Search

Booronderzoek

Booronderzoek

The Missing Link heeft een bureauonderzoek uitgevoerd voor het plangebied De Gouw (fase 3.2) in Poeldijk. Het betreft één van vier woningbouwlocaties in de gemeente Westland. Voor het plangebied wordt momenteel het bestemmingsplan ontworpen, en één van de condities die hierbij een rol speelt is archeologie. In het gebied is sprake van een archeologische verwachting, maar ook bekende archeologische waarden, waaronder Rijksmonument 47122 en daaromheen een zone met een bekende vindplaats. Voor het plangebied is een bureauonderzoek uitgevoerd om een gespecificeerde archeologische verwachting te formuleren voor het plangebied ten zuiden van de bekende vindplaats, en een advies uit te brengen ten aanzien van de vervolgstappen in het plangebied. In het plangebied bevindt zich een Rijksmonument. Hiervan is geen gepubliceerde, toegankelijke of geordende informatie beschikbaar. Bodemopbouw Het plangebied ligt ter hoogte van geul- en oeverafzettingen van de oude getijdengeul de Gantel. Het Gantelsysteem is ontstaan gedurende de IJzertijd als gevolg van een inbraak vanuit de zee. Boven in deze Gantel Laag wordt een vegetatiehorizont verwacht, die in de Romeinse tijd en de Vroege Middeleeuwen het loopvlak vormde. Onder de laag van Gantelafzettingen bevindt zich – als het niet geërodeerd is – Hollandveen, en op grotere diepte afzettingen van het Laagpakket van Wormer. De Gantel Laag is in de Late Middeleeuwen afgedekt door de Laag van Poeldijk. Boven op deze laag is uit het plangebied zelf en aangrenzende onderzochte percelen bekend dat er sprake is van een opgebrachte laag; de zogenaamde opgevaren gronden van Van Liere, die zich voortzet in de huidige bouwvoor. Ter hoogte van de hoger gelegen delen zijn geen ophoogpakketten aangebracht; daar bevinden de natuurlijke afzettingen van de Gantel zich direct onder de bouwvoor. Ten oosten van het plangebied is de bouwvoor/opgebrachte laag 40-110cm dik.1 Archeologische verwachting In de prehistorie zijn de hoger gelegen strandwallen in de omgeving van het plangebied aantrekkelijker voor bewoning dan het plangebied zelf, dat sterk onder invloed staat van de zee. De archeologische verwachting tot en met de Bronstijd is daarom laag. In het plangebied is in de Late IJzertijd bewoning mogelijk geweest langs de hoger gelegen oeverwallen van de Gantel. Vanwege de invloed van het water was dit waarschijnlijk kortstondig, en resten kunnen zijn opgeruimd door het water. De verwachting voor deze periode verschuift van laag tot hoog, naar het noorden van het plangebied. Dat is gebaseerd op de bekende IJzertijdvindplaatsen ten noorden van het plangebied en de IJzertijd datering van sporen aangetroffen onder de steenbouw in het plangebied zelf. Op basis van bekende vindplaats uit de Romeinse tijd in het noordelijk deel van het plangebied is de kans op het aantreffen van nederzettingsresten uit die periode zeer hoog. De aanwezigheid van archeologische resten is hier al vastgesteld. De sporen onder de steenbouw die hier bekend is kunnen inheems-Romeins zijn. Archeologische resten uit de Romeinse tijd komen voor in de top van de Gantel Laag, waar in deze periode bewoning mogelijk was op de oeverwallen langs een Gantelgeul die steeds minder water voert. In het zuidelijk gedeelte geldt, afhankelijk van waar de watervoerende geul zich bevond in deze periode, een middelhoge tot hoge verwachting op het aantreffen van nederzettingsresten en mogelijk een weg uit de Romeinse tijd, die stijgt richting de bekende vindplaats. Vanaf de Romeinse tijd t/m Vroege Middeleeuwen treedt er vernatting op in het gebied, waardoor het minder aantrekkelijk is voor bewoning. De verwachting op het aantreffen van resten uit deze periode is dan ook laag tot middelhoog, eveneens oplopend in noordelijke richting. Deze resten worden verwacht op hetzelfde niveau als de Romeinse resten. De sporen onder de steenbouw die hier bekend is kunnen inheems-Romeins zijn. Vanaf de Late Middeleeuwen t/m Nieuwe tijd is de kans op het aantreffen van archeologische resten in het hele plangebied middelhoog tot hoog. Het gaat echter in mindere mate om bewoningssporen, maar sporen van landgebruik en – inrichting, omdat het gebied in de laatste eeuwen eerst door wateroverlast niet geschikt was voor bewoning, en later grotendeels in gebruik is geweest ten behoeve van de (glas)tuinbouw. Deze resten bevinden zich vanaf de bouwvoor, op de Laag van Poeldijk. Om de archeologische verwachting te toetsen moet inzicht worden verkregen in het bodemprofiel en mate van compleetheid ervan. Vanwege het gebrek aan objectieve data, is het nodig om beter inzicht te krijgen in de huidige staat van het Rijksmonument. Zo kan ook de inpassing in de nieuwbouwplannen worden geoptimaliseerd. Enerzijds gaat het om de begrenzing, anderzijds om het in kaart brengen van (de staat van) de resterende archeologische resten. Hiertoe zijn allereerst de niet gepubliceerde dat van de onderzoeken uit de jaren ’70 en ’90 ontsloten en geanalyseerd. Deze gegevens zijn aangevuld met een geo-archeologisch onderzoek geadviseerd in de vorm van verkennende en waarderende boringen om inzicht te krijgen in het bodemprofiel en de intactheid ervan, en om de bekende vindplaats, inclusief Rijksmonument, te waarderen/begrenzen. Vervolgens is een geofysisch onderzoek uitgevoerd, in combinatie met controleboringen om de resultaten van het geofysisch onderzoek te toetsen. Dit onderzoek had tot doel de aanwezige resten van de steenbouw in kaart te brengen met zo min mogelijk bodemverstoring. Archeologisch veldonderzoek Het karterend en waarderend booronderzoek heeft duidelijk gemaakt dat er in het gebied sprake is van een duidelijke tweedeling. In het zuidelijke deel bestaat het onderzochte deel van de bodem uit relatief jonge afzettingen van de middeleeuwse Gantelgeul. In het noordelijke deel komen deze afzettingen ook voor, maar hier dekken deze het oudere landschap van de (pre)Romeinse Gantel af. Dit Romeinse landschap is in het noordelijke deel nog grotendeels intact aanwezig blijkt uit het vrijwel overal voorkomen van een vegetatiehorizont en/of cultuurlaag. In het noordelijke deel van het plangebied zijn twee kernen van vindplaatsen aangetroffen. Op basis van het aangetroffen aardewerk dateren deze beide uit de Romeinse tijd. De kernen worden doorsneden door een zone waar geen sprake is van een vegetatiehorizont noch van archeologische resten. Het lijkt erop dat hier sprake is van een ondiep ingesneden zijgeul van de middeleeuwse Gantel. Deze ondiepe geul lijkt een deel van de vindplaats geërodeerd te hebben. Het kan daarom niet uitgesloten worden dat de twee onderscheiden kernen tot dezelfde nederzetting behoren. De boringen bevestigen het eerdere beeld van een smalle hoge rug waarop de nederzettingen gelegen zijn. In noordelijke en zuidelijke richting duikt de cultuurlaag naar meer dan 1,5 m –mv. Het geofysische onderzoek heeft redelijk wat aanwijzingen voor eventuele archeologische sporen opgeleverd. Van geen van deze mogelijke sporen kan echter uitgesloten worden dat ze het resultaat zijn van later grondgebruik of de aanleg dan wel sloop van de voormalige kassen. Opvallend is dat er geen structuren zijn waargenomen die gerelateerd kunnen worden aan de bekende steenbouw zoals die in tijdens de opgraving uit 1971 werd aangetroffen. Het lijkt erop dat zeker het opgaande muurwerk grotendeels verdwenen is. Dit betekent echter zeker niet dat er geen sprake meer is van waardevolle archeologische resten. De aangetroffen cultuurlagen met veel archeologisch materiaal maakt duidelijk dat zeker grote delen van de nederzettingen nog goed bewaard in de bodem aanwezig zijn.

ADC ArcheoProjecten heeft in oktober 2020 t/m januari 2021 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek uitgevoerd ter plaatse van de wijk De Pol in Veenendaal (gemeente Veenendaal). De aanleiding voor het onderzoek zijn de voorgenomen riool- en herinrichtingswerkzaamheden. De resultaten van het bureauonderzoek zijn eerder gepubliceerd in ADC rapport 5284 en grotendeels onverkort overgenomen in het voorliggende rapport. Op basis van het bureauonderzoek is een gespecificeerde verwachting opgesteld. Hieruit volgt dat het plangebied in de Gelderse Vallei ligt, een met klei en zand opgevuld glaciaal bekken dat zich tussen de stuwwallen van de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe uitstrekt. In de Gelderse vallei liggen enkele kleine geïsoleerde stuwwallen, zoals het Grote Veenloo/het Vendel, waarop het westen van het plangebied is gelegen. De ondergrond bestaat uit grindhoudend grof tot fijn zand. Hier geldt een hoge verwachting voor resten uit het Laat-Paleolithicum tot en met de Late Middeleeuwen vanwege de hogere ligging en gunstige waterhuishouding ten opzichte van het omringende gebied. Eventuele vindplaatsen kunnen bestaan uit resten van kampementen en nederzettingen. Een vindplaats wordt gekenmerkt door een spreiding van met name vuursteen en/of aardewerkfragmenten. Eventuele resten zullen aanwezig zijn onder een recent ophogingspakket. Het middendeel van het plangebied maakt deel uit van een dekzandvlakte, hier geldt vanwege de lage ligging en de ongunstige waterhuishouding een lage verwachting voor resten uit alle archeologische perioden. Het oosten van het plangebied ligt binnen een zone waar dekzandwelvingen voorkomen. Hier geldt vanwege de iets hogere ligging en gunstigere waterhuishouding een middelhoge verwachting voor resten uit het Laat Paleolithicum tot en met het Neolithicum. Eventuele vindplaatsen kunnen bestaan uit resten van kampementen en nederzettingen. Een vindplaats wordt gekenmerkt door een spreiding van met name vuursteen en mogelijk ook aardewerkfragmenten. Eventuele resten zullen aanwezig zijn vanaf het oorspronkelijke maaiveld of onder een restveenlaag. Vanaf het Neolithicum vernatte het dekzandgebied en trad veenvorming op. Dit maakte het gebied met uitzondering van de geïsoleerde stuwwallen ongeschikt voor bewoning. In het veen kunnen resten uit de Bronstijd tot en met de Late Middeleeuwen aanwezig zijn geweest gerelateerd aan de natte context (rituele deposities, voorzieningen voor visvangst, knuppelpaden etc.). Maar gezien de vervening vanaf de Late Middeleeuwen zijn dergelijke resten waarschijnlijk niet meer aanwezig. Vanaf de Late Middeleeuwen en vooral in de Nieuwe tijd (vanaf de 16e eeuw) werd het veen in de Gelderse Vallei ontgonnen en ontstond de huidige nederzetting Veenendaal. Door het oosten van het plangebied, ter plaatse van de huidige Prins Bernhardlaan, bevond zich de Boveneindse Grift. Haaks op de grift werden een aantal wijken en sloten gegraven, deels ter plaatse van de huidige straten die het plangebied vormen. De watergangen werden gebruikt om veen mee af te voeren. Op een aantal locaties in het plangebied is historische bebouwing aanwezig, hier geldt een hoge verwachting voor resten uit de Nieuwe tijd. Ter plaatse van het resterend deel kunnen resten van de gedempte watergangen en hieraan gerelateerde resten zoals bruggen en beschoeiingen aanwezig zijn. Op de locatie waar het plangebied de Prins Bernhardlaan kruist worden ook resten van voorgangers van de huidige weg verwacht. Resten uit de Nieuwe tijd kunnen vanaf het maaiveld aanwezig zijn. In de Tweede Wereldoorlog maakt het plangebied deel uit van een verdedigingslinie van de Duitsers. In het plangebied was ter hoogte van de Prins Bernhardlaan een kazemat aanwezig. Hier geldt een zeer hoge verwachting voor resten uit de Tweede Wereldoorlog. Het is waarschijnlijk dat eventuele resten (deels) zijn verstoord door de ontginning van het veen en de aanleg van de huidige wegen en nutsleidingen. De omvang en diepte van deze verstoringen is echter niet bekend.Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Uit het verkennend booronderzoek blijkt dat de ondergrond van het plangebied bestaat uit dekzand en smeltwaterafzettingen, die worden ingedeeld bij de Formatie van Boxtel. In twee boringen in het oosten van het plangebied is nog een restant van het oorspronkelijk aanwezige veenpakket aanwezig. In het grootste deel van het plangebied is de bodem verstoord tot in de C-horizont. Resten van een (podzol)bodem zijn niet meer aanwezig. De C-horizont bevat in veel boringen humusvlekken en/of is geheel gereduceerd, wat wijst op relatief natte omstandigheden. Op grond van het volledig ontbreken van resten van een oude bodem moet worden aangenomen dat eventuele resten uit de periode Laat-Paleolithicum t/m Neolithicum niet meer aanwezig zijn. De verwachting voor resten uit het Laat-Paleolithicum tot en met het Neolithicum kan worden bijgesteld naar laag. Op een aantal locaties werden op basis van de aanwezigheid van bebouwing op de kadastrale minuut uit 1811-1832 resten van bebouwing uit de Nieuwe tijd verwacht. In de op deze locaties uitgevoerde boringen werden echter geen lagen aangetroffen die hiermee in verband gebracht kunnen worden.

ADC ArcheoProjecten heeft in oktober 2020 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd aan de Prins Hendrikstraat 3b te Aalst, gemeente Zaltbommel. Op basis van het bureauonderzoek gold een middelhoge tot hoge verwachting voor sporen uit de Bronstijd tot de Nieuwe Tijd. Deze verwachting gold voor de naar verwachting aanwezige intacte oeverafzettingen van de Zaltbommel-Nederhemert stroomgordel. Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Uit dit onderzoek blijkt dat het plangebied bestaat uit onverstoorde rivierafzettingen van de Zaltbommel-Nederhemert. De afzettingen van deze stroomgordel worden afgedekt door een laag komklei. De bovengrond bestaat uit verstoorde zandig klei. Deze zandige klei betreft waarschijnlijk sediment van de Afgedamde Maas. De verstoring kan worden toegewezen aan het gebruik van het perceel als boomgaard, zoals dit al op de kadastrale minuut van 1832 is aangegeven. De verstoring reikt tot een diepte van 70 cm –mv in het zuidelijk deel van het plangebied, 90 cm –mv in het centrale deel, en loopt op naar 50 cm -mv in het noordoostelijk deel van het plangebied. Er zijn geen aanwijzingen gevonden voor een middeleeuwse huisterp. Op basis van de verstoorde bovengrond en het ontbreken van aanwijzingen voor middeleeuwse en of nieuwe tijdse bewoning kan de verwachting voor deze periode naar beneden worden bijgesteld. De verwachting voor de oeverafzettingen van de Zaltbommel-Nederhemert stroomgordel dient op basis van de resultaten van de boringen gehandhaafd te blijven. De geplande werkzaamheden op het perceel bestaan uit het ophogen van het terrein, waarop een woonhuis en bijgebouw worden gerealiseerd. Er is geen kelder gepland. Afhankelijk van de dikte van de aan te brengen ophoging, en de constructie van de fundering zal deze mogelijk de intacte bodem verstoren. De geplande palen waarop de fundering wordt geplaatst zullen eventueel aanwezige archeologische lagen slechts zeer beperkt verstoren.

ADC ArcheoProjecten heeft in januari 2021 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Koningin Wilhelminastraat 4 – Kasteellaan te Hedel, gemeente Maasdriel. De aanleiding voor het onderzoek is de voorgenomen aanleg van een plein binnen het plangebied. Het plein is in opdracht van de gemeente Maasdriel ontworpen door Buro Lubbers, in samenwerking met de Werkgroep Kasteelplein Hedel. Het plangebied ligt ter hoogte van de voorburcht en het late Neerhuis behorende bij het kasteel van Hedel. Het kasteel dateert uit de 14 eeuw. Het Neerhuis is in 1652 gebouwd. Of er daarvoor al sprake was van een voorburcht is niet bekend. Het Neerhuis is verschillende malen verbouwd en heeft tot aan WOII bestaan. Na de oorlog is het Neerhuis gesloopt. Het plangebied bevindt zich landschappelijk gezien op de oevers van de Veldriel stroomgordel. De top van de oeverafzettingen is in de boringen vanaf 3,4 m NAP aangetroffen. Boven de natuurlijke oeverafzettingen is in alle boringen, m.u.v. misschien boring 8, sprake van een archeologische laag met (resten van) bouwmaterialen en mogelijk deels intacte muurresten van de voorburcht en/of het Neerhuis. In dit pakket kunnen resten van een eventuele voorganger van het Neerhuis en van de verschillende fasen van het Neerhuis zelf verwacht worden. Een aantal boringen is gestuit op een ondoordringbare puinlaag. Mogelijk betreft dit fundamentresten van het Neerhuis. De bovenst 0,5 m in het zuidelijke deel van het terrein bestaan uit zand met puinresten. Dit betreft waarschijnlijk een zandpakket dat is ontstaan bij de sloop van het Neerhuis nadat het bombardement aan het eind van WOII. In het noordelijke deel bestaat de bovenste 0,3 m uit ophoogzand dat is aangebracht ten behoeve van de huidige inrichting van dit deel van het plangebied.

ADC ArcheoProjecten heeft in oktober 2017 en november 2019 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Oostkade 5 te Sluiskil. De aanleiding van het onderzoek is de voorgenomen noordwaartse uitbreiding van het ten zuiden van het plangebied gelegen bedrijfsterrein. In het plangebied zal onder meer een aarden wal en een waterbassin worden aangelegd. Op basis van het bureauonderzoek werden in de top van het pleistocene dekzand (Laagpakket van Wierden) archeologische resten uit de steentijd verwacht, voor zover dit niveau niet in latere perioden is geërodeerd. Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Op basis van dit booronderzoek blijkt het Laagpakket van Wierden uitsluitend in het westelijke deelgebied aanwezig te zijn. In het oostelijke deelgebied is dit niveau samen met het Hollandveen Laagpakket tot tenminste ca. 4 m -NAP geërodeerd door een latere getijdengeul of –kreek. Een dieper gelegen bodem of veenlaag (Laag van Usselo) is in geen van de boringen aangetroffen. In het westelijke deelgebied zal een aarden wal worden opgebracht. Eventuele archeologische resten in de top van het dekzand zullen hierbij niet worden aangetast, want de zetting in dekzand is verwaarloosbaar klein. In het oostelijke deelgebied is de top van het dekzand sterk geërodeerd; hier worden geen resten meer verwacht, waardoor ook hier de realisatie van de inrichtingsplannen (aanleg waterbassin) niet leidt tot aantasting van eventuele archeologische resten.

ADC ArcheoProjecten heeft een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uit op de locatie Provincialeweg 156 te Oosteind, gemeente Oosterhout. De aanleiding is de aanvraag van een omgevingsvergunning voor de voorgenomen aanleg van een kas. Daarnaast wenst de opdrachtgever voorbereid te zijn op een eventuele toekomstige aanvraag omgevingsvergunning van een hal en een waterbassin. Op basis van het bureauonderzoek is een gespecificeerde verwachting opgesteld. Hieruit volgt dat het plangebied landschappelijk gezien op een met dekzand afgedekte terrasvlakte ligt, ten oosten van de Gilze-Rijenbreuk. In het dekzand hebben zich in de omgeving laarpodzolbodems en enkeerdgronden ontwikkeld, welke beiden in het plangebied zouden kunnen voorkomen. Indien deze in het plangebied voorkomen, kunnen archeologische resten voorkomen daterend uit de perioden van het Laat-Paleolithicum tot en met de Nieuwe Tijd. De eventueel aanwezige archeologische resten tot de Nieuwe Tijd zullen gesitueerd zijn onder een plaggendek van naar verwachting 30 tot 50 cm dikte en in de top van de oorspronkelijke C-horizont. Resten uit de Nieuwe Tijd die eventueel verband houden met de ligging ten zuiden van een oud bewoningslint kunnen voorkomen vanaf het maaiveld. Afhankelijk van de dikte van het plaggendek kunnen de resten in meer of mindere mate bewaard zijn gebleven. Een eventuele vondstenlaag is opgenomen onderin het plaggendek; hier wordt ook wel van ‘cultuurlaag’ gesproken: een doorwerkte oude bodem tussen het plaggendek en de ongeroerde ondergrond met kleine fragmenten aardewerk, natuursteen, vuursteen en houtskool. Archeologische sporen bevinden zich tot ongeveer 50 cm in de top van de C-horizont. Het complextype en de omvang kunnen niet nader worden gespecificeerd door de beperkte gegevens. Teneinde bovengenoemde verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Tijdens het booronderzoek is vastgesteld dat de ondergrond in overeenstemming met het bureauonderzoek uit 2018 opgebouwd is uit grindrijke fluviatiele afzettingen, behorend tot de Formatie van Sterksel. Daarboven bevindt zich een laag van gemiddeld 70 cm bestaande uit dekzand (Formatie van Boxtel). In het plangebied zijn echter geen podzolbodems of enkeerdgronden aangetroffen. Waarschijnlijk heeft zich door natte omstandigheden vanaf het begin van het Holoceen en plaatselijke veenvorming vanaf de Bronstijd geen podzol ontwikkeld in de top van het dekzand. Restanten van het ooit aanwezige veen zijn waarschijnlijk opgenomen in de in het plangebied aanwezige humeuze bouwvoor met een dikte van gemiddeld 40 cm. Waar de bouwvoor dikker is dan 40 cm is dit waarschijnlijk het gevolg van egalisatie van het plangebied. Hierbij is het oorspronkelijke reliëf, dat nog af te leiden is van de sterk wisselende diepte van de middenpleistocene, grindrijke afzettingen, sterk vervlakt. Daarnaast heeft in vrijwel het hele gebied diepe omwerking van de bodem plaatsgevonden. De overgang van de bouwvoor naar het onderliggende moedermateriaal is in de meeste gevallen zeer abrupt. In de gevallen waar de overgang geleidelijker is, wordt die gevormd door een sterk gevlekte laag. Deze vlekken zijn niet het gevolg van bodemvorming, maar is het resultaat van vermenging van de humushoudende bovengrond met het onderliggende moedermateriaal.

ADC ArcheoProjecten heeft in juni en juli 2019 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Wilgenweg 59 te Groot-Ammers, gemeente Molenlanden. De aanleiding van het onderzoek is de voorgenomen nieuwbouw van een restaurant- en theaterboerderij met knutselschuur ter plaatse van de huidige parkeerplaats. Hiervoor is een bestemmingsplanwijziging noodzakelijk. Het plangebied bevind zich in de Alblasserwaard, een veengebied dat vroeger doorsneden werd door verschillende rivierlopen, dit waren voorgangers van de Rijn, de Linge en de Waal. Na verlegging en verzanding van die rivierlopen bleven de oude stroomgordels met oever- en beddingafzettingen als gevolg van inklinking van de omliggende kleigronden over als relatief hooggelegen delen in het landschap. Deze voormalige meandergordels vormden daarom relatief gunstige vestigingsplaatsen. In het zuidwesten grenst het plangebied aan een oude meandergordel. Hier bevinden zich mogelijk afzettingen van deze stroomgordel van Schoonhoven binnen het plangebied tussen 1,5 en 5 m onder het maaiveld. In de top van deze afzettingen bevinden zich mogelijk archeologische sporen uit het Laat-Neolithicum tot de Vroege Bronstijd. Gedurende de Bronstijd werd het gebied door de natte omstandigheden waarschijnlijk ongeschikt voor bewoning. Archeologische resten van na de Bronstijd tot in de Romeinse tijd worden daardoor niet verwacht. In de Late Middeleeuwen is het gebied ontgonnen en is de Tiendwegse Wetering waarschijnlijk ontstaan van waaruit de huidige percelering is aangelegd. Vanaf deze tijd is het plangebied in gebruik geweest als bouwland of weiland. Er zijn op de gemeentelijke beleidsadvieskaart geen huisterpen of andere aanwijzingen voor historische bebouwing aanwezig binnen het plangebied. De verwachting is dat eventuele archeologische resten in het plangebied het gevolg zijn van het agrarisch gebruik in de Late Middeleeuwen en de Nieuwe tijd, zoals ontginningsgreppels, ploegsporen, resten van eventuele schuurtjes of opslagplaatsen en dergelijke. Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Uit de boringen is af te leiden dat het gebied gedurende de laatste duizenden jaren in een veenmoeras, afgewisseld met een komgebied heeft gelegen. De bodemopbouw bestaat uit een dikke veenlaag, op enkele plaatsen onderbroken door een laag ongerijpte komklei. In het gebied ligt een recente ophogingslaag direct onder maaiveld. Er zijn geen sporen aangetroffen van langdurige drogere periodes waarin zich een mogelijk bewoonbaar oppervlak heeft voorgedaan. Het veen en de komklei zijn na de inpoldering in de 12e eeuw in gebruik genomen als, weidegrond en er is pas aan het eind van de 20e eeuw bebouwing ontstaan langs de Wilgenweg. Dit heeft geresulteerd in een afdekkende laag met veel puin en verstoring. Er zijn geen archeologisch relevante lagen in het plangebied aanwezig. De archeologische verwachting kan naar laag worden bijgesteld. In de ondergrond zijn geen oeverafzettingen van de Schoonhovense stroomrug aangetroffen.

ADC ArcheoProjecten heeft in april en mei 2020 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Molenakkers 4 t/m 10 in Woensdrecht, gemeente Woensdrecht. De aanleiding voor het onderzoek is de sloop van de huidige woningen, gevolgd door nieuwbouw. Hiervoor is een aanpassing van het bestemmingsplan noodzakelijk. Op basis van het bureauonderzoek is een gespecificeerde verwachting opgesteld. Hieruit volgt dat het plangebied landschappelijk gezien is gelegen op de ‘Brabantse Wal’. Dit betreft een steilrand die de overgang markeert tussen het hooggelegen West-Brabantse dekzandplateau in het oosten en het laaggelegen zeekleigebied in het westen. Op grond van deze ligging kan het gebied reeds vroeg in gebruik zijn geweest voor bewoning, landbouw en andere menselijke activiteiten. Dit blijkt onder meer uit enkele bekende vondsten in het onderzoeksgebied bestaande uit aardewerk uit de Romeinse tijd en de Middeleeuwen. Vanwege de ouderdom van de aanwezige rivierduin- en dekzandafzettingen moet ook rekening worden gehouden met oudere resten, vanaf het Mesolithicum. Resten uit het Mesolithicum kunnen bestaan uit restanten van kampementen van jagerverzamelaars en zullen zich manifesteren in de vorm van vuursteenconcentraties en haardkuilen. Resten uit het Neolithicum, de Bronstijd, de IJzertijd, de Romeinse tijd en de Middeleeuwen kunnen gerelateerd zijn aan onder andere nederzettingsterreinen, landbewerking en grafvelden. Deze manifesteren zich in de vorm van een cultuurlaag, een omgewerkte laag onder(in) het plaggendek met daarin aardewerkscherven en houtskool, en grondsporen. Organische resten en bot zullen door de relatief droge en zure bodemomstandigheden slecht zijn geconserveerd. Anorganische resten zullen redelijk tot goed bewaard zijn gebleven. Eventuele grondsporen (uitgezonderd diepe paalsporen, waterputten et cetera) zullen zich tot een halve meter in de natuurlijke ondergrond (rivierduinzand of dekzand) bevinden. Door afdekking met een plaggendek of oud bouwlanddek, dat in de periode Late Middeleeuwen- Nieuwe tijd is opgeworpen, kunnen eventueel onderliggende archeologische resten buiten het bereik van latere (agrarische) grondbewerking zijn gebleven. Dit komt de gaafheid van eventuele vindplaatsen en de conservering van archeologische resten ten goede. In het dek zelf kan allerlei vondstmateriaal worden aangetroffen, zoals fragmenten aardewerk en bouwmateriaal. Dit betreft vaak (huishoudelijk) afval, dat op de mestvaalt is gegooid en met het uitrijden van mest op het land terecht is gekomen. Het heeft, met uitzondering van vondstmateriaal aan de basis van het plaggendek, derhalve geen relatie met een ter plaatse aanwezige vindplaats. Op oude kaarten maakt het plangebied deel uit van een perceel dat in gebruik was als bouwland. Gelet op het kaartbeeld en de ligging ten opzichte van de oude dorpskern van Woensdrecht zijn geen resten van historische bebouwing te verwachten. De huidige bebouwing, die uit een viertal woonhuizen bestaat, dateert uit 1956. Aangenomen moet worden dat bij het bouwrijp maken van het gebied en de aanleg van funderingen, kelders en nutsvoorzieningen de bodem is verstoord. Daarbuiten zullen eventuele verstoringen een beperkte omvang en diepte hebben en kunnen archeologische resten intact aanwezig zijn. Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek wijst uit dat ondergrond van het plangebied uit duinzand (Formatie van Boxtel) bestaat. In boring 5, die aan de oostrand is verricht, lijkt sprake te zijn van een restant van een podzolbodem in de vorm van een inspoelingshorizont (B-horizont). In de andere boringen zijn geen duidelijke resten van een podzolbodem vastgesteld. Hier is enkel een roesthoudende overgangshorizont (BC-horizont) aanwezig en is het overige deel van het profiel opgenomen in de bovengrond. Het duinzand is aan de bovenkant scherp begrensd en is afgedekt met een 80 tot 110 cm dikke humushoudende bovengrond, dat als een (oud) bouwlanddek (Aap-horizont) wordt geïnterpreteerd. In boring 2, die aan de noordrand is verricht, heeft dit dek met 50 cm een relatief geringe dikte. Op basis van de aangetroffen bodemprofielen kunnen eventuele grondsporen in de duinafzettingen bewaard zijn gebleven. Op grond van de geraadpleegde bouwtekeningen van de huidige bebouwing is het aannemelijk dat bij het verwijderen van het bouwlanddek en de aanleg van de funderingen en kelders de bodem ter plaatse van de bebouwing tot in de top van het duinzand, het potentieel sporenniveau is aangetast. Omdat het grondplan van de nieuwbouw grotendeels het bouwvlak van de huidige woningen overlapt, zal de voorgenomen ontwikkeling waarschijnlijk in beperkte mate tot een verdere aantasting van het potentiële sporenniveau leiden. Daarom wordt een opgraving niet (meer) zinvol geacht.

ADC ArcheoProjecten heeft in juni-augustus 2020 een bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek uitgevoerd voor de locatie Blauwe Vogelweg 11 te Utrecht, gemeente Utrecht. De aanleiding van het onderzoek is de voorgenomen nieuwbouw. De exacte verstoringsdiepte is nog onbekend. Voor dit onderzoek wordt uitgegaan van een bodemverstoring van ca. 2 m onder het huidige maaiveld. Voor de voorgenomen ontwikkeling is een omgevingsvergunning nodig en mogelijk ook een archeologievergunning. Uit het bureauonderzoek volgt dat in het plangebied vooral archeologische resten uit de Vroege Middeleeuwen tot en met de Nieuwe tijd kunnen worden verwacht. Deze kunnen voorkomen in de top van oeverafzettingen van de Kromme Rijn. Mogelijk bevinden zich in het noordelijke deel van het plangebied sporen van een opgehoogd historische boerenerf of sporen van een dijklichaam, pad of weg. In de diepere ondergrond wordt dekzand verwacht. In theorie kunnen in de top van het dekzand vindplaatsen uit de Prehistorie voorkomen. Om de archeologische verwachting te toetsen en aan te vullen is een inventariserend veldonderzoek uitgevoerd in de vorm van een verkennend booronderzoek. In het plangebied zijn 21 boringen verricht. In de ondergrond komen oever- op beddingafzettingen van de Kromme Rijn voor. De top van de beddingafzettingen bevindt zich op de meeste plekken tussen 130 en 190 cm –mv. De top van de oeverafzettingen bevindt zich overwegend tussen 30 en 120 cm –mv. Boven de oeverafzettingen bevindt zich een pakket grof zand dat wordt geïnterpreteerd als een (sub)recent opgebracht pakket. Uit het veldonderzoek is gebleken dat in een gedeelte van het plangebied, namelijk ter hoogte van boring 10 (zone 1) en boringen 14, 15, 16 en 21 (zone 2) deels intacte oeverafzettingen voorkomen. De top van de oeverafzettingen vormt een potentieel archeologisch niveau waarin bewoningssporen aanwezig kunnen zijn uit de periode Vroege Middeleeuwen - Nieuwe tijd. In het overige deel van het plangebied is de top van de oeverafzettingen niet meer intact. Er is geen oud loopvlak bewaard gebleven waardoor hier de kans op archeologische resten klein is. Aangezien de diepteligging van het dekzand niet is vastgesteld tijdens het onderzoek geldt voor de Prehistorie een nog onbekende verwachting. Wel is vastgesteld dat in het plangebied geen dekzandopduikingen voorkomen tot in ieder geval 3 m onder het maaiveld. Hierdoor is de kans op archeologische resten uit de Prehistorie niet groot.