Search

The homiletic activity of Joseph Ratzinger/ Benedict XVI is a rich body of documentary material, which complements the strictly theological activity of the former professor and later Roman Pontiff. The paper explains how Ratzinger/Benedict XVI conceives the homily. Some features of Ratzinger/Benedict XVI's homilies are: 1) the use of questions posed by the preacher, in many cases representing the community he is addressing; 2) the use of contrast and even paradox; 3) the expressions of I-Thou or I-You dialogue involving God and the listener. The seven chrismal homilies of Benedict XVI's pontificate are discussed, and especially some signs associated with the priesthood: the imposition and anointing of hands and priestly vestments. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

W opracowaniu opisano schemat wzorca tekstu homilii. W ramach charakterystyki ukazany został archetyp w ujęciu ogólnym oraz szczegółowym. Normatywny charakter artykułu jest przesłanką do dyskusji nad odrębnością gatunkową głoszonego w liturgii słowa. Służyć ma m.in. konsekwentnemu uprzedmiotowieniu tzw. tekstologii homiletycznej. Opis wzorca tekstu otrzymał w artykule utylitarną typologię. Dotyczy ona przede wszystkim konwencji „zarządzania informacją” zawartej w kerygmacie Objawienia. Sposób postępowania z treściami zakłada ukazanie jej nowości, doniosłości oraz kreatywności, co w dalszej perspektywie służyć ma efektywnej komunikacji z obecnymi na celebracji odbiorcami.

Autor tekstu, bazując na wynikach badań przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych, Polsce i Danii wśród osób zaliczanych do tak zwanego pokolenia iGen, poszukuje odpowiedzi na pytanie o możliwości głoszenia słowa Bożego tej grupie słuchaczy. Zwracając uwagę na cechy opisujące omawiane pokolenie (m.in. odejście od religijności, inkluzywność oraz kondycję psychiczną), a także sposób komunikacji czy erozję autorytetów w wirtualnym świecie, wyprowadza postulaty dla kaznodziejów, którzy chcą przekazywać Ewangelię współczesnym nastolatkom i młodym dorosłym. Dotyczą one zarówno treści homilii (prowadzenie do spotkania z Bogiem, przed głoszeniem norm moralnych), jak i formy (dialogiczna postawa, budowanie wspólnoty i retoryka empatii). Autor dostrzega również rolę działań preewangelizacyjnych w wirtualnym świecie, jednak pozostawia tę kwestię do osobnego opracowania.

The article addresses the legal issues related to the sermon which is preached during the liturgy that is celebrated after the Second Vatican Council according to the 1962 books of the Roman Rite. The rubrics of these books did not include the sermon as an integral part of the liturgy, and therefore its delivery was often catechistic and non-homiletic in nature. Therefore, a research problem emerges regarding the necessity to take into account the current disciplinary norms concerning the homily, which is nowadays treated as a sacramental act of worship. The analyses lead to the conclusion that the sermon in the liturgy according to the pre-conciliar books remains an unintegral part of the celebration. However, the connection between the preached word and the celebrated liturgy should now be taken into account. When preaching a sermon within the liturgy in question, the disciplinary norms of the current Code of Canon Law should be observed. However, the integrity (shape) of the rites contained in the 1962 books should also be preserved. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Annals of Theology / Roczniki Teologiczne is the property of Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawla II and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Annals of Theology / Roczniki Teologiczne is the property of Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawla II and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Annals of Theology / Roczniki Teologiczne is the property of Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawla II and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Este escrito aborda el recurso del “lugar común” con el objetivo de demostrar la factura retórica utilizada por Basilio de Cesarea en dos homilías sobre la avaricia. Procedemos en su desarrollo a través de tres tiempos: 1) Desambiguación de “lugar común”, 2) La teoría retórica griega y 3) El “lugar común” en Basilio de Cesarea. A través de estos apartados, se explica el recurso en la teoría retórica griega y se comprueba el dominio de la estructura y su argumentación por parte de Basilio. Para ello, se ejemplifica la elaboración en “Homilia in illud: Destruam horrea mea et maiora aedificabo” (HDestr. 7) y “Homilia in divites” (HDiv. 6). El “lugar común” es, entre los ejercicios preparatorios, uno de los más complejos en cuanto al discernimiento de los lugares de argumentación, por ello nos basamos en la teoría retórica de los Progymnásmata, que facilita la comprensión por su sencillez y agiliza la comparación de las estructuras tanto en el pensamiento profano como en el cristiano. A su vez, los rétores antiguos nos comprueban que el “lugar común” equivale a una amplificación. Los cuadros comparativos resumen, en una visión de conjunto, los resultados que certifican que, aunque cada homilía es de distinta factura, prevalecen los esquemas de los rétores Teón y Pseudo Hermógenes, a la vez que evidencian la originalidad del orador. No existen estudios retóricos de este recurso sobre nuestro autor, por lo que esperamos que esta aportación dé pie a escritos semejantes.

Copyright of Cuestiones Teológicas is the property of Cuestiones Teologicas and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Grzegorz z Nazjanzu i Jan Chryzostom na przestrzeni czasu zostali uznani za najwybitniejszych kaznodziejów Kościoła na Wschodzie. Celem obecnego artykułu jest wykazanie, że różnili się w sposobie opracowania tekstów publicznych wystąpień, co implikuje potrzebę odrębnego podejścia do ich dorobku. Obaj Ojcowie tworzyli w okresie, gdy retorykę wykorzystywano bardziej na potrzeby rozrywki niż przekazu wiedzy, a znani z biegłości krasomówczej sofiści uchodzili za przekupnych i zdeprawowanych. Na przestrzeni kilkudziesięciu lat doprowadziło to w Kościele do odrzucenia warsztatu retorycznego na rzecz bardziej przystępnego co do formy i języka gatunku – homilii.

O texto a seguir foi a homilia do Padre André Luís de Araújo, SJ, Vice-Reitor Geral da PUC-Rio e Professor do Departamento de Letras e do PPGLCC, proferida na missa em memória de Dona Cleonice Berardinelli, na Igreja de Sagrado Coração de Jesus, na PUC-Rio, no dia 7 de fevereiro de 2023, por ocasião do sétimo dia de sua morte.

Artykuł podejmuje najnowszą historię zabiegów Kościoła o poprawę jakości homilii. Materiałem źródłowym są teksty zawarte w dokumentach z różnych synodów w XXI wieku podejmujących kwestię homilii oraz dokumenty z różnych etapów synodu o synodalności, a także opublikowane owoce badań przeprowadzonych przez teologów w Polsce nad realnie wygłoszonymi homiliami. Przeprowadzone analizy pozwoliły stwierdzić, że uczestnicy Mszy Świętej bardzo sobie cenią słuchanie homilii i oczekują ich, nawet w dni powszednie. Krytyczna ocena jakości homilii dotyczy ubóstwa treści doktrynalnych, słabego osadzenia w celebrowanym misterium, braku spójności wskazań moralnych z proklamowanym orędziem. W krótkim podsumowaniu zaproponowana jest propozycja poprawy jakości homilii.

Homilia to gatunek wypowiedzi, który realizowany jest w odmianie mówionej języka. Dla tego rodzaju języka typowe są dwa style: styl oficjalny i styl potoczny. Celem artykułu będzie odnalezienie elementów tych stylów w homiliach wygłoszonych przez Jana Pawła II podczas I i II pielgrzymki do Polski. Pytania badawcze brzmią: Czy Jan Paweł II w tych homiliach wykorzystywał zarówno styl potoczny, jak i oficjalny? Jakie cechy stylu oficjalnego, a jakie – potocznego można odnaleźć w tych wystąpieniach? Na czym polegają podobieństwa? Z czego mogły wnikać ewentualne różnice? Materiał badawczy stanowi 12 homilii z I pielgrzymki oraz 9 homilii z II pielgrzymki. Metodą badawczą jest analiza lingwistyczna.

Copyright of Human Review is the property of Eagora Science and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Annals of Theology / Roczniki Teologiczne is the property of Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawla II and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Teologia w Polsce is the property of Society of Dogmatic Theologians and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Annals of Theology / Roczniki Teologiczne is the property of Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawla II and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Celem artykułu jest ukazanie zagadnienia homilii poza Mszą świętą w aspekcie prawno duszpasterskim. W jego pierwszej części przedstawiono kwestię homilii w czasie wszystkich czynności liturgicznych. W drugiej części wskazano na homilię w czasie sprawowania sakramentów świętych (poza Mszą świętą), natomiast część trzecia została poświęcona homilii podczas udzielania sakramentaliów. Część czwarta omówiono homilię w celebracji Liturgii Godzin.

Copyright of Seminare Learned Investigations / Seminare. Poszukiwania naukowe is the property of Francis de Sales Scientific Society / Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Celem artykułu jest wyjaśnienie istotnego zagadnienia teorii tekstu związanego z zagadnieniem procesualności. W innych słowach: koncepcji, gdzie tekst nie „jest”, ale „staje się”. W lingwistyce tekstu homilia może, zgodnie z etymologią terminu, dotyczyć różnych elementów, które mogą wpłynąć na jej procesualność. W opracowaniu te elementy zostały podzielone na dwie grupy. Pierwsza dotyczy zawartości materialnej tekstu homilii. Druga jest związana ze strukturą. Dzięki tym elementom tekst homilii może zostać uporządkowany w sposób, który pozwoli słuchaczom podążać za prezentowanymi myślami mówiącego.

CEL NAUKOWY: Celem opracowania jest przedstawienie uwarunkowań kontekstowych kazań i homilii w aspekcie kształtowania duchowości dziecka. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Główny problem badawczy dotyczy odpowiedzi na pytanie, na ile kontekst wpływa na skuteczność komunikacyjną działań językowych podejmowanych podczas wystąpień związanych z działalnością duszpasterską. Wykorzystano metodę analizy pragmalingwistycznej, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu jako jednego z warunków skutecznej komunikacji. PROCES WYWODU: Na wstępie pracy zarysowano ramy teoretyczne wywodu, ukazując językowe aspekty duchowości człowieka. Przyjęto, że jednym z narzędzi kształtowania duchowości młodego człowieka jest głoszenie kazań i homilii. Następnie przeanalizowano język wystąpień dusz‑ pasterskich z punktu widzenia uwarunkowań kontekstowych. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Z przedstawionych rozważań wynika, że dla skuteczności komunikacyjnej przekazów homiletycznych ważna jest nie tylko treść komunikatu, ale przede wszystkim relacja nadawcy i odbiorcy, odwołania do innych tekstów, a także zachowanie interlokutorów oraz ich uwarunkowania kulturowe. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wnioski wskazują przede wszystkim na przewagę interpersonalną kaznodziei nad słuchaczem. Odzwierciedla się ona zarówno w doborze form językowych, jak i w pozajęzykowym układzie ról. To połączenie wpływa na skuteczność działań mających na celu kształtowanie duchowości dziecka.

Copyright of Horyzonty Wychowania is the property of Jesuit University Ignatianum in Krakow and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Głoszenie Ewangelii stanowi istotę i misję Kościoła, która realizowana jest m.in. poprzez homilię. Należy ona do zadań niezwykle ważnych i odpowiedzialnych. W artykule odnaleźć można najistotniejsze wskazania dotyczące proforystyki w dokumentach Kościoła oraz przykład współczesnego kaznodziejstwa. Interpretacja perykopy o uzdrowieniu teściowej Szymona (por. Mk 1,29–31) w ujęciu o. Adama Szustaka ukazała pewien dysonans między orędziem tekstu źródłowego a tym, co dopowiedział kaznodzieja. Nadinterpretacja tekstu uwidoczniła się w kilku miejscach i doprowadziła do zniekształcenia, czy wręcz do zafałszowania przesłania biblijnego. Niniejszy artykuł podejmuje wciąż otwarty problem aktualizacji Pisma Świętego i odpowiedzialnej proklamacji Bożego słowa.

Praca składa się z dwóch części. We wstępie krótko zreferowałem życiorys Rabana Maura, następnie opisałem jego homilie mając na uwadze tradycję oraz kontekst epoki. W ostatniej części wstępu krótko opisałem treść tłumaczonych przeze mnie homilii. W samych homiliach autor porusza następujące tematy: wierność zasadom religii chrześcijańskiej, przestrzega przed uleganiem wpływom pogaństwa, wyjaśnia najważniejsze prawdy wiary, umacnia własne przepowiadanie poprzez obfite cytowanie Pisma Świętego, a także korzystanie z dorobku Ojców Kościoła. W swoich homiliach Raban Maur porusza także inne tematy, takie jak: udziela przestrogi przed polowaniami i grą w kości w dni świąteczne, zakazuje prowadzenia rozmów w kościele oraz prac w polu w dni świąteczne, prosi o troskę o biednych i niewolników. Sprawy te, wydające się być mniejszej wagi, miały jednak istotne znaczenie dla współczesnych mu ludzi. W przypisach umieściłem najważniejsze uwagi filologiczne, teologiczne, biograficzne oraz geograficzne, pozwalające czytelnikowi właściwie zrozumieć kontekst tłumaczonych homilii.

Tłumaczenie na język polski dzieła św. Jana Chryzostoma "De Davide et Saule. Homilia tertia"

Copyright of Annals of Theology / Roczniki Teologiczne is the property of Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawla II and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Praca jest pierwszym tłumaczeniem na jezyk polski drugiej homilii o Dawidzie i Saulu św. Jana Chryzostoma. Przekład został opatrzony komentarzami oraz poprzedzony poglądowym życiorysem św. Jana Chryzostoma, jak również został zarysowana kwestia datacji omawianego tu utworu.

W dotychczasowej literaturze dotyczącej mariologii patrystycznej, stosunkowo mało miejsca poświęcano badaniom nad przepowiadaniem pastoralnym Ojców Kościoła, co było skutkiem mniejszej liczby takich wypowiedzi Ojców Kościoła. Pisarze wczesnochrześcijańscy bowiem, w okresie formowania doktryny, także tej w zakresie mariologii, w obliczu walki z herezjami, więcej uwagi poświęcali rozstrzygnięciom dogmatycznym niż kwestiom pastoralnym. W niniejszym zatem artykule opierając się na wybranych, reprezentatywnych dziełach autorów wczesnochrześcijańskich, związanych z codziennym życiem i troską duszpasterską, został ukazany obraz Maryi, jaki autorzy ci prezentują do naśladowania swym wiernym. Teksty Orygenesa, Hieronima, Cyryla Jerozolimskiego, Jana Damasceńskiego, Zenona z Werony, Piotra Chryzologa, Chromacjusza z Akwilei pozwalają zobaczyć, że oprócz wymiaru dogmatycznego ich wypowiedzi, są w nich również obecne ekshortacje duszpasterskie, z których najważniejsza jest jedna – życie wiarą na wzór Maryi.

W artykule zajęto się opracowaniem nauczania Jana Chryzostoma na temat Maryi, zawartego w jego Homiliach na Ewangelię według św. Mateusza, jednak w zasadzie skupiono się na analizie trzech (4, 5 i 44) spośród dziewięćdziesięciu homilii, gdyż w nich zawarte są najważniejsze treści na ten temat. Z wypowiedzi kaznodziei wynika, że postrzegał on Maryję jako tę, dzięki której mógł zostać zrealizowany Boży plan odkupienia człowieka. Maryja – będąc dziewicą – poczęła w cudowny sposób (bez udziału mężczyzny) i urodziła Jezusa. Niezwykłość tych faktów jest pewna i niepodważalna, i dlatego wszelkie dociekania i dyskusje na ten temat są zbyteczne i jałowe. Mówiąc o narodzinach Chrystusa Chryzostom – zgodnie z założeniami chrystologii antiocheńskiej – podkreślał rzeczywistość Jego ludzkiej natury. Maryja była dla niego przede wszystkim matką człowieka Jezusa (podkreślał to nauczyciel i mistrz Jana Chryzostoma – Diodor z Tarsu), co najprawdopodobniej było też przyczyną nieposługiwania się terminem Θεοτόκος w odniesieniu do Maryi. Kaznodzieja akcentował też wieczne dziewictwo Maryi: jest ona dziewicą zarówno przed, jak i po urodzeniu Jezusa. Chociaż Chryzostom przypisywał Maryi pewne „niedoskonałości” czysto ludzkie (nieznajomość Pisma Świętego, mała wiara, czy nawet próżność), to jednak wyraźnie wskazywał ją słuchaczom kazań jako wzór godny naśladowania, gdyż potrafiła pełnić w życiu wolę Bożą.

El predicador franciscano del s. XVI Alfonso de Castro escribe un conjunto de veinticinco homilías dedicadas al salmo 50. En su composición se mezclan de forma continua y magistral periodos de discurso que son propios del autor junto con otros ajenos al mismo y de procedencia distinta. En el presente artículo abordamos la presencia de este discurso ajeno en virtud de dos necesidades específicas: en primer lugar, revisar y actualizar una propuesta tipológica anterior y en segundo lugar profundizar en la distribución de tales periodos a lo largo de los sermones, así como en los mecanismos utilizados por el autor a la hora de intercalarlos entre sus propias palabras.

Orędzie Jezusa Chrystusa stoi w centrum nauczania kaznodziejskiego. Cały wymiar moralny w chrześcijaństwie realizuje się w perspektywie osobowej i przybiera praktyczny wymiar w postępowaniu. Religia i moralność pozwala ukazać nowość chrześcijaństwa i miejsce człowieka wobec Boga, wobec siebie i wobec wspólnoty. Na przestrzeni wieków kerygmat pozostaje centrum przepowiadania, a sytuacja życiowa człowieka staje się przestrzenią współpracy z Bożą łaską. Skrajne postawy rygoryzmu i relatywizmu wypływają najczęściej z braku jedności w ludzkich postawach i kulturze. Objawiają się one poprzez moralizowanie i budowanie wniosków oderwanych od rzeczywistości. Drogą rozwoju jest odkrywanie jedności w Bogu i jedności z Bogiem. Kaznodzieja spełnia rolę keryksa i mistagoga i czerpie ze źródeł na wzór ojców Kościoła. Moralne powinności pozostają tak długo odległe od człowieka, jak długo nie nawiązuje on relacji osobowych.

Artykuł podejmuje problem wpływu czynnika technologicznego na percepcję homilii głoszonej podczas Mszy św. transmitowanej w radiu, telewizji czy też za pomocą streamingu internetowego. Przepowiadanie słowa Bożego jest poddane tym samym prawom, co inne transmisje live. Homilia słuchana w radiu pozbawiona jest warstwy wizualnej, a homilia transmitowana w telewizji oraz Internecie dociera do odbiorcy w wersji wizualnej zmontowanej przez reżysera obrazu. Obie formy różnią się od homilii wysłuchiwanej i oglądanej na żywo w kościele. Percepcja uwarunkowana medium, za pośrednictwem którego dokonuje się transmisja, warunkuje recepcję treści kazania. I choć skuteczność nadprzyrodzona słowa Bożego nie jest deterministycznie powiązana ze skutecznością komunikacyjną czy retoryczną, medialne pośredniczenie w odbiorze kazania nie pozostaje bez wpływu na jego skuteczność.

Artykuł prezentuje spostrzeżenia Anastazego Synaickiego, dotyczące obecności i zachowania wiernych, jemu współczesnych podczas nabożeństw. Niegodne zachowanie w miejscu świętym skłaniają mnicha do pogłębionej refleksji nad stanem ducha i wzajemnych relacji wierzących w Chrystusa. Ukazując niemoralne postawy, rozluźnienie obyczajów oraz brak pogłębionej wiedzy religijnej Synaita, odwołując się do Biblii i przykładów z życia wziętych stara się uleczyć duchową chorobę swoich wiernych. Homilia posiada charakter upominający, moralno – dydaktyczny oraz hortatywny.

Copyright of Vox Patrum is the property of Wydzial Teologii KUL and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Przedmiotem artykułu jest przedstawienie wybranych aspektów prawnoautorskiej ochrony kazania. Kazanie będąc formą posługi słowa Bożego jest regulowane prawem kościelnym, ale równocześnie podlega prawu polskiemu. W związku z tym przedstawiono najpierw obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa wewnętrznego Kościoła Katolickiego i prawa państwowego - przede wszystkim ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994 roku. Następnie stwierdzono, że kazanie jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego i podlega ochronie, jeżeli wykazuje wszystkie trzy cechy konieczne do uzyskania tejże kwalifikacji: stanowi rezultat pracy człowieka (kaznodziei), jest działalnością twórczą o indywidualnym charakterze i jest uzewnętrznione w żywym przepowiadaniu konkretnego kaznodziei lub też w formie opublikowanego tekstu kazania. W ostatniej części na podstawie analiz prawnych i literatury z zakresu homiletyki zdiagnozowano podstawowe problemy współczesnego kaznodziejstwa i w związku z tym sformułowano wskazania dla praktyki przepowiadania wynikające z prawnej ochrony kazania jako utworu. Artykuł napisano z wykorzystaniem metody dogmatycznoprawnej i historycznoprawnej.

Copyright of Vox Patrum is the property of Wydzial Teologii KUL and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Tekst, odwołując się do nauk teologicznych oraz badań z zakresu komunikologii, uzasadnia tezę o konieczności traktowania słuchacza homilii nie jako biernego odbiorcy głoszonego w liturgii słowa Bożego, ale jako podmiotu, który ma tak duży wpływ na treść i sposób przepowiadania Ewangelii, że można go określić mianem współtwórcy kazania. Autor pracę nad homilią dzieli na trzy etapy: przygotowania tekstu, wygłoszenia słowa Bożego w kontekście liturgicznym oraz czasu po zakończeniu liturgii, potwierdzając, że na każdym z nich niezbędna jest współpraca kaznodziei z osobami, do których kieruje on swoje przesłanie. Za jednym razem obecność słuchaczy ma charakter wirtualny, innym razem – realny. Jakkolwiek zawsze jest to obecność na tyle ważna, że jej zlekceważenie wpłynie negatywnie na jakość przepowiadania słowa Bożego.

Przygotowanie tekstu homilii domaga się respektowania zasad wypracowanych w lingwistyce tekstu. Dzięki temu może powstać spójna i wyraźnie delimitacyjna wypowiedź. Dotyczy to także przepowiadania w zakresie biblijnego przekazu na temat stworzenia. Spójność tekstu wyznaczają tutaj treści zamieszczone w lekcjonarzu. Stanowią one prototekst, który aktualizowany we właściwy sposób może stworzyć intratekst przepowiadania homilijnego. Tak skonstruowana wypowiedź daje z kolei szansę stworzenia intertekstu, gdzie homilista, mówiąc o teologii stworzenia może odnieść się do innych dziedzin wiedzy, rozwijając w ten sposób przekaz Objawienia.

Artykuł prezentuje myśl Anastazego Synaity, odnoszącą się do śmierci w aspekcie chrześcijańskim. Autor stara się w szczegółowy sposób opisać proces odejścia człowieka z uwzględnieniem nie tylko samego momentu śmierci, ale przedstawia cały wachlarz zachowań, gestów, a także wypowiedzi zarówno ze strony umierającego, jak i jemu towarzyszących. Mowę pogrzebową autor opiera na tekstach biblijnych. Wykorzystuje również motywy zaczerpnięte z życia i zachowania ludzi i zwierząt. Homilia ma charakter dydaktyczno – konsolacyjny.

Posty znane były od wieków, zarówno w świecie grecko-rzymskim, jak i na Wschodzie. Ojcowie Kościoła podkreślali wartość wewnętrzną postów, krytykując pomijanie elementu duchowo-moralnego. Ich traktaty o poście wykazują wzajemną zależność pisarzy, czytali oni bowiem swoich poprzedników, powtarzali ich idee, ale także po swojemu przedstawiali temat postu. Bardzo wyraźnie widać takie działanie w przypadku analizy mów Bazylego Wielkiego i Rufina z Akwilei. Rufin swoje mowy pisał pod wyraźnym wpływem homilii Bazylego. Rufin nie tylko przetłumaczył dwie homilie Bazylego o poście, ale je zinterpretował. Łaciński tekst często bowiem pokazuje, że Rufin pewne wątki z greckiego tekstu znacząco rozwija, a niektóre pomija. Zarówno Bazyli, jak i Rufin zwracają uwagę na moralno-duchowe nastawienie osoby poszczącej oraz podkreślają duchowo-cielesne dobro i pożytek płynący z postu dla samego poszczącego i jego otoczenia. Wzywają do wstrzemięźliwości w piciu alkoholu i do czystości seksualnej.

Celem artykułu jest wyjaśnienie istotnego zagadnienia teorii tekstu związanego z zagadnieniem procesualności. W innych słowach: koncepcji, gdzie tekst nie „jest”, ale „staje się”. W lingwistyce tekstu homilia może, zgodnie z etymologią terminu, dotyczyć różnych elementów, które mogą wpłynąć na jej procesualność. W opracowaniu te elementy zostały podzielone na dwie grupy. Pierwsza dotyczy zawartości materialnej tekstu homilii. Druga jest związana ze strukturą. Dzięki tym elementom tekst homilii może zostać uporządkowany w sposób, który pozwoli słuchaczom podążać za prezentowanymi myślami mówiącego.

Copyright of Talia Dixit is the property of Talia Dixit and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Annals of Theology / Roczniki Teologiczne is the property of Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawla II and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Annals of Theology / Roczniki Teologiczne is the property of Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawla II and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Annals of Theology / Roczniki Teologiczne is the property of Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawla II and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Annals of Theology / Roczniki Teologiczne is the property of Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawla II and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Vox Patrum is the property of Wydzial Teologii KUL and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Artykuł przedstawia zagadnienie rozeznawania i interpretacji znaków czasów w liturgicznym przepowiadaniu słowa Bożego. Zwraca uwagę, że w przygotowaniu homilii poza egzegezą biblijną i hermeneutyką liturgiczną ważna jest również analiza antropologiczna życia słuchaczy homilii. Jest to swoista egzegeza homilijna działania Ducha Świętego w Ludzie Bożym. W znakach czasów ujawnia się bowiem Jego inspiracja i działanie. Choć nie są one jakościowo równe z Pismem Świętym, są jednak specyficzną mową świata do Kościoła i swoistym głosem Bożym do Kościoła, wypowiadanym przez świat. Wyrażają potrzeby i oczekiwania aktualnego pokolenia wobec Boga. W związku z tym, postulując ewangeliczne rozeznawanie znaków czasów, zaproponowano paradygmat personalistyczno-chrystocentryczny, metodę i konkretne wyznaczniki tego procesu oraz wskazano wnioski wobec praktyki homilijnej i dydaktyki homiletycznej.

Święty Jan Chryzostom, który urodził się ok. 349 roku po Chrystusie, był jednym z najwybitniejszych kaznodziejów w historii Kościoła. W swoich homiliach koncentrował się na formacji moralnej chrześcijan. Uczynił to kosztem przepowiadania stricte doktrynalnego. Do dzisiaj zachowały się rozprawy Złotoustego z ówczesnymi herezjami, które podważały boskość Ducha Świętego oraz wystąpienia związane z uroczystością Pięćdziesiątnicy i Epifanii. Do jego wypowiedzi na temat Ducha Świętego należy zaliczyć także niektóre homilie katechetyczne oraz mowy przeciw Żydom, judaizantom i Hellenom. Dynamiczna retoryka oraz bezkompromisowość św. Jana Chryzostoma może być dla współczesnego homilety inspiracją w przygotowywaniu przepowiadania o Duchu Świętym.

Liturgia dokonywana jest w Duchu Świętym we wszystkich swoich wymiarach. Każda homilia winna zatem odwoływać się do działania Ducha Świętego, który umożliwia wszelkie działanie liturgiczne. Celem artykułu była odpowiedź na pytania: Jakie jest podstawowe działanie Ducha Świętego w liturgii eucharystycznej? Jaka powinna być treść homilii, aby oddać specyfikę tego działania? Jak wprowadzać wiernych w liturgiczne misterium Ducha Świętego? Odpowiedź ta przedstawiona została w dwóch aspektach. Najpierw wskazano na chrystologiczne ukierunkowanie homilii pneumahagijnej. Następnie zaś przedstawiono sposoby wprowadzenia w doświadczenie Ducha Świętego w liturgii i poza nią.