Search

Copyright of Journal of Academic Social Science Studies is the property of Journal of Academic Social Science Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Kur’ân-ı Kerim hiç kuşkusuz ilahi öğretilerin en sonuncusu ve en mükemmelidir. Bu yüce kitap, özellikle kıyamete kadar hükümlerinin geçerli olmasıyla mükemmel bir i’caz özelliğine sahip olmakla beraber üslup ve muhteva açısından da birçok eşsiz özelliği bünyesinde bulundurmaktadır. Kur’ân-ı Kerîm, her şeyden önce insanlardan o’nu iyice anlamalarını ve hayatlarında yaşamalarını istemektedir. Yaşamaları için öncelikle o’nun insanlara verdiği mesajlarını doğru bir şekilde anlamaları gerekir. O’nu iyi anlamaları için ya o’nun kullandığı dili bilmeleri ya da tercümeler vasıtasıyla o’nu anlamaya çalışmaları gerekmektedir. Tüm insanların Arapçayı bilmesi pratikte pek mümkün olmadığı aşikârdır. Zira insanlar Allah’ın hikmeti gereği farklı dil, kültür ve ırklara sahiptirler. Bundan dolayı dünyada farklı dillerde konuşan milletler Kur’ân-ı Kerîm’in ne demek istediğini anlayabilmek ve o’nun hükümlerini hayatlarına uygulayabilmek için Kur’ân-ı Kerîm’i kendi dillerine çevirmişlerdir. Hz. Muhammed (s.a.v.) zamanında Kur’ân-ı Kerîm’in farklı dillere kısmen tercüme edildiği bir vakıadır. Nitekim Selmân-ı Fârisî’nin (öl. 36/656 [?]) (r.a.) Fatiha sûresini Farsçaya tercüme etmesi ve Efendimizin (s.a.v.) farklı dilleri konuşan toplumları İslam’a davet etmek için yazdırdığı mektuplardaki âyetleri tercüme ettirmesi bu duruma örnek olarak gösterilebilir. Kur’ân-ı Kerîm, vahyedildiği dönemden itibaren günümüze kadar dünyanın farklı dillerine birçok kez tefsir, meal ve tercüme edilmiştir. Dünya hayatı sona erene kadar insanlar farklı dilleri konuştukları sürece Kur’ân-ı Kerîm’i tercüme faaliyetinin de devam edeceğinde hiç şüphe yoktur. Kur’ân-ı Kerîm’in Kazakçaya ilk tercümesi ise 20. asrın başlarında Mûsâ Cârullah (öl. 1368/1949) tarafından yapıldığı kaynaklarda geçmektedir. Fakat bu tercüme eser basılmayıp yalnızca el yazması olarak kalmıştır. Önemli bir diğer husus ise âlimlerin söz konusu tercümenin diliyle iligili düşünceleridir. Nitekim onlara göre mealin dili Kazakça değil, Tatarcadır. 20. Asırda Hazırlanan Kazakça Meâllerde Müteşâbih İfadelerin Çevirisi Problemi adlı bu çalışmada 20. asırda hazırlanan Halife Altay’ın (öl. 1424/2003) Kuran Şarif Kazakşa Mağına Jane Tüsinigi, Aziz Akıtulı (öl. 1434/2013) ve Makaş Akıtulı’nın (öl. 1424/2003) Kuran Karim Kazakşa Avdarması, Nurali Öserov (öl. 1435/2014) ve Cumabay İstayev’in (öl. 1422/2001) Kuran Karim Jane Onın Kazakşa Mağınası, Ratbek Nısanbayulı ve Vahap Kıdırhanulı’nın Kuran Karim ve Vahap Kıdırhanulı’nın Kuran Karim Kazakşa Mağına Jane Tüsinigi adlı beş önemli Kazakça meâl çalışması incelenmiştir. İlk olarak müelliflerinin hayatları daha sonra o çalışmaların genel değerlendirmeleri, yayınlanan eserlerin dili, metod ve muhteva bakımından problem oluşturan yönleri ve teknik özellikleri ele alınmaya çalışılmış; bir sonraki adımda ise mütercimlerin Kur’ân-ı Kerîm’deki müteşâbih ifadelerden olan haberî sıfatları Kazakçaya nasıl tercüme ettiklerine ve söz konusu tercümelerin ortaya çıkardığı problemlere değinilmiştir. İslâm dininin ilim geleneğinde önemli bir yer tutan tefsir ilminin en önemli konusu ve meselelerinden birisi, hiç kuşkusuz Kur’ân’daki müteşâbihler meselesi olup, konu tarihsel süreçte başta kelâmcılar olmak üzere pek çok ilmî gelenekte ele alınmış ve tartışılmıştır. Bütün âlemleri var eden Yüce Allah kendisini tanımamız ve nasıl bir varlık olduğu noktasında bilgi sahibi olmamız için insanlara bazı sıfatlarını Kur’ân-ı Kerîm’de bildirmektedir. Allah vahiy yoluyla kullarının anlayabileceği bir dille ve bu dilin imkânları içerisinde teşbih ve mecazlar sayesinde zâtını kullarına tanıtmıştır. Bu tanıtım Hz. Peygamberin (s.a.v.) hadisleri aracılığıyla da gerçekleşmiştir. Dolayısıyla bu iki kaynak Allah’ın sıfatlarını bizlere haber vermektedir. Haberî sıfatlar, âyet ve hadislerde bildirilen ve haberle sabit olan sıfatları ifade eder. Bu makalede Allah’a izafe edilen yed, vech, ayn, istiva, kabza, mecî’ ve etâ gibi müteşâbih ifadelerden olan haberî sıfatların geçtiği on bir âyet örnek olarak ele alınmıştır. Allah’ın sıfatlarını doğru bir şekilde anlamak sahih ve tahkîkî imana sahip olma açısından çok önemlidir. Bu çalışma, Kazak mütercimlerin müteşâbih ifadeleri ne tür bir kelami görüşle Kazakçaya tercüme ettiklerini ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Ayrıca çalışmada, müteşâbih ifadeleri Kur’ân ve hadis ilimlerinin çizdiği sınırlar çerçevesinde teşbihe ve tecsime düşmeden, insan aklının kabul edebileceği ifadeler ile anlamlandırılması gerektiği ifade edilmiştir. 20. asırda Kazakistan’da yapılan Kazakça meâllerdeki müteşâbih ifadelerin Kazakçaya tercümesi meselesiyle ilgili herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Makalemiz bu konuda yapılan ilk çalışma olması hasebiyle önem arz etmektedir.

Hicri beşinci asır, İslâmî ilimlerde etkileri günümüze kadar ulaşan önemli şahsiyetlerin yetiştiği, temel kaynakların telif edildiği bir dönemdir. Bu dönemde, İslâmî ilimlerin hemen her dalında eser telif eden ilmi şahsiyetlerden birisi de Beyhakī’dir (ö. 458/1066). Beyhakī’nin eserlerinden, dönemindeki ilmî ve fikrî meselelere duyarsız kalmadığı anlaşılmaktadır. Bu dönemin aktüel tartışma konularından birisi Allah’ın sıfatları meselesidir. Konu bağlamında meydana gelen tartışmaların İslam’ın siyasi ve itikâdî tarihine ciddi etkileri olmuştur. Bu tartışmaların etkisi hadis kaynaklarına da yansımış ve hadis literatüründe erken dönemden itibaren bu mesele etrafında bir edebî tür oluşmuştur. Bu alanda telif edilen eserlerin bir kısmı el-Esmâ ve’ṣ-ṣıfât olarak isimlendirilmiştir. Beyhakī de, ehl-i sünnetin delillerini güçlendirmek ve bid‘atleri ortadan kaldırmak üzere el-Esmâ ve’ṣ-ṣıfât adlı eserini yazmıştır. Bu makalede, Beyhakī’nin İslâmî ilimler tarihindeki yerine işaret edilmekte, el-Esmâ ve’ṣ-ṣıfât adlı eseri muhteva ve metot açısından incelenmekte, Beyhakī’nin bu eser özelinde Allah’ın haberî sıfatlarına yaklaşımı tespit edilmeye çalışılmaktadır. Bu çerçevede şu somut sorulara cevap aranmaktadır. “Beyhakī, haberî sıfatları kabul etme, anlama ve yorumlama konusunda ehl-i hadisin ilk dört asırdaki egemen görüşünü benimsemekte midir?”,“Bu sıfatlara yaklaşımı ehl-i hadisten farklı mıdır?”, “Bu konuda kendisinden sonraki hadisçiler üzerindeki etkisi nedir?” Makalede, Beyhakī’nin Kur’ân ve sünnette geçen ve Allah’a nispet edilen vech, ayn, yed gibi müteşâbih lafızları, sıfat olarak kabul ettiği ve bu sıfatları yorumladığı ortaya konmaktadır.

Haberî sıfatlar,el, parmak, yüz ve kadem gibi nasslarda geçen ancak aklî deliller nedeniylezâhirî mânâlarıyla; nasslar içindeki bağlamları yani siyâk, sibâk ve sevkdışında, tek başına Allah’a nispet edilemeyen sıfatlardır. Âlimler arasında busıfatlara yönelik farklı yaklaşımlar olmuştur. Bu yaklaşımlar içinde Selef’egöre, Kur’ân’da ve hadislerde geçen haberî sıfatlara iman edip, te’vîletmemektir. Buna “tefvîz”, “bilâkeyf” veya “tevakkuf” metodu da denilmektedir.Bu sıfatların anlaşılması, teşbihten ve nassları yanlış değerlendirmektenkaçınmak açısından gereklidir. Bazı fikrî münakaşalara sebep olan bu lafızlarıçözüme kavuşturmak için İslam âlimleri te’vil metoduna başvurmuşlardır. Yani busıfatların te’vili, tenzîh ve takdîs ilkesinin bir gereği olarak akıl vedilbilimsel yöntemlere başvurularak ortaya çıkmıştır. İslâm kelâmında önemlibir konu olan te’vil, Ebû Hamid el-Gazâlî (ö.505/1111)’nin çözüm aradığıkonulardan biridir. O, tevil konusunda olmazsa olmaz bir takım metodlar ortayakoymuş, hangi metinlerin te’vil edilebileceği, te’vilin nasıl yapılacağı,kimlerin te’vil yapabileceği ile ilgili bir metodoloji ortaya koymuştur. Ayrıcate’vil ve tekfirde aşırılığa son vermek ve nasslar çerçevesindeki belli esaslardâhilinde kayıtlamak için “el-Kanunu’l-Küllî fi’t-Te’vil; el-İktisâdfi’l-İ’tikâd ve Faysalu’t-Tefrika Beyne’l-İslam ve’z-Zendeka” gibi çalışmalaryapmıştır. Bu makâlede Gazâlî’nin haberî sıfat anlayışı, problemlere çözümönerileri ve te’vil metodolojisi incelenmektedir.

Copyright of Journal of Academic Inquiries / Akademik Incelemeler Dergisi is the property of Akademik Incelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries) and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Within Islamic texts, there are qualifications of God that are apparently anthropomorphic. These qualifications are called khabari attributes. The Mushabbiha reached anthropomorphism from the manifestation of those qualifications while predecessors left their meaning to God to abstain from anthropomorphism. The Jahmiyya, the Mu'tazila and the later orthodox Sunni theologians did not evaluate according to their external meanings but construed them properly to the doctrine of divine exemption. However, it is controversial with whom this interpretation has started within the orthodox Sunni theologians. While Izmirli Ismail Hakki states that it was introduced by Al-Juwayni, classical sources indicate that this was a general approach among successors rather than individual attitude. This study has tried to determine by whom and which fractions within Sunni scholars the tradition of allegorical interpretation was initiated, by chronologically examining the classical Islamic theology literature. In this context, the data obtained by the inductive method was subjected to a deep analysis and consistent result was tried to be reached. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Kelam ilmindeki konuların odağında yer alan ilahî sıfatlar içinde bulunan haberî sıfatlar; Allah'ın eli, yüzü, gözü, gelmesi, inmesi ve yakın olması gibi hususlarla ilgili âyet ve hadislerde geçen sıfatlardır. Âlimler arasında bu sıfatlara yönelik farklı yaklaşımlar olmuştur. Bu yaklaşımlar içinde selefin yaklaşımı, Kur‟ân‟da ve hadislerde geçen haberî sıfatlara iman edip, te‟vîl etmeden, herhangi bir yoruma gitmemektir. Buna tefvîz veya tevakkuf metodu da denmiştir. Hadisçilerin konuya yaklaşımı genelde selefin görüşüne paralel olmuştur. Bu çalışmada da bir hadisçi olarak, İslâm kültür tarihinde önemli bir şahsiyet olan Suyûtî‟nin bazı haberî sıfatlara yaklaşımı, Buhârî‟nin el-Câmiü‟s-Sahîh‟i üzerine yaptığı ve aslında bir ta‟lik çalışması olan et-Tevşîh Ale‟lCâmii‟s-Sahîh Li‟l-Buhârî isimli eseri çerçevesinde ele alınacaktır. Suyûtî‟nin, eserinde ele aldığı haberî sıfatlar ile ilgili yaptığı veya aktardığı açıklama ve yorumlar çerçevesinde, bu sıfatlara yaklaşımı tespit edilmeye ve değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Khabari attributes, a sub topic of divine attributes which are located at the center of the issues of Kalam, are those attributes mentioned in the verses and hadiths as God‟s hand and face, God‟s coming down, being close etc. There have been different approaches towards the explanations of the attributes. The Salafi‟s approach is to accept the khabarî attributes which are mentioned in the Qur‟an and the hadith without ta‟wîl (interpretation) and without making any further comments. This approach has been called as tafwîz or tawakuf. Muhaddithun‟s approach to the subject has been generally parallel with the opinion of Salafî‟s. This article studies as- Suyûtî‟s approach to some khabarî attributes, who was a prominent figure in the cultural history of Islam, which will be examined in the context of his ta‟lik work at-Tawshîh Ala al-Câmii as- Sahîh li al-Buhârî which is a sharh (commentary) on Bukharî‟s al-Câmiu as-Sahîh. As-Suyûtî‟s approach to the khabarî attributes will be sought to be determined and evaluated from the point of view of his explanations and comments about khabarî attributes in his work. [ABSTRACT FROM AUTHOR]