Search

This thesis investigates contested initiatives to restore controlled flooding in the deltas of the Dutch, Bangladesh and Vietnamese (Mekong) deltas. Restoring controlled flooding is a seemingly contradictory measure in densely populated delta areas, where approaches based on full flood prevention has been typically dominant for decades. This has instigated the question how the emergence of restored controlled flooding initiatives can be explained. Related, this study reflects on how controlled flooding could contribute to long-term flood risk management and sustainable development in deltas, which are simultaneously attractive and vulnerable places for humans to live in. In order to answer this question, a case study approach has been used to investigate social, environmental and technological factors that have shaped controlled flooding initiatives. Cases have been identified that materialized under different conditions: from very dynamic delta environments to relatively stable ones, and from interventions driven by “top-down” policies to “bottom-up” action to modify or remove embankments. This thesis has an article-based structure, which means that individual chapters (2-5) have been designed for publication with peer reviewed academic journals. Chapter 1 provides the general background information, problem definition, and objectives. Chapter 6 ties together the findings of the individual case study chapters and presents the conclusions. Chapter 2 conceptualizes deltas as interacting social-ecological-technological systems. It argues that a better understanding of how hydraulic infrastructure influences social processes and environmental dynamics in deltas is critical to understand how deltas evolve over time. By means of the delta trajectories concept, the chapter presents a way to understand this interaction. It also presents a way to understand the sustainability of a delta trajectory, and discusses how new flood management concepts might contribute to “realigning” the development trajectory towards more sustainable system states. In Chapter 3, the first controlled flooding case is investigated. The Noordwaard is an agricultural polder, located at the junction of tides and riverine discharge in the Netherlands. As part of the Room for the River programme, the northern embankments were lowered which enables the inflow of water during high water levels in the river Merwede. This reduces peak water levels in the river, supports the adjacent freshwater Biesbosch wetland by means of restored water dynamics, but also affects the possibilities for agricultural production. The chapter highlights that a strong coupling can be observed between the domains of water safety and nature development objectives, and that a top-down decision concluded a long stakeholder negotiation processes. From the perspective of “subsiding polder lands,” controlled flooding is not regarded for its strategic importance, as excessive sedimentation would hamper the intended design discharge of the area. Chapter 4 explores the Tidal River Management concept. In the coastal zone of Bangladesh, community-enforced embankment breaches have opened up some of the polders or low-lying areas called “beels,” and exposed them to tidal influence again. Besides stimulating agricultural production and providing safer places to live in, the extensive network of polder embankments also caused increased sedimentation in the region’s rivers, and water logging in enclosed areas due to insufficient drainage possibilities. The chapter highlights that policy debates in Bangladesh have revolved around adopting “open” or “closed” approaches, where TRM represents a hybrid form. The case showed that TRM involves water management and sediment management, and that it represented a “social opening up” for local communities and NGOs to get involved with water projects and embankment removal. Plans to restore seasonal flooding in the Mekong delta are center stage in Chapter 5. The Mekong delta system is very dynamic and dealing with the delta’s water resources, in connection with intensive rice production, have been heavily debated by Vietnamese and international policy makers. This chapter investigates a number of older and more recent long-term development plans for the Mekong delta. This analysis highlights how ideas about controlled flooding and flood control have gradually evolved over time. The most recent delta management plan suggests to restore seasonal flooding in some parts of the delta, as a way to safeguard downstream urban areas from peak flows, and as a way to improve the conditions for agricultural production. Chapter 6 summarizes the findings of the case study chapters one by one, and concisely answers the research questions. It highlights key similarities and differences when it comes to social, environmental and technological dimensions, and discusses these findings with the literature on flood risk management policy, complex adaptive systems research, and delta studies. The findings demonstrate that environmental dynamics have been critical to emphasize the potential of restoring controlled flooding, but that social and technological factors have been important enablers or constrainers for controlled flooding initiatives to take shape. In itself, controlled flooding reconciles ecosystem-based ideas about flood management with more mainstream policies based on flood control. For this reason controlled flooding can be seen as a “niche-development” with limited influence on how flood management policies, and environmental delta systems, evolve. At the same time, controlled flooding has been acknowledged for its strategic opportunities, for example when it comes to diverting peak water discharges, land heightening by means of capturing suspended sediment, and by providing nutrient for agricultural. This offers opportunities for further thinking about and conceptual development of controlled flooding.

Maatschap Hoorsman uit Wieringerwerf heeft enkele jaren ervaring met inundatie van percelen ter bestrijding van (aardappelcyste)aaltjes, waarbij wordt geïnundeerd met water uit het IJsselmeer. Daarbij was het opgevallen dat gedurende het seizoen in het inundatie water algengroei kan ontstaan. Algen kunnen eventueel geoogst worden en zouden daarna wellicht kunnen dienen als veevoer of als bron van andere producten. In een kleine pilotproef is in 2015 op een geïnundeerd perceel van Hoornsman nagegaan of er in het inundatie water substantiële algengroei plaatsvind en om welke algen het gaat. Daarbij zijn de van nature aanwezige algensoorten aangevuld (“aangeënt”) met algensuspensie van Chlorella spp. die op het PPO-agv is gekweekt.

The Amazon has recently been portrayed as a resilient forest system based on quick recovery of biomass after human disturbance. Yet with climate change, the frequency of droughts and wildfires may increase, implying that parts of this massive forest may shift into a savanna state. Although the Amazon basin seems quite homogeneous, 14% is seasonally inundated. In my thesis I combine analyses of satellite data with field measurements and experiments to assess the role of floodplain ecosystems in shaping the resilience of Amazonian forests. First, I analyse tree cover distribution for the whole Amazon to reveal that savannas are relatively more common on floodplains. This suggests that compared to uplands, floodplains spend more time in the savanna state. Also, floodplain forests seem to have a tipping point at 1500 mm of annual rainfall in which forests may shift to savanna, whereas the tipping point for upland forests seems to be at 1000 mm of rainfall. Combining satellite and field measurements, I show that the higher frequency of savannas on floodplain ecosystems may be due to a higher sensitivity to fire. After a forest fire, floodplains lose more tree cover and soil fertility, and recover more slowly than uplands (chapter 2). In floodplains of the Negro river, I studied the recovery of blackwater forests after repeated fires, using field data on tree basal area, species richness, seed availability, and herbaceous cover. Results indicate that repeated fires may easily trap blackwater floodplains in an open-vegetation state, due the sudden loss of forest resilience after a second fire event (chapter 3). Analyses of the soil and tree composition of burnt floodplain forests, reveal that a first fire is the onset of the loss of soil fertility that intensifies while savanna trees dominate the tree community. A tree compositional shift happens within four decades, possibly accelerated by fast nutrient leaching. The rapid savannization of floodplain forests after fire implies that certain mechanisms such as environmental filtering may favor the recruitment of savanna trees over forest trees (chapter 4). In chapter 5, I experimentally tested in the field the roles of dispersal limitation, and environmental filtering for tree recruitment in burnt floodplain forests. I combine inventories of seed availability in burnt sites with experiments using planted seeds and seedlings of six floodplain tree species. Repeated fires strongly reduce the availability of tree seeds, yet planted trees thrive despite degraded soils and high herbaceous cover. Moreover, degraded soils on twice burnt sites seem to limit the growth of most pioneer trees, but not of savanna trees with deeper roots. Our results suggest a limitation of forest trees to disperse into open burnt sites. The combined evidence presented in this thesis support the hypothesis that Amazonian forests on floodplains are less resilient than forests on uplands, and more likely to shift into a savanna state. The lower ability of floodplains to retain soil fertility and recover forest structure after fire, may accelerate the transition to savanna. I also present some evidence of dispersal limitation of floodplain forest trees. Broad-scale analyses of tree cover as a function of rainfall suggest that savannas are likely to expand first in floodplains if Amazonian climate becomes drier. Savanna expansion through floodplain ecosystems to the core of the Amazon may spread fragility from an unsuspected place.

Maatschap Hoorsman uit Wieringerwerf heeft enkele jaren ervaring met inundatie van percelen ter bestrijding van (aardappelcyste)aaltjes, waarbij wordt geïnundeerd met water uit het IJsselmeer. Daarbij was het opgevallen dat gedurende het seizoen in het inundatie water algengroei kan ontstaan. Algen kunnen eventueel geoogst worden en zouden daarna wellicht kunnen dienen als veevoer of als bron van andere producten. In een kleine pilotproef is in 2015 op een geïnundeerd perceel van Hoornsman nagegaan of er in het inundatie water substantiële algengroei plaatsvind en om welke algen het gaat. Daarbij zijn de van nature aanwezige algensoorten aangevuld (“aangeënt”) met algensuspensie van Chlorella spp. die op het PPO-agv is gekweekt.

De toepassing van chemische grondontsmettingsmiddelen is in Nederland aan banden gelegd. Hierdoor groeit de noodzaak om niet-chemische middelen te ontwikkelen. Voor buitenteelten zijn er voor de praktijk momenteel twee mogelijkheden, die allebei hun beperkingen kennen: inundatie en biologische grondontsmetting. Voor het ontsmetten van de grond in kassen is momenteel stomen de enige optie. Tot nu toe is in onderzoek voornamelijk gekeken naar het bestrijdende effect van BGO tegen bodemorganismen maar kon dat niet of nauwelijks worden gekoppeld aan de processen die zich in de grond afspelen tijdens deze ontsmetting. Door het ontbreken van die kennis over het werkingsmechanisme kon en kan niet worden verklaard waarom de resultaten meestal heel goed zijn maar soms tegenvallen. Mede daardoor stagneert de doorontwikkeling van BGO in de praktijk. PPO-AGV, als onderdeel van Wageningen UR, voert in opdracht van het ministerie van LNV een driejarig onderzoek (2009-2011) uit naar het werkingsmechanisme van BGO.

In het Lankheet gebied onderzoeken Alterra en KIWA al enkele jaren of bevloeiing kan helpen de kwaliteit van beekbegeleidende, natte bossen te verhogen. In de eerste jaren werd er bevloeid met basenrijk oppervlaktewater, maar in droge jaren was er hiervoor niet genoeg water beschikbaar. Sinds de aanleg van zuiveringsmoerassen kan water voortaan via stuwen gereguleerd naar de natte bossen geleid worden. Helaas zijn de bossen zelfs in de zomer te nat, door kwel van de rietvelden, dus er zullen nog wel aanpassingen in de lokale waterhuishouding nodig zijn. Toch zijn de eerste resultaten bemoedigend

In het kader van obn onderzoek is in het Reestdal een experiment uitgevoerd om na te gaan of de oude praktijk van bevloeiing in aanmerking kon komen als effectgerichte maatregel tegen verdroging en verzuring van dotterbloemhooilanden. Bevloeiing zou de functie van kwel met de aanvoer van bufferende stoffen (kalium, calcium, ijzer) kunnen overnemen.

MARKERS INSIDE WOOD – TREE RINGS AS ARCHIVES OF INSECT OUTBREAKS, DRIFT-SAND DYNAMICS AND SPRING FLOODING Trees are long-living organisms that record ecologically relevant information in their xylem that can be accessed by dendrochronology, the study of tree rings. Specific environmental events like frost, fire, floods, burial or wounding may drastically alter the anatomy of tree rings and consequently may leave markers inside trees. These wood-anatomical markers have shown a high potential for studying past environmental events with an annual or even intra-annual temporal resolution. In this thesis, the temporal resolution of wood-anatomical markers was studied to date wounds made by invasive Anoplophora beetles. In addition, the accuracy of dating drift-sand dynamics and spring flooding events was studied using wood-anatomical changes, which were expected to occur after drastic changes in the stem and root environment. It was hypothesised that all these wood-anatomical markers can be used with an intra-annual resolution. Field studies in combination with experiments were used to study tree growth and the formation of wood-anatomical markers in Japanese maple (Acer palmatum Thunb.) and pedunculate oak (Quercus robur L.). It was shown that wounds in Japanese maple can be assigned to three different phases related to tree-ring development: (1) wounds that originated during dormancy are located at the tree-ring boundary; (2) wounds that originated during the growing season are located within the tree ring. If wound-xylem formation was observed locally around the wound (3), it could either imply that the wound originated at the very end of the growing season or just before the onset of radial growth or during dormancy when temperature was high. Dating wounds caused by the formation of exit holes has proved to be very significant in fighting invasive insect outbreaks. By pinpointing the exact year and season when Anoplophora beetles emerged, it can be substantiated whether exit holes in imported trees were formed at the location of import. This knowledge can subsequently be used to draw up customised eradication measures and allocate proper surveillance plans and population dynamics can be reconstructed. Living trees in drift-sand areas may contain burial or exposure signals even if the sand under which they were buried has long since disappeared. Anatomical changes in pedunculate oak trees due to burial are not a result of physical changes in the stem environment that directly affect the cambium. Instead they are most likely the result of adventitious root formation that transforms lower parts of the stem into root, and concomitantly induces a change from stem to root anatomy. As the formation of a wood-anatomical marker caused by burial can be delayed by many years or might be entirely absent, depending on the formation of adventitious root formation, its presence only allows for an estimate on minimum burial age. Flood rings containing anomalously small earlywood vessels in pedunculate oak are formed in response to spring flooding within a narrow time window related to cambial phenology. They can be induced if a flooding event has occurred for at least two weeks during spring. The extreme reduction in vessel size is a consequence of a delay in vessel formation due to anoxic conditions related to flooding. Flood rings however, provide only limited information on the duration of flooding, as the flooding may have lasted for months (during winter) before it is recorded. It is concluded that the origin of wood-anatomical markers largely determines the temporal resolution. Markers induced by wounding or flooding show a high intra-annual temporal resolution and immediate effect on tree functioning, whereas burial might not be recorded three years after the triggering events. The different wood-anatomical markers addressed in this thesis illustrate the relevance of studying the mechanism behind the formation of markers for correct interpretation of the specific triggering factor as well as their temporal resolution. Only with this knowledge it becomes possible to reliably use wood-anatomical markers as archives to understand and reconstruct dynamics in geomorphic, entomologic, pathogenic or climatic factors.

MARKERS INSIDE WOOD – TREE RINGS AS ARCHIVES OF INSECT OUTBREAKS, DRIFT-SAND DYNAMICS AND SPRING FLOODING Trees are long-living organisms that record ecologically relevant information in their xylem that can be accessed by dendrochronology, the study of tree rings. Specific environmental events like frost, fire, floods, burial or wounding may drastically alter the anatomy of tree rings and consequently may leave markers inside trees. These wood-anatomical markers have shown a high potential for studying past environmental events with an annual or even intra-annual temporal resolution. In this thesis, the temporal resolution of wood-anatomical markers was studied to date wounds made by invasive Anoplophora beetles. In addition, the accuracy of dating drift-sand dynamics and spring flooding events was studied using wood-anatomical changes, which were expected to occur after drastic changes in the stem and root environment. It was hypothesised that all these wood-anatomical markers can be used with an intra-annual resolution. Field studies in combination with experiments were used to study tree growth and the formation of wood-anatomical markers in Japanese maple (Acer palmatum Thunb.) and pedunculate oak (Quercus robur L.). It was shown that wounds in Japanese maple can be assigned to three different phases related to tree-ring development: (1) wounds that originated during dormancy are located at the tree-ring boundary; (2) wounds that originated during the growing season are located within the tree ring. If wound-xylem formation was observed locally around the wound (3), it could either imply that the wound originated at the very end of the growing season or just before the onset of radial growth or during dormancy when temperature was high. Dating wounds caused by the formation of exit holes has proved to be very significant in fighting invasive insect outbreaks. By pinpointing the exact year and season when Anoplophora beetles emerged, it can be substantiated whether exit holes in imported trees were formed at the location of import. This knowledge can subsequently be used to draw up customised eradication measures and allocate proper surveillance plans and population dynamics can be reconstructed. Living trees in drift-sand areas may contain burial or exposure signals even if the sand under which they were buried has long since disappeared. Anatomical changes in pedunculate oak trees due to burial are not a result of physical changes in the stem environment that directly affect the cambium. Instead they are most likely the result of adventitious root formation that transforms lower parts of the stem into root, and concomitantly induces a change from stem to root anatomy. As the formation of a wood-anatomical marker caused by burial can be delayed by many years or might be entirely absent, depending on the formation of adventitious root formation, its presence only allows for an estimate on minimum burial age. Flood rings containing anomalously small earlywood vessels in pedunculate oak are formed in response to spring flooding within a narrow time window related to cambial phenology. They can be induced if a flooding event has occurred for at least two weeks during spring. The extreme reduction in vessel size is a consequence of a delay in vessel formation due to anoxic conditions related to flooding. Flood rings however, provide only limited information on the duration of flooding, as the flooding may have lasted for months (during winter) before it is recorded. It is concluded that the origin of wood-anatomical markers largely determines the temporal resolution. Markers induced by wounding or flooding show a high intra-annual temporal resolution and immediate effect on tree functioning, whereas burial might not be recorded three years after the triggering events. The different wood-anatomical markers addressed in this thesis illustrate the relevance of studying the mechanism behind the formation of markers for correct interpretation of the specific triggering factor as well as their temporal resolution. Only with this knowledge it becomes possible to reliably use wood-anatomical markers as archives to understand and reconstruct dynamics in geomorphic, entomologic, pathogenic or climatic factors.

Though erosion and its control is not a major issue in The Netherlands, in some regions of the country wind and water erosion have caused severe local damage and nuisance and continue to do so. The earliest farmers settled on the higher parts of The Netherlands but, over time, overexploitation has caused extensive tracts to become drifting sand. From 1500 ¿ 1900 ¿Erosion Boards¿ were set up to control the sand drifts. Shifting sand areas were visited twice a year and conservation measures were applied. Despite this promising approach, the area of sand drifts increased because land users were poor and fines were high. Reforestation was important for the battle against drifting sand. Also contributing to the decline of drifting sands were the abolition of communal land use, the introduction of fertilizers and the collapse of the wool industry. In recent decades, ¿modern agriculture¿ has aggravated wind and water erosion problems. Nowadays wind erosion is causing problems in the Peat Reclamation District (PRD) in the north-east of the country. Here, land consolidation is regarded as a possible solution to decrease wind erosion. As a result of water erosion in the hilly part of South Limburg, where loess soils are dominant, towns and villages in the valleys are regularly flooded. It is being attempted to mitigate the problems of flooding by means of legislation and cooperation between stakeholders: Redistribution of land, implementation of measures ¿on hot spots¿ in the drainage system and farm management plans. There have been major successes already, but sustainable land use is still a long way off

Het 'verdronken landschappen' project beoogt een intensieve samenwerking tussen geologie, fysische geografie, archeologie en historische geografie tot stand te brengen. De auteurs geven achtergronden bij het project over: verdrinkende landschappen, van nederzetting naar cultuurlandschap; archeologisch onderzoek; in een geïntegreerde aanpak; fysischs-geografisch onderzoek; in een geïntegreerde aanpak

Question: We studied the development and persistence of the effects of nutrient pulses on biomass production and species composition in a fen meadow. Location: Nature reserve, central Netherlands, 5 m a.s.l. Methods: Single pulse fertilization with N and P in a factorial design on an undrained central and a drained margin site in a species-rich fen meadow (Cirsio dissecti-Molinietum). Biomass production and species composition were monitored during four years. Results: At the central site, N addition boosted biomass production, but only during one year. The species composition was not changed. P fertilization increased the biomass production and changed the species composition from a vegetation dominated by Carex panicea to a grassland community with abundant Holcus lanatus, but not before the second year. At the margin site, P fertilization changed the species composition in a similar way, but biomass production was not increased. N fertilization had no effect. At both sites the P induced shift in species composition persisted for four years although the P effect declined during the experiment. Conclusions: The biomass responses show that N was limiting in the central site. Another nutrient, besides N and P (probably K) must have been limiting in the marginal site. The fast decline of the N effect on biomass is ascribed to increased denitrification and biomass removal. The delay in the P effect on biomass and species composition and the persistence of the P effect on species composition are ascribed to fast immobilisation and subsequent slow release of fertilizer P in the peat soil. Recurrence of the P pulses is expected to cause permanent changes in species composition

Of waterberging te combineren is met natuur is niet zo makkelijk te beantwoorden. Om meer inzicht te krijsen in de gevolgen zijn de huidige praktijksituaties, waarbij regelmatig overstroming plaatsvindt, zeer nuttig, Maar ook experimenten geven veel inzicht in de gevolgen. De centrale vraag bij waterberging is wat het effect is op de groeicondities voor de doelvegetatie bepaald door de terreinbeheerder en provincies, beleidsmatig vastgesteld in de Ecologische Hoofdstructuur. Dit artikel beschrijft de ervaringen van langdurige overstroming door bevloeiing en een laboratoriumexperiment waarin bevloeiing werd gesimuleerd om meer inzicht te krijsen in de bodemprocessen

The role of research in devising and implementing rules and regulations at both the international and national level is analysed on the basis of three contrasting policy issues, i.e., the EU habitat guideline, the EU nitrate guideline and the Dutch policy to reduce the risks of future river flooding. The required implementation of the EU habitat and nitrate guidelines at national level has been cumbersome in the Netherlands as evidenced by protesting and highly reluctant stakeholders. Both guidelines were established with relatively little input from the Dutch government, which underestimated their potential impact. Once established by EU law, stakeholders were not involved in policy preparation and this has been one reason why they experienced the guidelines as being top-down and arbitrary in character. In response to this, the government has attempted to soften the impact of the habitat guideline but the European Court has overturned such modifications three times. Seven years after establishment of the nitrate guideline, national implementation legislation on mineral bookkeeping was introduced in terms of a mineral bookkeeping system that was only indirectly related to groundwater quality, the main focus of the nitrate guideline. The bookkeeping system, together with additional measures, has been reasonably successful to cut back fertilization rates but not sufficient to satisfy EU requirements. As the bookkeeping rules were enforced, farmers and scientists jointly developed innovative systems of manure production and handling, which were not accepted, as they did not fit within the rules. Thus, the opportunity was missed to allow farmers and scientists to 'design' innovative management systems that could satisfy the groundwater quality criteria. In contrast to the above cases, a modern policy approach is being followed when dealing with the risk of future river flooding at a time when European legislation has not yet been established. Here, proactive signalling is being followed by policy preparation including intensive interaction ('joint learning') with all stakeholders. A number of options for solutions are being explored including economic, social and ecological trade-offs for each option. This can serve as a solid basis for the decisions to be made later, and to be followed by implementation. Active involvement of researchers in policy preparation and implementation but not in decision-making is seen as an attractive manner to guard the independence of science and make it more effective and visible when dealing with societal problems.

Wortelknobbelaaltjes zijn een probleem in de vollegrondsteelt van vaste planten. Hoe kan een bodem besmet met deze aaltjes weer worden schoongemaakt? Het onder water zetten van land (inundatie) werkt tegen andere aaltjes. PPO zocht uit of het ook werkt tegen wortelknobbelaaltjes.

In het Nationaal Waterplan is het concept van meerlaagsveiligheid geïntroduceerd voor een duurzaam waterveiligheidsbeleid. Binnen het concept meerlaagsveiligheid worden drie lagen onderscheiden: preventie van overstromingen, duurzame ruimtelijke inrichting en rampenbeheersing. We passen dit concept toe op de vastelandskust van Friesland en Groningen, oftewel ‘Dijkring 6’, en voor de Waddeneilanden. Tweedelaags maatregelen zijn niet rendabel als ze in grote gebieden worden toegepast omdat het vrijwel altijd goedkoper is om de eerstelaags veiligheid verder te verbeteren. Waar tweedelaags maatregelen wel rendabel kunnen zijn: 1) In buitendijkse gebieden waar geen eerstelaags maatregelen mogelijk zijn is het zeker zinvol om naar tweedelaags maatregelen te zoeken: 2) Omdat de Eemsdelta vrijwel geen weerstand kan bieden aan een overstroming kan daar een tweede laag worden overwogen, vooral als die te combineren is met andere functies dan alleen veiligheid: 3) Onderdelen van vitale infrastructuur in een gebied met grote overstromingsrisico’s zouden extra beschermd kunnen worden om een cascade van rampen te voorkomen; voor het Waddengebied zijn dat de gasinstallaties in de Eemsdelta. Derdelaags maatregelen zijn in alle gevallen waardevol en kunnen in het Waddengebied zeker verder geoptimaliseerd worden. Voor de eilanden is een extra inspanning nodig in de derdelaags veiligheid.

In het Nationaal Waterplan is het concept van meerlaagsveiligheid geïntroduceerd voor een duurzaam waterveiligheidsbeleid. Binnen het concept meerlaagsveiligheid worden drie lagen onderscheiden: preventie van overstromingen, duurzame ruimtelijke inrichting en rampenbeheersing. We passen dit concept toe op de vastelandskust van Friesland en Groningen, oftewel ‘Dijkring 6’, en voor de Waddeneilanden. Tweedelaags maatregelen zijn niet rendabel als ze in grote gebieden worden toegepast omdat het vrijwel altijd goedkoper is om de eerstelaags veiligheid verder te verbeteren. Waar tweedelaags maatregelen wel rendabel kunnen zijn: 1) In buitendijkse gebieden waar geen eerstelaags maatregelen mogelijk zijn is het zeker zinvol om naar tweedelaags maatregelen te zoeken: 2) Omdat de Eemsdelta vrijwel geen weerstand kan bieden aan een overstroming kan daar een tweede laag worden overwogen, vooral als die te combineren is met andere functies dan alleen veiligheid: 3) Onderdelen van vitale infrastructuur in een gebied met grote overstromingsrisico’s zouden extra beschermd kunnen worden om een cascade van rampen te voorkomen; voor het Waddengebied zijn dat de gasinstallaties in de Eemsdelta. Derdelaags maatregelen zijn in alle gevallen waardevol en kunnen in het Waddengebied zeker verder geoptimaliseerd worden. Voor de eilanden is een extra inspanning nodig in de derdelaags veiligheid.

Mature bream (>30 cm LF) dominated the fish communities in floodplain lakes along the lower River Rhine in The Netherlands, in terms of biomass, in all lakes at all times. In some lakes bream made up 99 f the total fish biomass. While immature, medium-sized bream (10–30 cm) and white bream and roach were abundant in the main channel of the river, these species were almost absent from the floodplain lakes. Inundation of the floodplains did not lead to spatial homogenization of species and length distributions. Small bream (

In wisselwerking tussen onderzoekers, adviseurs en het bedrijfsleven ontstaan vaak waardevolle praktijktips voor de telers. Zo ook in de bloembollenteelt. De aanleiding is vrijwel altijd een vraag vanuit de praktijk. Loonwerkers, adviseurs, toeleveranciers en onderzoekers hebben al diverse vragen aangepakt. Drie voorbeelden geven aan hoe de uitgaven verduurzaming ondersteunen.

De te verwachten effecten van het Grensmaasproject op het gedrag van de rivier, zodat ook prognoses over de invloed op de bosontwikkeling mogelijk worden

Resultaten van onderzoek naar een methodiek voor gedifferentieerde normstelling voor het functioneren van een waterhuishoudkundig systeem onder buitengewone omstandigheden. De normstelling moet het mogelijk maken te beoordelen of de infrastructuur die door de waterschappen wordt beheerd voor haar taak berekend is. Dit i.v.m. schade en aansprakelijkheidsvraagstukken bij wateroverlast

Het Waterpark Het Lankheet grijpt op verschillende manieren in op het watersysteem. De zuiveringsvelden zorgen voor een betere waterkwaliteit, en het vasthouden van dit gezuiverde water is van belang om de verdroging te verminderen en zo de natuurkwaliteit van broekbossen te verbeteren. Maar hoe zit het met het waterbergend vermogen, als het land al onder water staat? In het project ‘Innovatief Waterbeheer Lankheet’ onderzocht Alterra al die aspecten van het waterbeheer: zuivering, vernatting en waterberging, én hun onderlinge samenhang. Uit dit onderzoek blijkt dat de doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water (waterkwaliteit) en die van Waterbeheer 21e eeuw (waterkwantiteit) nog niet zo eenvoudig te verenigen zijn.

Wortelknobbelaaltjes maakten het de bollentelers meestal niet moeilijk, maar nu beginnen ze toch lastig te worden in de teelt van dahlia en gladiool. Hoe kan een bodem besmet met deze aaltjes weer schoongemaakt worden? Inundatie werkt goed tegen aaltjes. Werkt het ook tegen wortelknobbelaaltjes? PPO onderzocht of inundatie een goede manier kan zijn om wortelknobbelaaltjes in de bodem goed te bestrijden.

The Flooding Damage Indicator calculates the damage by grassland flooding on dairy farms located on sandy soils. The foundation of the program is a comprehensive database of technical and financial data, based on a large number of dairy farm calculated estimates. De SchadeWijzer Inundatie berekent de schade van inundatie op grasland voor melkveebedrijven op zandgrond. Aan het programma ligt een uitgebreide database van technische en economische gegevens ten grondslag, die gebaseerd zijn op een groot aantal bedrijfsbegrotingen.

Met het ministerie is afgesproken dat de Stichting Veldleeuwerik een beroep mag doen op de helpdesk van Wageningen UR. In onderhavig geval is dat de vraag over het veilig terugbrengen van tarragronden naar de percelen. Naast de teelt van suikerbieten gaat het hier ook over bloembollen.

Het noordelijk wortelknobbelaaltje (Meloidogyne hapla) vormt een toenemend probleem in dahlia. Gladiool en dahlia zijn goede waardplanten voor het maïswortelknobbelaaltje (Meloïdogyne chitwoodi). Dit is een quarantaine aaltje en wanneer dit in uitgangsmateriaal wordt aangetroffen, gelden er wettelijke maatregelen van de NVWA. Dit leidt tot voornamelijk economische schade voor de teler. Tot nu toe vallen de problemen met M. chitwoodi in gladiool en dahlia mee, maar omdat de NVWA heeft besloten tot strengere inspectie, is de verwachting dat er in de toekomst meer problemen mee zullen zijn.

Het noordelijk wortelknobbelaaltje (Meloidogyne hapla) vormt een toenemend probleem in dahlia. Gladiool en dahlia zijn goede waardplanten voor het maïswortelknobbelaaltje (Meloïdogyne chitwoodi). Dit is een quarantaine aaltje en wanneer dit in uitgangsmateriaal wordt aangetroffen, gelden er wettelijke maatregelen van de NVWA. Dit leidt tot voornamelijk economische schade voor de teler. Tot nu toe vallen de problemen met M. chitwoodi in gladiool en dahlia mee, maar omdat de NVWA heeft besloten tot strengere inspectie, is de verwachting dat er in de toekomst meer problemen mee zullen zijn.

The Flooding Damage Indicator calculates the damage by grassland flooding on dairy farms located on sandy soils. The foundation of the program is a comprehensive database of technical and financial data, based on a large number of dairy farm calculated estimates.

Met het ministerie is afgesproken dat de Stichting Veldleeuwerik een beroep mag doen op de helpdesk van Wageningen UR. In onderhavig geval is dat de vraag over het veilig terugbrengen van tarragronden naar de percelen. Naast de teelt van suikerbieten gaat het hier ook over bloembollen.

Het lijkt zo vanzelfsprekend: het combineren van waterberging met bestaande of nieuwe natuur. In een niet al te ver verleden stonden immers de beekdalen en veenweidegebieden regelmatig blank. In de praktijk komt de gewenste samenwerking tussen waterbeheerders en natuurbeschermers maar moeizaam van de grond. Natuurbeschermers vinden dat waterschappen te weinig oog hebben voor de risico's. Waterbeheerders kunnen soms weinig begrip opbrengen voor de weerstand die de nieuwe waterplannen opwekken bij natuurbeschermers. Is hier sprake van conservatisme of is de terughoudendheid van natuurbeschermers terecht?

De geschiedenis van de dijken langs de Limburgse Maas is nog grotendeels onbekend. De Maas was in de negentiende eeuw in Midden- en Zuid-Limburg wel bedijkt, maar in het grootste deel van Noord-Limburg niet. Dit hing samen met de geomorfologische gesteldheid. De dijken waren haakvormig en beschermden de dorpen aan de bovenzijde en aan de rivierzijde. Aaneengesloten ringdijken waren door de grote hoeveelheden kwelwater weinig functioneel.

Waterschap De Dommel heeft voor het milieueffect-rapport van waterberging De Run advies gevraagd omtrent de mogelijke effecten van ongedierte (ratten en muizen) in relatie tot de agrarische bedrijven. Het betreft het beekherstel- en waterbergingsgebied De Run in de buurt van Veldhoven.

Het onder water zetten van percelen aardappelland is dermate effectief tegen aaltjes dat inundatie vermoedelijk volgend voorjaar als AM-maatregel erkend zal worden door Brussel en de NVWA. Bovendien is het kostentechnisch een goed alternatief voor chemische bestrijding, zo blijkt uit een praktijkproef in het Groningse Vierhuizen.

Vijfde en afsluitende artikel in een serie over het onderzoeksprogramma 'Meervoudig ruimtegebruik met waterberging in Noord-Holland'. Een aantal inrichtingsmodellen zijn uitgewerkt voor verschillende vormen van waterberging en mogelijke functiecombinaties (wonen; recreatie; landbouw; natuur; energieopslag) in diverse landschapstypen (veenweidepolders; kleipolders; strandwallenlandschap; stedelijke randzone). De vormen van waterberging betreffen bergingsboezem, inlaatpolder, binnenpolder, verbrede waterlopen met flexibel peilbeheer, nieuwe waterplassen, nieuwe moerassen, bergingspolders in stadsrand. Ook wordt aandacht besteed aan de positionering van waterbergingslocaties binnen het watersysteem in relatie met de waterkwaliteit (gebiedseigen water; boezemwater; polderwater; stedelijk water bij afgekoppeld rioolstelsel), de peilfluctuaties en de overstromingsfrequenties

De uitkomsten van de berekeningen met de additionele stochasten voor ongeveer 50 waterkeringen in Nederland laten zien dat de waterstanden en golfcondities hoger/zwaarder uitpakken dan het referentieniveau (huidige methode). Dit is niet verrassend. Toevoegen van extra onzekere factoren leidt bijna altijd tot hogere verwachtingswaarden, omdat de hogere stochastwaarden zwaarder doorwegen in het eindresultaat. Figuur 2 toont het effect op de waterstand. Het effect van kennisonzekerheden op de waterstand is over het algemeen beperkt tot enkele decimeters, maar dit is wel significant. Opvallend is dat het toevoegen van kennisonzekerheden resulteert in een 0,8 m hogere waterstand bij Rotterdam. Hier is nog nader onderzoek gewenst, maar het lijkt erop dat een eenvoudige wijziging van het sluitregime van de Maeslantkering dit effect al kan beperken. Met name de zeewaterstand- en afvoerstatistiek en de onzekerheid in de lokale waterstand blijken zwaar door te wegen in de berekende waterstanden. De onzekerheid rondom de genoemde factoren is erg groot en dit werkt vrijwel rechtstreeks door in de maatgevende waterstand. Golfcondities worden veelal beïnvloed door de grote statistische onzekerheid in de windsnelheid.

De uitkomsten van de berekeningen met de additionele stochasten voor ongeveer 50 waterkeringen in Nederland laten zien dat de waterstanden en golfcondities hoger/zwaarder uitpakken dan het referentieniveau (huidige methode). Dit is niet verrassend. Toevoegen van extra onzekere factoren leidt bijna altijd tot hogere verwachtingswaarden, omdat de hogere stochastwaarden zwaarder doorwegen in het eindresultaat. Figuur 2 toont het effect op de waterstand. Het effect van kennisonzekerheden op de waterstand is over het algemeen beperkt tot enkele decimeters, maar dit is wel significant. Opvallend is dat het toevoegen van kennisonzekerheden resulteert in een 0,8 m hogere waterstand bij Rotterdam. Hier is nog nader onderzoek gewenst, maar het lijkt erop dat een eenvoudige wijziging van het sluitregime van de Maeslantkering dit effect al kan beperken. Met name de zeewaterstand- en afvoerstatistiek en de onzekerheid in de lokale waterstand blijken zwaar door te wegen in de berekende waterstanden. De onzekerheid rondom de genoemde factoren is erg groot en dit werkt vrijwel rechtstreeks door in de maatgevende waterstand. Golfcondities worden veelal beïnvloed door de grote statistische onzekerheid in de windsnelheid.