Search

In Turkey, which is one of those countries that favor the use of the Build-Operate-Transfer (BOT) model, there is a growing demand for transportation investments due to the increasing urban population. BOT model contains several risk factors that directly affect projects’ success. The identification of these risks is essential to develop the best responses and the most proper risk-sharing mechanisms. This study aims to identify and discuss risks encountered in BOT transportation projects in Turkey. In this sense, case studies were conducted on three currently realized transportation projects. Results indicate that financing difficulties and problems due to inadequate feasibility studies were encountered in all three projects. Thus, several alterations had to be made to the projects' scope and the risk sharing between parties. Despite the financing problems and the no-bid situations, the realization of the projects reveals there is strong political support for the BOT projects in the country. However, failure to meet expected market demand, which is the most critical risk factor for BOT projects, was also the case in these projects. The high toll fees and the availability of different alternatives for users have affected the traffic volume for road projects. Also, nationwide closures due to Covid-19 could be the main reason for the demand shortages. Comprehensive feasibility analyses of BOT projects in terms of environmental, technical, and economic aspects are critical for minimizing problems encountered during construction and operation., Yap-İşlet-Devret modeli (YİD) ile kamu hizmetlerinin sağlanmasında dünyada öncü ülkelerden olan Türkiye’de, giderek artan kentsel nüfusa bağlı olarak özellikle ulaştırma yatırımlarına olan ihtiyaç artmaktadır. YİD modelleri, bünyesinde projenin başarısını etkileyen çok sayıda riski barındırmaktadır. Bu risklerin tanımlanması; tanımlanan risklere yönelik yanıtların geliştirilerek doğru risk paylaşımlarının yapılabilmesi için önem arz etmektedir. Çalışmada, Türkiye’de YİD modeliyle gerçekleştirilmiş üç güncel ulaştırma projesinde karşılaşılan risklerin tanımlanması ve tartışılması amaçlanmıştır. Çalışmanın sonucunda; üç projede ortak olarak, finansman temini ile ilgili ve fizibilite çalışmalarının yetersizliğinden kaynaklanan problemler nedeniyle projelerin kapsamında ve tarafların risk paylaşımlarında değişikliklere gitmek durumunda kalındığı anlaşılmıştır. Yaşanan problemlere rağmen projelerin kararlılıkla hayata geçirilmesi, ülkede YİD projelerine yönelik güçlü bir politik desteğin olduğunu göstermektedir. Ancak, YİD projeleri için en kritik risk faktörü olan “öngörülen piyasa talebine ulaşılamaması”, bu projelerde de söz konusu olmuştur. Yol projelerinde, geçiş ücretleri ve farklı alternatiflerin bulunması talebi etkilemiş olup; projeler tamamlandıktan kısa süre sonra ortaya çıkan Covid-19 salgınına bağlı dünya genelindeki kapanmaların, beklenen gelirlerin sağlanamamasının esas nedeni olduğu düşünülmektedir. Türkiye’deki YİD ulaştırma projelerinin fizibilite aşamasında çevresel, teknik ve ekonomik açılardan kapsamlı olarak değerlendirilmesi; yapım ve işletme süresince karşılaşılan problemlerin minimuma indirilmesinde temel teşkil etmektedir.

Küreselleşmenin etkisiyle insanoğlunun ihtiyaçları artmaya başlamıştır. Özellikle büyük altyapı yatırımlarının artmasıyla finansman arayışında olan devletler, özel sektör ile işbirliğini artırmaya başlamışlardır. Kamu özel ortaklığı ismi verilen bu modelde, riskler, getiriler ve sorumluluklar paylaşılmaktadır. Bu çalışmanın amacı; kamu özel ortaklığına teorik ve bir anket çerçevesinde ampirik olarak ulaştırma sektörüne de vurgu yaparak yer vermektir.

TC Sağlık Bakanlığı‟nın gelecek 10 yılda hayata geçirmeyi planladığı 16 Entegre Sağlık Kampüsünün yaklaĢık proje tutarı 10 milyar dolardır. Bu projeler, Restore et ve iĢlet modeli ile inĢa edilmesi planlanmaktadır. Bu projelerin yüklenicileri olacak firmalar, Sağlık Bakanlığı‟ndan TL cinsinde ödeme alırken, finansmanı döviz cinsinden borçlanarak yapacakları için ciddi bir kur riski ile karĢı karĢıya kalacaklardır. Projelerin doğru fiyatlanması ve hem kamu hem yatırımcı Ģirket açısından doğru ve etkili bir ödeme mekanizması oluĢturulabilmesi için bu riskin ölçümlenmesi büyük önem taĢımaktadır. Bu çalıĢmada, Ankara Etlik Entegre Sağlık Kampüsü Projesi için 4 yıllık inĢa süresi ve 25 yıllık iĢletim süresince döviz kurlarındaki değiĢimler simülasyonla belirlenmeye çalıĢılmıĢtır. Belirtilen süre içerisindeki beklenen TL ve döviz gelirleri (Avro ve Dolar)ile gelirlerin değiĢimlerinin Riske Maruz Değeri (VaR) hesaplanmıĢ, bu yolla hem projenin mali analizi hem de kurdaki olası değiĢimlerden kaynaklanan risk ölçümü yapılmıĢtır. Projenin bu kur riski için ihtiyaç duyacağı hedging tutarı hesaplanmıĢtır.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2008, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2008, Enerji üretim yöntemlerinden biri olan hidroelektrik enerji santrallerinden enerji üretimi, Türkiye’nin hidroelektrik potansiyeli göz önünde bulundurulduğunda, ülkemiz için oldukça ekonomik ve diğer birçok açıdan çıkarları gereği takip edilmesi gereken bir yöntemdir. Ancak Cumhuriyet’in ilk dönemlerinden beri, birkaç istisna hariç, büyük oranda devlet tarafından yürütülen hidroelektrik enerji santral yatırımları, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından yürürlüğe konulan yeni bir model ile özel sektöre devredilmeye çalışılmaktadır. 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu çerçevesinde ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanıp 26 Haziran 2003 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “ Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmelik” hükümlerine göre özel sektör başvuruları başlatılmıştır. “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun” ile kreditörlerin bilmek istedikleri kritik soru olan “bu santrallarda üretilen enerjiyi kimin satın alacağı” netlik kazanmıştır. Bu süreçler sonucunda özel sektör tarafından hidroelektrik enerji santrali inşası amacıyla birçok fizibilite raporu hazırlanmış ve başvuru yapılmıştır, ancak büyük sayıdaki başvurunun yanısıra, başvuru sayısıyla orantılı düzeyde inşaat başlatılamamış, başlamış inşaatlarda ilerleme oranları çok düşük düzeylerde kalmış, lisans haklarının devri, düşük kurulu güç değerli santral inşa ve başvuruları vb. nedenlerle yasa sonrasında kayda değer bir sonuç alınamamıştır. Devletin ve özel sektörün sistemin geliştirilmesi yönünde birçok eleştirisi olmuştur. Her iki taraf da netice itibariyle tam olarak beklentilerine ulaşamamıştır. Ancak halen başvuruların değerlendirmesi devam etmektedir. Önümüzdeki yıllarda sistemin çıktılarının ne olacağı gerçek anlamda anlaşılacaktır. Bu çalışmada sistemin üzerine eleştiriler yapılmış, beklentiler ve elde edilen sonuçlar irdelenmiş, devlet eliyle hidroelektrik enerji üretiminin ülke çıkarları açısından daha faydalı olacağı anlatılmaya çalışılmıştır., Considering the hydroelectrical potential of Turkey, energy production by using the hydroelectrical plants is a useful method for economical and political benefit of Turkish Republic. Although, most of the hydroelectrical plant construction works were being managed by the government –excluding a few exceptions- since the first days of the republic, Energy Market Regulatory Authority (EMRA-EPDK) is trying to handover these works to the private / commercial sector by conducting a new model. The private / commercial sector applications started in terms of “regulations for the method and basis of water utilization rights agreement to produce electrical energy in the electrial market“ which is prepared by the ministry of energy and natural resources within the “Electrical Market Law 4628” and published in the official journal on 26 June 2003. Upon the “Law of utilization of Renewable/Recycled energy resources for electrical energy production”, the creditors wondered who would purchase the produced energy in these plants. At the end of these processes there have been made very many applications and feasibility reports have been prepared to realize hydroelectrical energy plant by the private/commercial sector. On the other hand in addition to the large number of applications, there is no correlation between the applications and realizations, construction progresses are at very low percentages, the number of handover of licences is very high and electrical production capacity of the completed and continuing hydroelectrical constructions is at very low quantities. Due to these reasons, it can be said that, the results of the model is not sufficiently remarkable. Both the government and private/commercial sector critisized to improve the system. Both sides could not achieve their expectations, however, the applications are still being evaluated. In the further years, the output of the system will be understood. In this study, the system is critisized; expectations, results of applied system and the benefits of management of hydroelectrical energy production by the government are tried to be explained., Yüksek Lisans, M.Sc.