Search

Momenteel zijn kleine marterachtigen ondergeschoven kindjes van onze natuurwereld, vooral in vergelijking met soorten als de otter, das en bommarter. Vermoedelijk komen ze minder voor dan vroeger, toen veel van het cultuurlandschap natuurlijker was. In dit artikel komt aan bod, hoe moeilijk de soort waar te nemen is. De traditionele inloopvallen voldoen niet. De ontwikkeling van een marterkist volgde, genaamd Mostela. De Mostela's leveren meestal veel bijvangst op. Wat rest is de inzet van vele vrijwilligers om terreinen in hun woonomgeving te inventariseren.

Op terreinen van Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en Flovolandschap is een inventarisatie uitgevoerd door 36 leden van de NEV. De gebieden die onderzocht zijn: Kuinderbos, Urkerbos, Voorsterbos, Harderbos, Knarbos, Winkelse Zand en Harderbroek. In dit artikel worden gedetailleerd de vindplaatsen geïnventariseerd, met daarnaast uitvoerige beschrijvingen van de gevonden soorten

In 2012 en 2013 kwamen uit verschillende delen van Nederland verontrustende berichten over sterfte van oudere zomereiken in bossen en parken. In sommige opstanden is meer dan de helft van de eiken doodgegaan. De meeste meldingen kwamen uit het oosten en zuiden van het land. Op verzoek van het Bosschap heeft het Ministerie van Economische Zaken Alterra via een Helpdeskvraag laten onderzoeken wat de ernst van de sterfte is, wat de mogelijke oorzaken en wat de mogelijkheden voor een beheerder om eikensterfte te voorkomen. Het onderzoek bestond uit een enquête onder vijfig beheerders en een klein veldonderzoek. Dit artikel geeft de resultaten van het onderzoek.

Veel Nederlanders dragen bij aan natuur en landschap. Natuurorganisaties zoeken meer particuliere bijdragen. Het Planbureau voor de Leefomgeving liet onderzoek doen naar de relatie natuurorganisaties en burgers. Uit het rapport ‘Energiek aan de slag: natuur- en landschapsorganisaties en hun achterban’ blijkt dat de achterban op veel manieren bijdraagt, maar dat natuurorganisaties deze vaker als doelgroep ziet die bijdraagt aan hun beoogde activiteiten dan als partner die zelf wensen en oplossingen voorstelt.

Door de rijkdom aan bijzondere soorten planten en dieren zijn de Drentse vennen van (inter)nationale betekenis. In 18 van deze vennen zijn de laatste decennia flora en fauna gevolgd en zijn veranderingen vastgelegd in relatie tot beïnvloeding en beheer. Herstellen de vennen van verzuring, verdroging en een veel te hoge stikstofdepositie?

Dood hout vervult een sleutelrol in het bosecosysteem. De afbraak van dood hout vindt primair plaats door schimmels. Insecten spelen ook een rol, maar zij maken vooral gaten en gangen die een goede toegangspoort vormen voor schimmels en bacteriën waardoor het afbraakproces wordt versneld.

Overzicht onderzoeksprojecten van het onderzoeksteam Bomen van Praktijkonderzoek Plant en Omgeving.

Since the turn of the century, an increasing number of local and regional authorities in Europe started making their city or region resilient to climate change, or 'climate-proof'. Publications about the actual experiences with implementing these adaptation policies are as yet anecdotal, determined by the local context and the methods applied. In order to identify common processes and characteristics, moving beyond individual cases, this paper systematically assesses 100 spatial planning and water management projects in the Netherlands that included climate resilience as one of their objectives. We derive eight defining characteristics that not only increase climate resilience, but are also found to lead to a greater 'quality' of the project area. We structure these properties into a stylized sequence: (i) a longer timeframe, (ii) an integrative and sustainable approach, (iii) consideration of new spatial functions, (iv) a broader spatial context, (v) participation of multiple stakeholders, (vi) new opportunities for entrepreneurs, (vii) increased cost-effectiveness, and (viii) enhanced quality of the project area. The assessment also suggests four process-related conditions that contribute to the success of a project: early incorporation of adaptation; multi-actor collaboration and co-creation of knowledge; integrated, multifunctional and forward-looking solutions; and early political commitment. © 2013 © 2013 Taylor & Francis.

Het Wild zwijn (Sus scofa) mag in Limburg officieel alleen voorkomen in Nationaal Park De Meinweg en een deel van het Meerlebroek ten noorden van Swalmen. Hierbuiten geldt een nulstandbeleid: zwijnen worden in principe niet getolereerd en mogen worden afgeschoten. Op veel plaatsen in dit nulstandgebied worden echter Wilde zwijnen waargenomen en hun aantallen nemen bovendien toe. Deels betreft het mogelijk rondzwervende dieren uit De Meinweg, Duitsland of België, maar het idee bestaat inmiddels op meerdere plaatsen sprake is van zelfstandige lokale populaties. De Provincie Limburg vroeg Alterra om onderzoek te doen naar de dynamiek van deze nieuwe populaties en om hun herkomst te achterhalen.

De waterbel van De Veluwe staat volop in de belangstelling. Deze waterbel zorgt voor een continue stroom naar de beken en sprengen. Maar snappen we wel voldoende hoe het watersysteem werkt? Op basis van twee werksessies is beschikbare kennis op een rij gezet en zijn kennisleemtes gesignaleerd. Conclusie is dat we nog lang niet alles weten over de verdamping en het transport van water in de onverzadigde zone, twee processen die van grote invloed zijn op de beekafvoer.

In zoete wateren zijn vaak ongewervelde exoten te vinden. Maar zijn er eigenlijk verschillen tussen watertypen en zo ja, waardoor worden deze veroorzaakt? En welke impact hebben exoten per watertype? Eén van de manieren om die impact af te leiden is te kijken naar veranderingen in doel- en kenmerkende soorten binnen een levensgemeenschap, als maat voor het ‘natuurlijk’ functioneren van het systeem. Is er sprake van verdringing, predatie of zijn er negatieve veranderingen in het ecosysteem, dan zullen karakteristieke soorten verdwijnen. Is dat niet het geval dan is er eerder sprake van inpassing. Om hier inzicht in te krijgen, zijn 30 jaar monitoringsdata van de Nederlandse binnenwateren geanalyseerd. Wat betekent deze analyse voor het beheer?

Dood hout is een belangrijke drager van natuurwaarden in het bos. Dat inzicht wordt in het bosbeheer breed gedeeld. Toch is het in tijden van een naar hout hongerende economie met een groeiende behoefte aan biomassa uit bos, goed om dit uitgangspunt nog eens nader te belichten. Dit artikel is gebaseerd op een eerder artikel uit Entomologische Berichten (2014), p. 28-41

Sinds 1946 zijn meer dan 35.000 records van insectenplagen verzameld. In dit artikel wordt een analyse van deze data gegeven, die beperkt is tot 98 meest gemelde soorten waarvan 22 soorten die incidenteel voorkwamen zijn uitgesloten van de analyse. Van de resterende 76 soorten, waren er 18 gedurende de gehele observatieperiode van 61 jaar in zekere zin constant aanwezig. Van de andere soorten vertoonden 27 een daling en lieten 31 soorten een stijging zien.

Binnen een jaar tijd doen zes veldwerkers metingen aan zo’n 70.000 bomen op 3.745 steekproefpunten in heel Nederland. Dat gebeurt in het kader van de 6e Nederlandse Bosinventarisatie, die Alterra in opdracht van het ministerie van Economische Zaken coördineert. Begin 2014 komen de data beschikbaar voor de bos- en natuursector. Wat gebeurt er eigenlijk met de data en wat kan de sector met de resultaten?

De afgelopen jaren is het dominante natuurbeleidsverhaal ter discussie komen te staan. Belangrijke coalities van actoren zijn opengebroken en standpunten gepolariseerd. De strijd over dominante natuurbeelden en daaraan gerelateerd over de maatschappelijke inbedding van het natuurbeleid is ontbrand. Framing door actoren speelt daarin een belangrijke rol. Welke argumenten worden gebruikt in de discussies, welke samenhangende verhalen zijn hierbij te onderscheiden en welke rol speelt het maatschappelijk draagvlak?

Globally, around one-third of the edible parts of perishable food products is wasted every year. Adequate logistics management of the food supply chain is of importance. Inventory control of processed fresh food with a best-before or use-by date deals with the questions how much to order and how often, and how to review the inventory position. For perishable products, there exists a trade-off between desired product-availability and waste. A high order quantity or frequent ordering may result in high product-availability but also waste. A small order quantity or less frequent ordering results in lower inventory levels, but may cause out-of-stock. For the inventory control of a perishable product the age-distribution of the items should be considered. This is influenced by order picking at a food producer or warehouse, or consumer behaviour at a supermarket, picking First In First Out (FIFO), where first the oldest items are used, or Last In First Out (LIFO), where first the freshest items of the product are used. This thesis investigates periodic review order policies for a food producer and a retailer for a perishable product with a fixed lifetime and a non-stationary demand. For a food producer as well as a retailer, it is not always economically feasible to reorder in every period. For planning purposes it is desirable to set the timing of the orders in advance. The aim of this thesis is to contribute to better decision making regarding inventory control in the food supply chain from food producer to supermarket, in the trade-off between product-availability and waste. Methods are designed to generate practical order policies using commercial solvers for business rather than custom made solution procedures, where at least the timing of ordering or production is set beforehand. The practical inventory control problems discussed in this thesis are characterised by a perishable product with a fixed lifetime, non-stationary stochastic demand, a single-echelon production/inventory situation in a finite time horizon. The product has a service level requirement to ensure a certain product-availability. The decision problems deal with fixed setup or ordering cost, holding cost and disposal cost for wasted items. The age-distribution of the items in stock is considered in specific theoretical Stochastic Programming (SP) problems that deal with the service level requirement as a chance constraint or fill rate constraint. The studied problems vary in planning characteristics. Fluctuations in demand combined with fixed setup or ordering costs imply that regular production or ordering is probably not optimal. This situation requires a strategy to deal with the fluctuations. In inventory literature, non-stationary demand for a perishable product with a fixed lifetime is hardly studied, and consequently also strategies to deal with it are little investigated. In this thesis, methods have been designed to generate practical order policies using commercial solvers, where at least the timing of ordering or production is set beforehand. The practical order policies have been benchmarked with custom made solution procedures. The developed practical policies are applicable in the practice of fresh food producers and in retail organisations, on the level of the store, as well as on the level of the distribution centre. An interesting conclusion is that the policies with fixed order timing are hardly more costly than the investigated policy with flexible order timing. The fixed order timing increases the ease of planning. The studied cost functions in the models comprise disposal cost for which the value of the disposal cost in the experiments was varied. The results show that in the models with fixed order timing and corresponding order-up-to levels, increasing the disposal cost can reduce the percentage of waste, maintaining the service level. In setting a (fictitious) value for the disposal cost, one can steer the percentage of waste in determining the order policy, and thus contribute to better decision making in the food supply chain from food producer to supermarket in the trade-off between product-availability and waste.

Dit is een quickscan van campingterrein De Braamhorst waar is gekeken naar beschermde natuurwaarden in relatie tot een voorgenomen locatie voor 300 asielzoekers.

IMARES carried out mussel (Mytilus edulis) and oyster (Crassostrea gigas) stock assessments in the littoral areas of the Dutch Wadden Sea, Oosterschelde bay and Westerschelde estuary in 2015. Both surface bed area as well as total biomass stock were assessed. These surveys are part of the annual shellfish inventories, as commissioned by the Dutch Ministry of Economic Affairs (EZ) and carried out by IMARES, in collaboration with both the fisheries industry and the ministry of EZ. These surveys are conducted to aid policy makers with regard to the shellfish industry, and are an important source of information for further ecosystem studies.

IMARES carried out mussel (Mytilus edulis) and oyster (Crassostrea gigas) stock assessments in the littoral areas of the Dutch Wadden Sea, Oosterschelde bay and Westerschelde estuary in 2015. Both surface bed area as well as total biomass stock were assessed. These surveys are part of the annual shellfish inventories, as commissioned by the Dutch Ministry of Economic Affairs (EZ) and carried out by IMARES, in collaboration with both the fisheries industry and the ministry of EZ. These surveys are conducted to aid policy makers with regard to the shellfish industry, and are an important source of information for further ecosystem studies.

Opvallende plaaginsecten in 2011 waren de dennebladwesp, de mediterrane boomcicade en de meidoornbladvlo. Het sneeuwbalhaantje zit voor het eerst sinds 1994 weer in de Insecten Top Tien, de eikenprocessierups werd het meest gemeld en staat dus bovenaan.

Het verklaren van populatietrends is een belangrijk doel geweest van een breed scala aan ecologische studies. Dergelijke studies worden bemoeilijkt doordat bij zeldzame soorten een bepaalde eigenschap of gedrag zowel oorzaak als gevolg kan zijn van de achteruitgang van een soort. Wij omzeilden dit probleem door eigenschappen van soorten te vergelijken aan de hand van exemplaren in natuurhistorische musea die waren verzameld toen de soorten nog algemeen voorkwamen. Over de rol van voedselvoorkeur en -specialisatie als veroorzaker van de achteruitgang van hommelsoorten wordt al lange tijd gediscussieerd. Wij vergeleken de samenstelling van stuifmeelladingen van vijf hommelsoorten met stabiele populaties en vijf soorten met afnemende populaties met behulp van exemplaren in musea die voor 1950 waren verzameld in België, Engeland en Nederland.

In dit artikel wordt de verspreiding van de Bittervoorn (Rhodeus sericeus amarus Bloch 1782) in 15 uiterwaardplassen langs de Maas in Noord-Limburg beschreven. Deze werden gedurende de jaren 2010 en 2011 vijfmaal bemonsterd. De Bittervoorn is in tien van de 15 plassen aangetroffen. In negen ervan zijn tijdens schepnetbemonsteringen ook grote zoetwatermosselen opgeschept, wat doet vermoeden dat deze algemeen in de uiterwaarden voorkomen. De aanwezigheid van zoetwatermosselen is, door de unieke paarsymbiose tussen beide soorten, een voorwaarde voor succesvolle voortplanting van de Bittervoorn. Op basis van vangsten van kleine pas uit het ei gekomen vissen blijkt dat de Bittervoorn zich in 2011 in vijf uiterwaardplassen heeft voortgeplant. Tot slot wordt inzichtelijk gemaakt dat de Bittervoornpopulaties in de uiterwaarden een aantal kenmerken vertonen die karakteristiek zijn voor een metapopulatie.

Sinds 1946 worden insectenplagen op bomen en struiken geïnventariseerd door een landelijk netwerk van terreinbeheerders en andere belangstellenden. Hierbij wordt het verloop van bekende inheemse plagen en nieuw binnenkomende plaaginsecten gevolgd. Verder kunnen met de opgebouwde database trends zichtbaar worden gemaakt tussen plagen enerzijds en omgevingsfactoren anderzijds. We geven een jaarlijks overzicht om de beheerders te informeren.

De bastaardsatijnrups bezorgde badgasten in de duingebieden veel overlast en stond nooit eerder zo hoog genoteerd in de Insecten Top Tien. Voor het eerst gemeld zijn een Amerikaanse wants, een Zuid-Europese cicade en een gevaarlijke nieuwkomer: de Aziatische boktor in Almere

Sinds 1946 worden insectenplagen op bomen en struiken geïnventariseerd door een landelijk netwerk van terreinbeheerders en andere belangstellenden. Hierbij wordt het verloop van bekende inheemse plagen en nieuw binnengekomen exoten gevolgd. Verder kunnen met de opgebouwde database trends zichtbaar worden gemaakt tussen plagen enerzijds en omgevingsfactoren anderzijds. We geven een jaarlijks overzicht om de beheerders te informeren.

Hookeria lucens oftewel Glansmos is een van de weinige West-Europese slaapmossen die in één oogopslag van alle andere mossen zijn te onderscheiden. De eigenschappen die Barkman noemt, stellen Hookeria in staat in bronbossen te overleven tussen andere, deels alledaagse mossen (Höfler 1959, p. 565). In Nederland is de kans op een ontmoeting met Hookeria niet groot, want zij behoort tot de grootste rariteiten in onze mosflora. Tijdens een viertal excursies in het voorjaar van 2007 en 2008 bleek echter dat Hookeria zich goed handhaaft op zijn laatste Limburgse locatie, het zuidelijk deel van het Bunderbos. Zij werd er langs drie bronbeekjes aangetroffen. Reden om oude en nieuwe gegevens op een rij te zetten en een toekomstperspectief te schetsen.

In ons land zetten ongeveer 40.000 vrijwilligers zich in voor het behoud van de kwaliteit van natuur en landschap. Voor zover de doelmatigheid van het werk te wensen overlaat, kan deze worden vergroot door in een vroeg stadium doel en werkwijze met alle betrokkenen te bespreken. Dat kan het contact bevorderen tussen vrijwilligers die inventariseren en vrijwilligers die helpen bij het terreinbeheer. Wanneer het resultaat daarvan via de pers of tijdens een voorlichtingsbijeenkomst aan omwonenden van het betreffende gebied kenbaar wordt gemaakt, voorkomt dit niet alleen nodeloze drukte over impopulaire maatregelen.

Review of recent literature on adaptation to climate change and general literature on policy processes shows that there are a large number of barriers that hamper the development and implementation of climate change adaptation strategies. To reduce and manage the number of barriers and combine both streams of literature, we propose seven clusters of barriers to adaptation. Little is known, however, about the relative importance of these barriers to climate change adaptation policies and practices. An online survey was conducted between March 2010 and July 2010 among 264 scientists, policymakers, and private actors from different sectors and levels who are involved in climate change adaptation projects and programmes in the Netherlands. The survey aimed to gather their experiences with, and perceptions of, the barriers identified in the literature and encountered in their daily work. Both climate-related and non-climate-related barriers were included in the survey. Data were subjected to both qualitative and quantitative analysis. A survey feedback workshop was organized to discuss the results with several of the survey respondents. Results of this study revealed that respondents considered conflicting timescales as the most important cluster of barriers to adaptation. Other highly ranked barriers include conflicting interests; lack of financial resources; unclear division of tasks and responsibilities; uncertain societal costs and future benefits; and fragmentation within and between scales of governance. Furthermore, the analysis demonstrated that scales matter in understanding the barriers to adaptation: actors from lowlevels of governance seem to consider the barriers as more severe than actors from high levels of governance.

In 2004 is een samenwerkingsverband van Landschapsbeheer Nederland en Alterra een methodiek ontwikkeld waarmee kleine landschapselementen zoals solitaire bomen, boomgroepen, bosjes, poelen en beekjes op een uniforme wijze in kaart kunnen worden gebracht (Oosterbaan en Pels 2004). Met deze methodiek, de Monitor Kleine kenmerken over de samenstelling, de kwaliteit en de beheerstoestand opgenomen. De resultaten worden vastgelegd in een databestand gekoppeld aan een GIS-bestand.

Van de verspreiding van boor- en prachtvliegen in Nederland is nog maar weinig bekend. In dit artikel worden waarnemingen van 17 soorten boorvliegen en drie soorten prachtvliegen behandeld. Het gaat hierbij of om zeldzame het gaat hierbij of om zeldzame soorten of om waarnemingen die een aanzienlijke uitbreiding van het areaal betreffen. Daarnaast wordt een nieuw overzicht gegeven van alle soorten prachtvliegen in Nederland met een verwijzing naar determinatieliteratuur.

De laatste decennia kent de Nederlandse flora een sterke toename van exoten. Soorten die door een sterke uitbreiding of verdichting van hun areaal overlast veroorzaken, worden invasieve soorten genoemd. De overlast van invasieve soorten (vaak kortweg invasieven genoemd) kan bestaan uit economische schade en gezondheids- en/of veiligheidsproblemen. Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft daarom het Uitvoeringsconsortium Invasieve Plantensoorten een FES‑subsidie verleend om in vier jaar tijd een informatiesysteem over potentieel invasieve exotische plantensoorten op te zetten. Doel is informatie aan te leveren op basis waarvan ingeschat kan worden hoe groot de kans is dat exotische soorten zich bij introductie in Nederland invasief zullen gaan gedragen. Daarnaast is het doel hulp te bieden bij het herkennen van zulke soorten als ze worden geïmporteerd. Het informatiesysteem is ondergebracht in Q-bank.

Stadslandbouw staat in de belangstelling. Hoewel het verbouwen van voedsel in de stad op zich niet nieuw is, past stadslandbouw wel binnen een nieuwe stroming waarin aandacht is voor de kwaliteit en herkomst van voedsel. Stedelijke voedselproductie wordt gezien als een bijdrage aan de oplossing voor vele stedelijke problemen. Zo kan stadslandbouw ontmoetingen tussen mensen stimuleren door de openbare ruimte aantrekkelijk te maken voor het gebruik. Dit effect wordt versterkt wanneer mensen gezamenlijk aan het werk zijn in de stadslandbouwprojecten. Door de buurten aantrekkelijker te maken kan stadslandbouw ook leiden tot identificatie met de buurt, wat gemeenschapszin kan bevorderen.