Search

Aim: Candidemia has high morbidity and mortality rate in critically ill patients hospitalized in intensive care units. Prompt initiation of accurate anti-fungal therapy is essential for survival. In this study, a 6-year retrospective candidemia analysis of pediatric intensive care unit (PICU) was performed to review candida species distribution, risk factors for candidemia and change in the antifungal resistance in years. Material and Method: The candidemia episodes of children followed in the PICU of XXX Hospital between January 2014 and January 2020 were analyzed. The demographic and clinical characteristics, laboratory findings, treatments and outcomes of the patients were obtained from the medical records. Results: Fifty-nine episodes of candidemia (54.2% female) were reported in six years, median age at diagnosis was 43 months (range 1-225), median hospital stay was 48 days (range 3-664). All patients had used broad-spectrum antibiotics, majority had comorbidities (89.8%), nasogastric tube (84.7), central venous catheter (78.0%), and on mechanic ventilation (76.3%). Type of candida species was identified in 36 episodes of candidemia; 47.2% of these episodes were caused by C. parapsilosis, 38,9% by C. albicans, 8.3% by C. glabrata (8.3%), 2.8% by C. lusitaniae, and 2.8% by C. tropicalis. Length of hospital stay was longer among patients with nonalbicans candidemia, and these patients had higher leucocyte count at diagnosis. The rate of antifungal resistance increased over the years. Overall, thirty-day mortality rate was 16.9%. Conclusion: For critically ill patients with markedly elevated leucocyte count and long hospital stay, empiric antifungal treatment should cover nonalbicans candida with antifungal resistance.

Infeksi jamur menjadi penyebab morbiditas dan mortalitas paling penting pada pasien pasca-transplantasi hati yang mendapat beberapa imunosupresan. Candida species dan Aspergillus species adalah infeksi jamur paling invasif. Infeksi Candida species dilaporkan menjadi etiologi penyebab infeksi jamur tertinggi pada transplantasi hati. Selain infeksi jamur, parasit juga dilaporkan menjadi penyebab infeksi pada transplantasi hati khususnya pada pasien berasal dari daerah endemis. Artikel ini bertujuan untuk membuat protokol evaluasi infeksi jamur dan parasit pada transplantasi hati anak.

Amaç: Bu çalışmanın amacı saf hindistan cevizi yağının ve laurik asitin kandida suşları üzerindeki in vitro antimikrobiyal etkinliğini araştırmak; bu ajanların aktivitelerini, flukonazol ve klorheksidin aktivitesiyle karşılaştırmaktır.Gereç ve yöntem: Çalışmamızda antimikrobiyal ajan olarak Klorheksidin, Flukonazol, Laurik asit, ve saf hindistan cevizi yağı kullanılarak kandida suşları üzerindeki MİK (Minimum İnhibisyon Konsantrasyonu) değerleri tespit edilmiştir. Kandida suşlarından; Candida albicans [American Type Culture Collection (ATCC)] 10231, C. tropicalis ATCC 750, C. krusei ATCC 6258 ve C. glabrata ATCC 2001 standart suşları kullanılmıştır. Kandida suşları, 0.5 McFarland türbidite standardına göre BHI içerisinde de seyreltilmiş ve her kuyucuğa 10 uL eklenmiştir. Her plaka gece boyunca 37 ° C'de inkübe edilmiştir. Her oyuktaki kandida büyümesi, üretici talimatlarına göre Epoch spektrofotometre (Biotek, Almanya) kullanılarak 600 nm optik yoğunlukta ölçülmüştür. Verilerin değerlendirilmesinde SPPS 25 (IBM Corp. Released 2017. IBM SPSS Statistics for Windows, Version 25.0. Armonk, NY: IBM Corp.) istatistik paket programı kullanılmıştır. Testlerin anlamlılık düzeyi için p

Although isolated mucosal candidiasis of the larynx without pulmonary involvement is very rare, it can be seen in immunocompromised individuals with an underlying disease. A 25-year-old male patient presented with hoarseness, sore throat, dysphagia, and isolated laryngeal mucosal candidiasis on video laryngoscopic examination. As a result of the tests, it was found that the patient developed immune suppression due to miliary tuberculosis and laryngeal candidiasis as an opportunistic infection. The patient was started on antituberculosis treatment and candida plaques completely regressed with 2x400 mg/day fluconazole treatment., Akciğer tutulumu olmaksızın larenksin izole mukozal kandidiazisi oldukça nadir olmakla birlikte, altta yatan hastalığı olan immun düşkün kişilerde görülebilmektedir. Yirmibeş yaşında erkek hasta ses kısıklığı, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü şikayeti ile başvurdu, videolarengoskopik incelemesinde izole larengeal mukozal kandidiazis bulguları izlendi. Yapılan tetkikler sonucunda hastada miliyer tüberküloz nedeniyle gelişen immun supresyon ve bir fırsatçı enfeksiyon olarak larengeal kandidiazis geliştiği saptandı. Hastaya antitüberküloz tedavi başlandı, 2x400 mg/gün flukonazol tedavisi ile kandida plakları tamamen geriledi.

Aim: Urinary tract infections (UTI) are the most common infections in hospitalized patients. Although the bacteries are the most common agents of UTI, fungal agents are isolated from %10 of all cases and Candida species are most common in these cases. This study is aimed to determine the risk factors of candiduria in hospitalized patients. Patients and Method: The study included above-18-year-old patients with positive urine cultures for Candida spp who were hospitalized in Afyon Kocatepe University Medical Faculty Hospital between August 2012 and August 2013. We recorded the general risk factors, physical examination findings, biochemical and microbiological laboratory results for each patient. Candida species which are isolat-ed from the patient identified with Phoenix yeast ID automatize system and antifungal sensitivity tested with integral system yeast plus kit. Results: The study included 90 patients; the study group 45 patients who had candiduria, and control group 45 patient who had bacteriuria. Among investigated risk factors, DM (p=0.057), urinary catheter usage (p=0.015), invasive procedure performed in last 30 days (p=0.024), long term hospitalization (p=0.017), antibiotic usage (p=0.001), history of intensive care unite (ICU) admition (p=0.058) were found more frequent in study group then the control group. The most frequent isolated Candida species was C.albicans. Conclusion: Controlled use of antibiotics, performing urinary catheterization with ap propriate indications, regulation of blood sugar in diabetic patients and the shortest appropriate period of hospitalization are thought to be effective in reducing frequency of candidiuria., Amaç: Üriner sistem infeksiyonları (ÜSİ), hastanede yatan hastalarda en sık görülen infeksiyonlardır. ÜSİ’larından sorumlu etkenler genellikle bakteriler olmakla birlikte, %10’unda fungal etkenler saptanmakta, bunlar arasında da Candida türleri ilk sırada yer almaktadır. Bu çalışmada hastanede yatan hastalarda kandidüri için risk faktörlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Hastalar ve Yöntem: Çalışmaya Ağustos 2012 – Ağustos 2013 tarihleri arasında Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde yatan ve idrar kültürlerinde kandida türleri üreyen 18 yaş üstü hastalar dahil edildi. Her hasta için genel risk faktörleri, üriner sisteme yönelik risk faktörleri, kateter kullanım bilgileri, fizik muayene bulguları, biyokimyasal ve mikrobiyolojik laboratuar bulguları izlem formumuza kaydedildi. İzole edilen candida türleri Phoenix yeast ID otomatize sistem ile tiplendirildi. Integral system yeast plus kiti ile antifungal duyarlılık testleri gerçekleştirildi. Bulgular: Çalışmaya 45’i kandidüri saptanan çalışma grubu, 45’i bakteriüri saptanan kontrol grubu olmak üzere 90 hasta alındı. Araştırılan risk faktörlerinden DM (p=0.057), üriner kateter kullanımı (p=0.015), son 30 gün içerisinde invaziv girişim öyküsü (p=0.024) , hastanede yatış süresi (p=0.017), antibiyotik kullanımı (p=0.001), yoğun bakım ünitesinde yatış öyküsü (p=0.058) çalışma grubunda, kontrol grubuna göre anlamlı derecede sık tespit edildi. En sık izole edilen Candida türü C.albicans'tır. Sonuç: Antibiyotiklerin kontrollü kullanımının, üriner katater girişiminin uygun endikasyonlarda yapılmasının, diyabetik hastalarda kan şekeri regülasyonun sağlanmasının ve gerek hastane gerekse yoğun bakım ünitelerinde yatış sürelerinin kısaltılmasının kandidüri sıklığının azaltılmasında etkili olacağı düşünülmüştür.

Üriner sistem enfeksiyonları çoğunlukla bakteriler tarafından oluşturulmaktadır. Bakteriler içinde de daha çok Gram negatifler, özellikle de Escherichia coli türleri izole edilmektedir. Bakterilerden sonra gelen mantar enfeksiyonları içinde de sıklıkla Candida cinsine ait türlerin neden olduğu enfeksiyonlara rastlanmaktadır. Çalışmamızda on yıllık periyotta (2006-2016 yılları arasında) Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Mikrobiyoloji Laboratuvarında idrar örneklerinden izole edilen Candida kökenlerinin dağılımı belirlenmiştir. Tanımlamada C. albicans ayrımı için germ tüp testi yapılmış olup, Non-albicans Candida türleri için ise API ID32C ve Vitec 2.0 (Biomerieux, Fransa) cihazları kullanılarak tür tayinleri yapılmıştır. Toplamda 249 adet Candida üremesi gözlenmiştir. En fazla izole edilen tür C. albicans (%54.2) olmuştur. Bunu C. tropicalis (%14.1), C. glabrata (%12.4), C. parapsilosis (%4.4) izlemiştir. İdrarda Candida türleri sık görülmemekle birlikte son yıllarda bir artış gözlenmektedir. Bazı örneklerin alımı sırasında meydana gelen kontaminasyon da göz önünde bulundurularak hastanın kliniği ile kültür sonucu birlikte değerlendirilerek tedaviye başlanmalıdır., Urinary system infections are mostly caused by bacteria. Gram negatives, especially Escherichia coli species, are isolated among the bacteria. Fungal infections following bacterial infections are also frequently infections caused by the genus belonging to the genus Candida. In our study, the distribution of Candida genus were determined which were isolated from urine specimens in the Yeditepe University Hospital Microbiology Laboratory for a period of ten years (2006-2016). Germ tube test was done for the identification of C. albicans, and for species of Non-albicans Candida species were determined using API ID32C and Vitec 2.0 (Biomerieux, France) devices. 249 Candida species were observed in total. The most isolated species was C. albicans (54.2%). This was followed by C. tropicalis (14.1%), C. glabrata (12.4%) and C. parapsilosis (4.4%). Candida species are not common, but an increase is observed in recent years. Considering the contamination of some samples during the intake, treatment should be started by evaluating the culture result with the patient's clinic., DOI:10.30708/mantar.382371

Flukonazol, klinikte sık kullanılan triazollerdendir. Diğer azoller gibi, aromatik halkalar içeren bir bileşiktir. Flukonazol Candida albicans, C. dubliniensis, C. guilliermondii, C. kefyr, C. parapsilosis, C. lusitaniae ve C. tropicalis'e etkilidir. C. krusei flukonazole doğal dirençli olup C. glabrata'nın birçok suşu da dirençli veya az duyarlıdır. Flukonazol, etkisini mantar hücre membranının önemli bir parçası olan fungal sterol ergosterolün sentezini engelleyerek gerçekleştirir. Flukonazole direnç gelişmesi nadir bir olaydır; ancak gerçekleştiğinde çoğunlukla tüm azollere çapraz direnç şeklindedir. Flukonazol ile tedavi başarısını öngörmede flukonazol konsantrasyonu - zaman eğrisinde maksimum ilaç konsantrasyonunun (Cmax), eğri altında kalan alanın ve minimum inhibitör konsantrasyon üzerindeki serum ilaç konsantrasyonuna ulaşmak için gerekli sürenin (Ttau) minimum inhibitör konsantrasyon değerine oranlarının değerlendirilmesi önerilmektedir. Flukonazol, oral yolla veya intravenöz infüzyon şeklinde verilir. Tamamına yakını (%≥90) mide-bağırsak yolundan emildiği için, flukonazolün oral ve intravenöz farmakokinetiği benzerdir. Flukonazol, beyin-omurilik sıvısı da dahil olmak üzere süte ve bütün vücut sıvılarına geçer. Başlıca endikasyonları blastomikozis, kandidemi ile yaygın kandida enfeksiyonları, yüksek riskli hastalarda kandidiyaz profilaksisi, koksidiyoidomikozis ve kriptokokozistir. Klinik kullanımda anidulafungin, kaspofungin, amfoterisin B ve flusitozinle birlikte kullanılmasının olumlu etkileşimlerle sonuçlanabileceği düşünülmektedir. Hepatik CYP2C9 veya CYP3A4 izoenzimlerin substratı olarak işlev gören ve QT aralığını uzatan diğer ilaçlarla birlikte kullanımı, yakın izlem gerektirir. Gebeliklerinin ilk trimesterinde yüksek dozda flukonazol alan kadınların bebeklerinde konjenital bir anomali sendromuna neden olabilse de yan etkileri nadirdir., Fluconazole is one of the most commonly-used triazoles in clinic. Like other azoles, it is a compound composed of aromatic rings. Fluconazole is effective against Candida albicans, C. dubliniensis, C. guilliermondii, C. kefyr, C. parapsilosis, C. lusitaniae, and C. tropicalis. C. krusei is naturally resistant to fluconazole and many strains of C. glabrata are either resistant or less sensitive. Fluconazole exerts its antifungal effects by inhibiting the synthesis of ergosterol, which is an integral part of the fungal cell membrane. Development of resistance is rare, but when occurs, it is in the form of cross-resistance to all azoles. In order to predict the therapeutic effectiveness of fluconazole in an individual case; the ratios of the maximum drug concentration (Cmax) on fluconazole concentration – time curve, the area under the curve, and the time needed to reach the serum drug concentration above minimum inhibitory concentration (Ttau) to the minimum inhibitory concentration should be taken into account. Fluconazole may be administered via oral or intravenous route. Oral and intravenous pharmacokinetics of fluconazole are similar since the drug is absorbed almost completely (≥%90) from the gastrointestinal system. Fluconazole penetrates into all body fluids, including cerebrospinal fluid and human milk. Main indications include blastomycosis, candidemia, systemic candida infections, candidiasis prophylaxis in high-risk patients, coccidioidomycosis, and cryptococcosis. In clinical usage, it is thought that fluconazole will interact favorably with anidulafungin, caspofungin, amphotericin B, or flucytosine in either simultaneous or sequential usage. Concomitant administration with other drugs which act as hepatic CYP2C9 or CYP3A4 isoenzyme substrates or prolong the QT interval requires close monitoring. Although fluconazole may cause a congenital anomaly syndrome in infants born to women who have received the drug in high-doses in the first trimestre, its side effects are rare., DOI:10.30708/mantar.371030

Увод: Хронична бубрежна инсуфицијенција (ХБИ) се дефинише као структурно или функционално оштећење бубрега у трајању од најмање три месеца и/или смањење јачине гломеруларне филтрације (ЈГФ) испод 60 мл/мин/1.73м2. У доступној литератури постоје различити подаци о присуству оралних манифестација код пацијената са ХБИ у квантитативном и квалитативном погледу. Стање бубрежне дисфункције праћено је променама у протоку и саставу пљувачке што је у последњој деценији допринело испитивању клиничких и лабораторијских показатеља бубрежне болести. Циљ: Циљ студије је био да се испита објективно стање оралне слузокоже, вредности рН, сијалометрије, концентрације урее, креатинина и секреторног имуноглобулина А пљувачке као и орални микробиолошки статус код пацијената са ХБИ. Материјал и методе: Узорак је био сачињен од 50 предијализних (31 мушкарца и 19 жена просечне старости 59,06±14,30) и 25 хемодијализних пацијената (18 мушкараца и 7 жена просечне старости 54,92±13,60) са постављеном дијагнозом ХБИ, заједно са 25 системски здравих испитаника компарибилних по полу и старости. Поред клиничког прегледа усне дупље спроведен је тест витроадхезије, одређивање интензитета саливације, рН вредности пљувачке и индекса крварења из интерденталне папиле (PBI). На узорцима сакупљене пљувачке, уз помоћ аутоматизованог система Beckman Coulter АУ480 спроведено је лабораторијско одређивање урее и креатинина методом спектрофотометрије и секреторног имуноглобулина А методом имунотурбидиметрије. За микробилошко испитивање коришћен је брис језика и техника оралног испирка. Резултати: Нису утврђене статистички значајне разлике између група према демографско-социјалним подацима. Предијализни испитаници су имали значајно веће присуство промена оралне слузокоже и оралних симптома. Просечне вредности клиренса креатинина су биле значајно мање код оболелих испитаника са бледилом оралне слузокоже, уремичним задахом, ксеростомијом и измењеним осећајем укуса у поређењу са испитаницима без наведених промена. Код предијализних су утврђене значајно смањене вредности сијалометрије према контролним групама и повећане pH вредности према групи здравих испитаника. Просечне концентрације урее и креатинина су се статистички значајно разликовале између испитиваних група. Умерена позитивна корелација је утврђена између серумских и пљувачних концентрација урее и креатинина код предијализних и креатинина код хемодијализних. Према просечним вредностима секреторног имуноглобулина А није било разлика између група. Код пацијената са ХБИ утврђено је значајно веће присуство гљива из рода Candida са предоминацијом non-albicans Candida врста. Закључак: Резултати истраживања указују на важност утврђивања клиничких карактеристика усне дупље код предијализних пацијената. Интензитет саливације, pH вредност и пљувачне концентрације уремијских токсина могу бити поуздани маркери бубрежног оштећења. Једноставан и неинвазиван приступ приликом узорковања пљувачке и поузданост лабораторијске анализе треба да допринесу широј примени пљувачке као компетитивним дијагностичким флуидом серуму. Техника оралног испирка је прецизна квантитативна метода за одређивање степена гљивичне колонизације., Uvod: Hronična bubrežna insuficijencija (HBI) se definiše kao strukturno ili funkcionalno oštećenje bubrega u trajanju od najmanje tri meseca i/ili smanjenje jačine glomerularne filtracije (JGF) ispod 60 ml/min/1.73m2. U dostupnoj literaturi postoje različiti podaci o prisustvu oralnih manifestacija kod pacijenata sa HBI u kvantitativnom i kvalitativnom pogledu. Stanje bubrežne disfunkcije praćeno je promenama u protoku i sastavu pljuvačke što je u poslednjoj deceniji doprinelo ispitivanju kliničkih i laboratorijskih pokazatelja bubrežne bolesti. Cilj: Cilj studije je bio da se ispita objektivno stanje oralne sluzokože, vrednosti rN, sijalometrije, koncentracije uree, kreatinina i sekretornog imunoglobulina A pljuvačke kao i oralni mikrobiološki status kod pacijenata sa HBI. Materijal i metode: Uzorak je bio sačinjen od 50 predijaliznih (31 muškarca i 19 žena prosečne starosti 59,06±14,30) i 25 hemodijaliznih pacijenata (18 muškaraca i 7 žena prosečne starosti 54,92±13,60) sa postavljenom dijagnozom HBI, zajedno sa 25 sistemski zdravih ispitanika komparibilnih po polu i starosti. Pored kliničkog pregleda usne duplje sproveden je test vitroadhezije, određivanje intenziteta salivacije, rN vrednosti pljuvačke i indeksa krvarenja iz interdentalne papile (PBI). Na uzorcima sakupljene pljuvačke, uz pomoć automatizovanog sistema Beckman Coulter AU480 sprovedeno je laboratorijsko određivanje uree i kreatinina metodom spektrofotometrije i sekretornog imunoglobulina A metodom imunoturbidimetrije. Za mikrobiloško ispitivanje korišćen je bris jezika i tehnika oralnog ispirka. Rezultati: Nisu utvrđene statistički značajne razlike između grupa prema demografsko-socijalnim podacima. Predijalizni ispitanici su imali značajno veće prisustvo promena oralne sluzokože i oralnih simptoma. Prosečne vrednosti klirensa kreatinina su bile značajno manje kod obolelih ispitanika sa bledilom oralne sluzokože, uremičnim zadahom, kserostomijom i izmenjenim osećajem ukusa u poređenju sa ispitanicima bez navedenih promena. Kod predijaliznih su utvrđene značajno smanjene vrednosti sijalometrije prema kontrolnim grupama i povećane pH vrednosti prema grupi zdravih ispitanika. Prosečne koncentracije uree i kreatinina su se statistički značajno razlikovale između ispitivanih grupa. Umerena pozitivna korelacija je utvrđena između serumskih i pljuvačnih koncentracija uree i kreatinina kod predijaliznih i kreatinina kod hemodijaliznih. Prema prosečnim vrednostima sekretornog imunoglobulina A nije bilo razlika između grupa. Kod pacijenata sa HBI utvrđeno je značajno veće prisustvo gljiva iz roda Candida sa predominacijom non-albicans Candida vrsta. Zaključak: Rezultati istraživanja ukazuju na važnost utvrđivanja kliničkih karakteristika usne duplje kod predijaliznih pacijenata. Intenzitet salivacije, pH vrednost i pljuvačne koncentracije uremijskih toksina mogu biti pouzdani markeri bubrežnog oštećenja. Jednostavan i neinvazivan pristup prilikom uzorkovanja pljuvačke i pouzdanost laboratorijske analize treba da doprinesu široj primeni pljuvačke kao kompetitivnim dijagnostičkim fluidom serumu. Tehnika oralnog ispirka je precizna kvantitativna metoda za određivanje stepena gljivične kolonizacije., Introduction: Chronic kidney disease (CKD) is defined as structural and functional kidney damage for a period of at least three months and/or reduction of glomerular filtration rate (GFR) under 60 ml/min/1.73m2. There are different data in the available literature in term of quantitative and qualitative presence of the oral manifestation in patients with CKD. Kidney dysfunction is accompanied by changes in the salivary flow and composition, which is in the last decade contributed by examination of clinical and laboratory markers of renal disease. Aim: The aim of the study was to examine condition of oral mucosa, pH value, salivary flow rate, concentration of salivary urea, creatinine, secretory immunoglobulin A and oral microbiological status in patients with CKD. Materials and Methods: The sample was consisted of 50 predialysis (31 males and 19 females, mean age 59,06±14,30) and 25 hemodialysis patients (18 males and 7 females, mean age 54,92±13,60) with a diagnosis of CKD, along with 25 age and gender matched healthy controls. In addition of clinical examination, tongue blade adhesion test, sialometry, salivary pH test and determination of papilla bleeding index (PBI) were conducted. Saliva samples were collected for laboratory analysis performed by automated system Beckman Coulter AU480. Levels of uremic toxins (urea and creatinine) and secretory immunoglobulin A were determinated by spectrophotometric and immunoturbidimetric method, respectively. Oral swab and oral rinse method were used for microbiological examination. Results: The sociodemographic characteristics of the patients with CKD and healthy controls showed no significant differences. Predialysis subjects had significantly higher presence of oral mucosa changes and oral symptoms. Mean values of creatinine clearence were significantly lower in patients with oral mucosa pallor, uremic fetor, xerostomia and disguesia, compared to patients without listed symptoms. Predialysis patients showed significantly decreased salivary flow rate compared to both control groups and significantly increased pH values compared to healthy controls. Mean concentrations of salivary urea and creatinine were statistically different between the groups. Moderate positive correlation was determined between serum and salivary levels of urea and creatinine in predialysis patients and creatinine in hemodialysis patients. Statistical analysis showed no differences between groups in mean concentration of secretory immunoglobulin A. The rate of oral fungal colonisation was significantly higher in CKD patients with predominance of non-albicans Candida species. Conclusion: The results of the present study indicate the importance of determining the clinical characteristics of oral cavity in predialysis patients. Saliva flow rate, pH value and salivary concentration of uremic toxins could be reliable markers of kidney disease. Simple and non-invasive approach due to saliva sampling and reliability of laboratory test should contribute to a wider application of saliva as a competitive diagnostic fluid. Oral rinse technique is an accurate quantitative method for determining the rate of fungal colonization.

Увод: Хронична бубрежна инсуфицијенција (ХБИ) се дефинише као структурно или функционално оштећење бубрега у трајању од најмање три месеца и/или смањење јачине гломеруларне филтрације (ЈГФ) испод 60 мл/мин/1.73м2. У доступној литератури постоје различити подаци о присуству оралних манифестација код пацијената са ХБИ у квантитативном и квалитативном погледу. Стање бубрежне дисфункције праћено је променама у протоку и саставу пљувачке што је у последњој деценији допринело испитивању клиничких и лабораторијских показатеља бубрежне болести. Циљ: Циљ студије је био да се испита објективно стање оралне слузокоже, вредности рН, сијалометрије, концентрације урее, креатинина и секреторног имуноглобулина А пљувачке као и орални микробиолошки статус код пацијената са ХБИ. Материјал и методе: Узорак је био сачињен од 50 предијализних (31 мушкарца и 19 жена просечне старости 59,06±14,30) и 25 хемодијализних пацијената (18 мушкараца и 7 жена просечне старости 54,92±13,60) са постављеном дијагнозом ХБИ, заједно са 25 системски здравих испитаника компарибилних по полу и старости. Поред клиничког прегледа усне дупље спроведен је тест витроадхезије, одређивање интензитета саливације, рН вредности пљувачке и индекса крварења из интерденталне папиле (PBI). На узорцима сакупљене пљувачке, уз помоћ аутоматизованог система Beckman Coulter АУ480 спроведено је лабораторијско одређивање урее и креатинина методом спектрофотометрије и секреторног имуноглобулина А методом имунотурбидиметрије. За микробилошко испитивање коришћен је брис језика и техника оралног испирка. Резултати: Нису утврђене статистички значајне разлике између група према демографско-социјалним подацима. Предијализни испитаници су имали значајно веће присуство промена оралне слузокоже и оралних симптома. Просечне вредности клиренса креатинина су биле значајно мање код оболелих испитаника са бледилом оралне слузокоже, уремичним задахом, ксеростомијом и измењеним осећајем укуса у поређењу са испитаницима без наведених промена. Код предијализних су утврђене значајно смањене вредности сијалометрије према контролним групама и повећане pH вредности према групи здравих испитаника. Просечне концентрације урее и креатинина су се статистички значајно разликовале између испитиваних група. Умерена позитивна корелација је утврђена између серумских и пљувачних концентрација урее и креатинина код предијализних и креатинина код хемодијализних. Према просечним вредностима секреторног имуноглобулина А није било разлика између група. Код пацијената са ХБИ утврђено је значајно веће присуство гљива из рода Candida са предоминацијом non-albicans Candida врста. Закључак: Резултати истраживања указују на важност утврђивања клиничких карактеристика усне дупље код предијализних пацијената. Интензитет саливације, pH вредност и пљувачне концентрације уремијских токсина могу бити поуздани маркери бубрежног оштећења. Једноставан и неинвазиван приступ приликом узорковања пљувачке и поузданост лабораторијске анализе треба да допринесу широј примени пљувачке као компетитивним дијагностичким флуидом серуму. Техника оралног испирка је прецизна квантитативна метода за одређивање степена гљивичне колонизације., Uvod: Hronična bubrežna insuficijencija (HBI) se definiše kao strukturno ili funkcionalno oštećenje bubrega u trajanju od najmanje tri meseca i/ili smanjenje jačine glomerularne filtracije (JGF) ispod 60 ml/min/1.73m2. U dostupnoj literaturi postoje različiti podaci o prisustvu oralnih manifestacija kod pacijenata sa HBI u kvantitativnom i kvalitativnom pogledu. Stanje bubrežne disfunkcije praćeno je promenama u protoku i sastavu pljuvačke što je u poslednjoj deceniji doprinelo ispitivanju kliničkih i laboratorijskih pokazatelja bubrežne bolesti. Cilj: Cilj studije je bio da se ispita objektivno stanje oralne sluzokože, vrednosti rN, sijalometrije, koncentracije uree, kreatinina i sekretornog imunoglobulina A pljuvačke kao i oralni mikrobiološki status kod pacijenata sa HBI. Materijal i metode: Uzorak je bio sačinjen od 50 predijaliznih (31 muškarca i 19 žena prosečne starosti 59,06±14,30) i 25 hemodijaliznih pacijenata (18 muškaraca i 7 žena prosečne starosti 54,92±13,60) sa postavljenom dijagnozom HBI, zajedno sa 25 sistemski zdravih ispitanika komparibilnih po polu i starosti. Pored kliničkog pregleda usne duplje sproveden je test vitroadhezije, određivanje intenziteta salivacije, rN vrednosti pljuvačke i indeksa krvarenja iz interdentalne papile (PBI). Na uzorcima sakupljene pljuvačke, uz pomoć automatizovanog sistema Beckman Coulter AU480 sprovedeno je laboratorijsko određivanje uree i kreatinina metodom spektrofotometrije i sekretornog imunoglobulina A metodom imunoturbidimetrije. Za mikrobiloško ispitivanje korišćen je bris jezika i tehnika oralnog ispirka. Rezultati: Nisu utvrđene statistički značajne razlike između grupa prema demografsko-socijalnim podacima. Predijalizni ispitanici su imali značajno veće prisustvo promena oralne sluzokože i oralnih simptoma. Prosečne vrednosti klirensa kreatinina su bile značajno manje kod obolelih ispitanika sa bledilom oralne sluzokože, uremičnim zadahom, kserostomijom i izmenjenim osećajem ukusa u poređenju sa ispitanicima bez navedenih promena. Kod predijaliznih su utvrđene značajno smanjene vrednosti sijalometrije prema kontrolnim grupama i povećane pH vrednosti prema grupi zdravih ispitanika. Prosečne koncentracije uree i kreatinina su se statistički značajno razlikovale između ispitivanih grupa. Umerena pozitivna korelacija je utvrđena između serumskih i pljuvačnih koncentracija uree i kreatinina kod predijaliznih i kreatinina kod hemodijaliznih. Prema prosečnim vrednostima sekretornog imunoglobulina A nije bilo razlika između grupa. Kod pacijenata sa HBI utvrđeno je značajno veće prisustvo gljiva iz roda Candida sa predominacijom non-albicans Candida vrsta. Zaključak: Rezultati istraživanja ukazuju na važnost utvrđivanja kliničkih karakteristika usne duplje kod predijaliznih pacijenata. Intenzitet salivacije, pH vrednost i pljuvačne koncentracije uremijskih toksina mogu biti pouzdani markeri bubrežnog oštećenja. Jednostavan i neinvazivan pristup prilikom uzorkovanja pljuvačke i pouzdanost laboratorijske analize treba da doprinesu široj primeni pljuvačke kao kompetitivnim dijagnostičkim fluidom serumu. Tehnika oralnog ispirka je precizna kvantitativna metoda za određivanje stepena gljivične kolonizacije., Introduction: Chronic kidney disease (CKD) is defined as structural and functional kidney damage for a period of at least three months and/or reduction of glomerular filtration rate (GFR) under 60 ml/min/1.73m2. There are different data in the available literature in term of quantitative and qualitative presence of the oral manifestation in patients with CKD. Kidney dysfunction is accompanied by changes in the salivary flow and composition, which is in the last decade contributed by examination of clinical and laboratory markers of renal disease. Aim: The aim of the study was to examine condition of oral mucosa, pH value, salivary flow rate, concentration of salivary urea, creatinine, secretory immunoglobulin A and oral microbiological status in patients with CKD. Materials and Methods: The sample was consisted of 50 predialysis (31 males and 19 females, mean age 59,06±14,30) and 25 hemodialysis patients (18 males and 7 females, mean age 54,92±13,60) with a diagnosis of CKD, along with 25 age and gender matched healthy controls. In addition of clinical examination, tongue blade adhesion test, sialometry, salivary pH test and determination of papilla bleeding index (PBI) were conducted. Saliva samples were collected for laboratory analysis performed by automated system Beckman Coulter AU480. Levels of uremic toxins (urea and creatinine) and secretory immunoglobulin A were determinated by spectrophotometric and immunoturbidimetric method, respectively. Oral swab and oral rinse method were used for microbiological examination. Results: The sociodemographic characteristics of the patients with CKD and healthy controls showed no significant differences. Predialysis subjects had significantly higher presence of oral mucosa changes and oral symptoms. Mean values of creatinine clearence were significantly lower in patients with oral mucosa pallor, uremic fetor, xerostomia and disguesia, compared to patients without listed symptoms. Predialysis patients showed significantly decreased salivary flow rate compared to both control groups and significantly increased pH values compared to healthy controls. Mean concentrations of salivary urea and creatinine were statistically different between the groups. Moderate positive correlation was determined between serum and salivary levels of urea and creatinine in predialysis patients and creatinine in hemodialysis patients. Statistical analysis showed no differences between groups in mean concentration of secretory immunoglobulin A. The rate of oral fungal colonisation was significantly higher in CKD patients with predominance of non-albicans Candida species. Conclusion: The results of the present study indicate the importance of determining the clinical characteristics of oral cavity in predialysis patients. Saliva flow rate, pH value and salivary concentration of uremic toxins could be reliable markers of kidney disease. Simple and non-invasive approach due to saliva sampling and reliability of laboratory test should contribute to a wider application of saliva as a competitive diagnostic fluid. Oral rinse technique is an accurate quantitative method for determining the rate of fungal colonization.

Увод: Хронична бубрежна инсуфицијенција (ХБИ) се дефинише као структурно или функционално оштећење бубрега у трајању од најмање три месеца и/или смањење јачине гломеруларне филтрације (ЈГФ) испод 60 мл/мин/1.73м2. У доступној литератури постоје различити подаци о присуству оралних манифестација код пацијената са ХБИ у квантитативном и квалитативном погледу. Стање бубрежне дисфункције праћено је променама у протоку и саставу пљувачке што је у последњој деценији допринело испитивању клиничких и лабораторијских показатеља бубрежне болести. Циљ: Циљ студије је био да се испита објективно стање оралне слузокоже, вредности рН, сијалометрије, концентрације урее, креатинина и секреторног имуноглобулина А пљувачке као и орални микробиолошки статус код пацијената са ХБИ. Материјал и методе: Узорак је био сачињен од 50 предијализних (31 мушкарца и 19 жена просечне старости 59,06±14,30) и 25 хемодијализних пацијената (18 мушкараца и 7 жена просечне старости 54,92±13,60) са постављеном дијагнозом ХБИ, заједно са 25 системски здравих испитаника компарибилних по полу и старости. Поред клиничког прегледа усне дупље спроведен је тест витроадхезије, одређивање интензитета саливације, рН вредности пљувачке и индекса крварења из интерденталне папиле (PBI). На узорцима сакупљене пљувачке, уз помоћ аутоматизованог система Beckman Coulter АУ480 спроведено је лабораторијско одређивање урее и креатинина методом спектрофотометрије и секреторног имуноглобулина А методом имунотурбидиметрије. За микробилошко испитивање коришћен је брис језика и техника оралног испирка. Резултати: Нису утврђене статистички значајне разлике између група према демографско-социјалним подацима. Предијализни испитаници су имали значајно веће присуство промена оралне слузокоже и оралних симптома. Просечне вредности клиренса креатинина су биле значајно мање код оболелих испитаника са бледилом оралне слузокоже, уремичним задахом, ксеростомијом и измењеним осећајем укуса у поређењу са испитаницима без наведених промена. Код предијализних су утврђене значајно смањене вредности сијалометрије према контролним групама и повећане pH вредности према групи здравих испитаника. Просечне концентрације урее и креатинина су се статистички значајно разликовале између испитиваних група. Умерена позитивна корелација је утврђена између серумских и пљувачних концентрација урее и креатинина код предијализних и креатинина код хемодијализних. Према просечним вредностима секреторног имуноглобулина А није било разлика између група. Код пацијената са ХБИ утврђено је значајно веће присуство гљива из рода Candida са предоминацијом non-albicans Candida врста. Закључак: Резултати истраживања указују на важност утврђивања клиничких карактеристика усне дупље код предијализних пацијената. Интензитет саливације, pH вредност и пљувачне концентрације уремијских токсина могу бити поуздани маркери бубрежног оштећења. Једноставан и неинвазиван приступ приликом узорковања пљувачке и поузданост лабораторијске анализе треба да допринесу широј примени пљувачке као компетитивним дијагностичким флуидом серуму. Техника оралног испирка је прецизна квантитативна метода за одређивање степена гљивичне колонизације. Uvod: Hronična bubrežna insuficijencija (HBI) se definiše kao strukturno ili funkcionalno oštećenje bubrega u trajanju od najmanje tri meseca i/ili smanjenje jačine glomerularne filtracije (JGF) ispod 60 ml/min/1.73m2. U dostupnoj literaturi postoje različiti podaci o prisustvu oralnih manifestacija kod pacijenata sa HBI u kvantitativnom i kvalitativnom pogledu. Stanje bubrežne disfunkcije praćeno je promenama u protoku i sastavu pljuvačke što je u poslednjoj deceniji doprinelo ispitivanju kliničkih i laboratorijskih pokazatelja bubrežne bolesti. Cilj: Cilj studije je bio da se ispita objektivno stanje oralne sluzokože, vrednosti rN, sijalometrije, koncentracije uree, kreatinina i sekretornog imunoglobulina A pljuvačke kao i oralni mikrobiološki status kod pacijenata sa HBI. Materijal i metode: Uzorak je bio sačinjen od 50 predijaliznih (31 muškarca i 19 žena prosečne starosti 59,06±14,30) i 25 hemodijaliznih pacijenata (18 muškaraca i 7 žena prosečne starosti 54,92±13,60) sa postavljenom dijagnozom HBI, zajedno sa 25 sistemski zdravih ispitanika komparibilnih po polu i starosti. Pored kliničkog pregleda usne duplje sproveden je test vitroadhezije, određivanje intenziteta salivacije, rN vrednosti pljuvačke i indeksa krvarenja iz interdentalne papile (PBI). Na uzorcima sakupljene pljuvačke, uz pomoć automatizovanog sistema Beckman Coulter AU480 sprovedeno je laboratorijsko određivanje uree i kreatinina metodom spektrofotometrije i sekretornog imunoglobulina A metodom imunoturbidimetrije. Za mikrobiloško ispitivanje korišćen je bris jezika i tehnika oralnog ispirka. Rezultati: Nisu utvrđene statistički značajne razlike između grupa prema demografsko-socijalnim podacima. Predijalizni ispitanici su imali značajno veće prisustvo promena oralne sluzokože i oralnih simptoma. Prosečne vrednosti klirensa kreatinina su bile značajno manje kod obolelih ispitanika sa bledilom oralne sluzokože, uremičnim zadahom, kserostomijom i izmenjenim osećajem ukusa u poređenju sa ispitanicima bez navedenih promena. Kod predijaliznih su utvrđene značajno smanjene vrednosti sijalometrije prema kontrolnim grupama i povećane pH vrednosti prema grupi zdravih ispitanika. Prosečne koncentracije uree i kreatinina su se statistički značajno razlikovale između ispitivanih grupa. Umerena pozitivna korelacija je utvrđena između serumskih i pljuvačnih koncentracija uree i kreatinina kod predijaliznih i kreatinina kod hemodijaliznih. Prema prosečnim vrednostima sekretornog imunoglobulina A nije bilo razlika između grupa. Kod pacijenata sa HBI utvrđeno je značajno veće prisustvo gljiva iz roda Candida sa predominacijom non-albicans Candida vrsta. Zaključak: Rezultati istraživanja ukazuju na važnost utvrđivanja kliničkih karakteristika usne duplje kod predijaliznih pacijenata. Intenzitet salivacije, pH vrednost i pljuvačne koncentracije uremijskih toksina mogu biti pouzdani markeri bubrežnog oštećenja. Jednostavan i neinvazivan pristup prilikom uzorkovanja pljuvačke i pouzdanost laboratorijske analize treba da doprinesu široj primeni pljuvačke kao kompetitivnim dijagnostičkim fluidom serumu. Tehnika oralnog ispirka je precizna kvantitativna metoda za određivanje stepena gljivične kolonizacije. Introduction: Chronic kidney disease (CKD) is defined as structural and functional kidney damage for a period of at least three months and/or reduction of glomerular filtration rate (GFR) under 60 ml/min/1.73m2. There are different data in the available literature in term of quantitative and qualitative presence of the oral manifestation in patients with CKD. Kidney dysfunction is accompanied by changes in the salivary flow and composition, which is in the last decade contributed by examination of clinical and laboratory markers of renal disease. Aim: The aim of the study was to examine condition of oral mucosa, pH value, salivary flow rate, concentration of salivary urea, creatinine, secretory immunoglobulin A and oral microbiological status in patients with CKD. Materials and Methods: The sample was consisted of 50 predialysis (31 males and 19 females, mean age 59,06±14,30) and 25 hemodialysis patients (18 males and 7 females, mean age 54,92±13,60) with a diagnosis of CKD, along with 25 age and gender matched healthy controls. In addition of clinical examination, tongue blade adhesion test, sialometry, salivary pH test and determination of papilla bleeding index (PBI) were conducted. Saliva samples were collected for laboratory analysis performed by automated system Beckman Coulter AU480. Levels of uremic toxins (urea and creatinine) and secretory immunoglobulin A were determinated by spectrophotometric and immunoturbidimetric method, respectively. Oral swab and oral rinse method were used for microbiological examination. Results: The sociodemographic characteristics of the patients with CKD and healthy controls showed no significant differences. Predialysis subjects had significantly higher presence of oral mucosa changes and oral symptoms. Mean values of creatinine clearence were significantly lower in patients with oral mucosa pallor, uremic fetor, xerostomia and disguesia, compared to patients without listed symptoms. Predialysis patients showed significantly decreased salivary flow rate compared to both control groups and significantly increased pH values compared to healthy controls. Mean concentrations of salivary urea and creatinine were statistically different between the groups. Moderate positive correlation was determined between serum and salivary levels of urea and creatinine in predialysis patients and creatinine in hemodialysis patients. Statistical analysis showed no differences between groups in mean concentration of secretory immunoglobulin A. The rate of oral fungal colonisation was significantly higher in CKD patients with predominance of non-albicans Candida species. Conclusion: The results of the present study indicate the importance of determining the clinical characteristics of oral cavity in predialysis patients. Saliva flow rate, pH value and salivary concentration of uremic toxins could be reliable markers of kidney disease. Simple and non-invasive approach due to saliva sampling and reliability of laboratory test should contribute to a wider application of saliva as a competitive diagnostic fluid. Oral rinse technique is an accurate quantitative method for determining the rate of fungal colonization.

Uvod: Glive iz rodu Candida (slo. kandida) so pomembni in pogosti mikroorganizmi, ki so pri človeku normalno prisotni predvsem na sluznicah. Če se le-te pretirano namnožijo, lahko povzročijo glivične infekcije. V ustni votlini kandida kolonizira bukalno in labialno sluznico ter lateralne meje jezika, trde in mehke palatinalne regije, lahko pa tudi zobne podporne površine in morebitne protetične izdelke. Protetični izdelki lahko pritiskajo na sluznico in jo poškodujejo, ta poškodovana mesta pa lahko služijo kandidi za vstopno mesto. Na vneta, poškodovana mesta se kandida še raje naseli in dodatno povzroča težave, zato jo je treba zdraviti z antimikotiki. Namen je ugotoviti kako spol, starost in navade pacienta vplivajo na nastanek stomatitisa pod protezo in kakšni ukrepi so mogoči za preprečevanje bolezni. Metode dela: uporabili smo deskriptivno metodo dela ter iz različnih virov zbrali, pregledali in analizirali strokovno literaturo. V praktičnem delu smo naredili zgornjo totalno protezo ter podrobneje opisali postopek izdelave. Vsako fazo izdelave smo dokumentirali. Rezultati: V diplomskem delu smo predstavili ustno kadidiazo pod totalno protezo, pri kateri se okužbe z glivo Candida (C.) albicans pogosteje pojavljajo. Ugotovili smo, da je pojav stomatitisa pod totalno protezo odvisen od zunanjih dejavnikov, kot so material, prileganje, starost proteze, ustrezna higiena proteze in od dejavnikov pacienta, kot so spol, starost, navade ter morebitna kronična obolenja, ki lahko slabijo imunski sistem pacienta. Razprava in sklep: Ustna kandidiaza je pogost pojav pri pacientih s totalno protezo tako v Sloveniji kot tudi po svetu. Glavni razlog je verjetno vse večji delež starejše populacije, s čimer narašča tudi število ljudi s snemnoprotetičnimi izdelki. Veliko dejavnikov vpliva na razmnoževanje ustne kandide, najpomembnejša pa sta ustna higiena in imunski sistem. Pacientom je treba ob prejemu proteze podati pravilne napotke za ustno higieno in jih seznaniti, da lahko poškodbe sluznice zaradi proteze vodijo v nastanek stomatitisa pod protezo ter kandidiaze zaradi pretiranega razmnoževanja gliv iz rodu Candida. Introduction: Candida is a type of fungus and an important and common microorganism in the human body, especially of the mucos membrane, and a common cause of fungal infections if present in sufficient quantities. Candidiasis in the oral cavity most commonly colonizes the buccal and labial mucosa, lateral parts of the tongue, hard and soft palate, as well as the dental supporting cusp and possible dentures. Stress caused by dentures can hurt the mucus and such damaged areas can serve as entry points for candida. These affected areas are much more vulnerable and candida can cause more widespread damage – treatment with antifungal medicine (antymicotic) is required. Purpose: The purpose is to find out how sex, age, and patient habits influence the development of stomatitis under a denture, as well as possible prevention methods. Methodology: The theoretical part was scripted with the help of various specialized literature and a descriptive method of work. The practical part included the manufacture of a complete upper denture as well as a detailed description of the work. Results: The thesis includes a description of oral candidiasis under a complete denture, where infections with Candida (C.) albicans are more common. We came to the conclusion that the occurrence of candidiasis under a complete denture depends on external factors such as materials, denture fit, age, and hygiene, as well as patient age, sex, habits, and possible chronic disorders affecting the patient’s immune system. Discussion and conclusion: Oral candidiasis is becoming an ever more common occurrence in Slovenia and all around the world probably due to the aging population and the related need for removable dental prosthetics. There are several factors contributing to the development and spread of oral candidiasis, the main two being oral hygiene and the immune system. The studied literature clearly points to a lack of preventive measures. Patients with dentures need to be informed about proper oral hygiene and warned about the possible occurrence of stomatitis under the denture due to injuries to the mucos membrane

Candida je dio fiziološke oralne flore. Najčešće nastanjuje površinu jezika. U obrisku sluznice dorzuma jezika moguć je nalaz kandide u 50% zdravih osoba. Kod oboljelih od HIV-a, kandidijaza se javlja u 90% slučajeva. Candida nosi obilježja oportunog patogena, koji je, iako slabih invazivnih sposobnosti, sposoban izazvati oportunističku infekciju u usnoj šupljini. Oportunistički je uzročnik zaraze HIV-om. Smatra se signalnom infekcijom za napredovanje AIDS-a. Nastajanje gljivičnih infekcija usne šupljine započinje koloniziranjem sluznice adheriranjem gljivičnih stanica. U adherenciji kandida na sluznicu važnu ulogu imaju adhezini kandide koji se vežu na stanične receptore fibronektin i laminin, te je poznato da blastokonidije vrste C. albicans bolje adheriraju na epitelne stanice usne šupljine od drugih vrsta kandida. Glavni mehanizam kojim CD4+ T-limfociti utječu na otpornost makroorganizma od gljivičnih infekcija je produkcija citokina koji potiču produkciju antitijela IgE klase i aktivaciju eozinofila. CD8+ T- limfociti odgovorni su za citotoksično djelovanje i mogu oštetiti hife C. albicans. Važan čimbenik u obrani od infekcija uzrokovanih gljivama je Th 17 funkcionalni podskup T pomoćničkih stanica. S napredovanjem HIV infekcije dolazi do selektivnog gubitka ovih stanica, što ima za posljedicu oštećenje obrambenih mehanizama na epitelu usne šupljine- što omogućuje C. albicans razvijanje patogenih potencijala. Značajan dio tog potencijala očituje se u izostanku domaćinovog imuniteta i imunoaktivacije. Najčešći oblik kandidijaze kod pacijenata s HIV infekcijom je akutna pseudomembranozna kandidijaza. Na desnima, jeziku, unutarnjoj strani bukalne sluznice Candida raste u bijelim naslagama koje se mogu strugati, a ispod kojih se nalazi hiperemična sluznica. Osnovne metode dokazivanja oralne kandidijaze obuhvaćaju direktno dokazivanje gljivičnih elemenata u uzorku s mjesta infekcije, uzetom u jutro prije obavljene toalete usne šupljine te imunodijagnostičke metode za dokazivanje gljivičnih antigena i molekulane metode za dokazivanje gljivičnih nukleinskih kiselina. Uzorak se kultivira na Sabouraud hranjivoj podlozi i na kromogenom agaru, te se identifikacija vrši ispitivanjem fizioloških i biokemijskih osobina kao i prema izgledu rasta na kukuruznom agaru.

V diplomskem delu je predstavljena kandida, gliva kvasovka, ki normalno živi v našem telesu, v tako imenovani mikroflori prebavil. Najpomembnejši korak pri zdravljenju kandide je stroga dieta, ki ne sme vsebovati kvasa in sladkorja. Namen diplomskega dela je bil pridobiti čim več informacij o kandidi, ob enem pa ugotoviti kako se z boleznijo spopadajo starši obolele deklice in strokovni delavci v vrtcu. Pri zbiranju podatkov smo uporabili tehniko nestandardiziranega intervjuja, z vprašanji odprtega tipa za vzgojiteljico in pomočnico vzgojiteljice. Starši obolele deklice so bili takoj pripravljeni na sodelovanje. Posredovali so nam veliko koristnih in novih informacij. Pri raziskovanju smo ugotovili, da je komunikacija s starši največjega pomena za obolelo deklico. Starši so se zelo trudili, da so strokovnim delavcem vrtca čim bolj olajšali delo, v smislu, da so jih opozorili na to, kaj deklica sme jesti in kaj ne – sproti so jih tudi obveščali o spremembah dekličine diete. Sicer so deklico lepo sprejeli tako strokovni delavci kot vrstniki v vrtcu, kateri so bili pravočasno obveščeni o njeni bolezni. Deklica se v vrtcu počuti odlično, kar je znak dobrega dela in dobrega sodelovanja tako s strani staršev kot strokovnih delavcev. In my diploma work candida is represented, a yeast fungus that normally lives in our body, in the so – called gastrointestinal microflora. It becomes dangerous, when it uncontrollably expands in our intestines and it causes different health problems. In such case a patient with candida strictly must have a prescribed diet. The empirical part presents the research results, with which we tried to find out how parents and professional workers face with this disease. The purpose of this research was, to find out how do the professional workers cooperate with parents. To gather data, the nonstandardized interview technique with open questions was used for girl's parents and for professional workers that have this girl in the kindergarten. We found out that the girl's parents, as soon as they had heard about the diagnosis, started to search for more information and they also provided these pieces of information to the professional workers. The cooperation with the kindergarten was regular and qualitative. Regular in the meaning of planning the girl's menu and also in clearing up any confusions that could happen because of food. Both, the teacher and her assistant provided for the whole school year, that the girl felt well and that she didn't feel any differences between the coevals because of food. The most important fact is, that the girl's parents and the proffesional workers cooperated high qualificative and effective.

Okrugli stol koji je odrzan u organizaciji Hrvatskog socioloskog drustva i Fondacije Heinrich Boll sakupio je strucnjake sociologe, ekonomiste, epidemiologe i ginekologe lijecnike, znanstvenike i predstavnike zenskih grupacija u svrhu sirenja znanja o zenskim reproduktivnim pravima u RH

1991 Eylül ayı ile 1992 Ocak ayı arasında Dicle üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk SagliQi ve Hastalıkları Anabil im Dalı'na başvuran ve antibiyotik sağaltımı uygu lanan 148 çocuktan alınan ağız sürüntüsü ve diski örnek leri Candida kolonizasyonu ve soyutulan Candida suşlarının in vitro şartlarda Nystatin *e duyarlılıkları yönünden incelendi. 25 hastanın her iki örneğinden, 39 hastanın sadece ağız, 11 hastanın ise diski örneklerinden olmak üzere toplam 100 maya mantarı soyutularak bunların tür ayırımları yapıldı. Maya mantarlarının S3 İV* 83) 'ü Candida albicans, İO *ü Candida pseudotropicalis olarak saptandı. Candida suşlarının 73 (Î473) 'ü Nystatin'e duyarlı, 27 , 10 Candida tropical is (K10>,4 Candida stellatoidea isolated. 73 of the Candida strains isolated (K73) were sensible to Nystatin while 27 of them (%27) showed resistance.