Search

Halina Taborska, była rektor Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w Londynie zdobyła wykształcenie polonistyczne i filozoficzne .Swoje zainteresowania, naukowe w rozważanym okresie skoncentrowała na estetyce angielskiej. Z zakresu tej problematyki napisała pracę doktorską pod kierunkiem prof. Władysława Tatarkiewicza. Publikowała artykuły, sprawozdania i recenzje na temat estetyki angielskiej i innych uczonych zachodnich na łamach takich czasopism, jak: British Journal of Aesthetics (organ The British Society of Aesthetics) , „Estetyka”, „Studia Estetyczne” i "Przegląd Humanistyczny”. W czasopiśmie angielskim zamieszczała publikacje związane z dorobkiem naukowym Władysława Tatarkiewicza, Romana Ingardena i innych przedstawicieli nauki polskiej. Rozwinięcie badań nad estetyką angielską i w ogóle zachodnią przybliżyło ten ważny nurt filozoficzny polskiemu środowisku naukowemu w okresie utrudnionego ze względów ideologicznych, do osiągnięć nauki po drugiej stronie żelaznej kurtyny. W przyszłości swoim zainteresowaniami naukowym zbliżyła się do pedagogiki kultury. The Lublin-Warsaw Period in Halina Taborska’s Scientific Development and Her Interest in English Aesthetics Halina Taborska, the former rector of the Polish University Abroad in London, studied Polish philology and philosophy, and focused her scientific interests on English aesthetics. She wrote her doctoral thesis on this subject under the supervision of Professor Władysław Tatarkiewicz. She published articles, reports, and reviews on English aesthetics and other Western scholars in such magazines as the “British Journal of Aesthetics” (an organ of the British Society of Aesthetics) , "Aesthetics", "Studia Estetyczne", and "Przegląd Humanistyczny". In English periodicals she published papers related to the scientific achievements of Władysław Tatarkiewicz, Roman Ingarden, and other representatives of Polish science. The development of research on English and Western aesthetics in general brought this important philosophical current closer to the Polish scientific community on the other side of the Iron Curtain in a period made difficult for ideological reasons. In the future, her scientific interests came closer to the pedagogy of culture.

Bu çalışmada, felsefe tarihine feminist bir bakış açısı ile yönelerek, kadın filozofların neden felsefe tarihinde yeterince yer almadığı, yazılan felsefe tarihi kitaplarında neden çok az sayıda ya da hiç kadın filozoflarla karşılaşmadığımız sorunu araştırılmaya çalışılacaktır. Böylece bu çalışma ile felsefe tarihi yazımına ve felsefe tarihine bakışa feminist bir bakış açısı kazandırarak, mevcut felsefe tarihinin dışarıda bıraktığı kadın filozofların varlığının hatırlanmasında bir katkı sunmak hedeflenmiştir. Çalışma kapsamında literatür çalışması yapılmış kadın kavramını retrospektif olarak, tarihsel dönemler çerçevesinde incelemiştir. Devamında kadının tarihsel süreç içerisinde karşılaştığı sorunların tanımlaması yapılmış ve geçmişten günümüze tarihi bölümlere ayırarak her dönemin, adından söz ettirmeyi başaran kadın filozofları incelenmiştir. Son bölümde ise feminizm detaylı olarak ele almıştır. In this study, considering the historical process of feminism, it is aimed to determine why women philosophers can not find enough place in history, the reasons and consequences of this scarcity. Within the scope of the study, a literature study was conducted and the concept of woman was analyzed retrospectively, by dividing it into parts in Ancient Greece, the Middle Ages and today. Afterwards, the problems faced by women in the historical process were defined and the women philosophers who managed to make a name for each period by dividing the history from the past to the present were examined. Afterwards, she dealt with the phenomenon of feminism in all its details. As a result of both the sources examined and the literature review, it was noted that in the history of philosophy, women were seen as a sexual object, a tool that serves at home, an exploited figure and a production tool, and that women who exhibited the opposite attitude and behavior were severely punished, however. Especially with the contribution of the feminism movements that started with the industrial revolution, women started to get the value they deserve to some extent, participated in business life, gained the right to vote and to be elected, and became entitled like men in inheritance law.

İlk dönem Yunan düşünürlerinden itibaren evren, insan ve toplum üzerine bütünlüklü bir tarzda düşünme çabalarına rastlanır. Platon da eserlerinde bu üç problem ağı üzerine son derece kapsamlı bir biçimde eğilir. Platoncu sistemde filozofun idealara referansla gerçekleştirdiği etkinlik, bir yönüyle evren, diğer yönüyle ise insanla ve toplumsal düzenle ilgilidir. Bu çerçevede, olanların (ta onta) meydana gelmesi, kendisi bir olan olmayan Demiurgos’un etkinliğine bağlanacak tarzda irdelenir. Ancak evrenin yapılandırılmasında karşımıza çıkan Demiurgos’un fiilleri ile bu fiilleri saf düşünme düzeyinde idrak edebilen filozof yöneticinin etkinliği arasında bir anlamda yakınlık vardır: her iki fail de belirli bir biçimlendirme ustasıdır. Nasıl ki ontolojik kurulumda Demiurgos ideaları temel/doğal malzemeye aksettirmek suretiyle evreni bir düzenlilik olarak şekillendirip, güzel bir iş ortaya çıkarmışsa, tıpkı bunun gibi filozofun işi de bu ontolojik zeminde bireysel mutluluğu olanaklı kılabilecek, herkesin hakkaniyet içinde bir yaşam sürebileceği politik bir örgütlenmeye dayalı bir site kurmaktır. Bu yazıda Platon’un varlık ve oluş konusundaki düşünceleri üzerine -arka planını oluşturan etik ve politik motivasyonuyla bütünlenerek- bir irdeleme yapılmaktadır. : From the very first ancient Greek thinkers on, it has always been a philosophically central activity to think on the universe, man and society comprehensively. These three problem nets were scrutinized also in Plato’s work exhaustively. Platonic system supposes the philosopher to philosophize by drawing on Ideas and this activity is on the one hand deals with the universe and with the man and social order on the other. In this regard, emergence of the existing things (ta onta) is examined in a way that links these to Demiurgos’ activity, who itself is not an existing thing. Nevertheless, there is a resemblance between Demiurgos’ deeds and the philosopher king’s duty, who is supposed to conceive the latter via reason: Both agents are masters of giving a form. Just as Demiurgos had projected Ideas upon the natural material and thus given the universe an order and done well, the philosopher king should, upon that ontological ground, form a city-state, where its settlers are able to live a just and happy life. In this essay, Plato’s thoughts on being and becoming are examined by including the ethical and political motivation behind these metaphysical conclusions.

Düşünme, yüklem, yani iş, eylem, oluştur. Düşünce ise, nesne, yani öznenin yaptığı iş, eylemden etkilenen öğedir. Kısaca düşünce, düşünme eylemlerinin sonunda ortaya çıkan, başkaları için de varlık bulan üründür. Sistematik ifadeyle, düşünme; kişinin kendi içerisinde bir faaliyet iken, düşünce ise düşünmenin başka bilinçlere ulaşmış halidir. Her eylem düşünmeyi gerektirir. Bu nedenle de insanın var olduğu andan itibaren düşünme olgusu oluşmuş ve felsefeye temel prensip olmuştur. Çünkü düşünme olmadan hareket etmek, eylemleri gerçekleştirmek oldukça zordur. Bu nedenle de felsefi süreç içinde düşünme olgusunun nasıl ele alındığını, düşünceden farkını ve filozofların düşünme hakkındaki söylemleri çalışma açısından önem arz etmektedir. Bundan kaynaklı olarak ilk örneklerine giderek düşünme sürecinin filozoflar tarafından algılanışına bakılmış, ardına düşünme üzerine temel olarak değinen filozoflar (Sokrates, Platon, Aristoteles, Descartes, Kant, Hegel, Heidegger gibi) açından bu olgu ele alınmıştır. Düşünme yüzyıllar içinde ana madde sorgulamasından başlayarak, spesifik olarak ele alınan ve Varlık’ın açıklanmasına kadar giden bir süreç olarak değerlendirilmiştir. Buradan çıkan sonuç ise, düşünmenin yıllar içinde değiştiği, sadece bilişsel bir süreç olarak ele alınmadığı, içsel bir konuşma yanında mantıksal ve varlıksal olarak ele alındığı görülmüştür. Thinking, predicate, ie work, action, create. Thought is the object, that is, the work that the subject does. In short, thought is the product that emerged at the end of the actions of thinking and found for others. Systematic expression, thinking; while the person is an activity in itself, thought is the state of thinking reached another consciousness. Every action requires thinking. For this reason, the phenomenon of thinking has emerged from the point where people existed, and philosophy has been the basic principle. Because it is quite difficult to act without thinking and to perform actions. For this reason, the philosophical process of thinking in the process of thinking, the difference from thinking and philosophers thinking about the discourse is important for the study. As a result, the first examples of the process of thinking by discussed. Thinking has been considered as a process that has been specifically addressed until the disclosure of Being, starting from the questioning of matter during centuries. The result is that the thinking has changed over the years, it is not only considered as a cognitive process, but it is also discussed as an internal conversation along with logical and existential.

Profesor Kazimierz Twardowski był wybitnym filozofem i psychologiem, którego myśli naukowe do dziś mają ogromny wpływ na tworzenie aktualnych programów edukacyjnych. Swoją działalność naukową, głównie jako wykładowca akademicki, opierał na autentycznej postawie patriotycznej wobec Polski dążąc do całkowitej autonomii kształcenia na Uniwersytecie Lwowskim. Zawód wykładowcy akademickiego traktował nie tylko jako obowiązek, ale także dostrzegał w tej działalności konieczność podejmowania różnych czynności związanych z realizacją zadań na rzecz jednostek, rodzin, szerzej grup społecznych. Dla współczesnych pokoleń stanowi intelektualny autorytet i moralny wzór do naśladowania., Professor Kazimierz Twardowski was an outstanding philosopher and psychologist, whose scientific ideas have great influence on creating current educational programs till today. He based his scientific activity, mainly as university lecturer, on an authentic patriotic grounds, striving for autonomy of teaching at Lvov University. He treated his profession of academic lecturer not only as a duty but he also stressed the need of taking up different activities related to individuals, families and wider social groups. For contemporary generations he is an intellectual authority and a role model.

Yüksek Lisans Tezi, Antik dönemden bu yana devlet adamlarının sahip olması gereken nitelikler üzerine tartışmalarda devlet adamının aynı zamanda filozof olması gerektiği şeklinde değerlendirmeler yapılmıştır. Bu çalışmada da Selçuklu ve Osmanlı devri devlet adamlarının siyaset filozofu olarak portresini ortaya çıkarmaya gayret ettik. Bunu yaparken de her iki dönemin de ihtiyaçları doğrultusunda siyasetname türünde eserler veren aynı zamanda devlet adamı rolü üstlenen iki isim üzerinden çalışmaya yön verdik. Tarih envanterine kimi yalnızca devlet başkanı veya devlet adamı, kimi yalnızca filozof ya da düşünür olarak kayıtlı isimlerin aynı anda her iki sıfatı haiz olabileceklerini Selçuklu ve Osmanlı devri (Nizâmülmülk ve Lutfi Paşa örnekleri) üzerinden göstermeye gayret ettik. Zikrettiğimiz örnek isimlerin devlet adamı ve siyaset filozofu olarak çift kimlikli profillerini ortaya çıkarmaya çalıştık., Since the antiquity, statesmen should have the qualifications and debates that statesmen should have at the same time be philosophers. Here we tried to reveal the portrait of the Seljuk and Ottoman statesmen as political philosophers. In doing so, he was examined in two periods. Some of the history inventory, the president or statesman, some method philosopher who or whatever thinker currently has both titles on the Seljuk and Ottoman era (Nizâmülmülk and Lutfi Pasha varieties) were tried to be explained. As a statesman and political philosopher, we tried to reveal the double-identity profiles of the mentioned individuals.

Medieval philosophy in the Arabic world has sought to harmonize the Greek philosophic tradition with the Islamic religion. Many rulers, scholars and theologians were against this intellectual approach and defend the Islam from the philosophers. The position of philosophy and its followers in the Arabic realm was therefore uneasy. Many scholars had to hide their opinions between the lines and avoid to doing philosophy publicly. Alongside the unfriendly environment, the position of philosophy in the Arabic society was also determined by common notion of scholars, that the revealing of the philosophical thoughts can be harmful for uneducated citizen, as well as influenced by mysticism. The aim of this thesis is to summarize the main philosophical approaches responding to the problematic position of philosophy in the Arabic world. Crucial will be the philosophy of solitary by Ibn Bajja, where the author seeks to bond tight the philosopher's life with the city and thus present a new role of philosopher in the Arabic society. Keywords Ibn Bajja, Rule of the Solitary, Al-Farabi, Political Regime, Aristotle, Nicomachean Ethics, Plato, The Republic, political philosophy, mysticism, ethics, philosopher, virtue, city, weeds, knowledge, governance, happiness

The text of this work is primarily based on the works of Wolfgang Brezinka, focusing on the philosophy of education and on many sociological works by Zygmunt Bauman, which are cited for better orientation in the philosophical-educational context of the chapter focusing on the philosophy of education used in the antiquity The aim was to present the reader with at least a brief awareness of the individual aspects of the philosophy of education as presented by Brezinka and to supplement it with the possible aspects that can be taken from Bauman, who primarily focuses on exploring the socio-cultural phenomena of the modern society. Gradually, the essential characteristics, features, and characteristics that accompanied the upbringing in antiquity are presented, just as the educational aims and beliefs in relation to the upbringing that is presented by Brezinka. Furthermore, there are discussed and examined the pitfalls of modernism and postmodernism in relation to personality, culture, society and philosophical-educational possibilities as pointed out by Bauman. The amount of works on the philosophy of education is insufficient and even here, of course, it has not been possible to cover all the philosophical aspects of education which are available to the authors dealing with the philosophy of education, yet...

Tarihte devlet kavramı toprak parçası üzerinde egemenliği ifade etmiştir. Tarihler boyunca insanların sahip oldukları bencil duygular toplumları güç savaşına itmiş, ihtiyaç duyulan gücü ve toprak parçasını elinde bulundurmak isteyen toplumlar devleti kurmuştur. Devlet, belli bir toprak parçasında egemenlik sağlamış toplumların üstün güç olmak için insan, ülke ve egemenlik unsurlarının birleşmesinden oluşmuştur. Hukuk kurallarının belirlenmesiyle de kurulmuş olan devlet kendine kimlik kazanmıştır. Devletler tüzel kişilik kazanmaları ile hiçbir devletin müdahalesine uğramadan kendi belirlemiş olduğu kurallar ile sürekliliklerini sağlamıştır. Modern devlete can veren egemenlik anlayışının temelleri ise ortaçağ ve yeniçağın başlarında atılmış ve egemenliğin oluşmasına neden olan birçok tarihsel olayı içine almıştır. Toplumlar devlet kavramı etrafında oluşan zıt teoriler ve değişik ideolojileri tasvir eden filozoflar sayesinde devlet kavramı gerçekleştirmek istedikleri amaca ulaşmak için bir araç olarak değerlendirmiştir. Farklı siyasal felsefe akımlarına sahip olan filozoflar savundukları görüşler bakımından zıtlıkların oluşmasını sağlamıştır. Bu sebeple devletlerin siyasi, ekonomik ve hukuk sistemlerinde farklılıklar ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak devletler, devletsiz toplumlardan kent devletlerine, imparatorluklardan modern devlet anlayışına, gelişen siyasal iktidarlara ve devletlerin ulusal üstünlüğüne doğru iktidar yapılanmaları açısından tarihsel değişim ve gelişimlere sahip olmuştur. Devletlerin egemenlik açısından gelişimi ele alındığında da siyasi iktidarın sahip oldukları meşrutiyet ideolojisinden teokratik meşruluğa ve ondanda demokratik meşruluğa yönelen bir değişimlere sahip olmuştur. Bu da devletlerin eski varlıklarını tüm değişimlere uyum sağlayarak varlıklarını devam ettirdiğini göstermiştir. Böylece devlet gücü oluşmuş ve sınırlı egemenlik anlayışı uygulanmasıyla toplumların hakları devlet içinde korunmuş devletler üstün konumları sayesinde varlıklarında güçlü hale getirilmiştir., The consept of State expresses the sovereignty on piece of land in the past. Self- centeredness of people causes power struggle throughout history and the societies wishing to have the power and the piece of land establish a state. The State consists of human, country and sovereignty of people who to be a superior power on a certain piece of land. The State has gained an identity by determining the rules of law. Thanks to the legal entity, the States have maintained their continuity by their own rules without any state invervention. The basis of the concept of sovereignty that ensouls the modern state was founnded at the beginning of the middle age and the new age and covered many historical events that led to the formation of sovereignty. The societies have evaluated the consept of State as a means to achieve their wishings thanks to the philosophers describing the contradictory theories and the dfferent ideologies related to this concept. The philosophers who have different Political philosophical movements create opposing views about the State. Therefore, there are differences in the Political, economic and legal systems of the States. Consequently, the States have historical developments with regard to the power structures towards the Political power and the national state supremacy from the societies to the city states, from the emprires to the sense of modern state. When the development of State in terms of sovereignty is taken into consideration, it is seen that the consitutional monarchy of Political Powers changes from theocratical to democratic legitimacy. This situation indicates that the states continue thir existences by adapting to the new developments. Thus, the state has power and the application of the concept of limited sovereignty cause to protect the right of societies within the state and the states have gained strength by their superior positions.

Mate Meršić Miloradić, svećenik, filozof i poeta, u gradišćanskohrvatskoj je kulturnoj povijesti ponajprije poznat i priznat kao pjesnik. Teme pronalazi u narodnom životu i običajima gradišćanskih Hrvata, ali njegovo se pjesništvo u jednom dijelu temelji i na intertekstualnom filozofskom diskursu te na idejama koje je sam razvijao kako bi i kao znanstvenik i kao pjesnik upućivao na aktualnu osobnu i društvenu problematiku. Ono što ostaje nerazjašnjeno zasad: je li Miloradić veći znanstvenik ili pjesnik?!, Mate Meršić Miloradic, a priest, the philosopher and the poet, is very important in cultural history of the Burgenland. He searches for inspiration in the folk life and customs of the Burgenland Croatians. His poetry is, in one part, based on intertextual philosophical discourse and, in the other part, he himself developed style of the poetry which is referring on the current personal and social issues. We can say, with complete certainty, that Miloradic is the poet with the greatest opus in chakavian language at the beginning of the twentieth century. Thus, according to these criteria, he is also because in his poetry he is “better” as the scientist than the poet. On the other hand, his poetry was able to homogenize Croats of Burgenland by almost Illyrian enthusiasm and makes them proud of Miloradić’s work. He also strongly contributed to the extensive opus of the Croatian Chakavian poetry. Among the people he was very popular because of his poetry, and in Croatian culture he was respected because he appeared as a peculiar poetical personality.

Filozoflarin yeme-icme aliskanliklarinin ele alindigi bu calismanin amaci antikcagin mental dunyasini sekillendiren dusunurlerin toplumun beslenme aliskanliklari uzerindeki etkilerini incelemektir. Calismamizin cografi siniri Klasik Donem Uygarliklari olarak adlandirilan Eski Yunan ve Roma uygarliklarinin erisim alanlariyla sinirlandirilmistir. Konuyla ilgili bilgiler filozoflarin yapitlarinda ve onlardan bir kisminin yasam oykulerini kaleme alan Diogenes Laertios’un Unlu Filozoflarin Yasam Oykuleri ve Ogretileri baslikli kitabinda bulunmaktadir. Sokrates’ten Platon’a, Aristoteles’ten Seneca’ya kadar bircok dusunur birbirine benzer yeme icme aliskanliklari gostermektedir. Onlar en genis anlamiyla basit bir yeme duzeni, luksten kacinma, bedensel hazlari baskilama, hayatta kalmaya yetecek kadar yeme gibi tavsiyelerde bulunmuslardi. Ancak cagdaslari ve ardillari onlarin luksten ve zevkten uzak beslenme tarzini benimsememis, filozoflarin basit ve kolay ulasilabilir yiyecekleri yerine zengin sofralarini tercih etmistir. Bu durumu Archestratos ve Apicius’un dogrudan yemek ve damak tadiyla iliskili yayinlardan okuyor ve klasik donem vazo resimlerinden gorebiliyoruz. Ayrica donemin ithalat emtiasi da klasik donem Atinalilarinin luks yiyeceklere olan ilgisini ortaya koymaktadir. Ismi gecen kaynaklarda bol etli, soslu yiyecekler, horoz ibigi, tavus kusu gibi sira disi besinler ve calgili eglenceli yemekler anlatilmaktadir. Antikcagin sosyo-kulturel olgularindan biri olan solenlerin nasil olup da sira disi yeme-icme aliskanliklarinin sergilendigi bir yer oldugunu anlayabilmek icin oncelikle arkeolojik bulgulari ve gorsel malzemeyi incelemeli, adi gecen yazarlarin eserlerindeki temalari gormeli, ardindan ticaret ve cografi genisleme olgularini derinlemesine gozden gecirmeliyiz. Anahtar Sozcukler: Filozof, Seneca, Sokrates, Arkhestratos, Apicius, Yemek, Dusunce, Lezzet. EATING HABITS OF PHILOSOPHERS IN ANCIENT GREECE AND ROME Abstract : This paper concerning philosophers’ eating and drinking habits aims to analyze the relationship between thinkers and food. This subject is chosen to analyze how an inescapable fact, nutrition, was perceived by philosophers, what is the relationship between their world of thought and their eating habits, and how their followers were affected by their eating habit. Geographically speaking, this study is condensed into Classical Period Civilizations, namely, Ancient Greek and Rome. Information about the subject refers to The Lives and Opinions of Eminent Philosophers by Diogenes Laertios. From Socrates to Plato, Aristotle to Seneca, most of thinkers have similar nutrition habits. They were aware of luxury and pleasure, and of eating to live, not living to eat. It is understood that their followers had chosen rich meals instead of thinkers’ basic offers. We can understand this from the books of Archestratos and Apicius, and it is also seen in Classical Greek vases. The Athenian luxury food imports also prove this idea. In order to understand how such a socio-cultural organization as banquets turned into luxury consumption meetings, we have to analyze commerce and geographical expansions and check these writers’ books. Keywords: Philosopher, Seneca, Socrates, Archestratos, Apicius, Food, Thought, Taste.

Nekrolog hrvatskog isusovca i filozofa Ivana Macana (1939-2015)

Iza nas leži duga povijest, ispunjena velikim filozofima, umjetnicima, znanstvenicima i ljudima koji su svojom plemenitošću i velikodušnošću služili kao primjer ne samo svojim suvremenicima, nego su bili životno nadahnuće kroz sva stoljeća, sve do današnjih dana. Svaki veći od prethodnika, a niti jedan manji od svojeg nasljednika – redoslijed je koji daje temelj i smisao povijesnom kontinuitetu. Jedan od tih ljudi što sniva pokraj bogova je i Marko Aurelije, čovjek čije su misli, ideje i odluke utjecale i još uvijek utječu na čitavo čovječanstvo. Jedan je od rijetkih koji nam je svoje velike ideje potkrijepio i velikim načinom života, jer, ma koliko teško ponekad zna biti pronaći pravi put, još je teže njime koračati. Aurelije je uspio. Analizirajući sekundarnu literaturu, kao i osobno Aurelijevo djelo Meditacije, pokušat ću sabrati dio onoga sto će nam dodatno približiti ovog velikana.

Franjo Šanc, život i djelo

Ivan Macan, život i djelovanje

U ovom diplomskom radu promatramo osobu Ruđera Boškovića, sigurno, jednog od najvećih hrvatskih znanstvenika koji je u mnogim područjima znanosti dao velik doprinos. Najvažnije su njegove znanstvene ideje o strukturi tvari, koje su ostavile dubok trag u razvitku znanosti i po kojima je Bošković najpoznatiji. Međutim, Bošković je gotovo u svim područjima znanosti dao vrijedne doprinose i svojim gledištima znatno unaprijedio ta područja. Kritički stav prema znanstvenim pogledima njegova doba naveo gaje na toliko novih ideja da vrlo često u njima prepoznajemo tvorca novih pravaca istraživanja i novih vidika. Takve ideje, uz one o strukturi tvari, nalazimo i u njegovim radovima iz praktične i teorijske astronomije, iz optike, geodezije, matematike, tehnike, pa i iz arheologije, ali i mnogih drugih područja. Velik napredak u upoznavanju Boškovićeva rada postignut je u posljednje vrijeme, ne samo pojedinačnim, vrlo vrijednim istraživanjima, nego i organizacijom znanstvenih skupova prigodom pojedinih njegovih obljetnica. Boškovićevo životno djelo Teorija prirodne filozofije (1758.) daje njegov pogled na strukturu tvari i odnose u prirodi, i to, kako sam ističe, svedeno na jedan jedini zakon silâ koji postoji u prirodi.