Search

De inschatting van de gemiddelde gehalten aan verontreinigende stoffen in gewassen geteeld op verontreinigde bodem is een onderdeel van de standaardberekening van de interventiewaarden. Bij metalen bepaalt de blootstelling via de consumptie van gewassen voor een belangrijk deel het humaantoxicologische risico van verontreinigde bodems. In dit rapport zijn de gemiddelde accumulatiefactoren vastgesteld voor gewassen geteeld in moestuinen op verontreinigde bodems. Hiertoe is een dataset opgebouwd van literatuurgegevens (n=2260). De data zijn beperkt tot velddata van bestaande verontreinigingssituaties, gewassen voor menselijke consumptie en de geconsumeerde delen van deze gewassen. Potproeven en kunstmatige verontreiniging zijn hierbij uitgesloten. De bioconcentratiefactoren (BCF-waarden) zijn berekend voor afzonderlijke gewassen en voor een gemiddeld consumptiepakket. De velddata zijn bepaald bij verschillende bodemeigenschappen en om vergelijkbaar te zijn moeten ze bewerkt worden. Om de correcties naar de standaardbodem te kunnen maken, die gebruikelijk zijn bij de berekening van interventiewaarden, zijn per gewas relaties afgeleid voor de variaties van de BCF-waarden van As, Cd, Cu, Hg, Ni, Pb en Zn met het totaalgehalte in de bodem, zuurgraad en gehalten aan organisch koolstof en lutum. Deze kunnen ook gebruikt worden bij een locatiespecifieke benadering. Bij de berekening resteren nog een aantal onzekerheden: het gewenste traject van totaalgehalten en bodemparameters werd niet altijd afgedekt door de data. In dit geval is niet geextrapoleerd maar is een 'worst case' inschatting gedaan. Ook konden op het bekende traject van data soms geen significante relaties afgeleid worden. In dat geval is uitgegaan van geometrisch gemiddelden. De resultaten van verschillende rekenwijzen zijn vergeleken.

This research was carried out in the framework of the RIVM contribution to the Seminar on groundwater for EC ministers, hold 26-27 November 1991 in The Hague, the Netherlands. One of the threats to groundwater is leaching of pesticides. One of the major factors determining the migration of most pesticides in soil is the organic matter content of the soil. Using classification criteria, data on organic matter content in described European and American soil profiles, and common knowledge from textbooks. for each soil unit and subunit occurring on the EC Soil Map (CORINE, 1985) the organic matter content of the top soil (upper 30 cm) has been estimated. The assumptions, used to estimate the organic matter content for soil units and subunits and the data and references on which these assumptions are based are provided. The results are presented as the Soil Organic Matter Map of the EC on a scale of 1:8000000. In addition recommendations for future improvements are discussed.

De bodemeenheden die op de Europese bodemkaart (FAO-Unesco, 1981) voorkomen, zijn geaggregeerd tot 11 categorieen van bodems met vergelijkbare bodemkarakteristieken. Deze karakteristieken zijn van belang bij het schatten van de gevoeligheid van de bodem voor de belangrijkste bodemdegradatie processen. Het betreft hier, onder andere, de volgende bodemkarakteristieken: bodemdiepte, stenigheid, textuur en zuurgraad. De belangrijkste bodemdegradatie processen in Europa zijn wind- en watererosie, compactie, verzuring en verontreiniging via de bodem van het grondwater en het ecosysteem met milieuvreemde en milieu-eigen stoffen. De elf bodemcategorieen zijn samengevoegd tot vier groepen van bodemcategorieen die een vergelijkbaar gedrag vertonen ten aanzien van bodemdegradatie. Op basis van het voorliggende materiaal wordt geschat dat 15% van het Europese landoppervlak zeer gevoelig is voor alle vormen van bodemdegradatie. Ongeveer 30% is zeer gevoelig voor 3 van de 4 vormen van bodemdegradatie.

Within the framework of the Provincial Environmental Survey, the province of Noord Brabant has commisioned the RIVM to describe the chemical composition of the groundwater, based on the survey of 1991. The resulting report is based on the analytical results from the National Groundwater Quality Monitoring Network (LMG) and the Provincial Groundwater Quality Monitoring Network (PGM). The main focus of this report follows the well-known environmental themes of "Eutrophication", "Acidification" and "Dispersion", in relation to the most vulnerable situations and most important soil types and landuse. In the report the analytical results, tested against the standards, are given and compared with the situation in the most vulnerable (sandy) areas of the Netherlands.

Twintig met zware metalen verontreinigde bodems zijn bemonsterd. Veldgemeten partitiecoefficienten (Kp) voor As, Cd, Cr, Cu, Ni, Pb en Zn zijn bepaald als de verhouding tussen de metaalgehalten geextraheerd met 0,01M CaCl2 of geconcentreerd HNO3 en de metaal concentraties in het poriewater. De gemeten Kp waarden varieerden sterk per metaal en bodemtype. De Kp waarden gebaseerd op de CaCl2 extracten, zijn slecht gerelateerd aan poriewater- en bodemkarakteristieken. Daarentegen bleken de Kp waarden, gebaseerd op de HNO3 destructies, sterk gerelateerd te zijn aan dezelfde karakteristieken. Vooral pH, lutum gehalte, amorf Fe- en Al gehalte, CEC en de Ca concentratie in het poriewater bleken van grote invloed op de variatie in de Kp waarden. Tenslotte zijn per metaal regressiemodellen opgesteld, waarin met een combinatie van twee van bovengenoemde bodemkarakteristieken de variatie in Kp waarden goed kon worden voorspeld.

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

Nadat medio 1984 een kweek van de regenwormensoort Eisenia andrei was gestart werd een aantal toxiciteitstoetsen uitgevoerd met deze soort volgens de door de OECD in richtlijn nr.207 beschreven filtreerpapiercontact-toets en de artificial soil test. Daarnaast werd een humusarme, vrij zure zandgrond in het onderzoek meegenomen teneinde effecten van grondsoort en pH op de toxiciteit te kunnen vaststellen. Hoofdstuk 2 beschrijft de opzet en ervaringen met de kweek van E.andrei. De toxiciteit van de vier getoetste stoffen nam, zoals uit de resultaten van het toxiciteitsonderzoek (Hoofdstuk 3) bleek, in alle gevallen in dezelfde volgorde toe: cadmium < 3,4-dichlooraniline < pentachloorfenol < chlooraceetamide. Verder wordt geconcludeerd (Hoofdstuk 4) dat zowel de pH als het gehalte aan organische stof de toxiciteit kunnen beinvloeden, echter met niet meer dan een factor 3-4.

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

De primordiale radionucliden U-238, Th-232 en K-40 in de grond en hun dochters veroorzaken gemiddeld 40% van de natuurlijke stralingsbelasting van de mens. Uit metingen blijkt, dat de activiteitsconcentraties van deze nucliden duidelijk verschillen in Nederlandse gronden, en dat zij binnen de als normaal beschouwde grenswaarden liggen. De verschillen kunnen grotendeels verklaard worden met lineaire regressiemodellen gebaseerd op de bodemeigenschappen: korrelgrootte-verdeling, organische stof en kalkgehalte, al of niet in combinatie met grondsoort. Met dezelfde modellen kunnen de activiteitsconcentraties in Nederlandse gronden met redelijke nauwkeurigheid voorspeld worden. Opname van de bodemmonstereigenschappen als pH en bemonsteringsdiepte verbeteren de modellen niet. Verder onderzoek, noodzakelijk voor de verfijning van de modellen, is aangegeven.

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

Nadat medio 1984 een kweek van de regenwormensoort Eisenia andrei was gestart werd een aantal toxiciteitstoetsen uitgevoerd met deze soort volgens de door de OECD in richtlijn nr.207 beschreven filtreerpapiercontact-toets en de artificial soil test. Daarnaast werd een humusarme, vrij zure zandgrond in het onderzoek meegenomen teneinde effecten van grondsoort en pH op de toxiciteit te kunnen vaststellen. Hoofdstuk 2 beschrijft de opzet en ervaringen met de kweek van E.andrei. De toxiciteit van de vier getoetste stoffen nam, zoals uit de resultaten van het toxiciteitsonderzoek (Hoofdstuk 3) bleek, in alle gevallen in dezelfde volgorde toe: cadmium < 3,4-dichlooraniline < pentachloorfenol < chlooraceetamide. Verder wordt geconcludeerd (Hoofdstuk 4) dat zowel de pH als het gehalte aan organische stof de toxiciteit kunnen beinvloeden, echter met niet meer dan een factor 3-4.

niet beschikbaar

niet beschikbaar

De primordiale radionucliden U-238, Th-232 en K-40 in de grond en hun dochters veroorzaken gemiddeld 40% van de natuurlijke stralingsbelasting van de mens. Uit metingen blijkt, dat de activiteitsconcentraties van deze nucliden duidelijk verschillen in Nederlandse gronden, en dat zij binnen de als normaal beschouwde grenswaarden liggen. De verschillen kunnen grotendeels verklaard worden met lineaire regressiemodellen gebaseerd op de bodemeigenschappen: korrelgrootte-verdeling, organische stof en kalkgehalte, al of niet in combinatie met grondsoort. Met dezelfde modellen kunnen de activiteitsconcentraties in Nederlandse gronden met redelijke nauwkeurigheid voorspeld worden. Opname van de bodemmonstereigenschappen als pH en bemonsteringsdiepte verbeteren de modellen niet. Verder onderzoek, noodzakelijk voor de verfijning van de modellen, is aangegeven.

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

Van een 25-tal grondwaterkwaliteitsvariabelen werden landsdekkende statistische kaartbeelden gegenereerd, waarin schattingen van ruitmediane waarden van 4 km x 4 km-ruiten werden weergegeven. De schattingen werden weergegeven in de vorm van 95% betrouwbaarheidsintervallen, die in de hoofdkaarten (de zwart/wit-kaarten 1 t/m 25) telkens in 4 afzonderlijke kaartbeelden werden gerelateerd aan 4 verschillende, veelal aan normstelling ontleende niveaus. De kaartbeelden zijn gebaseerd op waarnemingen uit een 400-tal voor dit doel representatief geachte meetpunten: 252 van het Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit en 173 van de Provinciale Meetnetten. Aan de basis van de schattingsprocedure vond een categorieindeling naar landgebruik en bodemtype plaats, gebruik makend van geautomatiseerde landsdekkende beelden dienaangaande. De meetnetinformatie werd uiteindelijk per categorie landgebruik/bodemtype ruimtelijk geinterpoleerd, waarbij (per categorie) rekening werd gehouden met ruimtelijke samenhang in variatie en regionale verschillen in niveau. De op basis van bodemkundige kennis ingegeven stratificatie naar landgebruik en bodemtype is essentieel gebleken: het niet of slechts partieel uitvoeren van de betreffende stratificatie leidt tot wezenlijk afwijkende kaartbeelden. De effecten van meetnetdichtheid zijn onderzocht door eveneens kaartbeelden te genereren op basis van de meetpuntenverzameling van het Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit alleen. Daarbij blijkt dat de toevoeging van de informatie uit de Provinciale Meetnetten in wezenlijke aanpassingen van het landelijke beeld heeft geresulteerd. De aanpassingen zijn in belangrijke mate toe te schrijven aan de toegenomen informatie aangaande korte-afstand-variatie en de toegenomen hoeveelheid locatiespecifieke informatie. Beleidsmatig kunnen de kaarten (a) rechtstreeks worden benut enerzijds in relatie tot de meer diffuse vormen van grondwaterverontreiniging, anderzijds voor het verkrijgen van een ruimtelijk gedifferentieerd beeld van achtergrondwaarden waartegen strikt locatiespecifieke verontreinigingssituaties kunnen worden beoordeeld ; (b) meer indirect worden benut als invoer- en toetsingsmateriaal voor de de beleidsonderbouwing ten dienste staande regionale en landelijke modellen voor grondwaterkwaliteitsontwikkeling. De kaarten kunnen worden gezien als een vertaling van de uit de meetnetten afkomstige puntinformatie naar een ruimtelijk schaalniveau waarop bijvoorbeeld gangbare regionale modellering aansluit. Meetnetoptimalisatie kan efficient en locatiespecifiek worden gericht op aspecten van het gegenereerde landelijke beeld. In het algemeen kan worden gesteld, dat de gepresenteerde kaarten weinig aanleiding geven tot meetnetreductie (brede betrouwbaarheidsintervallen). Wiskundige aspecten werden tot elementaire eenvoud beperkt.

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

niet beschikbaar

Van een 25-tal grondwaterkwaliteitsvariabelen werden landsdekkende statistische kaartbeelden gegenereerd, waarin schattingen van ruitmediane waarden van 4 km x 4 km-ruiten werden weergegeven. De schattingen werden weergegeven in de vorm van 95% betrouwbaarheidsintervallen, die in de hoofdkaarten (de zwart/wit-kaarten 1 t/m 25) telkens in 4 afzonderlijke kaartbeelden werden gerelateerd aan 4 verschillende, veelal aan normstelling ontleende niveaus. De kaartbeelden zijn gebaseerd op waarnemingen uit een 400-tal voor dit doel representatief geachte meetpunten: 252 van het Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit en 173 van de Provinciale Meetnetten. Aan de basis van de schattingsprocedure vond een categorieindeling naar landgebruik en bodemtype plaats, gebruik makend van geautomatiseerde landsdekkende beelden dienaangaande. De meetnetinformatie werd uiteindelijk per categorie landgebruik/bodemtype ruimtelijk geinterpoleerd, waarbij (per categorie) rekening werd gehouden met ruimtelijke samenhang in variatie en regionale verschillen in niveau. De op basis van bodemkundige kennis ingegeven stratificatie naar landgebruik en bodemtype is essentieel gebleken: het niet of slechts partieel uitvoeren van de betreffende stratificatie leidt tot wezenlijk afwijkende kaartbeelden. De effecten van meetnetdichtheid zijn onderzocht door eveneens kaartbeelden te genereren op basis van de meetpuntenverzameling van het Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit alleen. Daarbij blijkt dat de toevoeging van de informatie uit de Provinciale Meetnetten in wezenlijke aanpassingen van het landelijke beeld heeft geresulteerd. De aanpassingen zijn in belangrijke mate toe te schrijven aan de toegenomen informatie aangaande korte-afstand-variatie en de toegenomen hoeveelheid locatiespecifieke informatie. Beleidsmatig kunnen de kaarten (a) rechtstreeks worden benut enerzijds in relatie tot de meer diffuse vormen van grondwaterverontreiniging, anderzijds voor het verkrijgen van een ruimtelijk gedifferentieerd beeld van achtergrondwaarden waartegen strikt locatiespecifieke verontreinigingssituaties kunnen worden beoordeeld ; (b) meer indirect worden benut als invoer- en toetsingsmateriaal voor de de beleidsonderbouwing ten dienste staande regionale en landelijke modellen voor grondwaterkwaliteitsontwikkeling. De kaarten kunnen worden gezien als een vertaling van de uit de meetnetten afkomstige puntinformatie naar een ruimtelijk schaalniveau waarop bijvoorbeeld gangbare regionale modellering aansluit. Meetnetoptimalisatie kan efficient en locatiespecifiek worden gericht op aspecten van het gegenereerde landelijke beeld. In het algemeen kan worden gesteld, dat de gepresenteerde kaarten weinig aanleiding geven tot meetnetreductie (brede betrouwbaarheidsintervallen). Wiskundige aspecten werden tot elementaire eenvoud beperkt.

niet beschikbaar