve hizmet sunumu alanlarında verimlilik, etkililik ve kalitenin sağlanmasına yönelik olarak, Sağlık Bakanlığı'nca bir reform çalışması yürütülmektedir. Araştırma, reform ile tanımlanan `özerk` ve bazı ülkelerde uygulamalarını gördüğümüz `özel` hastane modelleri konusunda, hastane yöneticilerinin görüş, beklenti ve tutumlarının belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. Araştırma, tanımlayıcı epidemiyolojik tiptedir. Araştırma evreni bütün Türkiye olup, örneğinin seçiminde, sağlık reformu kapsamında `Sağlık İşletmesi` haline dönüşecek hastaneler için belirlenen kriterlerden bazıları kullanılmıştır. Böylece, işletme haline dönüşme ihtimali olan hastanelerde çalışan başhekim ve hastane müdürlerinin `özerk` ve `özel` hastane modelleri konusundaki görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda, araştırma örneğini, belirlenen kriterler doğrultusunda seçilen 100 hastanenin başhekim ve hastane müdürleri olmak üzere, toplam 200 yönetici oluşturmuştur. Anket formu aracılığı ile yapılan veri toplama aşamasında, 91 başhekim ve 90 hastane müdürü olmak üzere toplam 181 yöneticiden cevap alınmış ve araştırmaya katılım oranı % 90.5 olmuştur. Araştırma ile, seçilen hastanelerde çalışan başhekim ve hastane müdürlerinin; `tanımlayıcı özellikleri` ile `mevcut sistemde tıbbi ve idari hizmetlere ait yetkilerini kullanabilme durumları`, `özerk hastane modelinin geneli ve ilkeleri` ve `özel hastane modelinin geneli ve ilkeleri` konusundaki görüşleri alınmıştır. Araştırma sonunda; başhekimlerin % 68'inin cerrahi dallardan birisinde uzmanlık sahibi ve hastane müdürlerinin % 50'sinin Sağlık İdaresi Yüksek Okulu mezunu olduğu belirlenmiştir. Başhekimlerin yaş ortalaması 46, meslekte çalışma sürelerinin ortalaması 22 yıl ve yöneticilik sürelerinin ortalaması 6 yıl olarak bulunmuştur. Aynı özellikler açısından hastane müdürlerinin; yaş ortalaması 42, meslekte çalışma sürelerinin ortalaması 18 yıl ve yöneticilik sürelerinin ortalaması 14 yıl olarak bulunmuştur. Araştırma sonucunda, başhekimlerin % 88'i, hastane müdürlerinin ise % 74'ü mezuniyet sonrası bir eğitime ihtiyaç duyduğunu belirtmiştir. Araştırma kapsamında, başhekim ve hastane müdürlerine mevcut sistemde tıbbi ve idari hizmetlere ait yetkilerini kullanabilme durumları sorulmuş; başhekimlerin % 50' si tıbbi ve idari hizmetlere ait yetkilerini `orta, az ya da hiç` kullanamadığını belirtmiş, bunun en büyük nedeni olarak da `merkeziyetçi yönetim` ve `siyasi nedenler` i göstermiştir. Hastane müdürlerinin ise % 66' sı idari hizmetlere ait yetkilerini `orta, az ya da hiç` kullanamadığını belirterek bunun en sık nedeni olarak `mevzuatta yetki-sorumluluk kargaşası olması` m göstermiştir. IV:&BİIrRüİC'P One of the important outcomes of this section is that; head doctors and administrative directors of public and Social Security Institution hospitals have indicated that they can not use their medical and administrative authority to the full extent. During the study, the head doctors' and administrative directors' opinions about the autonomous hospital system's `principles` and `general outlines` which were stated in the questionnaire, were asked for. 99% of the head doctors and the administrative directors answered as `unavoidable / necessary` in terms of `general outlines of the autonomous hospital model` or `autonomisation in hospital services delivery`. The opinions of each hospital manager and administrative director were asked about the `principles` (stated in the questionnaire) of the autonomous hospital and more than 90% have stated affirmative opinions on all principles. `Autonomy in the preparation and implementation of the investment and the procurement plans` and `autonomy in employment of personnel` principles had the highest positive scores. Another important outcome was that 80% of the head doctors and 97% of the administrative directors have expressed that `specialization in hospital management` is `unavoidable / necessary`. At the end of the questionnaire, the opinions of each head doctor and administrative director were asked about the the private hospital system's `principles` and `general outlines` which were stated in the questionnaire. In this context, opinions of the head doctors and the administrative directors were not very affirmative about privatisation; but in general; though they were positive towards `the hospitals should seek profit` principle, they were more conservative on the ` transferring the ownership of the hospitals to the private sector` principle. Another objective of the study was to inform the hospital managers (in chosen hospitals) about autonomous and private hospital models; and in the middle and long term, to encourage them to think about these models and make use of new ideas and opinions during the health reform process. Key Words : `Autonomisity `and `Privatization` in hospital services delivery, Decentralization. Vll 86