Search

Gelişmekte olan ülkelerin en önemli ihtiyaçlarından biri hiç kuşkusuz enerji gereksinimidir. Enerji gereksinimleri çeşitli enerji kaynaklarından karşılanabilmektedir. Ancak günümüz dünyasında ülkeler enerji ihtiyacını, daha ekonomik ve daha çevreci anlayışla elde etme politikasıyla hareket etmektedir. Yenilenebilir bir enerji kaynağı olan baraj ve hidroelektrik santralleri (HES) enerji ihtiyacını karşılamak isteyen ülkeler için ön plana çıkmaktadır. Nitekim ülkemizde de son yıllarda daha çok su enerjisi üzerine yatırımlar yapılmaktadır. Bu yatırımların bir kısmı Siirt ilinde gerçekleşmektedir. Bu çalışmanın amacı Siirt ilinde yapılmış ve yapımı devam eden baraj ve HES projelerinin ortaya çıkaracağı dışsal etkilerin incelenmesidir. Bilindiği gibi baraj ve HES projelerinin yapım ve işletme süresince ekonomik, sosyal, kültürel, çevresel vb etkiler ortaya çıkma durumu söz konusudur. Çalışmada Siirt ilinde yapılmış ve yapımı devam eden baraj ve HES projelerinin olası dışsal etkilerin belirlenmesi amacıyla, yüz yüze anket çalışması yapılmıştır. Elde edilen anket analiz verileri neticesinde baraj ve HES projelerinin hem negatif hem de pozitif dışsallık etkisine neden olduğu bulgusuna ulaşılmıştır., One of the most important needs of developing countries is undoubtedly the energy necessity. Energy requirement has become vital for developing societies. Energy need is supplied from various energy sources. However today’s nations are struggling in fulfilling their energy needs with a more economical and more environmental perspective. Dams and hydroelectric power plants (HEPP), which are a renewable energy source, come to the fore for countries that want to supply for their energy needs. Thus, in recent years, energy investments focus on water energy in our country as well. Some of these investments are made in Siirt province. The aim of this study is to examine external influence of completed and ongoing dams and hydroelectric plants in the Siirt province. As known, dams and hydroelectric power plants are causing social, cultural and environmental outcomes during construction and operation period. For determination of the external effects of the completed and ongoing dams and hydroelectric power plants in the Siirt province a survey has been conducted. As a result of the analysis of the survey data obtained, it was found that dam and HEPP projects cause both negative and positive externality effects.

Bu araştırma ile sosyobilimsel konuya dayalı okul dışı öğrenme ortamında yürütülen etkinliklerin, 7.sınıf öğrencilerinin kavramsal anlamalarındaki etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Tek grup ön test-son test deneysel deseninde gerçekleştirilen araştırmaya bir ortaokulda öğrenim görmekte olan toplam 21 yedinci sınıf öğrencisi katılmıştır. Bu kapsamda çalışma grubunda yer alan öğrenciler ile; araştırma kapsamında belirlenen sosyobilimsel konuyla (Hidroelektrik santrali) ilgili okul dışı öğrenme ortamına (ADASU hidroelektrik santrali) ziyaret yapılmıştır. Okul dışı öğrenme ortamında yürütülen ziyaret ve etkinlikler öncesinde ve sonrasında olmak üzere araştırmacı tarafından geliştirilen HES’e yönelik kavramsal anlama testi ön ve son test olarak uygulanmıştır. Kavramsal anlama testinden nicel ve nitel veriler elde edilmiştir. Elde edilen nitel verilerin çözümlenmesinde içerik analizine başvurulurken, nicel verilerin analizinde bağımlı örneklemler t-testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; sosyobilimsel konulara dayalı okul dışı öğrenme ortamlarında yürütülen etkinliklerin öğrencilerin kavramsal anlamalarını olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2012, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2012, Bu çalışmada, Dünya da doğal/korunan alanlarda HES yapılma sınırlandırıcıları özelinde Türkiye deki durum irdelenmiştir. Bu kapsamda doğal alanlarda ya da korunan alanlarda HES yapılma ya da yapılmama durumu örneklerle irdelenmeye çalışılmıştır. Dünya daki örneklere ve yasal araçlara bakarak korunan alanlarda ve özellikle milli parklardaki HES uygulamalarının yapılma koşulları ile sınırlandırıcıları incelenerek, genelde Türkiye özelde ise çalışma alanı olan Munzur Vadisi Milli Parkı (MVMP) için çıkarımlar yapılmıştır. Dünya da korunan alanlardan olan MP larda uygulanmış sınırlı sayıda HES lere rastlanmıştır. Oldukça kapsamlı ve sıkı koşulların dikkate alındığı gelişmiş ülke örneği olarak İskoçya, diğer taraftan MP koruma statülerini dikkate almaksızın HES gelişimini her koşulda destekleyen bir ülke örneği olarak Makedonya, Türkiye örneği ile kıyaslanarak HES’ lerin uygulanmasının hangi kriterlere dayalı olarak geliştirilmesi gerektiğini Dünya, Türkiye ve örnek alan olarak irdelenen MVMP çerçevesinde netleştirilmesine olanak sağlamıştır., Different from today s classification concepts, nature conservation approach can be suggested to have started with conservation of sacred sites and certain animals and their habitat, long before the entry of environmental issues into the agenda of the world. Today, however, site conservation approach has become one of the most effective ways to conserve the nature. In this respect, many organizations are working on a variety of systems and categories. However, the understanding of conservation is adopted in applications for the protection of natural areas and related laws are applied on the one hand; dams and hydroelectric power plant projects are executed in conservation areas for reasons such as development and energy production on the other hand. In this context, with the thesis developed, it is aimed to highlight the importance of conservation and development policies for national parks that are one of the protected areas and to analyze the feasibility of dam and HPP construction and operation in these areas within the framework of Impact Assessment Instruments such as the Environmental Impact Assessment tools (EIA, SEA, REA, CEA, and SIA), Integrated Water Resources Management (IWRM), and eco-hydrological assessment at international and national level, and to assess existing and planned dam and HPP implementations in Munzur Valley National Park in terms of eco-hydrological and spatial planning process by using EIA tools and IWRM. In this context, it is observed that natural areas and protected areas are different from each other; therefore, at this point, decisions should be made by considering the benefit of future generations. The important question at this point is whether there is still the need for implementation of HPP applications where the quality of the protected area is possibly under the risk of deterioration. As a result of the study, it is concluded that HPP implementation, which is considered renewable energy, should not be defined for the conservation areas that are declared as national parks with their conservation status and HPPs should not be built in protected areas so as not to encourage such applications., Yüksek Lisans, M.Sc.

Bozulmamış doğal sistemler ve geleneksel yaşamın varlığı, aynı zamanda çeşitli yatırımlar ve turizm için yoğun talep edilen kaynaklar anlamına gelmektedir. Bu nedenle su, kıyı, orman, yayla gibi bozulmamış doğal kaynakların ölçüsüz yatırım baskısı altında oldukları ortadadır. Bunlardan en önemlisi olan su, insan hayatı için en önemli unsurdur ve temelde sanılanın aksine sınırlı bir kaynaktır. Ülkemizin enerji açığını kapatmak ve “boşa akmasını önlemek” gibi tartışmalı gerekçelerle bütün su kaynakları, yurt sathında çeşitli tahsislere konu edilmektedir. Özellikle hidroelektrik santraller ve barajlar ile ilgili mevcut uygulamalar; sadece ekolojik değil sosyo-ekonomik anlamda da geri dönülemez zararlar verecek düzeydedir. Öte yandan bir dizi yasal düzenlemenin, doğal ekosistemlerin korunmasını zorlaştıracak hatta olanaksız kılacak hükümler içermesi de dikkatle değerlendirilmesi gereken başka bir konudur. Aslında tüm yaşam destek sistemlerini tehdit eder boyutlardaki bu etkiler, bozulmamış ekosistemlere muhtaç olan ekoturizmin de bugününü ve geleceğini yok etmektedir. Bu çalışmada, Rize ve Artvin illerinde yapımına başlanan ve planlanan yaklaşık 200 hidroelektrik santrali ve ilgili yapılar; çevreye verdikleri zarar, yasal süreç ve doğa koruma-ekoturizm bağlamında tartışılmaktadır. Ayrıca doğal kaynaklarla ilgili geleceğe yönelik bazı öngörüler ve önerilerde bulunulmaktadır. Undisturbed nature systems and traditional lifestyle mean resources for various investment and tourism. Thus, it is obvious that undisturbed natural resources such as water, shore, forest and highlands are under strong investment pressure. Among these resources water is the most crucial for human and, contrary to general belief, it is a limited resource. Our fresh water resources are being subjected to various allocations across the country with disputable justifications such as closing the energy gap and preventing waters from flowing uselessly. The current practices related to hydroelectric power plants and dams are at the levels that will result in not only ecologically but also socio-economically irreversible damages. On the other hand, a series of legislation include provisions that virtually make protection of natural ecosystems impossible. In fact, these impacts threatening entire life support systems are destroying future of ecotourism which needs undisturbed ecosystems. In this study, about 200 hydroelectric power plants that are being built and planned to be built in the near future will be discussed in the contexts of their environmental impact, legal procedures and nature conservation-ecotourism.