Search

1. Colour polymorphisms are common across animals and are often the result of complex selection regimes. Philaenus spumarius (Linnaeus) (Hemiptera, Aphrophoridae) shows a widely studied dorsal colour polymorphism with several described phenotypes whose variation in their occurrence and frequency, as well as their maintenance across time, have been reported. Several selective influences have been suggested to play a role, but the mechanisms underlying the maintenance of this polymorphism are still poorly understood. 2. To explore the adaptive significance of the colour polymorphism of P. spumarius, an experiment was conducted in captivity under semi-natural conditions to measure survival, reproductive success, and duration of egg maturation. 3. It was found that there was higher longevity, a higher number of oviposition events, and a higher number of eggs laid by trilineatus phenotype females than by typicus and marginellus, supporting previous reports of an increase in trilineatus frequency during the season. The duration of egg maturation did not differ among phenotypes. 4. The higher longevity and fertility of the trilineatus phenotype may compensate, for example, the higher rate of attack by parasitoids and/or higher solar radiation reflectance in this phenotype, which have already been reported in previous studies, constituting a possible mechanism for the maintenance of this polymorphism. FCT - Fundação para a Ciência e a Tecnologia, I.P. info:eu-repo/semantics/publishedVersion

Frequency differences in the 2 different coloured forms of the 14-spot ladybird Propylea quatuordecimpunctata in the Edirne populations were investigated. The results indicated that black individuals tend to occur more frequently in the habitats than in shady habitats. The body length of the black coloured 14-spot ladybirds was significantly smaller than that of the yellow individuals. The pooled data consisted of 66 % black and 34 % yellow forms., Bu çal›flmada 14-noktal› u¤ur böce¤i Propylea quatuordecimpunctata'n›n siyah ve sar› renkli formlar›n›n Edirne populasyonlar›ndaki frekanslar› araflt›r›ld›. Siyah renkli formlar›n direk olarak günefle aç›k olan habitatlarda, gölge olan habitatlardan daha yüksek frekansta bulunmaya e¤ilimli oldu¤u ortaya ç›kt›. Di¤er taraftan siyah renkli formlar›n, sar› renkli formlardan daha küçük oldu¤u görüldü. Siyah renkli formlar›n populasyonun % 66's›n›, sar› renklilerin ise % 34'ünü oluflturdu¤u hesapland›.

In this study, the results of observations made in different localities (Edirne and environs, the Istranca Mountains, Iğneada and environs) of the Thrace region are evaluated. Field work was carried out during the period 1987-1996, comprising a total of 228 working days in the field. The findings were discussed and compared with data currently available in the literature. As a result, 179 species belonging to 50 families were recorded. These species and related data are collated in a table. The importance of the region and the problems that threaten the ornito-fauna are discussed.

Çöl, Güner (Balikesir Author), Son yıllarda dünyada ve Türkiye'de eğitim hizmetlerinde sürekli bir değişimin yaşandığı bilinmektedir. Bu anlamda üniversitelerin öğrenci (müşteri) odaklı hizmet anlayışını benimseyerek; doğru, hızlı, güvenilir, konforlu bir hizmet sunma çabası içine girdikleri görülmektedir. Bu araştırma, eğitim örgütlerinin iç paydaşlarından biri olan öğrencilerin, kurumsal itibara ilişkin yaptıkları değerlendirmeyi analiz edebilmeyi ve bu değerlendirme açısından, bireyler arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada kurumsal itibarın ölçümü için Fombrun ve arkadaşları tarafından geliştirilen Kurumsal İtibar Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın ana kütlesi, Karabük Üniversitesi'nde eğitim gören öğrencilerin tamamıdır. Bu ana kütleden örneklem büyüklüğü hesaplanırken, ihtimalli örnekleme yöntemlerinden biri olan "Katmanlı Örnekleme" yöntemi kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 18.0 sürümünden programından yararlanılmıştır. Anket yoluyla elde edilen verilere Tek Faktörlü Çoklu Varyans Analizi (MANOVA) uygulanmaktadır. MANOVA analiziyle öğrencilerin demografik ve okul bilgileri dikkate alınarak Karabük Üniversitesi'nin kurumsal itibarı karşılaştırılarak aralarında fark olup olmadığı ölçülmeye çalışılmaktadır, It’s known that there has been a continuous change in the education services both in Turkey and in the world in recent years. In this sense, it has been observed that the universities have adopted a student-oriented (customer-oriented) service mentality and have been in struggle for providing correct, rapid, trustable and comfortable services. This research seeks to analyze the corporate reputation evaluations of students who are the internal stakeholders of educational organizations, and to find out whether there is a difference between individual evaluations of corporate reputation. In this research, the Corporate Reputation Scale developed by Fombrun and his colleagues has been used. The universe of the research is all the students being educated in Karabük University. While sampling from this universe, the Layered-Sampling method which is one of the sampling methods with probability has been used. For the analysis of the data, SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) version 18.0 has been used. Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) was applied to the data obtained by questionnaire. MANOVA analysis has been used to check whether there is a difference about the corporate reputation of Karabuk University, considering the demographic and educational information regarding the students.

Bireyler için kullanılan ve saygı görme olarak tanımlanan itibar kavramı, zamanla örgütler için de kullanılan bir kavrama evirilmiş ve örgütlerin çok önemli bir soyut zenginliği haline gelmiştir. Paydaşlarının, zihninlerinde örgütü itibarlı değerlendirmeleri ve bu değerlendirmenin korunması; örgütün faaliyetleri ve varlığını sürdürebilmesi açısından çok önemlidir. Örgütler itibarını değerlendirmede özellikle hedef paydaşın, yapılan faaliyetleri nasıl değerlendirdikleri çok önemlidir. Örgütün sürdürebilir büyüme ve faaliyet alanında söz sahibi olmasında kurumsal itibarın oluşturulması, korunması ve artırılması için devamlı olarak faydalanması gerekmektedir. Bu araştırmanın genel amacı; kurumsal itibar kavramından yola çıkılarak, kurumsal itibar yönetimi kavramını incelemek ve hedef paydaşın kurumsal itibara ilişkin değerlendirmelerini tespit etmektir. İlk bölümde itibar ve kurumsal itibar kavramlarına genel bir çerçeve çizilmeye çalışılmıştır. Bunun yanı sıra kurumsal itibarla yakından bağlantılı ve etkileşim halinde olan kavramlar incelenmiş ve aralarındaki ilişki açıklanmıştır. İkinci bölümde ise; kurumsal itibar yönetimi ayrıntılarıyla incelenmiş, bu yönetim süreci açıklanmaya çalışılmıştır. Bunun yanında var olan itibarın korunması gerektiğinin de üzerinde durulmuştur. Aynı zamanda tüketici satın alma davranışı ve buna etki eden kavramlar incelenmiş ve aralarındaki ilişki vurgulanmıştır. Uygulama kısmı olan üçüncü kısımda Karabük Üniversitesi?nin kurumsal itibarının ana paydaş grubu olan öğrenciler tarafından nasıl değerlendirildiğini ölçmeyi amaçlanmaktadır. Araştırmanın evrenini Karabük Üniversitesi?nde örgün eğitim hizmeti gören öğrencilerden oluşturmaktadır. Bu üniversitede eğitim gören ve anketin örneklemini oluşturan 2.344 kişi, katmanlı örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Araştırmanın uygulama kısmında yargıları öğrenciler nezdinde değerlendirmeleri için 0-100 puan ölçeğinden oluşan sorulardan bir anket formu hazırlanmış, anket formu her akademik birimin % 10 öğrenci sayısına uygulanmış elde edilen veriler; frekans dağılımları, parametrik ve parametrik olmayan istatistiksel yöntemlerle analiz edilmiştir. Sonuçta Türkiye?deki üniversite eğitimde yaşanan hızlı değişim nedeniyle eğitimi hizmeti veren kurumlarının daha nitelikli öğrenci çekebilmek için birbirleriyle rekabet etmek durumunda olduğu ve üniversitelerin bilinçli kurumsal itibar faaliyetleriyle kurumsal itibarını daha iyi planlayabileceği, uygulayabileceği ve kontrol edebileceği faaliyetlere önem vermeleri önerilmiştir.Anahtar Kelimeler: Kurumsal Ġtibar, Ġtibar Katsayısı, Karabük Üniversitesi The term reputation, which is generally used for persons and defined as being respected, has in time evolved into a meaning to be used for corporations as well, becoming a quite important abstract wealth for them. It is of great importance for the corporations to be evaluated as reputable in the minds of their stakeholders in order to maintain their activities and presence. In evaluating the reputations of corporations, how target stakeholders evaluate the activities of the corporation is especially important. In order to have a say in sustainable development and activities, corporations need to make use of corporate reputation by building, sustaining and developing their corporate reputations. The general purpose of this research is to study the term of corporate reputation management and to detect the evaluations of target stakeholders regarding corporate reputation, based upon the term corporate reputation. In the first section, a framework is drawn for the terms reputation and corporate reputation. Besides, any terms closely related to or in interaction with corporate reputation are also studied and the relationships between them are explained. In the second section, corporate reputation management is studied in detail and it is aimed to explain this management process. In addition, it is also emphasized that any existing reputation needs to be preserved. Consumer purchase behaviour and terms in relation to it are studied and the relationship between them is underlined. In the third section, which is also the application section, it is aimed to assess how the corporate reputation of Karabuk University is evaluated by its students who constitute the main stakeholder group. The research population is constituted by students who are receiving formal education at Karabuk University. 2344 students who study at Karabuk University and constitute the main research sample are selected by performing stratified sampling method. In the application part of the research, a survey form was prepared with questions comprising of a 0-100 scale to be evaluated by students, the survey was conducted to 10% of every academic unit and the date acquired are analyzed using frequency distribution, parametric and non-parametric statistical methods. The educational institutions have to compete with each other to get more qualified students due to the rapid developments in university level education in Turkey. Therefore, it is suggested that universities should focus more on better planned, applied and controlled corporate reputation activities along with informed corporate reputation activities.Key Words: Corporate Reputation, Reputation Coefficient, Karabuk University 225

ÖZET Bu çalısma Istranca Dağları kuş türlerini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla Vize-Saka Gölü hattı çalışma alanı olarak seçilmiş ve bu alanda Mart 1989 ve Temmuz 1990 tarihleri arasında 10 günlük aralarla toplam 79 gün gözlem yapılmıştır. Sonuç olarak 18 takım, 48 familya ve 90 cinse ait 149 kuş türü gözlenmiştir. Bunların 52 'si yerli, l'i Sonbahar göçmeni, 8» i Kış göçmeni, 7* si İlkbahar göçmeni, 2' si Yaz göçmeni, 2 'si Sonbahar- îlkbahar göçmeni, 6'sı Sonbahar-Kış göçmeni, 5* i Kış-îlkbahar göç meni, 35* i İlkbahar-Yaz göçmeni, 8' i İlkbahar-Yaz-Sonbahar göçmeni, 2' si Sonbahar-Kış-îlkbahar göçmenidir. 21 tür ise çalışma alanında arasıra gözlenmiştir. 54 türün çalışma bölgesinde kuluçkaya yattığı tespit edilmiştir. ABSTRACT This study was carried on to investigate the birds species of Istranca Mountains. For this purpose the line from Vize to Saka lake was chosen as the study area and in this area totaly 79 days of observations were made with an interval of 10 days between March 1989 and July 1990. In the results 149 species belonging to 90 genera, 48 fami lies and 18 orders were observed. 52 of them are permanent residents, 1 of them is Autumn migrant, 8 of them are Winter migrants, 7 of them are Spring migrants, 2 of them are Summer migrants, 2 of them are Autumn-Spring migrants, 6 of them are Autumn-Winter migrants, 5 of them are Winter-Spring migrants, 35 of them are Spring-Summer mig rants, 8 of them are Spring-Summer-Autumn migrants, 2 of them are Autumn-Winter-Spring migrants. 21 species are observed accidentally in the study area. It has also been found that 54 species are breed in the study area. 67

The companies have directed their new marketing efforts upon the children who have played much more role in the family. A steadily increase in of the level of affect of children on their parents for the purchasing decisions has caused an increase on the practices oriented to attract attentions of children,especially on the TV advertisements. This research has been subjected to the measurement of the perception of TV advertisement movies which belongs to a household good that not deal with the gifted children diversifiying frowm the other children at some points directly and the impressionability levels of them. For that purpose, a focus group discussion has been made with the 8 gifted children who has been selected through some prestudies, and content analysis has been performed on the answers of them. At the result of the research, the views of the children regarding with the advertisements have been discussed. The children have perceived the theoretical informations about advertisement in a right way, however, they have criticised the advertisement practices, Muhasebe alanında son yıllarda birçok düzenleme ortaya çıkmıştır. Bunlar; uluslararası muhasebe ve denetim standartları, Türk Muhasebe Standartları TMS , Yeni TTK düzenlemeleridir. Bu düzenlemelerin karmaşıklığı ve sıklığı gün geçtikçe mükellef beklentilerini etkileyerek bağımsız muhasebecilerin iş yükünü artırmaktadır. Bu çalışmada; mükellef işletmenin sağlayacağı iç muhasebe sistemi varlığı, işletme büyüklüğü, işletme ünü unsurlarının ve davranışlarının muhasebecinin geliri ve hizmet performansı üzerinde etkisini ölçmeye yönelik bir model geliştirilmiştir. Araştırma sonunda, işletme iç kontrol sisteminin, muhasebeciye sağlanan gelirin, ününün ve büyüklüğünün muhasebeci hizmet performansını olumlu yönde artırdığı görülmüştür.

Understanding patterns of population differentiation and gene flow in insect vectors of plant diseases is crucial for the implementation of management programs of disease. We investigated morphological and genome-wide variation across the distribution range of the spittlebug Philaenus spumarius (Linnaeus, 1758) (Hemiptera, Auchenorrhyncha, Aphrophoridae), presently the most important vector of the plant pathogenic bacterium Xylella fastidiosa Wells et al., 1987 in Europe. We found genome-wide divergence between P. spumarius and a very closely related species, P. tesselatus Melichar, 1899, at RAD sequencing markers. The two species may be identified by the morphology of male genitalia but are not differentiated at mitochondrial COI, making DNA barcoding with this gene ineffective. This highlights the importance of using integrative approaches in taxonomy. We detected admixture between P. tesselatus from Morocco and P. spumarius from the Iberian Peninsula, suggesting gene-flow between them. Within P. spumarius, we found a pattern of isolation-by-distance in European populations, likely acting alongside other factors restricting gene flow. Varying levels of co-occurrence of different lineages, showing heterogeneous levels of admixture, suggest other isolation mechanisms. The transatlantic populations of North America and Azores were genetically closer to the British population analyzed here, suggesting an origin from North-Western Europe, as already detected with mitochondrial DNA. Nevertheless, these may have been produced through different colonization events. We detected SNPs with signatures of positive selection associated with environmental variables, especially related to extremes and range variation in temperature and precipitation. The population genomics approach provided new insights into the patterns of divergence, gene flow and adaptation in these spittlebugs and led to several hypotheses that require further local investigation.

Yüksek Lisans Tezi Bu çalışmada, Türkiye'nin Batı Karadeniz Bölgesi'ndeki Philaenus spumarius türünün kanatlarındaki renk/desen polimorfizmi incelenmiştir. 1020 dişi, 1510 erkek birey olmak üzere toplam 2530 ergin çayır köpük böceği 42 farklı popülasyondan toplanmıştır. Altı farklı allel tarafından ifade edilen dokuz farklı fenotip populi (POP), typicus (TYP), trilineatus (TRI), marginellus (MAR), flavicollis (FLA), leucocephalus (LCE), gibbus GIB), albomaculatus (ALB), leucophtalmus (LOP) ?tespit edilmiştir. Bu tür ile ilgili yapılan önceki çalışmalarda yaygın olarak bulunan lateralis (LAT) fenotipi bu çalışmadaki hiçbir popülasyonda tespit edilmemiştir. Toplam verilerde % 63 oranı ile en çok bulunan fenotip TYP olarak saptanmıştır. Bunu % 31 oranı ile POP, %4 oranı ile TRI ve % 5 oranı ile melanikler izler. Tespit edilen dokuz fenotipin tümünü, yalnızca bir popülasyon içermektedir. Diğer popülasyonların büyük çoğunluğu sadece POP ve TYP fenotiplerinden oluşmaktadır. Melanik fenotipler ise sadece dişilerde görülmüştür. Anahtar kelimeler: Philaenus spumarius, polimorfizim, çayır köpük böceği, Homoptera, Cercopidae, Turkey. The heritable elytral colour/pattern polymorphism of Philaenus spumarius in the North Western Black Sea Region of Turkey was investigated. A total of 2530 adult spittlebugs, 1020 females and 1510 males collected from 42 different populations were analysed in terms of 11 main colour forms. Nine different phenotypes, populi (POP), typicus (TYP), trilineatus (TRI), marginellus (MAR), flavicollis (FLA), leucocephalus (LCE), gibbus (GIB), albomaculatus (ALB), leucophtalmus (LOP) phenotypes (expressed by six different alleles) were determined. The common phenotype lateralis (LAT) of previous studies was not encountered at all. In the pooled data the predominant phenotype was TYP (%63) in females and males followed by POP (%31). TRI (%4) and melanics (%5) were at close proportions. However, only one population had nine phenotypes altogether. The majority of the populations surveyed had only POP and TYP. The melanic phenotypes found only in females. Key words: Philaenus spumarius, polymorphism, meadow spittlebug, Homoptera, Cercopidae, Turkey.

Hızla artan dünya nüfusu ve iklim değişikliğine paralel olarak biyosferde kritik öneme sahip olan akuatik kirlenme, 21. yüzyılda insanın baş etmesi gereken global bir sorundur. Besin zincirine, özellikle akuatik ekosistemlere bulaşan toksik maddelerin zararlı etkisi, ayrıca suyla bulaşan patojenler, insan ve diğer canlıların gelecekteki sağlıklı yaşamını tehdit etmektedir. Bu tez çalışmasında, Trakya bölgesinde üç farklı ülkeden atık suların karıştığı Arda, Tunca ve sadece Trakya’da yer alan Ergene nehir sularının toksik etkileri Allium cepa testi ile in-vivo olarak araştırılmıştır. Laboratuvar ortamında su örneklerini içeren özel düzeneklerde yetiştirilen A. cepa meristematik kök hücrelerinde toksik etki sonucunda kontrol grubuna göre düşük seviyelerde kök gelişimi, mitotik indeks, ve yüksek frekansta kromozomal aberrasyonlar saptanmıştır. Arda, Tunca, Ergene ve kontrol grubu olarak da kaynak suyunun kullanıldığı deney düzeneklerinde yetiştirilen A. cepa ortalama kök uzunluk (cm) ortalamalarında (Aritmetik Ortalama±Standart Hata) istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya çıkmıştır. Kontrol grubundaki soğan köklerinin ortalama uzunluğu (8,172±2,916) diğer üç gruptan daha yüksektir. Ergene nehir suyunun kullanıldığı düzeneklerde yetişen soğan kök ortalama uzunluğu (4,501±1,703) tüm gruplar içerisinde en düşüktür (P0,05). Tunca nehir suyu ile muamele edilen düzeneklerde yetişen soğan kök ortalama uzunlukları (5,424±1,729) kontrol grubundan daha düşük, Arda ve Ergene ortalamalarından daha yüksek istatistiki olarak anlamlı bir fark göstermiştir (P0,05). Aktif Mitotik İndex (AMI %) ve Kromozom Aberasyon (CA %) ortalama değerleri de kontrol ve diğer üç deney grubu arasında istatistiki olarak farklılıklar göstermiştir (P0,05). Kontrol grubu, Arda, Tunca ve Ergene grubundaki CA (%) ortalamalar karşılaştırıldığında, Ergene grubunun, CA (%) ortalamasının en yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. İkinci sırada yer alan Arda grubu da Tunca ve Kontrol grubundan yüksektir. Tunca grubu, Kontrol grubundan daha yüksek bir ortalamaya sahip olsa da bu iki grup arasındaki CA (%) ortalamalarının istatistiki olarak anlamlı bir farka sahip olmadığı saptanmıştır. Parallel to the climate change and rapid population growth, the pollution of the fresh water sources is an important global issue for the human to challenge in the 21st century. The toxic effects of the chemical pollutants along with water borne diseases those interfere with the food chain, particularly aquatic cycle are serious threads for the healthy future of the human and other living organisms. In the present study, the toxic effecets of the water samples obtained from the three rivers namely Arda, Tunca and Ergene in Tharace Region were investigated using the Allium cepa test in the laboratory. Compared to the control group, the reduced root growth and mitotic index values were found in the meristematic root cells due to toxic effects of the water treatments those included water samples from the rivers. Also, high frequnecy of the chromosomal aberrations were recorded. The mean lengths of the roots (cm) have showed statistically significant differences between the onion samples those were treated with the waters from Arda, Tunca, Ergene and control groups (P0,05). The mean lengths of the onions in Tunca group (5,424±1,729) was lower than the control group, but higher than the Arda and Ergene groups. The mean number of the onion roots showed no statistically significant differences among the four group of treatments (P>0,05). Active Mitotic Index (AMI %) and Chromosome Aberration (CA %) mean values showed statistically significant differences among the four group of treatments (P0.05).

Bu çalışmada, birçok gıdalarımızda renklendirici olarak kullanılan ve Brilliant blue (E133) olarak bilinen mavi gıda boyası, laboratuvar ortamında Drosophila .melanogaster besiyerlerine eklenerek, boyanın bu sineklerdeki sitotoksik ve genotoksik etkisi araştırılmıştır. Çalışmanın ilk kısmında, mavi boya yüksek dozda (2gr/Lt) standart Drosophila besiyerlere eklenmiştir. Bu besiyerlerde yetiştirilen larva, pupa ve ergin sayıları kontrol gruplarıyla (Distile su ve hidrojen peroksit) karşılaştırılmıştır. Yavru sayıları karşılaştırılan gruplarda istatistiki testler anlamlı bir sonuç vermediğinden (P >0.05) mavi boyanın yavru veriminde herhangi negatif bir etki göstermediği görüşüne varılmıştır. Çalışmanın ikinci kısmında, mavi boyanın Drosophila melanogaster'deki genotoksik etkisi SMART (Somatik Mutasyon ve Rekombinasyon Testi) yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. Larva aşamasında yoğun mavi boya ile muamele edilen besiyerlerden elde edilen ergin sineklerin kanatlarında mutasyon sonucu ortaya çıkan anormal beneklenmelerin sayıları, kontrol grubundaki sineklerin kanatlarındakilerden oldukça fazla olması (P 0.05) among the fly numbers in appropriate groups. Thus, it seemed that blue food colouring agent has no decreasing effect on the fly numbers.The second part of the work, the genotoxic effects of the blue colouring agent was examined using SMART (Somatic Mutation and Rekombination Test) technique on Drosophila melanogaster. The larvae were chronically fed in the mediums where blue colouring agent were experimentally applied. The results showed that this food additive has highly significant effects (P < 0.001) for inducing the number of mutant wing spots compared to control groups. Thus, it seemed that the blue food colouring is a highly mutagenic agent on Drosophila melanogaster offspring in the laboratory conditions. 72

Bu çalışmada, birçok gıdamızda renklendirici olarak kullanılan ve Brilliant blue (E133) olarak bilinen mavi gıda boyası, laboratuvar ortamında Drosophila .melanogaster besiyerlerine eklenerek, boyanın bu sineklerdeki sitotoksik ve genotoksik etkisi araştırılmıştır. Çalışmanın ilk kısmında, mavi boya yüksek dozda (2gr/Lt) standart eklenmiştir. Bu besiyerlerde yetiştirilen larva, pupa ve ergin sayıları kontrol grubu (Distile su) ile karşılaştırılmıştır. Yavru sayıları karşılaştırılan gruplarda istatistiki testler anlamlı bir sonuç vermediğinden (P >0.05) mavi boyanın yavru veriminde herhangi negatif bir etki göstermediği görüşüne varılmıştır. Çalışmanın ikinci kısmında, mavi boyanın Drosophila melanogaster’deki genotoksik etkisi SMART (Somatik Mutasyon ve Rekombinasyon Testi) yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. Larva aşamasında yoğun mavi boya ile muamele edilen besiyerlerden elde edilen ergin sineklerin kanatlarında mutasyon sonucu ortaya çıkan anormal beneklenmelerin sayıları, kontrol grubundaki sineklerin kanatlarındakilerden oldukça fazla olması (P 0.05) among the fly numbers in appropriate groups. Thus, it seemed that blue food colouring agent has no decreasing effect on the fly numbers. The second part of the work, the genotoxic effects of the blue colouring agent was examined using SMART (Somatic Mutation and Rekombination Test) technique on Drosophila melanogaster. The larvae were chronically fed in the mediums where blue colouring agent were experimentally applied. The results showed that this food additive has highly significant effects (P < 0.001) for inducing the number of mutant wing spots compared to control groups. Thus, it seemed that the blue food colouring is a highly mutagenic agent on Drosophila melanogaster offspring in the laboratory conditions.

Bu çalışmada üç farklı gıda boyasının genotoksik etkileri ve bu boyaların belirtilen zararlarına karşı antigenotoksik olabileceği öne sürülen üç farklı bitki özütü in vivo olarak Drosophila melanogaster Meigen üzerinde laboratuvar deneyleriyle araştırıldı. Ponceau 4R (kırmızı-E 124), tartrazine (sarı-E 102) ve pea green (yeşil- E102+E133) gıda boyaları ‰25, ‰50 ve ‰75’lik dozlarda larva evresindeki sineklerin besiyerlerine eklenerek ergin bireylerin kanatlarında oluşan mutant kıl hücrelerinin varlığı Somatik Mutasyon ve Rekombinasyon Testi (SMART) ile saptandı. Günlük gıdalarımızda kullanılan üç gıda boyasının da konsantrasyona bağlı olarak kanatlardaki mutant benek sayılarını arttırdığı saptandı (X2= s.d.= 3, p0.05). abstract Bu çalışmada üç farklı gıda boyasının genotoksik etkileri ve bu boyaların belirtilen zararlarına karşı antigenotoksik olabileceği öne sürülen üç farklı bitki özütü in vivo olarak Drosophila melanogaster Meigen üzerinde laboratuvar deneyleriyle araştırıldı. Ponceau 4R (kırmızı-E 124), tartrazine (sarı-E 102) ve pea green (yeşil- E102+E133) gıda boyaları ‰25, ‰50 ve ‰75’lik dozlarda larva evresindeki sineklerin besiyerlerine eklenerek ergin bireylerin kanatlarında oluşan mutant kıl hücrelerinin varlığı Somatik Mutasyon ve Rekombinasyon Testi (SMART) ile saptandı. Günlük gıdalarımızda kullanılan üç gıda boyasının da konsantrasyona bağlı olarak kanatlardaki mutant benek sayılarını arttırdığı saptandı (X2= s.d.= 3, p0.05).

Bu çalışmada üç farklı gıda boyasının genotoksik etkileri ve bu boyaların belirtilen zararlarına karşı antigenotoksik olabileceği öne sürülen üç farklı bitki özütü in vivo olarak Drosophila melanogaster Meigen üzerinde laboratuvar deneyleriyle araştırıldı. Ponceau 4R (kırmızı-E 124), tartrazine (sarı-E 102) ve pea green (yeşil-E102+E133) gıda boyaları ‰25, ‰50 ve ‰75'lik dozlarda larva evresindeki sineklerin besiyerlerine eklenerek ergin bireylerin kanatlarında oluşan mutant kıl hücrelerinin varlığı Somatik Mutasyon ve Rekombinasyon Testi (SMART) ile saptandı. Günlük gıdalarımızda kullanılan üç gıda boyasının da konsantrasyona bağlı olarak kanatlardaki mutant benek sayılarını arttırdığı saptandı (X2= s.d.= 3, p0.05). In this study, genotoxic effects of the three food colourings and expected antigenotoxic effects of the three plant extracts against these colourings were investigated in vivo using Drosophila melanogaster Meigen in the laboratory experiments. ponceau 4R (red-E 124), tartrazine (yellow-E 102) and pea green (green-E102+E133) food colourings at 25‰, 50‰ and 75‰ concentrations were added to food medium of Drosophila during the larval stage and the mutant wing spot numbers were evaluated using Somatic Mutation and Rekombination Test (SMART).The three food colourings which is daily used in our many foods induced mutant spot numbers depend on the concentration in the medium (X2= s.d.= 3, p0.05). 110

Yüksek Lisans Tezi Bu çalışmada, 72±4 saatlik D.melonagaster transheterezigot (mwh/flr3) larvaların ferrolaktat' lı besiyerlere maruz bırakılarak, İn vivo bir test sitemi olan somatik mutasyon ve rekombinasyon test sistemi (SMART) ile metamorfoz geçiren ergin bireylerin kanat imajinal disk hücrelerinde nokta mutasyon, delesyon, ayrılmama ve rekombinasyon sonucu meydana gelen genetik değişikliklerin Graf vd. (1984) sınıflandırma tekniğine dayanılarak kanatlardaki mutant trikomların tespit edilmesi ve istatistiksel olarak mutajenik ve rekombinojenik etkisi olup olmadığı araştırılmış olup, sonuçta 0.005' lik ferrolaktat derişimi uygulamasının kontrol grubu verileri ile karşılaştırıldığında istatistiksel anlamda fark oluşmadığı, 0.015 ve 0.025' lik ferrolaktat derişimlerinin ise istatistiksel olarak anlamlı/pozitif fark oluşturduğu gözlenmiştir. Oregon R+ soyuna ait yabanıl tip Drosophila melanogaster' in 72±4 saatlik larvalarının 24 saat süreyle ferrolaktat' lı besiyerlere maruz bırakılması ve 96±4 saatlik larvalardaki hemositlerin Irving vd. (2005) geliştirdiği teknik yardımıyla izole edilmesi, Singh vd. (1988) DNA hasarının tespit edilmesinde kullandıkları Comet Assay testi ile DNA hasarının belirlenmesi amacıyla, kuyruk yoğunluğu, kuyruk momenti ve kuyruk uzunluğu ortalamaları parametrelerinin kullanılarak kontrol grubu ile karşılaştırılması yapılmış, çalışma sonucunda; 0.005 ve 0.015' lik ferrolaktat derişimlerinin kontrol grubu verileri ile karşılaştırıldığında istatistiksel anlamda fark oluşmadığı, 0.025' lik ferrolaktat derişiminin ise istatistiksel olarak pozitif fark oluşturduğu gözlenmiştir. Sonuç olarak bu çalışmada, Drosophila melanogaster' de Kanat benek testi yöntemi (SMART) uygulaması ve Drosophila melanogaster hemositlerinde Comet Assay yöntemi ile yapılan uygulama sonuçlarında ferrolaktat' ın artan derişimlerinin DNA hasarına neden olduğu ve genotoksik risk oluşturabileceği tespit edilmiştir. Abstract In this study, three different concentrations 0.005, 0.015 and 0.025 of the food additive ferrous lactate (E585) were experimentally applied to Drosophila melanogaster larvae which were reared in the laborataory. The wing spot test, namely SMART (Somatic Recombination and Mutataion Test) and in Vivo Comet Assay tests were applied to analyse whether this food colouring agent has genotoxic effects in the larvae haemocytes of D. melanogaster. Three different concenntrations of ferroous lactate were added to the mediums where the flies were fed chronically during the course of the study. Also, negative control mediums prepared with distilled water and positive control mediums prepared with 4mM EMS (Ethyl Methyl Sülfonate) were used for the comparisons. The Kolmogorov-Smirnov test used to check the normality whether the data is appropriate for the parametric tests. The t-test was applied to see differences between the data groups wherever possible to test the statistical significance beyond the 0.05 level. According to SMART test results, the 0.005 concentrations of ferrous lactate did not show significant effect for inducing the mutant wing spots compared to control groups. However, the 0.015 and 0.025 concentrations of this food colouring agent induced significantly the number of mutant spots. The Comet Assay results also gave similar results. That is, the 0.005 concentration of ferrous lactate did not show significant effect for inducing the DNA damage in the larvae hemocytes compared to control groups. However, the other two concentrations of ferrous lactate signicicantly induced the damage associated with intensive, longer DNA tails and moments. Although as the concentraions of the food additive ferrous lactate increase in the medium it results more genotoxic effects, the significant genotoxic effects appear after about the 0.015 concentration in the larvae haemocytes of D. melanogaster.

Bu çalışmada, 72±4 saatlik D.melonagaster transheterezigot (mwh/flr3) larvaların ferrolaktat' lı besiyerlere maruz bırakılarak, İn vivo bir test sitemi olan somatik mutasyon ve rekombinasyon test sistemi (SMART) ile metamorfoz geçiren ergin bireylerin kanat imajinal disk hücrelerinde nokta mutasyon, delesyon, ayrılmama ve rekombinasyon sonucu meydana gelen genetik değişikliklerin Graf vd. (1984) sınıflandırma tekniğine dayanılarak kanatlardaki mutant trikomların tespit edilmesi ve istatistiksel olarak mutajenik ve rekombinojenik etkisi olup olmadığı araştırılmış olup, sonuçta 0.005' lik ferrolaktat derişimi uygulamasının kontrol grubu verileri ile karşılaştırıldığında istatistiksel anlamda fark oluşmadığı, 0.015 ve 0.025' lik ferrolaktat derişimlerinin ise istatistiksel olarak anlamlı/pozitif fark oluşturduğu gözlenmiştir.Oregon R+ soyuna ait yabanıl tip Drosophila melanogaster' in 72±4 saatlik larvalarının 24 saat süreyle ferrolaktat' lı besiyerlere maruz bırakılması ve 96±4 saatlik larvalardaki hemositlerin Irving vd. (2005) geliştirdiği teknik yardımıyla izole edilmesi, Singh vd. (1988) DNA hasarının tespit edilmesinde kullandıkları Comet Assay testi ile DNA hasarının belirlenmesi amacıyla, kuyruk yoğunluğu, kuyruk momenti ve kuyruk uzunluğu ortalamaları parametrelerinin kullanılarak kontrol grubu ile karşılaştırılması yapılmış, çalışma sonucunda; 0.005 ve 0.015' lik ferrolaktat derişimlerinin kontrol grubu verileri ile karşılaştırıldığında istatistiksel anlamda fark oluşmadığı, 0.025' lik ferrolaktat derişiminin ise istatistiksel olarak pozitif fark oluşturduğu gözlenmiştir.Sonuç olarak bu çalışmada, Drosophila melanogaster' de Kanat benek testi yöntemi (SMART) uygulaması ve Drosophila melanogaster hemositlerinde Comet Assay yöntemi ile yapılan uygulama sonuçlarında ferrolaktat' ın artan derişimlerinin DNA hasarına neden olduğu ve genotoksik risk oluşturabileceği tespit edilmiştir. In this study, three different concentrations 0.005, 0.015 and 0.025 of the food additive ferrous lactate (E585) were experimentally applied to Drosophila melanogaster larvae which were reared in the laborataory. The wing spot test, namely SMART (Somatic Recombination and Mutataion Test) and in Vivo Comet Assay tests were applied to analyse whether this food colouring agent has genotoxic effects in the larvae haemocytes of D. melanogaster. Three different concenntrations of ferroous lactate were added to the mediums where the flies were fed chronically during the course of the study. Also, negative control mediums prepared with distilled water and positive control mediums prepared with 4mM EMS (Ethyl Methyl Sülfonate) were used for the comparisons. The Kolmogorov-Smirnov test used to check the normality whether the data is appropriate for the parametric tests. The t-test was applied to see differences between the data groups wherever possible to test the statistical significance beyond the 0.05 level.According to SMART test results, the 0.005 concentrations of ferrous lactate did not show significant effect for inducing the mutant wing spots compared to control groups. However, the 0.015 and 0.025 concentrations of this food colouring agent induced significantly the number of mutant spots. The Comet Assay results also gave similar results. That is, the 0.005 concentration of ferrous lactate did not show significant effect for inducing the DNA damage in the larvae hemocytes compared to control groups. However, the other two concentrations of ferrous lactate signicicantly induced the damage associated with intensive, longer DNA tails and moments.Although as the concentraions of the food additive ferrous lactate increase in the medium it results more genotoxic effects, the significant genotoxic effects appear after about the 0.015 concentration in the larvae haemocytes of D. melanogaster. 123

Bazı besinlerinde yaygınlıkla kullanılan gıda katkı maddesi Ferrolaktatın Drosophila melanogaster besiyerlerine katılan farklı konsantrasyonlarının larva, pupa ve erginlere olan toksik etkisi laboratuar koşullarında araştırılmıştır.Çalışmada Ferrolaktatın 0.001, 0.005, 0.01 ve 0.015, 0.025?lik konsantrasyonları deneylerde kullanılmıştır. Deney setlerinde hiç mutant gen içermeyen yabani ve ayrıca Flr3 mutant geni içeren meyve sinekleri kullanılmıştır. The toxic effects of the food additive Ferrolactate which is widely used in the food industry were tested on Drosophila melanogaster larva, pupa and adult offsprings by adding the Ferrolactate in their medium in the laboratory. The concentrations of 0.001, 0.005, 0.01 and 0.015, 0.025 Ferrolactate were used in the experimental treatments. The wild type and Flr3 mutants of the fruit fly were used in the tests. 80

Bu çalışmada beş farklı köpük böceği (Hempitera; Cercopiade) Philaenus spumarius, Philaenus signatus, Neophilaenus exclamationis, Neophilaenus lineatus ve Neophilaenus campestris türleri üzerinde bazı dış morfoljik özellikler kullanılarak morfometrik anaizler yapılmıştır. Bu analizlerde erkek ve dişilere ait sekiz farklı morfometrik karakter kullanılmıştır. Tüm türlerde morfometrik karakterlerin dişlerde erkeklerden daha büyük olduğu saptanamıştır.P. spumarius ile yapılan analizlerde Yeni Zelanda, İngitere'nin Llysdima bölgesi ve Skokholm Adası ile Türkiye'den Kastamonu ilinin Azdavay ve Kırklareli Istranca Dağlarındaki Kastro bölgesinden toplanan analizler kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre populasyonlar arasında bazı morfolojik karakterlerde anlamlı istatisitiki farklar bulunmuştur. Ancak erkeklerin aedegus'larına ait ölçümler dikkate değer farklılıklar göstermemiştir. En büyük aedegus ortalama uzunluğu Azdavay populasyonlarında (0.20±0.04) en küçük aedegus ortalaması ise Llysdinam populalasyonlarında (0.13±0.02) sptanmıştır. Diğer taraftan en büyük ovipositör ortalama uzunluğu Skokholm populasyonlarında (0.80±0.05), en küçük ovipositör ortalama uzunluğu ise Llysdinam populasyonlarında (0.50±0.10). saptanmıştır. Bu da böceklerde genital organların taksonıomik çalışmalarda güvenilir şekilde kullanılabileceğini desteklemekedir.Neophilaenus türlerini de içeren tüm morfometrik analiz sonuçlarına göre bu çalışmdaki beş Cercopid türü içersinde genel vücut boy ortalamaları incelendiğinde P. signatus (Aritmetik Ortalama, mm,) birinci (7.36) gelmektedir onu izleyen P. spumarius (6.56: 6.11), N. lineatus'tan (6.36:5.64) az bir farkla daha büyüktür. N. campestris (5.72:5.25) ve N. exclamationis (5.47:4.97) birbirine yakın gözükmesine rağmen, N. exclamationis bu çalışma sonucuna göre en küçük boy uzunluğuna sahip köpük böceği türüdür. Bu dört türe ait aedegus boy ortalaması N. exclamtionis (1.15±0.02) türünde (Arit. ort±Standart Sapma), en küçük aedegus ise P. spumarius'ta (0.17±0.03) saptanmıştır. En büyük ovipositor ortlaması N. lineatus (0.90±0.12) türünde ve en küçük ovipositör ise P. spumarius'ta (0.64±0.07) saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Hemiptera, Cercopidae, Philaenus, Neophilaenus, morfometri, Türkiye, Yeni Zelanda, İngiltere. In this study, five different species of the spittlebugs (Hempitera; Cercopiade) Philaenus spumarius, Philaenus signatus, Neophilaenus exclamationis, Neophilaenus lineatus ve Neophilaenus campestris were investigated for their some morphometric traits. During the course of the study, eight different morphometric traits of the females and males were used in the analyses. The results revealed that ın all of the five species investigated, females were larger than the malesIn the analyses reagrded P. spumarius the materials were included New Zealand, Llysdinam of Wales and Skokholm Island in Great Britain, Azdavay of Kastamonu, Kastro area of Istranca Mountains in Tuırkey. According to the analyses some significant differences were determined among certain populations on several morphometric traits. However, these differences were slight regardingf the aedegus og males. The largest mean of the aedegus was in Azdavay populations (0.20±0.04) while the shortest aedegus was found in Llysdinam populations (0.13±0.02). Moreover, the longest mean of the ovipositor was found in Skokholm populations (0.80±0.05) and the shortest mean of the ovipositor was in Llysdinam populations (0.50±0.10). These results suggest that genitalia in insects can be used reliably in taxonomic studiesAmong the five Cercopid species the total body length mean was in P. signatus followed by (males: 7.36) P. spumarius (females: males) (6.56: 6.11), N. lineatus (6.36:5.64) N. campestris (5.72:5.25) and N. exclamationis (5.47:4.97). The longest mean of the aedegus length was found in N. exclamtionis (1.15±0.02) while the shortest mean of the aedegus was in P. spumarius?ta (0.17±0.03). The longest mean of the ovipositor was in N. lineatus (0.90±0.12) but the shortest mean of the ovipositör was in P. spumarius (0.64±0.07).Key Words: Hemiptera, Cercopidae, Philaenus, Neophilaenus, morphometry, Turkey, New Zealand, Great Britai 82

ÖZETBu çalışmada Drosophila melanogaster'de genetik laboratuar çaprazlamalarıyapılmış, genetik olarak ortaya çıkarılan göz rengi izlenerek sperm rekabetiaraştırılmıştır. Laboratuarda toplam 84 farklı genetik çaprazlama deneyinden elde edilen14182 adet sinek analiz edilmiştir. Bunların 7110'u dişi ve 7072'si erkektir. Minimumyavru sayısı 3 ve maksimum yavru sayısı 487'dir.Yapılan çaprazlamalarda beyaz gözlü dişilerin kırmızı gözlü dişilere göre dahafazla yavru ürettikleri saptanmıştır. Bir dişinin çok kez erkeklerle çiftleşmesi sonucu üçerkekli dişilerin ortalama yavru sayısının en yüksek olduğu bulunmuştur. Fakat çokluçiftleşmenin yavru sayısını arttırdığına dair istatistiksel test sonuçları anlamsızçıkmıştır.Çaprazlama sonuçlarına göre, bir dişiyle çok kez çiftleşen erkeklerden, ilkçiftleşen erkeğin daha fazla yavruya babalık ettiği ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmasonucuna göre Drosophila melanogaster 'de ilk erkek sperm üstünlüğü varlığıgörülmektedir. Sonuç olarak çoklu çiftleşmelerde, Drosophila melanogaster dişilerininbirkaç erkekten gelen spermleri kullanarak çoklu döllenme göstermekte olduğu vebunun da populasyondaki genetik çeşitliliğe etkilediği varsayımını ortaya çıkmaktadır.Anahtar kelimeler: Drosophila melanogaster, sperm rekabeti, göz rengi, çokludöllenme, ilk erkek üstünlüğü.i ABSTRACTIn this study, the laboratory breeding experiments were carried out to establishsperm competition in Drosophila melanogaster using the genetically controlled eyecolour as genetic marker. A total of 14182 progeny, 7110 females and 7072 malesobtained from 84 genetic crossing experiments were examined for statistical analyses.Minimum number of offspring was 3 and maximum number of offspring was 487.It was found that the females with white eye produced more offspring than thosein females with red eye. Females mated with three males produced more offspring thanthe other multiply mated females and single mated females. But, statistical test resultsdid not show any statistical sign that multiple mating has increasing effect on theprogeny number.In the multiply mated females, the first male appeared to father more offspringthan the later males mated with the same female. Thus, the sperm mixing and multiplyfathered progeny occurs in Drosophila melanogaster, although, the first male spermprecedence seemed to be prevalent in the majority of matings.Key words: Drosophila melanogaster, sperm competition, eye colour, multiplefertilization, sperm mixing, first male.ii 47