Search

Geen land waar al zolang en zoveel onderzoek wordt gedaan naar gras als Ierland. Deirdre Hennessy voegt daar al bijna twintig jaar haar expertise aan toe. Of het nu gaat om stikstofbenutting of om de eiwitefficiëntie van weidemelk: de Ierse onderzoekster weet precies hoe belangrijk grasland is.

Om erachter te komen of voedselbeschikbaarheid een knelpunt is bij de afname van de wulp in Nederland, zijn in Drentse opgroeigebieden insecten gemonitord en gezenderde wulpenkuikens gevolgd. Natuurlijke graslanden bleken het meest insectenrijk, maar hadden verrassend genoeg lang niet altijd de voorkeur van wulpenfamilies.

Het bemesten van grasland is volop aan de gang. Nu is dus ook de tijd om nieuwe innovaties in de praktijk te testen. In hoeverre kunnen zij de ammoniakemissies verlagen? En kan de kwaliteit en de opbrengst van het gras nog verbeterd worden?

De Kievit, een van de typische weidevogels in Nederland, staat net als vele andere boerenvogels onder druk, zoals gedocumenteerd in de Boerenlandvogelbalans 2020. Sinds de eeuwwisseling is de Nederlandse broedpopulatie van Kieviten aanzienlijk afgenomen, voornamelijk door beperkt reproductiesucces, met name lage kuikenoverleving. Recent onderzoek heeft gewezen op suboptimale habitatcondities als mogelijke oorzaak van voedselgebrek bij opgroeiende kuikens en oudervogels. Om deze habitatkwaliteit te onderzoeken, zijn in Nederlandse graslanden in 2022 vrouwtjes Kieviten met kuikens gevolgd, waarbij de habitatkenmerken werden gemeten en vergeleken met referentiemeetpunten. Dit onderzoek, uitgevoerd door Kennisnetwerk OBN, maakte gebruik van GPS-loggers om de gezinnen nauwlettend te volgen en verwachtte dat gezenderde vogels in 2023 weer zouden terugkeren naar dezelfde broedgebieden. In deze vervolgmonitoring zijn de gezenderde kieviten uit het onderzoek uit 2022 wederom gevolgd en zijn extra gegevens verzameld over de relatie tussen habitatgebruik en omgevingsfactoren - inclusief beheer en inrichting - in de broedgebieden van de gezenderde kieviten.

Overzicht Beheerpakketten Agrarisch Natuur & Landschapsbeheer, versie 2023.

Het is sinds de jaren ’90 verplicht om drijfmest emissiearm aan te wenden. Naast emissiereductie kan zodenbemesting (drijfmestinjectie) resulteren in een hogere stikstofbenutting en daarmee meer grasgroei. Er zijn ook (potentiële) nadelen t.o.v. bovengrondse mestaanwending, zoals scheurvorming en uitdroging van de bodem (= snellere bodemafbraak -> meer CO₂-emissie), en zorgen over negatieve effecten op de beschikbaarheid van regenwormen voor weidevogels.

Het doel van dit onderzoek was het in kaart brengen van het effect van zodenbemesting en bovengrondse drijfmestaanwending (sleepvoetbemesting) op bodemvochtgehalte en scheurvorming, beschikbaarheid van regenwormen voor weidevogels en grasopbrengst en N opname in grasland op (klei op) veen.

Het doel van dit onderzoek was het in kaart brengen van het effect van zodenbemesting (drijfmestinjectie) en bovengrondse drijfmestaanwending op uitdroging en scheurvorming in de bodem op zand, klei en veen.

Sinds de jaren negentig is het verplicht om drijfmest emissiearm aan te wenden. Dat lijdt tot minder emissie en een hogere stikstofbenutting en meer grasgroei. Er zijn ook nadelen ten opzichte van bovengronds bemesten, zoals scheurvorming en uitdroging van de bodem. Ook zijn er zorgen over negatieve effecten op de beschikbaarheid van regenwormen voor weidevogels.

Kieviten hebben in Nederland een tekort aan geschikt leefgebied voor hun opgroeiende kuikens. Hierdoor worden er te weinig kuikens groot en neemt het aantal Kieviten in Nederland af. Dit blijkt uit onderzoek dat OBN natuurkennis liet uitvoeren door Sovon Vogelonderzoek Nederland, Altenburg & Wymenga en Wageningen Environmental Research.

De natuur is belangrijk voor een gezonde leefomgeving. De provincie voert samen met partners extra maatregelen uit voor de bescherming van verschillende plant- en diersoorten en hun leefgebieden. Weidevogels leven het liefst op bodems die vol met bodemleven zitten, zoals wormen. De provincie Noord-Holland draagt bij aan onderzoek door Water Land en Dijken naar de verbetering van de bodem, zodat weidevogels daarvan profiteren. Door gebrek aan belangrijke mineralen kan de bodem erg compact worden. Op dichte grond komt de ongewenste pitrusplant veel voor. Met behulp van zeeschelpengruis wordt het land verrijkt met belangrijke mineralen, zoals kalk. Dit zorgt ervoor dat de bodem luchtiger wordt, dat de pitrusplant wegblijft en er juist meer wormpjes gaan leven in de grond. En daar houden de weidevogels van.

Het beoordelen van de veldsituatie een belangrijke tussenstap om te komen tot het juiste (herstel)beheer van flora- en faunarijk grasland. De beoordeling kan op verschillende manieren: door de bodemomstandigheden, gewasopbrengst of vegetatie in kaart te brengen. Het beste is om een combinatie van methodes in te zetten. Deze handreiking gaat over het beoordelen van de veldsituatie op basis van grasproductie, bodemchemie, een profielkuil en de aanwezige vegetatie

Extra aflevering bij de Weidevogelpodcastreeks. In natuurgebied de Hempolder overheersen de graslanden en is het uitzicht weids. Dit maakt het zeer geschikt als broedgebied voor weidevogels. Grutto, kievit, tureluur, scholekster en diverse eenden zijn hier volop te zien. In de winter kom je hier ganzen, smienten en goudplevieren tegen.

Om te komen tot meer vraag gestuurd onderzoek en een grotere, directe betrokkenheid van melkveehouders heeft ZuivelNL in 2022 melkveehouders opgeroepen hun ideeën voor onderzoek aan te dragen. Op basis van de door melkveehouders ingediende kenniswensen heeft ZuivelNL (kennis)instellingen uitgedaagd om projectideeën in te dienen. Het Louis Bolk Instituut heeft op basis van deze kenniswensen het project “Grasland maakt het verschil” ingediend en is door ZuivelNL gehonoreerd. In lopende discussies over de positie van de melkveehouderij, sluipt een eenzijdige focus op stikstof/ammoniakreductie, waarmee het kind met het badwater dreigt te worden weggegooid: positieve aspecten van de melkveehouderij op landgebruik worden in de huidige discussie nauwelijks betrokken. Als de consequentie van de discussie (incl. een aflopende derogatie) is, dat grasland zal worden omgezet in bouwland, wordt wellicht op één dossier iets gewonnen, maar op andere dossiers ingeleverd. Denk aan biodiversiteit (habitatrichtlijn etc.), waterkwaliteit (kaderrichtlijn water), CO 2-emissie (Parijs-akkoorden) en ook waterregulatie (klimaatadaptatie), laat staan bodemkwaliteit en landschap. Het is daarom van belang om de maatschappelijke waarde van grasland naast productie expliciet te maken. In deze brochure zijn deze waarde / het leveren van ecosysteemdiensten van grasland op een rij gezet.

Het weidevogelseizoen is bijna begonnen. Van heinde en verre stromen binnenkort de Noord-Hollandse weilanden vol met grutto's, tureluurs en kieviten. Het is dé tijd om op pad te gaan en vogels te kijken. Boswachters Chris Rost en Hans Brinks van Landschap Noord-Holland informeren hierover in hun podcast-serie en helpen iedereen graag op weg om de weidevogels beter te leren kennen. Met deze podcast leer je 10 soorten weidevogels kennen die te gast zijn in de weilanden bij Fort K’IJK en de Hempolder. Wat is typisch gedrag? Waaraan kun je een soort herkennen in het veld? Profiteer van hun jarenlange ervaring en wordt binnen no-time weidevogelexpert

Het gras is in het warme najaar van vorig jaar nog blijven groeien, ook begin januari was het warm voor de tijd van het jaar. Als de temperaturen ’s nachts boven het vriespunt blijven, zal het gras snel veel stikstof gaan opnemen. De temperatuursom zit intussen overal ruim boven de 200 en we kunnen spreken van een vroeg grasjaar. Op sociale media is het duidelijk dat half februari de zodenbemesters in de startblokken staan. Is het dan hoog tijd om het veld op te gaan?

Meer weidevogels dan koeien zijn er in het land van familie Oortwijn in het voorjaar. En met een veestapel van weidende 250 koeien wil dat wat zeggen. Om zoveel weidevogels in het land te krijgen en te houden moeten de Noord-Hollandse melkveehouders wel wat laten. ‘Maar een voorjaar zonder weidevogels zou niet kloppen’, aldus Darin Oortwijn.

Dankzij de gerichte inzet van de drie eigen meststromen in het grasland bespaarde Peter van Oosterhout dit jaar acht tot tien ton aan kunstmest. De ammoniummeststof wordt ingezet via de Exos waardoor maaien, grasoprapen en bemesten in dezelfde werkgang plaats vindt.

Het belang van een goed functionerend bodemleven wordt steeds meer erkend. Wormen zijn hierbij een belangrijke indicator van de bodemkwaliteit en daarnaast een belangrijke voedselbron voor weidevogels. In het project ‘Optimalisatie Kruidenrijk Grasland’ is door Hogeschool Van Hall Larenstein en het Louis Bolk Instituut onderzoek gedaan naar regenwormen in extensief beheerd kruidenrijk grasland en regulier grasland op kleigrond in Friesland.

In deze aflevering van de bodempodcast gaan we het hebben over beworteling. Beworteling speelt een cruciale rol in de bodem. Zo maken ze structuur, dragen bij aan een goede nutriëntbenutting en de draagkracht van je bodem. Voor deze aflevering zijn we wederom te gast bij bij Sierd Deinum, melkveehouder in Sondel. Pieter Struyk van het Louis Bolk instituut neemt ons mee in zijn verhaal over beworteling en geeft praktische tips om beworteling te stimuleren onder grasland. Ook gaan we weer het veld in om de beworteling en bodem te boordelen.

In de veehouderij in Brabant wordt grasland voornamelijk bemest met eigen geproduceerde drijfmest en aangevuld met kunstmest. Binnen het project Brabant Bemest Beter wordt onderzocht hoe het gebruik van kunstmest verminderd kan worden en andere (circulaire) meststoffen optimaal kunnen worden ingezet. In regionale netwerken worden telers en veehouders begeleid bij het inzetten van alternatieve meststoffen. Bij één deelnemer per regionetwerk wordt in samenwerking met het Louis Bolk Instituut een verdiepende vraag uitgewerkt en een vergelijkende proef aangelegd. In deze rapportage presenteren we de verdiepende vraag van een veehouder in Sterksel (regio Zuidoost), over het seizoen 2021.

The aim of the project Biobased Fertilisers Achterhoek (‘Kunstmestvrije Achterhoek’ in Dutch) was to make fertilisation practices more sustainable through use of locally available nutrients that are derived from renewable sources. The project is part of the Sixth Action Programme of the Netherlands which serves the Nitrates Directive. One of the objectives was to determine the nitrogen fertiliser replacement value of biobased fertilising products that are made from animal manure. A second objective was to assess the risk of nitrogen leaching from these biobased fertilising products. These objectives were implemented by WUR- Wageningen Environmental Research in a monitoring programme which included field experiments carried out on grassland and on arable land with silage maize. This document reports the results of a second field experiment on grassland which was conducted in 2021. These results have indicated that the biobased nitrogen fertilisers tested could serve as a replacement for mineral nitrogen fertiliser., De doelstelling van het project KunstmestVrije Achterhoek (KVA) is het verduurzamen van de bemestingspraktijk door de bemesting van grasland en bouwland zo veel mogelijk in te vullen met regionaal beschikbare nutriënten. Het project is onderdeel is van het zesde Nederlandse actieprogramma in het kader van de Nitraatrichtlijn. Een van de doelstellingen betreft het bepalen van de agronomische effectiviteit van stikstof van stikstofhoudende bemestingsproducten geproduceerd uit co-vergiste varkensmest. Een tweede doelstelling het bepalen van enig risico op milieubezwaarlijkheid gelet op stikstof uitspoeling. Deze doelstellingen zijn door WUR-Wageningen Environmental Research uitgewerkt in een monitoringsprogramma met veldproeven op grasland en op maisland. Dit rapport geeft de resultaten van een tweede veldproef op grasland die in 2021 werd uitgevoerd op het proefbedrijf De Marke. De agronomische effectiviteit van de biogebaseerde stikstof meststof was vergelijkbaar met die van kalkammonsalpeter

In the context of the Sixth Action Program of the Netherlands for the Nitrates Directive, the Pilot Biobased Fertilisers Achterhoek was implemented. Wageningen Environmental Research supported this pilot with a Monitoring Program that was carried out from 2018 until 2021. The subjects of the Monitoring Program were to investigate the risks associated with blending of bio-based fertilising products, to support demonstration fields in practice, and to carry out four, scientifically based field trials and reports on the research into these subjects. This report is the synthesis report of research results obtained from the Monitoring Program., In het kader van het zesde actieprogramma van Nederland voor de Nitraatrichtlijn werd de gebiedsgerichte Pilot Kunstmestvrije Achthoek uitgevoerd. Wageningen Environmental Research ondersteunde deze pilot met een monitoringsprogramma dat van 2018 tot en met 2021 werd uitgevoerd. Het monitoringsprogramma had als onderwerpen het onderzoeken van risico’s verbonden aan het blenden van bio-gebaseerde bemestingsproducten, ondersteuning van demonstratievelden in de praktijk en uitvoering van een viertal wetenschappelijk gebaseerde veldproeven en rapportages van het onderzoek van deze onderwerpen. Dit rapport is het syntheserapport van verkregen onderzoeksresultaten van het monitoringsprogramma.

Weidevogels bestuderen vanuit de ruimte Tijdens deze presentatie staat de inzet van remote sensing kaartbeelden voor het optimaliseren van agrarisch natuurbeheer centraal. Remote sensing is een verzamelterm voor kaartbeelden die worden gemaakt op basis van ‘foto’s’ vanuit de ruimte. Allereerst worden de resultaten gepresenteerd van een zeer omvangrijke weidevogelstudie. Wij hebben als onderzoekers vier jaar aan verspreidingsgegevens van weidevogels (verzameld door vrijwilligers) gekoppeld aan allerlei terreinkenmerken (openheid, bodemvocht) alsmede een aantal vernieuwende remote sensing beelden, die bijvoorbeeld inzicht geven in hoe productief een grasland is of hoe vaak deze wordt gemaaid. De resultaten zijn veelbelovend: we begrijpen de voorkeuren van weidevogels nog beter, we krijgen meer inzicht in de verschillen tussen soorten (grutto, kievit, scholekster, tureluur) en krijgen een beeld van de verschillen tussen de nest- en kuikenfase. Dit alles door het gebruik van remote sensing beelden die wij in de nabije toekomst beschikbaar willen stellen voor collectieven. Daarmee komt voor de agrarische collectieven een krachtig hulpmiddel beschikbaar voor het optimaliseren van het weidevogelbeheer in eigen gebied, vooral wanneer het raadplegen van de kaartbeelden wordt gecombineerd met een veldbezoek. Ten slotte wordt ook gekeken naar de overige leefgebieden: waarbij kan inzet van remote sensing beelden nog meer van pas komen? Denk aan de herkenning van krabbenscheer-vegetaties, de structuurrijkdom van houtwallen en nog veel meer. Spreker: Tim Visser.

Al sinds begin maart is Boven Loonwerk BV uit Finsterwolde bezig met het uitrijden van mest op zowel grasland als bouwland. Dankzij het drogere weer draaien de vier sleepslangcombinaties van het bedrijf bijna onafgebroken om maximaal drijfmest te kunnen aanwenden. Zeker door de hoge kunstmestprijzen is de animo groot, vertelt Reinie Boven.

Kruidenrijk grasland is een landschapstype met grasland met meer dan 15 tot wel 40 verschillende plantensoorten verspreid over het hele perceel. Extensief kruidenrijk grasland wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van bodemleven, insecten en weidevogels, heeft een open diverse structuur, is kleurrijk, en wordt jaarrond beheert met een rustperiode in het voorjaar. Deze extensieve graslanden worden minder bemest dan gangbare percelen met Engels raaigras. In het voorjaar en vaak in de zomer krijgen de diverse plantensoorten de gelegenheid om tot bloei te komen en zaden te vormen. Naast deze extensieve kruidenrijke graslanden kiezen boeren ook voor productief kruidenrijke grasland. Deze factsheet behandelt deze verschillende typen kruidenrijk grasland, de redenen om te kiezen voor kruidenrijk grasland en hoe het beheer ervan werkt.

Context: As elsewhere in Western Europe, large scale intensive agriculture dominates the landscape of the Netherlands. Grassland for dairy production occupies more than a quarter of its land surface. The high production intensity on conventionally farmed grassland leads to poor habitat quality, resulting in sharp declines in bird and insect numbers. Nature-inclusive agriculture (NIA) comprises innovations in farm management, technology and resource use that have the potential to address farmland biodiversity decline, but few Dutch farmers implement these. Objective: We aim to analyze the adoption of NIA practices in the Dutch dairy sector. Specifically, we study the influence of the dominant agri-food regime on the innovation system for NIA. Methods: Innovation Systems Analysis was performed to identify the various structural barriers which hinder adoption. Our study used a multi-method design in which data on NIA in the Dutch dairy sector was collected via a literature study, four workshops and a focus group discussion. RESULTS AND CONCLUSIONS: We identified five key blocking mechanisms that hinder adoption of nature-inclusive agriculture in the Dutch dairy sector: (1) insufficient economic incentives for farmers, (2) limited.

Vier op de tien boeren zijn bereid maatregelen te nemen voor het verduurzamen van hun grasland. Ecoregelingen die daarvoor een extra vergoeding opleveren zijn voor hen toepasbaar op het eigen bedrijf.

Weidevogelbeheer wordt in de toekomst een vorm van license to produce, denkt melkveehouder Gerwout Netjes. 'We moeten als boeren zorg dragen voor de natuur en naar de burger toe zichtbaar zijn en ons verhaal vertellen.'

De waarde van beweiding voor weidevogels wordt steeds meer ingezien. In project Vogels en Voorspoed Fryslân is er samen met 18 melkveehouders verdeeld over vier collectieven onderzoek gedaan naar beweiding en weidevogelbeheer om meer inzicht in te krijgen in hoe beweiding kan bijdragen aan het versterken van het weidevogelbeheer.

The aim of the project Biobased Fertilisers Achterhoek (in Dutch: Kunstmestvrije Achterhoek) is to make fertilisation practice more sustainable by means of the use of locally available nutrients from renewable sources. The project is, as a regional pilot, part of the sixth action program of the Netherlands serving the Nitrates Directive. One of the objectives is to identify the eligible product quality and product composition of fertilising products from animal manure and sludge which can be produced by means of best available techniques for manure and sludge processing. For this objective WUR-Wageningen Environmental Research (WUR-WENR) has developed a monitoring program. A research topic is testing of a new fertilising product from animal manure and other (most renewable) nitrogen sources in demonstration field experiments. The research started in 2018. This document reports the results of the third and last year 2020., De doelstelling van het project Kunstmestvrije Achterhoek (KVA) is het verduurzamen van de bemestingspraktijk door de bemesting van grasland en bouwland zo veel mogelijk in te vullen met regionaal beschikbare nutriënten. Het project is onderdeel, als gebiedsgerichte pilot, van het zesde Nederlandse actieprogramma1 in het kader van de Nitraatrichtlijn. Een van de doelstellingen van het project betreft het identificeren van gewenste productkwaliteit en productsamenstelling van bemestingsproducten van dierlijke mest en slib, beschikbaar komend door toepassing van best beschikbare technieken voor mest- en slibverwerking. Deze doelstelling is door WUR-Wageningen Environmental Research (WUR-WENR) uitgewerkt in een monitoringsprogramma. Een onderdeel daarvan is toetsing van een nieuw bemestingsproduct van dierlijke mest en andere (meest hernieuwbare) stikstofbronnen in demovelden. Dit rapport geeft een vervolg op het onderzoek met demovelden dat in 2018 startte. De resultaten van het derde en laatste jaar van onderzoek uit 2020 worden in dit rapport gepresenteerd.

De vijf genomineerden voor de titel Beste Graslandboer 2021 delen dezelfde grote passie voor gras, maar werken toch allemaal weer heel anders. Een mooie uitdaging voor jury en publiek om een winnaar aan te wijzen.

Presentatie tijdens een docentenbijeenkomst veehouderij op 10 november 2021 op de klei grond.

Ferry van der Lans heeft van het Hoogheemraadschap van Delfland opdracht gekregen voor het uitvoeren van een weidevogelinventarisatie en beheeradvies in de calamiteitenwaterberging in de Woudse polder te Midden-Delfland. In dit rapport worden de resultaten besproken.

Werken aan steeds schonere en soortenrijke sloten in het veenweidegebied : Hoe definieer je beekbegeleidende bossen? : Zuringprobleem in weidevogelgebied is tijdelijk en oplosbaar

Advies, kennis, hulp - Elk jaar sterven er dieren bij de maaiwerkzaamheden in het voorjaar. Wildsoorten zoals de haas, ree, fazant en patrijs zoeken naar hogere vegetatie om zichzelf en hun jongen te verschuilen. Graslandbroeders zoals de kievit die een geschikte nestplaats zoeken op grasland, komen vaak terecht in productieve graslanden of op weilanden die in het voorjaar gemaaid worden voor ruwvoer. Wanneer ze opgeschrikt worden door de maaiwerkzaamheden drukken ze zich instinctief tegen de grond. Ook wanneer ze proberen te vluchten voor de maaimachine slagen ze daar niet tijdig in. De moderne maaimachines zijn bovendien steeds sneller en breder, wat het risico op maaislachtoffers nog verhoogt. Wanneer je enkele technieken van wildvriendelijk maaien toepast, zal je aanzienlijk minder onnodig dierenleed veroorzaken.

Productief kruidenrijk grasland levert naast meer biodiversiteit ook meerwaarde op voor de bedrijfsvoering van een melkveebedrijf. Herinzaai met kruidenrijk grasland is niet altijd mogelijk of gewenst, met name niet op veenbodems. Doorzaaien blijkt echter in de praktijk moeilijk. Vanuit de projecten ‘Winst en weidevogels’ en ‘Proeftuin Trots op Krimpenerwaard: Weidebuffet met kruiden’ is er een proef aangelegd om de mogelijkheden van doorzaai te onderzoeken.

De gemeente Nijmegen is bezig met een actualisatie van haar groenbeleid. In 2000 en in 2007 waren door De Vlinderstichting al vlinderinventarisaties uitgevoerd en deze zijn in 2020 herhaald. In 24 groengebieden is gekeken welke vlinders er voorkomen. Dat ging om parken, groenstroken en wegbermen. Er werden veel vlinders waargenomen, waaronder veel typische soorten voor bloemrijk grasland.

In Nederland liggen tienduizenden hectares grasland die voor flora en fauna beheerd worden. In 2018 en 2019 hebben EIS Kenniscentrum Insecten en De Vlinderstichting in het project Weide Hommelrijk onderzocht wat de betekenis van deze graslanden is voor hommels. In dit artikel worden de resultaten belicht.

Er is groeiende interesse voor het inzaaien van kruiden in grasland. Maar hoe krijg je dat? Als het niet lukt, is dat zonde van het (dure) zaad. In deze factsheet vuistregels om de slagingskans te vergroten, op basis van de huidige kennis. Nieuwe ervaringen zijn altijd welkom. Samen voor meer kruidenhoudend gras!

Boeren kunnen zich nog niet rijk rekenen met de opbrengst uit groene diensten, maar de landbouw staat wel aan de vooravond van een tijd waarin die ‘ecosysteemdiensten’ onderdeel zullen uitmaken van het verdienmodel. Gras is meer dan voer.

Het kennissysteem voor Agrarisch Natuurbeheer, Beheer-op-Maat (BoM), is in 2019 op een aantal aspecten aangepast aan de wensen van de gebruikers (beheercollectieven). De kaartlagen die aan de basis staan van het kennissysteem – de openheid van het landschap, de bodemvochtigheid, de aanwezigheid van verstorende bronnen en de zwaarte van het gewas – zijn geactualiseerd en/of verfijnd. Daarnaast is de kentallenanalyse toegevoegd. De kentallenanalyse geeft voor een werkgebied naar keuze de belangrijkste kentallen omtrent de effectiviteit van het weidevogelbeheer weer. De kentallen worden daarbij gepresenteerd in de vorm van figuren, met als doel in één oogopslag inzicht te geven in de knelpunten en verbetermogelijkheden omtrent het weidevogelbeheer in een specifiek gebied. De gebruikersvriendelijkheid van het systeem is verbeterd door de gebruikersaccounts te koppelen aan gebiedsbegrenzingen zoals die worden toegepast in de boerenlandvogelmonitor van LandschappenNL. Ten slotte zijn belangrijke stappen gezet voor de uitbreiding van het kennissysteem naar de overige leefgebiedtypen: open akkers, droge dooradering en natte dooradering.