Search

In dit rapport wordt beschreven welke activiteiten CGN in samenwerking met de SZH, KLN en individuele fokkers hebben ondernomen om genetisch materiaal van konijnenrassen veilig te stellen in de genenbank. Op basis van literatuur en praktijkervaringen is een protocol voor spermawinning en spermaverwerking (cryoconservering) vastgesteld. Een dergelijk protocol was niet beschikbaar in de Nederlandse bedrijfsmatige konijnenhouderij omdat daar uitsluitend met vers sperma gewerkt wordt en niet met ingevroren sperma. Het rapport eindigt met een beschrijving van de resultaten van de spermawinning.

In de periode 2001-2012 is in een aantal acties genetisch materiaal van Nederlandse schapen- en geitenrassen opgenomen in de genenbank voor landbouwhuisdieren. In totaal zijn er ruim 34.000 doses rammen- en bokkensperma van 12 rassen opgeslagen in de genenbank. In dit rapport wordt beschreven welke activiteiten het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland in de periode 2001-2012 heeft ondernomen om genetisch materiaal van schapen- en geitenrassen veiliig te stellen in de genenbank. De eerste actie vond plaats in 2001-2002, net na de MKZ-crisis, die duidelijk maakte dat er een reëel gevaar is dat een groot deel van de heideschapen bij een dergelijke dierziekte kan verdwijnen. Na deze eerste actie is het aantal doses sperma van diverse schapen- en geitenrassen verder uitgebreid in de periode 2003-2012. Naast de heideschaaprassen zijn het Melkschaap, de Zwartbles, de Blauwe Texelaar, de Nederlandse Landgeit en de Nederlandse Bonte en Witte geit toegevoegd aan de genenbank.

Het Centrum voor Genetische Bronnen (CGN), onderdeel van Wageningen UR, werd 25 jaar geleden opgericht om zich in te zetten voor het behoud van genetische diversiteit in voedselgewassen. Vanaf 2002 werd de Stichting Genenbank Landbouwhuisdieren onderdeel van het CGN. Wat betekent die genenbank voor de geitensector in Nederland?

The Centre for Genetic Resources, the Netherlands (CGN) has the aim to store genetic materials of farm animal genetic resources in the gene bank, including semen of native Dutch duck breeds. CGN will store these valuable genetic resources in the gene bank to be able to recreate the breeds or to support in situ conservation of the breed in case of calamities. For every species research has to be done in order to find the optimal protocol for semen collection and cryo conservation. In this report of the cryopreservation activities on duch breeds in 2011 and 2012 are reported. In this report is described how breeds and animals were chosen, how the protocol for semen collection is developed, which research is done for collecting and freezing the semen and how many straws were cryopreserved in 2011 and 2012. The Dutch 'krombek' (Hook Bill duck) and the 'witborst' (North Holland White Bibbed duck) are endangered breeds and considered as our living heritage. Priority was given to these two breeds. Finally more than 900 straws from 39 animals were stored in the gene bank. CGN heeft in haar programma voor de periode 2010-2014 opgenomen om genebankcollecties aan te leggen van sperma van bedreigde oorspronkelijk Nederlandse eenden-, ganzen-, honden-, konijnen- en duivenrassen. CGN wil deze waardevolle genetische bronnen opslaan in de genenbank om in elk geval van een calamitieit een ras terug te kunnen fokken of het in situ behoud van het ras te ondersteunen. In dit rapport worden de resultaten van de activiteiten in 2011 en 2012 gepresenteerd voor de winning van sperma van woerden (eenden). Beschreven worden de ras- en dierkeuze, de spermawinning, de spermaverwerking en het uiteindelijke resultaat van deze activiteiten, te weten het aantal sermarietjes in de genenbank. Er is prioriteit gegeven aan de winning van sperma van de Noord-Hollandse krombek- en witborsteenden. Er zijn uiteindelijk ruim 900 dosis sperma van 39 woerden in de genenbank opgeslagen.

Na de eerste drie „inhaalslagen‟ in 2003, 2005 en 2007 is weer een project opgezet om te komen tot het verzamelen van genetisch materiaal van een aantal hanen van zeldzame kippenrassen (inhaalslag 4). Het doel van het project is om (de genetische variatie van) deze (kleine) rassen veilig te stellen in de genenbank. Met de financiële middelen van 2009 kon voor de vierde maal worden gestart met een aantal hanen van rassen, die in 2003, 2005 en 2007 niet voldoende aan bod waren gekomen. In een evaluatie met de Stichting Zeldzame Huisdierrassen en rekening houdend met de reeds aanwezige genenbank collecties zijn zestien rassen geselecteerd waarvan genetisch materiaal is gecryo-conserveerd, te weten het Hollandse Kriel (11), Eikenburger Kriel (5), Sabelpoot Krielen (10), Fries Hoen (2), Hollands Kuifhoen (6), Assendelfter Hoen (6), Drents Hoen (3), Groninger Meeuw (5), Noordhollands Hoen (6), Twents Hoen (3), Chaams Hoen (3), Welsumer (2), Lakenvelder (2), Nederlandse Uilenbaard (2), Barnevelder (4) en het Hollands Hoen (3). Van deze 16 rassen zijn totaal 73 hanen aangevoerd. Vier hanen zijn in de eerste dagen reeds gesneuveld. Van één Eikenburger Kriel haan kon geen sperma worden verkregen. Met de aanvulling van het sperma van de hanen van voornoemde rassen zou de doelstelling kunnen worden bereikt, om van elk ras ca. 800 doses sperma in opslag te hebben van minimaal 10 hanen. In totaal zijn in deze vierde inhaalslag 5534 doses sperma ingevroren en in de genenbank weggezet. De Eikenburger Kriel haalde deze aantallen niet vanwege de te geringe spermaproductie (ruim 200 doses!). Van het Drents Hoen, de Assendelfter Hoen en de Schijndelaar benaderen de aantallen doses sperma de 800.