Search

Wydział Nauk Społecznych, Instytut Nauk Socjologicznych; promotor pracy: dr hab. Urszula Soler Celem pracy było ukazanie występowania przepływu kapitału kulturowego we współpracy i rozwoju instytucji kulturalnych i turystycznych Sandomierza w celu ekspansji kulturalnej i turystycznej strony miasta. Przedmiotem badań był rzeczywisty udział aktorów we współpracy w sieci na rzecz rozwoju kultury i turystyki Sandomierza. Za ciekawe uznano tutaj przede wszystkim charakter oraz strukturę występujących relacji pomiędzy poszczególnymi aktorami w sieci oraz sam charakter działań, jakie podejmują poszczególni aktorzy. Głównym celem badań było ukazanie przepływu kapitału kulturowego w sieci współpracy instytucji kulturalnych i turystycznych Sandomierza i jego wpływu na rozwój kultury i turystyki w mieście. Za istotne uważano zaobserwowanie i wychwycenie przepływów kapitału kulturowego na przykładzie wspólnej kooperacji poszczególnych instytucji z zakresu kultury i turystyki. Ponadto dążono do uchwycenia roli liderów o wysokim kapitale kulturowym wśród instytucji kulturalnych i turystycznych oraz ukazania jakie czynniki pobudzają, a jakie spowalniają przepływ kapitału kulturowego. Główną metodą badawczą, na bazie której powstawały sieci, była analiza danych archiwalnych (desk research). Uzupełnieniem analizy danych zastanych były indywidualne wywiady pogłębione z pracownikami instytucji kulturalnych i turystycznych wybranych do badania. Metodą badawczą uzupełniającą powyższe metody była analiza sieci społecznych, która wydawała się najlepszą metodą badawczą do zbadania przepływu kapitału kulturowego w sieci instytucji kulturalnych i turystycznych Sandomierza. The aim of the work was to show the occurrence of the flow of cultural capital in the cooperation and development of cultural and tourist institutions of Sandomierz in order to expand the cultural and tourist side of the city. The subject of the research was the actual participation of actors in cooperation in the network for the development of culture and tourism in Sandomierz. What was considered interesting here was primarily the nature and structure of the relationships between individual actors in the network and the very nature of the actions taken by individual actors. The main aim of the research was to show the flow of cultural capital in the cooperation network of cultural and tourist institutions in Sandomierz and its impact on the development of culture and tourism in the city. It was considered important to observe and capture the flows of cultural capital on the example of joint cooperation of individual institutions in the field of culture and tourism. In addition, the aim was to capture the role of leaders with high cultural capital among cultural and tourist institutions and to show which factors stimulate and which slow down the flow of cultural capital. In the study, the main research method on the basis of which the networks were created was the analysis of archival data (desk research). The analysis of the existing data was supplemented by individual in-depth interviews with employees of cultural and tourist institutions selected for the study. The research method supplementing the above methods was the analysis of social networks, which seemed to be the best research method to study the flow of cultural capital in the network of cultural and tourist institutions in Sandomierz.

Przedmiotem badań, których wyniki omawiane są w niniejszym tekście, były sposoby radzenia sobie gospodarstw domowych z konsekwencjami globalnego kryzysu ekonomicznego z lat 2007–2008. Badania te realizowane były w latach 2014–2017 w projekcie RESCuE1. W tekście odnosimy się do wybranych ustaleń poczynionych w ramach jednego z obszarów tematycznych projektu RESCuE, w których przedmiotem analizy były praktyki kulturowe badanych gospodarstw domowych, czyli sposoby wykorzystywania zasobów kulturowych w przezwyciężaniu skutków niekorzystnych wydarzeń losowych, takich jak utrata bądź trudności w znalezieniu stałej pracy, śmierć lub choroba w rodzinie, wypadek skutkujący poważnym uszczerbkiem na zdrowiu lub niepełnosprawnością itp. Wyrywkowa prezentacja rezultatów analizy roli kapitałów: symbolicznego i kulturowego w przezwyciężaniu skutków kryzysu w badanych gospodarstwach domowych z Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego wskazała na szereg praktyk, które są wspólne dla badanych niezależnie od miejsca ich zamieszkania.

Celem artykułu jest przedstawienie najnowszych danych dotyczących zarobkowej migracji Ukraińców w Polsce. Dane statystyczne pochodzą z oficjalnych sprawozdań urzędów: Urzędu ds. Cudzoziemców; Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej; Głównego urzędu Statystycznego, Raportu statystyczno-informacyjny przygotowany w ramach programu «Study in Poland». W artykule uwzględniono takie kategorie, jak: wykształcenie, klasa społeczna, płeć. Uwzględnienie w badaniach tych kategorii pozwoliło na ukazanie zróżnicowanego statusu Ukraińców w Polsce.

Artykuł stara się zinterpretować sytuację sztuki komiksowej w Polsce wykorzystując narzędzia wypracowane przez Pierre’a Bourdieu w Dystynkcji. Komiks był u nas od zaistnienia w obiegu kulturowym traktowany jako przykład kultury niskiej. W momencie wyłonienia się w latach osiemdziesiątych zwartej grupy społecznej fanów tego rodzaju sztuki, powstały liczne projekty mające na celu zwiększenie statusu powieści obrazkowych. W tekście omawiane są wybrane z nich i ich relacje z mechanizmami dystynkcji działającymi w obrębie rynku kultury. Jutkiewicz examines the state of Polish comic book art by drawing on Pierre Bourdieu’s Distinction. In Poland, this art form was initially seen as part of low-brow culture, but when a tight-knit social group of fans emerged in the 1980s, attempts were made to enhance the status of the graphic novel. Jutkiewicz discusses a selection of those projects and their relationship to the mechanisms of distinction at play in the cultural marketplace.

Relacje polityki kulturalnej i polityki społecznej są kwestią wysoce skomplikowaną. Trudności nastręcza przede wszystkim zdefiniowanie pierwszego z tych pojęć. Wynika to ze zróżnicowania definicyjnego samego pojęcia „kultura”. Jednoznaczne zdefiniowanie czym jest polityka społeczna, jak dotąd, także nie udało się badaczom. Wielość definicyjna w obu przypadkach utrudnia rozważania nad sferą, w której oba pojęcia oraz obejmujące je polityki publiczne będą się stykały. Niniejsze rozważania są próbą wskazania punktów stycznych obu dziedzin działalności publicznej.

Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publication Kapitał kulturowy stanowi jedną z istotnych zmiennych warunkujących poziom bezpieczeństwa człowieka. Problem ten jest analizowany na przykładzie korzystania z Internetu. Walorem analizy jest niewielkie zainteresowanie tą kwestią w literaturze przedmiotu oraz (co bardzo ważne) wyjątkowo duża próba badawcza, na którą zazwyczaj nie mogą sobie pozwolić pojedynczy badacze. The cultural capital is one of the most important variables determining the level of human security. This problem is analysed with the example of the Internet use. The asset of the analysis is the low interest in the issue in international literature to date, and (very importantly) a very large study sample, usually unavailable to a single researcher.

Bogusław Dziadzia

Współczesne społeczeństwa zachodnie podtrzymują w formie zakamuflowanej nierówności społeczne związane z posiadaniem lub brakiem zasobów indywidualnego kapitału społecznego, kulturowego, ekonomicznego. Pisząc o zakamuflowanej formie podtrzymywania nierówności mowa jest o systemie edukacji, który w oparciu o mechanizm selekcji szkolnej dokonuje utrwalenia istniejące struktury klasowej. W artykule została podjęta próba ukazania, że, jak mimo postępującego pluralizmu społeczno-politycznego i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, system edukacji szkolnej promuje osoby z wysokim zasobami wskazanych typów kapitału i ogranicza start uczniów o mniejszych zasobach. O takiej reprodukcji nierówności społecznych w swych pracach pisał P. Bourdieu, którego teoria kapitału społecznego będzie punktem wyjścia prowadzonych rozważań. Omówiono także teorię kapitału społecznego P. Bourdieu, mechanizmy selekcji szkolnej jako kluczowego elementu reprodukującego nierówności i podziały społeczne. P. Bourdieu wskazywał, że kapitał kulturowy jest jedną z podstawowych barier na drodze do awansu społecznego. Jednak wykorzystanie szans, które daje jednostce otoczenie, zależy tylko od jej indywidualnych działań i zdolności, mających na celu podtrzymywanie i rozwijanie odziedziczonego kapitału społecznego. The modern Western societies sustain in a hidden form the social inequalities resulting from possession or lack of resources of individual social, cultural and economic capital. The hidden form of sustaining the equalities refers to the education system, which consolidates the existing class structure on the basis of the school selection mechanism. In the presented paper an attempt will be made to show how, despite the progressing social and political pluralism and development of the civil society, the school education system favours individuals with high resources of certain types of capital to disadvantage of pupils with fewer resources. Such reproduction of social inequalities was described in works by P. Bourdieu, whose theory of social capital will be the starting point for the analysis. The key components of the paper will be: discussion of P. Bourdieu’s theory of social capital and presentation of school selection mechanisms as the key factor reproducing social inequalities and divisions. P. Bourdieu indicated that cultural capital was one of the basic and often hidden barriers to social advancement. However, whether an individual makes use of opportunities offered by the environment depends only on his/her specific activities and skills aiming at sustaining and developing the inherited social capital. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

This article attempts to empirically verify the theory of aesthetic taste formulated by Pierre Bourdieu. The research materiał consists of press advertisements. 2140 advertisements from five nationwide magazines aimed at different audiences were analyzed using the content analy­ sis technique, which was enriched with qualitative elements. The analysis was conducted from August 2012 to September 2013. The article is part of a larger research project analyzing the aesthetics of Polish press advertisements. Results of the analysis indicate that the hypotheses, which can be derived from Bourdieu's work, are accurate. Advertisements addressed to people with higher levels of cultural capital are simpler in relation to the form, and they often refer to global culture (they avoid local contexts). Moreover, this type of advertising is likely to take place in the city and people presented there, as opposed to advertising addressed to poorer and less educated people, are not the average people as they usually appear with the attributes of social prestige. Artykuł stanowi próbę empirycznej weryfikacji teorii gustu estetycznego, sformułowanej przez Pierre’a Bourdieu. Materiałem badawczym jest reklama prasowa. 2140 reklam z pięciu ogólnopolskich czasopism, skierowanych do różnych grup odbiorców, zbadano za pomocą ilościowej analizy zawartości, wzbogaconej o elementy jakościowe. Artykuł stanowi część większego projektu badającego estetykę polskiej reklamy prasowej. Wyniki analizy wskazują, że hipotezy, które można wyprowadzić z prac Bourdieu, okazały się trafne. Reklamy skierowane do osób z wyższym poziomem kapitału kulturowego są prostsze w formie i częściej odwołują się do kultury globalnej (unikają lokalności). Ponadto akcja reklam tego typu częściej dzieje się w mieście, a ich bohaterami - w przeciwieństwie do reklam skierowanych do osób uboższych i gorzej wykształconych - nie są osoby przeciętne, lecz wyposażone w atrybuty prestiżu społecznego.

Opole jako stutysięczne miasto, pełniące honory stolicy województwa i regionu zlokalizowanego w południowo-zachodniej Polsce w kategoriach jakości życia, posiadanych walorów oraz dynamiki rozwoju postrzegane jest przez swoich mieszkańców, gości oraz różnego rodzaju ekspertów ambiwalentnie. Położone na przecięciu dogodnych szlaków komunikacyjnych prowadzących osiowo przez region i dalej ku ościennym obszarom, kulturowo osadzone we wpływach tradycji zachodnio europejskiej, ulokowane niemalże w centrum regionu powinno być miastem o ambitnych planach, miastem kwitnącym. Taką zresztą metaforę przywoływały władze samorządowe planując akcje rozwoju miasta. Atutem wspomagającym założenia miało być duże nasycenie miasta substancją uczelni, przyciągających rokrocznie tysiące młodych osób. Młodzież ta wiążąc się na kilka lat swego życia z miastem, kształcąc się w nim, osadzała w jego przestrzeni wspomnienia, zgłaszała oczekiwania, nadzieje, lokowała plany. Grupa ta jest łatwa do zauważenia w bezpośredniej obserwacji socjosfery miasta, wypełniając je swoim potencjałem i dynamizmem, jak i w parametrach statystycznych różnego rodzaju. Jako zbiorowość wykształcona, wyposażona w określone kompetencje oraz otwarta na przyszłość stanowiła dobrą kategorię do czynionych założeń rozwojowych. Z kolei przywołane już po części położenie miasta, jego wielkość, charakter urbanistyki, tradycje wielokulturowe oraz choćby same potrzeby powinny w naturalny sposób sprzyjać koegzystencji z posiadanymi zasobami ludzkimi (tutaj najwyższą posiadaną próbę stanowią młodzi studenci) a przez taką zależność przekładać się na rozkwit miasta i regionu.

"Social Capital of Old People on the Example of Bialystok Residents" is a book based on theoretical and empirical study, which presents an issue of diagnosing and using of old people social capital in the local and regional development processes. This issue is significant because of the threats and challenges associated with process of rapid ageing of Polish society at the beginning of 21st century. Publication, in particular, is an attempt to give answers to the following questions: what is the state of old people social capital in Bialystok, what transformations it undergoes and how is it differentiated? In this study old people are viewed as a social category, which is a set of people similar to each other in terms of socially significant features (such as age, possessed social roles and awareness of received social benefits), who are aware of these similarities and differences between each other. Moreover, it is assumed, that such persons exceeded the 60 years of age. It is also assumed that human, social and cultural capital is accumulated in the human resources. Social capital is recognized here broadly as a potential for collaboration embedded in interpersonal relationships and social norms that may benefit individuals, groups and societies. The book consists of three chapters. The first, which is the theoretical part of work, includes information about: old age as a stage of individual life and explanation of the old people notion. It discusses social theories of ageing, historical factors affecting on the social position of old people category, changes in their place in Polish society during the system transformation and in the early 21st century. It describes the possible consequences of increased life expectancy for democracy and capitalism - including the concepts of society for all ages, silver economy. It also features ageing population issue, as well as social policy towards the elderly and old age in Bialystok as the borderland city. A variety of social capital concepts were presented; the spheres of its influence on socio-economic development, its status in Poland and guidelines for strategic building of its resources. Selected information on the activity of old people in public, social and economic life as key features of their social capital was brought closer. Putting various theoretical positions, results of research and statistical data in order was aimed to link many dispersed sources considering that it is relevant to identify and develop seniors' social capital resources, as well as leveling the delay of Polish sociology research on the elderly. Fundamental theoretical perspective of publication is the concept of capital according to P. Bourdieu. However, the proposals of J.S. Coleman, R.D. Putnam, F. Fukuyama, A. Giddens, P. Sztompka and A. Sadowski were also used. The second chapter contains a methodological framework for the purposes of study. Research assumptions, method and course of implementation of studies were discussed. The study is based on the qualitative method and the application of in-depth interview techniques. It was considered that the personal contact with old people will be more accurate than other research techniques to identify the context in which they social capital resources can be found. It is important because the transfer of developed abroad activating solutions and interpretations of old people actions may be ineffective or have negative external effects in the Polish context. Moreover, in the Polish science literature attention is paid to scarcity of gerontological research in accordance with the interpretive paradigm. Study involved 26 respondents aged 60 to 89 years living in Bialystok associated with one of two different institutions: nursing home for the elderly and University of the Third Age. By comparing the persons on two extremes of social activity it was possible to see similarities and differences in their capital equipment, and also in achievements of the life positions in the class structure and resources aimed at successful ageing. The third chapter presents the empirical analysis of the research results. This part outlines the way in which old people think about their ancestors and contemporary people. It also shows factors according to changes in their social position in the city, social issues which they consider most important for old people, their opinions about leisure time, opportunities and barriers of economic activity and types of old people social capital depending on the institution with which they are associated. Approach to the perception and use of internal disparities of seniors were also discussed. The analysis additionally contains the evaluation of senior citizens image in the polish mass media. This publication does not contain a strict ending. It only identifies the main conclusions of the research and potential directions of future analysis. Above all, older people could improve their position not by demanding increases in social benefits from which major parts are often taken away by their family members, but by highlighting their human, social and cultural capital. It is necessary to create favorable conditions for social and professional life of old people and their cooperation with members of local communities. Important role in this regard is played by institutions implementing three tasks: stimulating senior citizens' desire to satisfy previously unrealized needs; creating relationships between them so that they can solve their own problems and work for the others; and providing legal, social and vocational guidance. Stimulating cooperation between existing public, commercial and non-governmental sector organizations may serve to achieve these goals. The dissemination of bottom-up techniques of social capital building and checklist of essential features of Age-friendly Cities may also be important. "Kapitał społeczny ludzi starych na przykładzie mieszkańców miasta Białystok" to książka oparta na analizach teoretycznych i empirycznych, która przedstawia problem diagnozowania i używania kapitału społecznego ludzi starych w procesach rozwoju lokalnego i regionalnego. Kwestia ta jest istotna ze względu na zagrożenia i wyzwania związane z procesem szybkiego starzenia się społeczeństwa polskiego na początku XXI wieku. Opracowanie stanowi próbę sformułowania odpowiedzi na pytania: jaki jest stan kapitału społecznego ludzi starych mieszkających w Białymstoku, jakim ulega przemianom i jakie jest jego zróżnicowanie? Ludzie starzy są tu postrzegani jako kategoria społeczna, czyli zbiór osób podobnych do siebie pod względem społecznie istotnych cech (takich jak wiek, posiadane role społeczne i świadomość korzystania ze świadczeń społecznych), którzy są świadomi tego podobieństwa i swojej odrębności od innych. Przyjmuje się ponadto, iż osoby takie przekroczyły 60. rok życia. Zakłada się też, że w zasobach ludzkich skumulowany jest kapitał ludzki, społeczny i kulturowy. Kapitał społeczny jest tu ujmowany szeroko jako potencjał współdziałania osadzony w powiązaniach międzyludzkich i normach społecznych, który może przynosić korzyści osobom, grupom i społeczeństwom. W części teoretycznej przedstawiono informacje o starości jako etapie w życiu jednostki, wyjaśniono pojęcie ludzi starych, omówiono społeczne teorie starzenia się, historyczne czynniki oddziaływające na położenie kategorii społecznej ludzi starych, zmiany ich miejsca w społeczeństwie polskim w trakcie transformacji ustrojowej i na początku XXI wieku, możliwe konsekwencje wzrostu długości życia w warunkach demokracji i kapitalizmu oraz charakterystykę problemu starzenia się ludności Białegostoku jako miasta pogranicza. Zaprezentowano też różnorodne koncepcje kapitału społecznego, sfery jego oddziaływania na rozwój społeczno-gospodarczy, jego stan w Polsce oraz wytyczne do strategicznego budowania jego zasobów. Przybliżono również wybrane informacje o aktywności ludzi starych w życiu publicznym, społecznym i gospodarczym jako kluczowych cechach ich kapitału społecznego. Porządkując różne stanowiska teoretyczne, wyniki badań i dane statystyczne, dążono do powiązania wielu rozproszonych źródeł w przekonaniu, iż jest to istotne w celu określenia i zagospodarowania zasobów kapitału społecznego seniorów, jak również niwelacji opóźnienia polskiej socjologii w zakresie badań nad ludźmi starymi. Pomimo, iż za podstawową perspektywę teoretyczną publikacji uznana została koncepcja kapitału P. Bourdieu, autor bierze również pod uwagę propozycje badawcze J.S. Colemana, R.D. Putnama, F. Fukuyamy, A. Giddensa, P. Sztompki i A. Sadowskiego. Drugi rozdział zawiera określenie ram metodologicznych badań przeprowadzonych na potrzeby tej publikacji. Omówiono przyjęte założenia badawcze oraz przybliżono sposób i przebieg realizacji badań. Przede wszystkim zdecydowano się na korzystanie z metody jakościowej i zastosowanie techniki wywiadu swobodnego ukierunkowanego. Uznano, iż podmiotowy kontakt z ludźmi starymi umożliwi dokładniejsze rozpoznanie kontekstu, w którym znajdują się zasoby ich kapitału społecznego. Jest to ważne, gdyż przenoszenie na rodzimy grunt opracowanych za granicą interpretacji działań ludzi starych i rozwiązań aktywizujących, może okazać się nieskuteczne lub wywołać negatywne efekty zewnętrzne. Ponadto w literaturze przedmiotu zwraca się uwagę na niedostatek badań gerontologicznych zgodnych z paradygmatem interpretatywnym. Badaniu poddano 26 respondentów w wieku od 60 do 89 lat żyjących w mieście Białystok związanych z jedną z dwóch różnych instytucji: Domem Pomocy Społecznej i Uniwersytetem Trzeciego Wieku. Poprzez porównywanie osób znajdujących się na dwóch biegunach aktywności społecznej możliwe było dostrzeżenie podobieństw i różnic w ich wyposażeniu kapitałowym, a zarazem w osiągniętych w ciągu życia pozycjach w strukturze klasowej i zasobach służących pomyślnej starości6. W trzecim rozdziale przedstawiona została część wyników analiz empirycznych. Przybliżono tu sposób, w jaki ludzie starzy myślą o podobnych sobie przodkach i osobach współczesnych, a także czynniki, w zależności od których zmienia się ich pozycja społeczna w mieście oraz problemy społeczne, jakie uznają za najważniejsze dla ludzi starych. Analizie poddano opinie o ich czasie wolnym, szansach i barierach aktywności ekonomicznej. Wyróżniono typy kapitału społecznego ludzi starych w zależności od instytucji, z którymi są związani oraz podejścia do postrzegania i wykorzystywania zróżnicowania wewnętrznego seniorów. Omówiono wizerunek seniorów w środkach masowego przekazu. Publikacja nie zawiera ścisłego zakończenia. W ostatnim rozdziale wskazano jedynie na główne wnioski płynące z badań oraz na potencjalne dalsze kierunki analiz. Uzupełnienie tego podejścia stanowią zamieszczone w aneksie zestawienia oddolnych technik budowania kapitału społecznego oraz podstawowych cech Miast Przyjaznych Starszemu Wiekowi. Z opracowania tego z pewnością będą mogli skorzystać nie tylko naukowcy zajmujący się tematyką ludzi starych, ale i pracownicy socjalni, politycy, pracodawcy, przedstawiciele mediów i organizacji pozarządowych oraz obywatele Białegostoku i innych miast. Andrzej Klimczuk

Tom stanowi przegląd najważniejszych koncepcji przemian i rozwoju społeczności lokalnych w dobie globalizacji, proponując jednocześnie ich syntezę. Autorka na podstawie gruntownych studiów literatury przedmiotu i własnych badań empirycznych w śląskiej społeczności górniczej wskazuje zakres, w jakim możliwy jest przebieg rozwoju alternatywnego. Szczególną uwagę zwraca na procesy kapitalizacji kultury lokalnej, argumentując, że szeroko rozumiana kultura, tj. tradycja, instytucje obywatelskie i wzory partycypacji, jak również wszelkie formy rozrywki kulturalno-sportowej i uczestnictwa w kulturze stanowią najważniejsze zasoby oraz instrumenty rozwoju społeczności lokalnej. Autorka analizuje ponadto mechanizmy, za pomocą których "rozwój poprzez kulturę" wzmacnia inkluzję społeczną i usprawnia lokalny proces demokratyczny. The book analyses processes and cultural mechanisms of post-mining community development. It discusses various scenarios of community transformation as well as concepts of alternative development and proposes a synthetic model of alternative development, which place culture in its center. It provides extended case study of Radzionkow community in Upper Silesia in Poland and analyzes processes and factors of community empowerment, local civil society and civic participation, governance structures, as well as community capacity building. It analyzes actions undertaken it the community, verifying the idea of various models of alternative development in the local ground. It provides as well some explanations of the driving forces of the developmental processes and points at "capitalization of culture" as a complex mechanism of community empowerment, socio-political process and development.

Celem diagnozy było: przeprowadzenie badań dostarczających pełnej i rzetelnej wiedzy z zakresu potrzeb kulturalnych mieszkańców woj. podlaskiego; wskazanie głównych barier uczestnictwa w kulturze wysokiej; ilościowo-jakościowe określenie wizerunku instytucji kulturalnych, w tym Teatru Dramatycznego, i ocena ich działalności artystycznej; zmierzenie poziomu kapitał kulturowego regionu na podstawie wskaźnika korzystania przez mieszkańców woj. podlaskiego z instytucji kulturalnych. Finansowanie: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Andrzej Klimczuk

Raport z badań przeprowadzonych w 2009 roku ramach projektu finansowanego przez CEE Trust poświęconego wzmacnianiu społeczno-obywatelskich umiejętności kobiet w wioskach północno-wschodniej Polski. Projekt opierał się na połączeniu trzech poziomów działań: mechanizmów powiększania zasobów kulturowych (praktyki pamięci) i przekuwania ich na elementy kultury obywatelskiej (wzmacnianie kompetencji społecznych) oraz refleksji nad wzajemnymi uwarunkowaniami kapitału kulturowego i społecznego. Raport zawiera analizy empiryczne dotyczące takich zagadnień jak pamięć wspólnot lokalnych, wykształcanie się nowego typu kultury obywatelskiej kobiet, mapę problemów społecznych gminy Stare Juchy oraz przebadanych wiosek (Orzechowo, Skomack Wielki, Rożyńsk, Szczecinowo, Zawady Ełckie). Dodatkowym elementem raportu jest szczegółowa analiza wieloletnich działań animacyjnych Stowarzyszenia Tratwa na tych terenach. Marek Gawron

Książka Kapitał kulturowy w działaniu. Studium światów społecznych Białowieży to teoretyczno-empiryczna monografia naukowa stanowiąca przyczynek do badań nad kształtowaniem się społecznych struktur i instytucji w społeczności lokalnej z perspektywy socjologii kulturowej. Punktem wyjścia dla naszych analiz, inspirowanych głównie koncepcjami Pierre’a Bourdieu, jest właśnie szeroko rozumiana kultura (podejście, które można lapidarnie wyrazić jako badanie znaczeń ujawniających się w praktykach). Marek Gawron

Przestrzeń miejska jako pole doświadczeń estetycznych stanowi splot działań autorów i inspiratorów oraz rekonstrukcji jednostkowych doświadczeń. Doświadczenia estetyczne, szczególnie kiedy mówimy o sztuce przestrzeni (jak i w przestrzeni) publicznej, wypływają z wagi kapitałów; kulturowego, społecznego i ekonomicznego. Traktować te kapitały należy jako potencjały w znaczący sposób warunkujące charakter relacji estetycznych, a ich niedobory jako przyczynek do ujawniania się niepewności co do charakteru przeżycia i statusu zaistniałych sytuacji artystycznych. Proponowana w tekście kategoria kulturalnego prekariusza stanowi tu próbę określenia sytuacji w której znalazł się współczesny odbiorca świata sztuki jako aktywny uczestnik życia kulturalnego, jednakże zagubiony i niepewny własnych sądów, wynikiem czego, niepewność wiedzie go do braku sprzeciwu na kulturalny populizm.

W przedstawionych rozważaniach poruszony jest problem definicji i relacji terminów świadomość ekonomiczna, kapitał ludzki i kapitału kulturowy. Podstawowym przedmiotem zainteresowania jest świadomość ekonomiczna liderów związkowych w zakresie praw i problemów pracowniczych kobiet na współczesnym rynku pracy w Polsce. Przeprowadzone analizy zwracają uwagę na problem dyskryminacji i nierównych szans płci na rynku pracy zawodowej. Jest to też nawiązanie do stulecia uzyskania przez Polki praw wyborczych oraz próba oceny zainteresowania ich sytuacją zawodową przez reprezentatywne związki zawodowe działające w III RP. W oparciu o dotychczasowe badania socjologiczne dotyczące podejścia działaczy związkowych do równości płci wskazana została dysproporcja wiedzy o problemach i prawach pracowniczych kobiet, która wiąże się z większą znajomością tych problemów przez liderki związkowe niż liderów- mężczyzn. Z tych względów szczególna uwaga została poświęcona podkreśleniu wagi struktur związkowych, które skupiają kobiety (a więc Sekcji Kobiet Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” oraz Komisji Kobiet Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych), a także potrzebie ich aktywności, jak i potrzebie badania różnych aspektów świadomości ekonomicznej liderów związkowych.