Search

�� ������������ ������������������������������ ���������������� ������������������ ���������������������� ���������������� ������������������������ ��������������������, ���� ������������������ ����������. ������������������ ������������������ ������������������������ �������������������� ������������ ������������������ ���� ������������ ���������������� ����������������, ���� �� ������������������ ������������������ ������������, �������������������������������� ���������� ���������������� ������������������������ ��������������, �������������� ���� ���������������������� �������������������� ������������������������������ ������������. �������������� �������������������� �� ���������������������� �������� �������������������� ������������ ������������������������ ������������������ ���������� ���������������������������� ���������������������� ��� ������������������������������, ��������������, ����������������, ���������������������������� ���� ������������ ������������������������ ���������������������������� ����������������, ���� �� ���������������� ���������������� �������� �������������������������� ���������������������� ��� ������������������������ ���������������� ������������������-�������������������� �� ������ ���������������������� ������������������������ ��� ���������������� ������������������������. ���� ���������� �������������� ���������������������������� �������������� �������������� �������������������������� ������������ ������ ��������������, ������������������ ���������������� ���������������������� �������������� �������������������� ������������ ���� ����������������������, �� ������������������������ �������� �������������������� �� ���������������������������� ���������������������� ������������������. ������������ ����������������, ������ �������������������� ������������������ ���������������������� ������ �� ������������, ������ ���������� �������������� ���������� ���������������� ���������������� �������������������������� �� �������������������� ������������������������ �������������������� ��������������������, �� ������������������������������ �������������������������� ����������������, ���� ������������ �������������� ������������������ �������������� ������������������������. ���������������������� ������������ �������������������������� ���������������� ������������ �������������������� �������������� ���� ���������������������� ���� ������������������������������, ������������������ ������������������������ ����������������, ���� ������������������ �� ����������������������������. �������������� ���������������� �������������� ���� ���������������� ���������������� �������������������� ������������ �� ������������. ����, ������ �������������������� �� ������������, ���������������������� ���������������� �������������� ���������������� �������������� ������������������������, ������ �� ��������������, ���������������������� �������������� �� ���������������������� ������������������ ������ ���������������������� ��������������������. �������������������� ������ ������������������������ ������������������ �������� ������������ ���� ���������������������� �������������� ������������, ������������ ���������������������� ������������������������ ��������������������, ������������ �������������������� ������������ �� ������������ ���������������� ��������������������., Th e article examines the key tendencies of modern methods of teaching literature and explicates their ���painful��� points. Th e authors explain the crisis in literature teaching not only by the ���decline��� of the readers, but also by the confusion of reading strategies, the spread of such school reading practices that are alien to the perception of a literary text. Th e task of forming various types of functional literacy ��� communicative, everyday, legal, informational, ��� actively introduced nowadays into the literature class not only contradicts artistic perception, but also distorts the main goal of literary education: the literary development of students with its central ���mechanism��� ��� the analysis of the literary work. At the stage of analysis, complex analytical work with the text, the thoughtful practice of close reading is replaced by various types of this work���s management, largely associated with the unjustifi ed use of innovations. Th e authors note that negative tendencies are also being intensifi ed because a large part of teachers have lost the idea of the content of the reading training, of the laws of literary evolution, of the specifi city of literary work analysis at school. A critical analysis of the dialogical situations of the lessons of literature has shown their dependence on the sociological, ethical problems of the past, not related to the present. Russian classics require a high tension of thoughts and feelings from the reader, but as it is proved in this article, modern readers tend to avoid complex works, topics and problems, preferring to escape into light text or virtual reality. Th e study is based on authors��� experience of working with the high school students, on their analysis of modern methodological literature, abstracts of lessons and websites created by the teachers of literature.

В статье дано научное обоснование системы методов и приёмов, реализующих воспитательный потенциал уроков литературы. Обзор методических исследований XX – ХХI веков показывает, что научно-методическое сообщество исследует воспитательное значение уроков в разных направлениях. Авторы выделяют метод сопоставления как наиболее эффективное средство анализа художественного произведения, способствующее постижению ценностных ориентаций на уроках литературы. В качестве экспериментального метода исследования использован опрос учеников 8 класса. Дана сопоставительная характеристика героев трёх произведений (А.С. Пушкин «Капитанская дочка», Д.И. Фонвизин «Недоросль», Д.К. Сивцев-Суорун Омоллоон «Харанаҕа тыкпыт сырдык») с точки зрения воспитания и образования современной молодёжи. В результате определены педагогические условия, способствующие реализации воспитательного потенциала уроков литературы., The article provides a scientific substantiation of a system of methods and techniques that realize the educational potential of literature lessons. A review of methodological studies of the XX– XXI centuries shows that the scientific and methodological community is exploring the educational value of lessons in different directions. The authors highlight the comparison method as the most effective means of analyzing a work of art, contributing to the comprehension of value orientations in literature lessons. As an experimental research method, a survey of 8th grade students was used. A comparative characteristic of the heroes of three works is given (A.S. Pushkin “The Captain’s Daughter”, D.I. Fonvizin “Minor”, D.K. Sivtsev-Suorun Omolloon “Haranaha tykpyt sydyk”) from the point of view of upbringing and education of modern youth. As a result, pedagogical conditions are identified that contribute to the implementation of the educational potential of literature lessons.

Визначено основні виклики й критерії духовного виховання учнів. Підкреслено, що твори української літератури, зокрема сентиментальні повісті й оповідання Григорія Квітки-Основ’яненка, відіграють важливу роль в системі укладання шкали загальнолюдських цінностей. Наголошено, що художній текст спонукає до духовного очищення., The basic challenges and criteria of spiritual education of students are determined. It was emphasized that the works of Ukrainian literature, in particular the sentimental novels and short stories of Gregory Kvitka-Osnovyanenko, play an important role in the system for concluding a scale of universal human values. It is noted that the artistic text encourages spiritual purification. The analysis was carried out on the example works by G. Kvitka-Osnovyanenko. It is emphasized that G. Kvitka-Osnovyanenko as a new-time writer no longer applies the principles of four-dimensional methods of interpreting the Bible as a stylistic and formative dominant in the process of artistic creation of the Christian model of the world. However, the Bible is present in the author's artistic texts at the level of allusions, reminiscences, paraphrases. G. Kvitka-Osnovyanenko by depiction of reality, as well as baroque artists such as, for example, Ioannikiy Galyatovskiy or Grigoriy Skovoroda, within the limits of the canons of biblical hermeneutics, shared the ambient «heavenly» and «earthly» spheres. The writer preferred the «heavenly» that a person can achieve after biological death, which he was not aware of as end, but as the beginning of a new existence., Определены основные вызовы и критерии духовного воспитания учащихся. Подчеркнуто, что произведения украинской литературы, в частности сентиментальные повести и рассказы Григория Квитки-Основьяненко, играют важную роль в системе определения шкалы общечеловеческих ценностей. Отмечено, что художественный текст побуждает к духовному очищению.

Divan edebiyatı devri eserleri, uygun inceleme yöntemlerinden yararlanılması kaydıyla, öğrencilerin bilişsel-duyuşsal yeteneklerini geliştirir ve onlara nitelikli bir güzellik algısı edinmeleri noktasında katkı sağlar. Ne var ki Tanzimat'la birlikte divan edebiyatı ve bu edebî dönemin özellikleri farklı nedenlerden ötürü etkisini kaybetmiştir. Öğrenciler bu dönemin lisanına, güzellik anlayışına, biçim hususiyetlerine ve anlatım şekillerine iyice yabancılaşmışlardır. "Ortaöğretim Öğrencilerinin Divan Edebiyatına Bakışı: Çorum İl Merkezi Örneği" baş-lıklı bu incelemede divan edebiyatı hususunda öğrencilerin belleğine yerleşen düşünceler tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada sorunların fark edilmesi için divan edebiyatının idrakiyle alakalı öngörüler üstünden likert ölçeğine bağlı anket oluşturulmuştur. Divan edebiyatıyla ilgili ders almış, ortaöğretim onuncu sınıfta olan öğrencilere divan edebiyatıyla alakalı sorular yöneltilerek bulgular derlenmiştir. Toplanan bulgular, SPSS yazılımında çözümlenerek bu verilerin frekans ayrımları ile yüzdelik dilimleri belirlenmiştir. Üç bölümden oluşan tezin ilk bölümünde araştırma ile ilgili hususlar hakkında bilgiler verilirken ikinci bölümünde araştırma ile ilgili çalışmalar ve nihâyet üçüncü bölümünde ise araştırma ile elde edilen bulgular açıklanmıştır. İnceleme bitiminde ortaya çıkan veriler ışığında da divan edebiyatının öğrencilerin gö-zünde olumsuz bir şekilde algılanmasında en önemli hususun döneme ait dilin anlaşıl-masındaki zorluklar olduğu ortaya çıkmıştır. The literary works of Divan Literature period improve the cognitive abilities of our students with the method of examination and create a sense of beauty in the stu-dents. However, nowadays Divan literature and traditions of this literary period seem like it is losing some value for some reason and our students are alienated to the lan-guage, form features and expression forms of this literature. In this research titled "Students' Views on Divan Literature in Secondary Educa-tion: The Case of Çorum Provincial Center", the thoughts about Divan Literature settled in the memory of our students have been determined. In this sense, a questionnaire based on the Likert scale was prepared based on the assumptions about the perception of Divan Literature in order to identify the prob-lems. The students who were in the tenth grade of secondary education who had studied Divan literature were asked questions about Divan literature and data were collected. The collected data were analyzed by SPSS software and frequency fractions and percentages of these data were determined. In the first part of the thesis which consists of two sections, while giving infor-mation about the general aspects of the research; in the second part, the general results related to the research are explained. At the end of the examination, it became clear that the most striking points which influence the students' interpretation of the Divan literature are the difficulties in understanding the dialect of the relevant period. İÇİNDEKİLER Sayfa ÖZET -- i ABSTRACT -- ii İÇİNDEKİLER -- iii TABLOLAR DİZİNİ -- v KISALTMALAR -- vi ÖN SÖZ -- vii GİRİŞ -- 1 1. ARAŞTIRMANIN TEMEL PROBLEMİ -- 1 2. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ VE AMACI -- 7 3. DİVAN EDEBİYATI (XIV – XIX. YÜZYIL) -- 7 BİRİNCİ BÖLÜM: ARAŞTIRMA İLE İLGİLİ HUSUSLAR 1.1. YÖNTEM -- 12 1.2. ARAŞTIRMANIN EVRENİ VE ÖRNEKLEM -- 13 1.2.1. Araştırmanın Evreni -- 13 1.2.2. Örneklem -- 15 1.3. VERİLERİN TOPLANMASI VE ANALİZİ -- 17 1.3.1. Verilerin Toplanması ve Analiz -- 17 1.3.2. SPSS Programı -- 18 İKİNCİ BÖLÜM: ARAŞTIRMA İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR 2.1. TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETİMİ -- 22 2.2. ALANLA İLGİLİ YAPILMIŞ ÇALIŞMALAR -- 24 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: ARAŞTIRMA İLE İLGİLİ BULGULAR iv 3.1. BAĞIMSIZ DEĞİŞKENLERE GÖRE DAĞILIM -- 29 3.1.1. Cinsiyete Göre Dağılım -- -- 29 3.1.2.Okul Türüne Göre Dağılım -- 30 3.2. ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN DİVAN EDEBİYATINA BAKIŞI -- 31 SONUÇ VE ÖNERİLER -- 51 KAYNAKÇA -- 57 EKLER -- 60 EK-1 -- 61 EK-2 -- 62 EK-3 -- 64 EK-4 -- 66 EK-5 -- -- 86 EK-6 -- 88

Eğitim- öğretimde dersi destekleyen ders kitaplarının kullanılması, dersin kazanımlarına ulaşılması açısından son derece önemlidir. Türkiye'de okul türlerine bakılmaksızın tüm derslerde olduğu gibi Türk Edebiyatı derslerinde de Milli Eğitim Bakanlığının (MEB) okullara gönderdiği ders kitabı üzerinden öğretim yapılması istenmektedir. Edebiyat öğretiminde mevcut ders kitaplarının farklı okul türlerinde öğrenim gören öğrencilerin düzeylerine uygunluğunu değerlendirmek, farklı tür okullarda edebiyat öğretiminde aynı ders kitabının kullanımı konusunda öğretmen görüşlerini almak ve edebiyat derslerinde ders kitabının önemine ve hazırlanma aşamasındaki hususlara dikkat çekmek amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Ayrıca yapılan çalışmayla yeni hazırlanacak ya da hazırlanmakta olan ders kitapları ve öğretim programlarına da veri sağlanmaya çalışılmıştır. Çalışma verilerini toplamak için anket hazırlanmış, hazırlanma aşamasında beş uzman görüşü alınmıştır. Anket formları farklı türlerdeki 12 ortaöğretim kurumunda görev yapan 86 edebiyat öğretmenine uygulanmış, Türk edebiyatı derslerinde ders kitabının kullanılma sıklığı, ders kitabı dışında ek materyale ihtiyaç duyma sıklığı, Türk edebiyatı derslerinde en çok kullanılan ders materyalleri ile ilgili maddelerle beraber değişimleri görebilmek için çapraz tablolar oluşturulmuştur. Verilerin analizinde SPSS- 16 İstatistik Programı kullanılmıştır. Sonuçlar tablolar halinde verilmiş, elde edilen sonuçlar niteliksel olarak yorumlanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın sonucunda genel olarak farklı tür ortaöğretim kurumlarında şu anda okutulmakta olan edebiyat öğretimine yönelik ders kitaplarının okul düzeyleri ve öğrenci hazırbulunuşlukları dikkate alınarak hazırlanmadığı, okutulan kitapların içerik, şekil, dil ve anlatım özelliklerinin bazı tür okullarda öğrenim gören öğrencilerin seviyelerinin çok üstünde olduğu, farklı okul türlerinde aynı ders kitabının okutulmasının eşitlik ilkesine aykırı bir durum oluşturduğu öğretmen görüşlerine dayanarak belirlenmiştir. Böylelikle okul türlerinin öğrenci yetiştirmedeki amaçlarına ve öğrencilerin düzeylerine uygun olarak ders kitaplarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiği düşünülmektedir. Ayrıca en azından düşük puanla öğrenci alan meslek liseleri ve bazı Anadolu imam hatip liseleri ile sınav puanı ve özel yetenek sınavının sonucuna göre öğrenci alan spor liseleri, güzel sanatlar liselerinde okutulan kitapların; yüksek puanla öğrenci alan fen liseleri, sosyal bilimler liseleri ve Anadolu liselerinde okutulan kitaplarla aynı olmaması gerektiği elde edilen somut veriler arasındadır. Veriler ve verilerden edinilen sonuçlar MEB'in tüm okul türlerinde aynı ders kitabının okutulmasına yönelik uygulamasının yeniden gözden geçirilmesi yönünde olup edebiyat derslerinde okutulan kitapların içeriğinin ve görselliğinin öğrenciye uygun hale getirilmesinin öğrencinin zihinsel gelişimine olumlu katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Belirlenen bu durumdan hareketle araştırmanın sonuçları ortaya çıktıktan sonra çalışmanın sonunda eğitim-öğretimin birinci derecede paydaşları olan Türk edebiyatı, dil ve anlatım, Türk dili ve edebiyatı programlarına, ders kitabı hazırlayanlara, tüm öğretmenlere bu alanda ya da başka alanlarda araştırma yapacaklara yönelik önerilere de yer verilmiştir. It is of great importance to use supplementary material in education in order to reach course objectives. In Turkey, like other courses, the same textbooks which are determined by Ministry of National Education are used by all types of schools in Turkish Literature course, too. In this study, we aim to both assess suitability of the official textbooks for students and obtain teachers' opinion on using the same textbooks for Turkish Literature course. We also aim to give supportive data for preparation of future textbooks and educational programs. To gather information for our study a questionnaire has been prepared with the help five experts. Then the questionnaire has been applied to 86 selected literature teachers working at 12 different state high-schools in Ankara. We made crosstab analysis of usage frequency of textbooks, frequency of need for additional material and the most frequently used materials in Turkish literature courses with the help of SPSS-16 statistical software tool. Analysis results are presented as tables with detailed comments throughout the study. According to our study results obtained from teachers' opinions, we reached to conclusion that, textbooks are not well prepared to cover all students' needs and readiness attending different types of state schools present and they contain some verbal or visual content above students' perception and capacity, contradicting policy of equality of opportunities. Therefore, a review of textbooks is needed in order to meet school's goals and student's level of understanding. Another solid conclusion we made is that schools such as science, social studies and Anatolian high schools that select students from higher ranks based on exam results should be given different textbooks than schools accepting students from lower ranks such as vocational schools. Our research also points out that using the same textbooks for all kinds of schools present may not be a good idea so this decision might be reconsidered. Textbooks made suitable for students will help them learn the subject easily improving mental capability. We hope that our study sheds some light to our primary stakeholders Turkish Literature course teachers, Turkish Literature curriculum decision makers, Turkish Literature textbook preparers, other teachers and others who want to do research in this field. 134

Edebiyat dersi birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de oldukça büyük öneme sahip bir derstir. Edebiyat dersi; kültürün aktarılması, estetik zevkin dile getirilmesi, okuduğunu kavrama ve düşüncelere ifade etme gibi birçok özelliğin kazandırılmasında önemli rol oynar. Bu çalışmada ortaöğretimde eğitim görmekte olan 11. sınıf öğrencilerinin Türk Edebiyatı dersine ilişkin tutumları çeşitli değişkenler ışığında incelenmiştir. Nicel araştırma yaklaşımıyla gerçekleştirilen bu çalışmada ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışma 2017-2018 eğitim - öğretim yılında altı farklı okul türünde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 362'si erkek ve 456'si kız olmak üzere toplamda 819 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Veyis (2015) tarafından geliştirilen ilgi, önem, kaçınma ve bilgi alt boyutlarını barındıran toplamda 27 maddelik Türk Edebiyatı Dersine Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesi adına betimleyici istatistikler, bağımsız örneklemde t testi, tek yönlü ANOVA ve Pearson Kolerasyon analizleri kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre cinsiyet, okul türü, kitap okuma sıklığı, sosyal medyada geçirilen süre, baba kitap okuma sıklığı değişkenlerinde anlamlı istatiksel farklar bulunmuştur. Buna karşın kültürel etkinlik sayısı, anne kitap okuma sıklığı, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi, aile aylık geliri ve yetişilen kültür ve ortam değişkenlerinde anlamlı istatiksel farklılıklar bulunmamıştır. Bunun yanında öğrencilerin Türk Edebiyatı dersine yönelik tutumlarıyla Türk Edebiyatı akademik başarısı ve genel akademik başarı arasında istatiksel anlamda bir ilişki olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin tutumlarının geliştirilmesi açısından öğrencilerin sosyal medyayı daha bilinçli kullanması yönünde önlemlerin alınması ve daha fazla kitap okumaya teşvik edilmesi gibi bazı önerilerde bulunulmuştur. Literature course has also rather great importance in Turkey as in many other countries. Literature class; to convey cultural properties, to express aesthetic pleasure, to comprehend what you read and to express your thoughts. In this study, the attitudes of 11th grade students in secondary education to Turkish literature course were examined according to various variables. In this study, correlational survey model was used from quantitative research approaches. This study was conducted in six different school types in the academic year of 2017-2018. The study group consisted of 819 students, 362 male and 456 female students. As a means of collecting data in the study, a Toplam of 27 items of Attitude Scale Towards Turkish Literature Lesson were used, which were developed by Veyis (2015) in terms of interest, importance, avoidance and information. Descriptive statistics, independent samples test, one way ANOVA and Pearson Correlation analysis were used to analyze the obtained data. According to the results obtained from the research, significant statistical differences were found in variables such as gender, school type, book reading frequency, time spent in social media, father reading frequency. On the other hand, there were no significant statistical differences in the number of cultural activities, mother book reading frequency, mother education level, father education level, family monthly income and cultured and environment variables. Besides, it has been determined that there is a low level of relationship between the students' attitudes towards Turkish literature and the academic success of Turkish literature and overall academic achievement. As a result of the research, some suggestions have been made, such as encouraging them to read more books and encouraging students to use social media more consciously in order to improve their attitudes. 132

06.03.2018 tarih ve 30352 sayılı Resmi gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. İbrahim Aşkî Tanık'ın Edebiyat Dersi Hülâsaları adlı eseri üzerinde yapılan bu tez çalışmasında, ilk olarak İbrahim Aşkî Tanık'ın Edebiyat Dersi Hülâsaları adlı eseri Osmanlı Türkçesinden Latin harflerine aktarılmış daha sonra bu eser, edebiyat tarihi açısından önem arz eden diğer edebiyat tarihleri ile karşılaştırılmıştır. Karşılaştırılma yapılırken İbrahim Aşkî'nin eserinde edebiyat tarihini nasıl ele aldığı, sınıflandırmayı neye göre yaptığı, sanatçıları ve eserlerini dönemler içerisinde ayırırken neleri göz önünde tuttuğu belirlenmiştir. Tez çalışmasının daha açıklayıcı olabilmesi için tezin sonunda bir sözlük oluşturularak İbrahim Aşkî'nin eserinde yer alan bazı kelimelerin anlamlarına da yer verilmiştir. In this thesis, which is on the work of art named Edebiyat Dersi Hülâsaları by İbrahim Aşkî Tanık, firstly the work is latinized from Ottoman Turkish, and then its compared to other History of Literature works which have importance in the literature. In İbrahim Aşkî's works, how the history of literature is handled, how things are classfied, what aspects are considered important are specified in this thesis. İn order for clearance of the thesis, in the end, a dictionary is created for the Ottoman Turkish words Aşkî used in his work of art.

В статье сообщается о трудностях детей с патологией речи в овладении родным языком. Отмечена роль уроков литературы в развитии у этих школьников умений репродуцировать и самостоятельно строить монологи. Предложены диагностические материалы, с помощью которых учитель русского языка и литературы может оценить качество описательных рассказов детей среднего школьного возраста с тяжелыми нарушениями речи. Представлены основные результаты обследования учеников 6-го класса с патологией речи с использованием трех диагностических заданий. Проанализированы специфические ошибки, допущенные детьми., The article reports on the difficulties of children with speech pathology in mastering native language. The role of literature lessons in the development among these schoolkids ability to reproduce and independently build monologues is noted. Diagnostic materials are proposed, with the help of which Russian language teacher can evaluate the quality of descriptive stories by children of average school age with severe speech disorders. The main results of 6th grade pupils with speech pathology survey using three diagnostic tasks are presented. Specific mistakes made by children are analyzed., №V11 (2017)

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Bu çalışmada internet destekli yapılandırmacı bir öğretim yöntemi olan ağ araştırmasının Türk Edebiyatı-10 dersi işlenişinde "Mektup" ünitesindeki öğrenci başarısına etkisi araştırılmıştır. Bu amaç doğrultusunda öntest-sontest kontrol gruplu deneysel bir araştırma tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Pendik 80. Yıl Nuh Çimento Anadolu Lisesi 10. sınıf (N=58) öğrencileri oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan Başarı Testi öntest ile sontest ve öğrencilere yazdırılan uygulama öncesi mektuplar ile uygulama sonrası mektuplar kullanılmıştır. Toplam 8 sınıftan oluşan çalışma evreninden sınıflar rastgele olarak deney ve kontrol grubuna atanmıştır. Yansız atama ile yapılan gruplardan 10-H sınıfı kontrol grubu; 10-F sınıfı da deney grubu olarak belirlenmiştir. Deney grubu öğrencilerine hazırlanan ağ araştırması yöntemi uygulanırken kontrol grubu öğrencileri ile de geleneksel yöntemlerle ders işlenmiştir. Her iki gruba da uygulama öncesinde öntest uygulandığı gibi uygulama sonrasında sontest uygulanmıştır. Öğretim etkinliği her iki grup için de 3 hafta 9 ders saati boyunca devam etmiştir. Araştırma sonucunda kontrol ve deney grubu öntest-sontest başarı puanları ve mektup yazma başarıları karşılaştırıldığında, ağ araştırması yöntemi ile geleneksel öğretim yönteminin deney ve kontrol grubu başarılarına benzer düzeyde etki etki (p>.0.5) ettiği saptanmıştır. Nitel verilerin analizi, kontrol grubu öğrencilerinin mektup yazma ile ilgili kuralları daha çok uyguladıklarını göstermektedir., This study investigates the effect of Webquests, a constructivist teaching methodology supported by the Internet, on student success in a given course unit, Mektup 'Letter', in conducting the class Turkish Literature-10. With this goal in mind, an experimental study was designed with a pre- and post-test that involves a control group. The sample of this study were composed of the 10th year students attending the Pendik 80. Yıl Nuh Çimento High School (n=58). The data collection tools consisted of a pre- and post-test achievement exam, both of which were prepared by the current researcher, as well as letters the students were asked to write both before and after the task. The target population of the study was composed of a total of 8 classes, which were randomly assigned to experimental and control groups. Out of these groups, which have been formed through randomization, the class 10-H was determined as the control group, and 10-F as the experimental group. While the students in the experimental group went through the course via a Webquest-based methodology, those in the control group did so through traditional methods. Both groups had to take a pre-test before the application and a post-test afterwards. The teaching process took 3 weeks, over the course of 9 class hours, for both groups. The data that were collected from the achievement tests and the letter writing activity were analyzed using the SPSS 12 statistical software. The results of the experiments and a comparison between the pre- and post-test scores of the experimental and control groups indicate that the Webquest-based and traditional teaching methodologies have the same effect on the success rates of experimental and control groups; that is, there was no statistically significant difference between the two groups (p>.05).

Bu çalışmada klasik Türk edebiyatı metinlerinin altıncı sınıf Türkçe dersi `Duygular` teması çerçevesinde kullanılabilirliği incelenmiştir. Çalışma klasik Türk edebiyatı metinleriyle hazırlanan Türkçe dersi altıncı sınıf duygular temasının öğretilmesinin öğrencilerin akademik başarılarına, tutumlarına ve öğrenci görüşlerine etkisinin belirlenmesi üzerine yapılandırılmıştır. Karma araştırma desenlerinden keşfedici desenin kullanıldığı bu çalışmada süreç, öncelikle nitel aşama ile başlamış, ardından nicel aşamaya geçilmiştir. Çalışmanın birinci aşamasında doküman analizi ile nitel verilere ulaşılmış ve Klasik Türk Edebiyatı Metinleriyle Hazırlanan Ders İçeriği (KTEMHDİ) oluşturulmuştur. Çalışmanın ikinci aşamasında başarı testleri ve tutum ölçeğinden elde edilen veriler, KTEMHDİ'nin uygulanmasının etkisini belirlemek için kullanılmıştır. Nitel aşama ile nicel aşama arasında bağlantının kurulmasına yardımcı ve destekleyici verilerin elde edilebilmesi ve nicel süreci tamamlayıcı olarak öğrencilerle görüşmeler yapılmıştır. Erzincan ili Merkez ilçesindeki bir ortaokuldaki -6. sınıflarda öğrenim gören- 40 kişilik deney ve 36 kişilik kontrol olmak üzere 76 kişilik örneklem grubunda çalışma 6 hafta yürütülmüştür. Çalışmada Klasik Türk Edebiyatı başarı Testi (KTEBT), Türkçe Dersi Başarı Testi (TDBT), Klasik Türk Edebiyatı Tutum Ölçeği (KTETÖ) ve Yarı Yapılandırılmış Öğrenci Görüşme Formu (YYÖGF) ile veriler elde edilmiştir. KTEBT ve TDBT ön test son test ve kalıcılık testi olarak; KTETÖ ise ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Başarı testleri ile tutum ölçeğinden elde edilen veriler SPSS 22 paket programı ile analiz edilmiştir. KTEBT ön test son test puanlarının karşılaştırılmasında bağımlı örneklemler için t testi, TDBT ön test son test puanlarının karşılaştırılmasında bağımsız örneklemler için t testi, tutum ölçeğinin ön test son test puanlarının karşılaştırılmasında bağımlı örneklemler için t testi; başarı testlerinin ön test, son test ve kalıcılık testi puanlarının karşılaştırılmasında ise ilişkili örneklemler için tek faktörlü ANOVA kullanılmıştır. Çalışma sonunda görüşmelerden elde edilen veriler ise betimsel ve içerik analiz ile tablolaştırılarak analiz edilmiştir. Uygulama sonunda son test olarak yapılan başarı testleri ile uygulamanın bitiminden 4 hafta sonra yapılan kalıcılık testlerinin sonuçları 6. sınıf öğrencilerinin belirlenen kazanımları gerçekleştirebildiğini göstermektedir. Uygulama öncesinde ve sonrasında yapılan tutum ölçeği sonuçları ise gerçekleştirilen uygulamanın öğrencilerin KTE'ye karşı tutumlarında olumlu değişiklikler meydana getirdiğini göstermektedir. Uygulama sonrasında öğrencilerle yapılan görüşmeler de tutum ölçeğinden elde edilen sonuçlarla paralellik göstermektedir. Öğrencilerin araştırmacı tarafından hazırlanan ders içeriğine ve Türkçe dersine, diğer Türkçe derslerinden daha çok ilgi duyduğu ve beğendiği; benzer şartlarda sunulacak KTE'nin Türkçe dersinde yer almasını istediği sonucuna ulaşılmıştır. In this study, the suitability of classical Turkish Literature texts for the theme of `Emotions` in the 6th grade Turkish course was examined.The study aimed at investigating the influence of teaching the emotions theme in sixth grade Turkish course via classical Turkish literature texts on students' achievement, attitudes, and views. The process of this study, which was designed in exploratory pattern, primarily began with a qualitative phase, and then continued in a quantitative phase. In the first stage of the study, qualitative data was obtained through document analysis and a Course Content Consisted of Classical Turkish Literature Texts (CCCTLT) was prepared. In the second phase of the study, the data gathered from achievement tests and the attitude scale was used to determine the effect of the practice of CCCTLT. Interviews were held with students to reach data supporting the connections between the quantitative and qualitative phases, and to complement quantitative phase. In a secondary school in central Erzincan, the study was realized with a sample of 76 sixth grade students, 40 of which were treated as experimental group, and 36 of which were determined as control group. The data were collected through Classical Turkish Literature Achievement Test (CTLAT), Turkish Course Achievement Test (TCAT), Classical Turkish Literature Attitude Scale (CTLAS), and Semi- Structured Student Interview Form (SSSIF). CTLAT and TCAT were supplied as pre-tests, post- tests and retention- tests while CTLAS was supplied as pre-test and post- test. The data gained from the achievement tests and the attitude scale were analysed via SPSS 22 statistics program. In comparing pre- test and post- test scores; t- test for dependent samples was used for CTLAT, as for TCAT, t –test for independent samples was used while for CTLAS, t- test for dependent samples was used. To compare pre- test, post- test and retention- tests scores of the achievement tests, single-factor ANOVA for related samples was used. The data obtained from the semi-structured interviews were analyzed in tables via descriptive and content analysis. The results of the achievement tests, which were held as post- tests at the end of the practice; and the retention tests, which were applied 4 weeks after the practice indicate that the 6th grade students could acquire intended learning outcomes. The results of the attitude scale held both before and after the practice suggest that the practice changed students' attitudes towards classical Turkish Literature positively. The interviews held with students after the practice are parallel with the results gained from the attitude scale. It is concluded that students are more interested in and in favour of the course content and Turkish course prepared by the researcher herself rather than other Turkish course contents, and that they demand classical Turkish Literature to be presented in similar way in Turkish courses. 259

11. sınıf Türk Edebiyatı ders kitabındaki metinleri ve işleme yöntemini değerlendirmek, dersle ilgili mevcut programın sorunlarını belirlemek ve yeni hazırlanacak öğretim programına veri sağlamak amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Çalışma verilerini toplamak için son test kontrol gruplu deneysel model tercih edilmiştir. Farklı eğitim programlarının uygulandığı üç okuldan birer deney ve kontrol grubu belirlenmiştir. Deney grubunda 55, kontrol grubunda 53 olmak üzere toplam 108 kişilik çalışma grubu oluşturulmuştur. Ders kitabında belirlenen dört metin ders planına göre öğrencilere uygulanmıştır. Kontrol grubunda ders kitabındaki metinler geleneksel metin işleme yöntemine göre uygulanmış; deney grubunda aynı metinler metin dil bilimi verilerine göre tekrar hazırlanarak bu verilere uygun geliştirilen bir yöntemle işlenmiştir. İki yöntem arasındaki farkı belirlemek için uygulanan ölçme testinin sonuçları IBM SPSS Statistics 23.0 paket programı ile değerlendirilmiştir. Elde edilen verilere, grup varyanslarının homojenliğini belirlemek için Levene testi uygulanmıştır. Daha sonra grupların ölçme testinden aldıkları puanların aritmetik ortalamaları (M) ve standart sapmaları (SD) hesaplanmış, ortalamalar arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını sınamak için bağımsız t testi uygulanmıştır. Sonuçlar tablolar hâlinde verilmiş, elde edilen sonuçlar niteliksel olarak gerekçelendirilmeye çalışılmıştır. Genel olarak metin dil bilimsel çözümleme yöntemiyle geleneksel metin işleme yöntemi arasında metnin anlaşılması konusunda metin dil bilimsel çözümleme yöntemi lehine anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Böylelikle metin dil bilim verilerine göre hazırlanan bir metnin uygun yöntemlerle işlenmesi gerektiği gerçeği ortaya çıkmıştır. Yaptığımız alan araştırması sonucunda elde ettiğimiz somut veriler, Türk Edebiyatı dersinin eğitim programının ve ders kitaplarının metin dil bilimin temel ilkelerine göre yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini göstermektedir. Beyin-dil ilişkisi üzerine sistematik ve yaygın araştırmaların verilerine dayalı olarak bütün dünyada bir yöntem değil bir bilim alanı olarak kabul edilen metin dil bilimi verilerinden yararlanmanın öğrencilerin zihinsel gelişimleri için faydalı olacağı düşünülmektedir. Belirlenen bu durumdan hareketle araştırmalarımızın sonuçları ortaya çıktıktan sonra tezimizin sonunda eğitim için birinci derecede paydaş özelliği olan Türk Edebiyatı dersinin öğretim programına, ders kitabına, Türk dili ve edebiyatı öğretmenliği eğitimine, okul yönetimine, öğrencilere, öğretmenlere, velilere ve bu alanda araştırma yapacaklara yönelik önerilere yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler : Metin dil bilimi, 11. sınıf Türk Edebiyatı dersi, metin çözümleme, edebiyat eğitimi, The purposes of the study are evaluation of 11th Grade Turkish Literature Book's Text Structures and Processing Methods, determining the problems of the current course program and providing data to new instructional program. Posttest controlled group model was used to collect data. Experimental and control groups were taken from three different schools which were used different teaching program. There were 108 number of subjects, 55 subjects belongs to experimental group and 53 subjects to control group. Four different texts taken from course book were applied to students according to the lesson plan. The texts for the control group were applied according to the traditional textual processing method and the texts for experimental group were applied by revising the same texts with the linguistic processing method. IBM SPSS Statistics 23.0 was used to determine the difference of two implementation measuring results. To determine the homogeneity of group variance, levene test was applied. Then, the mean (M) and standart deviations (SD) of groups evaluation tests were calculated and to understand whether there was a significant difference or not, independent t-test were used. Results were given with tables and provided qualitative justifications. According to the results, there is a significant difference between text linguistic method and traditional method. Text understanding was better on text linguistic processing. Text linguistic processing method which investigated after the neuro-science studies should be applied to Turkish language and literature teaching programs because of the benefits of cognitive development of the students. There were given the suggestions to Turkish literature instruction program and its course book, Turkish language and literature teaching, school administration, teachers, parents and researchers who will study in this area.Key Words : Text Linguistic, 11th Grade Turkish Literature Course, Text Processing, Literature Education 178

Bu araştırma, Türkiye'de ortaöğretimde okutulmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından onaylanmış olan 2011 tarihli Ortaöğretim Türk Edebiyatı Dersi (9-12. Sınıflar) öğretim programı ile UBO tarafından Diploma Programı'nda uygulanan 2011 tarihli Dil A: Edebiyat (Türkçe) dersi öğretim programlarındaki eğitim felsefeleri, amaçları, kazanımları, içerikleri, öğrenme-öğretme süreçleri, ölçme ve değerlendirme anlayışları bakımından benzerlikler ve farklılıkları belirlemek üzere yapılmıştır. Araştırmada doküman ve içerik analizi yöntemiyle iki öğretim program arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konulmuştur.Anahtar Sözcükler: Türk Edebiyatı öğretim programı, ortaöğretim, Uluslararası Bakalorya Programı, UBDP, MEB, Dil A: Edebiyat (Türkçe) This research study comparatively analyses and compares the Secondary Turkish Literature curriculum for 9th, 10th, 11th, 12th grades and International Baccalaureate Diploma Programme Language A: Literature curricula in terms of educational philosophy, general objectives, objectives, content, teaching-learning process, assessment and evaluation. This study uses document analysis and content analysis to identify, highlight and interpret any similarities and differences between the two curricula.Key words: Turkish Literature curriculum, high school, International Baccalaureate Program, IBDP, MONE, Language A: Literature (Turkish) 89

Edebiyat öğretiminde de tıpkı diğer alanlarda olduğu gibi öğrenim sürecini etkileyen çok sayıda faktör vardır. Bunlar önem derecelerine göre değişik şekillerde sıralanabilir. Ders kitapları edebiyat eğitim-öğretimi sürecinin en önemli etkeni olamasalar bile, bu sürecin en merkezî unsuru olarak gözükmektedirler. Çünkü edebiyat öğretimi edebî metinler aracılığıyla yapılmakta ve tüm çalışmalar bu metinler üzerinde uygulanmaktadır. Bu nedenle ders kitabındaki metinlerin seçiminde son derece hassas davranılması gerekir.Bu düşünceden hareketle araştırmamızda, `edebiyat dersi kitaplarında kullanılan metinlerin hangi ölçütlere göre seçilmelidir?` sorusunun cevabı aranmıştır. Alan uzmanlarının görüşlerinden faydalanılarak araştırmanın kuramsal alt yapısı oluşturulmuş ve bu görüşlerin ışığında bir ölçütler şablonu meydana getirilmiştir. Araştırmanın analiz bölümünde ise Türki'ye ve Almanya'da Lise 10,11 ve 12. sınıflarda okutulan edebiyat dersi kitapları incelmeye tabi tutulmuştur. Almanya'nın siyasi sistemi nedeniyle tek bir eyaleti ele almanın yeterli olmayacağı düşüncesiyle, üç farklı eyalette okutulan Almanca (ana dil olarak) kitapları ele alınmıştır. Dört bölümden oluşan dördüncü aşamanın ilk bölümünde Almanca ve Türk Edebiyatı ders kitaplarındaki edebi metinler nicelik yönünden incelenmiştir. İkinci bölümde edebi metinler ait oldukları dönem esas alınarak tarih temelli bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Üçüncü bölümde her iki ülke ders kitaplarında da en çok yer alan edebi tür olan şiirler içerdikleri tema üzerinden analiz edilmiştir. Dördüncü ve son bölümde de ilgili ders kitapları kullandıkları yöntem bakımından analiz edilmiştir. Just as in other fields, also in literature education there are various factors effecting the learning process. These can be ordered differently according to their importance levels. Even if the course books are not the most important factor in literature education-training, it is considered as the central component of the process. Because literature education is done through literature texts and all the studies are applied on texts. Therefore, it should be very sensitive in the selection of the texts in the course books. From this viewpoint, in this study the answer to the question `according to which criteria should the texts used in the literature course books be chosen?` was sought. The theoretical framework of the research was formed by getting use of the thoughts of the specialists in the field and a measurement pattern was originated in the light of the views.In the analysis section of the research, the literature course books used in high school form 10, 11 and 12 in Turkey and Germany were examined. Because of the political system of Germany, the thought of taking only one state being insufficient, German course books (as a mother tongue) used in three different states were examined. In the first chapter of the fourth section which consists of four chapter, the literature texts in the Turkish and German literature course books were examined quantitatively. In the second chapter, a historical based evaluation was done according to the era the literature texts belong to. In the third chapter, poems which are the most literature type in the course books in both countries were examined according to their themes. In the fourth and last chapter, the related course books were analyzed according to the used methods. 495

Bu çalışmanın amacı, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2014-2015 eğitim-öğretim yılında ortaöğretimde okutulan Türk Edebiyatı ders kitaplarında geçen halk şiirlerini kültür aktarımı açısından incelemektir. Bunun için Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları 9, 10,11 ve 12. sınıf Türk Edebiyatı ders kitapları incelenmiştir.Ortaöğretim 9 ve 10. sınıfları Türk Edebiyatı ders kitaplarındaki halk edebiyatı ürünlerinden halk şiiri metinlerinde kültür aktarımını belirlemeye yönelik olarak gerçekleştirilen bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ile gerçekleştirilmiştir. Bu betimsel çalışmada, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları'na ait ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. sınıf Türk Edebiyatı ders kitapları taranmıştır. Sadece 9. ve 10. sınıf Türk Edebiyatı ders kitaplarında halk şiiri metinleri tespit edilmiştir. Araştırmada öncelikle halk şiiri kavramı ile ilgili araştırmalar yapılarak, halk şiiri ile ilgili kaynaklar taranmıştır. Çeşitli araştırmacılar tarafından yapılan halk şiiri türlerinin tanımlama ve tasnifleri incelenmiştir. Ortaöğretim 9 ve 10. sınıf Türk Edebiyatı ders kitaplarında tespit edilen halk şiiri metinlerinde bulunan maddî, manevî kültür unsurları, deyimler ve atasözleri tespit edilmiştir. Araştırmanın sonucuna göre, maddî ve manevî kültür unsurların, deyimlerin,atasözlerin öğretiminde; şiir metinleri aracığıyla kültür aktarımı, millî değerleri özümseyebilmenin amaçlandığı görülmektedir. Bu bağlamda maddî, manevî kültür unsurlar, deyimler ve atasözleri için kültür aktarımı eğitim-öğretim boyutu itibariyle, bu işlevleri yerine getiren vasıta olarak değerlendirmek mümkündür. The reason of this study is to analyse folk poetry in terms of tranmission that taught in Turkish literature course boks at secondry schools in 2014-2015 education year by Ministry of Nation Education. There fore, 9., 10., 11. and 12. Grade Turkish literature course boks, Ministry of Nation Education publications will be analyzed.This study that carries out determining cultural transmission of folk poetry at 9. and 10. grade Turkish literature course boks does document review which is a qualitative research method. Inductive analysis method is used fort he data analysis. In this descriptive study, it is scanned 9., 10., 11., and 12. Grade Turkish literature course boks, Ministry of National Education publications. It is confirmed that folk poetry has been in just 9. and 10. Grade Turkish literature course boks. At this study, first of all sources of folk poetry are scannad. Types of folk poetry dissections are analyzed. At the 9. and 10. grade Turkish literature course boks, material and spirituel cultural elements, idioms and proverbs are found whic has been already in folk poetry.According to results of survey, it has been seen that culturel transmission with poetry aims at national value assimilation in teaching of spiritual and material cultural elements, idioms and proverbs. In this regard, it is possible to evaluate the education dimension of the cultural transmission formaterialand sprirtual support, idioms and proverbs as a way of fulfillingthe sefunctions. 131

Çalışma mevsimler alt temasında eski Türk edebiyatı metinleri kullanımının öğrencinin başarı, tutum, kalıcılık ve görüşüne etkisinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Keşfedici desenin kullanıldığı bu çalışmada süreç, öncelikle nitel aşama ile başlamış, ardından nicel aşamaya geçilmiştir. Çalışmanın nitel kısmında eski Türk edebiyatı metinlerinin mevsimler alt teması çerçevesinde kullanılabilirliği, öğrenci başarı, tutum, kalıcılık ve görüş gibi birçok etken incelendiği için olguların derinlemesine incelenmesine fırsat tanıyan durum çalışması kullanılmıştır. Çalışmanın nicel kısmında ise ön test son test yarı deneysel desen kullanılmıştır. Eski Türk edebiyatından doküman analiziyle elde edilen verilerle Türkçe Dersi Öğretim Programı'na uygun 3 metin ve toplam 34 etkinlik oluşturulmuş ve mevsimler alt teması çerçevesinde örnek bir ders içeriği hazırlanmıştır. Hazırlanan bu metinlerden biri seçilmiş ve Erzurum il merkezindeki Gazi Ahmet Muhtar Paşa Ortaokulu 6. sınıfta öğrenim gören 22 kişilik örneklem grubunda uygulanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Yarı Yapılandırılmış Öğrenci Görüşme Formu (YYÖGF); Klasik Türk Edebiyatına Yönelik Tutum Ölçeği (KTETÖ), Eski Türk Edebiyatı Başarı Testi (ETEBT) ve Eski Türk Edebiyatı Metinleriyle Hazırlanan Ders İçeriği (ETEMHDİ) kullanılmıştır. KTETÖ ön test-son test olarak ETEBT ön test son test ve kalıcılık testi olarak uygulanmıştır. ETEBT ve KTETÖ ön test ve son test sonuçları nicel veri analizi yöntemleriyle çözümlenmiştir. Elde edilen veriler SPSS 20.00 programı kullanılarak 0.05'lik önem derecesinde test edilmiştir. KTETÖ'nün yapı geçerliliği için açımlayıcı faktör analizi, ETEBT ve KTETÖ ön test ve son test sonuçlarının karşılaştırılmasında bağımlı örneklemler için t- testti, ETEBT ön test son test ve kalıcılık sonuçlarının karşılaştırılmasında ise ilişkili örneklemler için tek yönlü Anova kullanılmıştır. Çalışma sonunda öğrencilerle yapılan görüşmeden elde edilen veriler betimsel analiz ve içerik analizi yöntemleriyle tablolaştırılıp yorumlanarak analiz edilmiştir.Uygulama sonunda başarı testi ön test-son test aritmetik ortalamasının anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Uygulamanın bitiminden 7 hafta sonra yapılan kalıcılık testlerinin sonuçları 6. sınıf öğrencilerinin belirlenen kazanımları gerçekleştirebildiğini, uygulama öncesi ve sonrasında uygulanan tutum ölçeği sonuçları ise öğrencilerin eski Türk edebiyatına ilişkin olumlu bir tutum geliştirdiklerini ve olumlu görüş bildirdiklerini, ETEMHDİ'deki etkinliklerin öğrenciler tarafından gerçekleştirildiğini göstermektedir. Uygulama sonrası öğrencilerle yapılan görüşmelerin sonuçlarına göre öğrencilerin araştırmacı tarafından hazırlanan ders içeriğine ve Türkçe dersine, diğer Türkçe derslerinden daha çok ilgi duyduğu ve beğendiği; benzer şartlarda sunulacak ETE'nin Türkçe dersinde yer almasını istediği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Sözcükler: Eski Türk edebiyatı, Eski Türk edebiyatı metinlerinin öğretimi, Türkçe dersi, mevsimler teması, 6. sınıfta edebiyat eğitimi. In this study, it is tried to examine the teachability of old Turkish literature texts in 6th grade Turkish lessons.The study aims to define the effects of teaching seasons subtheme, which is prepared with old Turkish literature texts, to students' attitudes, opinions, success and persistence of their success. In this study, mixed method research design that combines both quantitative and qualitative research designs was used. In the qualitative part of the study, many factors such as availability of old Turkish literature texts in the context of seasons subtheme, student's achievement, view and attitudes were examined so that case study, which provides opportunity to examine cases thoroughly, was used. In the quantitative part of the study, pre-test, post-test quasi-experimental design was used. By means of data obtained by document analysis from old Turkish literature texts, 3 texts and a total of 34 events appropriate for Turkish Lesson Curriculum were created and sample course content in the framework of seasons subtheme was prepared. One of these texts was selected and applied to sample group of 22 people studying in 6th grade of Gazi Ahmet Muhtar Pasa Secondary School in Erzurum city centre. In the study, Semi Structured Student Interview Form (SSSIF), Attitude Scale towards Classical Turkish Literature (ASCTL), Old Turkish Literature Achievement Test (OTLAT), and Course Content Prepared with Old Turkish Literature Texts (CCPOTLT) were used as data collection tool. ASCTL was applied as pre-test, post-test, and OTLAT was applied as pre-test, post-test and permanence test.Pre-test, post-test results of ASCTL and OTLAT were analysed by quantitative data analysis methods. The obtained data was analysed by using SPSS 20.00 program on the importance of 0.05. Exploratory factor analysis for construct validity of ASCTL,paired samples T test in comparing pre-test and post-test results of ASCTL and OTLAT, one way Anova for paired samples in comparing pre-test, post-test and permanence test results.At the end of the study, data obtained from interviews with students were tabulated, interpreted and analysed by descriptive analysis and content analysis method.At the end of implementation, it is seen that arithmetic mean of achievement test, pre-test, post-test was changed significantly. Results of the permanence test, which was done 7 weeks after application, show that 6th grade students can carry out identified acquisitions. The results of attitude scale, which was applied both before and after the application, show that students developed positive attitudes towards old Turkish literature and expressed positive opinions, and the events in CCPOTLT were carried out by the students. According to the results of students' interviews, which were done at the end of implementation, it is concluded that students showed more interest to course content and Turkish lesson prepared by researcher and they admired it more than other Turkish lessons and presenting OTL in Turkish lessons under similar circumstances is desired.Keywords: Old Turkish literature, teaching old Turkish literature texts, Turkish lesson, seasons theme, literature education in 6th grade. 202

Bu araştırmada ortaöğretim 10. Sınıf Türk Edebiyatı Dersinde yer alan Türk halk hikâyesi metinlerinin öğretilmesinde, Yaratıcı Drama yönteminin öğrencilerin akademik ders başarıları ve hatırda tutma düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Aynı zamanda gruplara uygulanan yöntemlere ilişkin öğrenci görüşleri alınmıştır.Araştırmada karma desenli yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunu araştırmanın deneysel uygulama süreci, nitel boyutunu ise yarı yapılandırılmış görüşme oluşturmaktadır.Çalışma Antalya ili Kepez ilçesinde bulunan resmi bir devlet okulunda öğrenim gören 45 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırma kapsamında belirlenen üç Türk halk hikâyesi metni, yıllık plana uygun zamanda deney grubu öğrencilerine yaratıcı drama etkinlikleri ile uygulanmıştır. Aynı metinler kontrol grubunda mevcut öğretim programına göre anlatılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak akademik başarı testi ve öğrenci görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde, yapılan deneysel uygulamanın öğrencilerin akademik başarılarına etkisini incelemek için kovaryans analizi (ANCOVA) kullanılmıştır. Öğrenilen bilgilerin hatırda tutulmasına ilişkin, ön test, son test ve hatırda tutma test ortalamalarının gruplara göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için Tekrarlı Ölümler için Varyans (ANOVA) analizi yapılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise; toplanan veriler betimsel analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiştir.Araştırma sonucunda, Türk edebiyatı dersinde, yaratıcı drama yönteminin uygulandığı deney grubu ile mevcut programa yönelik ders işlenen kontrol grubundaki öğrenciler arasında akademik başarı ve öğrenilenlerin kalıcılığı bakımından deney grubu lehine anlamlı fark olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Türk Edebiyatı öğretimi, Türk halk hikâyeleri, yaratıcı drama The purpose of the present study is to examine the effects of using drama technique in teaching folk stories that took place in 10th grade Turkish Literature courses both on the academic success of the students and retention of the stories by the students. Additionally, students opinions related to the process were gathered in order to examine students' perceptions in detail. The mixed method research design was adopted in the present study. Thus, the qualitative aspect of the study was the experimental design and its data, whereas, qualitative aspect of the study was the analysis of the semi structured interviews. The participants of the present study were 45 students who enroll in a 10th grade of a state high school in Kepez district of Antalya. In the process of the study, 3 folk stories in the 10th grade Turkish Literature course were selected and they were performed in experimental group through using creative drama technique concordantly with the curriculum. Throughout the process, the same stories were taught in traditional ways in the control group. The academic achievement test and interview forms were used as the data gathering instruments of the present study. Covariance analysis (ANCOVA) was used in order to examine the effects of experiment on students' academic success. Additionally, in order to define the retention levels, pre, post and delayed post test results were compared by means of a repeated measures analysis of variance (ANOVA). The qualitative data of the present study was examined by means of descriptive analysis technique. The result of the present study revealed that when the creative drama technique is used in teaching folk stories in 10th grade Turkish Literature courses there is a significant difference on behalf of experiment group in terms of academic success of the students and the retention of the stories. Key words: Teaching Turkish Literature, Turkish Folk Stories, Creative Drama 116

Bu çalışmayla 1957'den itibaren edebiyat müfredat programı çerçevesinde yayımlanan lise edebiyat ders kitaplarındaki divan edebiyatı örneklerinin tasnifini yapmak, buradan hareketle bu örneklerinin eğitimdeki kullanış biçimlerini ve ders kitaplarındaki örneklerin hem edebiyat hem de Türkçe eğitim ve öğretiminde daha verimli bir şekilde nasıl ele alınması gerektiğini belirtmek amaçlanmıştır. Kitaplarda yer alan divan edebiyatı örneklerinin, metnin kitaba alınış sebebi, hazırlık çalışmaları, sorular, sözcük çalışmaları ve açıklamalar gibi metin üzerinde yapılan çalışmalara göre değerlendirilmiştir. Bu eserlerin, incelenen ders kitaplarında nasıl ele alındığı, ne gibi çalışmalarla öğrencilere kavratılmaya çalışıldığı ortaya konulmuştur. Çalışma boyunca elde edilen bilgilerden yola çıkılarak, edebî metinlerin seçimi ve metin üzerinde yapılan çalışmalarla ilgili sonuç ve önerilere yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Türkçe, Edebiyat eğitimi, Ders Kitabı, Divan Edebiyatı. From 1957. With this study Literature Curriculum published in the framework of high school literature classes to the classification divan literature examples in the book it is intended to indicate that thus usage forms of the education of these examples and lessons and literature as well as the examples in the book in the Turkish education and training should be how to more efficiently handle . Book in one of the examples of Ottoman literature, the reason for receipt of text books, preparatory work, questions, words such as studies and descriptions are evaluated based on the study of texts. These works, how it is dealt with in the review of textbooks to students what kind of work was put out to try to touch . Starting from the information obtained during the study, the choice of literary texts and texts about the work carried out and the results are given to the proposal.Key words: Turkish Language, Literature, training, textbooks, the Divan Literature. 133

Coordenação de Aperfeiçoamento de Pessoal de Nível Superior Esta pesquisa investiga a construção de leituras singulares com a estimulação da criatividade e observando o papel dos conhecimentos prévios nessas leituras, em atividades de aula de literatura desenvolvidas a partir do letramento literário. Para essa investigação, procedemos ao estudo de algumas abordagens teóricas sobre letramento, letramento literário e conhecimento prévio, bem como, a um estudo de campo realizado com alunos do 8º ano do ensino fundamental de uma escola pública periférica. Para a coleta e a análise de dados do estudo de campo, aplicamos questionário sobre práticas de literatura e testes de habilidades de leitura, além de realizarmos aulas com a prática do letramento literário, a partir da qual obtivemos dos alunos as seguintes produções: reconto de Chapeuzinho Vermelho, criação de personagem investigativo, questões sobre conhecimentos prévios acerca de assuntos em questão. Esta pesquisa realiza uma observação do contexto cultural literário a que os alunos estão expostos e uma comparação entre as práticas de literatura de dois dos alunos pesquisados. Como orientações metodológicas temos principalmente a interpretativa, com a utilização da verificação quantitativa de alguns dados; a abordagem dialética, analisando o problema em aspectos mais amplos do que o cotidiano de sala de aula e o método de procedimento de pesquisa-ação, que possibilitou à professora agir investigando um problema da realidade de seu ambiente de docência no processo de ensino-aprendizagem. Buscamos compreender melhor o contexto cultural literário em que os alunos estão inseridos, que representaria um pouco de seus conhecimentos prévios, e apreender o papel dos conhecimentos prévios dos alunos no letramento literário. The present research investigates the construction of singular readings with the stimulation of creativity, noting the role of previous knowledge in these readings in literature class of activities from the literary literacy. In order to carry out the proposed investigation, we proceed to the study of some theoretical approaches to literacy, literary literacy and previous knowledge, as well as a field of study with students of the 8th grade of elementary school in a peripheral public school. During lessons, we applied questionnaire on literature practices and tests of reading skills, and we realized lessons from the practice of literary literacy, from which we obtained the following productions of the students: retelling Little Red Riding Hood, creating investigative character, questions about previous knowledge about matters at hand. This research conducts an observation of literary cultural context to which students are exposed and a comparison of the literature practices of two of the students surveyed. As methodological guidelines have mainly interpretive, using the quantitative analysis of certain data; the dialectical approach, analyzing the problem in broader aspects of the classroom everyday and the method of action research procedure, which allowed the teacher to act investigating a problem of reality of their teaching environment in the teaching-learning process . We seek to better understand the literary cultural context in which students are entered, which would represent a bit of their previous knowledge, and understand the role of previous knowledge of students in literary literacy Dissertação (Mestrado)

Bu çalışmanın amacı, edebiyat derslerinde multimedya ve dramanın kullanımını araştırmaktır. Bu çalışmanın diğer bir amacı ise öğrencilerin edebiyat derslerinde multimedya ve dramaya yönelik tepkilerini incelemektir. Bu çalışma, Mersin Üniversitesinde 35 İngilizce dil öğretimi öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. Öğrencilerin yaşları 19 ve 32 arasında değişmektedir. Katılımcılar, altı haftalık bir süre boyunca haftada üç saat gözlenmiştir. İki roman, altı haftalık bir süre boyunca gözlemlemek için kullanılmıştır. Veri toplamada gözlem, anket, video-kayıt ve mülakat kullanılmıştır. Veri analizi sonuçları, öğrencilerin multimedya ve drama yoluyla edebiyatı öğrenmenin eğlenceli bulduğunu ve birçok faydaları olduğunu göstermiştir. Ayrıca, sonuçlar öğrencilerin multimedya ve drama yoluyla edebiyatı öğrenmeye yönelik tepkilerinin olumlu olduğunu göstermiştir., The aim of this study is to explore the use of multimedia and drama in literature classes. Another aim of this study is to investigate the students' response towards multimedia and drama in literature classes. This study was conducted on 35 students at Mersin University who were ELT students. Their ages varied between 19 and 32. The participants were observed for three hours per week over a period of six weeks. Two novels were used to observe over a period of six weeks. In data collection, observation, questionnaire, video-recording, and interview were used. The results of the data analysis showed that learning literature through multimedia and drama is entertaining and has many benefits. Furthermore, the results indicated that the response of the students were positive towards the use of multimedia and drama in literature classes.

Araştırmanın amacı mesleki ve teknik Anadolu liseleri ile Anadolu liselerinin dokuzuncu sınıf Türk edebiyatı dersinde şiir inceleme yöntemi konusunun hedeflerine ulaşmalarında, aralarında farklılık olup olmadığını belirlemektir. Araştırmada betimsel araştırma yöntemlerinden genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evreni Bayburt il merkezindeki mesleki ve teknik Anadolu liseleri ile Anadolu liseleridir. Merkezde bulunan tüm mesleki ve teknik Anadolu liseleri ve amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmiş olan Bayburt Anadolu Lisesi, Rekabet Kurumu Anadolu Lisesi örneklem olarak belirlenmiştir. Bu okullarda 2014-2015 yılında öğrenim gören 537 dokuzuncu sınıf öğrencisi araştırmaya katılmıştır. Dokuzuncu sınıf Türk edebiyatı dersi 2005 yılı öğretim programına göre şiir inceleme yöntemi konusunda 26 tane kazanım bulunmaktadır. Bu kazanımların bilişsel alanla ilgili olması sebebiyle, ölçme aracı bilgi testi şeklinde planlanmıştır. Bilgi testindeki sorular konunun kazanımlarına yönelik hazırlanmıştır. Yıllık ders planında ilgili konunun bitimini takiben veriler toplanmıştır. Toplanan veriler grafiklere aktarılarak çıkan sonuçlar yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda Anadolu liselerinin konu ile ilgili bütün kazanımlara ulaşmada mesleki ve teknik Anadolu liselerinden daha başarılı oldukları tespit edilmiştir. Mesleki ve teknik Anadolu lisesi öğrencilerinin başarı profili ile şiir inceleme yöntemi konusunda hedeflenen kazanımların örtüşmediği sonucuna varılmıştır. Araştırmanın sonunda ortaya çıkan sonuçlara dayanarak araştırmacı tarafından sunulan önerilere yer verilmiştir The aim of this study is to identify the differences of achieving the goals of the poetry analysis in the 9th grades of Turkish literature courses in the Anatolian Vocational and Technical High Schools and Anatolian High Schools. In the study, a survey model, one of the descriptive research methods, was used. The population of the research is the Anatolian Vocational and Technical High Schools and Anatolian High Schools in Bayburt. In addition to Bayburt Anatolian High School and Rekabet Kurumu Anatolian High School, which were selected through purposive sampling, all the Vocational and Technical High schools in the center of Bayburt were used as samples. 537 9th grade students having education in these schools in 2014-2015 participated in the study. The curriculum of 9th grades Turkish Literature in the year 2005, 26 achievements have been found in terms of poetry analysis method. As these achievements are related to cognitive domain, information test was planned as the evaluation instrument. The questions were prepared aiming the achievements of the subject. Data were gathered from the completion of the related subject in the yearly plan. The data were transformed into graphics and results were interpreted. The research results showed that Anatolian High Schools were more successful in obtaining the achievements than Anatolian Vocational and Technical High Schools. The success profile of the students of Anatolian Vocational and Technical High Schools and the targeted achievements of poetry analysis methods are not coincided with. At the end of the study, the suggestions were proposed by the researcher on the basis of the results.

Bu araştırmada, Ortaöğretim Türk Edebiyatı 9, 10, 11 ve 12. sınıflar Türk Edebiyatı ders kitaplarında üst düzey düşünme becerilerinin ne ölçüde uygulanabildiği ortaya konulmuştur. Bu amaç doğrultusunda 9, 10, 11 ve 12. sınıflar Türk Edebiyatı ders kitapları, `eleştirel düşünme, karar verme, problem çözme, iletişim kurma, araştırma, yaratıcı düşünme, bilgi teknolojilerini kullanma, Türkçeyi doğru ve etkili kullanma, sanat eserinden zevk alma` olmak üzere dokuz beceri bakımından incelenmiştir. Araştırma iki genel amaç etrafında şekillenmiştir: (a) Türk Edebiyatı ders kitaplarında yer alan ünite bölümlerinin (hazırlık çalışması, inceleme, etkinlik, anlama-yorumlama,) temel becerilere göre dağılımı nasıldır? (b) Türk Edebiyatı ders kitaplarının temel becerilere göre dağılımları nasıldır? Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi kullanılmış ve veri kaynağı olarak Türk Edebiyatı ders kitapları seçilmiştir. Araştırmada Türk Edebiyatı ders kitapları beceriler bakımından incelenirken, her bir beceri için `2011 Ortaöğretim Türk Edebiyatı Dersi 9, 10, 11 ve 12. Sınıflar Öğretim Programı` nda yer alan becerilere yönelik sorular ve ipucu ifadeler ölçüt olarak kullanılmıştır. Bu ölçütler doğrultusunda Türk Edebiyatı ders kitapları tek tek taranmış, elde edilen verilerden tablolar oluşturulmuştur. Daha sonra bu verilerle istatistik değerlendirmeler yapılarak, Türk Edebiyatı ders kitaplarındaki maddeler ve içerdikleri becerilerin analizleri gerçekleştirilmiştir. In this study, the status of implementation of high-level thinking skills in high school Turkish literature books is evaluated. For this purpose, Turkish literature books belonging to 9, 10, 11 and 12th grade are investigated for a total of nine skills including critical thinking, decision-making, problem solving, communicate, research, creative thinking, use of information technology, correctly and effectively use of Turkish and to take pleasure from a work of art. The research has two main aims: 1) How is the allocation of basic skills according to the unit sections in Turkish literature books? 2) How is the allocation of basic skills? The document review, one of qualitative research methods, was used, and Turkish literature lesson books were chosen as data source. Questions and clue expressions about skills contained in the `High School Turkish Literature Curriculum for 9, 10, 11 and 12th Grade` were used as a criterion, when the skills were evaluated. In accordance with these criterions, Turkish Literature books were browsed one by one and then the tables were formed with obtained data. Eventually, the analysis of the basic skills provided in Turkish Literature books was performed by using statistical methods. 136

Bu çalışmanın amacı Huckleberry Finn'in Maceraları romanının öğretiminin planlanmasına yardımcı olmak amacıyla, bu roman üzerine yazılmış bir dizi kaynak ve bilimsel çalışmanın incelenmesi, sentezlenmesi ve yorumlanması için edebiyat öğretme modelleri ile edebi kuramların nasıl kullanılabileceğini göstermektir. Bu amaçla çalışmada meta-etnografik bir araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmacı tarafından inceleme sonucu oluşturulmuş tekrar eden temalara ve kavramlara bağlı kalarak, ikincil yorumlar tespit edilmiş ve edebiyat öğretme modelleri ve edebiyat kuramları kullanılarak üçüncül yorumlar oluşturulmuştur.Anahtar Kelimeler: Huckleberry Finn'in Maceraları, edebiyat, meta-etnografi, edebiyat öğretimi The purpose of this study is to demonstrate how models of teaching literature, and literary theories could be used to provide lenses and alternative perspectives for analysing and interpreting a number of sources and studies focusing on The Adventures of Huckleberry Finn to inform instructional planning. The study used meta-ethnography, an approach to interpretive synthesis, to synthesise qualitative studies and sources for identifying second-order interpretations around recurring themes and concepts identified by the researcher. To enable interpretation across studies and sources, the researcher used models of teaching literature for developing surface third-order interpretations, and literary theories for generating deeper level third-order interpretations for instructional use.Key words: The Adventures of Huckleberry Finn, literature, meta-ethnography, teaching literature 104

Tür değiştirme yönteminin öğrencilerin okuma anlama başarılarını etkileyip etkilemediğini tespit etmek ve Türk Edebiyatı dersinin kazanımlarına ulaşmasında etkili olup olmadığını araştırmak bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır.Ortaöğretim 10. sınıf öğrencilerinin Divan Edebiyatı'na karşı tutumlarını ve tür değiştirme yönteminin öğrencilerin akademik başarısı üzerindeki etkisini değerlendiren bu çalışmanın modeli `ilişkisel tarama modeli` (Karasar, 2009: 81-87) olarak belirlenmiştir.Araştırmaya evren olarak Edirne ilinde bulunan Ortaöğretim 10. sınıf öğrenceleri seçilmiştir. Örneklem Uzunköprü Muzaffer Atasay Anadolu Lisesi 10. sınıflarında okuyan, ön görüşme ve son görüşme için rastgele seçilen öğrencilerden oluşturulmuştur.Araştırmanın veri tabanını hikâye metinleri, sınav kâğıtları ve öğrencilerin tutumlarını ölçmede kullanılan ön görüşme ve son görüşme verileri oluşturmaktadır.Bu veriler Uzunköprü Muzaffer Atasay Anadolu Lisesi öğrencileri üzerinde 2011-2012 eğitim-öğretim döneminde 6 hafta, 18 saat süren bir uygulama sonucu toplanmıştır.Toplanan veriler doğrudan çözümleme yöntemiyle incelenmiş, nicel ve nitel değerlendirme yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Öğrencilerin akademik başarısını ölçen sınavlar sayısal verilerle analiz edilmiştir. Öğrencilerin ürettiği hikâye metinlerinde bağdaşıklık ve tutarlılık alanındaki başarı düzeyleri de niceliksel olarak inceleniştir. Öğrenciler üzerinde uygulanan ön görüşmeler ve son görüşmeler deney ve kontrol gruplarının karşılıklı biçimde, uygulanan yöntem ile korelasyonel olarak incelenmesiyle değerlendirilmiştir.Öğrencilerle yapılan görüşmeler grup içinde doğrudan çözümleme ile gruplar arasında son görüşme değişim sonuçları tür değişim yönteminin öğrenci tutumlarına etkisi irdelenerek korelasyonel olarak değerlendirilmiştir.Değerlendirmeler sonucunda öğrencilerin Divan Edebiyatı'na karşı olan olumsuz tutumunun olumlu yönde değiştiği, Divan Edebiyat'nı anlamayan öğrencilerin Divan Edebiyatı'nı zorlanmadan anlar hale geldiği, yazma ediminde öğrencilerin kendilerine güvenlerinin arttığı görülmektedir. Bulgular sonucunda tür değiştirme yöntemi ile öğrenmenin %95 kalıcılık sağladığı, öğrencilerin tutarlılık için belirlenen ölçütleri çoğunlukla yerine getirdiği görülmektedir. Metinlerin incelenmesi sonucu, öğrencilerin yorum farklılığında yaşantının ve düşünce tarzının ya da isteklerinin etkili olduğu görülmektedir.Çalışma sonucunda tür değiştirme yönteminin, öğrencilerin farklı bakış açısı kazanmasında ve yaratıcılıklarının gelişmesinde etkili olduğu, akademik olarak başarıyı sağlayan bir yöntem olduğu, değerlendirme sürecinde daha reel sonuçlar verdiği, öğrenmenin kalıcılığını olumlu yönde etkilediği ve edebiyat eğitiminde istenilen kazanımlara ulaşmada faydalı olduğu görülmüştür The purpose of this research is to determine whether genre change method has impact students' success in text reading and comprehension and whether it has influence on achievements of Turkish Literature course.This study aiming to determine influence of attitudes embraced by tenth-grade secondary education students and type change method on academic success of the students is based on `relational screening model` (Karasar, 2009: 81-87). Tenth-grade secondary education students in Edirne are chosen as the population of this study. The sampling is based on students randomly selected for pre-interviews and final interviews of tenth-grade students at Uzunköprü Muzaffer Atasay Anatolian High School.The database of the study covers story texts, exam papers as well as pre-interview and final interview data used to measure attitudes of students. The data is collected through a 6-week, 18-hour practice performed on 2011-2012 academic year with participation of students at Uzunköprü Muzaffer Atasay Anatolian High School. The data collected is examined with direct analysis method and evaluated with quantitative and qualitative assessment method. Exams measuring academic success of the students are analyzed using numeric data. The levels of success in terms of coherence and consistency in the stories fictionalized by the students are examined in quantitative approach. Pre-interviews and final interviews made with students are evaluated through mutual assessments of test and control group and in correlation with the method applied. The interviews made with the students are examined using direct analysis within the group and the intergroup change results of final interviews are examined based on correlation by studying the impact of genre change method on student attitudes.As a result of the assessments, it is observed that the negative approach against Divan Literature had a positive turnaround, students who cannot comprehend Divan Literature started to easily understand Divan Literature. The findings concluded that genre change method assures 95 % permanent learning and students generally meet the criteria determined for consistency. The review of texts confirmed that lifestyles, mentality or desires of the students cause the difference in interpretations.The results of the study confirmed that it influences the different approach adopted by students and development of creativity, it is a method assuring academic success and it offers realistic results at the evaluation stage as well as having positive influence on the permanency aspect of learning and being a useful tool in the process of achieving desired outcomes of literature education. 187

Osmanlı Devleti XVIII. yüzyıldan sonra batı karşısında üstünlüğü kaybetmiş ve çözüm arayışlarına başlamıştır. Bu çözüm arayışları sonucunda yenileşme hareketleri başlamış ve sosyal, siyasi ve kültürel alanlarda önemli değişimler yaşanmıştır. Bu süreç sonucunda Türk edebiyatında ve eğitim sisteminde önemli değişimler gerçekleşmiştir. Bu araştırma yenileşme hareketleri sonucunda ortaya çıkan süreçte yazılmaya başlayan ilk Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarını incelemeyi amaçlamıştır. Osmanlı Devleti'nde ortaya çıkan yenileşme hareketleri tarihsel araştırma yöntemiyle incelenerek değişimin boyutları ortaya çıkarılmıştır. Evren olarak 1870 ile 1910 arasında yazılan Türk dili ve edebiyatı ders kitapları belirlenmiş, örneklem olarak da rüştiyede okutulan Selim Sabit Efendi'nin Mi'yaru'l-Kelam (1870), idadide okutulan Şahabettin Süleyman'ın Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniye (1910) ve Abdurrahman Fehmi Efendi'nin Tedrisat-ı Edebiye (1885) eserleri seçilmiştir. Tarama modeli ile gerçekleştirilen araştırma sonucunda ilk yazılan Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarında Türkçe öğretimin ağırlık kazanmaya başladığı, Türkçe edebi metinler üzerinden konuların anlatıldığı, Türk edebiyatına giren yeni türlerin ders kitaplarında yer almaya başladığı ve Türkçe dil kurallarının öğretilmeye başlandığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Edebiyat, Eğitim, Ders Kitapları, İlk Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitapları After the seventeenth century, Against the rule of the Ottoman Empire lost the west and began to search for a solution. As a result of this reform movements began the search for solutions and the social, political and cultural areas has experienced significant changes. As a result of this process in Turkish literature, and significant changes have taken place in the education system.This research, reform movements arising in the process of writing the first Turkish language and literature textbooks aimed to examine. Reform movements that emerged in the Ottoman Empire with historical research methods were revealed by examining the extent of change. Written between 1870 and 1910 as the universe Turkish language and literature textbooks identified, as a sample rüştiye taught at Selim Sabit Efendi of the Mi'yaru'l-Kalam (1870), idadi taught at Şahabettin Süleyman's Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniye (1910) and sultani tauught at Abdurrahman Fehmi Efendi Tedrisat-i Literary (1885) works have been selected.As a result of research carried out by scanning model first written in Turkish in Turkish language and literature textbooks teaching that started to gain weight, Turkish literary texts that describe the subject of Turkish literature, entering the new species began to take place in textbooks and Turkish language has been identified as an introduction to the rules.Key Words: Literature, Education, Textbooks, The First Language and Literature Textbooks 99

YÖK Tez No: 391597 Eleştirel okuma; üst düzey düşünme becerilerinin kullanıldığı, metnin sorgulama, analiz etme ve değerlendirme süreçlerinden geçirildiği ve okuyucu tarafından yeniden yapılandırıldığı bir okumadır. Eleştirel okumayı temele alan bu çalışmanın amacı; 9. sınıflarda Türk Edebiyatı Dersinde uygulanan eleştirel okuma öğretiminin eleştirel okuma becerisine etkisini ve bu etkinin cinsiyete göre değişip değişmediğini araştırmaktır. Araştırma öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel desene göre düzenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu 2012-2013 eğitim öğretim yılında Düzce Farabi Anadolu Lisesi 9. Sınıflarından seçilmiştir. Araştırmanın verileri; ön test ve son test olarak kullanılan, Eleştirel Okuma Testi ile elde edilmiştir. Deney grubunda; "Olay Çevresinde Gelişen Metinler ve Öğretici Metinler" üniteleri eleştirel okuma öğretimine uygun olarak hazırlanmış ve işlenmiş; kontrol grubunda ise Milli Eğitim Bakanlığı'nın uygun gördüğü öğretim programı takip edilmiştir. Veriler; "Tekrarlı Ölçümler İçin İki Faktörlü Varyans Analizi ve Cinsiyete Göre İki Yönlü Kovaryans Analizi" ile çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda; deney grubunun, eleştirel okuma puanlarının kontrol grubuna göre arttığı görülmüştür. Araştırmaya göre eleştirel okuma öğretiminin öğrencilerin eleştirel okuma becerilerini geliştirdiği ortaya çıkmıştır. Cinsiyet açısından ise anlamlı fark görülmemiştir. Eleştirel okuma öğretimine erken yaşta başlanması, standart ölçme araçlarının geliştirilmesi, farklı metin türlerinin kullanılması gibi önerilerde bulunulmuştur. Critical reading is a form of language which involves higher level thinking skills that use of the text, questioning, analyzing and evaluating the process and passed through a restructuring by the reader. The aim of this study is to investigate effect of applied critical reading teaching that used 9thgrades Turkish Literature Lesson on critical reading skill and whether it changes or not according to sex. This research was arranged according to quasi-experimental pre-test/post-test designs control group. The study groups were chosen from the 9th grades students of Farabi Anatolian High School in Düzce. The data used for pre-test/post-test of the investigation was obtained from critical reading test. In the experimental group, "Texts and Tutorials Texts Events Evolving Around" teaching critical reading units prepared and processed in accordance with the control group, as deemed appropriate by the Ministry of Education curriculum has been followed. Data were analyzed by using the Repeated Measures Anova and Two Way Ancova Tests. As a result of the study, critical reading scores of the experimental group increased compared to the control group. According to the study, teaching of critical reading improves students' critical reading skills. There was no significant difference according to gender. To begin early age to teaching critical reading, the development of standard measurement tools and the using of different text types could be suggested.

Günümüzde teknolojik gelişmelere bağlı olarak bilgiye ve bilgi kaynaklarına ulaşmak kolaylaşmıştır. Bu durum bilgi yığınlarına maruz kalan bireylerin bu yığınlar içinden doğru bilgiye kısa zamanda ulaşanların başaralı sayılacağı sonucunu doğurmaktadır.Doğru bilgiye kısa zamanda ulaşabilmek ve bu bilgiyi yapılandırıp kullanılabilir hale getirebilmek ihtiyacı ile dünya üzerinde birçok teknik denenmektedir. Bu tekniklerden biri de kavram haritası tekniğidir. Bilgi teknolojilerindeki gelişmeler Ortaöğretim Türk Edebiyatı öğretiminde kullanılan yöntemlerin de yenilenmesini gerekli kılmaktadır.Bu çalışmanın amacı Ortaöğretim Türk Edebiyatı derslerinin öğretici metinler konularında, ders senaryosu çerçevesinde; dersin hazırlık, araştırma, geliştirme, özet ve değerlendirme bölümlerinde kavram haritaları oluşturabilmektir.Çalışmamız dört bölümünden oluşmaktadır. 1. bölümde bilimsel gelişmelerin doğurduğu ihtiyaçlar ve yapılandırmacı anlayış çerçevesinde yenilenen eğitim programlarının yapısı anlatılmış, problem durumu alt problemlerle beraber ortaya konmuştur. 2. bölümde kavram haritaları tekniğinin etkililiğini araştırmak üzere, farklı bölümlerin farklı okul türlerinde ve farklı yaş grupları üzerinde yapılan araştırmaların sonuçlarına yer verilmiştir. 3. bölümde ise araştırma esnasında kullanılacak yöntemlerden bahsedilmiştir. Çalışmamızın bulgu ve araştırmalar adındaki 4. bölümünde öğrenme kuramlarının kavram haritaları ile ilişkilerinden bahsedilerek kavram haritası oluşturma sürecine değinilmiş, örneklem olarak seçilen makale konusunda dersin çeşitli bölümlerinde kullanılmak üzere kavram haritaları hazırlanmıştır. Ortaöğretim Türk Edebiyatı öğretimi hakkında kısa bilgilendirme yapılmış ve 2005 yılı öğretim programı ve öğretici metinler konuları ilişkilendirilmiştir.Kavram haritalarının özellikleri dikkate alınarak Ortaöğretim Türk Edebiyatı dersleri öğretici metinlerin konularıyla ilgili kazanımlar çerçevesinde bilgisayar destekli ve farklı özellikleri temsil eden 20 adet kavram haritası örneği model olarak hazırlanmıştır. Nowadays, due to technological advances ıt has been easier to get information and source of information. This sitiuation brought forth there sult that individuals who are exposed to a lot of knowledge, who are able to reach the correct information in those information in a short time will be considered as successful.It has been tried many methods and techniques with the need to reach the right information in a short time and to bring this information usable. One of these techniques is the concept mapping technique. The improvements in in formation technology has been necessiated to renew the teaching methods those are used in High school Turkish Literature. The purpose of this study is to create concept maps in high school Turkish literature teaching in the educational texts stages of the course in the preparation, research, development, abstarct and evaluation parts.The needs engendered by scientific developments and constructivist educational programs are explained in the introduction of this study and problem situation is presented for consideration to get her with sub-problems.The results of research conducted are given to investigate the effectiveness on different types of schools, the different age groups, different topics of concept mapping techniques. The methods that will be used during the research time are mentioned in the methods and techniques section. The relationship between learning theory and concept maps are mentioned in the findings and commentary section. Concept maps have been prepared to be used in the article subject and sections of the this course. 2005 education program and educational texts are associated after giving information about high school Turkish Literature Education.20 concept maps amples which are computer-based and represent different features were prepared considering the characteristics of concept maps in the framework of concept maps techniques in the high school Turkish Literature educational texts. 128

Bu araştırmada, MEB Ortaöğretim Türk Edebiyatı dersi Öğretim Programı (2011) kazanımları bilişsel becerilere göre sınıflandırılmış ve içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bu incelemeden hareketle MEB Ortaöğretim Türk Edebiyatı dersi öğretim programı (2011) sınıflara ve ünitelere ayrılmış ve içerdikleri kazanımlar Bloom'un Eğitim Hedefleri Taksonomisi'ne göre sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırma, programdaki kazanımların içerik analizi yöntemiyle Excel programına geçirilmesi, kazanımların belirlenen basamaklara göre tespit edilmesi ve gerekli gruplandırmaları tablolar haline getirme sürecinden oluşmuştur. Bu araştırma neticesine MEB Ortağretim Türk Edebiyatı dersi Programı (2011) kazanımlarının Bloom'un bilişsel alan sınıflandırılmasına göre yapılmış olduğu, fakat bu sınıflandırmada üst düzey bilişsel becerilerin, alt düzey bilişsel becerilere göre daha az bulunduğu gözlemlenmiştir. Söz konusu kazanımların kavrama basamağına ait birçok örneği bulunurken, uygulama ve sentez basamaklarına ait kazanımların daha az ölçüde bulunduğu saptanmıştır. Bunun neticesinde, MEB ortaöğretim Türk Edebiyatı dersi programlarındaki öğrenci kazanımlarının bilişsel beceri basamaklarının dağılımına uygun bazı görüşler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Türk Edebiyatı öğretim programı, bilişsel beceri, öğrenci kazanımları This study was conducted by classifying the objectives of the MONE (Ministry of National Education) Secondary Education Turkish Literature Curriculum (2011) using Bloom's Taxonomy of Educational Objectives. In light of this study, The MONe Secondary Education Turkish Literature teaching program (2011) was examined grad by grad and unit by unit. The classification process started with the objectives of the program being classified and coded using The Microsoft Excel. It was found that the objectives of the MONE Secondary Education Curriculum (2011) included of six levels of cognitive domain, yet it was also included the coverage of the higher order thinking skills are limited.Key Words: Turkish Literature teaching program, cognitive skills, learning objectives 123

Ders kitapları eğitim-öğretim faaliyetinin en önemli araçlarıdır. Hem öğrenciler hem öğretmenler için en temel kaynaktır. Hal böyle olunca ders kitaplarının içeriği, tasarımı, kullanılabilirliliği, görselliği büyük önem kazanmaktadır. Yegâne rehber kabul edilen ders kitapları da birçok araştırmaya konu olmaktadır.Bu araştırmada İstanbul ili Bağcılar ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ortaöğretim (lise) kurumlarında görev yapan Türk Edebiyatı öğretmenlerinin 10. sınıf ders kitabıyla ilgili görüşlerinin ne olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya 91 Türk Edebiyatı öğretmeni katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak `10. Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabının İşlevselliği ve Müfredata Uygunluğu Anketi` kullanılmıştır. Veriler SPSS programında analiz edilmiştir. Anket verileri bağımsız gruplar için Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi ile çözümlenmiştir. Ayrıca her bir maddenin (toplam 16 madde) ayrı ayrı madde analizleri yapılmıştır.Bu çalışmaya göre 10. sınıf Türk Edebiyatı ders kitabı, Türk Edebiyatı öğretmenleri tarafından Milli Eğitimin temel amaçları açısından yeterli görülürken içerikle ilgili üzerinde durulması gereken önemli noktaların bulunduğu tespit edilmiştir. Ders kitabındaki etkinliklerin niteliği, uygulanabilirliği ve çeşitliliği ile ilgili de eksiklikler görülmüştür. ÖSYM soruları ile ders kitabı arasında da bir örtüşmenin olmadığı sonucu ortaya çıkmıştır. Ayrıca cinsiyet, mezun olduğu program ve mesleki kıdemin farklılaşmaya sebep olmadığı görülmüştür.Araştırmada Türk Edebiyatı öğretiminin tarihi gelişimi, yürürlükte olan Türk Edebiyatı programının analizi, edebiyat eğitiminde kullanılan yöntem ve teknikler ve farklı kaynakların konuyu sunuş şekilleri de açıklanmıştır. Textbooks are among the most important instruments for teaching and instruction and they are the most basic resource for both teachers and students. Therefore, the content, the design, the usability, and the visual quality of textbooks receive considerable attention. Considered as the main guidance in learning, textbooks have been subject to much research.In this study, we surveyed the opinions of Turkish Literature teachers who teach at public high schools in Bagcilar district of Istanbul on the tenth grade textbook. Ninety one Turkish Literature teachers participated in the study.We used `Survey on the functionality of the tenth grade Turkish Literature textbook and its conformity to the national curriculum ` as the tool of data collection. The data collected is analyzed using the SPSS software via Mann-Whitney U test and Kruskal Wallis for independent groups. Moreover, an item analysis is conducted on each of the 16 items.The results show that while the tenth grade Turkish Literature textbook is considered to be adequate for meeting the national curriculum goals by the Ministry of Education, there are important points to be addressed in terms of its content. Shortcomings of the textbook are observed in terms of the quality, the practicality, and the diversity of the activities in it. Additionally, a lack of congruence between the content of the textbook and the questions on the OSYM test has been concluded. We also observed that the gender, the program a teacher graduated from or the seniority in the career did not make a significant difference in teachers' opinions.We also explain the historical development of teaching Turkish Literature, and analyze the current Turkish Literature curriculum. Additionally we discuss the methods and the techniques in teaching literature, and various approaches to presenting the topic by different resources. 108

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Eğitim sistemindeki paradigma değişimi ile öğrenme-öğretme sorumluluğu öğretmenin olduğu kadar öğrencinin de sorumluluğu hâline gelmiştir. Artık bilgiyi depolayan, önce ezberinde tutup sonra da unutan eski öğrenci tipolojisi yerini, öğrenme-öğretme süreçlerinde aktif olarak rol alan, eleştiren, sorgulayan yeni öğrenci profiline bırakmıştır. Ancak, hedef kitle konumundaki öğrenciler için müfredat değişikliği yapılmasına, öğretim materyalleri (ders kitapları, öğretmen kılavuz kitapları, öğrenci çalışma kitapları ve diğer yardımcı kaynaklar) konseptinin yenilenmesine rağmen yeterli düzeyde geri bildirim alındığını söylemek güçtür. Türk Edebiyatı dersi özelinde konuya yaklaşmak gerekirse ülkemizde ders kitapları, öğretmen kılavuz kitapları, öğrenci çalışma kitapları ve diğer yardımcı kaynaklar, sözlük, edebî kitaplar, 100 Temel Eser kapsamındaki kitaplar vb. hazırlanırken öğrencilerin ?anlaşılabilirlik düzeyleri?? ile ilgili yeterli düzeyde deneysel çalışmaların yapılmadığı ve bu deneysel çalışmalardan elde edilen bulguların da kaynak hazırlayıcıları tarafından istenilen ölçüde dikkate alınmadığı görülmektedir. İşte bu araştırmanın yapılmasındaki temel amaç: öğrencilere yönelik olarak hazırlanan öğretim materyallerinde öncelikli olarak ?anlaşılabilirlik düzeyleri??nin tespit edilerek, elde edilen bulgular ışığında öğrenci düzeyine uygunluk bakımından ilgili materyallerin kalitesinin artırılmasına katkı sağlamaktır. Araştırma sonucunda elde edilen bulguların, eğitim-öğretim sürecindeki diğer paydaşlarla paylaşılarak ve söz konusu bulguların bu tür eserlerin yazımında önemli bir yol gösterici, kılavuz olması beklenmektedir.Araştırma; beş bölümden oluşmaktadır. 1. Bölüm olan Giriş?te; araştırmanın ?Problem Cümlesi??, ?Alt Problem(ler)/Denenceler??, ?Önem??, ?Varsayımlar??, ?Sınırlılıklar??, ?Tanımlar??, ?Simgeler ve Kısaltmalar?? açıklanmıştır. 2. Bölüm olan Araştırmanın Kuramsal Çerçevesi ve İlgili Araştırmalar?da; yerli ve yabancı alanyazın ışığında ?Araştırmanın Kuramsal Çerçevesi??, ?İlgili Araştırmalar?? ve ?Alanyazın Taramasının Sonucu?? hakkında bilgi verilmiştir. 3. Bölüm olan Yöntem?de; Cloze testi, gerekli izinler alındıktan sonra uzman görüşleri de dikkate alınarak 2012-2013 Eğitim-Öğretim döneminde İstanbul?daki devlet liselerinde öğrenim gören 9. sınıf öğrencilerine uygulandı. Metinlerin yaş düzeyine uygunluğunun test edilmesi için FOG hesaplaması yapıldı. Elde edilen veriler, SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 17.0 programı kullanılarak analiz edildi. 4. Bölüm olan Bulgular ve Yorum?da; SPSS analiz programı ile elde edilen bulgular çeşitli değişkenler bağlamında tablolar hâlinde gösterildi ve yorumlandı. 5. Bölüm olan Sonuç, Tartışma ve Öneriler?de; araştırmanın temel problem cümlesi ve alt problemleri ile ilgili ulaşılan sonuçlara yer verildi. Bundan sonra yapılacak araştırmalarla ilgili projeksiyon ortaya koyuldu. Araştırma, Kaynakça ve Ekler bölümü ile sona ermiştir. Anahtar Kelimeler: Anlaşılabilirlik Düzeyi, Öğretim Materyalleri, Türk Edebiyatı Dersi, Deneysel Çalışmalar Paradigm shift in education system has become a responsibility of teaching and learning for both students and teachers. Instead of former student typology that mechanically stores and forgets information in mind, the new student profile is actively involved in the teaching process with analytic skills. However, despite the change made in curriculum and renewal of teaching material concept (textbooks, teacher's manuals, student workbooks, and other helpful resources) for the target group students, it is difficult to say that an adequate level of feedback received. It is observed that in Turkey while course books, teacher manuals, student workbooks, other complementary sources, dictionaries, literary books, books within the scope of 100 Basic Books are prepared, experimental studies related to students? ?comprehensibility levels? are not conducted sufficiently. It is also observed that, the data received from these experimental studies are not taken into consideration properly by the source authors. Therefore, the basic aim of this study, first of all, is to identify the ?comprehensibility levels? in the teaching materials and, in the light of data received, to contribute to the quality improvement of the sources with respect to their suitability to student levels. It is expected that by sharing the data received at the end of the research with other colleagues in education procedure, this study will become an important guide for the writing of those source books. The research consists of five chapters. In the introduction ?Problem statement of research? ?Significance?, ?Assumptions?, ?Limitations?, ?Definitions?, ?Symbols and Abbreviations? have been explained . Chapter two ?In Theoretical Framework of the study and related research?, gives information about the light of domestic and foreign literature ?Theoretical Framework of the study?, ?Related research? and ?Literature Scanning Results?. In chapter three; by taking the expert views into consideration, cloze test was applied to 9 grade students which were taking education in state high-schools in İstanbul in 2012-2013 academic year after the necessary permissions were taken. The FOG calculation was made to test appropriateness of the level of the age of the texts. The data obtained from the SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 17.0 were analyzed by using the program. In chapter four, which is Results and Conclusion, SPSS analysis program statements in the context of the findings of the case are displayed and interpreted in a variety of variables. In chapter five, which is Conclusion, Discussion and Recommendations, basic research on the problem statement, sub-problems and the results obtained are given. After that, research related to the projection was produced. The research ended with Bibliography and Appendices section. Key Words: Comprehensibility Level, Teaching Materials, Turkish Literature Lesson, Experimental Studies.

Učitelji v osnovnih šolah si prizadevajo k vse večji aktivnosti učencev v vzgojno- izobraževalnem procesu. To jim omogočajo sodobnejši pristopi k poučevanju, kjer so večji del aktivni učenci, učitelj pa jih na poti do cilja le usmerja. Poudarek je na učenčevem predznanju, na njegovih dosedanjih izkušnjah, na katerih gradi in prihaja do novih spoznanj. Znanje, ki ga učenec pridobi preko lastne aktivnosti, je tako bolj razumljivo, učinkovito in trajnejše. K večji kvaliteti pouka lahko pripomore tudi vsestranska uporaba lutke, saj jo je mogoče vključiti v vse faze učnega procesa. Z njeno uporabo pa je tesno povezana simbolna igra, ki je najbolj tipična igra otrok v predoperativnem obdobju in v kateri se prepletajo kognitivni, sociokognitivni, socialni, jezikovni in kulturološki pogledi na otrokov razvoj. V diplomski nalogi opisujem primer projektnega dela pri književni vzgoji- LUTKOVNO PREDSTAVO, v kateri so otroci glavni načrtovalci in izvajalci projekta, vse od začetne pa do končne faze procesa. Učitelju/vzgojitelju kot dobremu opazovalcu in poslušalcu, lahko tak projekt služi tudi kot metoda za preverjanje kvalitete recepcije literarnega besedila. Tako lahko na koncu ugotovi, ali je otrokovo/učenčevo aktivno vključevanje v proces doseglo svoj namen oz. kaj lahko spremeni ali izboljša, da bo otrokovo/učenčevo novo znanje še učinkovitejše in trajnejše. Primary school teachers strive and encourage pupil participation in educational processes. This may be achieved by different contemporary teaching approaches where pupils have an active role in the life of school, however, a teacher only monitors and guides their work. The focus is on pupil's background knowledge and experiences, which are the foundation of a learning process. Experienced knowledge is therefore more efficient, comprehensible and long-termed. One of the useful teaching accessories for a more efficient lesson is also a puppet as it may be used at different stages of a learning process. Moreover, a puppet show is a symbolic game, which is a typical children's game in a preoperational stage, where cognitive, socio-cognitive, social, linguistic and cultural skills are intertwined. The thesis presents an example of a project work at Literature lesson - a puppet show with pupils being the main coordinators and performers of the project in all stages of the organization. This project is benefitial and pragmatical also by means of evaluating pupil's receptiveness of a literary text. On one hand teachers can eveluate to what extent pupil's active participation plays a role in achieving improvements and on the other, teachers can improve their own teaching methods in order to achieve new learning to be more efficient.

Araştırma, Türkçe ve edebiyat öğretmeni yetiştiren kurumların Cumhuriyetin ilânından 1950 yılına kadar olan süreçte değişik boyutlarıyla değerlendirilerek Türk eğitim tarihindeki yerinin belirlenmesi amacını taşımaktadır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma konusu ile ilgili bilgi edinmek amacıyla literatür incelemesi yapılmış, araştırmanın amaçlarını cevaplamaya yarayacak veriler değerlendirilmiştir. Söz konusu kaynaklar, Gazi Eğitim Enstitüsü Arşivi, İstanbul Üniversitesi Arşivi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arşivi, Talim ve Terbiye Yayımlar Dairesi Arşivi, Başbakanlık Devlet Arşivi, Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Millî Kütüphane ve Üniversite Kütüphanelerinden elde edilmiş, birbiriyle karşılaştırılarak çözümlenip değerlendirilmiştir. Bu araştırmanın çalışma evrenini, 1923-1950 tarihleri arasında Türkçe ve edebiyat öğretmeni yetiştiren Yüksek Öğretmen Okulları, Eğitim Enstitüleri ve Edebiyat Fakülteleri oluşturmaktadır. 1923-1950 yılları arasında branş öğretmeni yetiştiren üç eğitim enstitüsü bulunmaktadır. Bunlar, Ankara-Gazi, İstanbul-Çapa, Balıkesir- Necatibey Eğitim Enstitüleridir. Gazi Eğitim Enstitüsü program ve yönetmeliklerinin uygulandığı bu enstitülerde açıldıkları tarihten 1950 yılına kadar Türkçe / Edebiyat adı altında ayrı bir bölüm bulunmaması nedeniyle bu araştırmada Gazi Eğitim Enstitüsü incelenmiştir. Yine araştırmanın kapsamına 1923-1950 yılları arasında edebiyat öğretmeni yetiştiren ve üniversite ile Millî Eğitim Bakanlığının ortak kurumu olan İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu alınmıştır. Ayrıca öğretmen yetiştirmeye hizmet etmiş iki önemli kurum olan İstanbul Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi araştırmada ele alınmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın amacı, önemi ve sınırlılıklarına, varsayımlara, konu ile ilgili araştırmalara ve tanımlara yer verilmiştir. Kavramsal çerçevede, Türkiye'de öğretmen yetiştirme sistemine genel bir bakış yapılarak Osmanlı ve Cumhuriyet Döneminde öğretmen yetiştirme sistemi değerlendirilmiştir. Bulgu ve yorumlarda 1923-1950 yılları arası Türkçe ve edebiyat öğretmeni yetiştiren kurumlar olan Yüksek Öğretmen Okulu, Gazi Eğitim Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi tarihî gelişimleri, yapı ve işleyişleri, programları, verdikleri eğitim, öğretim elemanları, öğrenci kayıt ve kabul şartları, ders geçme ve mezuniyet şartları, mezunları ve yetiştirdikleri öğretmenler açısından değerlendirilmiştir. Sonuç bölümünde kurumların değerlendirmesi yapılarak, Türk Eğitim Tarihindeki yer ve önemleri üzerinde durulmuş ve konu ile ilgili çeşitli önerilerde bulunulmuştur. The study aims at evaluating the institutions that trained Turkish Language Teachers and Literature Teachers within the period from the declaration of the Turkish Republic until 1950 in various aspects, and determining their places in Turkish Educational History. A screening model was employed in the study. In order to obtain information relevant to the study, a literature review was carried out, and the data that helped answer the research objectives were evaluated. Archives of Gazi Institute of Education, Archives of Istanbul University, the Archive of the Faculty of Languages, History and Geography, Archive of Turkish Educational Publications Department, State Archives of the Prime Ministry, Ottoman Archives of the Prime Ministry, The National Library and university libraries provided the relevant data for the study, all of which thereafter were compared with each other, analyzed and evaluated. The population of the study comprises Teachers' High Schools, Institutes of Education, and Faculties of Literature that trained Turkish Language and Literature teachers between the years 1923 and 1950. There existed three Institutes of Education that trained in-field-teachers between the years 1923 and 1950: Gazi Institute of Education (Ankara), Çapa Institute of Education (İstanbul), Necatibey Institute of Education (Balıkesir). Those three institutes adopted the programs and regulations of Gazi Institute of Education; and they did not have separate Turkish Language and/or Literature departments from the time they were founded till 1950. Therefore, this study investigates Gazi Institute of Education. The study also covers İstanbul Teachers' High School, a corporation of İstanbul University and the Ministry of National Education, which trained Literature teachers in the years between 1923 and1950. The study also deals with İstanbul University and Ankara University, two important educational institutions that served for the training of teachers. The aim, significance and limitations of the study and hypotheses, researches regarding the subject and definitions were presented in the introduction chapter of the dissertation. Within in the conceptual framework, after giving a general overview of the teacher training system in Turkey, teacher training systems of Ottoman and Republic periods were evaluated. In the findings and interpretations chapter, Teachers' High School, Gazi Institute of Education, İstanbul University and Ankara University which served as institutions training Turkish and Literature Teachers between 1923 and 1950 were evaluated in terms of historical developments, structures and processes, programmes, the education they provided, instructors, student registration and acceptance requirements, requirements for passing a course and graduation and their graduates and the teachers they trained. In the results chapter, after evaluating the institutions, their place and importance in the History of Turkish Education were pointed out and a variety of recommendations regarding the subject were made.

Ortaöğretim Öğrencileri ve Öğretmenlerinin Türk Edebiyatı Dersine Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi? adlı bu çalışmada Kastamonu ili Taşköprü ilçesindeki ortaöğretim kurumları öğretmen ve öğrencilerinin Türk edebiyatı dersine olan ilgi düzeylerinin belirlenmesi ve bu ilgilerinin bazı tanımlayıcı özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada modern istatistikî yöntemler kullanılarak sonucun tespit edilmesine çalışılmıştır.Araştırmanın evrenini Kastamonu (Türkiye) ili Taşköprü ilçesindeki ortaöğretim kurumları oluşturmaktadır. Araştırma grubu Taşköprü Lisesi, Taşköprü Anadolu Lisesi, Taşköprü Sağlık Meslek Lisesi, Mustafa Sıtkı Erkek Anadolu Teknik Lisesi, Taşköprü İmam-Hatip Lisesi, Sevim Tokatlı Kız Teknik ve Meslek Lisesi, Taşköprü Anadolu Öğretmen Lisesi'nde bulunan 122 öğretmen ve 1728 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi 1207 öğrenci ve 75 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada veriler öğretmenler ve öğrenciler için ayrı ayrı hazırlanmış iki bölümden oluşan anket yöntemiyle toplanmıştır. Anketlerin birinci bölümünde katılımcıların yaş, cinsiyet vb. gibi tanımlayıcı özelliklerinin belirlenmesine yönelik sorular yer alırken, ikinci bölümde Türk edebiyatı dersine yönelik tutumlarını belirlemeye yönelik tutum ölçeği yer almıştır. Toplanan veriler SPSS 17.0 (StatisticPackageForSocialScience) istatistik programı aracılığıyla çözümlenmiştir. Araştırma, tarama modelinde gerçekleştirilmiştir.Giriş bölümünde problem, çalışmanın amacı, önemi ve sınırlılıklarına, varsayımlara, yer verilmiştir. Kavramsal çerçevede edebiyatın tanımından, edebiyatın ve Türk edebiyatı dersinin işlevlerinden, tutum kavramından ve tutumların yapısından bahsedilmiştir. Konu ile ilgili araştırmalara yer verilmiştir. Yöntem bölümünde çalışmada kullanılan araştırma modeline yer verilmiş, katılımcı listesi gösterilmiş, veri toplama tekniklerine ve verilerin çözümlenmesine yer verilmiştir. Bulgu ve yorumlarda verilerin çözümlenmesi sonucu ortaya çıkan değerler ve bu değerler doğrultusunda ortaöğretim öğrencilerinin Türk edebiyatı dersine olumlu tutum geliştirmeleri için neler yapılabileceği konusunda fikirler öne sürülmüştür.Anahtar kelimeler: Türk edebiyatı, Türk edebiyatı dersi, Türk edebiyatı dersine yönelik tutum, tutum, öğretim programı, analiz, Kastamonu, anket. In this study called ?Evaluation of Teachers? and Students? Attitude Towards Turkish Literature Lesson? it is aimed to identify the interest level to Turkish literature lesson by teachers and student in Taskopru town and identify whether their interests are undergone a change due to some descriptive features. In the research it is tried to find out the result by using modern statistical methods.The search composes secondary education institutions in Taskopru town in Kastamonu (Turkey). Research consists of 122 teachers and 1728 students in Taskopru Highschool, Taskopru Anatolian Highschool, Taskopru Health Highschool, Mustafa Sıtkı Boys? Technical Highschool, Sevim Tokatlı Girls? Technical and Vocational Highschool, Taskopru Anatolian Teacher Highschool. The sample of the research consists of 1207 students and 75 teachers. Statics in this research have been gathered by questionnaire prepared separatly for teachers and students. In the first part of the research there have been questiones defining characteristics of the participants? such as their age, sexuality etc. , in the second part of it there has been attitude scale to determine their approach to Turkish literature lesson.The data has been analyzed through SPSS17.0 (StatisticPackageForSocialScience) statics programme. The research has been done by using scanning model.In the opening part/prologue, the aim of the research, its importance and limits, its assumptions has been presented. The definiton of literature in conceptual framework, the function of literature and Turkish literature lesson, attitude concept and structure of the attitude have been mentioned. In the method part, research model used in this research has been included, participants? list has been presented, and also data gathering techniques and decoding of them have been included. There have ben suggestions about the values found out by analyzing given data and what can be done to upgrade positive attitudes to Turkish literature lesson by highschool students.Key Words : Turkish literature, Turkish literature lesson, the attitude towards Turkish literature lesson, attitude, curriculum, analysis, Kastamonu, questionnaire 103

Araştırmanın amacı, ortaöğretim Türk edebiyatı ders kitaplarında yer alan halk edebiyatı metinlerinin, metinlere ait hazırlık ve metin altı sorularının, etkinlik çalışmalarının programda belirtilen kazanımlarla uygunluğunun ne düzeyde olduğunu saptamaktır. Çalışmanın giriş bölümünde, problemin durumu, araştırmanın amacı, araştırmanın önemi ve araştırmanın sınırlılıkları yer almıştır. Çalışmanın birinci bölümünü kavramsal çerçeve oluşturmaktadır. Bu bölümde, halk edebiyatının öğretim programındaki yeri programın hareket noktası, seçilecek metinlerin tür ve nitelikleri bakımından değerlendirilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, araştırmada kullanılan yöntem hakkında bilgi verilmiştir. Araştırmanın modeli, evren ve örneklem, veri toplama tekniği ve verilerin analizine yer verilerek çalışmanın yöntemi açıklanmıştır. Üçüncü bölümde, örneklem olarak seçilen ders kitaplarında tespit edilen halk edebiyatı metinlerinin, metinlere ait hazırlık ve metin altı soruları ile etkinlik çalışmalarının programdaki kazanımlarla uygunluğunun ne düzeyde olduğu saptanmaya çalışılmıştır. Son olarak bulgu ve yorumlardan hareketle çalışmanın sonucu ve önerilere yer verilmiş, zengin bir kaynakça sunulmuştur. The aim of the research is to detect what levels the activity studies are suitable with the gains from program, both preparation of text and sub ? text questions, and texts of folk literature in secondary education books. In the introduction, the state of problem, the aim of study, the importance of study and restrictions of study are given. The first part of the study forms the conceptual frame. In this part, the place of folk literature in education, starting point of study is evaluated in terms of the qualities and kinds of texts to be selected. In the second part of study, some information is given about the method used in research. The method of the study is explained by giving data analysis, data collection technique, sampling, population and method of research. In the third part, in the sample books chosen, it is tried to detect what levels the activity studies are suitable with the gains from program, both preparation of text and sub ? text questions, and texts of folk literature. In conclusion, the result of the study and suggestions are given with reference to findings and comments and a rich reference is presented.

Bu araştırmada liselerde uygulanan MEB Programı Türk Edebiyatı dersi ile Uluslar arası Bakalorya Programı Türkçe A1 dersini alan öğrencilerin Türk Edebiyatı programı hedef becerilerine ne ölçüde ulaştıkları belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada veri toplama tekniği olarak anket, yazılı yoklama ve gözlem formu kullanılmıştır.Araştırmada öğrencilerin becerilerle ilgili algılarını ve tutumlarını belirlemek için hazırlanan ölçme araçlarında likert tipi hazırlanmış maddelerden oluşan anketler; becerilere ulaşma düzeylerini belirlemek amacıyla ise birkaç cümle veya paragraftan oluşan yanıtların istendiği sorulardan oluşan bir yazılı sınav yer almıştır. Ayrıca öğretmenlerin programlarla ilgili düşüncelerini tespit etmek amacıyla likert tipi hazırlanmış maddelerden oluşan bir anket ile beceri değerlendirmelerini yaptıkları bir gözlem formu kullanılmıştır.Araştırmanın çalışma grubunu 2010-2011 eğitim-öğretim yılında VKV Koç Özel Lisesi, TED Bursa Koleji, TED Ankara Koleji, İzmir Amerikan Koleji, Özel Bilkent Lisesi ve İstanbul Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi okullarında öğrenim gören 340 öğrenci oluşturmaktadır. Ayrıca çalışmaya bu okullarda görevli 30 Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni de katılmıştır.Millî Eğitim Bakanlığı 2005 Türk Edebiyatı Programında belirtilen hedef becerilerden yola çıkılarak hazırlanan ölçekler aracılığıyla toplanan veriler Minitab 16 istatistik paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma kapsamına alınan öğrenci ve öğretmenlerin kişisel bilgilerinin değerlendirilmesinde frekans ve yüzde kullanılmıştır. Öğrencilerin becerilere ulaşma düzeylerini belirlemede ve öğretmenlerin programlarla ilgili görüşlerinin anlamlandırılmasında aritmetik ortalama, standart sapma, medyan kullanılmıştır. Dağılımların normal dağılım olup olmadığını test etmek amacıyla Kolmogorov Smirnov testi kullanılmıştır. Gruplar arasında karşılaştırmaların yapılmasında ise Mann Whitney-U testi ve ikili ilişkilerin analizinde Sperman Sıra Farkları Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Testler =0.05 seviyesinde (%95 güven aralığına göre) yorumlanmıştır.Araştırmada elde edilen sonuçlar şu şekilde özetlenebilir:1. Genel Program ve Uluslar arası Bakalorya Programı öğrencilerinin MEB Türk Edebiyatı programı hedef becerilerinden eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim, araştırma-sorgulama, problem çözme, karar verme, bilgi teknolojilerini kullanma, Türkçeyi, doğru, güzel ve etkili kullanma ve sanat eserinden zevk alma becerilerine ilişkin puanları arasında anlamlı bir farklılık çıkmıştır. UB öğrencileri GP öğrencilerine göre bu dokuz beceriye daha üst düzeyde ulaşmışlardır.2. UB ve GP öğrencilerinin beceriler ortalamasına ilişkin puanları arasında anlamlı bir farklılık çıkmıştır. Buna göre UB öğrencilerinin GP öğrencilerine göre beceriler ortalamasına daha üst düzeyde ulaştıkları görülmektedir.3. Kız ve erkek öğrencilerin bilgi teknolojilerini kullanma becerileri hariç eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim, araştırma-sorgulama, problem çözme, karar verme, Türkçeyi, doğru, güzel ve etkili kullanma ile sanat eserinden zevk alma becerilerine ilişkin puanları arasında anlamlı bir farklılık çıkmıştır. Kız öğrenciler erkek öğrencilere göre bu becerilerin tümüne daha yüksek düzeyde erişmişlerdir.4. Araştırma kapsamına alınan kız ve erkek öğrencilerin beceriler ortalamasına ilişkin puanları arasında anlamlı bir farklılık çıkmıştır. Kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre beceri ortalamalarının daha üst düzeyde olduğu görülmektedir.5. Araştırma kapsamına alınan öğretmenlerin eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim, araştırma-sorgulama, problem çözme, karar verme, bilgi teknolojilerini kullanma, Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma ile sanat eserlerinden zevk alma becerilerini kazandırma bakımından UB Programına verdikleri puanlar ile Genel Programa verdikleri puanlar arasında anlamlı bir farklılık vardır. Öğretmenlerin bu becerileri kazandırma bakımından UB programının Genel Programa göre daha uygun olduğunu düşündükleri ortaya çıkmaktadır.6. Öğretmenlerin; becerilere ulaştırma bakımından Uluslar arası Bakalorya Programına verdikleri puan ile Genel Programa verdikleri puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık vardır. Becerilere ulaştırma ortalamaları bakımından öğretmenlerin UB Programının Genel Programa göre daha uygun olduğunu düşündükleri görülmektedir.7. Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin duyuşsal ve bilişsel becerileri arasında anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır.8. Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin programları seçmeden önceki ders notları ile beceri ortalamaları arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı görülmüştür. Anahtar Sözcükler: Türk Edebiyatı dersi hedef becerileri, bilişsel ve duyuşsal beceriler, Uluslar arası Bakalorya Programı Türkçe A1 dersi, Genel Program Türk Edebiyatı dersi. The aim of this research is to determine the level of achievement to the MEB Turkish Language Program target skills by the students who are taught by Turkish Language national program and International Baccalaureate Turkish A1 program. During the research, questionnaires, essay exams and observation forms were used as data gathering techniques.In order to determine the perceptions and attitudes about skills, likert style questionnaires; in order to determine the level of skill achievement, an open ended question exam which require few sentences or paragraphs answers were used. Also, in order to evaluate the teachers opinions about the programs, likert style questionnaires and an observation form were introduced.The study was carried with 340 students studying in VKV Koç Özel Lisesi, TED Bursa Koleji, TED Ankara Koleji, İzmir Amerikan Koleji, Özel Bilkent Lisesi and İstanbul Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi, during 2010-2011 academic year and 30 Turkish language and literature teachers who are teaching in those schools.The data which were collected with the scales developed according to 2005 Ministry of National Education Turkish Language Program were analyzed by Minitab 16 statistical software. Frequency and percentage were used in order to analyze students? and teachers? personal information. To determine the students? level of achievement to the skills and the views of teachers about programs; mean, standard deviation and median were used. Kolmogorov Smirnov test was used for normality test. Mann Whitney-U test was used in order to compare groups. To determine the correlations, Spearman Correlation was used. Hypothesis were tested at 0,05 significance level. (95% confidence interval).The results may be summarized as follows:1.Significant differences have been found between General Program and International Baccalaureate Program students in reaching MEB aim skills such as critical thinking, creative thinking, communication, inquiry, problem solving, decision making, using information technologies, using Turkish properly, nice and effectively and appreciation of art. IB students significantly reached to a higher level than GP students for these nine skills.2.Significant differences have been found between the skill average points of IB and GP students. It is found that IB students reached at a higher level than GP students in the skill averages.3.Except using information technologies skill, there is a significant differences have been found between points of the girls and the boys about ?critical thinking?, ?creative thinking?, ?communication?, ?inquiry?, ?problem solving?, ?decision making, using Turkish proper, nice and effectively and appreciation of art skills. Female students reached to a higher level than male students for all of these skills.4.Significant differences have been found between the skill average points of female and male students. It is found that girls reached at a higher level than boys in the skill averages.5.Significant differences have been found for the points that teachers gave to General Program and International Baccalaureate Program in terms of reaching the ?critical thinking?, ?creative thinking?, ?communication?, ?inquiry?, ?problem solving?, ?decision making?, ?using information technologies?, ?using Turkish proper, nice and effectively? and ?appreciation of art? skills. It is found that teachers think that IB is more appropriate than GP to enable students to reach these skills.6.Significant differences have been found between the average points that teachers gave to General Program and International Baccalaureate Program. In terms of reaching the skill average, teachers think that IB is more appropriate than GP.7.No significant correlation has been found between the cognitive and affective skills of the participant students of this study.8.No significant correlation has been found between the course averages of the students before they chose these programs and their skill averages.Key words: Turkish Literature course aim skills, Cognitive and affective skills, International Baccalaureate Program Turkish A1 course, National Program Turkish Literature course. 557

Doküman incelemesine dayalı yapılan bu araştırmada, Türkiye dışı Türk edebiyatları ile dünya edebiyatlarının Cumhuriyet'ten bugüne ortaöğretim programları ve ders kitaplarındaki yeri incelenmiştir.?nceleme sırasında, Türkiye dışındaki uygulamalara genel olarak değinildikten sonra, ilgili Türk dili ve edebiyatı programları ve bu programlara göre hazırlanmış ders kitapları ele alınmıştır.1340 (1924) öğretim programından başlanarak tarih sırasına göre 1927, 1929, 1934, 1938, 1942, 1946, 1949-50, 1952, 1954, 1955, 1956, 1957, 1976, 1991, 1992, 1995 ve 2005 öğretim programına kadar 18 program ele alınmıştır. Bu programlarda söz konusu edilen Türkiye dışı Türk edebiyatları ile dünya edebiyatları bilgilerinin her biri kendi başlığı altında irdelenmiştir.Yine bu programlara göre yazılan ve liselerde okutulan ?Edebiyat?, ?Edebî Yeniliğimiz?, ?Edebiyat Tarihi Dersleri?, ?Türk Edebiyatı Tarihi?, ?Türk Dili ve Edebiyatı?, ?Türk Edebiyatı?, ?Fransız Edebiyatı Antolojisi?, ?Metinli Batı Edebiyatı? ve ?Dil ve Anlatım? gibi ders kitapları taranarak Türkiye dışı Türk edebiyatları ile dünya edebiyatları şair ve yazarlarının isimleri ve metinleri tespit edilmiştir.Programlara göre yazılmış ders kitaplarına alınan Türkiye dışı Türk edebiyatları ve dünya edebiyatları metinlerinden bazıları rast gele yöntemine göre seçilerek programlara uygunluğu bakımından incelenmiştir.Sonuç bölümünde, öğretim programlarının her birinde ve bu programlara göre hazırlanmış Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarında yer alan Türkiye dışı Türk edebiyatı ve dünya edebiyatının ?air ve yazarları iki ayrı sayı ve yüzdelikler tablosunda verilmiştir.Gelişmiş ülkelerin programlarında diğer ülkelerin edebiyatlarına pek yer verilmezken ülkemizde bu oranın % 50'ye ulaştığı programlar olmuştur. Ancak genel olarak, Cumhuriyet'ten günümüze Türkiye dışı ve dünya edebiyatları, programlarda (% 9+% 20) % 29 ve ders kitaplarında da (% 7+% 33) % 40 oranlarında yer bulmuştur. Burada dikkati çeken, Türkiye dışı Türk edebiyatlarına, dünya edebiyatlarına göre çok az yer verilmesidir. Bütün bunlar, tablo 4 ve 5'te ayrıntılı olarak program ve ders kitaplarına göre verilmiştir.Öneriler bölümünde ele alınıp incelenen verilerin değerlendirilmesi sonucunda gerekli görülen önerilere iki ayrı başlık altında yer verilmiştir.Kaynakça bölümünde, I. dereceden kaynak olarak sadece ortaöğretim ders programlarının yayımlandığı kaynaklar ve taranan edebiyat ders kitapları; II. dereceden kaynak olarak da konuyla ilgili diğer eser ve çalışmalar yazılmıştır.Ekler kısmında ise, Türkiye dışı Türk edebiyatı ve dünya edebiyatı şair ve yazarları programlar ve ders kitapları için ayrı ayrı alfabetik listeler hâlinde, ilgili çeşitli programlardan ve taranan ders kitaplarından örnekler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Türkiye dışı Türk edebiyatı, dünya edebiyatı, ortaöğretim eğitim programı, ders kitabı. In the research done by being based on document study, the place of Turkish literature out of Turkey and world literature in secondary education programs and course books from republic period to present day has been studied.At first, the purposes of Turkish education system, and then the specific purposes of Turkish Language and Literature courses towards these general purposes have been introduced.During study, after dealing with the practices out of Turkey in general, related Turkish language and literature programs and the course books prepared according to these programs have been handled.18 programs, from beginning with 1340 (1924) teaching program, 1927, 1929, 1934, 1938, 1942, 1946, 1949-50, 1952, 1954, 1955, 1956, 1957, 1976, 1991, 1992, 1995 to 2005 teaching program, have been handled chronologically. Each data of Turkish literature out of Turkey and world literature discussed in these programs has been studied under its own heading.Also, by scanning the course books written according to these programs and taught in high schools such as ?Literature?, ?Our Literary Innovation?, ?History of Literature Lessons?, ?History of Turkish Literature?, ?Turkish Language and Literature?, ?Turkish Literature?, ?Anthology of French Literature?, ?Western Literature Texts?, ?Language and Expression?, the names and texts of poets and authors of Turkish literature out of Turkey and world literature have been identified.Some of Turkish literature out of Turkey and world literature texts put in the course books written according to the programs have been chosen according to the method of random and have been studied in respect to convenience to the programs.In conclusion part, Turkish literature out of Turkey and world literature poets and authors existing in each teaching program and in Turkish language and literature course books that were designed for these programs have been showed in two separate tables of numbers and percentages.While other countries? literatures don?t take part so much in developed countries, there are some programs where this rate has reached up to 50% in our country. But in general, Turkish literature out of Turkey and world literature from republic period to present day have taken part in the percentage of 29% (9% + 20%) in the programs and the percentage of 40% (7% + 33%) in the course books. What?s the most remarkable here is that, when compared to world literature, Turkish literature out of Turkey has taken part slightly. All of these have been given in table 4 and 5 in detail according to the programs and the course books.In suggestion part, the suggestions considered necessary as a result of evaluation of the data handled and studied have taken part under two separate headings.In bibliography part, as first degree source, only the sources in which the secondary course programs published and literature course books scanned, and as second degree source, the works and studies related to the subject have been written.In appendix part, poets and authors of Turkish literature out of Turkey and world literature separately in lists for the programs and the course books and the samples from related various programs and course books scanned have been presented.Key Words: Turkish literature out of Turkey, world literature, secondary education program, course book 300

Ziya Paşa'nın Hayatı ve Harabat adlı eserinin Türkçe çevirisi By Ziya Pasha's life and work of Harabat Turkish translation 679

Bu araştırma, 2005 yılında MEB tarafından uygulamaya konulan 9.sınıf TE dersi öğretim programının hedef kazanım boyutuna yönelik öğretmen görüşlerini belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. Araştırma verileri 2010-2011 öğretim yılı nisan ayı içerisinde toplanmıştır. Araştırma yöntemi olarak tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Rize ili ve ilçelerindeki MEB'e bağlı ortaöğretim okullarında görev yapan TDE öğretmenleri, örneklemini ise Rize ili, Ardeşen ve Fındıklı ilçelerinde görev yapan bir gurup TDE öğretmenleri oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde basit rastgele örneklem seçimi tercih edilmiştir.Programın hedef kazanım boyutuyla ilgili görüşlerini almak için 70 öğretmene toplam 42 sorudan oluşan anket uygulanmıştır. Anket uygulanan 10 öğretmenle yarı yapılandırılmış mülakat gerçekleştirilmiştir. Anket metodu ile toplanan veriler basit istatistik tekniklerle, mülakat metodu ile toplanan veriler de tematik kodlama yöntemiyle analiz edilmiştir.Araştırma sonucuna göre; öğretmenlerin % 72,2'sinin programdaki hedef kazanım boyutunun uygulanabilir olduğunu düşündüğü belirlendi. Hedef kazanım boyutunun uygulanmasında problem olduğunu düşünen % 27,8 oranındaki öğretmenlerse; kaynak ve ders gereçlerinin eksikliğini, haftalık ders süresinin yetersizliğini ve içerik boyutunun yoğunluğunu problemin nedeni olarak ileri sürdükleri tespit edildi.Sonuç olarak programın öğelerinden hedef kazanım boyutunun; ulaşılabilir, uygulanabilir, kazanıma dönüştürülebilir olduğu ancak bazı eksiklikler taşıdığı, bu eksikliklerin birtakım düzeltmeler ve planlamalarla büyük bir oranda giderilebileceği ortaya konmuştur.Anahtar Kelimeler: Türk Edebiyatı Programı, Program Değerlendirme. The purpose of this research is to determine the teachers opinions about the goals of the 9th grade Turkish Literature curriculum that was put into practice by the Turkish Ministary of Education in 2005. The datas of research was collected in 2010-2011 education year on April. In this research descriptive method was used. The population of the research is consisted by the Turkish Literature teachers that work in state high schools in Rize province. The samples were chosen via simple random sampling and are the Turkish Literature teachers working in Ardeşen and Fındıklı towns of Rize province.42 questions were implemented on 70 teachers in order to reflect their views. A semistructured interview was made with 10 out of 70 teachers. 12 questions were directed to these teachers. The datas that gained from the survey were analysed with incomplex statistic techniques and the the datas gained from the interview method were analysed with thematic coding method.Accoring to the results, 72,2% of the teachers put forward that the goals of the curricula are implementable while the rest do not agree. It was ascertain that %27,8 of the teachers who think there is a problem with implementation of the goal acquisition dimension propounded that the reasons of the problem are the deficiency in the source and materials, lack of weekly lesson loads ,duration and the consistency of content.Consequently, it was displayed that the dimension of goal/acquisition is attainable , applicable , may acquire but with some certain arrangements and planning the deficiency of the programme can be supplied.Key Words: Turkish Literature Curriculum, Curriculum Evaluation. 110

Bu araştırma, 1992 ve 2005 tarihli Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programına göre hazırlanan ve MEB tarafından yayımlanan Türk Dili ve Edebiyatı-Edebiyat ve Türk Edebiyatı ders kitaplarına ilişkin öğretmen düşüncelerini ve bu düşünce düzeylerini demografik değişkenlere göre karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır.Araştırmada bütüncül bir yaklaşımla nicel ve nitel boyutlu betimsel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Ankara ili merkez ilçelerinde (Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Pursaklar, Sincan, Yenimahalle) bulunan ortaöğretim kurumlarında 2010-2011 eğitim-öğretim yılında görev yapan Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenleri oluşturmaktadır. Nicel araştırmanın örneklem grubunu Ankara ili merkez ilçelerinde bulunan ortaöğretim kurumlarında görev yapan 400 Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni oluşturmaktadır. Nitel araştırmanın katılımcıları da Ankara ili merkez ilçelerinde bulunan ortaöğretim kurumlarında görev yapan 75 Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeninden meydana gelmektedir.Araştırma ile ilgili nicel veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen 1992 ve 2005 tarihli Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programına göre hazırlanan ve MEB tarafından yayımlanan Türk Dili ve Edebiyatı-Edebiyat ve Türk Edebiyatı ders kitaplarına ilişkin öğretmen anketinden elde edilmiştir. Anket dört bölümden oluşmaktadır. Ankette öncelikle öğretmenlere ait kişisel bilgilere yer verilmiştir. Anket ?İçerik?, ?Dil ve Anlatım?, ?Hazırlık ve Değerlendirme?, ?Fiziksel Yapı-Görsel Düzen-Tasarım? bölümlerinden oluşan 64 maddeden meydana gelmiştir. Ayrıca 1992 ve 2005 tarihli Türk Dili ve Edebiyatı öğretim programına göre hazırlanan MEB tarafından yayımlanan Türk Dili ve Edebiyatı-Edebiyat ve Türk Edebiyatı ders kitaplarına ilişkin öğretmen görüşme formu da düzenlenmiştir.Araştırmanın amacı ve ana problemi çerçevesinde oluşturulan alt problemlere ilişkin toplanan nicel verilerin istatistiksel çözümlemelerinde analizler için elde sonuçlar 0.05 anlamlılık düzeyinde yorumlanmıştır. Çalışmada yer alan analizler için SPSS 20.0 paket programı kullanılmıştır. Nitel verilerin çözümlemelerinde ise içerik analizinden yararlanılmıştır.Bu çalışmada ilk olarak Kolmogorov-Smirnov testi ile verilerin normal dağılıma uyup uymadığı incelenmiştir. Ölçekte yer alan maddelerin normal dağılıma sahip olduğu durumlarda iki grubun karşılaştırılmasında Independent Sample t testi, ikiden fazla grubun karşılaştırılmasında ise Tek Yönlü Varyans Analizi (One-Way ANOVA) kullanılmıştır. Eğer varyans analizi sonucunda gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuşsa hangi grupların birbirinden farklı olduğunun tespit edilmesi için çoklu karşılaştırma (multiple comparisons) testlerinden Tukey testi uygulanmıştır. Grupların karşılaştırılmasına ilişkin testlerde varyans homojenliği varsayımı Levene testi ile incelenmiş ve hangi test istatistiğinin dikkate alınacağına karar verilmiştir.Öğretmenlerin eski ders kitabına ilişkin içerik, dil ve anlatım, hazırlık ve değerlendirme ve fiziksel yapı-görsel düzen-tasarım değerlendirmelerinin Türk Dili ve Edebiyatı öğretimi konusunda almış oldukları eğitimi yeterli bulma durumuna göre, alanları ile ilgili eksikliklerinin olma durumuna göre, meslekleri ile ilgili hizmet içi eğitim seminerine katılma ihtiyacına göre, Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni olarak daha önce uyguladıkları 1992 yılı Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programındaki bilgi ve becerilerin yeterliliği açısından, Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni olarak uyguladıkları 2005 yılı Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programındaki bilgi ve becerilerin yeterliliği açısından farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.Öğretmenlerin yeni ders kitabına ilişkin içerik, dil ve anlatım, fiziksel yapı-görsel düzen-tasarım değerlendirmelerinin cinsiyete göre, yükseköğretim programına göre, Türk Dili ve Edebiyatı öğretimi konusunda almış oldukları eğitimi yeterli bulma durumuna göre, 1992 yılı Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programı konusunda herhangi bir kurs, seminer vb. etkinliğe katılma durumuna göre, 2005 yılı Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programındaki bilgi ve becerilerin yeterliliği açısından ve Türk Edebiyatı ders kitabını kullanma amaçlarına göre farklılık gösterdiği söylenebilir.Öğretmenlerin eski-yeni ders kitabı farkına ilişkin içerik, dil ve anlatım, fiziksel yapı-görsel düzen-tasarım değerlendirmelerinin cinsiyete göre, 1992 yılı Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programı konusunda herhangi bir kurs, seminer vb. etkinliğe katılma durumuna göre farklılık gösterdiği söylenebilir. 2005 yılı Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programı konusunda herhangi bir kurs, seminer vb. etkinliğe katılan öğretmenler hazırlık ve değerlendirme açısından yeni ders kitabını daha olumlu görmektedirler. Dil ve anlatım, hazırlık ve değerlendirme boyutlarında meslekleri ile ilgili hizmet içi eğitim seminerine katılma ihtiyacına göre farklılık gösterdiği söylenebilir. Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni olarak uyguladıkları 2005 yılı Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programındaki bilgi ve becerilerini yeterli gören öğretmenlerin yeni ders kitabını fiziksel yapı-görsel düzen-tasarım açısından daha olumlu gördüğü belirtilebilir. Çalışmada bu bulgular ışığında çeşitli öneriler sunulmuştur.Anahtar kelimeler: Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programları, Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitapları, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenleri This study has been done for the purpose of comparing teacher ideas and their idea levels about Literature and Literature Textbooks prepared based on Turkish Language and Literature Teaching Curriculums (1992 and 2005) in terms of demographic variables.Researcher used a holistic approach for this study. This approach has been included quantitive and qualitive descriptive research methods. The population of this research is Turkish Language and Literature teachers who works in Ankara (Altındağ, Çankara, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Pursaklar, Sincan, Yenimahalle-central distincts of Ankara city) during 2010-2011 academic year.400 Turkish Language and Literature Teaching teachers are sample group of this quantitive research. Also, 75 Turkish Language and Literature Teaching teacher put together participants of research.Quantitive datas that based on research obtained from Teacher Survey developed by researcher. This Survey included some datas about Literature and Turkish Literature textbooks prepared based on Turkish Language and Literature Teaching Curriculum (1992 and 2005) published by Ministry of National Education. Survey is composed by 4 parts. Firstly, researcher ask for personel datas to teachers via Survey. Survey was occured 64 items about ?Content?, ?Language and Expression?, ?Preparation and Evaluation?, ?Physical Construction-Visual Composition-Design?. Also, Teacher Interview Form about Literature and Turkish Literature textbooks prepared based on Turkish Language and Literature Teaching Curriculum (1992 and 2005) published by Ministry of National Education was constituted by researcher.On the axis of aim of the study and the main problem of statistical analysis of quantitative data collected for the problems created under the sub-analysis of results obtained for the 0.05 significance level are interpreted. To analyse datas about research SPSS 20.0 package program was used. To analyse qualitative datas content analysis was used.In this study, for matches them against the normal distribution of data with the Kolmogorov-Smirnov Test were examined. With a normal distribution, where the items on the Independent Sample t-test for comparison of two groups, more than two groups were compared one-way analysis of variance (One-Way ANOVA) were used. If the result of analysis of variance between groups which are found no statistically significant difference between groups is found to be different for the multiple comparisons (multiple comparisons) tests, Tukey's test was used. Levene's test for comparison of groups with the assumption of homogeneity of variance tests were examined and the test statistic which will be taken into consideration it was decided.It was determined that teachers? textbooks assesments in terms of content, language and expression, physical construction, visual composition and projection different from each other according to their ideas about their own academic sufficiency about Turkish Language and Literature Teaching, their imperfect knowledge about their disciplines, their participating request to inservice training about their disciplines, their academic sufficiency based on Turkish Language and Literature Teaching Curriculum (1992 and 2005).Also, according to research, it is possible to say that teachers? textbooks assesments in terms of content, language and expression, physical construction, visual composition and projection different from each other according to gender, their academic sufficiency about their discipline, participating a course, seminar, activities about Turkish Language and Literature Teaching Curriculum 1992 and 2005, intended use of Turkish Literature textbooks.It can be possible to say that teachers? awareness about differences between new and old Literature Textbooks in terms of content, language and expression, the evaluations of the physical structure-the visual composition and design different from each other according to gender, participating of any course, seminar, etc. about Turkish Language and Literature Teaching Curriculum 1992 and 2005. Teachers who attended an event about Turkish Language and Literature Teaching Curriculum (2005) see it more positively. Datas about language and expression, preparation and assesments different from each other in terms of participating request to inservice training. Also, self-sufficient teachers about Turkish Language and Literature Teaching Curriculum (2005) stated their opinion positively about new textbooks in terms of physical structure-the visual composition and design. The study presented several suggestions in the light of these findings.Keywords: Turkish Language and Literature Teaching, Turkish Language and Literature Teaching Curriculums, Turkish Language and Literature Teaching Textbooks, Turkish Language and Literature Teachers. 449

Bu araştırmanın amacı, lise 10. sınıflardaki Türk Dili ve Edebiyatı eğitimi içinde destanların dil, edebiyat ve sanat açısından önemini vurgulamak, ders kitaplarında destan öğretimine nasıl yer verdiğine ilişkin öğretmen görüşlerini eleştirel bir bakışla tespit etmektir.Öğretmen görüşleri için 2011-2012 öğretim yılında Ankara ili Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisindeki 8 merkez ilçede bulunan ortaöğretim okullarında görevli Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerine başvurulmuştur.Çalışma betimsel amaçlı bir alan araştırmasıdır. 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersinde destan kullanımına ilişkin öğretmen yaklaşımlarının neler olduğunu belirlemek için gerçekleştirilmiştir. Ankara ili Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde bulunan 8 merkez ilçede ?Uygun Örnekleme? (Convenience Sampling) yöntemine göre seçilmiş okullardaki 256 edebiyat öğretmenine uygulanmıştır. Elde edilen veriler, SPSS 15.0 paket programında ki-kare testi kullanılarak ve ? = .05 anlamlılık düzeyi dikkate alınarak analiz edilmiştir. Araştırmanın verileri yorumlandığında, 10. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersinde kullanılan ders kitaplarındaki destan metinleri (t=.868, p > .05) ve bunların kullanımına (t=-.702, p > .05) ilişkin öğretmen görüşlerinde; cinsiyete, hâlen görev yapılan okul türüne, öğretmenlik mesleğindeki kıdeme ve en son mezun olunan okul türüne göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.Anahtar Kelimeler: Türk Edebiyatı Eğitimi, destan, destan öğretimi, öğretmen görüşleri. The purpose of this study is to emphasize the importance of epics in regard to language, literature, and art at tenth grades Turkish Language and Literature education and how epic teaching takes place to high school textbooks is determined to this subject with a critical view.Participants of the study were in-service Turkish Language and Literature teachers who are working at secondary schools located in city of Ankara in 2011-2012 school year.The study was designed as a survey research. It is aimed to determine teacher approaches intended to utilization of epic in the tenth grade Turkish Language and Literature course.256 Literature teachers from the schools were chosen according to ?Convenience Sampling? method in 8 counties located in the city of Ankara. Acquired data analyzed using chi square test with SPSS 15.0 packet program and by considering ?= .05 relevance level. Results showed that it was not found any significant difference in accordance with teacher views, gender, type of school, teacher job seniority and school degree regarding epic texts (t=.868, p > .05) and use of epic texts upon course textbooks (t=-.702, p > .05) to tenth grade Turkish Language and Literature.Keywords: Turkish Literature Education, epic, epic teaching, teacher views. 101