Search

In the period before the VIIIth century AH, when the Hanafī madhhab's method of writing on both theology and the methodology of fiqh stabilized, in Bukhara and Samarkand, different sectarian schools of thought are witnessed. In particular, Bukhara Hanafism, which had a say in jurisprudence and the methodology of jurisprudence, developed an oppositional attitude to al-Māturīdi's views in theology as well as in the methodology of jurisprudence. Some obvious examples of this tendency, which we see in Bukhara's mashayikh in general, belong to Fakhr al-Islâm al-Pazdawī and Shams al-eimme al-Sarahsī, two important jurists who shaped the method of fiqh. In their discussions on the usul al-fiqh, they expressed opposing views to Imām al-Māturīdī (d. 333/944) on some basic principles such as husun-kubuh and takwīn. Thus, in this period when the theological system of Māturīdism was not yet fully institutionalised, they sometimes shifted to a point of reconciliation with the Ash'arites. Although it is not possible to say that they adopted Ash'arism in its entirety, it is undeniable that they distanced themselves from Māturīdīism. It is known that after a short period of time, the Māturīdī jurists criticized the jurists within the sect who leaned towards the Ahl al-Hadīth/Ash'ārī line. When the available data are evaluated, it is possible to say that the two aforementioned usūlists had a theology-usūl thought that was suitable to be the subject of these criticisms. Although there is a possibility that this claim can be confirmed with more detailed research, it is thought that this view can be proved in the current evaluation. This is because the issues that the Bukharan jurists opposed to Māturīdism are the issues at the center of kalām. In terms of our subject, the question of why Bukharan jurists were sometimes indifferent and sometimes opposed to Māturīdīism is of vital importance. The above evaluation of the historical process points to one aspect of the issue. However, in our opinion, the most important part of the answer to our question lies in the scholarly mentality of the Bukharans. The Māturīdī-Samarqand tradition clearly portrayed the usul al-fiqh as a branch of theology and developed its views accordingly. Quite early on, perhaps as early as the beginning of the fourth century AH, Imām al-Māturīdī (d. 333/944) adopted a method of writing uṣūl not only as an individual endeavor but also on behalf of the Samarqand mashāyīl that took into account the data of kalām as well as fiqh. This method of writing usul al-usūl centered on kalām has been attempted to be revived since the end of the Vth century AH. Although the Bukharan jurists were probably familiar with al-Māturīdī's works and views in their century, they did not refer to him by name in their usul works and followed a very different profession in terms of the method of writing usul. These scholars, who tried to explain their usul al-usūl opinions in relation to furu fiqh rather than their theological background, found it more appropriate to mention theological issues only in case of necessity and to the extent of need. This becomes more understandable when we take into account the reports about the distant attitude of the Bukhara mashayyah towards theology during this period. Thus, the Bukharans, who apparently did not fully embrace the Māturīdī system of kalām, were able to display oppositional and sometimes reactive approaches to Māturīdīism on some matters of usul. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Nass, metodolojik olduğu kadar ideolojik bir kavramdır. Bu nedenle kelimenin teknik kullanımlarını aktarmak nassın doğasını ortaya koymaya yetmez. Bu çalışma, üçayaklı bir yapıya sahiptir. Birinci ayakta, “naṣṣ tanımları” analiz edilmektedir. Bu analizde temel çerçeve, fıkıh usulü verileridir. Bu veriler, nassın teknik kullanımının zaman içinde çeşitlendiğini göstermektedir. Başlangıçta sözlük anlamına yakın olarak “açık ifadeler” için kullanılan naṣṣ, zamanla, “kesinlik derecesinde açık olması nedeniyle farklı yorumlara kapalı olan ifadeler” için kullanılmıştır. Bu anlam değişikliği, naṣṣa dilsel bir delalet durumu olmanın ötesinde, normatif bir karakter kazandırmıştır. Kavramın, “ayetler ve hadisler”i ifade etmesi ise muhtemelen hicri beşinci asırdan sonradır. İki farklı delil türünün tek kategoride birleştirilmesi, metodolojik açıdan kritik sonuçlar doğuran oldukça önemli bir gelişmedir. Çalışmanın ikinci ayağı, fıkıh usulü zemininde inşa edilen bir ideoloji olarak “naṣṣ tasavvuru”na odaklanmaktadır. “Naṣṣ tasavvuru”nun somutlaştırabilmesi için öncelikle, metin ile naṣṣın yaygın kullanımın aksine, aynı şeyler olmadığının vurgulanması gerekir. Bir metin, teolojik argümanların bir kitap şeklinde derlenmesi olarak görüldüğünde naṣṣ haline gelir. Bu, “nüzul bağlamlarına parça parça inen ilahî hitaplar” paradigmasının “okuma bağlamları için parça parça iktibas edilen teolojik deliller içeren kitap” paradigmasına dönüşmesi demektir. Dolayısıyla, nasslaşmanın en temel özelliği, metnin hitap karakterinden uzaklaşmasıdır. Modern ilahiyat literatüründe, Kur’an’ın, hitap olarak nitelendirilmesi yaygın olmakla birlikte hayli yenidir. Dördüncü asırla birlikte, hitap mükellefiyeti ifade eden fıkhî bir kavram olarak ele alınmıştır. Buna göre muhatap da mükellef anlamına gelmektedir. “Sonuçlar” kısmı, makalenin üçüncü ayağını oluşturmaktadır. Bu bölüm, önceki iki bölümden elde edilen sonuçların tespit formunda maddeler halinde ortaya konmasından ibarettir.

A fundamental tenet of Islamic norm politics and knowledge theory is the distinction between al-ʾuṣūl and al-furūʿ. Scholars of Islamic legal theory have traditionally evaluated this distinction in terms of its benefits and risks. Its contribution to the "disciplined disagreement" theory--which methodological thought has always sought to develop--is its main benefit. On the other hand, it causes hierarchical divisions regarding religious laws, such as "divine and human," "essential and non-essential," and "those that are vital in the degree of certainty and those that are open to possibility." For this reason, some ʾAhl al-Ḥadith scholars, most notably Ibn Taymiyya, considered this distinction to be a "bid'a" that was first developed in Mu'tazilite circles and subsequently introduced into ʾuṣūl al-fiqh along with serious ramifications by certain Ash'arite theoreticians. According to him, the basis of such conceptual divisions' legitimacy has to be the traditions of the original generations. However, the majority of scholars have remained faithful to the metaphor of "the tree of Islamic knowledge," which was most likely used by Shafiʿī first, with many branches [al-furūʿ] that show flexibility as they grow and firmly grounded roots [al-ʾuṣūl]. According to Shāfi'ī, the task of a jurist is to derive those "meanings" that extend from the roots to the branches. Thus, the ruling [ḥukm], or the fruit, would be harvested from the branches and offered to the good of society. Once used in a highly symbolic sense, the distinction between al-ʾuṣūl and al-furūʿ proved to be highly functional and evolved over time to become a fundamental framework for all Islamic sciences. This paper deals with the historical evolution of the distinction by emphasizing its origins, limits, purposes, and standards as well as the criticisms it has encountered, using methods such as literature review, comparison, and process analysis. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Mevzu is the property of Ali Sever and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

The Hanafi school's status against the Mu'tazilites has been the subject of evaluations and sometimes criticisms within the framework of the perspectives of different schools since the early period. It has been claimed that this sect, which is known to have opposed Abū Hanīfa and his disciples in matters of theology, influenced some jurists in Iraq. It is difficult to claim that a concrete Mu'tazilite influence on the group of faqih (jurists) who emerged as Iraqi Hanafies until the fourth century. However, the process that started with two important jurists such as al-Karkhī and al-Jaṣṣās, it is seen that Iraqi Hanafism adopted the ideas of the Muʿtazilites and did not hesitate to reflect this in their works of jurisprudence. When examined the first discussions of usul al-fiqh, it is possible to see the influence of the Muʿtazilite understanding of theology. Although the Muʿtazilites did not engage in jurisprudence, they took an interest in the usul al-fiqh, which formed the basis of their theological conception, using it as a defense method in abstract thought. As a result, some of the arguments put forward by were answered by other theological schools, within time this formed a broad usul al-fiqh literature. In this process, the power they gained both politically and intellectually resulted in their influence on the usul thought of other sects. The Iraqi Hanafī jurists in the same region were deeply influenced by their theological thoughts and the usūl debates that developed as a continuation of their theological principles from the IVth century onwards. Jaṣṣās is a senior name that has been influenced by the Muʿtazilite, fortune that most of his works have reached us today. Al-Jaṣṣās, who does not hesitate to refer to iʿtazilite (dissociation) principles in his own statements, is a serious Muʿtazilite follower not only in theology but also in the usul al-fiqh. The Muʿtazilite influence on his ideas or proposals can be clearly observed not only because he follows the same views but also because he continues almost the same style by referring to the theological principles of the Muʿtazilites. Besides, the fundamental views of usul al-fiqh, it can be said that al-Jaṣṣās was influenced by the Muʿtazilites framework in many views of usul al-fiqh which he then developed upon. This can be acknowledged by the aforementioned basic issues which are the main topics that influence many details of usul al-fiqh opinions in their sub-divisions. However, this study only takes into account the basic method (al-usūl) views, which are also influential on other usul principles. Another indication that supports our claim is the reactions in the Transoxiana region to the Iraqi-Mu'tazilite views of usul, which al-Jaṣṣās adopted in the Vth century AH. The scholars of usul who followed the usul thought of both Samarkand and Bukhara's tradition made some dispositions regarding his preferences without naming names. In the meantime, they drew attention to the proximity of these views to iʿtizālī thought and criticized the aforementioned usul method. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Muhammad b. Jarīr al-Tabarī (d. 310/923) was a scholar who lived in Baghdad during the Abbasid period in the third and fourth centuries, when Islamic sciences were systematised and a considerable literature was penned. He is famous for being a well-rounded scholar and author who was distinguished as a mufassir, faqih, and historian, as well as being proficient in qira'ah, hadith, Arabic language and grammar, poetry, ethics, and medicine. In the fourth century, when the geography of Islam stretched from Andalusia to Khorasan, and many scholars such as the mutakallim Ash'arī (d. 324/935), the linguist Zajjāj (d. 311/923), the faqih Tahāwī (d. 321/933) and al-Karhī (d. 340/952), the muhaddith al-Nasaī (d. 303/915), the historian al-Masūdī (d. 345/956), the mufassir Ibn Abī Hātim (d. 327/938), al-Māturīdī (d. 333/944) and al-Jassās (d. 370/981 who influenced and shaped Islamic thought, were produced, he is one of the names that left a similar impact. Traveling to many Islamic lands and going on scholarly journeys, al-Tabari finally settled in Baghdad, where he would reside until his death, and wrote his famous tafsir Jāmi' al-bayān. In addition to his extraordinary tafsīr, which is considered by some scholars to have not yet been surpassed, his extant Tārīhu al-umam wa'l-mulūk, al-Tabsīr, Sarīhu alsunna, Zayl al-muzayyal, some of which have reached today, al-Tahzīb al-āsār, and Ikhtilaf al-fuqaha, there are other works that have not been extant or have not yet been unearthed, such as Latīf al-qawl, Basīt al-qawl, Ādāb al-kazā, al-Hafīf, al-Rad and Adab al-nufūs, as well as other works mentioned in the sources. This article discusses his work Latīf al-qawl fī ahkāmi sharā i al-Islām, which covers the topics of the usul al-fiqh and some furu al-fıqh and which we do not have, and makes some remarks about its content. In Ikhtilāf alfuqaha, al-Tabarī discussed the Ijtihāds of jurists such as Abu Hanīfa (d. 150/767), Imam Shāfi'ī (d. 204/820), and Imam Mālik (d. 179/795) and the differences of opinion between them, and then wrote Latīf al-qawl, which consists of eighty-three chapters and is said to be around two thousand five hundred pages, and he summarized it in his work al-Hafīf. Latīf al-qawl is a very valuable work in which he explains his opinions on fiqh in a comprehensive manner and which is accepted as a basis by his followers. In this book, al-Tabari explained and elaborated on his fatwas as the founder of the sect and his own preferences in usul al-fiqh. "I have two books from which no faqih can be without: al-Ihtilaf and al-Latīf." He said so, emphasizing the importance he attached to these two works. Considering the fact that his tafsir of around three thousand manuscript leafs is now published in twenty-odd volumes, it is understood that Latīf of two thousand five hundred leafs, which has not reached to the present day, is also a work of twenty volumes. This article aims to contribute to the understanding of al-Tabarī's identity as a faqīh by presenting the work to the scholars and to trace how his knowledge in the field of fiqh is affected by his tafsīr. Latīf al-qawl is mentioned in almost all of the sources that offer information about his biography and works, but there is limited information about its features and content. In this context, the most detailed information about the features of the work can be found in Hamawī's (d. 626/1229) Mu'jam al-udabā. Information on the issues it covers can be seen in alTabari's references to Latīf al-kawl in al-Jāmi' al-bayān. It was found that he referred to this work in more than twenty places, as he said, "Since we have explained this issue in Latīf al-kawl, we do not need to repeat it here." The author's references in his other works were also examined and then the information given by different authors about the content of Latīf al-qawl was compiled and evaluated. In this study, a special heading was opened for the topics of nāsih, mensūh; 'āmm, ḥāss; ijmā; qiyās; the obligation of statements of command and knowledge; and the related examples and tafsīr of the verses were examined, thus examining how al-Tabarī put into practice the method he followed and adopted in the usul al-fiqh and the method he adopted in the tafsīr of the ahkām verses. Since there is no research on Latīf al-qawl, it is hoped that the present work will contribute to the literature. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

After the formation of the madhhabs in Islamic Law, many works in which the madhhab’s principles (al-uṣūl/Islamic legal theory and al-furū‘/ Islamic legal jurisprudence) were written. Following this process, a new writing style known a “Takhrīc al-furū' alā al-uṣūl” literature emerged. In this writing style, the content of the concepts of principles (al-uṣūl) and branches (al-furū‘), their relationship, the source of the principles accepted as uṣūl and their effect on secondary issues, the essence of the disagreements and their reflections on the issues are examined. AlTilimsānī (d. 771/1370) was an important Mālikī scholar who lived in the Maghreb region. His work Miftāḥ al-wusūl ilā bināʾ al-furū' 'alā al-uṣūl is an original work written in the style of “Takhrīc al- furū' ‘alā al-uṣūl”. Unlike other works written in this style, Tilimsānī classified and examined the issues causing khilāfa (disagreement) according to the topics of uṣūl and conducted an impartial comparison between the sects. He did not include the views of scholars of uṣūl al-fiqh but focused on the perspectives of the sects and avoided theological debates. Additionally, through this work, he aimed to bring about a change in Mālikī jurisprudence, which had been centered on the al-furu', by emphasizing the importance of uṣūl. This article will analyze the style of Miftāḥ al-wusūl ilā bināʾ ‘al-furū' 'alā al-uṣūl, which is the only work of its kind in the Mālikī madhhab, and the subjects it addresses, based on the titles of the book itself. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

It is known that fiqh thought arose and developed within the framework of the dialectic between ahl al-ra'y and ahl al-ḥadīth. In the literature of Islamic law, the opinion is widespread that Imām al-Shāfi'ī belongs to the school of ahl al-ḥadīth in this separation. This article first discussed the prerequisites that were adopted as the common basis for the four Islamic schools of law. Subsequently, reference was made to the differences of opinion, which mostly arose in the questionable area, and to what the difference lies between Imām al-Shāfi'ī's legal thought and the founders of the other schools of law. Finally, it was particularly highlighted what kind of Ra'y ability the Imām al-Shāfi'ī had. The first result of this article was that the sincere meaning of the revealed texts of Islam is only possible through the talent of fuqahā, which Imām al-Shāfi'ī wanted to realize with his Bayān theory. The Bayān theory of Imām al-Shāfi'ī enables a general view of the revealed texts and also the solution of the conflict problem among the mentioned texts. Furthermore, the Khabar (message) theory, which was discussed in detail in his work al-Risāla, is evidence of his rational legal mentality. In the context of this theory, it is also striking that Imām al-Shāfi'ī, when applying the individual traditions, is not content with the fact that these traditions were transmitted uninterrupted, but rather he only applies them under certain conditions. In the context of our topic, it is also striking that Imām al-Shāfi'ī takes the legal norms from the framework of legal principles, just like the ḥanafī scholars. An attempt made by the first to determine a rational content of consensus (ijmā') also belongs to Imām al-Shāfi'ī. Finally, the opinion that the religious-legal norms are based on certain reasons that make their existence possible was also discussed in his work al-Risāla. This opinion is particularly important because it incorporates the idea of causality and regularity in the field of law. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

The ethical nature of law is one of the most important topics in legal philosophy and is actually closely related to the following question: Which dimension of law is the most important: Justice, order or society? Regardless of the fact that according to the adherents of natural law, justice has priority, one can express that order is the existential condition of law, with the rest being the conditions of the continuity of law. In any case, it seems that the law has the task of being accountable to ethics. This fact also points to the separation between the categories be and should. In this context, there is a danger, namely the ethicization of the law, which we should be careful about. Generally speaking, it can be said that this fact, namely the separation between law and ethics, in other words the category of being and should be, was also the opinion of the Islamic scholars. Because of the religious nature of Islamic law, it must also be mentioned that instead of the statement "ethics" it is better to use "ethics-religious". There is another problem with regard to Islamic law: Where to find the category sollen, in the revealed texts or in the maxims of Islamic law. Because the topic has been discussed in this article using the example of aš-Šāîıbī, we prefer the second approach, namely the content of the category ought is determined from the side of the maxim of Islamic law. The project developed by Schatıbi and discussed in this article was called "The Review of Law from the Side of Ethics". While aš-Šāîıbī presents his project, he has benefited from the systematics and terminology of Usul al-Figh. It is also striking that he quoted most from the work Iîyāu ʿUlῡmuʾd-dīn by Ġazzālī. In addition, his important contribution lies in the fact that his approach can influence the nature of law. The contribution of Schatıbi was presented in this article in the example of some topics that look typical. These topics are "The responsibility (taklīf) outside aḏ-ḏimma", "Defining vazʿî legal provisions from the perspective of wisdom (ḥikma)", "Adding the afterlife perspective to the definition of the terms "Valid (ṣihha)" and "Invalid (butlān)" and "The invalidity of the legal results (musabbab) In order to understand the meaning of the term "The responsibility (taklīf) outside aḏ-ḏimma", one must take into account that the concept of law is to be presented in the context of the concepts of right-duty and obligation. It is at this point that Shatıbi points out that there are some duties in Islam that do not fall into this category, such as giving a donation to a poor person or helping a drowning person. It is to be determined that such duties were actually categorized by the Islamic jurists under the ethical duties. In addition, such actions are specific and therefore another problem, which was also discussed by aš-Šā?ıbī, arises as to whether indefinite actions can be legally required. Another example of Shatıbis' project can be found in the definitions of some terms, such as the term ʿilla (Legal basis, ratio legis). For the classical Usul scholars, it is important that ʿilla is described as an objective property. This approach is actually also important for determinism in a legal system. The definition given by Shatıbi is as follows: "The ʿilla is the good (maṣlaḥa) that exists behind the religious commands or the evil (mafsada) that exists behind the religious prohibitions". As can be seen from this statement, aš-Šāṭıbī ignores objectivity. Likewise, in aš-Šāṭıbī's thinking, the concepts of valid (ṣaḥīḥ) and invalid (bāṭil) were defined not only from the perspective of this world, but also from the perspective of the hereafter. This is also another sign of the author's religious-ethical sensitivity. In short, one can say that all these examples indicate that the author intended that the law be examined from the side of the ethical and religious dimension. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Tasavvur: Tekirdag Theology Journal / Tekirdag Ilahiyat Dergisi is the property of Namik Kemal University, Faculty of Theology and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Tasavvur: Tekirdag Theology Journal / Tekirdag Ilahiyat Dergisi is the property of Namik Kemal University, Faculty of Theology and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Firat University Faculty of Theology / Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi is the property of Firat University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Cumhuriyet Ilahiyat Dergisi / Cumhuriyet Theology Journal is the property of Cumhuriyet Universitesi, Ilahiyat Fakultesi / Cumhuriyet University, Faculty of Theology and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Young Intellectuals / Genç Mütefekkirler Dergisi is the property of Journal of Young Intellectuals and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Bozok University Journal of Faculty of Theology / Bozok Üniversitesi Ilahiyat Fakültesi Dergisi is the property of Bozok University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

İslâm hukukunda Hz. Peygamber'in sözleri kadar fiilleri de önemlidir. Bu fiillerden hangilerinin hüküm ifade ettiği ve bu hükmün mahiyetinin ne olduğu meselesi fıkıh usûlü tarihi boyunca tartışılmıştır. Vücûb, nedb ve ibâha yanında tevakkuf da savunulmuştur. Bütün taraflar görüşlerini aklî delillerin yanı sıra naklî delillerle de kanıtlamaya çalışmışlardır. Her dönemin usûlcüleri, Hz. Peygamber'in fiillerinin hükmü konusunda kendilerine intikal eden ilmî mirası değerlendirmiş, bazen görüşler arasında tercih yapmış bazen de yeni görüşler ortaya atmışlardır. Yedinci yüzyıla gelindiğinde büyük bir ilmî birikim ortaya çıkmıştır. Tahkik çağı olarak adlandırılan ve önceki ilmî birikimin detaylı ve mezhepler üstü bir araştırma ve incelemeyle yeniden üretildiği bu dönemin en önemli usûlcülerinden biri olan Âmidî (ö. 631/1233), kendisine intikal eden görüşleri tahlil etmiş, bu görüşlerin delillerini incelemiş, yeni görüşler ortaya koymuş ve bunları aklî delillerle müdafaa etmiştir. Ayrıca karşıt görüşleri savunanların argümanlarına da cevap vermeye çalışmıştır. Bu çalışmada Âmidî'nin konuya bakışı, benimsediği görüşleri nasıl temellendirdiği ve karşıt görüşleri savunanların iddialarına nasıl cevap verdiği tasvir yöntemi kullanılarak incelenmiştir.

Bu çalışma, sadece hitap ve muhatap açısından emrin kapsayıcılığını incelemek amacıyla yapılmıştır. Emrin tanımı, mahiyeti, oluşumu, fevr ve terâhî gibi konulara giriş yapılmadan, sadece emrin kimlere hitap ettiği ve kapsamının nasıl değerlendirileceği üzerinde durulmuştur. Bâkıllânî'nin referans noktası olarak seçilmesinin sebebi ise, onun mutekellim usûlündeki önemli bir rol üstlenmesi ve usûl konularına vakf (bir konuyla ilgili doğrudan hüküm vermeden askıda bırakma) prensibini uygulaması, aynı zamanda karşıt görüşleri tez-antitez şeklinde sunmasıyla köklü bir yer edinmiş olmasıdır. Bu çalışma aracılığıyla, yer yer Bâkıllânî'nin vakf prensibine ne kadar bağlı kaldığı değerlendirilmekle beraber çalışmada Bâkıllânî'nin hitap ve muhatap açısından emrin kapsayıcılığıyla ilgili görüşlerine odaklanılmıştır.

The usul al-fiqh, one of the basic Islamic sciences, has attracted a great deal of attention since its earliest periods, and a vast literature on this subject has emerged in the form of texts, commentaries (sharh), glosses (hashiya) and abridgments (mukhtasar). In the last two centuries, which we call the modern period, these works, which include the main issues of usul al-fiqh, have been handled in a more systematic and methodical manner, unlike the classical style. In this context, new teaching methods and techniques, including visual materials such as concept maps, diagrams and tables, which will make it easier to teach, learn and apply practical knowledge and to remember it easily, have begun to be used. As a matter of fact, the work titled 'Usūl of Fiqh with tables', which we will introduce, is one of such works. This work is an auxiliary textbook enriched with tables that will enable both the teacher and the student to comprehend the topics of the usul alfiqh more easily. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

The concept of khabar is mentioned by fiqh scholars as a a word which may be true but also but also possibly a lie due to its nature. In the manner of conveying the news, it is divided into two parts: mutawatir and ahåd. While there is almost no debate about the validity of the mutawatir news and the possibility of abrogation with it among methodology scholars, there is also a debate about the validity of the ahad news and the possibility of abrogation with it. In addition to these discussions, the concept of abrogation has been described in different ways in the methodology sources. One of these definitions is "the abrogation of a shar'i ruling by a similar shar'i ruling that emerged later, and the definition is more accepted. In this sense, the issue of abrogation accepted in this sense has been a matter of debate in the fiqh procedure, as stated above. While some methodology scholars, such as Ibn Hazm from the Zahiris and Tufi from the Hanbalis, accepted the abrogation of the Quran and the mutawatir sunnah with ahâd news as absolute, some other scholars rejected it absolutely. They made a distinction between the period of the Prophet Muhammad and after. While they accept the realization of abrogation with the news of the unity in the time of the Prophet, they do not accept it later periods. In this study, these approaches mentioned abovewill be evaluated through their justifications. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

This study analyses the approach of Abū Bakr al-Bāqillānī, one of the prominent scholars of Usūl and one of the representatives of the school known as al-Wāqifiyya, towards the evidentiality of the imperative and the negative. The scholars of Usūl who adopted the Wāqifiyya school generally exhibited an attitude of "attaching importance to presumption" and "distancing themselves from rules containing definitive judgements". In this article, alBāqillānī's way of dealing with the evidentiality of the imperative and the negative is emphasised, especially from the perspective of al-Wāqifiyya. There are various differences of opinion among the scholars of usul on the subject of command and prohibition. These differences include issues such as whether the command leads directly to ijāb or not, and whether the commanded action is attributed to fawr or terāhī. Some scholars of usul al-usūl argue that an order leads directly to ijāb, while others state that the order requires nedb. There are also various views on the flexibility and repetition of the command in terms of time. In general, al-Bāqillānī adopted the principle of wāqf in the signification of the imperative and the negation, which is different from other scholars of usul al-uslānī. However, this attitude of his does not constitute a consistent position in all matters of commandment and prohibition. This article aims to contribute to the realisation of the fact that the scholars of usul who adopt the principle of wāqf do not form a homogeneous structure through the example of al-Bāqillānī. For this reason, the article focuses on al-Bāqillānī's views and discusses the views of other 'uṣūl scholars who do not adopt the principle of waqf only when necessary and in a controversial manner. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Firat University Faculty of Theology / Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi is the property of Firat University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches / İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi is the property of Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

القياس كما هو معلوم هو المصدر التشريعي الرابع، وقد عدَّهُ الأصوليون من الأدلة المتفَق عليها، ويتمثل في إلحاق أمرٍ غير منصوصٍ أو مُجمَع على حكمه بأمرٍ آخرَ منصوصٍ أو مُجمَعٍ على حكمه؛ لِاشتراكهما في العلَّة. وقد فصَّل الأصوليون القول في القياس، وقَسَموهُ تقسيماتٍ عديدةً، واختلفت أقوالهم في تفسير بعض الأقسام، وأثيرت حول بعضها إشكالاتٌ، ومن ذلك تقسيم القياس إلى قياسٍ أَولى وقياسٍ مُساوٍ وقياسٍ أدنى، فقد مثَّل الأصوليون لِقياس الأَولى بِقياس ضرب الوالدَين على التأفيف في الحرمة، ومثَّلوا لِلقياس المساوي بِقياس الأَمَةِ على العبد في سِراية العتق، أمَّا قياس الأدنى فمثَّلوا لهُ بِقياس التفَّاح على البُرّ في الرِّبويَّة. ولَئِنْ كان قياسُ الأَولى والقياسُ المساوي متفَقاً عليهما بين الأصوليين، مع وقوع الخلاف بينهم في أنهما هل يُسمَّيان قياساً أو لا؛ فإنَّ قِسْمَ قياس الأدنى كان محلَّ اعتراضٍ من قِبَل بعض الأصوليين الذين رأوا أن القياس الصحيح لا يكون أدنى؛ لأنَّ الفرع إذا لم يكن مساوياً للأصل في العلة فالقياس فاسدٌ، واستمرَّ الاعتراض على هذا القسم لَدى بعض المعاصرين. ورغم ما أُثير حول قياس الأدنى من إشكالات؛ إلا أن الباحث لم يطَّلع على مَن أفرَدهُ بالدراسة والبحث، فمعظَم مَن كتبوا في القياس قديماً وحديثاً تكلموا عن قياس الأدنى بما لا يزيد عن سطرٍ أو سطرَين، دون الجواب عن الإشكالات التي أثيرت حوله. ثم إن الباحث لم يطَّلع على مَن تتبعَ استعمالات قياس الأدنى في كتب الفروع لِبيان الجانب التطبيقي لَه. ومن هنا مَسَّتِ الحاجةُ إلى تقديم دراسةٍ وافيةٍ تُبيِّن معنى قياس الأدنى، وتُناقشُ الاعتراضاتِ والإشكالات التي أُثيرتْ حوله، وتُوضِحُ صِلَتَهُ بأقسام القياس الأخرى، وتهتمُّ بالجانب التطبيقي لهُ. وقد استعانَ الباحث بالمنهج التحليلي، ورجع إلى أهمِّ المصادر والمراجع الأصولية قديـماً وحديثاً. وانتهى البحث إلى نتائج، أبرزُها أنَّ لِقياس الأدْنى إطلاقَينِ: أحدهما أنهُ ما كان فيه الأصل أَولَى بالحكم من الفرع، وهذه الأدْونيَّة هي من حيث الحكمُ لا من حيث العلَّةُ؛ إذ يمتنع أن تكون العلة في الفرع أضعف منها في الأصل، لكن وجه الأدونيَّة أنَّ في الأصل أوصافاً متعددة صالحةً للعليَّة، فإذا ترجح عند المجتهد أحدها جعله هو العلة، ثم ألحقَ الفرع بالأصل بناء على الاشتراك في تلك العلة، وهذا الإلحاق قائمٌ على الظَّنِّ، وعلى هذا فالحكم في الأصل أقوى؛ لأن في الأصل كافةَ الأوصاف المحتملة للعليَّة، أما الفرع فقد لا يكون فيه إلا وصفٌ واحدٌ مِن بينها. وقياس الأدنى بالإطلاق الثاني هو ما كانت فيه العلة في الفرع أضعفَ منها في الأصل، فتكون العلة في الأصل أتمَّ وأقوى، وذلك لا يقدح في صحة القياس؛ إذ المطلوبُ وجودُ العلة بِتمامها في الفرع، وذلك لا يتنافى مع كونها قد تكون في الفرع أضعف أو أقوى. ومن النتائج التي انتهى إليها البحث أيضاً أنَّ الاعتراضات التي وُجِّهتْ إلى قياس الأدنى ضعيفةٌ، لأنها ترتكز على أنَّ الأدونية معناها ضعفُ العلة في الفرع، وأنَّ هذا يستلزم قيام الفارق بين الأصل والفرع، والجواب أن المساواة بين الأصل والفرع يكفي أن تكون في نوع العلة أو جنسها، ولا يُشترط التساوي في القوة والزيادة والشدة. وأما الاعتراضات التي وُجِّهت حديثاً إلى قياس الأدنى فضعيفة أيضاً؛ إذ من الإجحافِ والتنكرِ للواقع تقسيمُ القياس إلى أولى ومساوٍ فقط، وما قاله المعترضون من أن الأصوليين لم يذكروا مثالاً صحيحاً على قياس الأدنى مخالفٌ للصواب، فقد أوردوا أمثلةً كثيرةً عليه، وأمَّا ما ادعاه المعترضون من أن الأصوليين وضعوا قسمَ قياس الأدنى لِمجرد الدفاع عن أقيسة أئمتهم؛ فهذه الدعوى تفتقر إلى الدليل، بل للأصوليين مسوِّغاتُـهم التي دفعتْهم إلى وضع هذا التقسيم. وأوضح البحث أيضاً أنَّ حديث الفقهاء عن قياس الأدنى لم يخلُ -على إيجازهِ- من فائدة، وانتهى البحث إلى أنَّ الفقهاء قصَدوا بالمصطلح كونَ الأصل أَولى بالحكم من الفرع؛ لِكونِ العلة في الأصل أتمَّ وأقوى، أي أنَّ أدونيَّة القياس عند الفقهاء هي من حيث العلة، ولم يقصدوا بالمصطلح مجردَ كون القياس ظنِّيَّاً، ولذا رأيناهم استعملوا هذا المصطلح في معرض الاعتراض؛ لأنهم رأوا أن القياس الأدون لا يُصار إليه مع إمكان إجراء قياس المساواة.

Erken dönem İsmailî fakihi Kadı Nu’mân İsmâilî fıkhının teşekkülünde önemli bir figür olarak karşımıza çıkmaktadır. Kâdı Nu’mân’ın ailesi, çocukluğu, eğitimi ve yetiştiği entelektüel ortam hakkında bilgiler çok azdır. Tam adı Ebû Hanîfe Nu‘mân b. Muhammed b. Mansûr el-Kadı et-Temîmî el-Kayrevânî'dir. O, 290/903 civarında (3. (9.) yüzyılın sonlarına doğru) Kuzey Afrika'da Kayrevân'da eğitimli bir ailede doğmuştur. Yetişme çağında iken mensup olduğu mezhep hakkında farklı kanaatler mevcuttur. Diğer taraftan mezhepteki takiyye anlayışı yüzünden Nu'mân’ın İsmailî mezhebinde eğitim alıp almadığını kesin olarak söylemek zordur. Ancak Nu'mân’ın kaleme aldığı temel fıkhî metinlerden, büyük ihtimal, Sünnilik eğitimi almadığı anlaşılmaktadır. Tarihçiler onu Hanefî mezhebinin imamı ile karıştırmamak için Kadı Nu’mân veya Ebû Hanîfe eş-Şîî' diye zikretmektedir. Kadı Nu'mân, Fatımi Devleti’nin değişik kademlerinde hizmette bulunmuştur. 313/925 yılı civarında ilk Fatımî halifesi Mehdî'nin hizmetine müstensih ve sekreter olarak girmiştir. Üçüncü halife Mansur ve dördüncü Fatımî halifesi Muiz'in hükümdarlıkları sırasında Kadı Nu'mân önce Trablus, sonra da Fatımî başkenti Mansuriye'de yargıçlık yapmıştır. Fatımîler Mısır'ı fethettikten ve hükümet merkezi Kahire'ye taşındıktan sonra, Kadı Nu'mân dördüncü halife Muiz tarafından mezalim mahkemesine başkan olarak tayin edilmiştir. Halife Muiz dönemi Kadı Nu'mân'ın kariyerinin zirvesidir. Kadı Nu‘mân Fatımi Devleti’nde yaklaşık yirmi altı yıl kadılık görevinde bulunmuştur ve vefat tarihi olan 363 (973) yılına kadar bu görevi sürdürmüştür. Fatımî hilafetinin düşmesinden sonra, ondan başka herhangi bir Fatimî veya İsmâilî fakihi bilinmemektedir. Kadı Nu'mân'ı, günümüz İsmâilî yazarları İsmailî fıkhını sistematik şekle sokarak bağımsız bir fıkıh mezhebine dönüştüren bir figür olarak telakki etmektedir. Fatımî döneminde İsmailî fıkhın, onun çalışmaları aracılığıyla geliştirildiği söylenebilir. Onun fıkıh alanındaki eserleri, Fatımîler dönemi ve sonrasında bu alandaki ana referanslar olarak devam etmiştir. Kadı Nu’mân’ın ölümü ile İsmailî fıkhında ictihad dönemi ve İsmailî fıkhının kuruluş aşaması sona ermiş; batınî yorumların ön planda olduğu mezhep, muğlaklıktan kurtularak belirgin bir fıkıh okulu olarak ortaya çıkmıştır. Kadı Nu'mân, çok üretken bir yazardır. O furuu fıkıh ve usulü fıkıh alanına ilişkin önemli eserler kaleme almıştır. Onun çalışmaları arasında İhtilâfu usûli'l-mezâhib, kuşkusuz fıkıh usûlünün erken tarihinin en önemli eserlerinden biridir. Esas itibariyle Sünnî fıkıh usûlüne bir reddiye amacıyla yazılmış olan söz konusu eser, Sünnî fıkıh usûlü ekollerinin ihtilâf, taklid, icmâ, nazar, kıyas, istihsan, ictihad ve re’y konularındaki yaklaşımlarını polemik tarzında ele almaktadır. İsmaili yöntemin fıkhın dayandığı kaynaklar, içtihat yapacak otorite ve nasları yorumlama teorisi bakımından Sünnî yöntemden farklılıklarını ortaya koymaktadır. O, genel olarak akıl vahiy arasındaki ilişkiyi, dini otoritenin nasları anlama ve yorumlamadaki rolünü Sünni yöntemleri eleştirirken irdelemiştir. İhtilâfu usûli'l-mezâhib biçim olarak gelişim dönemi eserlerin özelliğini taşımaktadır. Gelişim dönemi eserlerinde görülen soru-cevap ve diyalektik formu söz konusu eser boyunca görmek mümkündür. Kadı Nu'mân diyalektik ve cedelci bir üslupla muhaliflerine üstün gelmeye ve onları ikna etmeye çalışmıştır. Muhatabı olan Sünnilere yine onların delilleriyle cevap vermiştir. Bunların yanında İhtilâfu usûli'l-Mezâhib, muhteva itibariyle de kendine has bir özelliğe sahiptir. Zira o, herhangi bir Sünni fıkıh usûlü el kitabına çok benzememektedir. Hâs, âmm, icmâ, kıyas, emir, nehiy, elfaz bahisleri vs.'den söz etmemektedir. Metin, içtihadın tüm biçimlerini reddetmesi bakımından, Caferî mezhebinin Ahbârî hareketine oldukça benzemektedir. Fıkhın henüz istikrar bulmadığı bir zamanda yazılmıştır. İhtilâf bize, dördüncü yüzyılın ortalarında farklı usûl ve fıkıh kaynaklarının gelişimiyle ilgili olarak önemli bilgiler verir. Ancak burada ilginç olan, İsmailî usûl ve fıkıh düşüncesiyle ilgili verdiği bilginin, Sünni usûl ve fıkhı hakkındaki bilgiye oranla çok az olmasıdır. Onun büyük bir kısmı, Sünnî düşünceyi ve onlara reddiyeyi merkez almıştır. Ancak onun nihai hedefi İsmailî doktrinini savunmaktır.

Temel bilgi edinme yollarından biri olan haber; tefsir, hadis, fıkıh, kelâm ve belâgat gibi farklı ilmî disiplinlerin konusu olmuştur. Özellikle Kur’an’ın Hz. Peygamber’e Allah (c.c.) tarafından vahiy yoluyla indirilen haber topluluğu olması, haberin İslâmî ilimlerin ortak payesi olmasına yol açmıştır. İslâmî ilimlerin tamamında haberden bir şekilde söz edilse de fıkıh usûlü ve kelâm âlimleri onu tanım, mahiyet, nitelik ve nicelik bakımından derinlemesine incelemişlerdir. Öyle ki usûlcüler ve kelâmcılar bütün fertlerini kapsayabilecek tanımlar oluşturmaya çalışmanın yanında birtakım itikadî kaygıları da gözetmişler ve bunu benimsedikleri haber tanımına yansıtmaya çalışmışlardır. Mu‘tezilî ve Eş‘arî usûlcülerde bu durum çok net bir şekilde görülmektedir. Mu‘tezilî ve Eş‘arî usûlcülerin haberin içeriği ve kısımlarıyla ilgili görüşlerini inceleyen çalışmalar bulunmakla birlikte onların haber tanımları ilmî bir terim olarak incelenmemiştir. İşte bu araştırmada Cübbâîlerden Fahreddin er-Râzî’ye kadarki dönemde yaşayan Mu‘tezilî ve Eş‘arî usûlcülerin haber tanımları analiz edilmiş ve onların bu tanımlarda gözettiği itikadî ve dilbilimsel hususlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma giriş ve sekiz bölümden oluşmaktadır. Girişte haberin sözlük anlamından ve İslâmî ilimler içindeki özel konumundan söz edilmiş, sekiz bölümde ise Cübbâîlerden Fahreddin er-Râzî’ye kadarki dönemde yaşayan Mu‘tezilî ve Eş‘arî usûlcülerin haber tanımları analiz edilmiştir.

Ebû İshâk İbrâhim b. Mûsâ eş-Şâtıbî hicri sekizinci yüzyılda (ö. 790/1388) vefat etmesinin ardından uzun bir süre unutulmuş, vefatından yaklaşık beş asır sonra ise kendisi ve özellikle el-Muvâfaḳāt adlı eseri birçok atıf alarak eserlerde yeniden hayat bulmuştur. Onun popülerlik kazandığı zamanlarda sıklıkla iki iddia dile getirilmiştir: “Şâtıbî’nin el-Muvâfaḳāt ile yeni bir fıkıh usulü eseri telif ettiği” ve “ortaya koyduğu bu yeni usul ile makâsıt/gaye merkezli düşüncenin önemli ve kurucu temsilcilerinden birini teşkil ediyor olması”. Şâtıbî’yi ve el-Muvâfaḳāt’ı konu alan neredeyse her eserde bir vakıa olarak tekrarlanan, Şâtıbî’nin el-Muvâfaḳāt’ı ile yeni bir fıkıh usulü eseri telif ettiğine dair ilk iddia makale konumuzu oluşturmaktadır. Bu kontekste öncelikle el-Muvâfaḳāt’ın mukaddimelerinden hareketle -nitekim müellif bazı istisnaları olmakla birlikte fıkıh usulüne dair görüşlerini eserinin mukaddimeleri bağlamında dile getirmiştir- Şâtıbî’nin fıkıh usulü anlayışı ele alınmış, ardından buradan elde edilen verilerle el-Muvâfaḳāt yeniden değerlendirilerek, el-Muvâfaḳāt ile fıkıh usulü ilişkisi incelenmeye çalışılmış, böylece söz konusu iddianın tahlili amaçlanmıştır.

Temel bilgi edinme yollarından biri olan haber tefsir, hadis, fıkıh, kelâm ve belâgat gibi farklı ilmî disiplinlerin konusu olmuştur. Özellikle Kur’an’ın Hz. Peygamber’e Allah (c.c.) tarafından vahiy yoluyla indirilen haber topluluğu olması, haberin İslâmî ilimlerin ortak payesi olmasına yol açmıştır. İslâmî ilimlerin tamamında haberden bir şekilde söz edilse de fıkıh usûlü ve kelâm âlimleri onu tanım, mahiyet, nitelik ve nicelik bakımından derinlemesine incelemişlerdir. Öyle ki usûlcüler ve kelâmcılar bütün fertlerini kapsayabilecek tanımlar oluşturmaya çalışmanın yanında birtakım itikadî kaygıları da gözetmişler ve bunu benimsedikleri haber tanımına yansıtmaya çalışmışlardır. Mu‘tezilî ve Eş‘arî usûlcülerde bu durum çok net bir şekilde görülmektedir. Mu‘tezilî ve Eş‘arî usûlcülerin haberin içeriği ve kısımlarıyla ilgili görüşlerini inceleyen çalışmalar bulunmakla birlikte onların haber tanımları ilmî bir terim olarak incelenmemiştir. İşte bu araştırmada 6./12. ve 7./13. yüzyıllarda yaşayan Mu‘tezilî ve Eş‘arî usûlcülerden Fahreddin er-Râzî, Sekkâkî ve Seyfeddin el-Âmidî’nin haber tanımları analiz edilmiş ve onların bu tanımlarda gözettiği itikâdî ve dilbilimsel hususlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Daha önceki yüzyıllarda Mu‘tezilî ve Eş‘arî usûlcüler nezdinde genel itibariyle üç haber tanımı şöhret bulmuştur. Bunlardan biri Ebü’l-Hüseyin el-Basrî’ye aittir. Diğer iki tanım ise “Kendisine doğru ve yalan denilebilen söz” şeklindeki tanımın çeşitli formlarıdır. Bu tanımlarda “onaylama ve “yalanlama” ifadelerinin yanı sıra “ve” ve “veya” bağlaçlarından hangisinin kullanılmasının gerektiği tartışılmış ve çoğunlukla bütün fertlerini kapsamına alamaması, kapsamadığı bazı fertleri çıkaramaması, bilinmeyen kavramlarla açıklanması ve kısır döngüye yol açması gibi nedenlerle eleştirmiştir. Araştırmada Râzî, Sekkâkî ve Âmidî’nin sözü geçen tanımlara yönelttikleri eleştiriler aktarılmış, sonra da her birinin benimsediği görüş yahut haber tanımı açıklanmıştır. Usûlcülerin konuyla ilgili görüşleri vefat sırasına göre ve ayrı başlıklar altında ele alınmış, bunun bir sonucu olarak önce Râzî’nin, sonra Sekkâkî’nin en sonunda da Âmidî’nin yaklaşımı incelenmiştir. Yine bu başlıklarda adı anılan üç usûlcünün görüşü tıpkı eserlerindeki gibi maddeler halinde açıklanmış, yanı sıra eleştirdiği kişi ve fırkalar ile kullandığı yöntem de tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca araştırmada Râzî, Sekkâkî ve Âmidî’nin konuyla ilgili yaklaşımı mukayese edilmiş, arka planda hangi kaygıları taşıdıkları, birbirlerini ve kendilerinden sonraki usûlcüleri ne şekilde etkiledikleri tespit edilmiştir. Böylece Râzî, Sekkâkî ve Âmidî’nin haberin tanımı özelinde görüşleri, kendilerinden önceki ve sonraki dönemle birlikte incelenmiş olmakta ve okuyucuya geniş bir bakış açısı sunmaktadır. Fıkıh usûlü, kelâm ve belâgat ilişkisinin vurgulandığı araştırmanın en önemli hedeflerinden biri, haberin tanımı dolayısıyla İslâmî ilimler arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Görüşlerini açıkladığımız âlimlerin birden fazla alanda derinleşmiş olması bu hedefi gerçekleştirmeyi mümkün kılan en önemli sâiktir. Öyle ki Râzî ve Sekkâkî, belâgat eserlerinde dahi usûlcülerin ve kelâmcıların haber tanımlarını incelemiş ve bu konudaki görüşünü yazdığı eserin ait olduğu ilim dalına göre değil, kendi bilgi anlayışına göre oluşturmuş âlimlerdir. Dahası, 6./12. ve 7./13. yüzyıllarda kaleme alına eserlerdeki bir kavramın tartışılması nedeniyle araştırmada mantık ilminin fıkıh usûlündeki kullanımından misaller de bulunmaktadır. Böylece fıkıh usûlü, kelâm ve belâgat disiplinleri arasındaki ilişki somut misaller üzerinden gösterilmiş olmaktadır ki bu, günümüz araştırmacıları için yeni bir araştırma sahası olabilir. Sırf bundan ötürü araştırmada Râzî, Sekkâkî ve Âmidî’nin fıkıh usûlü ve belâgat eserlerinin yanında önceki asırlarda yazılan usûl eserleri ile bazı kelâm eserlerinden de faydalanılmıştır. Araştırma giriş ve beş bölümden oluşmaktadır. Girişte haberin sözlük anlamından, İslâmî ilimler içindeki özel konumundan ve araştırmanın içeriğinden söz edilmiştir. Birinci bölümde Râzî’nin, ikinci bölümde Sekkâkî’nin, üçüncü bölümde ise Âmidî’nin haberin tanımı ve mahiyeti hakkındaki görüşleri, eleştirileri ve sundukları çözüm açıklanmıştır. Dördüncü bölümde sözü geçen üç usûlcünün konuyla ilgili görüşü ve metodolojisi genel bir değerlendirmeyle mukayese edilmiş, son bölümde ise sonraki dönemlerdeki usûlcülere etkisi ortaya koyulmaya çalışılmıştır.

Fıkıh usûlünün en önemli tartışma konularından biri de nehyin fesada delaletidir. Hanefî usûlcüler, bu tartışmada benimsedikleri görüşü temellendirmek ve izah etmek için mükellefin fillerini hissî ve şer’î fiil şeklinde iki kısma ayırmaktadırlar. Onlar, normal şartlarda nehyin hissî fiilleri batıl kıldığını kabul ederken; şer’î fiillerin ise nehye rağmen, aslen meşruiyetlerini sürdürmekte olduğunu benimsemişlerdir. Genel itibariyle Hanefî olmayan usûlcüler, hissî fiillerdeki nehiylerin sonucu ile ilgili olarak Hanefîlerle aynı görüşte olmakla birlikte şer’î fiillerde nehyin yine butlanı gerektirdiğini benimsemişlerdir. Bu tartışma ile ilgili olarak tarafların delil, itiraz ve cevapları birçok usûl eserinde mevcuttur. İlgili tartışmada Hanefîlerin mükelleflerin fiillerine yönelik olarak yaptıkları hissî ve şer’î fiil ayrımı, dönemin usûl mantığı açısından ileri bir seviyedir. Ancak nehyin kubuh ve fesada delaleti izah edilirken; usûl eserlerinde verilen konuyla ilgili bazı örneklerin problemli olduğu dikkat çekmektedir. Bu örnekler zina, hayız hâlindeki zevceyle cinsel mukarenet ve nüşûzun kendisinden kaynaklanması durumunda kocanın karısından muhâlaa bedeli almasıdır. Birinci meseledeki problemin, nehiy konusu fiilin “cinsel mukarenet” üzerinden değerlendirilmesinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu şekildeki bir yaklaşım, zinanın li-gayrihi kabih olarak kabul edilmesine neden olmuştur. Oysa ilgili nassta yasağa konu olan eylemin cinsel mukarenet değil de zina olması göz önünde bulundurulduğunda; zinanın li-aynihi kabih olarak görülmesi gerektiği sonucu ortaya çıkmaktadır. İkinci ve üçüncü meseledeki problem ise her ikisinin de hissî fiil olarak kabullenilmesidir. Hanefîlerdeki kural, hissî fiiller hakkındaki nehyin bu tür fiilleri batıl kılması şeklindedir. Hayız hâlinde cinsel mukarenet ve muhâlaa bedeli almak hissî birer fiil olarak kabul edilince; kural gereği bu fiillerin hiçbir hukukî sonuç doğurmaması gerekmektedir. Hâlbuki her iki fiilin de birtakım hukukî sonuçlarının varlığı bilinmektedir. İşte bu çelişkiyi gidermek için her iki meselede de bir nebze tekellüf içeren açıklamaların yapıldığı görülmektedir. Özellikle son iki meselede, hissî ve şer’î fiillerin mahiyetleri ve bu iki tür fiili birbirinden ayıran temel kıstasın ne olduğu hususunun büyük önem arz ettiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla bu iki kavramın tanımlarının tahlil edilmesi gerekmektedir. Klasik usûl eserlerindeki tanım ve açıklamalar incelendiğinde; hissî ve şer’î fiilleri birbirinden ayıran özelliğin tek olmadığı görülmektedir. Özellikle şer’î fiili hissî fiilden ayırt eden birden fazla yönünün olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu özelliklerden sadece birinin dikkate alınması durumunda; her bir fiile örnek olarak zikredilecek meselenin seçiminde hata yapılabilmektedir. Yukarıda sözü edilen ikinci ve üçüncü meseledeki problemin böyle bir durumdan kaynaklandığı öngörülmektedir. Her iki kavramın tanımları incelendiğinde; somut varlıklarının bulunması ve duyularla hissedilmesi açısından hem hissî hem de şer’î fiillerin ortak olduğu görülmektedir. Yine şeriatta her ikisi için de belirlenmiş birtakım hükümlerin bulunması yönüyle ortaktırlar. Şer’î fiili hissî fiilden ayırt eden temel özellikler ise onun şeriat tarafından temelde meşru kılınmış ve meşruiyetinin sağlanması için belirli bazı rükün ve şartları taşıması gerektiği bildirilmiş olmasıdır. Yani temelde meşruiyeti ve meşru olarak gerçekleşme şekli bildirilmiştir. Hissî fiil ise gerçekleşmesi konusunda şeriatın belirli bazı sınırlar çizmiş olmadığı fiil olarak karşımıza çıkmaktadır. Buna göre hissî fiil, şeriattan önce de sonra da bilinen hâli üzere kalan, gerçekleşme şekline yönelik şeriatın belirlemede bulunmadığı fiildir. Bu özelliklerle birlikte düşünüldüğünde; hayız halinde cinsel mukarenet ve muhâlaa bedeli almanın şer’î birer fiil olduğu anlaşılmaktadır. Çünkü her ikisi de temelde meşru kılınmış fiillerdir. İşte bu çalışma, bahsedilen örneklerdeki problemleri zikretmekle birlikte hissî ve şer’î fiillerin mahiyetini incelemektedir. Ancak bu iki husustan önce konunun Hanefîlerde hangi temel üzerinde izah edildiğini göstermek üzere nehyin fesada delaleti hususu da özetle sunulmuştur. Buradaki amaç, ilgili örnekleri tahlil etmek, hissî ve şer’î fiilin mahiyetlerini olabildiğince açık bir şekilde ifade edebilmek ve ikisini birbirinden ayıran temel kıstasa dikkat çekmektir. Dolayısıyla çalışmada belli başlı klasik Hanefî usûl eserlerindeki hissî ve şer’î fiillerin tanım ve mahiyetlerine dair açıklamalar incelenmiş, değerlendirilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak çalışmada, şer’î fiili hissî fiilden ayırmak için bunların sadece maddî (hislerle algılanabilen) ve şer’î varlığını dikkate almakla yetinmenin yanıltıcı olabileceğine ulaşılmıştır. Dolayısıyla şeriatta temelde meşru kılınmış olan eylemlerin veya şer’î bir fiil içerisinde vuku bulan maddî eylemlerin de şer’î bir fiil olarak kabul edilmesi gerektiği kanaati hâsıl olmuştur.

Fıkıh usûlü literatüründe fukahâ ve mütekellimîn metodu olarak nitelenen iki yazım yöntemi olduğuna dair yaygın bir kabul vardır. Bu iki yöntemin ayırıcı nitelikleri hakkında bazı açıklamalar dile getirilmekle birlikte, bu ayrımın hangi ölçülere göre yapıldığı, ayrışmanın temelinde hangi saiklerin olduğu ve bu yöntemlerin özellikle hangi dönemlerde yaygınlık kazandığı gibi hususlarda derinlikli bir izah mevcut değildir. Bu çalışma, söz konusu hususları biraz daha aydınlatmayı hedeflemekte ve özellikle fukahâ metodunun ortaya çıkışı üzerinde hilâf tartışmalarının ve münazaraların etkisi üzerinde durmaktadır. İslamî ilimlerin ilk dönemlerindeki hararetli ilmî tartışmalarının önemli bir bölümünü dini bilginin kaynak ve yöntemlerine dair meseleler oluşturuyordu. Kelâm meseleleri ile ilgilenen alimler tarafından, kelâm meseleleriyle iç içe işlenen bu yöntem tartışmaları, sonrasında müstakil bir disiplin haline gelecek olan usûl meseleleriydi. Aynı dönemde Hanefîler de kendilerinin geliştirip sistemleştirdiği fıkıh çalışmalarını kayıt altına alarak, fıkıh ilminin ilk müktesebâtını tedvin ediyorlardı. Hanefîler kelâmcılar tarafından sürdürülen bu yöntem tartışmalarına, fıkıh mesâilinin temellendirilmesi bağlamında dahil oldular. İlk dönem ilimlerinin gelişmesinde etkili olan bu tartışma geleneği, cedel tekniğinin öğrenilmesi ile yeni bir boyut kazandı. Önce kelâmcılar ve sonra fakihler bu yöntemi tartışmalarında ve eserlerinde kullanmaya başladılar. Hicrî dördüncü ve beşinci asırda fıkıh ilminin revaç bulması ile birlikte fıkıh münazaraları entelektüel alanda çok daha yaygın ve önemli hale geldi. Aynı doğrultuda ihtilaflı fıkıh meselelerinin delillendirilerek tartışıldığı hilâf literatürü de gelişme gösterdi. Söz konusu gelişmeler, hilâf mesâilinin delillendirilmesinde ve fıkıh münazaralarında işe yarayacak usûl eserlerinin ortaya çıkmasında etkili oldu. İşte fukahâ metodunun ilk ve en tipik eseri sayılan Debûsî’nin Takvîm’i, fürû fıkıh konusu sayılabilecek pek çok başlığa yer veren, tartışmaları bolca fıkıh örneği üzerinden işleyen, kıyas ve illet başlıklarında cedel bahislerini genişçe ele alan ve kelâm tartışmalarına mesafeli duran tarzıyla, dönemin münazara geleneğinin ihtiyaçlarına hitap ediyordu. Debûsî’nin geliştirdiği bu usûl anlayışı kısa sürede dikkat çekti ve hicrî beşinci asır tamamlanmadan bu metodu benimseyen pek çok fıkıh usûlü eseri yazıldı. Özellikle Pezdevî’nin usûl eseri, sonraki Hanefî usûl literatüründe esas alınan model bir metin haline geldi. Gazâlî ve Râzî sonrasında İslamî ilimlerin felsefe ve mantık hakimiyeti altına girdiği dönemde ise fukahâ metodu popülerliğini yitirdi. İlmü’l-bahs ve’l-münazara ile cedel ilimleri mantık disiplini altında incelenmeye başlandı. Ancak bu dönemden sonra da bazı Hanefîler fukahâ metodu ile usûl eseri yazmaya ve felsefî kelâmın etkisi altındaki Hanefîler dahi yazdıkları karma nitelikli eserlerde Pezdevî’nin Usûl’ünü esas almaya devam ettiler.

Copyright of Mevzu is the property of Ali Sever and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of RUMELI: Journal of Islamic Studies is the property of Trakya University, Faculty of Theology and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Young Intellectuals / Genç Mütefekkirler Dergisi is the property of Journal of Young Intellectuals and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

General utterances (alfaz al-'umum) are described as words that express more than one singular at the same time in terms of the meaning they contain. Schools have adopted different approaches about the value of showing these singulars that general utterances contain. Accordingly, while al-Hanafi scholars accepted that the indication of general utterances was certain, the majority of scholars claimed that the indication of these general utterances implied suspicion. This difference of opinion about the indicator of general utterances was not limited to the theoretical field and became a source for the provisions in different fields. While al-Shafi'i scholars argue that the indication of general utterances is not certain, they have argued that the general addresses are addressed to the addressees in the period of revelation, and that these addresses do not cover all the people who will come until the Day of Judgment. Today, some academics who defend historicity get involved in the discussion at this point and present these arguments as reference sources of historicity. In the same way, they argue that scholars who claim that the indication of the general utterances is not certain have put forward some views that lead to historicity. In this study, this claim is discussed, and the historical reference value of the arguments put forward at the point of the indicator of general utterances is examined. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of ULUM Journal of Religious Inquiries is the property of ULUM Journal of Religious Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Artuklu Akademi is the property of Artuklu Akademi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Hanefi mezhebinde önemli bir yere sahip olan Îsâ b. Ebân (öl. 221/836), başlangıçta hadis rivayeti ile meşgul olmuş; ehl-i hadisin etkisinde kalarak ehl-i re’ye mesafeli durmuştur. Ancak Ebû Hanîfe’nin öğrencisi Muhammed b. Hasan ile karşılaşıp bazı hadisler hakkında ondan aldığı cevaplar üzerine ona talebelik yapmaya karar vermiştir. Bundan sonraki süreçte ehl-i re’yin görüşlerini benimseyerek bu ekolün usûl alanındaki fikirlerinin sistematik hale gelmesinde büyük katkıları olmuştur. Kaynaklarda ona birçok eser nispet edilmekte ise de bunların hiçbiri günümüze ulaşmamış ya da bu eserlerin günümüzde varlığı henüz tespit edilememiştir. Onun fıkıh usulüne dair görüşleri Hanefi mezhebinin usûl kitaplarında zikredilmekle birlikte bunları kapsamlı bir şekilde nakleden en önemli kaynak, Cessâs’ın el-Fusûl adlı eseridir. Cessâs bu eserinde İsâ’nın özellikle de haber konusundaki görüşlerine detaylı şekilde yer vermektedir. Buna göre İsâ b. Ebân, haberi öncelikle; doğruluğu kesin olarak bilinen haber, yalan olduğu kesin olarak bilinen haber, doğru veya yalan olması muhtemel haber şeklinde üç ana başlık altında ele almıştır. Haberin bu üçlü taksiminin daha sonra sadece Hanefi mezhebi usûl âlimleri tarafından değil, diğer usûl âlimleri tarafından da benimsendiği; fıkıh usûlü kitaplarında haber teorisinin onun tarafından ortaya konulan bu başlıklar altında detaylandırıldığı ve haberin epistemolojik değerinin bu çerçevede tartışıldığı görülmekte; İsâ b. Ebân’ın fıkıh usulünün temel konuları arasında yer alan haber teorisinin oluşmasında ve olgunlaşmasında kendisinden sonra gelen tüm usûl âlimlerini etkilediği düşünülmektedir. Bu nedenle çalışmamızda, İsâ b. Ebân’ın, haber teorisi özelinde usûl âlimleri üzerindeki etkisi ve bu etkinin boyutları üzerinde durulacaktır.

Fıkıh usulü, İslami ilimler içerisinde özel bir konuma sahiptir. Bunun sebebi, fıkhı sistematik ve tutarlı bir yapıya kavuşturmasının yanı sıra usulî kaidelerin de kelam kaidelerine uygun olarak belirlenmesidir. Özellikle mütekellimin metodunda fıkıh usulünün konularıyla itikadi konuların içi içe girdiği görünmektedir. Bu sebeple itikattaki pozisyon, fıkıh usulünü de etkilemektedir. Şiî mezheplerde ise itikadi konular özelikle fıkıh usulünün kaynak/delil konularında karşımıza çıkmaktadır. Bunun nedeni masum imam veya imamları diğer müçtehitlerin önüne geçirme gayretidir. Şiî gruplardan Sünnî ekollere en yakını olarak görülen Zeydiyye’de de kaynakla ilgili Şiî yönelimi görmek mümkündür. Zeydiyye’nin kaynak anlayışı, Şiî-Sünnî ekseninde durduğu yeri görmek açısından önemli bir konuma sahiptir. Fatih Yücel tarafından kaleme alınan Zeydiyye ve Fıkıh Usulü- Kaynak Kavramı (Edille-i Şer‘iyye) Bağlamında Bir İnceleme adlı eser, bu yeri görmek açısından önemli bir konuyu ele almaktadır. Ayrıca Zeydiyye’nin Yemen’de resmî mezhep olarak kabul edilmesi de çalışmayı son derece önemli kılmaktadır.

Copyright of Cumhuriyet Ilahiyat Dergisi / Cumhuriyet Theology Journal is the property of Cumhuriyet Universitesi, Ilahiyat Fakultesi / Cumhuriyet University, Faculty of Theology and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Cumhuriyet Ilahiyat Dergisi / Cumhuriyet Theology Journal is the property of Cumhuriyet Universitesi, Ilahiyat Fakultesi / Cumhuriyet University, Faculty of Theology and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Every science examines the personal accidents of the subject, which it determines as its subject, and the sciences differ from each other in this aspect. However, sciences offer the principles that they prove themselves through the use of other sciences. Sciences take and use the principles of other sciences that they will need, but they do not have to prove these principles in themselves. On the contrary, they entrust this proof to the sciences from which they took their principles. While examining the sources of fiqh and the method of making judgments from these sources, the method of fiqh uses the principles set forth in other sciences in the problems it encounters. One of the sciences in which the method of fiqh takes principles is kalām. Actually, the science of kalām provides principles to a ll other sciences with the conception of God and the world i t reveals. One of these principles is the indeterminist understanding of the world, in other words, the theory of ʽādah (custom). The theory of custom, produced in the tradition of Ahl al-Sunnah Kalām, is a theory that cancels causality and makes all effects in the world peculiar to Allah. According to this theory, Allah operates the universe according to the laws of physics, which are named custom. However, this theory makes it possible for Allah, if He wills, to do extraordinary acts that are described as humanly extraordinary. Since the Fiqh and its Methodology, which is assisted by the science of kalām, is a science that is expected to judge according to the apparent, it seems to be contrary to his identity to make judgments by using the possibilities of the theory of custom. However, like the situation of a person who becomes a Muslim at the last moment of prayer, sometimes things get so tight that it becomes very difficult to judge according to outward appearance. Well, did the methodists look at the outward appearance and decide that this person is not responsible for the prayer of the aforementioned time, or did they come to a different conclusion by using the possibilities of the theory of custom. This stud will try to determine to what extent the theory of custom, as a theory produced in the tradition of Ahl al-Sunnah Kalām, is used in Fiqh and its Method in terms of the situation of the person who became a Muslim at the last moment of prayer, through the work of Fakhr al-Islām al-Pazdavī (d. 1089) on fiqh method named Kanz al-Wusūl ilā Ma‘rifat al-Usūl and his commentators Siġnākī’s (d. 1314) work named al-Kāfī Sharh al-Pazdavī and Abdulaziz al-Bukharī’s (d.1330) work named Kashf al-Asrār ‘an Usūl Fakhr al-Islām al-Pazdavī by using the understanding-interpretation method. This study is important in terms of understanding the details of the relationship between kalām-fiqh and its methodology. Actually, in classical works, a general portrait is drawn about the aspect of the method of fiqh to get help from the science of kalām, and it is mentioned that the arguments used in the science of methodology depend on the existence of Allah and the proof of the Prophet’s accuracy. However, it is not mentioned in detail that other principles set forth in the science of kalām can also be used. In this context, our study is important in terms of dealing with the relation of fiqh and its methodology with kalām, as a theory of custom, in particular. Thus, it will be possible to determine to what extent the general expressions in classical works are applied in detail, specific to the direction we are examining. In addition, our study is of great importance in terms of determining whether the use of this theory in the context of the above contradictory situation causes a problem in terms of the identity of judging according to appearance. In the direction of the findings, it has been determined that the Methodists benefited from the theory of custom as a requirement of the "khalafiyyah" system, which they established, but they did not reflect this tasthe reality. We can call this behavior purposeful sense because the khalef comes to the fore in the absence of the original together with the possibility of the original. It can be understood from the fact that the methodologists, who obtained this possibility from the theory of custom, did not believe that the situation was like this and that they concluded that the decree of khalef was immediately valid. In addition, it seems that the fact that they make use of the theory of custom in a purposeful sense and do not reflect this on reality does not seem to harm the identity of judging according to the outward appearance of fiqh and its methodology. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

It is widely acknowledged that two methods of writing have emerged in the history of usūl literature: Juristic method (usūl al-fuqahā) and theological method (usūl al-mutakallimīn). Although there are some attempts to determine the typical features of these methods, we do not have a comprehensive explanation regarding the criteria of this distinction, the motivation behind it and the period when these methods have become prevalent. This paper aims to shed light to certain dimensions of the issue and focuses especially on the impact of juristic disputations and khilāfiyāt on the emergence of juristic method. The discussions about the sources and methods of religious knowledge were a significant part of the heated intellectual debates in the early period of Islamic scholarships. These discussions made by scholars interested in theological matters in kalām context were the matters of usūl, which would have turned into a separate discipline thereafter. The aforementioned period also witnessed Hanafīs completing the first fiqh compilation by recording the body of masā'il in fiqh that they had developed and codified. Hanafīs then involved in the methodological discussions of theologians in the context of justifying their juristic views. The tradition of scholarly discussion that had widely contributed to the earlier period took a new dimension by the introduction of jadal to the Islamic world. First theologians and later jurists adopted the method of jadal in their debates and scholarly works. By the 4th and 5th centuries AH, fiqh became popular more than ever and promoted the juristic disputations in such a way that those disputations turned into a common and significant performance among Islamic intellectuals. Meanwhile, the khilaf genre, in which the disputed juristic matters have been discussed and justified, improved in those centuries as well. Consequently, a new method of usūl writing, namely the method of fuqahā, which can be applied in the justification of the masā'il and in juristic disputations, emerged. Thus, the first and most typical work of that method, Taqwīm al-Adilla by Dabūsī, perfectly addressed the needs of the disputation tradition in the era, by including many chapters that could be regarded as related to the substantial law and many examples from substantial law, by treating the jadal topics in qiyas and 'illa chapters in detail and by avoiding the speculative theological disputes. Later, the method developed by Dabūsī attracted attention and many jurisprudents wrote usūl works adopting the method before the end of 5th century AH. Especially the usūl work of Bazdawī served as a model for the later Hanafī usūl literature. However, the juristic method lost its popularity when the Islamic scholarships fell under the influence of philosophy and logic after al-Gazālī and al-Rāzī. Jadal and 'ilm al-bahth wa'l-munāzara have been treated under the discipline of logic afterwards. Nevertheless, even after the evolution of the usūl perspective, some Hanafīs still wrote usūl works by juristic method and some of them, despite adopting the new philosophical perspective, referred to the usūl of Bazdawī in their "mamzūj" (combined) usūl works. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

This research analyses and discusses the statements of Imam Al-Shatibi (d. 790 AH) on circumstantial cases (Qadaya al-A'yan) and the methodology that he followed. This term, circumstantial cases, is one of the terms used by scholars of Usul al-Fiqh (principles of Islamic jurisprudence). However, none of the scholars of Usul al-Fiqh did elaborate on it, as much as Imam al-Shatibi, who touched on it in several places in his book "al-Muwafaqat". The importance of the subject lies in the fact that Al-Shatibi spoke about it uniquely, contrary to what the scholars of Usul al-Fiqh did. Al-Shatibi provided the correct method and sound approach to dealing with circumstantial cases. Al-Shatibi mentioned several examples of the circumstantial cases that are suitable to be a base for other circumstantial cases; hence, the researcher will be able to put these examples in the proper place, understands them correctly, and knows how to act if these cases come in apparent violation of the general rules in Shari'a. The researcher adopted the analytical approach to understanding Al-Shatibi's statements, the inductive approach to extract the characteristics of the circumstantial cases, and the comparative approach to balance between Al-Shatibi's views and the views of other scholars of Usul al-Fiqh in this matter. The study concluded with many results, the most important of which is the soundness of the opinions reached by Al-Shatibi on the circumstantial cases and his compatibility with the majority of the scholars of Usul al-Fiqh. As for the practical side related to the examples of circumstantial cases, some of them have objections. The research pointed to the positive aspects of Al-Shatibi's approach in dealing with the circumstantial cases, the most important of which is his success in reconciling the texts, and in explaining the correct way to understand the circumstantial cases, as well as his warning against taking the invocation of these issues as a door to innovation and violating the opinion of the majority. The research drew attention to objections that may be directed to Al-Shatibi, including his attempt to defend the opinion of the Malikis on some issues and the claim that antiquities contrary to their opinion with regard to the circumstantial cases, which in fact, are not probable. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

After his death in the eighth century of the hijra, al-Shāṭibī was forgotten for a long time, and five centuries after his death, he and especially his work al-Muwāfaqāt were revived in the works with many references. Two claims were often made at the time when he gained popularity: “al-Shāṭibī wrote a new fiqh method with his al-Muwāfaqāt” and “he represents one of the important and founding representatives of purpose-centered thought with this new method he put forward”. The first claim that al-Shāṭibī wrote a new fiqh method with his al-Muwāfaqāt, which is repeated as a fact in almost every work on Shāṭibī and al-Muwāfaqāt, constitutes our article’s subject. In this context, first of all, al-Shāṭibī’s understanding of fiqh method was discussed based on al-Muwāfaqāt’s introductions -because the author, with some exceptions, expressed his views on the fiqh method in the introductions of al-Muwāfaqāt-, then al-Muwāfaqāt was evaluated again with the data obtained from here, and the relationship between al-Muwāfaqāt and fiqh method was tried to be examined. Thus, the analysis of the claim in question was aimed. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Burdur Theology Journal / Burdur İlahiyat Dergisi is the property of Burdur Mehmet Akif Ersoy Universitesi lahiyat Fakultesi Dergisi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (CUIFD) is the property of Cukurova Universitesi Ilahiyat Fakültesi Dergisi (CUIFD) and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Firat University Faculty of Theology / Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi is the property of Firat University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Firat University Faculty of Theology / Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi is the property of Firat University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

One of the issues discussed about the command in the works of fiqh is undoubtedly the issue of whether the command requires will or not. Whether the qualification of will is necessary for an command to be an command is the basis of this issue. It is possible to say that the discussion in question stems from the nature of the demand and whether it is permissible for Allah to command something that he does not will. For all that, it can be said that the difference of opinion about the kalam-ı nafsî has an effect on this discussion in the theoretical sense. It is possible to talk about two main views in the law literature on the subject. According to the first approach adopted by Mu'tazili and Shiite juridists, the command requires will. According to the juridists, who hold this view, an command comes into question only by the will of what is commendered. Therefore, there must be a will in the command. The will that these opinion holders require to be in command is the will that requires doing what is commendered. It is possible to say that one of the main reasons underlying the Mu'tazili juridists stipulating the will in the command is related to the judicial principle they advocate. For, according to them, Allah does not command anything that he does not will, in accordance with His justice. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Nazariyat: Journal for the History of Islamic Philosophy & Sciences / Nazariyat Islam Felsefe Bilim Tarihi Arastirmalari Dergisi is the property of Ilmi Etudler Dernegi (ILEM) and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Even in the early periods of his career, Īsā b. Abān (d. 221/836) who has an important place in the Hanafi school, was initially busy with the riwaya of hadiths, and remained aloof from the ahl al-ray, under the influence of the ahl al-hadith. However, having met with Muḥammad b. al-ḥasan al-Shaybanī who was one of the disciples of Abū ḥanīfa, he decided to become a student after the answers he received from him about some hadiths. Later on, he adopted the views of the ahl al-ray and made great contributions to the systematization of the hadith the methodology. Although many works are attributed to him in the sources, none of them have survived to the present day or the existence of these works has not yet been determined. Although his views on the method of fiqh are mentioned in the method books of the Hanafi school, the most important source that comprehensively conveys them is al-Jaās' work al- Fuḥūl. Moreover, in this book, Īsā b. Abān's ideas regarding khabar concepts were expressed in detail. It is understood that he classified khabar in three different categories as khabar i.e report that is approved as absolutely true, absolutely false, and possibly true or possibly false khabar. It is seen that the three-categorized system of khabar issue was not only adopted by the ḥanafī Scholar but also followed by other scholars of methodology. This tripartite division of the news was later adopted not only by Hanafi scholars of methodology, but also by other scholars; it is seen that the theory of khabar in the books of fiqh method is detailed under these headings put forward by him and the epistemological value of the khabar is discussed within this framework. It is thought that Īsā b. Abān influenced all the scholars of the methodology that came after him in the formation and maturation of the theory of khabar, which is among the main subjects of the fiqh's methodology. Therefore, in this study, not only Īsā b. Abān's influence on other scholars of methodology but also the dimensions of this influence will be discussed in the manner of khabar theory. [ABSTRACT FROM AUTHOR]