Search

Steden worden geconfronteerd met een groot aantal uitdagingen op het gebied van voldoende woningen, de energietransitie, de achteruitgang van biodiversiteit en aanpassingen aan klimaatverandering. Zomers worden warmer en droger en regenbuien worden intenser terwijl, als we niet uitkijken, de ruimte voor groen afneemt. Platte daken worden in het algemeen gezien als een ideale locatie voor zonnepanelen, maar ook voor blauw-groene daken. Dat zijn groene daken die ook piekbuien kunnen opvangen. Je kunt je afvragen waar je dan voor moet kiezen, maar dat is niet langer nodig: met project Urban PhotoSynthesis hebben we bewezen dat beide op hetzelfde dak kan, zodanig dat de systemen elkaar op de volgende manieren versterken. (Co-publicatie gemeente Amsterdam, KWR en enkele ondernemingen en projecten).

Van buiten ziet De Groene Kaap er robuust uit. Vijf imposante woontorens reiken naar de wolken boven Katendrecht in het Maashavengebied. 'Heel Rotterdams', vindt Eric-Jan Pleijster van LOLA Landschapsarchitecten. 'Maar de binnenkant is juist heel gemeenschappelijk. Die geeft een geborgen gevoel, weg van het grootstedelijke.' De binnenhoven en daktuinen van de gebouwen zijn met elkaar verbonden door luchtbruggen en vormen samen één groot daklandschap. 'Het is steeds onze opzet geweest om iets toe te voegen, niet alleen aan deze plek, maar aan de stad.'

Heftige regenbuien verrassen steeds vaker steden. Riolen raken overbelast. Maar er dreigt ook een drinkwatertekort in 2030. We moeten dus slimmer met ons water omgaan. Wat kun jij zelf doen? Maak van je tuin een sponstuin en gebruik de kracht van de natuur. Doe inspiratie op met de tips van de Vlaamse tuinjournalisten Marc Verachtert en Bart Verelst, auteurs van het Zakboek voor de sponstuin.

De makers moesten wat scepsis van de vereniging van eigenaren overwinnen. Het ontwerp voor de tuin rondom hun Arnhemse woontoren en op het dak van de parkeergarage is onconventioneel te noemen. 'Mij is gevraagd een tuin met vaste planten te ontwerpen die het hele jaar rond kleur laat zien', zo vertelt landschapsarchitect Jan-Hein Moors, eigenaar van bureau StadWaterLand. Het ontwerp gaat helemaal voorbij aan het vertrouwde concept van strakke borders, gecultiveerde planten en periodiek onderhoud. 'Zo'n plan is voor sommigen even wennen.'

Het zonnige weer herinnert ons eraan dat het lente is. Overal waar we kijken, zien we voorjaarsbloeiers, vogels die nestmateriaal verzamelen, de eerste citroenvlinders die de tuin bezoeken, en nog veel meer. Het voelt alsof die biodiversiteit gedurende de wintermaanden onze steden verlaten had, maar niets is minder waar.

Advies, hulp - Met natuurinclusief ontwikkelen kun je ecologische, sociale én vastgoedwaarde creëren. Door vanaf de eerste stap rekening te houden met mogelijkheden, onmogelijkheden en (wettelijke) verplichtingen voor natuur, wordt vertraging later in het proces voorkomen. Deze gids maakt het voor iedereen die bezig is met de ontwikkeling van onze leefomgeving gemakkelijk en inzichtelijk om voor en met de natuur te ontwerpen en bouwen. De gids bevat een handreiking die voor elke fase van het ontwikkelproces de stappen en ontwerpkeuzes inzichtelijk maakt. De maatregelen per doelsoort laten zien welke habitatwensen elk dier heeft, om de juiste leefomstandigheden te kunnen creeren.

In de provincie Utrecht ligt zo’n 3500 hectare aan onbenutte daken. Al deze lege plekken bieden kansen voor duurzame energie, waterberging en meer biodiversiteit. Vaak weten mensen en bedrijven niet of hun dak geschikt is voor de aanleg van zonnepanelen of beplanting. Om hen een handje te helpen, lanceert provincie Utrecht de Duurzame Daken Kansenkaart.

Een van de 'meest natuurinclusieve plannen van Nederland', zoals het genoemd wordt, laat zien dat stedelijke verdichting en vergroening goed samen kunnen gaan. Het planten- en dierenleven gaat mee omhoog.

Dit handboek is gemaakt als hulpmiddel voor met name de gemeenten, projectontwikkelaars, adviesbureaus, de provincies Utrecht en Zuid- Holland en Rijkswaterstaat. Het bevat richtlijnen en vertaalt het bestaande waterbeleid naar ruimtelijke ontwikkelingen. Alle uitgangspunten, normen en randvoorwaarden zijn afkomstig van, of afgeleid van bestaand beleid en bestaande wetgeving. Voorbeelden van projecten waarbij dit handboek gebruikt kan worden zijn: zijn de realisatie van zonnevelden, natuurontwikkeling, delfstoffenwinning, het aanleggen van wegen, het transformeren van wijken en buurten, de ontwikkelingen van bedrijventerreinen, in- en uitbreidingslocaties voor woningbouw, recreatiebestemmingen, het uitvoeren van een nieuwe activiteit (in strijd met omgevingsplan) en landbouwinitiatieven.

Stedelijke Waterkwaliteit, Klimaat en Adaptatie Klimaatverandering zorgt voor druk op het stedelijk watersysteem. Hitte, wateroverlast en droogte hebben effecten op de (ecologische) kwaliteit van het oppervlaktewater. Ook maatregelen die we nemen om de effecten van klimaatverandering op ons stedelijk gebied tegen te gaan (klimaatadaptatiemaatregelen), kunnen de kwaliteit van het water beïnvloeden. Met dit document krijgt u inzicht in deze effecten, en de maatregelen die genomen kunnen worden om negatieve effecten te beperken. Indicatoren aan de hand waarvan de stedelijke waterkwaliteit kan worden gekenmerkt betreffen verontreiniging, doorstroming, watertemperatuur, zuurstofgehalte, zoutgehalte en verontreiniging. Per indicator zijn onderliggende stuurvariabelen gedefinieerd en is de kwetsbaarheid van het stedelijk water aangeven. In deze handreiking zijn mogelijke effecten van klimaatverandering en klimaatadaptatiemaatregelen op de waterkwaliteit (via de stuurvariabelen) in beeld gebracht. Ten slotte zijn (clusters van) waterkwaliteitsmaatregelen benoemd, waarmee een negatief effect op de waterkwaliteit kan worden tegengegaan.

Verticaal groen rukt op. Na de Trudo-toren in Eindhoven verrijst in Utrecht het megaproject Wonderwoods. Twee grote woontorens en een aantal bijgebouwen worden voorzien van uitbundige beplanting, op alle niveaus. 'Groene gebouwen zijn snel een trend geworden.'

Ingenieursbureau SmitsRinsma uit Zutphen heeft dit jaar ondersteund bij het ontwerp en uitvoeringscontract voor de nieuw te bouwen Onderwijsboulevard van de Avans Hogeschool in 's- Hertogenbosch. Op deze nieuwe groene campuslocatie is meervoudig ruimtegebruik het uitgangspunt. Zowel voor het gebouw, dat 20.000 m2 aan educatieruimte, studio's én appartementen huisvest, als voor de daktuin, die gebouwd is op de parkeergarage.

Op klimaatverandering kan een stad maar beter voorbereid zijn. Wageningse onderzoekers ontwierpen een vergezicht van de stedelijke omgeving over honderd jaar. Zo ziet een dag uit het leven van een Arnhemmer in 2120 eruit.

In Den Haag zijn door aannemersbedrijf Heembouw 154 duurzame woningen gerealiseerd, waarvan de laatste appartementen begin dit jaar werden opgeleverd. 138 verouderde portiekwoningen hebben plaatsgemaakt voor compacte eengezinswoningen, beneden-bovenwoningen en appartementen. Bij dit project, genaamd 'Haagse Hendrik', is veel aandacht besteed aan groen.

High Park is een groots gebouw met een rijke historie, gelegen aan de Velperweg in Arnhem. Het voormalige ING-kantoor is in de afgelopen jaren getransformeerd tot een luxe appartementencomplex. Voor de buitenruimte van dit project moest alles onder en rondom het gebouw als een park ingericht worden, inclusief het bovenste dek van de parkeergarage.

De eerste aflevering van 'Praat groen met me', dit keer over het levende gebouw. Vanuit de Trudo Toren in Eindhoven praat Laura Roebroeck met de ondernemers die dit fantastische gebouw mogelijk maken. Een talkshow voor studenten, leerlingen en iedereen met passie voor groen.

What does the city of the future look like? This map summarises the design in 6 key aspects. One thing is certain: it’s wonderful to live in a city like this. Curious how we came to our conclusions? Then keep reading!

Groen bouwen voor Aardbewoners. Met deze prikkelende titel drukken we een verandering in de visie op de functie van gebouwen uit. Gebouwen zijn er niet langer alleen voor mensen of economische activiteit. Elk gebouw, groot of klein, moet toegevoegde waarde bieden aan de levende organismen die in de bebouwde, stedelijke omgeving kunnen leven. Aan Aardbewoners dus. Dergelijke gebouwen zijn per definitie groen en blauw. Want groen en water zijn belangrijke factoren ineen geschikte biotoop voor Aardbewoners.

Tijdens de Floriade van 2002 werd de Groene Stad als nieuw idee gepresenteerd. Twintig jaar later kon de organisatie op de Floriade van Almere laten zien, dat de praktijk volop met het idee van groen dat de stad leefbaar houdt aan de slag is gegaan.

Amber van Hamel (TU Delft) won met haar onderzoek naar groenblauwe daken de MSc scriptieprijs 2021 van Koninklijk Nederlands Waternetwerk. Het onderzoek richt zich op het verkoelende effect van groenblauwe daken ten opzichte van een groen dak. “Er leeft een beeld dat een groenblauw dak extra verkoelend werkt. Dat wilde ik wel eens bewijzen”, aldus Van Hamel (27).

Lector Floris Boogaard is een enthousiaste verteller. En hij weet alles over klimaatadaptatie. H2O doorkruiste daarom met hem Groningen en luisterde naar zijn uitleg over de adaptatiemaatregelen in de stad. Het resultaat: vijf lessen over klimaatadaptatie.

De meeste groene daken zijn bedekt met sedum. De verschillende soorten vetkruid bloeien vooral in juni en juli en daarbuiten weinig tot niet. Hierdoor hebben de daken een beperkte waarde voor bijen, zweefvliegen en andere insecten. Onderzoekers van Naturalis testen hoe ze groene daken aantrekkelijker kunnen maken voor bestuivers, door geschikte kruiden toe te voegen.

Bouwprojecten zijn niet langer alleen maar ‘grijs’, maar ook steeds vaker ‘groen’ en ‘blauw’. Aan, bij of in een gebouw wordt bewust ruimte gemaakt voor natuur, zodat er meer diverse planten- en diersoorten in de stad kunnen leven. Maar de praktijk is ook weerbarstig, blijkt uit onderzoek.

Inspirerende voorbeelden - De daktuin is allang geen novum meer in de architectuur. In het Zuid-Hollandse Waddinxveen is in 2007 al begonnen met de vergrotende trap van de daktuin, het daklandschap. De gemeente lanceerde het plan om een heel nieuw stadscentrum te bouwen op het dak van een parkeergarage, compleet met bomen en tuinen. Landschapsarchitect Richard Koek van het Amsterdamse bureau Rijnboutt tekende voor het landschapsontwerp. In 2012 werd het project opgeleverd. Koek blikt met Stad+Groen terug.

De Gemeente Rotterdam stimuleert groene daken. Om het effect van extensieve groene daken aan de diverse doelstellingen te onderzoeken is een jaar lang gemeten aan het daken van winkelcentrum Alexandrium. Groene daken dragen bij aan minder hemelwater naar de zuivering (65% volumereductie) en in mindere mate het verminderen van (het volume aan) riooloverstorten. Zowel groene als witte daken warmen veel minder op dan ‘zwarte’ daken. Voor het tegengaan van wateroverlast door zware neerslag bieden extensieve groene daken te weinig berging, voor hittemitigatie is witte coating een goedkoper alternatief.

Vaak - als het aan Michiel van de Bunt ligt, te vaak - is een groen dak een sedumdak. Maar een sedumdak is het minimale, als je klimaatadaptief wilt werken. Wie letterlijk verder kijkt dan het dak, ziet wat de omgeving nodig heeft en richt daar het dak op in. 'Zorg in het bestek voor een paar centimeter substraat extra; kijk niet alleen hoeveel, maar ook welke planten je per vierkante meter plaatst. Dat levert al enorm veel op.'

Groen in en rondom woonhuizen en appartementen is goed voor het (leef)klimaat binnen en buiten de woning. Het heeft een positief effect op de gezondheid en het algehele welbevinden van bewoners en bezoekers en verhoogt de waarde van het vastgoed. Dit document biedt meer inzicht in de voordelen van groen in relatie tot wonen en welbevinden, inclusief verwijzingen naar de wetenschappelijke onderbouwing. Afsluitend vindt u enige tips die helpen om groen succesvol en volwaardig toe te passen.

Groene daken en gevels: een uitkomst als het gaat om vasthouden wateroverschotten. Ze creëren bovendien een aangenamer binnenklimaat en leveren voordelen op gebied van gezondheid en biodiversiteit. Maar hoe doe je dat eigenlijk, een gevel vergroenen? Hoe ziet zo’n ontwerp eruit en hoe kom je door het juiste beheer tot een blijvend succesvol eindresultaat? Op 20 mei liet Marc de Jager (Koninklijke Ginkel Groep) u stap voor stap zien hoe u gevelgroen kunt realiseren.

In welke mate een project spin-off kan betekenen voor partners die eraan deelnemen en ver daarbuiten, bewijst Smartroof 2.0. Het innovatieve blauwgroene dak – dat verkoelt, water opvangt en ook nog eens de biodiversiteit vergroot – wijst steden de weg richting effectieve klimaatadaptatie. “De ogen van de wereld zijn gericht op dit dak”, aldus de mede-ontwerper Joris Voeten.”

Welk project brengt het meeste leven in de stad? Acht inspirerende projecten dingen mee naar de Award Natuurinclusief Bouwen en Ontwerpen van Vogelbescherming en de Zoogdiervereniging. De aanmeldingen variëren van een groen schoolplein, tot vleermuistorens, groene daken en volledig natuurinclusieve wijken. De prijswinnaars worden op donderdag 7 oktober bekend gemaakt.

In september is de 1.400 m² vernieuwde daktuin van het Ebben Inspyrium geopend. De daktuin werd ontworpen en gerealiseerd door Victor Dijkshoorn van Vic Landscapes. De beplanting en bomen zijn uitgekozen door Marie-Ange Eneman van Boomkwekerij Ebben.

Volgens de plannen van de overheid moeten er in 2030 bijna een miljoen nieuwe woningen gebouwd zijn. Dit geeft een enorme druk op de groene ruimte. Steeds meer gemeenten stellen daarom aanvullende eisen op voor extra groen. Op het lijstje van vergroeningsopties neemt de aanleg van daktuinen een belangrijke plaats in. Een prairietuin op het dak draagt bij aan de biodiversiteit en biedt jaarrond een kleurrijk beeld, of het nu gaat om een particuliere tuin bij een appartementencomplex of om openbare tuinen.

Steden zijn door verstening en verdichting kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering in de vorm van hittestress, droogte en wateroverlast. Met stedelijke vergroening kunnen de schadelijke effecten hiervan en de bijbehorende kosten beperkt worden. Dan gaat het niet om wat snippergroen, maar om radicale vergroening van de openbare ruimte én van daken en gevels.

Alphen aan den Rijn werkt samen met groen- en watermanagementexperts aan een businesscase op het gebied van dak- en gevelgroen. De gemeente gaat deze toetsen bij vastgoedeigenaren. Hiermee wil ze flink vergroenen om zo de doelen van het masterplan Groen-Blauw te halen.

Dakgroen, groen in tuinen, openbaar groen in parken en langs de weg: het doel van De Groene Stad is om met allianties in Nederland en de rest van Europa het stedelijk gebied te vergroenen. De boodschap is de meerwaarde van groen op het gebied van klimaat, welzijn en economie. Op 7 september hield De Groene Stad een partnerbijeenkomst in de nieuwe daktuin van het Inspyrium bij Boomkwekerij Ebben in Cuijk.

Steden en vastgoedeigenaren zetten tegenwoordig allerlei groene factoren in om de problematiek rond klimaatbestendigheid, biodiversiteit en de algehele leefbaarheid het hoofd te kunnen bieden. Door de schaarse ruimte moet iedere vierkante meter intensief benut worden. Deze twee aspecten samen resulteren in de opgave om groene daken met een hoge diversiteit aan planten aan te leggen.

Om aan te sluiten bij de special van Stad+Groen 8 staat de projectenparade dit maal in het teken van dak- en geveltuinen.

Corporatievastgoed kan verduurzaamd worden door het aanbrengen van groendaken. Wanneer is een groendak een efficiënte maatregel en waar moet je op letten?

Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de belangrijkste oplossingen rond eengezinswoningen in de sociale woningbouw. Door het te visualiseren laten we het effect van groen-blauwe oplossingen op de omgeving zien.

Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de belangrijkste oplossingen rond appartementencomplexen in de sociale woningbouw. Door het te visualiseren laten we het effect van groen-blauwe oplossingen op de omgeving zien.

Presentatie van Landschapsarchitect Timo Cents.

Kennis, Advies - Steeds meer gemeenten hebben de ambitie om natuurinclusief bouwen te bevorderen. Maar wat is natuurinclusief bouwen en hoe kun je prestatie-eisen stellen aan bijvoorbeeld nieuwbouwprojecten? Max Klasberg, senior stadsecoloog en adviseur natuurwetgeving bij Arcadis, bedacht een kant-en-klaar puntensysteem. Inmiddels werken diverse gemeenten met dit systeem, waarbij er steeds sprake is van maatwerk.

Er zijn honderd-en-een mogelijkheden om natuur een plek te geven in de bebouwde omgeving. Dat kan zelfs in het hartje van de drukste stad. Natuurinclusief bouwen heeft de toekomst. Een overzicht van de mogelijkheden

As a part of the General Extension Plan of Amsterdam, the Brettenzone was supposed to be a green recreational area and one of the green ‘wedges’ bringing nature and air into the city. The Brettenzone area divides the Amsterdam West into two parts, business area and harbor district in north and residential area in south, and the large greenery space of Brettenzone result in little communication between these two parts. The lack of public program and public space limit people's intention to enter this area, which obstruct the development of Brettenzone area. The goal of the project is in order to create meeting space for neighborhood while not having sacrificed, but rather extended the green space, attracting people from neighborhoods to enter this isolated space cover by greenery. Natural material and green roof will applied in the project to help the building to merge in the environment full with greenery.

Zinco, systeemleverancier voor daktuininrichtingen, stond letterlijk aan de basis van de meermaals bekroonde daktuin in de Deense plaats Lyngby. Het dak buffert water in drainerende en waterbufferende elementen en een laag substraat. De beplanting draagt bij aan het tegengaan van hittestress.

De Rotterdamse wijk Katendrecht heeft een roerig verleden. Tot het begin van deze eeuw werd dit schiereiland op Zuid nog bestempeld als probleemwijk. Sindsdien is er veel veranderd: herstructureringen en talrijke renovaties hebben deze wijk met de naam De Kaap gemaakt tot een gewilde plek om te wonen, werken en recreëren. Onlangs is het nieuwste project opgeleverd, De Groene Kaap. Zoals de naam al zegt, is hier nadrukkelijk aandacht voor groen.