Search

Ahşap, kendini yenileyebilen doğal bir yapı malzemesidir. Doğadan temin edilir, montajı kolaydır ve fazla uzun sürmemektedir. Yıkılması gereken ahşap yapıdaki elemanlar sökülüp başka bir yapıda kullanılabilmektedir. Ahşap yapılar hafif yapılardır, deprem performansı açısından diğer yapılara nazaran daha iyidir ve uygun enkesit kullanıldığında ve birtakım kimyasal işlemler uygulandığında yangın performansı da daha iyi hale gelmektedir. Ahşap yapılar birçok açıdan avantajlı olduğu için tez çalışması kapsamında ahşap yapıların ve ahşap taşıyıcı sistemlerin özellikleri detaylıca açıklanmış olup geleneksel ahşap taşıyıcı sistemler ve modern yapım sistemleri çalışma kapsamında detaylıca ele alınmıştır. Tez çalışmasının yapısal analiz bölümünde yapıda kullanılan parametrelerin aynı olduğu, sadece çapraz kullanımının farklı olduğu 6 model tasarlanmış olup, modeller TBDY 2018 (Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği) kapsamında spektral analiz yöntemi ile ETABS programıyla analiz edilmiştir. Amaç ahşap yapıda tek yönlü çapraz eleman kullanımının yapı stabilitesine ve deprem dayanımına etkisini araştırmak olmuştur. İki farklı lokasyon için spektral analiz yapılmıştır ve analiz sonucunda bir kolon ve bir kiriş elemanda oluşan kesme kuvveti değerleri karşılaştırılmıştır. Modellerin spektral analizden elde edilen kat öteleme, tepe deplasman ve göreli kat öteleme değerleri karşılaştırılmıştır. Analiz sonuçlarına göre en elverişli modelin çapraz elemanın kenar orta açıklıklarda kullanıldığı model olduğu belirlenmiştir. Analiz sonucunda çapraz eleman kullanımının kat ötelemesi değerini ve kolonlarda oluşan kesme kuvveti değerini ciddi oranda azalttığına da ulaşılmıştır. İlerleyen çalışmalarda, çift yönlü çapraz kullanımının ve payanda kullanımının deprem dayanımına etkisi incelenebilir ve çapraz elemanların farklı açıklıklarda kullanımı ile modeller çoğaltılabilir ve her modele spektral analiz uygulanarak en elverişli modelin yani çapraz kullanımının en etkin olduğu açıklığın tespiti yapılabilir. Eşdeğer deprem yükü yöntemi ve statik itme analizi yöntemi gibi analizler de uygulanarak bu analizlerden elde edilen sonuçlar karşılaştırılabilir. Wood is a natural building material that can renew itself. It is supplied from nature, is easy to assemble, and does not last very long. Elements of a timber structure can be removed and reused in another timber structure. Timber structures are lightweight and better than other structures in terms of seismic performance. Fire performance becomes better when appropriate cross-sections are used and some chemical processes are applied. Since timber structures are advantageous in many respects, the features of timber structures and structural elements are explained in detail within the scope of the thesis study, and traditional timber systems and modern construction systems are discussed in detail in the study. In the structural analysis section of the thesis study, 6 models were designed in which the parameters used in the structure were the same, only usage of the cross-bracing members was different, and the models were analyzed with the ETABS program with the spectral analysis method by TSC 2018 (Turkish Seismic Code). The aim was to investigate the effect of the use of single cross-bracing members in timber buildings on stability and earthquake resistance. Spectral analyses were performed for two different locations and compared the roof displacement and interstory displacement values. Also were compared shear force values of one column and one beam element of the models. According to the results of the analysis, it was determined that the most suitable model was the one in which the cross-bracing members were used in the edge middle openings. As a result of the analysis, it was also found that the use of cross-bracing members significantly reduced the value of the interstory displacement and the value of the shear force of the columns. In the following studies, the effect of the usage of the x cross-bracing members on earthquake resistance can be examined and models can be multiplied with the use of cross-bracing members in different openings and spectral analysis can be applied to each model to determine the most suitable model. Also, the Equivalent seismic load method and the pushover analysis can be used.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2012, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2012, Bu araştırmada, betonarme perde-çerçeveli binalarda kurulan modeller ile plandaki süreksizliklerin sisteme simetrik, tek eksene göre simetrik ve simetrik olmayarak yerleştirilmesinin farklı boşluk oranlarında ve farklı kat adetlerinde sistemin taşıyıcı elemanlarının davranışına etkisi araştırılmıştır. Aynı zamanda oluşturulan bu süreksizliklerde kirişin olup olmamasının binanın davranışına etkisinin nasıl olacağı irdelenmiştir. Düşey doğrultudaki perde duvarların toplam bina yüksekliğinin yarısında kesilerek oluşan süreksizliğin binanın deprem davranışı üzerindeki etkisi de incelenmiştir. Binaların modellemeleri ve analizi için ETABS programı kullanılmıştır. Çok modlu, mod birleştirme yöntemine göre yapılan çözümlemeler TDY 2007, IBC 2009 ve EC 8 yönetmeliklerine göre karşılaştırılmıştır., In this thesis study, the lateral and the vertical type of irregularities in the shear wall-frame reinforced concrete structures have been researched. The models generates to show the irregularities while placing symmetrically, symmetric to one axis and antisymmetrically, also different discontinuity ratios and different story numbers. In the vertical axis shear walls can placed only the half of the total building heights so that the behaviour of the irregular buildings under earthquake loading have been researched. These all cases modelised and analysed by the ETABS program. Models solved by the principle of Multi-Modal Response Spectrum Analysis. All the results have been compared and the limit values according to different standards which are Turkish Earthquake Code 2007, IBC 2009 and EC 8., Yüksek Lisans, M.Sc.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2010, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2010, Tez çalışmasında çakıltaşı agrega kullanılarak agrega hacim konsantrasyonunun betonun kısa süreli elastik ve elastik olmayan mekanik davranışına etkisi araştırıldı. Üretilen betonlarda en büyük agrega boyutu, granülometri ve su/çimento oranı sabit tutularak agrega konsantrasyonu değiştirildi. Elastisite modülü deneysel yöntemlelerle bulundu. Bu çalışmada üretilen Çakıltaşı serileri, %0, %20, %40, %60, %73 agrega konsantrasyonularıyla üretildi. Agrega konsantrasyonu %0 - %73 arasında değişirken, su/çimento oranı ve en büyük tane çapı sabit tutuldu. Su/çimento oranı 0,28, en büyük agrega çapı 22,0mm alındı. Bütün testlerde standart silindir numuneler kullanıldı. Silindir için yükseklik 300mm, çap 150mm boyutlarına üretilen numunelere 28. günde basınç deneyleri uygulandı. Deneylerde: taze beton özellikleri, elastik ve elastik olmayan davranış özellikleri, Gerilme – şekil değiştirme ilişkisi ve Elastisite modülü araştırıldı. Agrega konsantrasyonundaki artışın süreksizlik sınırındaki Poisson oranını düşürdüğü görüldü. Agrega konsantrasyonundaki artışın yarmaçekme dayanımını artırdığı gözlendi. Betonda agrega konsatrasyon artışıyla basınç dayanımındaki birim kısalmalarını ve kırılma şekil değiştirme işlerini azalttığı bulundu. Çakıltaş agregalı betonlarda agrega hacim konsantrasyonu arttıkça basınç dayanımı azalmaktadır., In this study, by using gravel aggregate the affects of aggregate – volume ratio on concrete’s elastic end unelastic mechanial behaviour has been searched. The influence of aggregate concentration on the splitting tensile behavior and the strain of concrete were also investigated. Finally the modulus of elasticity of concretes measured experimentally. The concretes produced in this study are five different aggregate volumes such as: 0 %, 20 %, 40 %, 60 %, 73 % with Gravel aggregate series. The aggregate volume concentrations have been changed in the range of 0 % - 73 %, The aggregate grading of concrete, water/cement ratio and the maximum particle size for all concrete series have been kept constant. The water/cement ratio and the maximum size of aggregate were 0,28 and 22.0 mm, respectively. All mechanical tests were carried out on the standard cylinder specimens, the height=300 mm and the diameter=150 mm, at the age of 28 days. Test results obtained are evaluated in terms of following properties: Fresh concrete properties, elastic and inelastic properties, under compression splitting tensile strength and the modulus of elasticity.These investigations were studied in five sections. First section consists of general information, objective of the investigation. In next part experimental studies are presented. Fourth part is the results of these experiments. And finally in the last part conclusions are summed and suggestions for further studies are given., Yüksek Lisans, M.Sc.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2010, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2010, Tez çalışmasında kırmataş agrega (kireçtaşı) kullanılarak agrega hacim konsantrasyonunun betonun kısa süreli elastik ve elastik olmayan mekanik davranışına etkisi araştırıldı. Üretilen betonlarda en büyük agrega boyutu, granülometri ve su/çimento oranı sabit tutularak agrega konsantrasyonu değiştirildi. Elastisite modülü deneysel yöntemlelerle bulundu. Bu çalışmada üretilen Kireç taşı serileri, %0, %20, %40, %60, %73 agrega konsantrasyonlarında üretildi. Agrega konsantrasyonu %0 - %73 arasında değişirken, su/çimento oranı ve en büyük tane çapı sabit tutuldu. Su/çimento oranı 0,28, en büyük agrega çapı 22,0mm alındı. Bütün testlerde standart silindir numuneler kullanıldı. Silindir için yükseklik 300mm, çap 150mm boyutlarına üretilen numunelere 28. günde basınç deneyleri uygulandı. Deneylerde: taze beton özellikleri, elastik ve elastik olmayan davranış özellikleri, Gerilme – şekil değiştirme ilişkisi ve Elastisite modülü araştırıldı. Agrega konsantrasyonundaki artışın süreksizlik sınırındaki Poisson oranını bir minimumdan geçtikten sonra arttığı görüldü. Agrega konsantrasyonundaki artışın yarma-çekme dayanımını artırdığı gözlendi. Betonda agrega konsatrasyon artışıyla basınç dayanımındaki birim kısalmaların ve kırılma işinin azaldığı bulundu. Kırmataş agregalı betonlarda agrega hacim konsantrasyonu arttıkça basınç dayanımı düşmekte,sonra bir minimumdan geçtikten sonra artmaktadır., In this study, by using White limestone aggregate the affects of aggregate – volume ratio on concrete’s elastic end unelastic mechanial behaviour has been searched. The influence of aggregate concentration on the splitting tensile behavior and the strain of concrete were also investigated. Finally the modulus of elasticity of concretes measured experimentally. The concretes produced in this study are five different aggregate volumes such as: 0 %, 20 %, 40 %, 60 %, 73 % with White limestone series. The aggregate volume concentrations have been changed in the range of 0 % - 73 %, The aggregate grading of concrete, water/cement ratio and the maximum particle size for all concrete series have been kept constant. The water/cement ratio and the maximum size of aggregate were 0,28 and 22.0 mm, respectively. All mechanical tests were carried out on the standard cylinder specimens, the height=300 mm and the diameter=150 mm, at the age of 28 days. Test results obtained are evaluated in terms of following properties: Fresh concrete properties, elastic and inelastic properties, under compression splitting tensile strength, and the modulus of elasticity. These investigations were studied in five sections. First section consists of general information, objective of the investigation. In next part experimental studies are presented. Fourth part is the results of these experiments. And finally in the last part conclusions are summed and suggestions for further studies are given., Yüksek Lisans, M.Sc.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2007, Bu çalışmada, çeşitli açılardan, motivasyon tanımlanmıştır ve motivasyonu anlamamıza yardımcı olacak bazı terimler irdelenmiştir. Literatürde rastlanan motivasyon teorileri açıklanmaya çalışılmıştır. Daha pratik olarak, işletmelerde uygulanabilecek etkili motivasyon tekniklerinden söz edilmiştir. Ergonomik açıdan motivasyonu etkileyebilecek konular kısaca ele alınmıştır. Bu çalışma kapsamında yapılan anket inşaat endüstrisine görev alan inşaat mühendisleri ve mimarlar üzerine uygulanacağından konuya inşaat endüstrisi bağlamında yaklaşılmıştır. Çalışmanın sonuç bölümünde, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde çalışan inşaat mühendisleri ve mimarlar üzerine yapılan anket çalışması incelenmiş, anket sonuçları ile ilgili ortaya çıkan grafikler değerlendirilmiştir. Yapılan anket sonuçları ile ilgili yorumlar yapılmış ve bu sonuçlar değerlendirilerek çalışanların motivasyonunu ve çalışılan kurumun verimini artırma yönünde alınması gerekli önlemler belirtilmiştir., In this study, motivation is defined and terms about the concept of motivation are studied in different aspects. Theories of the motivation try to explain. Each theories about motivation explains different side of motivation concept. Moreover, motivation tactics which can be used in organizations are explained in practical way. Ergonomic factors which can effect motivation are explained briefly. Motivation has been examined specifically for the construction sector. At the end of the study, results of questionnaire applied to civil engineers and architects working in Istanbul Metropolitan Municipality have been explained in detail. Furthermore, according to evaluation of questionnaires, precautions should be taken for increasing of the motivation of workers and the productivity of the organization., Yüksek Lisans, M.Sc.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2006, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2006, Bu çalışma, su altı betonlamasının farklı karışımlarının, çeşitli deneysel yöntemler ile betonun taze ve sertleşmiş haldeki özelliklerinin araştırıldığı bir çalışmanın sonuçlarını göstermektedir. Bu amaçla, polietilen ve farklı özellikteki selüloz esaslı yıkanmayı önleyici katkılar su altı betonunun yıkanmasını önlemek amacıyla karışıma ilave edilmiş, ayrıca silis dumanı ve uçucu kül gibi mineral katkılar karışıma ikameli olarak ilave edilerek, mineral katkıların su altı betonunun taze ve sertleşmiş haldeki özelliklerine olan etkileri araştırılmaya çalışılmıştır. Sonuçlar üretilen kontrol betonları ile kıyaslanarak yorumlar yapılmıştır. Sonuç olarak; yıkanmayı önleyici katkıların betonun su ihtiyacını arttırdıkları, su/çimento oranı artan betonun dayanımının düştüğü görülmüştür. Mineral katkıların inceliklerinin fazla olması sebebiyle betonun yıkanmasını arttırdığı, betonun sertleşmiş haldeki özelliklerine de belirgin bir etkisinin olmadığı anlaşılmıştır. Selüloz esaslı yıkanmayı önleyici katkıların, polietilen esaslı katkılara oranla su altı betonlaması için daha etkili oldukları görülmüştür., This study shows the different mixtures of underwater concrete’s results, got by searching the properties of concrete as fresh and hardened form with various experimental methods.With this aim, polyethylene and cellulose based anti washout admixtures in different characteristics, are added to the mixture to prevent washout of underwater, also mineral admixtures like silica vapour and volatile ash are added to the mixture in order, so the effects of mineral admixtures to the properties of fresh and hardened form of underwater concrete are explored. The results are discussed by comparing with the produced control concretes. As a result, it is found out that anti washout admixtures increase the necessity of water in concrete, increasing water/cement ratio decreases the concrete resistance. Because of the too many niceties of mineral admixtures, concrete washouts are increased, also it is observed that it has no clear effect on properties of hardened form of concrete. It is observed that cellulose based anti washout admixtures are more effective on underwater concreting than polyethylene based admixtures., Yüksek Lisans, M.Sc.

Bir binanın işlev, verim ve performansının değerlendirilmesinde; can güvenliği, çevresel etki, geri dönüşüm, inşaat malzemeleri, iklim, sosyal kültürel kabul ve uygunluk gibi parametreler yanında maliyet önemli bir parametredir. Bundan dolayı, bir binanın değerlendirilmesinde maliyetin de belirlenmesi, hesaplanması gerekmektedir. Yapı maliyeti her proje için temel hedeflerden biri olduğu söylenebilir. Ekonomiklik, tasarlanan binanın planlanmış sonuçlarına ya da çıktılarına ulaşmak için, uygun düzeydeki kaliteyi de gözeterek, kullanılan kaynakların maliyetini en aza indirilmesidir. Diğer bir ifadeyle, en uygun girdinin en düşük maliyetle temin edilmesidir. Bina maliyeti bina üretim sürecinin farklı aşamalarından oluşmaktadır. Bu çalışma ile deprem bölgesinde olduğu varsayılan bir binanın farklı sistemlere göre yapısal tasarımı ve ilk inşaat maliyeti açısından karşılaştırma araştırması yapılmıştır. Piyasadan, iki katlı, müstakil, 566 metrekare toplam alanı olan, bodrumsuz referans bir binaya ait bir mimari proje esas alınmıştır. Bu referans alınan projeye göre yapısal olarak binanın üç ayrı alternatifi oluşturuldu. İlk iki alternatif kuşatılmış yığma yapı türündendir. Bu yapıların taşıyıcı duvarları kesme bazalt taşından olup yatay ve düşey betonarme hatıllarla çevrilmiştir. Bunlardan ilkinde 12 cm kalınlığında plak döşeme sistemi kullanılmıştır. İkincisinde ise Geleneksel Diyarbakır Evleri döşeme sistemine benzer 25 cm'lik yuvarlak ahşap kiriş ve üstüne de ahşap kaplama kullanılmıştır. Üçüncüsü betonarme yapıda yapılmış olup ilk iki yapı ile mimari açıdan aynı özelliklere sahiptir. Bu üç alternatif TBYD 2018 esas alınarak zemin sınıfı ZB olarak alınmıştır. Deprem ve dinamik yük hesaplamaları için ilk iki alternatifte eşdeğer deprem yöntemi kullanılmıştır. Betonarme olanında ise Mod Bileşim Yöntemi kullanılmıştır. Daha sonra her bir alternatif için ayrı ayrı metraj hesabı ve malzemeden kaynaklı maliyet hesabı çıkarılmıştır. Yapılan yapısal ve parametrik analizler sonucunda bu alternatiflerin kütle açısından birbirine yakın fakat ahşap döşemeli yığma yapının en az, betonarme yapının ise en fazla olduğu belirlenmiştir. Birinci mod kütle katılımı açısından betonarme döşemeli yığma yapıda % 95 ile diğer alternatiflerden daha yüksektir. Döşemesi betonarme olan yapının maliyeti en düşük olup diğer iki yapıdan her birinin maliyetinin yarısından bile daha azdır. Döşemesi ahşap olan yapının ise maliyeti en yüksek olup bu maliyetin yarısından fazlası ahşap malzemenin fiyatından kaynaklanmaktadır. In addition to the functionality, efficiency, and performance of the building as well as criteria such as safety, environmental impact, recycling, building materials, climate, acceptability and socio-cultural compatibility, cost are an important criterion. Therefore, it is necessary to calculate the cost in the building assessment. It can be said that the construction's cost is one of the main objectives for any project. Economy reduces the cost of the resources used to achieve the planned results or outputs of the designed building, considering the appropriate level of quality. In other words, it is to provide the most appropriate input at the lowest cost. The construction cost consists of various stages during the building process. In this study, a comparative study was made in terms of the structural design and initial construction cost of a building assumed to be located in an earthquake zone according to different regulations. A Building which belongs to a reference building of two floors, detached (not surrounded by any building in any side), total area of 566 square meters, without basement. According to this project, which considered as a reference, three different structural alternatives to the building were created. The first two alternatives are of the masonry building type (besieged masonry building). The supporting walls of these structures are made of cut basalt stone and are surrounded by horizontal and vertical reinforced concrete beams. In the first of them, a solid concrete slab system with a thickness of 12 cm was used. In the second, 25 cm round wooden beams like the roof system were used in traditional Diyarbakir houses with a wooden covering. The third is made of reinforced concrete and has the same architectural features as the first two structures. Based on TBYD 2018, these three alternatives are taken as the ZB floor class. For the seismic and dynamic load calculations, the equivalent seismic force method was used in the first two alternatives. In reinforced concrete, the method of modal combinations method was used. Then, for each alternative, the quantity cost-based calculation and the material-based calculation were calculated separately. As a result of structural and parametric analyses, it was determined that these alternatives are close to each other in terms of mass, but the wooden slab construction is the least and the reinforced concrete structure the most. In terms of mass participation in modal number one, the highest alternative was the 95% which is reinforced concrete slab construction. The cost of a structure with reinforced concrete floors is the lowest and less than half the cost of each of the other two structures. The cost of construction with wooden floors is the highest, and more than half of this cost is due to the price of the wooden material.

Birçok farklı çalışma sürecinin ve paydaşların koordinasyonlu yürütüldüğü inşaat sektöründe, yönetsel yetkinlik kavramı ön plana çıkmaktadır. Birbirinden farklı tasarım ekipleri, planlama, kontrol, danışmanlar, satış ve kiralama süreci, uygulamacı firmalar ve diğer üçüncü partilerle koordineli, çok disiplinli çalışmayı gerektiren inşaat sektöründe yer alan yöneticilerin, iyi yönetici yetkinliklerine sahip olması önem arz etmektedir. İnşaat sektörü sadece çalışanları açısından değil, yöneticiler açısından da dünyadaki en erkek egemen sektörlerden biridir. Türkiye inşaat sektöründeki yöneticilerin sadece % 5'i kadındır. Bu çalışma kapsamında, Türkiye inşaat sektöründe çalışan orta ve üst düzey yöneticilerin yönetsel yetkinliklerini detaylı olarak irdelemek ve erkek ile kadın yöneticiler arasındaki sayısal farkın yönetsel yetkinliklerdeki farklılıklar ile ilişkilendirilip ilişkilendirilemeyeceği araştırılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde konunun belirlenmesine yön veren hususlar, çalışmanın amacı, yöntemi ve organizasyonu hakkında temel bilgiler yer almaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise yetkinlik ve yönetsel yetkinlik ile ilgili literatür çalışmasına yer verilmiştir. Bu bölümde yetkinlik çeşitleri ve yetkinliklerle yönetimin önemi üzerinde durulmuştur. Araştırmanın üçüncü bölümünde ilk olarak, inşaat sektörü, Türk inşaat sektörünün tarihsel gelişimi, inşaat projelerinin genel özellikleri, inşaat sektöründe yönetimin önemi ve inşaat sektöründe proje yönetimi başlıkları üzerinde durulmuştur. Yine çalışmanın üçüncü bölümünde, yönetsel yetkinlik konusu üzerine daha önce yapılmış olan çalışmalara yer verilmiştir. Araştırmalar inşaat sektörü ve diğer sektörler bazında ayrı olarak ele alınmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde ise araştırmanın analizsel çerçevesi üzerinde durulmuştur. Araştırmanın temel yaklaşımları, araştırmanın tasarımı ve veri toplama süreçlerinden ayrı ayrı bahsedilmiştir. Bu bölümde ayrıca, araştırmada kullanılan ölçek ve katılımcılardan toplanan verilerin analizinde kullanılan istatistiksel yöntemler detaylandırılmıştır. Ayrıca, çalışmanın dördüncü bölümünde tüm verilerin analizleri detaylı olarak yer almaktadır. Çalışmanın örnekleminini oluşturan katılımcıların ankete verdikleri cevaplar doğrultusunda demografik özellikleri tespit edilmiştir. Bu bölümde katılımcıların cinsiyeti, mesleği, yaşı, eğitim düzeyi, toplam iş deneyimi, mevcut pozisyondaki deneyimi, inşaat sektöründeki iş deneyimi, yönetici düzeyi bilgileri doğrultusunda bu değişkenler ile yöneticilerin yönetsel yetkinlikleri ve ait oldukları örgüt kültürleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Çalışmanın verileri ilk olarak güvenilirlik analizine tabi tutulmuş, sonrasında verilere sıklık testi ve Mann Whitney U testi kullanılarak çalışma bulguları elde edilmiştir. Analizler sonucu ortaya çıkan çalışma bulguları çizelgeler halinde detaylandırılmış ve yorumlanmıştır. Bu bölümde detaylı olarak yer verilen analiz sonuçları çalışmanın altıncı bölümünde genel kapsamda değerlendirilmiştir. Tüm araştırma sonuçları ile edinilen bulgular ışığında inşaat sektörü ve gelecek çalışmalar için öneriler ve tartışmalar ise çalışmanın son bölümü olan beşinci bölümünde yer almaktadır. The concept of managerial competence comes to the forefront in the construction sector in which many different working processes and stakeholders are coordinated. It is important that the managers in the construction sector, which requires working in coordination with different kind of departments as design teams, planning, control, consultants, sales and renting, implementing companies and other third parties, have good managerial competencies. The construction sector is one of the most male dominant sector in the world, not only for its employees but also for managers. Only 5% of managers in the construction sector in Turkey are women. In this study, it is aimed to scrutinize in detail managerial competencies of mid-level and senior managers who work construction sector in Turkey, and to examine if it is related that the numerical differences between male and female managers with the differences of managerial competencies. In the first part of the study there are basic informations that includes considerations which bring about the determination of the subject, and also the purpose, method and organization of the research. In the second part of the study, there is a literature study about competence and managerial competence. In this section, it is emphasized on the types of competence and the importance of management with competence. In the third part of the research firstly, construction sector, historical development of Turkish construction sector, general characteristics of construction projects, importance of management in construction sector and project management topics are discussed. Also in the third part of the study, previous studies on managerial competence are included. That studies are handled separately in the construction sector and other sectors. The analytical framework of the research is emphasized in the fourth part of the study. The basic approaches of the research, the design of the research and the data collection processes are mentioned separately. Also in this section, the scale used in the research and the statistical methods used in the analysis of the data collected from the participants are detailed. Also in the fourth part of the study the analysis of all data is given in detail. Demographic characteristics of the participants were determined according to the answers of the participants. In this section, the relationships between the managerial competencies of the managers and the organizational cultures they belong to, are analyzed with the view of variables such as participants' gender, occupation, age, education level, total work experience, work experience in the construction sector, experience in the current position. The data of the study was firstly subjected to reliability analysis and then the findings were obtained by using frequency test and Mann Whitney U test. The findings of the study were analyzed and detailed in tables. The analysis results, detailed in this section, were evaluated in the sixth part of the study in general scope. In the light of the findings obtained with all research results, suggestions and discussions for the future works of construction sector are included in the last part of the study. 115

Bir patlama senaryosunun etkileri birçok araştırmacı tarafından çalışılmış ve patlamaya karşı dizayn konusunda çeşitli tahmin teknikleri ve yönetmelikler geliştirilmiştir. Bu tahminlere ulaşmak için iki yöntem, deneyler yapma ve ampirik formülleri kullanmaktır. En yüksek basınç değerlerini bulmak için üçüncü bir yöntem ise akışkanlar mekaniği kuralları ile oluşturulmuş programları kullanımıdır. Bu çalışmada en yüksek basınç ve itki değerlerini hesaplamak için bahsedilen programlardan biri olan Air3D kullanılmıştır. Patlamanın etkisini azaltacak iki önlem, patlama duvarı kullanımı ve patlamaya olan mesafenin artırılmasıdır. Bu çalışmanın ana hedefi, Air3D kullanılarak bu ikisi üzerine parametrik bir çalışma yapılmasıdır. Programın sonuçlarının onaylanması için literatürde yer alan bir deneyin sonuçlarının ve dizayn grafiklerinden elde edilen verilerin Air3D sonuçları ile karşılaştırması yapılmıştır. Aynı zamanda patlama duvarının patlama sonrası ayakta kaldığından emin olmak için dizayn grafikleri ve şartnameleri kullanılarak örnek bir patlama duvarı tasarımı yapılmıştır. Daha sonra dört farklı duvar tipi, dört farklı uzaklık ve aynı zamandı duvarsız durumlar düşünülerek parametrik çalışmalar yapılmıştır. Sonuçlar gösteriyor ki, duvar ve bina arasında mesafe arttıkça koruma armakta, fakat azalan bir eğilimde artmaktadır. Duvar yükseklikleri incelendiğinde ise patlama duvarlarının düşük yüksekliklerde, özellikle kendi yüksekliklerinde binaya koruma sağladıkları ama binanın yüksek noktalarında daha yüksek basınç değerlerine de sebep olabilecekleri görülmektedir. The impact of a blast scenario is studied by many researchers and the different estimation techniques and design manuals are developed for designing against blast loads. Conducting experiments and using empirical formulae are the two methods for this estimation. The third method is the use of the computational fluid dynamics tools for the calculations to obtain the peak pressures on a blast. In this study, one of those tools, Air3D, is used to determine the reflected pressures as well as impulses for different geometries. Two measures to take to reduce the impact of an explosion are using blast walls and increasing the distance to the blast. The main purpose of this study to have a parametric study on both using the Air3D tool. Validation of the tool is made by comparing the results with the results of an experiment which is available in the literature and also with the readings of the design charts. Also, a sample design is made for the blast wall using design charts and procedures to make sure the wall stays in place after the blast. Then, the parametric studies are conducted with four different wall heights and four different wall to building distances as well as no wall cases. The results show that the increase in wall-building distance increase the protection, but in a decreasing trend. When the wall heights are considered, it is seen that blast walls protect the structures in low heights, especially along their heights, but may cause higher pressures in higher points of the structure. 132

İnşaat endüstrisi, gelişmekte olan herhangi bir ülkede hayati bir rol oynamaktadır. Bu sektör, aynı zamanda genel ekonomik büyümeye önemli bir katkı yapan sosyoekonomik gelişimde gereken altyapının tanıtımını yapacaktır. İnşaat büyümesini etkileyebilecek ana faktörlerden biri, esas olarak işgücü performansı ile ilişkili verimliliktir. İlgili proje çalışmalarını yürüterek, uygun etkileyen faktörleri yönetirler.Bu nedenle, mevcut çalışma, inşaat işçiliği verimliliğini etkileyen kritik faktörlerin etkisinin belirlenmesi ve incelenmesiyle ilgilenmektedir, böylece yöneticiler ve profesyoneller, herhangi bir proje için tüm yaşam döngüsü boyunca etkilerini yönetebilirler. Veri toplamak için araştırmacı tarafından yapılandırılmış anketler hazırlanmıştır. Anket, literatür taramasını izlemiş ve araştırmacının üretkenliği etkileyebileceğine inandığı ve SPSS programı kullanılarak analiz edilen 32 faktörden oluşmaktadır. Yönetim becerileri, malzeme ve ekipman yönetimi, zaman çizelgesi, insan gücü sorunları, teknik konular, motivasyonel faktörler çevresel etki ve güvenlik faktörlerinin inşaat verimliliği üzerindeki sekiz etkisinin araştırılması ve incelenmesi için hem korelasyon testi hem de regresyon analizi yapılmıştır. Sonuçlar, sekiz faktörden dördünün (zaman çizelgesi, motivasyon faktörleri, insan gücü sorunları ve yönetim becerileri olan) verimlilikle doğrudan pozitif ve anlamlı bir ilişkiye sahip olduğunu, diğer faktörlerin anlamlı olmadığını göstermiştir. Son olarak, bu faktörlerin nasıl yönetileceği hakkında daha fazla öneride bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: İnşaat Sektörü, Verimlilik, Verimliliği Etkileyen Kritik Faktörler, Anket, SPSS Programı. The construction industry plays a vital role in any developing country. This sector will promote the infrastructure required in socioeconomic development which also a major contributor to the overall economic growth. One of the main factors that may affect the construction growth is productivity which mainly associated with the labor performance. Since productivity factors cannot be eliminated, professionals can reduce their risks on construction productivity through conducting proper project studies to manage the relevant affecting factors. That's why, current study deals with identifying and studying the impact of critical factors affecting construction labor productivity, so that managers and professionals can manage their impact during the whole cycle life for any project. Inorder to gather data, structured questionnaires have been prepared by there searcher. The questionnaire followed the literature review and consists of 32 factors there searcher believed might affect productivity and analyzed by using SPSS program. Both correlation test and regression analysis were conducted to investigate and study the impact of eight factors namely management skills, materials and equipment management, time schedule, man power issues, technical issues, motivational factors environmental impact, and safety factors on construction productivity. The results showed that four factors out of eight have a direct positive and significant relationship with productivity which are time schedule, motivation factors, man power issues, and management skills, other factors are showed to be not significant. Finally, further recommendations for how to manage those factors are provided.Keyword: Construction Industry, Labor Productivity, Critical Factors Affecting Productivity, SPSS Program. 110

2001den bu yana Türk inşaat firmalarının yurtdışı taahhüt sektöründe gerek ana yüklenici gerekse alt yüklenici olarak faaliyetlerinin hızlı bir şekilde arttığı görülmektedir. Özellikle son yıllardaki yurt dışı müteahhitlik yatırımlarının 20 milyar doların üzerinde gerçekleştiği bilinmektedir, bu artışın başlıca sebebi Türkiye'deki inşaat sektörünün yavaşlaması ve firmaların teknik ve yönetim kapasitelerinin gelişmesi ve daha profesyonel olması nedeniyle uluslararası projelerdeki rekabet gücünün artmasıdır. 1972den bu yana Türk inşaat firmalarının edindiği tecrübe ve kalitesinin Avrupa firmaları ile rekabet edebilecek düzeye ulaşmış olması ve fiyat kalite oranının yüksek olması Türk firmalarının güçlü rekabet faktörlerindendir. Fakat riski yüksek uluslararası projelerde yaşanan gecikmeler yurtiçinde yaşanan gecikmelerden çok daha fazla zaman ve para kaybına sebep olmaktadır. Yurt dışı inşaat projelerinde şirketlerin hukuki, çevresel, ekonomik, siyasi ve teknik sebeplerle inşaat projelerini sözleşme sürelerinde tamamlayamaması problemi çok sık yaşanmaktadır.Endüstride çalışan profesyonel katılımcılar arasında yapılan anketin analizi ile yapılan araştırma, Türk yüklenicilerin yurtdışı inşaat projelerindeki gecikme sebeplerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Sonuçlar müşavir firma tarafından çizim ve malzeme onaylarının geç verilmesi, müşteri tarafından yavaş karar verme ve planlama hatalarının gecikmelerin ilk üç sebebi olduğunu göstermektedir. Since 2001, that the activities of Turkish construction companies operating in various overseas construction projects as the main contractor or sub-contractor have rapidly increased. Especially in recent years, overseas contracting investments are known to be worth of more than 20 billion dollars per year, and the main reason for this is the slowdown of the domestic construction sector and the increase in the competitive strength of Turkish construction firms in international projects in terms of the technical and management capacities. Since 1972, as a result of improved experience and quality Turkish construction companies have been able to compete with European firms and the high-quality price ratio is one of the strongest competitive advantage for Turkish construction companies. However, delays in international projects, which are riskier than domestic construction projects, cause more time and money loss than delays in the base country. In international construction projects, due to the legal, environmental, economic and political and technical factors, it can be seen that construction companies often have delay problems and fail to complete construction project during the contract period.The present thesis aims to identify the causes of delays in overseas construction projects of Turkish contractors with a survey analysis among participants from the industry. Results reveal that delays in approval of drawings, materials by consultants, slow decision making by client, planning and scheduling deficiencies are the top three causes of delays. 114

İnşaat sektöründe, kaliteli ve çevreye duyarlı yapıların ortaya çıkmasına yardımcı olabilecek bazı araçlara ihtiyaç duyulmaktadır. Günümüz sürdürülebilir proje yönetim sürecinin yeni bir bakış açısıyla daha verimli bir şekilde yürütülmesi için, binaların sürdürülebilirlik performanslarını ölçmeye yarayan araçların varlığı oldukça önemlidir. Sürdürülebilirlik kavramının proje yönetiminde uygulamaya aktarılmasında büyük ölçüde rol oynayan, simülasyon ve analizlerle sürece katkıda bulunan bu araçların, projelerin başarıya ulaşmasında rolü çok büyüktür. Ancak, inşaat sektöründe yürütülen sürdürülebilir projelere bakıldığında, günümüz bilgi çağının olanaklarının yeterince kullanılmadığı gözlemlenmiştir. Sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda kullanılan ve uygulamalarda ortaya çıkan eksikliklerin, yeterince araştırılmadığı sonucuna varılmıştır. Bu çalışmada günümüz bilgi çağının olanakları ile birlikte geleneksel proje yönetiminden farklı olarak, sürdürülebilir proje yönetimi yaşam döngüsü süreci ve bu süreçte kullanılacak araçlar değerlendirilmiş ve önerilerde bulunulmuştur. Çalışmanın ilk bölümünde, geleneksel proje yönetimi kavramıyla ilgili genel tanımlara yer verilmiş, sürdürülebilirlik kavramı ve proje yönetimi sürecine entegrasyonu ile ilgili çalışmalar incelenmiştir. İkinci bölümde sürdürülebilir proje yaşam döngüsü süreçlerinde kullanılan araçlar ve yaklaşımlar üzerine geniş bir literatür çalışması yapılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde, inşaat sektöründeki sürdürülebilir proje yönetimi süreçlerinde kullanılan araçların analiz edilmesi amacıyla dört inşaat firmasıyla görüşülmüştür. Görüşmeler sonucu elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Dördüncü bölümde, literatür araştırması ve görüşmeler sonucu yapılan değerlendirmelerle birlikte sürdürülebilir proje yönetimi süreci ve kullanılacak araçlar üzerine bir öneri geliştirilmiştir. In the construction sector, there is a need for some tools that can help in the emergence of quality and environmentally sensitive buildings. In order to carry out today's sustainable project management process more efficiently with a new perspective, the existence of tools to measure the sustainability performance of buildings is very important. These tools, which play a major role in the implementation of the concept of sustainability in the project management and contribute to the process by making simulation and analysis, have a great role in the success of the projects. However, when we look at the sustainable projects carried out in the construction sector, it is observed that the opportunities of today's information age are not used sufficiently. It was concluded that the deficiencies that are used in line with the sustainability targets and which arise in the applications are not investigated sufficiently. This study aims to investigate the sustainable project management life cycle process and the tools to be used in contrast to traditional project management with the possibilities of today's information age. In the first chapter of the study, general definitions related to the traditional project management concept are given and the studies related to the concept of sustainability and its integration into the project management process are examined. In the second chapter, a large literature study has been conducted on the tools and approaches used in sustainable project life cycle processes. In the third chapter of the study, four construction firms were interviewed in order to analyze the tools used in the sustainable project management processes in the construction sector. The datas obtained from the interviews were evaluated. In the fourth chapter, a proposal has been developed on the sustainable project management process and the tools to be used with the literature research and the evaluations made as a result of the interviews. 102

İnşaat ve gayrimenkul sektörü, Türkiye'nin en başarılı olduğu sektörler arasında yer almaktadır. Sektörün yarattığı istihdam ve diğer sektörleri kalkındırma potansiyeli, ekonomik dengelerin korunması konusunda oldukça önemli işlevlerdir. Sektör, genellikle büyüme gösterse de, son yıllarda sektördeki satışların azaldığını söylemek mümkündür. Bunun en önemli sebebi, piyasa koşullarının bu dönemde değişmesidir. Bu durum da sektörün ekonomik koşulları etkilediği gibi aynı zamanda bunlardan etkilenmesi olarak yorumlanabilir.Ekonomi için adeta hayati önem arz eden bu sektörde, yatırımcılar, bir projeye başlamadan önce diğer işletme mekanizmalarında olduğu gibi, kar elde etme amacına hizmet edecek olan faktörleri değerlendirmektedirler. İnşaat gibi, yatırım maliyeti oldukça yüksek olan gayrimenkul projelerinde, hedeflenen satış oranlarının hedeflenen süre içinde gerçekleşmemesi, yalnızca ilgili işletme ve onun yararlanıcılarının değil, bölgedeki diğer yatırımcıların ve hatta ülke ekonomisinin de olumsuz etkilenmesi anlamına gelecektir.İşletmelerin temel hedefi olan kar elde etmeye ulaşabilmeleri için, müşterileri ve potansiyel müşterileri anlamaları gerekmektedir. Müşterilerin davranışlarının analiz edilmesi ve gayrimenkul alımı esnasında karar vermelerine etki eden faktörlerin incelenmesi, sektörün gücünü koruması ve doğru yatırımların yapılması adına büyük önem taşırken, kuşkusuz bir yatırıma karar verilmesi hususunda da en önemli etken olarak karşımıza çıkmaktadır.Bu çalışmada da amaç, en önemli lokomotif sektörler arasında bulunan inşaat sektörü yatırımcılarının, projelerini hayata geçirme konusunda karar verirlerken dikkat ettikleri -etmeleri gereken- bir olgu olan müşteri boyutunu anlamak ve inşaat sektörü yatırımcılarına rehberlik etmektir.Bunun için öncelikle temel kavramlar incelenmiştir. Yatırımın ne manaya geldiği ve ekonomik açıdan bir faaliyetin yatırım olarak değerlendirilebilmesi için hangi şartlara sahip olduğu konularına ilişkin alan yazın taraması ile yanıt aranmıştır. Daha sonrasında hedef sektör olan inşaat ve gayrimenkul sektörü mercek altına alınarak incelenmiştir. Sektörün ekonomik açıdan değeri, dünya ve Türkiye'de sektörün durum analizi ile sektöre doğrudan etki eden temel etkenlerin neler olduğunun incelendiği bu bölümün ardından, konut yatırımı yapma potansiyeli olduğu değerlendirilen bireylerin projeler gerçekleştiren inşaat şirketlerinden satın alım yaparken hangi konulara dikkat ettikleri sorusuna yanıt bulunmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda önceden bir inşaat şirketinden gayrimenkul satın alımı yapmış veya yapma potansiyeli olduğu değerlendirilen kişiler ile bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu sayede insanların gayrimenkul gibi oldukça pahalı olan ürünlere hangi koşullar altında para ödemeyi kabul ettiklerine dair genel bir tablo çıkarılmaya çalışılmıştır. Elde edilen bilgiler, bir projenin satış hedeflerini gerçekleştirebilmesi için hangi özellikleri taşıması gerektiği konusunda fikir verici olacaktır. Bu sayede çok daha başarılı ve karlılık oranı yüksek olan projelerin hayata geçirilmesi de daha mümkün hale gelecektir. Construction and real estate property sector is one of the best successful sectors of Turkey. Employment created by the sector and the potential to develop other sectors are very important functions for the protection of economic balances. Although the sector usually grows, it is possible to say that sales in the sector decreased in 2018. The most important reason for this decrease is the change in the market conditions in this period. This situation can be interpreted as affecting the economic conditions of the sector as well as being affected by them.In this sector which is of vital importance for the economy, before starting a project, investors evaluate the factors that will serve to make a profit as in the other sectors. In real estate projects with high investment costs, such as construction, the failure to achieve targeted sales rates within the targeted period would mean not only the relevant business and its beneficiaries, but also other investors in the region and even the national economy.Businesses need to understand customers and potential customers in order to achieve their main goal of making a profit. Analyzing the behavior of the customers and examining the factors affecting their decision making during the purchase of real estate is undoubtedly the most important factor in deciding an investment. To maintain the power of the sector and making the right investments must based on the decisions of the customer.The aim of this study is to understand the customer in the construction sector, which is one of the most important locomotive sectors, and show the firms which factors are more important on the realization of their projects, especially to guide construction firms.To achieve the aim, firstly the basic concepts have been examined. The literature was searched about the meaning of the investment and the conditions for an economic activity to be evaluated as an investment. In this context, a survey was conducted with people who have already purchased or have the potential to purchase real estate from a construction company. In this way, it is tried to draw a general picture about under which conditions people accept to pay money for very expensive products such as real estate. The information obtained will give an idea about the characteristics of a project in order to achieve its sales targets. In this way, it will be possible to realize more successful projects with higher profitability. 106

Mimarlık, mühendislik ve inşaat endüstrisi tüm dünyada gözle görülür bir hızla ilerlemektedir. Yapı Bilgi Modellemesi (YBM), firmaların rekabete dayalı bu pazarda rekabet etmesini mümkün kılan teknolojik bir gelişmedir. Etkin bir tasarım, inşaat, koordinasyon, denetleme ve yönetim için gerekli Yapı Bilgi Modellemesi uygulamaları, küresel inşaat endüstrisinde fark yaratan bir devrim niteliğindedir. YBM uygulamalarına dair ilk fikirlerin ortaya çıktığı süreçten beri, bilgi teknolojilerinin benimsenmesi gelişmiş ülkelerden başlayarak tüm dünyaya yayılmaktadır. Ancak YBM uygulamaları birçok fayda sağlamasına rağmen, yeni adapte olan ya da halihazırda sistemi uygulamakta olan kurumlar için uygulama aşamasında birçok risk mevcuttur. Bu problemler, `sektörden elde edilen geçmiş deneyimler ve geribildirimlerin yetersizliği`, `teknik bilgi ve yetkin personel eksikliği`, `YBM uygulama başlangıç maliyetlerinin yüksek olması`, `tek biçimli standartların eksikliği`, `işbirliği ve birlikte işlerlik konularındaki yetersizlikler`, `yasal yükümlülükler ve sorumluluklarla ilgili problemler` ve `sözleşme stratejilerinin belirlenmesi` şeklinde sıralanabilir. Bu zorluklar, küresel inşaat pazarında yer alan herkes için başarılı bir YBM uygulaması yolunda temel engelleri teşkil eder. Aynı şekilde, Türk mimari, mühendislik ve inşaat sektörü de inşai faaliyetlerde YBM uygulama safhalarında birçok zorlukla karşı karşıya kalmaktadır. Bu anlamda yürütülen çalışmada, bir literatür taraması yapılmış ve edinilen bulgular, mesleki uzmanlarla yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler sırasında tartışılmak üzere çeşitli sorular üretmek için kullanılmıştır. Röportajı takip eden aşamada, üretim safhasında yaşanan YBM uygulama sorunlarına ilişkin bulgular tartışılmış ve kaynak taramasından edinilen bulgularla karşılaştırılmıştır. Gelecek çalışmalarda Türk inşaat firmalarının YBM uygulamaları sırasında karşılaştıkları sorunları araştırmak ve çözümlemek adına neler yapılabileceği belirtilmiştir. Architectural, Engineering and Construction (AEC) industry is in a rapid progress all over the world. Building Information Modeling (BIM) is an important technology for industry players in order to compete in such a competitive market. The benefits provided by BIM implementations such as effective design, construction, improved coordination, monitoring and management processes are game changers in the global construction industry. Starting with the developed countries, the adoption of BIM is increasing all over the world since the idea of information technologies has come to existence. However, despite all the benefits of BIM, implementation stage carries multiple risks, in particular for new adopters. BIM implementing companies face various problems which may occur during the implementation stage stemming from issues such as `lack of previous experiences and feedbacks through the industry`, `lack of technical knowledge and skilled personnel`, `challenging costs for start-up`, `lack of uniform standards`, `collaboration and interoperability inefficiencies`, `legal liabilities and responsibility issues` and `determination of contracting strategies`. These challenges are key barriers in the way of a successful BIM implementation for each industry player in global construction market. Through the same perspective, Turkish AEC industry is facing challenges of BIM implementation during construction stage. In the present study, a literature review was conducted and findings were used to generate questions to be discussed in the semi-structured interview with professionals who have taken part in Istanbul Airport project. Then, the interview findings regarding BIM implementation problems on production phase are discussed and compared with literature findings. Further needs for investigating the implementation problems for Turkish construction firms and possible solutions in order to overcome these problems are indicated at the end of the study. 154

Türkiye'de proje tabanlı bir sektör olan inşaat sektörü, son yıllarda ekonomide önemli bir paya sahiptir. Türk inşaat sektörü gerek yurt içinde gerekse yurt dışında önemli inşaat projelerini gerçekleşmesinde rol almıştır. Özellikle yurt içinde, inşaat sektörü ve ona bağlı sektörlerdeki çalışan sayısı Türkiye'de istihdam edilen toplam çalışan sayısında %7'lik bir paya sahiptir (TÜİK,2018). 2016 yılı verilerine göre inşaat sektöründe 496 çalışan maalesef iş kazaları sonucu hayatını kaybetmiştir (SGK,2016).İnşaat sektörünün Türkiye ekonomisinde ve istihdamdaki payı dikkate alındığında iş kazaları sonucu hayatını kaybeden çalışan sayısındaki bu yüksek oran, bu konunun hayati bir öneme sahip olduğunu göstermektedir. İnşaat sektörü proje tabanlı bir iş olması dolayısıyla, sürekli değişen dinamik yapısı, değişen çevre şartları ve buna göre uygun orgazinasyonel yapıların kurulması, her projenin kendine has karakterde olması, kullanılan malzeme, ekipman ve çalışma yöntemlerinin projeden projeye farklılıklar göstermesi gibi değişkenler modern proje yönetimi başlıklarından biri olan iş sağlığı ve güvenliğini de doğrudan etkilemektedir. İş sağlığı ve güvenliği proje yönetiminin her aşamasında dikkate alınması gereken önemli bir husustur.İnşaat sektöründe meydana gelen iş kazalarına sebebiyet veren başlıca kaza türü ise, yüksekten düşmedir. Bu çalışmada yüksekten düşmeyi engelleyen en önemli toplu korunma önlemi olan geçici kenar koruma sistemleri, proje yönetimi ve iş sağlığı ve güvenliği disiplinleri açısından incelenmiş, yapılan mülakatlarda proje yönetimin paydaşlarının görüşleri alınmıştır. Tez çalışmasının giriş bölümünde iş kazaları istatistiklerine, kaza sebeplerine karşı alınacak olan önlemlere, çalışmanın amacına ve araştırma metoduna değinilmiş, birinci bölümde, proje yönetimi kavramları, iş sağlığı ve güvenliği kavramları, yüksekten düşme kavramları ve geçici kenar koruma sistemlerine dair kavramlar ele alınmıştır. İkinci bölümde proje yönetiminde iş sağlığı ve güvenliğinin rolüne değinilmiş olup alt işveren yönetiminin ve ihale sisteminin proje yönetimindeki rolü, iş sağlığı ve güvenliğinde proje tasarımının rolü, iş sağlığı ve güvenliğinde standartların, uygulama metotlarının rolü, inşaat işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği konularında proje yöneticisinin sorumluluğu, iş sağlığı ve güvenliği yönetiminin proje yönetimi başlıkları ile ilişkisi, iş kazalarının ve iş sağlığı ve güvenliği maliyetlerinin proje maliyetleri üzerindeki etkisi, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemlerinin proje yönetimindeki rolüne ayrıntılı olarak değinilmiştir. Üçüncü bölümde ise geçici kenar koruma sistemlerinin değerlendirilmesine geçilmiştir. Bu bölümde geçici kenar koruma sistemlerinin ulusal mevzuattaki yeri, geçici kenar koruma sistemlerinin standartları, geçici kenar koruma sistemlerinin dünya genelinde uygulanan standartlara göre, malzeme türüne göre ve standart olmayan korkuluk sistemleri ile karşılaştırılması değerlendirilmiştir. Dördüncü bölümde ise, geçici kenar koruma sistemlerine ilişkin sahada; işverenler, şantiye şefleri, iş güvenliği uzmanları ve iş sağlığı ve güvenliği üzerine teftiş yetkisine sahip iş müfettişleri ile yapılan mülakatlar ve bu mülakatların değerlendirilmesi yer almaktadır. Ayrıca, iki proje üzerinden yapılan hesaplamalarla geçici kenar koruma sistemlerinin proje maliyeti ve iş sağlığı ve güvenliği maliyetine olan etkisinin tahmini üzerinde durulmuştur. Sonuç ve öneriler bölümünde ise, yapılan bu tez çalışmasının sonucunda ortaya çıkan bulgular üzerinde durulmuştur. Anahtar Kelimeler: İş Sağlığı ve Güvenliği, Geçici Kenar Koruma Sistemleri, Proje Yönetimi, Yüksekten Düşme In Turkish construction industry, a sector-based project has a significant share in the economy in recent years. The Turkish construction sector has been involved in important construction projects both at domestic and abroad. In Turkey, the total number of workers employed in construction sector and in its connected sectors has a share of 7% (TÜİK, 2018). According to data of Social Security Institution (SGK, 2016), 496 employees in the construction sector unfortunately lost their lives in the event of work accidents. In contrast to development in Turkish construction industry, there are lots of workers who suffer from occupational accidents in construction sites. As long as human life is concerned, occupational safety and health is a vital issue. The construction sector is a project-based business with its ever-changing dynamic structure, environmental conditions and organizational structure; each project has its own character such as the differences in the materials, equipment and working methods that directly affect occupational health and safety that should be considered at every stage of project management.The main type of accident that causes occupational accidents in the construction sector is falling from high. In this study, temporary edge protection systems, which are the most important collective protection measures preventing fall from the high, have been examined in terms of project management, occupational health and safety disciplines. An interview is carried out with project management stakeholders (employers, constructor's manager and occupational safety specialist and labor inspectors) to see their approach to this manner. In the introduction part of the thesis, occupational accidents and some statistical values, accident prevention methods, the precautions to be taken against the causes of accidents are discussed. Project management concepts, occupational health and safety concepts, high dropping concepts and temporary edge protection systems are also discussed in this part. The second part, mentions about the roles of occupational health and safety, sub contractors management and bidding differentiations, design in occupational safety and health, standards and code of practices in occupational safety and health, the responsibilities of project manager in occupational safety and health topics, the relationship between occupational safety and health management and project management, the effects of occupational accidents and occupational safety and health costs to the project cost management, occupational safety and health management systems in project managements. In the third part, the effects of temporary edge protection systems in national legislation, the standards of temporary edge protection systems, the comparison of temporary edge protection systems by standards and material types and the effect of temporary edge protection systems on project time and cost management have been evaluated. The fourth part includes temporary edge protection systems, interviews with employers, constructor's managers and occupational safety specialists and labour inspectors and the evaluation of the result of the interviews. Furthermore, a sample cost estimation of temporary edge protection systems to show its share in total construction cost is presented. Then, all findings and suggestions are given in conclusion.Keywords: Falls From Height, Occupational Safety And Health, Project Management, Temporary Edge Protection Systems. 127

Yapı mühendisliğinde şiddetli deprem etkileri altında yapı sistemlerinin davranışınıöngörebilmek tasarım için oldukça önemlidir. Bunun için son zamanlarda performansadayalı değerlendirme yaklaşımı ön plana çıkmıştır. Genelde deprem etkisialtında yapı sistemlerinin performans değerlendirmesinde doğrusal olmayan analizlerkullanılmaktadır. Şiddetli depremler sonucunda yapıların davranışının doğrusalolmadığı, büyük yer değiştirmeler ve şekil değiştirmeler yaptığı bilinmektedir.Dolayısıyla yapı sistemlerinin deprem etkileri altında davranışını anlayabilmek içindoğrusal olmayan analizlerin kullanılması daha gerçeğe yakın sonuçlar elde edilmesinisağlayabilir.Yapı davranışının doğrusal olmayan modellemesinde, doğrusal olmayan davranışmalzeme bakımından ve geometri bakımından olmak üzere iki sınıfta incelenebilir.Malzeme bakımından doğrusal olmayan modeller, yığılı ve yayılı plastisite olmaküzere iki ana gruba ayrılmaktadır. Doğrusal olmayan davranışı en basit şekildeifade edebilen modeller, yığılı plastisite modelleridir. Bu modellerde doğrusalsızlıkkuvvet-yer değiştirme (ya da moment-dönme) üzerinden tanımlanır ve genelde yapısalelemanın belli bir bölgesinde ya da tümünde oluşan doğrusal olmayan davranış, boyutusıfır olan doğrusal olmayan bir yay ya da benzeri bir elemanla modellenir. Elemanındiğer bölgeleri doğrusal olarak modellenir. Kolon, kiriş gibi çubuk elemanlarda,doğrusal olmayan davranışın elemanların yüksekliği veya uzunluğu boyunca sonluuzunluktaki herhangi bir bölgesinde toplandığı kabulü yapılır.Yayılı plastisite modellerinde ise doğrusalsızlık genelde malzeme gerilme-birimşekil değiştirme ilişkileri üzerinden tanımlanır. Bu ilişkiler sürekli bir ortamdatüm ortam için kullanılabilir. Sürekli ortam analizlerinden farklı olarak, fibermodellerde kesit bazında analizler yapılabilir ve genelde inşaat mühendisliğinde tümyapı analizlerinde kullanılan yayılı plastisite yaklaşımı budur. Fiber modeller çubukelemanlar için sonlu-elemanlar yöntemi kullanılarak ya da perde duvar elemanları içindaha basit çoklu-yay modeli olarak tanımlanabilir. Yığılı plastisite modellerine göreanalizler, daha çok işlem ve buna bağlı olarak zaman gerektirir. Buna rağmen, bumodellerin deneysel çalışmalar ile yapılan karşılaştırmalarda gerçek davranışı oldukçaiyi yansıtabildikleri görülmüştür. Genellikle kolon, kiriş gibi çubuk elemanlarda dahabasit olan yığılı plastisite modelleri kullanılırken, perde elemanlarda yayılı modellertercih edilmektedir.Halihazırda, bilimsel çalışmalarda ve mühendislik uygulamalarında birçok doğrusalolmayan analiz programı kullanılmaktadır. Bu programlarda karşılaşılan en önemlizorluklardan birisi programların kullandığı modellerin, analiz yöntemlerinin karmaşıkmatematiksel ve fiziksel teoriler üzerine kurulu olmasıdır. Program yöntemlerini veçıktılarını anlamak için aynı yaklaşımlar ile modellenmiş yapıların analizini farklı programlarda yaparak karşılaştırmak faydalı olmaktadır ve bu yönde çeşitli çalışmalarmevcuttur. Bu çalışmada ise OpenSees ve SeismoStruct programları karşılaştırılmasıhedeflenmiştir. Sonuç olarak bu tezin amacı OpenSees ve SeismoStruct programlarınındoğrusal olmayan deprem analizleri için incelenmesi ve karşılaştırılması, malzeme veeleman modellerinin, analiz yöntemlerinin ve sürelerinin incelenmesidir.Tezde doğrusal olmayan davranış, malzeme bakımından doğrusal olmayan davranışıiçermektedir ve geometrik doğrusalsızlık incelenmemiştir. Yığılı plastisite modeliolarak doğrusal olmayan davranışın eleman uç noktalarına toplandığı varsayımıyapılarak dönme yaylarından yararlanılmıştır. Yayılı plastisite modeli olarak iseçubuk-fiber elemanlar kullanılmıştır. Çubuk-fiber elemanı eleman uzunluğu boyunca doğrusal olmayan davranışın söz konusu olduğu bir davranış modelidir.Yapı sistemleri olarak üç adet betonarme yapı sistemi incelenmiştir. Bunlarkonsol kolon, tek katlı tek açıklıklı ve çok katlı çok açıklıklı yapı sistemleridir.Modellemelerde kullanılan beton ve çelik malzeme modelleri detaylı şekildeincelenmiştir. Bu malzeme modellerinin gerilme-şekil değiştirme ilişkileri, doğrusalolmayan davranışın modellenmesinde kullanılmıştır.OpenSees ve SeismoStruct programlarında konsol kolon, tek katlı tek açıklıklı ve çokkatlı çok açıklıklı yapı sistemlerinin her biri için statik itme analizleri ve doğrusalolmayan zaman-tanım alanında dinamik analizler gerçekleştirilmiştir. OpenSeesprogramında, fiber modellerin kullanıldığı analizlerde elemanlar 'nonlineer beamcolumn element' olarak modellenmiştir. Moment-dönme yaylarının kullanıldığıdoğrusal olmayan analizlerde ise 'zero length element' kullanılmıştır. Moment-dönmeyayları kullanılmış kesitin yay dışında kalan diğer kısımları elastik eleman olaraktanımlanmıştır. Yapı sisteminin elemanlarını oluşturan kolon ve kiriş kesitleri içinmoment eğrilik ilişkileri XTRACT programı ile elde edilmiştir.Tezin birinci kısmında genel bilgiler ve tezin amacı, kapsamı, içeriği yer almaktadır.İkinci kısımda yapı sistemini oluşturmada kullanılan malzemelerin davranışlarıdetaylı şekilde incelenmiş ve teorik kısmına yer verilmiştir. Üçüncü kısımdayapı sistemlerinde doğrusal olmayan davranış teorilerine yer verilmiş, histeretikmodeller açıklanmıştır. Devamında doğrusal olmayan analiz yöntemlerinin teorileri vekullanılacak olan doğrusal olmayan statik itme analizi ve doğrusal olmayan dinamikzaman-tanım alanında analizler ve bunların içerisinde kullanılan hesap yöntemleriaçıklanmıştır. Dördüncü bölümde tüm araştırmaların sayısal örneklere ve analizlerineve kullanılan iki ayrı analiz programının karşılaştırmalarına yer verilmiştir. Beşincikısımda ise karşılaştırılmaların değerlendirilmesi ve yorumlanmasını içeren sonuçkısmıdır.Moment-dönme yay modelli yapılarda statik itme ve zaman-tanım analizleri sonucuelde edilen taban kesme kuvveti-yer değiştirme ilişkilerinin OpenSees ve SeismoStructprogramlarında karşılaştırılmaları sonucunda iki programın da tüm yapı tipleriiçin oldukça yakın sonuçlar verdiği görülmüştür. Fiber elemanlı modellerdetüm yapılarda iki analiz tipi için bazı farklılıklar oluştuğu görülmüştür. Bufarklılığın malzeme modellerindeki farklılıktan, fiber tanımlamasından ve sönümlemematrisinden kaynaklandığı düşünülmektedir.Sonraki yapılacak çalışmalar için bazı öneriler sunulabilir. Tez kapsamında geometriaçısından doğrusal olmayan davranış göz önüne alınmamıştır. Daha gerçekçi davranışelde etmek için geometri bakımından ve malzeme bakımından doğrusal olmayan davranışların birlikte göz önüne alındığı analizlerin incelenmesi faydalı olabilir.Ayrıca, perde duvar gibi farklı eleman tiplerinin incelenmesi, üç boyutlu modellerinincelenmesi düşünülebilir. In structural engineering, it is important to predict the structural response under severeearthquake effects. For this reason, performance-based assessment is being used in therecent years. Generally, non-linear analyzes are used in the performance analysis ofstructural systems under the effect of earthquake. It is known that the behavior of thestructures is not linear and causes large displacements and deformations as a result ofsevere earthquakes. So that, the use of nonlinear analyzes to model nonlinear behaviorof structural systems can provide to more realistic results.In nonlinear modeling and analysis of of structures, nonlinear behavior is classifedinto two: material and geometry nonlinearity. For material nonlinearity, two mainmodelling approach can be considered distributed plasticity and lumped plasticity.The simplest models are lumped plasticity models, where nonlinearity is defined byforce-deformation response of the component (or moment-rotation). Lumped modelsfor frames concentrate the inelastic deformations to the ends of the element as rigidplastic hinges or nonlinear spring elements. Other regions of the element are modelledlinearly.In distributed plasticity models, nonlinearity is generally defined by materialstress-strain relationships. These relationships are available for the entire body in acontinuous deormable body. Unlike a continuum analysis, cross-sectional analysiscan be performed on so-called fiber models, and this is the spread plasticity approachthat is generally taken in structural engineering, except component analysis. Fibermodels can be defined in the context of finite element method for frame elements oras more simpler multi-spring models for shear wall elements. Analyses according tothe distributed plasticity models require more processing and therefore more time. Onthe other hand, it is observed thatn these models can reflect the actual behavior whencompared to experimental studies in comparison to lumped plasticity models. Usually,lumped plasticity models are used in frame elements such as columns and beams, whilespread plasticity models are preferred in shear wall elements in practical engineering.At present, many nonlinear analysis programs are used in scientific studies andengineering applications. One of the most important difficulties encountered in theseprograms is that the models used by the programs and the analysis methods arebased on complex mathematical and physical theories. In order to understand themethods and outcomes of the program, it is useful to compare the analysis of thestructures that are modeled with the same approaches in different programs and thereare several studies in this direction. In this study, it is aimed to compare OpenSeesand SeismoStruct programs. As a conclusion, the aim of this thesis is to examine andcompare OpenSees and SeismoStruct programs for nonlinear earthquake analysis, toexamine material and element models, analysis methods and durations.In the thesis, nonlinear behavior includes nonlinear behavior in terms of materialsand geometric nonlinearity has not been studied. It is assumed that the nonlinearbehavior of the lumped plasticity model is concentrated at the element end points andthe springs are used. Fiber elements are used as distributed plasticity model. Thenonlinear behavior of the fiber model is present along the length of the element.This thesis include three type structure model. These are cantilever column system,single story single span reinforced system and multi story and multi span reinforcedsystem. The models of concrete and steel materials used in the modeling are examinedin detail. The stress-strain relationships of these material models are used to modelnonlinear behavior.In the OpenSees and SeismoStruct programs, static pushover analysis and nonlineardynamic time-history analyses are performed for each of the cantilever column,single-storey single-span and multi-storey multi-span structure systems. In theOpenSees program, the elements are modeled as 'nonlinear beam column elements'in the analysis using fiber models. In the nonlinear analyzes using moment-rotationsprings, 'zero length element' is used. For frame elements with moment-rotationsprings, the body of the frame element is modelled lineraly. Moment-curvaturerelationships for the column and beam sections are obtained by XTRACT program.In the first part of the thesis, general information about thesis and the object, scope andcontent of the thesis are given. In the second part, the behavior of the materials usedin structure system is examined in detail and the theoretical part is given. In the thirdpart, nonlinear behavior theories are used in structural systems and hysteretic modelsare explained. Then, the theories of nonlinear analysis methods are given includingnonlinear static pushover analysis and nonlinear time-history analyses. In the fourthchapter, numerical examples and analyzes and comparisons are given. The programsthat are compared are OpenSees and SeismoStruct. The fifth part is the conclusion.As a result of the comparison of the base shear force-displacement relations obtainedin static pushover and time-history analysis in the moment-rotation hinge modelstructures in the OpenSees and SeismoStruct programs, it is observed that programsgive results that are very close to each other. Some differences in the results fromtwo programs are observed for the structures with fiber elements. This difference isconsidered be due to differences in material models, fiber definitions and dampingmatrix.Some recommendations can be given for the future studies. In the scope of this thesis,Geometric nonlinearity is not included in the scope of this thesis. To evaluate theprograms for a more realistic nonlinear behavior, geometric and material nonlinearitymay be considered simultaneously. In addition, examination of different types ofelements such as shear walls and three-dimensional models can be considered. 195

Son yıllarda, inşaat sektöründeki artan rekabetçilik, paydaşların müşteri odaklı rekabete dayanan projelendirme, inşaat ve işletme süreçlerine yönelmelerine sebep olmaktadır. İnşaat endüstrisine yön veren bu durum, müşteri beklentilerini maksimize edecek farklı yöneyim araçlarının kullanılmasına yönelik çalışmalara hız kazandırmıştır. Yalın Üretim Prensipleri ve Yapı Bilgi Modellemesi (BIM) bu araçlardan ikisidir.Yalın Felsefe, gerekli olan tüm istafları ortadan kaldıran bir çeşit değer mühendisliği metodudur. Bu sistematik düşünme yaklaşımı Otomotiv Endüstrisinde ortaya çıkmış olmasına rağmen İnşaat Sektörü de dahil olmak üzere diğer endüstriler için de ilham kaynağı olmuştur. İmalat sanayinde başarılı olan uygulamalardan sonra, Yalın Üretim Prensipleri inşaat alanlarında dahakim bir konu haline gelmiştir. Hem müşteri beklentisini karşılamak hem de üretim verimliliğinin arttırmak için proje , inşaat ve işletme sürecindeki atıkların bertaraf edilmesi ya da minimum seviyede tutulması hedeflenmiştir. Yalın Prensibikapsamında, müşteri iştekleri ve beklentileri haricinde oluşan, ayrıca zaman ve maddi kayba olanak tanıyan her etkinlik bir tür atıktır ve üretim süreci sonunda ortaya çıkan ürün sadece müşterinin son ürün tanımına ve beklentisine cevap verdiği ölçüde başarılıdır. Yapı Bilgi Modellemesi (BIM), inşaat endüstrisinin tasarım, projelendirme, fizibilite, planlama, ihale dokümanları üretimi, bina enerji analizleri, inşaat ve tesis yönetimi gibi aşamalarındakullanılabilecek yenilikçi yazılımlar bütünüdür. BIM, bütün üretim aşamalarının hepsini aşama aşama açığa çıkaran, hepsine müdahale edebilmeyi sağlayarak diğer paydaşlar ile koordineli akışı mümkün kılan ve proje süreçlerindeki tüm hataların fark edilerek düzeltilmesine imkan veren bir yöntem olarak son yıllarda inşaar sektöründe önemini arttırmıştır.Bu çalışmanın ilk aşamasında, başlıca üretim teorileri ve bu teorilerin israf türleri ile değer üretimi tanımlarına yer verilmiştir. Ayrıca, benzer tarihi ve kültürel özelliklere sahip gelişmekte olan 3 ülke için yapılan Yalın İnşaat Methodları konulu çalışmalar incelenip açıklanmıştır.İkinci aşamada, Yalın Üretim Prensiplerinin ortaya çıkış sürecine, prensiplerin açıklamalarına ve inşaat sektöründeki yansıması olan Yalın İnşaat konseptine yer verilmiştir. Üçüncü aşamada,Türkiye İnşaat Endüstrisindeki meydana gelen kayıpların sebeplerinin tespit edilebilmesi için sektördeki 2 mimari ofis ve 3 inşaat yapım şirketi olmak üzere 5 firmanın proje sorumluları ile yüzyüze yapılan görüşmelere yer verilmiştir. Yalın üretim prensiplerinde Taiichi Ohno tarafından belirlenen başlıca 7 israf kaynağı dikkate alınarak yapılan görüşmelerde Türk İnşaat Sektöründe karşılaşılan israflar analiz edilmiştir.Çalışmanın dördüncü aşamasında, Türk inşaat sektöründe tespit edilen kayıpların azaltılması ve giderilmesi için başvurulması gereken Yalın İnşaat Metodları ve Yapı Bilgi Modellemesi kavramlarının arasındaki kavramsal etkileşimler, ortaya çıkabilecek pozitif fonksiyonlar ele alınmıştır ve geliştirilen proje yönetim sisteminin gerekliliği açıklanmıştır.Bu çalışma, Türk inşaat sektöründeki firmalar ile yapılan görüşmeler sonucunda belirlenen ve Yalın Üretim Prensiplerine göre sınıflandırılan israfları minimum seviyeye düşürmeyi sağlayacak Yalın Yapım Yöntemlerinin gerekliliğini ve BIM ile entegrasyonunu analiz etmeyi amaçlamaktadır. Yalın İnşaat Metodları ve BIM entegrasyonu sayesinde, Türk İnşaat Sektöründeki atıkların azaltılması için kullanılacakproje yönetim modeli önerilmiştir. In recent years, increasing competitiveness in construction sector leads stakeholders to focus on customer-oriented and competitive-based projecting, construction and operation. Lean Production Principles and Building Information Modelling (BIM) are two different methods that are used for developing different phases of projects in order to achieve customer expectations.Lean Philosophy is a kind of value engineering tool that eliminates all product wastes to maximize customer expectations. These systematic thinking approach emerge in Auto Industry and become an inspiration source for other sectors including Construction Industry. After successfully implementation in manufacturing industry, lean concepts have become a domination issue in construction fields for many years. All stakeholders have aimed reducing waste and increasing productivity to provide client's requirements of construction. According to Lean Philosophy, every unnecessary and irrelevant activities in project is a kind of waste and all these over operations should be eliminated from the production flow process.Building Information Modelling is an innovative tool as a three dimentional modeling tool in construction industry but recent years, cost, time, sustainability and facility arguments have been integrated with this tool for providing well-coordinated project model that could be used for design, feasibility, scheduling, bidding, building analyzing, construction and facility management phases. BIM concept aims improving workflow visulation of project step by step and stakeholders could be able to specify project's clash detections, mistakes and wastes before the execution phase. Therefore, BIM and Lean Construction Methods aim at the same goal in terms of being well-coordinated and well-collaborated projects which result in customer satisfaction.This study aims to analyze the integration of Lean Construction Methods with BIM by identifying and classifying wastes in construction industry in relation to Lean Production Waste Types. Interviewshave been conducted with 5 construction firms in order to clarify the construction waste types and their frequency of occurrence inTurkish Construction Industry. The data obtained are analyzed and interpreted to develop solutions to reduce wastes in Turkish Construction Industry by suggesting the use of Lean Construction methods and BIM. 112

Kültürel miras olarak geçmişten günümüze kalan ve tarihe ışık tutan eski eser yapıların, korunarak bir sonraki nesillere aktarılması toplum olarak görev ve sorumluluğumuzdur. Eski eser ahşap yapıların korunması ve korunmasındaki süreklilik, yapının mimari özellikleri ile beraber en önemli hususlardan bir tanesi de yapıyı taşıyan ve ayakta durmasını sürekli kılan yapının taşıyıcı sistemidir. Bir önceki cümleye istinaden bu tez oluşturulmuştur. Geleneksel ahşap yapıları anlamak ve koruma, onarım, restorasyon, rekonstrüksiyon seçeneklerinin değerlendirilebilmesi, yapı taşıyıcı sisteminin yeterli olup olmadığını bilmekle mümkündür. Bu kapsamda ülkemizde ve İstanbulda özellikle Boğaziçinde her yıl yüzlerce ahşap köşk ve ahşap yalılar restorasyon uygulamasına tabi tutulmakta iken, restorasyon uygulamasının değerlendirilmesi veya uygulanacak teknik ve yöntemler, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı ilgili Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüklerince belirlenmektedir. Mimari olarak belirli kıstas ve kuralların olduğu ancak statik olarak yapının taşıyıcı sistemi ile ilgili kural ve kıstasların fazla mevcut olmadığı bu değerlendirmelerde, yapının mevcut taşıyıcı sistemi teknik olarak tetkik edilmeden karar verilmektedir. Böylece, yapıda yapılacak müdahalelerde hangi durumlarının göz önünde bulundurulacağı, yapıya müdahalenin hangi kıstaslara göre verileceği, yapının taşıyıcı sisteminin yeterli olup olmadığı tetkik etmek ile mümkündür.Beton, çelik gibi sanayi ürünü olan yapı malzemeleri gelişmeden önce, ormanların yoğun olduğu bölgelerde evler genellikle ağaçlardan elde edilen ahşaptan üretilmiştir. Yapı malzemelerinin ve inşaat tekniklerinin gelişmesi ile ahşap konut yerini, beton ve çelik malzemeye bırakmıştır. Geçmişten günümüze kadar kalan ve sayıca gittikçe azalan geleneksel ahşap yapılar, mimari olarak eşsiz görünüme sahip oldukları için bulunduğu bölgeleri süslemekle kalmayıp, tarihi bir hava katmaktadır. İstanbul'da, tarihi yarımadada ahşap köşkler, Boğaziçinde ahşap yalılar oldukça yoğundur. Geleneksel ahşap yapıların korunması ve korunma aşamasında yapılan uygulamalarda yapının taşıyıcı sistemi hakkındaki bilgi, korunma yöntemine ışık tutmaktadır. Bu kapsamda yapılan bu tezde ilk olarak tezin amacı detaylı olarak açıklanmış ve yapılan literatür çalışmaları hakkında bilgi verilmiştir.İkinci bölümde, ahşap ve ahşap yapının tanımı yapılmış, ahşap yapıyı oluşturan taşıyıcı olan ve olmayan yapı elemanları açıklanarak şekiller yardımı ile gösterilmiştir.Üçüncü bölümde, ahşap yapı malzemesinin fiziksel, kimyasal ve mekanik özellikleri irdelenmiş olup, ahşap bir yapıda oluşabilecek muhtemel fiziksel, kimyasal, biyolojik bozulmalar açıklanmıştır.Mevcut ahşap yapıların bozulma ve hasarlardan dolayı koruma ilkeleri göz önünde bulundurularak taşıyıcı sistemde yapılacak onarım ve vgüçlendirme metotları örneklerle ortaya konulmuştur.Dördüncü bölümde, tarihi ahşap yapıların korunması ile ilgili evrensel olarak geçerli olan Venedik Tüzüğü, ülkemizde geçerli olan Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile Boğaziçi Kanunu'nın amaç ve kapsamı açıklanmıştır. Yeniden yapılacak ahşap yapılara ilişkin uluslararası geçerliliği olan Euro Code 5 standardı, ülkemizde ise TS 647 Ahşap Yapıların Hesap Ve Yapım Kuralları ile Deprem Yönetmenliğinin ahşap yapılar bölümüne ait amaç ve kapsamı açıklanmıştır.Beşinci bölümde, ülkemizde genelinde ve İstanbul Boğaziçinde bulunun tarihi ahşap yapılardan birkaç örnek verilermiştir.Altıncı bölümde, örnek yapı olarak ele alınan Amcazade Hüseyin Paşa Yalısının tarihçesi, şimdiye kadar geçirdiği onarımlar ve divanhane kısmının mevcut hali ve yapıyı oluşturan tüm ahşap elemanların durumları incelenerek şekiller ile gösterilmiştir. Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı divanhane kısmının taşıyıcı sistem rölövesi hazırlanmış ve yapı elemanlarının mevcut durumlarını göz önünde bulundurularak düşey yükler ve deprem yükü ayrı ayrı gözönünde bulundurularak yapı analizi ve kesit tahkikleri yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda; kesitlerin yetersiz olduğu yerlerde güçlendirme önerileri sunulmuştur.Sonuç bölümde ise tez boyunca araştırılan konular kısaca özetlenmiş olup, tarihi ahşap yapılarda yapılacak müdahale yöntemlerinden bahsedilmiştir. Historical buildings are the cultural heritage that remains from past to nowadays and each of them also a document enlightens the history of architecture. Preserving and restoring the old buildings is also important because those old monuments are the reflection of our history, they help us to understand and respect people who lived in different eras with different habits and traditions. As well the existence of old monuments will help us observe the changes in the societies for a better understanding of the reasons that lead to the development of cities and societies and even traditions to the current status. Old buildings are the face of cities they reflect the changes that happened in a city over time, they reflect conflicts, wars, and the prosperity of the society, it even reflects the economic condition of the city over time. Thus, it's a duty and responsibility to preserve these cultural heritages to hand down the next generations. Preservation cases and its continuity require interdisciplinary studies in terms of both architecture and engineering. It is a priority to make stable the historic buildings to conserve them. Loadbearing systems' condition of these buildings is the most significant element that is related to determine of the conservation techniques such as repair, restoration or reconstruction. For example, it's not possible to reconstruct a building that has a solid frame or repair simply a building that have damaged loadbearing system.In Turkey, preservation rules are stated with laws and procedures by interdisciplinary studies. And these preservation cases are controlled by Cultural and Natural Heritage Preservation Board, Ministry of Culture and Tourism. However, these laws and procedures are mostly focusing on the architectural aspects without considering structural conditions. There are many buildings that restored in every year in İstanbul. But this restoration works are carried out without well-investigated structural analysis and calculations. As a matter of fact, it must be first to look on the structural system – loadbearing system-, and calculations of the structural analysis need to be done finickily.During the last decades structural reliability methods have been further developed, refined and adapted and are now at a stage where they are being applied in practical engineering problems as a decision support tool in connection with design and assessment of structures. For materials such as concrete and steel, the application of modern structural reliability methods has led to an increasingly more consistent evaluation of the safety or reliability. Whereas some efforts in this direction have been undertaken also for timber, the developments, however, have been less impressive. One of the main reasons for this is that the variability of the timber material properties is much higher than for other building materials. Furthermore, the timber material properties depend on the entire load and moisture history of the structure. Prior to the development of manufactured construction metarials such as concrete and steel, buildings were often produced from trees, in regions where the forests were dense. By development of building materials and construction techniques, timber buildings gave place to concrete and steel buildings. So in Turkey, especially the regions where the density of forest is high, there are a lot of old timber buildings. In this thesis made with this concern firstly, the purpose is explained in detail, then academic studies about the subject are given briefly. The investigations for preparing this thesis showed that, large part of studies are about the architectural of historical buildings. There were not to much academic studies about the engineering. The researces was made about the old timber structures, old timber structures structural systems, reliability of timber structures, repair of wood structures, reinforcement of timber element, restoration of historical timber structures, inventory of repair and strengthening methods timber, significance of wood formation of traditional turkish architecture, the behavior of timber structures under earthquake loads and design of structural timber to Euro code 5.Second part of the thesis mainly focuses on the timber structures. The definition of wood was made. The element of a timber structure such loadbearing system - foundaitons, walls, columns, beams, joints etc.-, roofs, architectural elements are explained with drawings in depth. The foundation system in a traditional turkish wooden buildings are generally starting from the top of ground. There are three types of foundations, stone foundation, column footing foundation and wooden pile foundations. Loadbearing system of a traditional turkish wooden structure mainly consist of column, beam and wall. There are different types of wall that changes according to fulling with wood, stone and it is empty. Joints are generally provided by using nailing and engagement of wood. Facade elements of a traditional turkish wooden building is also explained.Wood as a material is examined in the third chapter. Physical, chemical and mechanical properties of the wooden materials described and analyzed within the both micro and macro scope. In micro scope, the microstructure of a wood consistent is examined. In macro scope, the physical shape and structure of a wood is examined. Furthermore it's investigated that deteriorations and damages which might occur in the timber structures. The reason that caauses deterioration of wood are generally as biologically plant, animals such as birds, insects, chemically nitric acid, salts, chlorate, physically, cracks, expansion of wood due to air conditions such as rain, shrink, surface wear of wood. In the last part of this chapter repairment and strengthining methods are demonstrated with the examples in consideration of conservation principles. Intervation metarials are steel, epoxy resins, wood, fibre reinforced polymers. Intervation techniques are removal, dismantling and replacement, addition of a new element, prosthesisation, sealing, repair of cracks, repair and strengthening of connections, post-tensioning. All of these methods are explained.National and international conservation princples, laws and technical standarts which guide the interventions on the historic timber buildings compose of the fourth chapter of thesis. The Venice Charter (1964) which is the main state about preservation of the historic buildings in the world and also in Turkey, Conservation Law of the Cultural and Natural Heritage (1983) which is the main legal state in Turkey are explained. In additon to them Bosphorous Law (1983) which is a private law for the Bosphorous area in Istanbul is also explained. Euro Code 5, the international technical standart for the timber framed buildigs, is examined with the TSE647 Building Code For Timber Structures' Calculation and Building Rules and Earthquake Regulation.In the fifth chapter, the example of historical wooden buildings in Turkey and in Bosphorus were given. Eşrefoğlu Mosque is the only wooden mosque where several decorative techniques of stone, brick, ceramics and painting were used together. It is still a mystery how the wooden portions of the mosque, built in 1299, lasted until today without decay Eşrefoğlu Mosque, built in 1299 in the Beyşehir district of the central Anatolian province of Konya, is an architectural mystery. Also in Istanbul, Buyukada, Greek Orphanage, the building is considered to be the largest wooden building in Europe and the second largest in the world. The orphanage consists of 206 rooms, a kitchen, a library, a primary school and vocational workshops. The building is still surviving. In Bosphorus, there are a lot of wooden mansions and the samples are given.In the sixth chapter, Amcazade Hüseyin Paşa Mansion is examined as an example within the concerns that stated early part of this text. Firstly, a brief information about the building is given such as location and history of the building, importance of the building in the arhitectural history. The Amcazade Hüseyin Paşa Mansion was built at 1699 in Istanbul in Bosphorus. It is still surviving and it will be restorated soon. Divanhane of the mansion is analyzed in detail with help of the survey studies. These analysis are consist of the existing structure's condition, building material and joint elements. In order to have information about the all part of existing structure, the strucure element are surveyed one by one. Firstly the foundation of Divanhane was invesitagated. By having information about the foundation, the reasons that causes the deterioration of foundation were examined. Then, the load bearing system of Divanhane are investigated. Shape, number, dimensions of column was noted and the condition of column was investigated. All beam of the load bearing system also investigated and shape, number and dimension of them were noted. After having all information about the existing structure, It was researched whether the existing load bearing system is sufficient under certain loads. In this context, the effective structural loads are taken from the directive of `TS 498 Desing Loads For Buildings ` and the existing structure system has been verified according to the directive of `TS647 Building Code For Timber Structures`.Strengthening and intervention suggestions are presented where the sections are inadequate. After making structural analysis, the results showed that, the load bearing capacity of beams where the length is maximum were insufficient. Columns are sufficient under loadings, columns have corrosions are exception. According to structural analysis, the intervation techniques and intervation metarials are determined. In stead of reconstruction of Divanhane, it is suggested that load bearing system of the building should be strengthed and intervation must be applied for some part of buildings where the system is insufficient.In the conclusion chapter, the topics investigated during the thesis are briefly summarized and the intervention methods to be done in the historical wood structures are mentioned. All part of Divahane and the elements those constitute load bearing systems are handled one by one. For insufficent beams, it is adviced that, the direction and the system of plank must be changed, dimension of beam must be increased, for insufficients dimensions, new beam must be added to system. In order to decrease the deflection of beams, post-tesioning system must be applied. For colums which have corrosion must be replaced with a new one that has same dimensions and same metarials. 157

Yapı Bilgi Modelleme (BIM) kavramı, teknolojik gelişmeler sayesinde tüm dünyada giderek daha popüler hale gelirken, aynı zamanda benimsenmesi ve uygulanması ile ilgili birçok zorluğu da beraberinde getirmektedir. BIM'in benimsenmesi, BIM'in yaygınlaşması ve uygulama sorunlarının anlaşılması için önemli olan bir olgudur. BIM algısı ise kültürden kültüre değişiklik gösterebilmektedir. Örneğin, BIM kavramını henüz kavramamış olan ülkelerde birçok uygulama zorluğu yaşandığı tahmin edilebilir, ancak kuruluşlar arası tamamen entegre ve işbirliği içinde çalışma tarzına sahip olan ülkelerde bile bazı zorluklar yaşanabilmektedir. Türk Mimari, Mühendislik ve İnşaat endüstrisinde, BIM algısını, uygulama problemlerini, BIM'in benimsenmesini ve kullanılmasına ilişkin mevcut gelişme ve önerileri ortaya koymak amacıyla, mimarlar, mühendisler, danışmanlar ve işverenlerden oluşan 905 inşaat endüstrisi profesyoneli ile bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın ayırt edici tarafı, BIM'in benimsenmesi için itici güçlerin hem BIM kullanıcıları hem de kullanıcı olmayanlar için ayrı ayrı sırayla tespit etmesidir. Sonuçlar, hem BIM kullanıcılarının hem de kullanmayanlar açısından, yetkin teknik personel eksikliği ve işverenlerin taleplerinin eksikliğinin BIM'in benimsenmesinde ve uygulanmasında farkedilen en önemli engeller olduğunu göstermektedir. Ancak, işbirliği eksikliği sadece BIM kullanıcıları tarafından oldukça önemli bir engel olarak vurgulanırken, BIM kullanmayanlar bu görüşe sadece orta derecede katılılmaktadır. Yetkin teknik personelin eksikliği söz konusu olduğunda, katılımcılar üniversitelerde BIM ile ilgili eğitim programlarının çoğalması yada kalitesinin arttırılması önerileri ön plana çıkmaktadır. Bununla birlikte, çalışanlar için şirketlerinin organize edeceği özel bir eğitimin olması gerekliliğini de vurgulanmıştır. Diğer taraftan, işverenlerin BIM kullanım talebi arttırmak amacı ile devlet kurumları, gerekli mevzuatların yürürlüğe girmesi ve ulusal BIM standartlarının hazırlanması yoluyla BIM'in kullanımını teşvik edebilir. Ayrıca, BIM'in kamu projelerinde zorunlu olarak kullanılması ve devlet kurumları desteğiyle endüstri profesyonellerine BIM konusunda yardımcı olmak amacıyla kurulmuş kuruluşların var olması endüstri profesyonelleri arasında BIM'in yaygınlaşmasını ve mevcut uygulama problemlerinin çözülmesini kolaylaştırabilir. Ayrıca, bu çalışmanın bulgularının, Türk Mimari, Mühendislik ve İnşaat endüstri profesyonellerinin bir çok açıdan BIM algılarının bir ölçüsünü oluşturması beklenmektedir ve bu bulguların endüstri profesyonellerinin BIM'in tam olarak benimsenmesine yönelik daha iyi stratejiler geliştirmeleri için kullanışlı bir rehber olabilir. While the concept of Building Information Modeling (BIM) is becoming increasingly popular all over the world due to technological improvements, it also brings along many difficulties associated with its adoption and implementation. BIM adoption is a phenomenon that is important for the dissemination of BIM and understanding of implementation barriers. BIM perceptions vary from culture to culture. There are many difficulties in countries that have yet to grasp BIM concept, but difficulties can occur even in countries that have been working with a fully integrated collaborative multidisciplinary work style. In order to reveal BIM perceptions, implementation problems, the current level of development and suggestions regarding the adoption and use of BIM in the Turkish Architectural, Engineering and Construction (AEC) industry, a survey has been conducted with 905 industry professionals consisting of engineers, architects, consultants and clients. The distinguishing part of this study is that the driving forces for BIM adoption are provided in the order of importance both for BIM users and non-users separately. The results show that both BIM users and non-users feel that lack of sufficient technical staff and lack of clients' demands are the most prominent barriers in the adoption and implementation of BIM. However, lack of collaboration is strongly emphasized by only BIM users as an important obstacle, while non-users moderately agree with this view. As far as lack of technical staff is concerned, participants have suggested the proliferation of educational programs about BIM in universities. In addition, special training for employees is also emphasized. For the lack of clients' demand on the other hand, government agencies may encourage the use of BIM by the enactment of the required legislation and preparation of national BIM standards. Furthermore, establishment of assisted organizations and obligations to use BIM in public projects could also support the dissemination of BIM among industry professionals. Besides, the findings of this study are expected to generate a measurement of BIM perceptions of Turkish AEC industry professionals in many respects and it can be a guidance for the industry professionals in developing better strategies on the way to the full adoption of BIM. 115

Ülke ekonomisinde yüksek dalgalanmaların yaşandığı 1990'lı yıllar sonrasında, 2000'li yıllardan itibaren inşaat sektöründe bir büyüme gözlemlenmiştir. Bu dönemde düşen faizler, düşük enflasyon oranları, sektöre yapılan yatırımlar ve toplumda yeni yapılara olan talebin artması sonucunda sektöre birçok yeni firma katılmış ve ortaya çıkan hareketli ortam firmalar arasında sert koşullarda bir rekabet yaratmıştır. Ne var ki, yaşanan büyüme döneminde artan rekabet içerisinde, firmaların büyüyebilmek ve sürdürülebilir bir rekabet avantajı yaratmak için hangi stratejileri geliştirdiği çok az çalışmaya konu olmuştur. Endüstriyel ekonomi çevreleri ve iş stratejisi çevrelerince iyi bilinen Porter'ın temel stratejileri modeli taban alınarak oluşturulmuş bir taksonomi şeması ile Türkiye genelinde 15 firma incelenmiş; yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerde firmaların büyüme döneminde geliştirdikleri stratejiler araştırılmıştır. Mevcut ekonomik ortam ve iş ortamı dinamiklerine göre güncellenen taksonomi şeması, inşaat sektöründe geliştirilen stratejileri maliyet liderliği, farklılaşma ve odaklanma başlıkları altında sınıflandırmaktadır. Bu taksonomi ile elde edilen bulgular, büyüme döneminde artan rekabetten sıyrılmak ve bir tercih nedeni oluşturmak için inşaat şirketlerinin en çok farklılaşma stratejilerini seçtiğini ve firmaların geçmişteki ekonomik dönemlerde yaşadıkları kötü tecrübeler nedeniyle maliyetler konusunda halen hassas davrandıklarını göstermektedir. Ancak, ülke genelinde elde edilen sonuçlarda her üç stratejinin de birbirine yakın oranda kullanılması, sektörde her alanda çıkabilecek fırsatlara ve tehditlere karşı firmaların hazırlıklı olduklarını göstermiştir. Hem firma düzeyinde, hem de endüstri düzeyinde rekabet stratejilerini inceleyen bu çalışma büyüme dönemlerinde etkin ve verimli stratejiler geliştirilmesi için değerli bir kaynak oluşturmaktadır. Starting from 2000's, after a period of high turbulent economic environment during '90s, there has been a fruitful environment for the construction companies in Turkey, resulting a growth in the industry. With decreasing loan interest rates, low inflation rates, increased investments and demand for construction, many new firms entered to the sector in this period; resulting an increased competitive environment. Nevertheless, only a few emprical studies exist in relevant literature about response strategies adopted by the construction companies as a result of economic growth. Based on 15 semi-structured interviews with Turkish construction companies, a taxonomy framework was utilized to investigate the response strategies emerged in the growth period. Porter's generic strategies present a well-known theoretical model, which is widely accepted among industrial economists and business strategists worldwide. The taxonomy, which classifies adopted strategies under generic strategies of, cost leadership, differentiation and focus; was further developed through inclusion of environmental factors and macroeconomic conditions. The findings show that differentiation is the most adopted generic strategy among others. This can be attributable to the willingness of companies in becoming distinguishable and gaining competitive advantage in a harsh environment. The study suggest that the companies still tend to be precautious about cost related issues due to their negative past experiences. However, the nation-wide results show that the utilization of three generic strategies are close to each other, which supports the fact that the companies are prepared to new opportunities or threats. This study, which investigates competitive strategies on both firm level and industry level, provides a valuable source for developing effective strategies in growth periods. 180

İnsanların ihtiyaçlarından kaynaklanan eylemler, zaman geçtikçe daha karmaşık ve lüks bir şekilde değişmiştir. Bu eylemlerin uygulanmasına yardımcı olacak projeler de daha karmaşık bir şekilde yürütülmüştür. Sonuç olarak, insanların değişen ihtiyaçları ile değişen zaman, onları, farklı bir yoldan gelişmesi gereken proje yönetim sistemine yönlendiren ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel kaynakları tüketmeye yöneltmiştir. Günümüzdeki tartışmalar sürdürülebilirlik üzerine olduğundan, insanların sürdürülebilirlik ihtiyaçlarını buna göre karşılamak için proje yönetim sistemi geliştirilmelidir.Yöneticiler projelerin geleceklerini sürdürülebilir kılmaktan kaçınmamalı ve proje kapanışından ziyade geleceğini düşünmelidirler. Bu düşünce bu çalışmanın amacına önderlik etmekte olup, bu çalışma sürdürülebilir bir proje yönetim sisteminin proje yöneticileri için rehber olmasını önermektir.Bu modeli önermek için, öncelikle, proje yönetimi kavramları, sürdürülebilirlikle ilgili genel kavramlar ve sürdürülebilir proje yönetimi ile ilgili literatür araştırmaları bu çalışmaya dahil edilmiştir. Ardından, inşaat alanında uygulanan uygulamaları anlamak için seçilen sürdürülebilir projelerin yöneticileri ile görüşme yapılarak Türkiye'deki mevcut sürdürülebilir yönetim yaklaşımları üzerine araştırmalara yer verilmiştir. Son olarak, geleneksel kavramları ve sürdürülebilir proje yönetim sistemi kavramlarını analiz ettikten ve karşılaştırdıktan sonra sürdürülebilir proje yönetim sistemi için bir model önerilmektedir.Sürdürülebilir projeler için, nihai kapatma yerine binaların, ürünlerin ve hizmetlerin güçlendirilmesini, yeniden kullanımı ve / veya işlevsel olarak değiştirilmesini teşvik etmeyi öneren sistem ve aşamaları anlatılmıştır. Önerilen model projenin sürdürülebilirliğini amaçladığından, model periyodik olarak kendisini kontrol etmeli ve mevcut ekonomik, sosyal, siyasi ve çevresel koşulları analiz etmeli ve kentsel ölçekli projeyle olan bağlantısını kaybetmeden, bu koşullara göre kapanıştan ziyade sürdürülebilirliği sağlamak için gerekli önlemlerin alınmasını sağlamalıdır. Actions caused by people's needs have changed to more complex and luxurious way as time passes by. Projects to help for implementing these actions have been conducted in a more comprehensive way as well. As a result, the changing time with changing needs of people has also led them to consume economic, social, cultural, and environmental resources which directs project management system that has to evolve to a different way. Since today's matter of debate is sustainability, project management system must be evolved to meet the sustainability needs of people accordingly.Managers must not avoid the future of projects to make them sustainable, and think about it rather than close-out. This thought leads aim of this study that is to propose a sustainable project management system to be a guide for project managers.To propose this model, first of all, literature research on project management concepts, general concepts of sustainability, and sustainable project management are included in this study. Then, investigation on current sustainable management approaches in Turkey is included by interviewing with managers of selected sustainable projects to understand the applications in construction field. Finally, a model for sustainable project management system is proposed after analyzing and comparing traditional concepts and sustainable concepts of project management system.For sustainable projects, the proposed system and its phases are described which encourages reinforcement, reusing and/or functional changing of the buildings, products and services instead of final close-out. Since the proposed model aims sustainability of the project, the model must control itself periodically and analyze the current economic, social, political and environmental circumstances, and take action accordingly without losing connection with the urban scale project in order to sustain it rather than a close-out. 108

İşletme safhası bina yaşam döngüsünde önemli bir etkiye sahiptir.En uzun ve maliyetli safha işletim safhası olduğundan, tesisler düzenli yönetim ve kontrole ihtiyaç duymaktadır.Aksi halde bina verimsiz hale gelir ve iş sürekliliği zarar görür.Bu nedenle Tesis Yönetimi (TY) işletim safhasını efektif bir biçimde planlama, organize ve kontrol etme gerekliliğinden ortaya çıkmıştır.Tesis yönetimi pek çok farklı alanı içinde barındırmaktadır. Ancak bina bakımı hem tasarım süreçleriyle yakından ilişkili olması, hem de tesis verimliliğine olan büyük katkısı sebebiyle öne çıkmaktadır. Mevcut bina bakım pratiğinin ve yönetiminin desteklenmesi için, yenilikçi bir teknolojiye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu noktada Yapı Bilgi Modellemesi (BIM), sahip olduğu 3 boyutluluk, parametrik modelleme ve birlikte çalışabilirlik gibi özelliklerle başta bina bakımı olmak üzere tüm tesis yönetimi alanlarında yarar sağlamayı vadetmektedir.Çalışma kapsamında, BIM'in bina bakım süreçlerine sağlayacağı faydaları ortaya koymak adına iş akışlarını değiştirecek yeni bir model önerilmiştir. Önerilen iş akışının mevcut iş akışıyla karşılaştırılması yapılarak, modelin mevcut verimsizliklere getireceği çözümler incelenmiştir Operating phase have a significant impact on building life cycle, as it is the longest and most cost intensive phase. Therefore, facilities need proper management and control. Otherwise building becomes useless and business continuity is damaged. Thus, Facility Management (FM) is emerged in order to plan, organize and control operating period effectively.Facility management comprises a wide range of fields. Nevertheless, building maintenance is prominent for the reason that it is closely associated with design phase, and also it's major contribution to facility productivity. To support current maintenance practice and management, there is a need for an innovative technology. At this point, Building Information Modelling (BIM), promises to benefit all facility management fields, particularly facility maintenance with it's features like 3dimensionality, parametric modelling and interoperability.Within the scope of the study, a model that would change current workflow is proposed to present the benefits that BIM provides to building maintenance processes. Also proposed workflow is compared with current workflow, and model's solutions for current inefficiencies are analyzed. 104

Bu çalışma sıvı etkisinde olan geniş ve narin olmak üzere iki farklı tank çeşidinin impulsif ve salınım etkilerine karşı tankta meydana gelebilecek hasarları önlemek için sismik izolasyonun tanklar üzerindeki etkilerini araştırmayı amaçlamaktadır. In this study, aims to research effect on the seismic isolation tanks for the effect of large slendeer fluid tanks including two difference kind of impulsive and tank against vibration occurs to prevent future damage. 65

Endüstri türü yapıların deprem davranışları, üretime ara verilmesi ve durdurulması açısından oldukça önemlidir. Çelik çerçevelerden oluşturulmuş endüstri türü yapıların geçmiş depremlerde iyi performans gösterdikleri bilinmektedir. Deprem yönetmeliklerinde çelik yapı tasarımı ile ilgili kurallar genellikle bina türü yapılar için geliştirilmiştir. Bu yönetmeliklerin doğrudan endüstri türü yapılara uygulanmasında bazı zorluklar bulunmaktadır. Bazı küçük değişikliklerle endüstri yapılar içinde kullanılabilmektedir. Endüstri türü yapılarda deprem kuvvetinin bulunması ve yer değiştirmenin belirlenmesi belirsizlikler içermektedir. Özellikle krenli endüstri yapılarının depreme dayanıklı tasarımı ve deprem davranışlarının belirlenmesi oldukça önemlidir. Ülkemizde krenli endüstri yapısı çok fazla kullanılmasına rağmen bu konuda çok fazla yayınlanmış çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada içerisinde 22 ton kapasiteli kren bulunan eni 25m, uzunluğu 40m olan ve 10m aks aralıklarına sahip çelik endüstri yapısının sismik tasarımı gerçekleştirilmiştir. Yapı x yönünde moment çerçevesi, y yönünde çaprazlı çerçeve olarak tasarlanmıştır. Yapı elemanlarının dayanım kontrolleri el hesabı ile kontrol edilip eleman boyutlandırılması yapılmıştır ve emniyetli kesitlere ulaşılmıştır. Göreli kat ötelemesi kontrolleri gerçekleştirilip, yapının her iki yönde yer değiştirmelerinin sınırlandırılması sağlanmıştır. Yapıya x ve y yönlerinde itme analizleri uygulanarak lineer olmayan davranışlar gözlemlenmiştir ve itme eğrisi elde edilip ve hedef yerdeğiştirme belirlenerek performans noktaları belirlenmiştir. The seismic behavior of industrial structures is very important in terms of suspending and stopping production. Industrial type of steel frame structures are known to perform well in past earthquakes. Seismic provisions for steel structures in earthquake codes are usually developed for building type of structures. There are some difficulties in the implementation of those provisions directly to the industrial structures. These provisions can be used in industrial buildings with some minor modifications. The determination of the base shear and lateral displacement in industrial structures involves uncertainties. Determining seismic behavior and performing earthquake-resistant design of industrial structures with crane is particularly very important. Although there are many industrial structures with crane in our country, there are not many published studies on this issue. In this study, the seismic design of a crane supporting industrial structure with the dimension of 25m x 40m was carried out. The structure was designed as moment frame structure in the x direction spaced 10m and as braced frame in the y direction. Strenght of the building components were checked through hand calculation. Relative story drift checks performed and is provided to limit the displacement in both directions of the structure. Non-linear behavior of the structure was invastigated through pushover analyses in the direction of x and y and performance point was determined by obtaining performance curve and determining the target displacement. 70

Bu çalışmada, çelik bir binada geometrik özellikleri ve kullanım amaçları aynı olan, fakat taşıyıcı sistem konfigürasyonu farklı iki sistem çalışılmıştır. Birinci konfigürasyonda2.0 m aralıklarla teşkil edilen ikincil ara kirişler, ana kirişlere mafsallı olarak bağlanmaktadır. Akslardaki ana çerçeve kirişlerinin kolonlara bağlantısı kolonların zayıf eksenleri doğrultusunda mafsallı, kuvvetli eksenleri doğrultusunda rijit olarak kabul edilmiştir. İkinci konfigürasyonda ise2.0 m aralıklarla teşkil edilen ikincil ara kirişler, ana kirişlere mafsallı bağlanmakta, ana kirişlerde kolonlara mafsallı bağlanmaktadır. Çevre kirişler ise kolonlara rijit bağlanmaktadırlar. Her iki yapıda Kolonların ±0.00 kotunda, temele ankastre olarak mesnetlendiği göz önünde bulundurularak tasarım yapılmıştır.Tasarımda, taşıyıcı kirişler ve kolonlar Avrupa norm profilleri (kirişler için IPE ve HEA profilleri, kolonlar için HEA ve HEB profilleri) kullanılarak boyutlandırma yapılmıştır. Çelik sınıfı Fe37 yapı çeliği olarak seçilmiştir. Yapısal analizler SAP2000 programı ile gerçekleştirilmiştir. Birinci bölümde, bir yapı ana malzemesi olarak çelik tanıtılmış, çelik yapıların avantaj ve dezavantajları açıklanmıştır. İkinci bölümde, çelik yapıların tasarımları ve boyutlandırılması anlatılmış;üçüncü bölümde çalışmada kullanılan iki farklı konfigürasyonun tasarımı yapılmıştır. Son kısımda ise SAP2000 programı ile eşdeğer deprem yüklemesi altında performans değerlendirmesi yapılarak her iki konfigürasyonun yaklaşık maliyetleri karşılaştırılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir. In this study, two different structural framing system in a steel building with the same geometry are studied. The first framing configuration consists of secondary beams with 2.0 spacing which are simply connected to girders. Girder-column connections are assumed to be rigid about the strong axis of the column, whereas simple connections are used about the weak axis of the columns. The second configuration has also secondary beams with 2.0 spacing which are simply connected to girders. In this configuration, girders are assumed to be simply connected to columns. Perimeter girders and columns have moment connections. In both configurations, the first story columns are assumed to be fixed supported to the ground. During the design, European profiles are used (IPE for beams and columns, HEA and HEB for columns). Steel grade is taken as Fe37. Structural analyses are carried out using SAP2000. In first part of the study, steel as a structural material is introduced. Pros and cons of steel material are also discussed. In the second part, a brief summary of design principles of steel frames are given. In the last part of the study, performance evaluation of both framing configurations are carried out using SAP2000 structural analysis programs. The main outcomes of the study are discussed at the end of the study. 112

Çelik yapı tasarımı için bilinen yöntemler gün geçtikçe gelişmekte ve gerçekçi yaklaşımlarla taşıyıcı sistem oluşturulmasına imkân sağlamaktadır. Deprem bölgelerinde depremden sonra yapılan incelemelerde görülmüştür ki çelik yapıların birleşim bölgelerinde deprem sırasında ciddi hasarlar oluşmuştur. Özellikle 1994 Northridge depremi sonrasında çelik yapılar incelenmiş ve buna bağlı olarak yönetmeliklerde önemli değişiklikler olmuştur. Örneğin, süneklik düzeyi yüksek çerçevelerin (moment çerçevesi, merkezi çaprazlı çerçeve, dışmerkez çaprazlı çerçeve) tasarımında artırılmış deprem etkileri göz önüne alınmaya başlanmıştır. Çelik yapıların gerçek dayanımları tasarım dayanımından daha fazla olmaktadır. Bunun başlıca sebepleri arasında, gereken dayanımdan daha büyük dayanımlı bir kesit kullanılması, malzeme dayanımındaki artış ve malzemenin pekleşme etkisi gibi faktörler yer alır. Bina tasarım depremi altında inelastik bölgeye girdikten sonra göçme güvenliğinin sağlanması için binanın taşıyıcı sisteminin stabilitesi sağlanmalıdır. Yönetmelikler, bu durumun kontrolü için artırılmış deprem etkilerini veren yüklemeler altında taşıyıcı sistem elemanlarının tahkik edilmesini istemektedir.Bu tez çalışmasında 5 ve 9 katlı iki süneklik düzeyi yüksek merkezi çaprazlı çelik çerçeve üzerinde farklı deprem kayıtları kullanılarak doğrusal olmayan analizler yapılmış ve bu çerçevelerdeki dayanım artışları ve artırılmış deprem etkileri statik ve dinamik olarak incelenmiştir. Design methods for steel structures are still developing and they provide more realistic approaches for lateral force resisting system design. Serious damages in steel structures have been observed during the past earthquakes in beam-column joints. After the 1994 Northridge earthquake, significant changes in design codes have been implemented taking into account the damaged steel structures during the earthquake. For example, amplifed load effect has been taken into consideration in special frames (moment frames, concentrically braced frames, eccentrically braced frames). The actual strength of a steel structure exceed the code-specified design strength. Possible reasons for this overstregth are due to the use of oversize structural members, increase in material strength, straing hardening, etc. Structural stability has to be provided when the structure gets into the inelastic region. Structural design codes require that stability check need to be carried out for structural members under amplified load effect.This study investigated the nonlinear behavior of a 5- and 9-story concentrically braced frame through nonlinear dynamic time history analyses. The results are presented in terms of overstregth in the frames as well as amplified load effect due to static and dynamic loadings. 112

Bilgi öğrenme, araştırma veya gözlem yolu ile ve insan zekâsının çalışması sonucu elde edilen bir üründür. Bilginin bir ürün olarak kabul edilmesi; kayıt altına alınabilir paylaşılabilir ve tekrar kullanılabilir olma özelliklerinden gelmektedir. Bu özellikleri nedeniyle bilgi aynı zamanda bir kaynak olarak da görülmektedir. Bilgi yönetimi (BY) kaynak olarak bilginin verimli kullanılmasına olanak sağlayacak yöntemler geliştiren bir alandır. İşletmeler bünyelerinde ürettikleri bilgileri etkin kullanabilmek için BY uygulamalarını kullanmaktadırlar. Kullanılan bu uygulamalar bilgisayar programları gibi bilişim tabanlı sistemler olabildiği gibi toplantılar ve yüz yüze görüşmeler gibi insan odaklı yöntemleri de içermektedirler. Fakat geliştiren bu uygulamaların işletmelerin güncel ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için sürekli iyileştirmelere ihtiyaçları vardır. Bu durum işletmelerin BY yatırımları yapmalarını ve bünyelerinde BY ile ilgili birim veya çalışanları bulundurmalarını gerektirmektedir. Bahsi geçen yatırımların ise ancak büyük ölçekli işletmeler tarafından karşılanabilir olduğu görülmektedir. KOBİ'ler büyük ölçekli işletmelerden; çalışan sayıları, örgütlenme biçimleri, sahip oldukları kaynaklar, hizmet verdikleri pazar ölçekleri ve işletme kültürleri açılarından farklılıklar göstermektedirler. Türkiye'de bulunan toplam girişim sayısının %99,8'ini oluşturan KOBİ'lerin BY uygulamalarına kısıtlı kaynakları nedeniyle yatırım yapamadıkları görülmektedir. Bu durum KOBİ'lerin bilgilerin yönetiminde tekrar eden sorunlar ile karşılaşmalarına sebep olmaktadır. Sözel aktarılan bilgilerin yanlış anlaşılması, deneyimli işletme çalışanlarının işten ayrılmaları, bilgisayarlarda yaşanan teknik arızalar, e-posta trafiklerinin etkin yönetilememesi ve buna benzer sorunlar nedeniyle işletmelerde bilgi kayıpları yaşanmaktadır. İnşaat sektörü gibi risk oranları yüksek ve çok sayıda paydaşla çalışılması gereken bir sektörde, yönetim modellerinin kullanılmaması; öngörülemeyen maliyetler, zamanında teslim edilemeyen projeler ve iş kalitesinin düşmesi gibi sonuçlar doğurmaktadır. Projelerin yönetilebilmesi için önemli bir kaynak olan bilginin, üretimi, saklanması ve tekrar kullanılması sektörün önemli sorunlarındandır.Tez çalışmasının birincil amacı Türk inşaat sektöründe hizmet veren küçük ve orta büyüklükte mimarlık ofislerine (KOBMO) yönelik kullanımı kolay ve maliyeti düşük bir bilgi yönetimi modeli (BYM) geliştirilmesidir. Tez çalışmasının ikincil amacı KOBMO'ların yaşadıkları mevcut BY sorunlarının tespit edilmesidir. Çalışmanın üçüncü amacı ise Türk inşaat sektöründe hizmet veren işletmelerin kullandıkları BY uygulamalarının tespit edilmesi ve BY ile ilgili işletmelerin yaşadıkları sorunların belirlenmesidir.Tez çalışmasında öncelikle alanda yapılan çalışmalar araştırılarak BY sorunları ve bu sorunlar için geliştirilen model çalışmaları incelenmiştir. Yapılan literatür çalışmasının ardından Türk inşaat sektöründe çalışan meslek insanları ile ön görüşme ve görüşmeler yapılarak mevcut BY sorunları ve uygulamaları hakkında bilgi elde edilmiştir. Görüşmelerden elde edilen bulgular ışığında daha geniş bir örnekleme ulaşabilmek amacıyla anket çalışmaları düzenlenmiştir. Yapılan anket çalışmaları, görüşmeler ve literatür araştırması sonucunda elde edilen bulgular ışığında küçük ölçekli mimarlık ofisleri için bütünleşik bir bilgi yönetimi modeli (BBYM) geliştirilmiştir.Yapılan alan çalışmaları sonucunda işletmelerin dört ana başlık altında BY sorunları yaşadıkları tespit edilmiştir. Temel dört sorun başlığı; öğrenme süreçleri, örtülü bilgiler, açık bilgiler ve işbirliği ortamlarının etkin yönetilememesinden kaynaklanmaktadır. Öğrenme süreçlerinde öğrenilen bilgilerin kayıt altına alınamadığı ve bu öğrenilen bilgilerin başka çalışanlar tarafında kullanılamadığı görülmüştür. İkinci başlıkta örtülü bilgiler olan deneyimlerin ve sözel bilgilerin etkin olarak çalışanların birbirleriyle paylaşamadıkları ve bu bilgilerin bir kısmının kaybedildiği tespit edilmiştir. Üçüncü başlıkta açık bilgiler olan dijital dosyalar ve e-postaların depolanmasında ofislerce belirlenen kayıt sistemlerine uyulmadığı için sorunlar yaşandığı ve belgelerin zaman zaman bulunamadığı belirlenmiştir. Dördüncü başlıkta işbirliği ortamları olan şantiyeler ve ofisler gibi alanlarda üretilen iş programları gibi bilgilerin tüm çalışanlar tarafından etkin olarak takip edilemediği ve güncellenemediği görülmüştür.Tespit edilen sorunların ışığında küçük ölçekli mimarlık ofisleri için bütünleşik bilgi yönetimi modeli (BBYM) geliştirilmiştir. Geliştirilen model dört ana başlıkta toplanan sorunlara çözüm önerileri getiren dört alt modelden oluşmaktadır. Bu modeller; öğrenme süreçleri, örtülü bilgi yönetim, açık bilgi yönetim ve işbirliği ortamı modelleridir. Geliştirilen bu dört modelin birbirleri ile olan ilişki biçimleri tanımlanarak bütünleşik bir model olması sağlanmıştır. Geliştirilen modelde mevcut sorunların çözümü için hem bilişim tabanlı hem de insan odaklı yöntemler önerilmiştir. Mimarlık ofislerinin mevcut çalışma düzenlerini bozmayan değişiklikler ile modelin uygulanması hedeflenmiştir. Mimarlık ofisleri için önemli bir kaynak olan çalışanların deneyimlerinin kayıt altına alınabilmesi için bilgi kartları yöntemi önerilmiştir. Bilgi kartları yöntemi ile çalışanların deneyimlerini kayıt altına alması, diğer çalışanlar ile paylaşması ve tekrar eden proje sorunlarının tespit edilmesi için kullanılması ön görülmüştür.İşletmelerin basit ve maliyeti düşük çözüm önerilerine ihtiyaçları vardır. Geliştirilen BBYM'nin mimarlık ofisleri için mevcut BY sorunlarının tespit edilmesi ve sorunların çözümü için faydalı olacağı düşünülmektedir. Ayrıca yapılan bu çalışmanın alanda yapılacak ileriki çalışmalar için de bir kaynak oluşturması hedeflenmiştir. Knowledge is a product that derives from learning, researching or observing features of human intelligence. Knowledge is accepted as a product due to its recordability, shareability and reusability properties. At the same time, knowledge is seen as a resource because of these qualities. Knowledge Management (KM) is an area that develops methods for efficient use of information as a resource. Firms use KM practices to manage the information effectively. These KM practices could be IT-based systems as computer programs, as well as human-centered methods such as meetings and face to face interviews. However, these practices need continuous improvement in order to meet changing needs of firms. This situation forces firms to invest in KM practices and to keep units or employees related to KM. Studies in the field demonstrate that these investments are mainly made by large-scale enterprises. SMEs on the other hand differ from their larger-scale counterparts by number of their employees, organization structures, market scales that they give services and firm cultures. SMEs, which comprise 99.8% of total number of enterprises in Turkey, can't invest their limited resources for KM applications. This situation causes SMEs to encounter recurring information management problems. Firms loose information due to several KM problems such as; misunderstanding of shared verbal information, loss of experienced personnel, computer breakdowns and ineffectively managed e-mail traffic. Construction industry is known for its high risk ratios and intense stakeholder activities. In this work environment, ineffective use of management models could lead to unpredictable costs, project delays and poor quality. Although knowledge is an important source for managing projects, the sector has significant KM problems in terms of knowledge creation, storage and reuse.The primary purpose of this research is to develop a simple and cost effective knowledge management model (KMM) for small and medium sized architecture firms. Secondary aim of the research is to identify the existing KM problems of small and medium sized architecture firms in Turkey. Third aim of the study is to determine KM practices and problems of the construction sector.Literature review of the existing KM problems and KMM is the first step of this study. After an extensive review of previous literature, first pilot interviews and then semi-structural interviews are undertaken with professionals from Turkish construction sector to determine existing KM problems and applications. By the help of findings from interviews, a survey is conducted to reach a wider sampling. Findings derived from the survey, interviews and literature review are brought together in order to develop an integrated knowledge management model (IKMM) for small and medium sized architecture firms.As a result, four main KM problem areas are identified in the research. These four main KM problem topics emerge from the poor management of learning processes, of tacit knowledge, explicit knowledge and collaboration. Results revealed that in learning processes, learned information couldn't be recorded and thus it couldn't be used by other professionals. As far as the second topic is concerned, it was observed that tacit knowledge which consists of experiences and verbal information couldn't be shared among professionals in an effective way, leading to loss of information. Thirdly, there was strong evidence that firms have difficulties in storing and reusing digital files and e-mails which are types of explicit information. That is; firms generally identified manual document systems and file recording rules for managing explicit information. However, professionals couldn't use these systems effectively according to firms' rules. Fourth problem area regards collaboration environment problems that consist of work schedules and knowledge sharing methods. Results have shown that this information can't be followed and updated by all professionals.In the light of the problems identified by the research, an integrated knowledge management model (IKMM) for small-scale architecture firms is developed. The proposed model consists of four sub-models which offer solutions to the four problem topics mentioned above. These sub-models are; learning processes, tacit knowledge management, explicit knowledge management and collaboration environment. Then, the four sub-models are integrated to form a unified model, through an analysis of their relationships with each other. While developing the model, both IT-based and people-oriented solution methods are proposed in order to overcome the existing KM problems. The proposed model for architecture firms aims to improve KM practices without disrupting the functions of the existing working area. Data cards are proposed to record the experiences of professionals which are an important resource for architecture firms. Data cards method is selected in order to record experiences of professionals, share these experiences with other employees and identify recurring project problems.Firms need simple and low cost solutions. The proposed model is considered to be useful in identifying and overcoming the existing KM problems of architecture firms. 284

Uluslararası ticaretin önemli bir ayağı olan limanlar ulaşım ağında önemli bir yer tutar. Bu liman yapılarının işlevlerindeki herhangi bir kesinti büyük kayıplara yol açabilir. Çoğu limanlar orta-yüksek deprem tehlikesine sahip bölgelerde yer almaktadır. Kıyı yapılarında dolgulardaki sıvılaşma ve yanal yayılmaya bağlı geçmiş 1995 Kobe ve 2010 Haiti depremlerinde, yapısal ve yapısal olmayan önemli hasarlar gözlenmiştir. Özellikle sismik bölgelerde kıyı ve liman yapılarında depreme dayanıklı tasarım ve uygulamanın önemi büyüktür. Bu çalışmada, İzmit körfezinde yer alan bir kazıklı rıhtım yapısı seçilmiştir. Ele alınan yapının önce yapısal modeli oluşturulmuş, bu model ile lineer olmayan itme analizi gerçekleştirilmiştir. Hipotetik olarak mevcut eğik çelik kazıkların eğim açıları değiştirilmiş ve bu değişikliklerin modelin genel davranışına olan etkileri araştırılmıştır. Serving as critical gateways for international trade seaports are essential elements in transportation networks. Any disruption in the activities of port structure may lead significant losses. Many of ports are located in seismic zones subjected to moderate to high seismic hazards. Critical damages have been experienced during past earthquakes such as 1995 Kobe Earthquake and 2010 Haiti Earthquake in which liquefaction and lateral spreading of embankments imposed severe damage to both structural and non-structural components of port structures. Hence it is important that port and wharf structures should adequately be designed and built in seismic zones. In this study, pile supported wharf structure located at İzmit Bay is selected to be modeled. Nonlinear static (push-over) analysis for the seismic performance evaluation has been carried out on structure model. As hypothetically, four different incline angles 0, 15, 30, 45, respectively of steel piles are used inside the model. The effects of angle changes and inferences on the seismic response of model are investigated. 83

Perde duvarların doğru modellenmesi, özellikle bina türü yapıların doğrusal ve doğrusal olmayan analizlerinde büyük önem taşımaktadır. Doğrusal analizlerde, betonarme perde duvarlar, kabuk elemanlarla veya çubuk elemanların birleşimleri kullanılarak modellenir. Doğrusal olmayan analizlerde ise, perde duvarı temsil eden orta dikme çubuğunun doğrusal olmayan malzeme modeli, genellikle plastik mafsal kavramı esas alınarak, kritik kesitteki plastik alana yerleştirilir ya da hesap açıklığı boyunca dağıtılır. Daha kapsamlı bir şekilde perde duvarlar fiber elemanlar ile modellenebilir. Bu çalışmada, bina türü yapıların yapısal analizlerinde başlıklı ve başlıksız perdelerin doğrusal ve doğrusal olmayan modelleri üzerinde çalışılmıştır. Orta-dikme çubuk ve fiber elemanlar için bahsedilen farklı modelleme yaklaşımlarının sonucunda elde edilen analiz sonuçları, yapı sistemlerinin genel davranışı ve sayısal olarak kat deplasmanları karşılaştırılmıştır. Fiber elemanların zaman tanım alanında doğrusal olmayan analizinde Perform-3D programı kullanılmıştır. Proper modeling of shearwalls is very important for both linear and nonlinear analyses of building structures. Regarding linear analyses, Reinforced concrete (RC) shearwalls are modeled employing various techniques like using shell elements or a combination of frame elements. For nonlinear analyses, the nonlinear material model of mid-pier frame element is generally based on plastic hinge concept located at plastic zones towards the ends of structural elements or distributed along the member span length. Shearwalls can be modeled in a more comprehensive manner with fiber elements. Concrete and steel are defined respectively in fiber element modelling. In this study, different approaches for linear and nonlinear shear wall modeling are studied and applied to a RC building case with shear walls. The analysis results are compared in terms of floor displacements and overall behavior of the structural systems. Perform- 3D software was used in the nonlinear time history analysis of the fiber element. 68

Depremler sırasında ve sonrasında meydana gelen hasarlar yalnızca yapı hasarları ile sınırlı değildir. Daha önce yaşanmış depremlerden gözleyebildiğimiz gibi hasarlar; zemin ve kaya şevlerindeki kaymalar, oturma problemleri, mukavemet ve rijitlik kayıpları, yanal yayılmalar, zemin sıvılaşması ve zemin büyütmesi şeklinde olabilmektedir. Adı geçen her bir hasarın aslında `Geoteknik Tehlike` başlığında incelenmesi daha doğru olacaktır. Depremin tetiklemesi ile oluşabilecek geoteknik tehlikeler aslında her türlü zemin veya kaya koşullarında öngörülebilirdir. Deprem tehlikesine maruz mevcut yerleşimlerin veya planlanan yerleşimlerin bu geoteknik tehlikelerden hangisine muhatap olacağı ise geoteknik deprem mühendisliğinin konusudur. Günümüzde gerek belediyelerin gerekse diğer kamu ve özel kuruluşların talepleri ile yapı projesinden önce sondaj çalışmaları yapılmaktadır. Hemen her bölgeye ait çok sayıda ve değişik kaliteye sahip sondaj verileri, geniş bir veri bankası oluşturmaktadır. Bu veri bankasının içinde ise mühendislik tasarımlarında kullanılabilecek geoteknik verileri bulabilmek ve sondaj verilerini düzenleyen yer bilimcilerin bakış açılarından mühendislik tasarımına geçiş yapabilmek oldukça zor olabilmektedir.Bu amaçla, tezde İstanbul'da oldukça geniş bir yerleşim alanına sahip yaklaşık 220 bin nüfusu barındıran ve mevcut bina sayısı 30 binden fazla olan Tuzla ilçesi seçilmiştir. Tez çalışmasında bölgenin olasılıksal sismik tehlike değerlendirmesi yapılmıştır. Daha sonra bölgenin jeolojik formasyonları araştırılarak formasyonların geoteknik özellikleri değerlendirilmiştir. Geoteknik değerlendirmeler kapsamında kritik görülen jeolojik formasyonlar üzerinde geoteknik mühendisliği analizleri (sıvılaşma ve zemin büyütmesi) yapılmıştır. Damages occuring while and after earthquakes are not limited to structure damages only. As we can observe from earthquake damages occured before; they can be in the form of shifts in soil and rock slopes, settlement problems, loss of strength and rigidity, lateral spreading, soil liquefaction and site amplification. In fact, for every individual forms of damages, said before, it would be more accurate to examine them in title of `Geotechnical Hazard.` Geotechnical hazards that may occur because of triggered by the earthquake, are predictable in any ground or rock conditions. Existing or planned residential settlements exposed to hazards are to be addressed to which of these geotechnical hazards is the subject of geotechnical earthquake engineering. Today, with the demands of both municipalities and other public or private organizations, drilling operations are carried out before construction project. Drilling data, which are related to almost every region, numerous and has different quality, constitute a large data base. In this data base, it can be quite difficult to find geotechnical data, which can be used in engineering design and to make transition from the perspectives of geologists who arrange drilling data to engineering design.For this purpose; thesis, Tuzla district, which has quite large residential area in İstanbul, hosting 220 thousand inhabitants and existing buildings number is more than 30 thousand, is selected. So in this thesis probabilistic seismic hazard assessment has been made. Later, geological formations in this region were investigated and geotechnical characteristics of these formations were evaluated. In the extension of evaluations, geotechnical engineering analysis ( liquefaction and site amplification) were made on the geological formations that are seen critical in this context. 154

Günümüzde inşa edilen yapıların büyük çoğunluğu betonarme olarak inşa edilmiş yapılardan oluşmaktadır. Bu yapıların deprem etkileri altında daha dirençli davranması için perde elemanlar kullanılmaktadır. Mimari gereksinimlerden dolayı plandaki geometrileri farklılık arz eden perde elemanlar arasında ''U'' şekilli perdeler en çok kullanılan taşıyıcı elemanlardan bir tanesidir. Yapılarda asansör veya çekirdek bölgelerinde konumlandırılan U-perdeler bulundukları yapı sistemlerine iki doğrultuda da yüksek rijitlik sağlamaktadır. Yapıya gelen yanal yükler altında önemli bir rolü olan bu betonarme duvar elemanların gerçek davranışlarını tam olarak temsil etmek için doğru bir modelleme yapmanın önemi büyüktür. Bu elemanların modellenmesinde yapılan yaklaşımlar ne derece gerçekçi olursa yapısal analizler de o oranda gerçeği yansıtacaktır. U-perde modelleme tekniklerinde izlenen metotlardan birisi orta-kolon modeli olarak bilinen bir tekniktir. U-perdeyi bir araya getiren düzlemsel 3 adet dikdörtgen perde kesitini temsil eden bu teknikte perde elemanları, diğer taşıyıcı yapı elemanlarına belirli rijitliğe sahip fiktif kirişlerle kat seviyelerinde bağlanmaktadır. İkinci olarak, U-perdenin rijitlik merkezinde tanımlanmış poligon bir kolon elemanın, diğer yapı elemanlarına fiktif çubuklarının yardımıyla bağlanmasından meydana gelen modelleme tekniğidir. Bu çalışmada, söz konusu iki farklı modelleme tekniği, kabuk elemanlar yardımıyla hazırlanan referans model esas alınarak doğrusal ve doğrusal olmayan davranışlar altında kıyaslanacaktır. Doğrusal olmayan davranış için çubuk elemanlarda muhtemel plastikleşme bölgelerinde plastik mafsal kabulü, kabuk elemanlarda ise katmanlanmış malzeme modelleriyle çalışılacaktır. U-perde modelleme prensiplerini incelemek ve geliştirmek amacıyla altı kattan meydana gelen üç farklı betonarme yapı modeli hazırlanmış ve U-perdenin, kolon kiriş gibi diğer yapı elemanlarıyla birlikte çalışmasını göz ardı etmeksizin değerlendirmeler yapılmıştır. The reinforced concrete construction technique is the most common technique all around the world. Shear wall structural members are mostly needed to increase earthquake resistance of the reinforced concrete structures. The shape of core shear walls are mostly formed by considering architectural layout requirements. And, U-Shape shear wall is one the common shape of these forms. U-Shaped shear wall structural members that are usually located around elevators or stairs provide high level rigidity to structure for both longitudinal and transverse directions. It is important to develop an accurate computer model to represent real behavior of these shear wall structural members against lateral loads. Obtaining more realistic results from structural analysis is directly depend on accuracy of shear wall computer modelling. `Wide-Column` modelling technique is one of the approaches to create U-Shaped shear wall computer model. In this approach, U-shaped shear wall is represented by three rectangular walls and connected to other structural members by fictitious beams at the story levels. The second approach to model U-Shaped shear wall is the Stick Model that creating polygon column and connecting this column to other structural members by fictitious beams at the story levels. In the scope of this thesis, above stated two different approaches will be compared by performing both linear and nonlinear analyses on the whole structure computer models that include shell members. Plastic hinge hypothesis and `Nonlinear Layered Shell` theory will be used for frame and shell members respectively to identify nonlinear behavior of structure. Three different whole structural models consisting of six story have been developed to define and improve the principles of U-shape shear wall modelling techniques by considering interaction between U-Shape shear wall and column-beam structural members. 111

Yüksek binaların tasarımında, deprem ve rüzgâr tarafından yapıya etkiyen yatay yükler önemli rol oynar. Yatay yükleri karşılamak için tasarımda kullanılan perde duvarlar, yüksekliğe bağlı olarak etkisini olumsuz yöne çevirebilmektedir. Yüksek binalarda perde duvarların, kademeli devam etmesi, belli katlardan sonra kolona dönmesi ya da mimari tasarımdan ötürü yapı boyunca devam etmeyen perdelerin bulunması, yapıya daha ideal rijitlik, daha az yatay deplasman, ekonomiklik ve estetiklik gibi olumlu sonuçlar getirebilmektedir. Perdenin kesildiği kata ve bina yüksekliğine bağlı olarak bu katkı pozitif veya negatif olmaktadır.Bu tez çalışmasında, taşıyıcı sistemi betonarme perde-çerçeve olarak seçilen yüksek bir binadaki perdelerin, yapı boyunca süreklilik ve süreksizlik durumlarının yapıya etkisi, İYBDY 2008'de önerilen tasarım ilkeleri doğrultusunda zaman tanım alanında doğrusal olmayan analiz metoduyla incelenmiş, yatay yer değiştirmeleri, göreli kat ötelemesi oranları, kesme kuvvetleri ve eğilme momentleri karşılaştırılmıştır. In the design of high-rise buildings, horizontal forces exerted upon the structure by earthquake and wind play an important role. The shear walls, used in the design to bear the horizontal loads, may be detrimental depending on its height. When the shear walls in a high-rise building are, stepped walls, converted to columns after a curtailed walls or having a curtailed walls due to architectural design, this may provide the structure with a more ideal rigidity, less horizontal displacement, less expenditures and better aesthetics. Depending on the storey optimum level and the building height, this contribution is either positive or negative.In this thesis project, the effects of shear walls in a high-rise building of combined reinforced concrete wall-frame structural system, to the structure during continuous and discontinuous conditions along the structure, is investigated with nonlinear time history analysis according to the design guidelines in İYBDY 2008. These continuous and discontinuous wall-frame structures are compared to horizontal displacements, shear forces and bending moments. 124

Kamu-Özel Sektör İşbirlikleri (KÖİ), kamu altyapı ihtiyacının karşılanmasında dünya genelinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Hükümetler, KÖİ kurgusunun birçok avantajından faydalanmalarına rağmen, uygulama süreci KÖİ projesinin barındırdığı çeşitli belirsizliklerden olumsuz şekilde etkilenebilir.Bu belirsizlikler talep riski, kur riski ve politik riskler vb. şekillerde karşımıza çıkmaktadırlar. Özellikle Yap-İşlet-Devret (YİD) tarzı yapılan otoyol projelerinde, talep riski proje başarısı için hayati bir önem taşıyabilir. Bundan dolayı, özel sektör yatırımcısı genellikle bu risklerin hükümet garantileri vasıtasıyla hafifletilmesini talep ederler. Minimum gelir garantisi (MGG), YİD otoyol projelerinde, talep riskine karşı en yaygın kullanılan garanti tiplerinden biridir.Öte yandan, bu garantilerin uygun olamayan bir şekilde değerlendirilmesi, kamunun sırtına ağır borçlar yükleyebilmektedir. Bu soruna çözüm bulmak adına, Monte Carlo simülasyonunu kullanan reel opsiyon tabanlı bir model önerilmiştir.Model, MGG'nin finansal etkililerini özel sektör ve kamunun farklı bakış açıları tarafından gözlemlemek üzere bir hipotetik otoyol projesine uygulanmıştır. Public-private partnerships (PPPs) have been widely used to deliver public infrastructure throughout the world. Although governments benefit from the advantages of the PPP structure, its implementation may be affected negatively by various uncertainties embedded with PPP projects.These uncertainties mostly appear as demand risk, exchange risk and political risk etc. Especially, in Build-Operate-Transfer (BOT) toll road projects, demand risk may be vital for the project success. Therefore, private investors often prefer the mitigations of these risks through government supports. Minimum revenue guarantee (MRG) is one of the most common form of these government supports against demand risk in BOT toll road projects.However, inadequate evaluation of these supports can burden heavy contingent liabilities to the public. To deal with that issue, a real option based model using Monte Carlo Simulation is proposed to value MRGs. The model is then applied to a hypothetical toll road project in order to observe financial effects of MRGs from different viewpoints of the private and the public parties. 96

Bu çalışmada farklı deprem şartnamelerine göre yapılan yer hareketi seçimi ve ölçeklendirmesinin bina tasarımına etkileri incelenmiştir. Ayrıca, deprem kodlarında belirlenmiş olan ölçeklendirme yöntemlerinin birbiri arasındaki farklılıkların daha iyi anlaşılabilmesi adına aynı ölçeklendirme yöntemi, her şartname için ayrı ayrı uygulanmıştır.Çerçeve sistemine sahip, sırasıyla 3, 4, 6 ve 8 katlı 4 betonarme bina modellenmiştir. Binaların kat adetlerinden de anlaşılabileceği gibi yer hareketi ölçeklendirmesinin az katlı ve orta katlı yapılar üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Binalar modellenirken kullanılan malzeme sınıfları, yapısal eleman boyutlandırmaları ve aks açıklıkları Türkiye'de alışılagelmiş betonarme bina tasarımları göz önünde bulundurularak gerçekleştirilmiştir. Yapısal elemanların donatıları TS-500'e göre hesaplanmıştır. Bu yapıların sonlu eleman analizlerinin yapılabilmesi adına boyutlu modelleri oluşturulmuş ve yer hareketi ölçeklendirmesi için gerekli olan, bina ana periyodu, hedef spektral değerler gibi bilgiler elde edilmiştir. Elde edilen bu sonuçlarla birlikte her prosedüre göre, her bina ve her spektrum için yer hareketi kayıtları seçilmiş ve ölçeklendirilmiştir.TEC-07, ASCE/SEI 7-10 ve Eurocode-8 bu çalışmada kullanılan deprem şartnameleridir. Davranış spektrumu yöntemiyle ve zaman tanım alanında yapılan analizler bu standartlara göre uygulanmıştır. Yapılan bina analizlerinin sonuçları, az ve orta katlı betonarme çerçeve sistemli binalar için yer hareketi ölçeklendirmesinin etkileriyle ilgili bilgileri vermiştir.Bu çalışmada kullanılan tüm deprem şartnamelerinde yer hareketi ölçeklendirmesi için ciddi sınırlandırmalar bulunduğundan dolayı, zaman tanım alanında yapılan analizler, davranış spektrumu analizlerinden daha konservatif sonuçlar vermiştir. TEC-07 veya Eurocode-8 göre yapılan yer hareketi ölçeklendirmeleri, davranış spektrumu analizleri sonuçlarına ASCE/SEI 7-10'a göre yapılan ölçeklendirmelerden daha yakın analiz sonuçları vermiştir. Bina kat sayısı arttıkça zaman tanım alanında yapılan analizler ve davranış spektrumu analizleri birbirine daha yakın sonuçlar vermektedir. Bir başka deyişle, yapıların temel periyotları büyüdükçe, deprem analiz sonuçları birbirine benzemektedir. In this study, effects of ground motion selection and scaling procedure given in different earthquake design codes were investigated. To observe differences between the scaling procedures defined in various seismic design codes, these procedures are applied employing the response spectra defined in these specifications.Four reinforced concrete moment resisting frame buildings were used in the analyses. These buildings have 3, 4, 6 and 8 stories. This way, effects of scaling on low-rise and mid-rise buildings were studied. Material properties, structural member dimensions and span lengths of buildings were selected by considering the properties of the constructed reinforced concrete buildings in Turkey. Reinforcement of these buildings were determined with respect to TS 500. Two dimensional finite element models of these buildings were developed and necessary information for scaling such as fundamental period was obtained. Then, ground motion sets were selected and scaled for each building and each spectrum according to each procedure employed. Scaling procedures used and compared in this study are based on TEC-07, ASCE/SEI 7-10 and Eurocode-8. According to these specifications both response spectrum and time history analyses of the structures were performed. The results of these analyses were used to evaluate the effect of ground motion scaling on seismic response of low- and mid-rise reinforced concrete moment resisting frame buildings. Due to the criteria on scaling of ground motion recordings in all earthquake design codes used in this research, time-history analyses yielded more conservative results than response spectrum analyses. Scaling according to TEC-07 or Eurocode-8 procedures gave closer results to response spectrum analyses as compared to scaling with respect to ASCE/SEI 7-10. The difference between time history analyses and response spectrum analyses diminishes as the number of story increases. In other words, as the fundamental period of the structure increases the results of response spectrum and time-history design procedures converge. 177

Yapı sistemlerinin dış yükler ve deprem etkileri altındaki davranışlarının incelenmesinde doğrusal ve doğrusal olmayan hesap yöntemleri kullanılabilmektedir. Doğrusal teoriye göre hesapta, malzemenin doğrusal elastik ve yer değiştirmelerin çok küçük olduğu varsayılmakta, yönetmeliklerde yer alan doğrusal hesap yöntemleri uygulanarak yapı sisteminin analizi ve boyutlandırması yapılmaktadır. Doğrusal olmayan hesapta ise, malzemelerin doğrusal-elastik sınırın ötesindeki davranışı hesaba katılmakta ve yer değiştirmelerin çok küçük olmadıkları göz önünde tutulmaktadır.Son yıllarda yaşadığımız şiddetli depremler ve bu depremlerin sebep olduğu can ve mal kayıpları depreme dayanıklı yapı tasarımının önemini arttırmıştır. Bu konu hakkında hem yurt dışında hem yurt içindeki akademisyenler tarafından araştırmalar yapılmaya devam etmektedir. Bu yapılan araştırmalarla birlikte bilgisayar, teknoloji, malzeme ve imalat sektöründeki gelişmelere paralel olarak Deprem Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik kapsamına Mevcut Binaların Değerlendirilmesi ve Güçlendirilmesi için Bölüm 7 eklenmiş ve 06.03.2007 tarihli 26454 numaralı resmi gazetede yayınlanarak olarak yürürlüğe girmiştir.Bu çalışma kapsamında doğrusal elastik olmayan davranış temel alınarak Deprem Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik esasları çerçevesinde zaman tanım alanında doğrusal elastik olmayan hesap yöntemi kullanılarak mevcut betonarme 15 katlı bir yapı irdelenmiştir.İlk bölümde konu detaylı olarak anlatılmış, amaç ve kapsama değinilmiştir. Ardından ikinci bölümde betonarme ile ilgili genel kavramlara değinilmiştir. Üçüncü bölümde doğrusal olmayan analiz ilkelerinden bahsedilmiştir. Dördüncü bölümde ise performans kavramından bahsedilmiş ve 2007 deprem yönetmeliğindeki yaklaşıma değinilmiştir.Beşinci bölümde zaman tanım alanında doğrusal elastik olmayan hesap yöntemi anlatılmış ve bu çalışmada kullanılacak deprem ivme kayıtlarının belirlenmesi ve kullanımına ait tüm bilgiler detaylı olarak anlatılmıştır. Daha sonra altıncı bölümde sayısal örneğe geçilmiş, mevcut yapının genel bilgileri verilmiş, yükler belirtilmiş, yapılan kabuller ve hesap modelleri gösterilmiştir. Kullanılan program çerçevesinde yapısal modelleme aşaması ve analiz süreci şekiller yardımıyla detaylı olarak anlatılmıştır. Son olarak ise bina hakkında elde edilen bu bilgiler incelenmiş, binanın bu analizler karşısında yapmış olduğu performansı değerlendirilmiş, oluşan hasarın kaynağı hakkında bilgi verilmiş ve sonuçlar yorumlanmıştır. Çalışmanın sonunda ise kullanılan kaynaklar için bir kaynak listesi sunulmuştur. The high level of damage and loss of life experienced during the last earthquake events indicate the importance of safe and realistic structural design. On the other hand, the recent developments in structural engineering, computer technology and material science enable engineers to predict the real behavior of structural systems under earthquake effects, more accurately.Both linear and non-linear methods are used to analyze the structural systems subjected to earthquake loads. The linear evaluation methods are based on strength and the non-linear evaluation methods are based on deformation and displacement. In the linear theory, it is assumed that the material is linear-elastic and displacements are small, so that the structural analysis can be performed by the conventional linear methods given in the codes. In the non-linear analysis however, the second-order effects and the strength and deformation characteristics of materials beyond linear-elastic limit are taken into account.Nowadays, forced-controlled methods have an important place for assessment of existing structures. In these methods, capacity calculation is done in sections, will be evaluated based on the structure components and system to obtain information of the performance. However, new generation of development studies and computer software may be more realistic and more accurate results for the methods used. Those methods are based of the strain represent the behavior of material facts (non-linear).The design of multi storey reinforced concrete buildings for earthquake action may be efficiently accomplished with the capacity design method. Briefly explained, this method focuses on the establishment of clearly defined plastic hinge zones, proper detailing of these, and the protection of the remaining elastic parts of the building against yielding. For the verification of the structural behavior during an earthquake, there exists however, a need for non-linear dynamic analysis method, as well as for design aid for eccentric and complicated building configurations.For the modeling of the plastic hinge zones, non-linear elements were developed, and implemented as user defined elements into an existing general code. These elements, treating as plastic hinge zones in structural walls, beams, and columns are presented and used in this study.The codes of earthquake are the most significant resource that can be used to build an earthquake-resistant building. According to their geographical location, their geological and sesimic characteristics that apply within the territory and local ground conditions, countries prepare regulations that include the rules, which must be followed during building design. For this purpose, a new Turkish Earthquake Code (TEC) is published in 2007 (Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkkında Yönetmelik-DBYBHY) with recent earthquake resistant building design principles. This regulation of the seventh chapter, in earthquake zones available and will be strengthened all the buildings and building structures under seismic effects in assessing the performance will be applied accounting rules, the strengthening in the decisions will be based on principles and strengthening decided buildings strengthen the design principles are included.Developments in structural engineering, computer technology and the material science help engineers to be familiar to the earthquake motions and the effects of earthquake on buildings in a more realistic and accurate way. These developments with the observation of the non-linear behavior of structural systems in an earthquake enable engineers to accomplish designs that are more realistic.In this study, seismic performance of a 15 storey existing reinforced concrete structure is evaluated by the non-linear time history analysis method of Turkish Earthquake Code (TEC) 2007. The present master thesis is composed of seven chapters.The first chapter is designated for the brief explanation of the subject. The aim and the scope of the study is explained in this part.In the next four chapters of this study, non-linear behavior and the analysis are given as the main portion of the study. In this context, non-linear material models are expressed, the stress-strain relationships of various building materials have been analyzed, for the reinforced concrete section, moment-curvature curve properties and interaction surfaces were examined. In addition, quite small information is given about the plastic hinge hypothesis.The sixth chapter is devoted for the numerical investigations. A three dimensional structural model of a 15 storey building is analyzed by a structural analysis program in non-linear time history analysis method given by the TEC 2007. Then the performance level evaluation of the building structure with the non-linear performance approach method of TEC 2007. In this section, firstly an information was given about the existing reinforced structure features which used in analysis model. Loads, seismic zone, material properties, type of structure and a lot of other properties of the building was described. Then for the non-linear analysis, the plastic hinge properties of beams and columns were determined clearly. Shear walls were modeled with non-linear layered shell elements for more accurate results. In this part furthermore, selection and scaling for real earthquake ground motion records are explained briefly. Also in this chapter, important data entry information used for non-linear modeling of the structural components, load analysis and calculated plastic hinge properties and their assigns to the model for performance evaluation of the structural system are presented.The seventh chapter is the final chapter and is devoted to the results, conclusions and recommendations of the study. Main findings, the examination of the results of this study are explained in this chapter.The appendices are given the appendices chapter of this study. In this chapter, data information about the existing reinforced concrete building which used in study, cracked section properties which used in analysis model. 119

Bu çalışmada; dinamik etkiler altındaki zemin deformasyonu konusuna geniş bir bakış açısıyla yaklaşılmış, özellikle depremler sonucu gözlenen deformasyonlarda sıkça karşılaşılan sıvılaşma deformasyonları hakkında daha geniş bilgi ve örnek çalışmalar sunulmuştur. Sıvılaşmanın oluşum biçimi ve mekanizması, oluşumuna neden olan faktörler, sonrasında gözlenen deformasyon türleri ayrıntılı bir biçimde incelenmiştir. Azalım ilişkileri yardımıyla bölgesel pik ivme değerleri tahmin edilmiştir. Sıvılaşma analizleri Seed & Idriss yaklaşımı ile yapılmış [Seed and Idriss, 1971], buna bağlı meydana gelen yanal akmalar ve oturmalar ise sırasıyla, Tokimatsu & Seed, Shamoto vd. ve Hamada vd. yaklaşımlarıyla hesaplanmıştır [Tokimatsu and Seed, 1987], [Shamoto et al., 1998], [Hamada et al., 1986]. Çalışmaların yapıldığı bölgeler; Adapazarı, Sapanca Gölü ve İzmit Körfezi sınırları içerisinde kalan bölgelerdir. Sonuç olarak; yapılan analizler, bölgede sıvılaşma riski olan tabakaları ve o tabakalarda meydana gelecek deformasyon miktarlarını sayısal bir dille daha somut bir şekilde ifade etmektedir. In this thesis, a general aspect of soil deformations, which are under dynamic effects, is investigated. Comprehensive information and representative studies about liquefaction which is mostly observed during deformations while earthquake occurs, have been presented. Evolution and mechanism of liquefaction, factors that trigger its evolution and types of deformations have been investigated in detail. With attenuation relationships, local peak ground acceleration (PGA) values have been estimated. Liquefaction analyses have been done by an approach which is developed by Seed and Idriss [Seed and Idriss, 1971], lateral spreading and settlements which occurs by the result of liquefaction, has been calculated by the analyses which is developed by Tokimatsu & Seed, Shamoto et al., and Hamada et al., [Tokimatsu and Seed, 1987], [Shamoto et al., 1998], [Hamada et al., 1986]. Region; where the studies have been done is located in the boundaries of İzmit Bay, Lake Sapanca and Adapazarı. In conclusion, analyses show the liquefiable layers and level of deformations which may occur in these layers quantitatively and in a more concrete way. 150

Tez (Doktora) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2015, Thesis (PhD) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2015, Üst yapılarda oluşan ağır hasar ve yıkılmalara bağlı ölümlerin ve yaralıların olması depremin insan hayatı üzerine birincil etkileri olarak tarif edilirse alt yapılarda oluşan hasarlara bağlı ortaya çıkan, depremden sonraki yaşam kalitesini olumsuz etkileyen durumlar da depremin insan hayatı üzerine etkiyen ikincil etkenleri olarak tarif edilebilir. Tarihteki depremler incelendiğinde bu ikincil etkilerin birincil etkiler kadar önemli olduğu açıkça görülmektedir. Burada bahsedilen durumlar dikkate alındığında toplumsal hayatın can damarları olan ve bu işlevleri nedeniyle de “yaşam hattı” olarak adlandırılan altyapı boru hattı sistemlerinin depreme karşı güvenliğinin sağlanmasının kaçınılmaz olduğu açıkça anlaşılmaktadır. Boru hatları sürekli ve parçalı diye iki kısma ayrılırlar. Petrol ve gaz boru hatları genellikle sürekli boru hattı şeklinde, su temini boru hatları ise parçalı boru hattı şeklinde dizayn ve inşa edilirler. Gömülü boru hatları kalıcı zemin hareketi (KZH) ve sismik dalga yayılımı yolu ile hasar görebilirler. Bunun yanı sıra, fay-boru hattı kesişimi durumu da boru hattı güvenliği açısından dikkate alınması gereken bir konudur. Kalıcı zemin hareketi sıvılaşma nedeniyle yanal yayılma, sismik oturma, zemin kayması ve yüzeysel fay hareketi olarak tarif edilmektedir. Genel olarak boru hasarlarına neden olan kalıcı zemin hareketi potansiyeli zemin deplasman miktarı ile ilişkilidir. Zemin- boru etkileşiminin ana konusu olan sıvılaşma nedeniyle oluşan kalıcı zemin hareketi miktarının tahmini zor bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Zemin kayması nedeniyle oluşan kalıcı zemin hareketi konusuyla sınırlandırılmış olan bu çalışmada zemin kaymasına karşı gömülü sürekli boru hatlarının davranışı incelenmiştir. Newmark kayan blok modeli deprem kaynaklı zemin deplasmanlarının hesaplanması için sıkça kullanılan bir modeldir. Literatürde bu model kullanılarak çeşitli deprem verilerine göre regresyon analizleri yapılmış ve bazı hesap yöntemleri elde edilmiştir. Literatürde var olan yöntemlere ilave olarak regresyon uyumu anlamında daha iyi bir yöntem bu çalışmayla elde edilmiştir. Elde edilen yöntemle gerekli çalışmalar yapılmış ve ulaşılan sonuçlar irdelenmiştir. Bu çalışmada öncelikle İstanbul’un jeolojik ve jeofizik özelliklerine göre zemin formasyonları ele alınmıştır. İkinci aşamada ise gömülü sürekli boru hattı – zemin modellemesi yapılıp bu matematik modellemelerin çözümlemeleri yapılmıştır. Son aşamada ise birinci ve ikinci aşamada elde edilen veriler birleştirilmiş ve elde edilen sonuçlar yorumlanmıştır., Harm arising from heavy damage in superstructures is defined as primary effects of earthquake on human life. Conditions occurring in consequence of damages in infrastructures and negatively affect life quality after earthquake can be defined as secondary effects of earthquake on human life. When earthquakes in history are analysed, it is clearly seen that secondary effects are as severe as primary effects. Seismic design of buried pipeline has great importance in the field of “lifeline” engineering. The pipelines are often referred to as “lifelines” since carry materials essential to support of life. The pipelines are usually buried below ground for economic, aesthetic, safety and environmental reasons. Pipelines can be categorized as either continuous or segmented. Generally the oil and gas pipelines are designed and consructed as continuous pipeline, while water supply pipelines are designed and consructed as segmented pipelines. The pipelines must be designed and consructed to resist most of the earthquake hazards. Maintaining the safety of lifelines in incidents of earthquakes today constitutes one of the world's most important matters. Buried pipelines can be damaged by an earthquake via either permanent ground deformation (PGD) or seismic wave propagation (SWP). Besides these, fault-pipe intersection is another issue that must be considered in ensuring the safety of pipelines. The current widespread, and growing, consumption of natural gas in Turkey has drawn even more attention to the subject of the safety of gas networks. Added to this is the fact that Turkey has become an important transmission region for international pipelines such as Baku-Ceyhan, NABUCCO, etc., and, because Turkey is situated on very active and major fault lines, such as the North Anatolian Fault Zone (NAFZ), the safety of these gas transmission networks in incidents of earthquakes is a very important concern. The most well known forms of PGD are described as surface faulting, landsliding, seismic settlement and lateral spreading due to soil liquefaction. In general, the potential for PGD to induce pipe damage is related to the amount of ground displacement. Predicting the amount of ground displacement due to soil liquefaction is a challenging problem, and therefore, such estimation is the main subject for soil-pipe interaction. This study has been limited to the permanent ground deformation due to landslide. In this study, behaviour of continuous buried pipelines subject to lanslide is investigated. PGD can be started by a seismic activity. There are several types of PGD. The main two types of PGD are the spatially distributed and localized abrupt PGD. The spatially distributed case commonly occurs in liquefaction and the abrupt case in landslide. Pipelines are generally damaged near the side walls of landslide in the case xx of abrupt PGD, and throughout the PGD zone for a distributed PGD. Localized abrupt PGD is more destructive than one that was distributed. An idealized PGD zone can be characterized by the width (W) and the amount of PGD (δ) and shape. If the pipe axis is perpendicular to the direction of sliding and the width of sliding zone, W, is large enough, the damage of the pipe can be assumed as localized near the side walls. This is true if, and only if, the zone slides as a mass without breaking into pieces. If the zone is narrow, the pipeline may display damage throughout the sliding zone. As the mechanism is vague, no any approach (even an empirical one) has been developed to model the behavior of a sliding mass during breaking into pieces. Abrupt permanent ground deformation has the same properties with a pipe-fault 900 angle crossing case. Calculation or estimation of earthquake-induced ground motions is important both for superstructures and infrastructures. Newmark sliding block model is a model frequently used for calculating earthquake-induced ground displacements. According to Newmark model, ground displacement is calculated based on earthquake acceleration records . Using this model in literature, regression analyses were carried out according to various earthquake data and some calculation methods were obtained. Generally, these approximations are depend on maximum acceleration, critical acceleration and Arias Intensity. Arias Intensity index based on timedependent acceleration of an earthquake. Besides, a regression analysis for Arias Intensity, depends on moment magnitude of an earthquake and distance from the epicentre of the earthquake, has been developed. In this study, a new analysis covering maximum earthquake acceleration has been obtained according to significant earthquake records between 1976 and 2013 in Turkey. Turkey is a country with a number of important and large fault lines. The North Anatolian Fault Zone (NAFZ) ranks as one of the most active fault systems in Turkey. This fault line is an active right-lateral strike-slip fault in northern Anatolia that runs along the transform boundary between the Eurasian Plate and the Anatolian Plate. The fault extends westward from a junction with the East Anatolian Fault at the Karliova Triple Junction in eastern Turkey, across northern Turkey and into the Aegean Sea. It runs south of Istanbul, throughout Marmara Sea. There have been significant earthquake records along the NAFZ since the disastrous 1939 Erzincan earthquake, such as 1939 Erzincan (M=7.9), 1942 Niksar-Erbaa (M=6.9), 1943 Tosya-Ladik (M=7.7), 1944 Bolu-Gerede (M=7.5), 1949 Karlıova (7.1), 1951 Kurşunlu (M=6.9), 1957 Abant (M=6.8), 1966 Varto (M=6.9), 1967 Mudurnu Valley (M=7.1), 1992 Erzincan (M=6.5), 1999 İzmit (M=7.4), 1999 Düzce (M=7.2). The northern branch of the NAFZ in the Marmara Sea is very close to Istanbul's southernmost shore. The distance between the fault line and the center of the city (old Istanbul) is about 15-20 kilometers. The Marmara region has some potential seismic gaps. For example, the middle strand from the Mudurnu Valley region to the Aegean Sea has not experienced a significant earthquake for the last 400 years, excepting the 1737 earthquake in the Biga peninsula. In addition to this, the most westerly portion of the southern strand has not ruptured since 1855. In historical times a number of earthquakes occurred along the northern strand, especially in the Marmara Sea area. Recent seismicity maps indicate a potential seismic gap in the central part of the Marmara Sea. Earthquake records spanning two millennia indicate that, on average, at least one medium intensity earthquake has affected Istanbul every 50 years. The average return xxi period for high intensity events has been 300 years. The Istanbul-Marmara region of northwestern Turkey with a population of more than 15 million faces a high probability of being exposed to an earthquake of magnitude approximately 7.5. One of the aims of this study to analyse the behaviour of ground formations in Istanbul against the expected Istanbul earthquake in terms of its effects on buried pipelines. Through a vast number of geological, geotechnical and settlement evaluation studies the region had been investigated in the past. As the potential for landsliding is a major problem all over the hill sides. Therefore, expected Istanbul earthquake will be able to trigger to landslides in this region. Soil-pipeline interaction is one of the main subjects of this study. In general, surroundings of buried pipe in trench is filled with compressed sand or gravel. While polyethylene (PE) pipes are used for low pressure distribution network, steel pipes (ST), covered by polyethylene, are used for high pressure distribution network. Thus, soil-pipe interface consists of PE. During an earthquake, buried pipelines can be damaged by forces that emerge through soil-pipe interaction at the soil-pipe interface. In such cases the ground moves and causes damage to buried pipelines. Equivalent elasto – plastic soil spring coefficients have been obtained. Then, the straight pipelines under the permanent ground deformation (PGD) and seismic wave propagation (SWP) loads have been examined. To obtain mathemathical models for PGD case, this problem has been examined in two parts as Longitudinal Permanent Ground Deformation and Transverse Permanent Ground Deformation. In the case of SWP, it has been assumed that the ground surface displace sinusoidally. The wave amplitude is much smaller than the wave length. Therefore, it has been assumed that the pipe moves with the soil and the displacement remains in elastic limit. Traffic load, temperature change, soil weight, operating pressure are important effects on the buried pipelines. External pressure due to traffic load can be calculated via Boussineq Method. The result of our study showed that traffic load effect can be negligible. The land surface temperature at certain times of the day increases and decreases markedly, typically after 50 cm depth, daily change of temperature is low enough to be negligible. On the other hand, operational temperature change may cause longitudinal pressure and strain. When a thin-walled pipe is subjected to internal pressure a hoop and longitudinal stress are produced in the wall. In openended cylinder case (such as buried pipelines) only hoop stres occurs, longitudinal stress doesn’t occur, but, because of poisson ratio axial strain can take place. Another external pressure can become due to soil weight. This value may be ignored when comparing with internal pressure. Failure criterias are limit values for a pipeline. Therefore, these criterias have been determined, in this study, to compare with results. As a result, in this study, firstly, geotechnical and geological characteristics of the ground formations of Istanbul have been investigated. Secondly, mathematical models of buried pipeline – soil interaction have been produced and solved. Finally, data obtained from the first step have been applied on the result equations of the second step and outcomes have been evaluated., Doktora, PhD

Geçmiş depremler göstermiştir ki, günümüzde kullanımı gittikçe artan giydirme cephe sistemlerinin yanlış tasarlanması insan hayatını ciddi anlamda tehlikeye sokmaktadır. Bu tez kapsamında, bu kadar çok kullanılan bir sistemin doğru tasarlanmasının önemi vurgulanmış ve giydirme cephe sistemi ankraj elemanlarının deprem performanslarının incelenmesi hedeflenmiştir.Bu tez çalışmasında, 30 katlı düzenli bir betonarme yapı dikkate alınmış ve bu yapı için iki farklı model oluşturulmuştur. Birinci modelde, giydirme cephe sistemi ölü yük olarak bina dış çerçevesine etki ettirilmiştir. İkinci modelde ise, giydirme cephe sistemi ve ankraj elemanları da modellenmiş ve bu detaylı modelden elde edilen sonuçlar gerçeğe en yakın sonuçlar olarak kabul edilmiştir. Bu sonuçlarla ve birbirleri ile karşılaştırılan şartnameler: Türk Deprem Yönetmeliği [TDY, 2007], İstanbul Yüksek Yapılar Deprem Yönetmeliği [İYYDY, 2008], Federal Emergency Management Agency [FEMA, 2003] ve European Standard [EUROCODE, 2004]. Bu çalışmada, İYYDY'de yer alan zaman tanım alanında analiz ve deprem spektrumu analiz yöntemleri kullanılmıştır.Elde edilen sonuçlara bakıldığında, giydirme cephe sistemi ankraj elemanlarına tasarım aşamasında etki ettirilmesi gereken sismik kuvvet için, detaylı (tam) modelden elde edilen gerçeğe en yakın sonuçlara en fazla yaklaşan şartname İYYDY'dir. Ancak, bu sonuçlar gerçeğe en yakın sonuçlardan daha küçük değerlere sahip olduğundan güvenli olmayan bölgede yer almaktadır. Güvenli bölgede kalarak, gerçeğe en yakın sonuçlara en fazla yaklaşan şartname ise TDY'dir. Yine güvenli bölgede kalarak, gerçeğe en uzak değerlere sahip şartname ise FEMA'dır. Bu gerçeğe en yakın değerlere güvenli bölgede kalarak, İYYDY Şartnamesi en fazla 25. ve 30. katlar arasında %70 oranında yaklaşmış, EUROCODE Şartnamesi ise hemen hemen bütün katlarda yaklaşık %50 oranında yaklaşabilmiştir. Bu sonuçlar göstermiştir ki, giydirme cephe sistemleri ankraj elemanlarına tasarım aşamasında etki ettirilmesi gereken sismik kuvvet için en iyi önermeyi yapan şartname TDY'dir.Anahtar Kelimeler: Giydirme Cephe Sistemleri Ankraj Elemanları, Zaman Tanım Alanında Deprem Analizi, Giydirme Cephe Deprem Performansı Tasarım Şartnameleri. Past earthquakes have shown that wrong design of the curtain wall systems, which have increasing use day by day, seriously endangers human life. In this thesis, importance of correct design of such a system widely used is emphasized, and investigation of the curtain wall systems anchor elements' earthquake performances is aimed.In this thesis, a regular 30-storey reinforced concrete building is considered, and two different models are created for this structure. In the first model, the curtain wall system is applied to the outer frame of the building as dead load. In the second model, however, it and its anchor elements are modeled and the results, which are obtained from this second detailed model, are accepted as results of closest to the truth. Specifications that are compared with these outcomes and each other; Turkish Earthquake Code [TDY, 2007], Istanbul High-Rise Building Earthquake Regulation [IYYDY, 2008], Federal Emergency Management Agency [FEMA, 2003], European Standard [EUROCODE, 2004]. In this study, time history analysis method and seismic spectrum analysis method, which IYYDY contains, are used. According to the results obtained, for seismic force to be applied to the curtain wall systems anchor elements at the design stage, the approaching maximum regulation to the actual results that are obtained from the detailed model is IYYDY. These IYYDY's outcomes don't take place in safe zone. Because, these outcomes are smaller than actual results. On the other hand, the approaching maximum regulation to the actual results by staying in safe zone is TDY. The regulation that has the most distant values to the actual results again by staying in safe zone is FEMA. IYYDY is approaching, at most, %70 to the actual results between twenty-fifth and thirtieth floors by staying in safe zone. EUROCODE is approaching %50 to the actual results in almost all floors. These results show that, the best regulation, which makes the best proposition for seismic force to be applied to the curtain wall systems anchor elements at the design stage, is TDY.Key Words: Curtain Wall Systems Anchor Elements, Time History Earthquake Analysis, Curtain Wall Systems' Design Codes about Earthquake Performance. 100

Süneklik Düzeyi Yüksek Betonarme Çerçeveler, betonarme yapılarda en sık kullanılan taşıyıcı sistemlerden biridir. Bu çerçeveler oldukça sünek davranış gösterebilmektedir. Genel olarak bir yapıda dayanıma göre tasarım yapılarak eleman boyutlandırılır, göreli kat ötelemesi şartlarına göre kat yerdeğiştirmeleri kontrol edilir ve düğüm noktalarında güçlü kolon-zayıf kiriş ilkesi kontrol edilir. Türk Deprem Yönetmeliği'nde ve ASCE'de göreli kat ötelemelerinin 0.02x (kat yüksekliği) şartını sağlamaları istenmektedir. Etkin göreli kat ötelemelerinin hesabında Türk Deprem Yönetmeliği 8x(azaltılmış göreli kat ötelemesi) yaklaşık bağlantısını (eşit yerdeğiştirme kuralı), ASCE ise 5.5x(azaltılmış göreli kat ötelemesi) bağıntısını önermektedir. Süneklik düzeyi yüksek betonarme çerçeveler için Cd ve R sayıları ASCE'de ve DBYBHY'de sırasıyla 5.5 ve 8 olarak belirlenmiştir. Bu çalışma, alçak ve orta katlı süneklik düzeyi yüksek betonarme çerçeveler üzerinde yapılacak statik itme ve doğrusal olmayan dinamik zaman geçmişi analizleriyle her iki yönetmelikteki etkin göreli kat ötelemesi şartlarının incelenmesini içermektedir. Bu amaçla, 3 ve 6 katlı süneklik düzeyi yüksek betonarme çerçeveler, doğrusal elastik olmayan dinamik ve statik itme analizlerine tabi tutularak, çerçevelerin eşit yerdeğiştirme ilkesine göre dayanım ve göreli kat ötelemeleri değerlendirilecektir.Anahtar Kelimeler: Deprem Yönetmelikleri (DY), Yapısal Deprem Mühendisliği (YDM) , Taşıyıc ı Sistem Davranış Katsayısı (TSDK ), Deplasman Arttırma Katsayısı ( DAK), Eşit Yerdeğiştirme Kuralı (EYK). The design of a structural system has a three-step procedure which are strength design, drift design and strong column-weak beam design. Turkish Earthquake Code requires that story displacements (inelastic displacements) be calculated by multiplying the response modification factor (R) with the deflection determined by elastic analysis under earthquake forces. However, ASCE allows determining the story displacements (inelastic displacements) by multiplying the deflections determined by elastic analysis under earthquake forces with a deflection amplification factor (Cd). For special moment resisting frames, Cd is given as 5.5 in ASCE and R is given as 8 in TEC. This study aims at investigating the seismic displacements that low and medium Reinforced Concrete Special Moment Resisting Frames can experience under severe earthquake ground motions and evaluating the inelastic displacement of Special Moment Resisting Frames in a rational way. For this purpose, nonlinear dynamic time history and pushover analyses will be carried out on RCMRF's with 3 and 6 stories. The results obtained from this study are presented in terms of strength, story drift, and plastic hinge rotations.Key Words: Seismic Design Codes (SDC) , Structural Earthquake Engineering (SEE) , Response Modification Factor (R MF ), Deflection Amplification Factor (DAF). 75

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2014, İstinat duvarları bulundukları koşullar ve kullanım amaçlarına göre çeşitli yüklere maruz kalabilmektedir. Bu çalışma kapsamında yapılan analizlerde ilk olarak, konsol bir istinat duvarının ek yüke (sürşarj) maruz kalma durumu ele alınmıştır. Ek yükün düzgün yayılı veya çizgisel olma durumlarında ayrı ayrı analizler yapılarak, ele alınan istinat duvarı üzerinde ek yükün şiddeti, ek yükün istinat duvarına olan mesafesi gibi çeşitli alternatifler altında yüklemeler yapılmış ve bu yüklemelerin depremli ve depremsiz durumlarda kesit tesirleri üzerinde olan etkileri incelenmeye çalışılmıştır. İstinat duvarlarının ek yüke maruz kalmalarının dışında, inşa edildikleri zemin tabakalı olabilmekte veya suya maruz kalabilmektedir. İstinat duvarlarının inşa edildikleri zeminin tek tabakalı, iki tabakalı, üç tabakalı, dört tabakalı olma durumları ve zeminin suya doygun olması durumu ile zeminin su altında olma durumlarındaki değişimler incelenmiştir. Konsol bir istinat duvarı ele alınarak yapılan analiz sonuçlarından elde edilen değerler, depremli ve depremsiz durumlarda tüm yükleme kombinasyonları ele alınarak en elverişsiz yükleme durumu dikkate alınmış ve buna göre farklı yükleme ve zemin koşullarının kesit tesirlerine yapmış oldukları etkiyi gösteren grafikler elde edilmiştir., Retaining walls could be exposed to various loads according to their circumstances they are in and application purposes. In case of storing material on the soil behind the retaining wall, building a structure on the soil behind the retaining wall or passing transportation vehicles from the soil behind the retaining wall, additional loads may effect in addition to the existing soil stress.Within the scope of this study, the analysis firstly examines the case when a cantilever retaining wall is exposed to an additional load (surcharge load). Several load conditions are applied by separately performing the analysis in the cases of the of surcharge load to be uniformly distributed and line (linear) under the various alternatives such that different load intensities on discussed retaining wall and the distance between the surcharge load and the retaining wall, and in conclusion the effects of these load situations on the internal forces have been tried to be searched. Furthermore the retaining walls could be exposed to additional loads, their ground might be stratified soil or to be exposed to water. The soils used below and behind the retaining wall are examined for changes being single-layer, two-layers, three layers or four-layers, being waterlogged soils or being submerged soils.Having considered these situations, the analysis are made at different soil conditions which the retaining wall is built and the effects on the internal forces have been tried to be examined taking care of the most unfavorable loading condition from the results of the analysis.The values obtained from the results of the analysis considering a cantilever retaining wall and the associated graphs that demonstrate the effects on the internal forces with respect to different loading and soil conditions such as stratified soil condition,exposed soil to water and flooded soil also taking into account the most unfavorable loading condition among all load combinations examined are obtained., Yüksek Lisans, M.Sc.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2014, Ülkemizde ve özellikle İstanbul da nüfusun artışı, hızlı kentleşme, ticari ve iktisadi birimlerin ihtiyaçları gibi nedenlerden ötürü hızla artan yüksek katlı binalar sosyal kültürel ekonomik ve teknik bağlamlarda çeşitli sonuçlar doğurmaktadır. Bu bakımdan yapı sektörünün konusu olan yapı malzemesi ve teknolojisi alanında kaydedilen bilimsel ve teknik gelişmeler yapı sektörünü hızlandırmakta ve yüksek katlı yapıların inşasını kolaylaştırmaktadır. Bu durum beraberinde mimari ve teknik anlamda karakteristik problemlere ve bunların özel çözüm yollarına ihtiyaç duyduğu gibi binalarda yangın güvenliği adına da farklı yöntemlerin geliştirilmesine ve uygulanmasına neden olmaktadır. Ülkemizde binalarda yangın güvenliği, yangın durumunda kaçış ve boşaltma olanaklarının oluşturulması, yangının etkilerine karşı binanın mukavemetinin korunması adına kullanılan yapı malzemelerinin yangına dayanımlarının yeterliliği, mevcut binanın fiziksel koşullarının yangının ve dumanın yayılmasını en aza indirgeme doğrultusunda proje çalışmalarının oluşturulması, yangın durumunda mal ve can kaybını önlemek ve itfaiye erlerinin etkin kurtarma operasyonu yapabilmeleri için itfaiye müdahale ve acil durum yönetim planlarının oluşturulması gibi bir dizi faktör Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik teki hükme dayalı zorunluluklar ile sağlanır. Bu zorunluluklar, binaların tasarımında mimar ve mühendisler için rehber görevini üstlenmektedir. Ancak, yüksek binalar için sadece BYKHY in hükümlerine dayalı tasarımlar, yangın güvenliği adına fonksiyonel ihtiyaçların karşılanamadığı bazı durumları da doğurmaktadır. Bu nedenle ülkemizdeki inşaat firmaları yüksek katlı yapı projelerini tasarlarken BYKHY in yetersiz kaldığı noktalarda kabul edilebilir çıktılar ve kısıtlı olmayan sayıda çözümler üzerine odaklanma adına Avrupa EN ve Amerikan NFPA yangın yönetmeliklerinden de yararlanmaktadırlar. Beş bölümden oluşan bu çalışmanın birinci bölümünde, yangın ile alakalı genel bilgiler, yüksek sıcaklığın betonarme ve betonarmenin elemanlarına etkileri anlatılmıştır. İkinci bölümde, ülkemizde yangın yönetmeliğinin geçmişi, Avrupa EN ve Amerikan NFPA yangın yönetmeliklerinin uygulanış biçimi ile yanan malzemenin tasarım kriterleri anlatılmıştır. Üçüncü bölümde 5 bodrum kat, 1 zemin kat ve 44 normal kattan oluşan, İstanbul, Ümraniye, pafta 11, Ada 787, 32 numaralı parsel üzerinde yapılan rezidans binasının yangın güvenliğinin ilgili yönetmeliklere göre tasarımı üzerine incelemeler anlatılmıştır. Dördüncü bölümde rezidans binasının herhangi bir durumda yangın güvenliği adına aktif yangın önleme sistemlerinin çalışma senaryosu anlatılmıştır. Beşinci bölümde ise yapılan bu tez çalışmasının betonarme yüksek binalar açısından yangın güvenliği ile alakalı sonuçları ve öneriler anlatılmıştır., People constructed structures for the requirement of shelter and protection, since the moment that there were human beings. Developed as a low-rise buildings up to the industrial revolution, began to develop vertically for different reasons such as social, cultural, economic and technical reasons in the end of nineteenth century Construction of high rise vertically is getting easy because of the scientific and technical developments of construction material and technology. High rise buildings are multi storey buildings that construct by using modern technologies and require specific solutions. Increasing population, rapid urbanization and housing, commercial requirements in developing and developed countries cause increasing demand for multi storey high buildings day by day. Especially in big cities like İstanbul, rapid urbanization and migration, cause that most of buildings are built as a new high rise buildings. High rise building construction has a lot of problems about structural analysis architectural and technical design and construction. So,fire safety has been gaining importance day by day with developing technology growing industry and a quality awareness in our countries as well in developed countries. Current fire protection strategy for a building often incorporates a combination of active and passive fire protection measures. Active measures, such as fire alarm and detection systems or sprinklers, require either human intervention or automatic activation and help control fire spread and its effect as needed at the time of the fire. Passive fire protection measures are built into the structural system by: • Choice of building materials • Dimensions of building components • Compartmentation, and • Fire protection materials These control fire spread and its effect by providing sufficient fire resistance to prevent loss of structural stability within a prescribed time period, which is based on the building‟s occupancy and fire safety objectives. In the development of new codes, many countries have adopted a multi-level approach to fire resistance design. At the highest levels, there is legislation specifying the overall goals, functional objectives, and required performance that must be achieved in all buildings. At a lower level, there is a selection of alternative means of achieving those goals. The three most common options are to: • Comply with a prescriptive “acceptable solution” • Comply using an “approved calculation method” • Carry out a performance-based “alternative design” from engineering principles using all the information available Standard calculation methods for all aspects of fire resistance design have not yet been developed for widespread use, so compliance with performance-based codes in most countries is usually achieved by simply meeting the requirements of “acceptable solutions” (a “deemed-to-satisfy” solution), or alternatively carrying out a performance based “alternative design” based on fire engineering principles. Alternative designs can often be used to justify variations from the “acceptable solution” in order to provide cost savings or other benefits. Codes differ around the world. They all have the objectives of protecting life and property from the effects of fire, but the emphasis between life safety and property protection varies considerably. For more than 25 years, European countries have been working on a new coordinated set of structural design standards known as the Structural Eurocodes. These are comprehensive documents that bring together diverse European views on all aspects of structural design for all main structural materials. The Eurocodes are being prepared by the European Committee for Standardization (CEN) under an agreement with Commission of the European Community. The Eurocodes recognize the need for member countries to set national safety standards that may vary from country to country, so each country‟s national standard will comprise the full text of the Eurocode with local modifications in a supporting document. In our country, technical regulations for buildings fire safety on the BYKHY 2009 which is now implemented many approaches are recommended for assessing the potentiality of egress in case of fire, the protection of strength of buildings against the effects of fire, adequacy of used materials in terms of fire resistance of building, design principles of existing buildings to minimize the spread of fire and smoke, prevention loss of life and property in case of fire, preparation of fire response and emergency management plans for effectively rescue operation by firefighters. These regulations are important for architects and engineers in the design of the building. The present master of thesis is composed of five chapters. First chapter is introduction of the thesis. The physical and mechanical properties of concrete and steel change when reinforced concrete members are exposed to high temperatures due to a given reason. As a result of these changes, concrete may exhibit damages, such as cracks and spalling accompanying significant bonding losses between steel and concrete. Therefore, the actual state of a construction should be correctly evaluated before deciding on damage evaluation a construction exposed to high temperatures, e.g. a fire. This evaluation requires a good level of knowledge about the behaviour of concrete and the changes in its physical, mechanical and thermo-physical properties under the effect of high temperature. A structure must be both sustainable and economical and it must fulfill some performance levels in both vertical service loads and horizontal earthquake loads, earth pressure loads etc. This obligation has critical importance for life safety. Behaviour of structure is very important for the performance level of structure under the effects of the earthquake and fire loads. In this chapter, investigations of the mechanical properties of reinforced concrete exposed to high temperatures are expressed. In this context is not intended to provide step-by-step design procedures. Rather, it provides general guidance on the approaches to, and practical aspects of, implementing a fire-resistant design approach for concrete buildings. In second chapter, Adequacy of prevalent regulations for high rise buildings is discussed. Some differences about design principles of high rise buildings are summarized. Importance of performance based design for high rise buildings is mentioned. Differences between design rules in BYKHY and Eurocode and NFPA, design principles of high rise buildings and the design rules of BYKHY are briefly mentioned. The information presented in this chapter is limited to passive fire protection measures only. The third chapter gives information about Suryapı Exen İstanbul high rise building construction. Building have five rigid basement, one ground floor and 44 typical floors. All stories have three meters of height. Building is assumed to be constructed in a high seismicity region considered regulation which is Turkish Seismic Design Code in which the building is expected to experience destructive ground shaking. Slab system of the structure is a two way, beam- supported system.Design of this slab system is made according to Turkish Regulations. In this context, the information relating to the location, fire safety designing, mechanical and electrical systems, architectural and technical arrangements of the project are described. Building service and fire protection equipments consist of heating, ventilating, and air-conditioning systems, smoke control, elevators, stokehole, fire detection, alarm, and communications systems and its cables, automatic sprinklers and other extinguishing equipment. In the fourth chapter, Fire scenario of Exen İstanbul high rise building construction is explained. Operation principles of the passive and active fire safety devices systems in case of fire are described. The fifth chapter is the final chapter and indicates the results of the study. The differences between design rules in BYKHY, Eurocode an NFPA, are explained. Behaviour of structure, adequacy of prevalent regulations for high rise buildings, architectural and structural design of the Exen İstanbul high rise project in terms of fire safety compliance under fire effects are briefly mentioned., Yüksek Lisans, M.Sc.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2014, Mevcut binaların sayısını göz önünde bulundurduğumuzda performans degerlendirmelerinin yapılmasının klasik yöntemlerle uzun zaman alacagını ve kısa sürede bitirmek için kalabalık bir ekip gerektirecegini görebiliriz. Bu tez çalısmasında, bu soruna çözüm getirebilmek için hazırlanan Hızlı Deprem Performansı Degerlendirme Metodu olan PERA, Kocaeli İli sınırları içerisinde bulunan 6 adet bina üzerinde uygulandı. Her binadan 48, toplam 288 performans sonucu elde edildi. Sonuçlar DBYBHY 2007 ve RBTEİE yönetmelikleri ile karsılastırıldı., A destructive earthquake hit Kocaeli province of Turkey on August 17, 1999. The magnitude of the earthquake was 7.5 Mw according to Richter scale. As a result of the earthquake, many buildings were damaged and collapsed either fully or partially. In this study, six existing buildings, which were constructed before 1999 Kocaeli earthquake are investigated in detail. The buildings are representative of typical 3-4 storey reinforced concrete buildings and survived against earthquakes by experiencing damages in different extents. Then the performances of these buildings are predicted by the PERA method and predictions are compared with the conclusions of detailed seismic assessment analysis such as DBYBHY2007 and RBTEİY. The comparisons validated the accuracy of the PERA algorithm for the investigated type of reinforced concrete buildings., Yüksek Lisans, M.Sc.

Türkiye dünyanın sismik yönden en aktif bölgelerinden birisidir ve can ve mal kaybına neden olan büyük magnitüdlü pek çok depreme maruz kalmıştır. Son depremler, Türkiye'deki mevcut yapı stokunun çok düşük beton basınç dayanımı, kolonlardaki yetersiz enine donatılar, etriyelerdeki detay zayıflıkları/yapım hataları ve bina kullanımının tasarımdaki amaca uygun olmaması gibi pek çok nedenlerle yetersiz deprem davranışına sahip olduğunu açığa çıkarmıştır. FRP kompozit malzemelerin bu eksikliklerin giderilmesi amacı ile yapı mühendisliğinde de kullanımı günden güne artmaktadır. Önceki yıllarda ABYYHY-1975 ve TS500-1984 yönetmeliklerine göre deprem esnasında yeterli davranışı göstermesi beklenen yapılar yeni tasarım yönetmelikleri olan DBYBHY-2007 ve TS500-2000 e göre yetersiz çıkmakta ve bu yapıların güçlendirilmesi gerekmektedir.Meydana gelen depremler sonrası betonarme yapılarda yapılan araştırmalar, yapının en fazla zarar görmesine neden olan yapısal elemanın kolonlar olduğunu ortaya koymuştur. Betonarme bir yapıda kolonlar eğer kendisinden beklenen performansı göstermiş ise yapı ayakta kalmış ve daha az hasarla depremi atlatmıştır. Betonarme yapıların deprem anında ayakta kalması büyük ölçüde kolonlar aracılığıyla olduğu için, yapılan çalışmalar bu yapı elemanı üzerinde yoğunlaşmakta ve yıllardan beri bu konu üzerinde sayısız bilimsel çalışma yapılmış ve yapılmaktadır.Bu çalışmada; zayıf ve iyi donatılmış betonarme kolonların sismik performansları ve aynı karakteristiklere sahip betonarme kolonlarda TRM nin eğilme davranışında ve enerji tüketme kabiliyetindeki etkileri deneysel olarak incelenmiş ve sonuçlar kolonların histeretik davranışlarını tahmin için önerilen modellerle teorik olarak karşılaştırılmıştır. Deneyler; dikdörtgen kesitli, sabit yüksek eksenel kuvvete sahip ve çevrimsel yatay yüklemeye maruz 8 adet kolonda yürütülmüştür.Bu amaç doğrultusunda çalışmanın ilk bölümünde öncelikle çalışmanın amacı ve kapsamı anlatılmıştır. Konunun devamında ilgili geçmişte yapılan çalışmalardan kronolojik sıraya göre bahsedilmiş, TRM malzeme ile güçlendirme yönteminin gelecekte çok sık kullanılacak bir yöntem olduğu vurgulanmıştır. İkinci bölümde, deney numunelerinin özellikleri, deney numunelerinin üretim aşamaları ve deney düzeneği açıklanmış, deneylerde kullanılan malzeme özellikleri belirtilmiştir. İç ve dıştan sargılanmış kolonların davranışı üçüncü bölümde analitik çalışma kapsamında sunulmuştur. Dördüncü bölümde, test sırasında gözlenmiş kolonların davranışı anlatılmıştır. Deney sonuçlarının detaylı şekilde anlatıldığı ve çeşitli grafikleri kullanarak sonuçları birbirile karşılaştırdığı beşinci bölümün sonrasında, altıncı bölümde deney sonuçları yorumlanmış ve değerlendirmeler anlatılmıştır. Teorik çalışmalar kapsamında elemanların yük kapasiteleri, yük-yerdeğiştirme (öteleme oranı) ilişkileri, hasar durumları ve deprem sırasında maruz kalacakları öteleme oranları tahmin edilmeye çalışılmıştır. Deney sonuçları dayanım, süneklik, enerji yutma kapasitesi, rijitlik, kalıcı deformasyonlar ve göçme modları bakımından değerlendirilmistir ve sonuçlar Basalt Hasır Donatılı Püskürtme GRC ile sargının ötelenme oranı ve çevrimsel deformasyon kapasitesi bakımından zayıf ve iyi detaylandırılmış kolonlarda çok etkili olduğunu göstermiştir. Turkey is one of the most seismically active regions on the earth which is exposed to large magnitude earthquakes, resulting in substantial loss of life and property damage. Recent earthquakes in Turkey revealed that a remarkable number of existing buildings have poor seismic performance because of very low axial compressive strength of the concrete, inadequate lateral reinforcement in the columns, insufficient details in the stirrups or design/construction errors and change in the facility use. Most of the structures which were built by previous versions of Turkish codes (i.e. ABYYHY 1975 and TS500-1984) were expected to have a sufficient performance during the earthquakes but according to the New Turkish codes (i.e. DBYBHY 2007 and TS500-2000), strengthening is required to improve the performance of the same structures to prevent from another disaster. All of mentioned reasons were caused New Turkish Seismic Code introduced a section to improve the performance of old structures to prevent disastrous consequences.Confinement of concrete by FRP is an efficient technique used to increase the load carrying capacity and/or ductility of a column and lateral pressure in the concrete case. There are several advantages of using FRP for rehabilitation of RC structures. However, some drawbacks require attention of FRP users. These drawbacks are (1) poor behavior of epoxy resins at temperature, (2) relatively high cost of epoxies, (3) hazards for the manual worker, (4) inability to apply FRP on wet surfaces or at low temperatures, (5) lack of vapor permeability, which may cause damage to the concrete structure, and (6) incompatibility of epoxy resins and substrate materials. One possible solution to the previous problems would be use of textile with cement based mortars in place of fiber sheets. In the last decades, a large amount of research has indicated that textile reinforced mortar jacketing is promising solution for the confinement of RC columns, including poorly detailed ones in seismic regions. Using textile with special mortars (GRC) as a mix component and special applying system (spraying the mortar until covering all textile) is separate this study with other experimental studies. This composite material is known as Textile Reinforced Mortar (TRM) and the presence of glass fibers in the cement matrix instead of resin matrix offers the new way for the use of lower textile, which is less expensive. The use of Textile Reinforced Mortar (TRM) as an external reinforcement is currently being explored by the construction industry as a new material.In this study, seismic performance of poor and well detailed RC columns and effectiveness of TRM for improving flexural behavior and energy dissipation capacity of the same characteristic reinforced concrete columns are experimentally investigated and compared with theoretical models which are used to estimate the hysteretic behavior of columns. The test specimens were cantilever type columns, representing half a column in a real building frame. All specimens were subjected to cyclic lateral and constant high-axial loads. At the stage of specimen designing, columns were expected to fail in flexural behavior before reaching their shear strength. In addition, four of the columns were designed as reference specimens and others, which had the same characteristics, were confined by three layers of Basalt mesh sprayed with Glass Fiber Reinforced Cement until covering all textile layers. Characteristics of the specimens are low strength concrete with plain longitudinal reinforcement bar.For this purpose, primarily in the first chapter of the thesis, purpose and scope of the study was explained. In continuation of the work done in the past about the subject, a summarized literature review was mentioned and TRM composites as a significant retrofitting method in the future are emphasized. In the second chapter, properties of the test specimens, material properties, manufacturing steps of the test specimens and experimental setup are indicated. A summarized analytical study at the third chapter of thesis discusses about internal and external confinement in columns. The forth chapter describes the behavior of columns that was observed during the test. Into the fifth chapter, a variety of experimental and theoretical results are described in detail and are compared by using graphics. At the end, the sixth chapter discusses conclusions and recommendations related with thesis.Experimental results indicated that Basalt mesh jacketing, especially with sprayed GRC is quite effective as a means of increasing drift ratio and cyclic deformation capacity of poor and well detailed RC columns which resulted from more energy dissipation. 213

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2014, Performansa dayalı tasarım kavram ve ilkeleri ATC-40, FEMA 356, FEMA 273, FEMA 274 ve DBYBHY 1998 gibi yönetmeliklerde ayrıntılı biçimde açıklanmıştır. Birbirinin benzeri olan ve kendi içlerinde de birbirlerine atıflarda bulunan bu şartnameler özetle, yapıların deprem etkileri altındaki plastik davranışını dikkate alan statik analiz esaslarını ve parametrelerini tanımlamakta ve analizin sonucunda yapı elemanlarının muhtemel hasar durumları tespit etmek üzere kullanılacak olan ilgili performans kriterlerini ve bunları hesaplanma yöntemlerini ortaya koymaktadır. Tüm basitleştirici kabullerine rağmen performansa dayalı tasarım, ileri bir mühendislik bilgisi ve doğrusal olmayan hesaplama kapasitesine sahip statik analiz yazılımları kullanmayı gerektirmektedir. Tez kapsamında, çerçeve yapıların performansa dayalı hesap yöntemleri ile deprem sonrası hasar durumlarını tahmin etmeye yönelik olarak basitleştirici bir formülasyon ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bunun için değişik kat sayısı, açıklık sayısı ve açıklık genişliklerine sahip 144 adet çerçevenin performans analizleri gerçekleştirilmiş ve bu analizlerden elde edilen verilerle yaklaşık efektif periyot hesabı esaslı bir hasar formülasyonu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sonuçlar dikkate alındığında yapının efektif periyodunun yapı geometrik özellikleri ve deprem verileri cinsinden basit bir formülle hesaplanabileceği ve bu hesap sonucunda elde edilen efektif periyot değeri ile yapı elemanlarında oluşacak hasar durumlarının oransal hesabının oldukça basit bir şekilde mümkün olabileceği gözlenmektedir. Bu tür bir hesap, belirli bir bölgede bulunan mevcut yapıların deprem sonrası muhtemel hasar durumlarını hızlı bir şekilde tespit etmek için kullanılmaya aday bir hesap yöntemidir., The performance based design concepts and principles are defined and explained in detail at the codes like ATC-40, FEMA 356, FEMA 273, FEMA 274 and DBYBHY. Summarized, those codes which also refers to each other among themselves defines the static analysis principles and parameters which considers the structures’ plastic behaviour under the seismic effects and at the end of the analysis, gives the performance criterias which will be used to determine the possible damage levels and the calculation techniques of them. Despite all the simplified assumptions, the performance based design needs a high engineering knowledge and the ability to use the static analysis software which is capable of nonlinear calculations. At the scope of the thesis, it is been tried to give a formulation that is capable of assuming the damage levels of the frame structures based on performance analysis with simplicity. For that cause, 144 different performance analysis’ are done for different floor heights, number of spans and span lengths. From those analysis datas, a damage formulation based on approximate effective period calculations, is tried to be introduced. When the results are taken into consideration, the effective period of the structure could be calculated with a simple formula in terms of the structure geometric properties and the earthquake parameters and, is has been observed that the relative calculation of the damage states of the structure elements via the effective period value obtained from the result of the calculation is quite simple. This kind of a calculation is a candidate calculation method to quickly determine the possible damage states of the current structures at a certain area for the engineers., Yüksek Lisans, M.Sc.

Dünyada birçok ülkede kazıklı kıyı-liman yapılarında, öngerilmeli prekast betonarme kazıklar kullanılmaktadır. Ülkemizde ise genellikle çelik kazıklar kullanılmaktadır. Çelik kazıkların deprem etkisi altında enerji sönümleme ve yer değiştirme kapasitesi fazla olmasına karşın öngerilmeli prekast betonarme kazıklar yüksek dayanımlı betona sahip oldukları için, moment, eksenel çekme ve basınç kuvvetlerine karşı oldukça etkilidir ve çelik kazıklardan daha düşük maliyete sahiptir. Ek olarak, öngerilmeli prekast betonarme kazıkların boru kesitli olması ve ağırlıklarının düşük olması, normal betonarme kazıklara kıyasla, çakma zorluklarını azaltır ve çakma işleminde daha düşük kapasiteli çekiçlerin kullanılmasına olanak sağlar.Bu tez çalışmasında, öngerilmeli prekast betonarme kazıklı, 20 metre derinlikli bir iskelenin, deprem yükleri altındaki doğrusal olmayan davranışı ilgili yönetmeliklere göre kontrol edilmiştir. İtme analizi yapılmış ve sonuçlar öngerilmeli ve öngerilmesiz kazıklı modeller için kıyaslanmıştır. In many countries around the world, pretensioned spun concrete piles are used for pile supported marine structures. In our country; usually steel pile are used for marine structures. Although steel piles have high displacement and damping capacity under earthquake loads, on the other side pretensioned spun concrete piles are highly effective in resisting moment, axial tensile stress and also compressive stress because of the high compressive strength of concrete and pretensioned spun concrete piles are cheaper than steel piles .Additionally, lighter weight of pretensioned spun concrete pile, increases driving efficiency thus requiring smaller driving hammer in comparision with normal concrete piles with its hollowed, round geometry.In this study, nonlinear structural behavior of the pretensioned spun concrete pile supported marine jetty with 20 meter depth, is checked under seismic load effects according to related codes. Push-over analysis is performed and results are compared for pretensioned spun concrete pile and normal concrete pile supported models. 113

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2014, Tarihi yığma yapıların inşasında kullanılan malzemelerin, bu malzemelerin dayanımlarının ve işçilik kalitesinin değişkenliği yığma yapı davranışında çeşitliliğe sebep olmaktadır. Ülkemizde kültürel mirasın önemli bir kısmını oluşturan mevcut yığma yapıların fazlalığı düşünüldüğünde, bu konuda yapılan araştırma sayısı oldukça azdır. Nadir görülen kuvvetli yer hareketlerine karşı koyabilecek dayanım ve sünekliğe sahip olmamaları, zaman içindeki bozunmalar gibi sebepler nedeniyle yığma yapıların ana taşıyıcı elemanı olan duvarlar, yatay yük taşıma kapasitesi ve süneklik açısından genellikle yetersiz kalmaktadır. Güçlendirme uygulaması yapılırken yapısal özellikleri iyileştirmenin yanı sıra; yapının mimari özelliklerinin, özgün tarihi dokusunun korunması ve uygulama kolaylığı aranan özellikler olmalıdır. Tekstil donatılı harç ile güçlendirme, aranan bu özellikleri sağlamasının yanında, geri döndürülebilir olması nedeniyle de klasik güçlendirme yöntemlerine alternatif olmaktadır. Bu çalışmada, tekstil donatılı harç ile güçlendirmenin kayma davranışına etkisini araştırmak amacıyla, 1930lu yıllarda inşa edilen tarihi bir binadan alınan tuğlalar ile on dört adet yığma duvar numunesi imal edilmiştir. Duvarların diyagonal basınç etkisi altında davranışı deneysel olarak belirlenirken, sıvanın etkinliği, tekstil donatılı malzeme türünün ve ankraj uygulamasının davranışa etkisi araştırılmıştır. Numunelerden ikisine herhangi bir güçlendirme ve sıva uygulaması yapılmazken iki adet numunenin yüzeyleri, tarihi harçların mekanik özelliklerini yansıttığı düşünülen yeniden üretilmiş düşük dayanımlı harç ile sıvanmıştır. On adet numune ise farklı kombinasyonlar ile güçlendirilmiştir. Güçlendirilmiş numuneler referans numunelerle kıyaslandığında, kayma dayanımı, şekildeğiştirme kapasitesi ve enerji tüketme kapasitesinde önemli artış sağlandığı görülmüştür., Masonry structures do not require qualified workmanship; encourage using local resources, enable significant durability and have been universally preferred. Despite that, horizontal loads are often ignored in design step of load-bearing walls. Material deterioration over time and remarkable earthquakes lead structural system to deficiency in terms of strength and ductility. Turkey has important cultural heritage since many empires remained thousands of monumental structures. Intervention procedures enable to protect this heritage and hand over the future. Not only improvement of structural properties but also preservation of genuine architectural properties should be offered by an optimum strengthening technique. Rehabilitation with textile-reinforced mortar is easy to apply and removable and satisfies all these features. This study primarily intends to research experimentally the efficiency of retrofitting historical brick walls with textile reinforced mortar and compare the shear behavior of walls before and after strengthening procedure. In order to achieve this target, a total of fourteen wall specimens are constructed with solid clay bricks that were obtained from 85 years old historical building and a reproduced mortar. Test parameters are type of plaster, textile and application of anchorage. Mortar is compatible with masonry, economical and reversible and provides efficient adherence. So, unlike the literature, mortar was preferred to use as bonding material instead of polymers. All the specimens were subjected to diagonal compression loads. The results show that strengthening of historical brick masonry walls with textile-reinforced mortar is an efficient application to improve earthquake performance of shear walls both in terms of strength and deformability., Yüksek Lisans, M.Sc.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2014, Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışmada, İstanbul’ da bulunan üç katlı mevcut bir okul binasının 2007 Deprem yönetmeliği kriterlerine göre deprem performansı değerlendirilmiştir. Güçlendirilerek beş katlı olarak tasarlanan bina, doğrusal elastik olmayan hesap yöntemi kullanılarak deprem performansı incelenmiş ve bina 2007 deprem yönetmeliği kriterlerine uygun hale getirilmiştir. Altı bölümden oluşan yüksek lisans tezinde ilk bölüm giriş bölümü olarak düzenlenmiş ve konuyla ilgili çalışmalar ile konunun kapsamı anlatılmaktadır. İkinci bölümde yapı sistemlerinde kullanılan statik ve dinamik analizler ele alınmış ve doğrusal elastik olmayan hesap yöntemleri incelenmiştir. Üçüncü bölümde yapıların performansa dayalı tasarımı ve değerlendirmesi hakkında bilgi verilmektedir. Bu bölümde, 2007 deprem yönetmeliği incelenerek yapı elemanlarının hasar sınırlarının ve binaların deprem performans düzeylerinin belirlenmesi konuları açıklanmış ve performans hedefleri belirlenerek bu performansa göre kullanılan analiz yöntemleri incelenmiştir. Dördüncü bölümde binanın mevcut durumu ele alınarak sayısal inceleme yapılmıştır. Bina bilgileri kullanılarak Etabs programı yardımıyla binanın tasarımı yapılmış ve deprem yönetmeliğine göre doğrusal elastik yöntem kullanılarak deprem güvenliği incelenmiş ve binanın deprem performansının yetersiz olduğu belirtilmiştir. Beşinci bölümde ise bina beş katlı olarak ele alınmış ve Sap2000 programı kullanılarak güçlendirilme yapılmış ve doğrusal elastik olmayan hesap yöntemi ile deprem performansı incelenmiştir. Son bölüm olan altıncı bölümde tez çalışmasına ait sonuçlar verilmiştir. Bu sonuçlara göre binanın mevcut hali her iki doğrultudaki deprem performanslarını karşılamadığı ve güçlendirilen sistemde elastik olmayan hesap yöntemi göz önüne alınarak yapılan analizler sonucunda binanın her iki doğrultudaki deprem performansını sağlaması sonucunda güçlendirmenin yeterli olduğu belirlenmiştir., Prepared as a master thesis of this study, three storey existing school building‘s seismic performance was evaluated according to the 2007 earthquake code criteria. This building was designed for five storey and strengthened by using nonlinear elastic method. The building was optimized for 2007 seismic code criteria. When examining the six chapters of this thesis, first part was arranged as introduction, research of the subject and the scope of the topic was described in this part. In the second part, static and dynamic analysis, which is used in structural system were discussed and nonlinear analysis method was examined. Third part provides information about the performance-based design and evaluation of structures. In this section, damage limits and performance levels of the building components were described with 2007 seismic code. The performance target were determined and the performance analysis methods were investigated. By considering the current state, quantitative analysis were performed in the fourth section of this thesis. By using the building information, with the help of Etabs, the building has been designed. According to the earthquake regulation, earthquake safety was examined by using linear analysis method and the seismic performance of the structure was reported to be insufficient. In the fifth chapter, the building has been considered as a five-storey and was reinforced by using Sap2000 program and the seismic performance was analyzed by the method of nonlinear analysis. In the last section of this thesis, the results of this study were given. According the results, current state of this building does not provide the seismic criteria for both earthquake directions. At the reinforced system, as a result of analysis considering the nonlinear method, the building provide the seismic criteria for both earthquake direction. Strengthening is determined to be sufficient, Yüksek Lisans, M.Sc.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2014, Bu çalışmada farklı türden ve farklı dozajlarda kullanılan mineral bağlayıcı bileşenlerin betonun dayanımına ve kalıcılığına (durabilitesine) olan etkisi incelendi. Ülkemizde betonda çimento ile beraber kullanılan farklı kaynaklardan temin edilmiş öğütülmüş granüle yüksek fırın cürufu (Ö.G.Y.F.C.) ve uçucu kül (UK) ile betonlar üretildi. Deneylerde 2 farklı kaynaktan temin edilen öğütülmüş granüle yüksek fırın cürufu (Ö.G.Y.F.C.), başka bir kaynaktan temin edilmiş öğütülmüş fırın cürufu ve tek kaynaktan temin edilen tek tip uçucu kül (UK), farklı miktarlarda kullanılarak, farklı özellikte numuneler elde edildi. Aynı zamanda çimento da farklı dozajlarda kullanıldı. Üretilen beton numune sınıfları C30/37 olup tüm numunelerde Su/Bağlayıcı oranı birbirine oldukça yaklaşık veya aynı tutuldu. Çökme ile ölçülen kıvam seviyesi aynı yapıldı. Üretilen numune karışımlarından, sülfat etkisi deneyleri için 3 er 70 mm•70 mm•280 mm boyutlarında prizmalar üretildi. Ayrıca basınç dayanımı deneyi için 6 adet, hızlı klorür geçirimliliği deneyi için 1 adet ve kılcal su emme deneyi için 1 adet olmak üzere toplam 8 adet 100 mm çapında 200 mm yüksekliğinde silindir beton numuneleri üretildi. Numuneler 20 °C ± 2°C, kirece doygun su içerisinde bekletilerek kür işlemi yapıldı. 7. ve 28. günlerde basınç dayanımları tespit edildi. 90 günün sonunda kılcallık deneyleri ve ASTM C 1202 standardına uygun olarak hızlı klorür geçirimliliği deneyleri yapıldı. Prizmalar ise 28 günlük kür işleminden sonra sülfat etkisi için magnezyum sülfat (MgSO4) çözeltisinde bekletildi. Ultra-ses hızı ölçümleri, ağırlık değişim ölçümleri belirli periyotlarda yapıldı. Fakat ultra-ses hızları kararlı bir artış veya azalış göstermedi ve deneysel çalışma süresi içerisinde yoruma elverişli sonuç elde edilemedi. Bunun yanında ağırlık değişimi çalışmanın amacına yönelik yorumlar yapılmasına elverişli eğilimler gösterdi. Hızlı klorür geçirimliliği deney sonuçları öğütülmüş granüle yüksek fırın cürufunun (Ö.G.Y.F.C.) ve uçucu külün (UK) betonun geçirimliliğini azalttığını gösterdi. Fakat buna rağmen magnezyum sülfat etkisi sonunda öğütülmüş granüle yüksek fırın cürufunun (Ö.G.Y.F.C.) kullanıldığı numunelerde basınç dayanımlarındaki artışın azaldığı, hatta bir beton numunesinde basınç dayanımının düştüğü tespit edildi. Ö.G.Y.F.C. kullanılan A200+120 ve B200+100 numunelerinde bağıl ağırlık değişimlerinde azalma görüldü. Uçucu külün betonun geçirimliliğini azalttığı basınç dayanımını arttırdığı gözlemlendi. Uçucu külün kullanıldığı beton numunelerde sülfat etkisine maruz kaldıktan sonra da basınç dayanımı artışı devam etti. Genel anlamda, bu çalışmadan elde edilen sonuçlar uçucu külün de betonun kalıcılığını (durabilitesini) iyileştirdiğini göstermektedir, In this research, different mineral constituents, in different dosages, effects on the strength and durability of concrete was investigated. In Turkey, cement and ground granulated blast furnace slag (G.G.B.S) and fly ash (FA) of different sources are used in concrete production usually in combination with CEM I. In this work, G.G.B.S. from three different sources and only one type of FA were used in various dosages to obtain different concretes as partial replacement of CEM I. The concrete strength class was set at C30/37 and the same Water/Binder ratio was used. Consistency, as measured by slump, was set at 155 mm ± 5 mm. Three 70 mm•70 mm•280 mm prism specimens were prepared for the sulphate effect test for each concrete. In addition, a total of 8 cylindrical specimens of 100 mm diameter and 200 mm height were produced, 6 for compressive strength test, one for rapid chloride permeability, one for capillary water absorption tests. All specimens were kept in tanks under water at 20 °C ± 2°C prior to tests and testing conditions. The strength tests were performed at seventh and twenty eighth days. The rapid chloride penetration and capillary water absorption tests were performed at the age of 90 days in compliance with ASTM C 1202 . The prisms were immersed in magnesium sulphate (MgSO4) solution after 28-day water curing. The prisms were tested for ultrasonic pulse velocity and weight changes, periodically. The pulse velocities did not folow any trend parallel to the expected sulphate attack. On the other hand, the weight changes gave indications of sulphate action. The rapid chloride penetration test showed that the ground granulated blast-furnace slag (G.G.B.S) and fly ash (FA) have favourable effect on concrete permeability. On the other hand, G.G.B.S. caused a reduction in compressive strength and weight due to sulphate action. The test results of A200+120 and B200+120 samples, containing crushed granulated hearth cinder, effected decrease in weights. The data showed that fly ash caused a decrease in concrete permeability, while it resulted in an increase in compressive strength, also after the sulphate effect. In brief, it is clear that FA improved the durability of concrete., Yüksek Lisans, M.Sc.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2014, Gevrek bir yapı malzemesi olan betona lif ilave edilmesiyle daha sünek bir yapı oluşturularak betonun bazı mekanik özelliklerinde iyileşme beklenir. Lifler; tipi, boyutu, geometrisi, miktarı, çekme dayanımı ve yüzey özellikleri gibi birçok parametreye bağlı olarak betonda dayanımı, çatlak kontrolünü, şekil değiştirme kapasitesini, enerji yutma kapasitesini ve durabiliteyi arttırır. Betonda kullanılan lifler kullanım amacına göre birçok farklı çeşit lif türü bulunmaktadır. Beton gevrek yapısı nedeniyle ilk çatlakla beraber kırılma mekanizmasını tamamlar. Betona lif eklenmesi durumunda kırılma mekanizması ilk çatlak ile başlar. Çatlağın betonda ilerlemesini sağlayan gerilme enerjisi, çatlak life ulaştığında lif üzerine aktarılır. Lif bu enerjiyi sıyrılana kadar ya da kopana kadar taşır sonrasında tekrar betona aktarır. Betonun çatlamaya devam etmesiyle bu mekanizma nihai çatlak oluşuncaya kadar devam eder.Kırılma mekanizması tamamlandığında betonda parallel çatlaklar oluşur. Böylelikle, lifin betona eklenmesi gervek bir malzeme olan betona sünek özellik kazandıracaktır. Bu çalışmada kısa ve uzun geometrilerdeki poliolefin liflerin farklı oranlarda kullanılmasının betonun mekanik özelliklerine etkisi incelenmiştir. Çalışma kapsamında kompozit malzemenin mekanik özelliklerini irdeleyen basınç ve eğilme deneyleri yapılmıştır. Ayrıca elektron mikroskobu ile mikro yapı incelemesi gerçekleştirilmiştir. Mikro yapı incelemesinde üç noktalı eğilme deneyi uygulanmış numune üzerindeki kırılma yüzeyinden elde edilen numuneler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Görüntülemede lif yüzeyleri, lif uç bölgeleri ve lif matris birleşimi incelenmiştir. Bu çalışmayla lifin yük etkisi altındaki davranışı ve matris ile lif arasındaki aderans incelenmiştir. Deneysel çalışmalar neticesinde kullanılan kısa liflerin, matrisin basınç dayanımını artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Ancak matrise uzun lif eklenmesinin, matriste basınç dayanımını düşürdüğü belirlenmiştir. Basınç dayanımınındaki bu azalamanın uzun liflerin beton içerisinde boşluk gibi davranmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Karışımlara uygulanan üç noktalı eğilme deneyi sonuçlarına göre liflerin matrisin enerji yutma kapasitesinde artışa neden olduğu belirlenmiştir. Bu artışta uzun liflerin, kısa liflere nazaran daha etkili olduğu görülmüştür. Liflerin hacime %1 oranında kullanılmasının matrisin eğilme dayanımını düşürdüğü belirlenmiştir. Bunun sebebinin, betonda çatlağın ilerlemesine neden olan gerilme enerjisinin aktarılması için yeterli miktarda lifin matris içerisinde bulunmaması olduğu düşünülmektedir. Uzun ve kısa liflerin mikro yapıları incelendiğinde, uzun liflerin yüzey pürüzlülüğünün kısa liflere göre fazladır. Ayrıca uzun liflerin uç kısımlarının düzenli fibrile yapıda olması matrise tutunmayı artırmıştır. Bu durum uzun liflerin mekanik özelliklerinin kısa liflere göre daha yüksek olmasını açıklamaktadır., In recent years, there is an increasing interest of using cement based composites with synthetic fiber additives due to its superior properties compared to conventional concrete. Fiber additives make it possible to produce high durability cement based composites and thin wall cement based materials which can not be produced with conventional steel reinforcement concrete. due to its superior properties Fiber reinforcement concretes has a wide using area such like road concretes, industrial flooring, hydro buildings, tunnels, bridges, blast proof military buildings, runways of airports, concrete pipes and pre-cast concrete materials. The mechanical properties of concrete is expected to convert from a ductile structural material to much more ductile structural material while adding the fiber to the concrete. The parameters as strength, cracking control, the capacity of deformation, energy holding capacity, and durability are all increased due to the type, dimension, geometry, quantity, tensile strength, and surface characteristics of the concrete. There are different fiber types depending on their various intended use on the concrete. The breakage mechanism is completed while the first crack is occurred because of the ductile structure of concrete. In the case of adding the fiber into the concrete material, the first crack is initiated the breakage mechanism. The strain energy that makes the crack possible to move on the concrete material is directed onto fiber while the crack is reached to the fiber. The fiber bears the strain energy as much as it can endure and the energy is transferred back to the concrete. This process is repeated during the load increases with existing many parallel cracks on the element. The attached fiber makes the concrete much more ductile compared to the original ductile nature of the concrete material. Thinner, lighter and cost saving materials can be produced with higher durability. Fiber additives increase the tensile strength which results into less shrinkage cracks during hardening and hydration and an increasing in fatigue performance, strength and durability. There are various types of fibers used as an additive in cement based materials. High strength fibers like Glass, carbon, aramid and high density polyetilene increase the composites strength and toughness and stiffness when added. Low modulus fiber additives like polypropylene and polyethylene increases the ductility. However this kind of fibers have a limited effect on increasing strength of concrete In this study, short polyolefin fibers with different geometric features were used to observe the effect of mechanical properties of the concrete depending on different ratio of polyolefin fibers. In the scope of this study, compressive and bending test are conducted to obtain the mechanical properties of composite material. Microstructure investigation of Failure surfaces of Three point bending test applied samples is performed with scanning electron microscopy (SEM). Fiber surfaces, fiber tail ends and fiber-matrix conjunctions are inspected in detail by SEM. Fibers behaviors were investigated under load and adherence between fiber and matrix are observed. On the basis of experimental results, it is observed that short polyolefin fibers increase the pressure strength of the matrix. However, the pressure strength of the matrix decreases due to the addition of long fibers. The reason behind the decrement of pressure strength is the cavitation tendency of long fibers in the concrete. Three point bending test applied to the samples shows that the fibers increase the energy absorbance of matrix. POU fibers are found to be more effective to increase the energy absorbance then POK fibers. The bending strength of matrix decreases depending on the fiber volume of %1. Hence, the quantity of fiber in the matrix is not well enough to direct the strain energy that let the crack to move on the concrete material. The studies showed that using of fibers within the concrete increases the plastic deformation performance. Crack mouths opening displacement is 2mm in control sample, whereas the fiber mixtures is above 3,5 mm. Difference between these values clearly shows the effect of fibers on composite which resulted in increase of ductility. Hence the increase in energy absorbance of the composite due to fiber addition is explained. Long fiber additives have more increasing effect on energy absorbance than short fibers. Beside fiber type energy absorbance is also affected by the amount of additive, more fiber addition results in more increase in energy absorbance indeed. The effect of fiber amount is more remarkable by long fibers. According to Stress-Strain graphs, fiber addition has no significant effect on bending strength. It is an expected result when low elasticity modulus polymere fibers are considered. However, when the added fiber amount is 1%, bending strentgh is decreased. The reason of the decrease is thought to be that fibers do not take enough place within the matrix to affect composites mechanical properties The electron microscopy images show that long fibers physical properties are more effective on increasing the adherence between fiber and matrix. Discrete structure of short fibers contributes to the interphase with matrix. Detachments are seen at the tail ends and surfaces of short fibers. the detachments may be caused of the friction of the aggreagtes during production or tensile forces on fibers during the bending test. Short fibers have less surface roughness and at surface there are less cement paste which affects the adherence. This explains why the short polyolephine fiber concretes have inferior mechanical properties. Fibrilation at the tail ends of long fibers and the surface roughness of the fiber body takes attention. Through this roughness, adhesion between matrix and fiber is increased. In microstructure images it can be clearly seen that there are cement paste remains on fiber surface. It is thought that long fibers have high mechanical properties due to that physical features. Hence it can be said that this physical properties have also an important effect on long fibers high fracture energy., Yüksek Lisans, M.Sc.

Endüstri devrimi sonrası standardize edilerek hızlanan üretim faaliyetleri, son 80 yılda yaşanan ciddi nüfus artışı ve uygulanan ambargolar, Amerika Birleşik Devletleri, Hollanda ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelerin alternatif enerji kaynaklarına ve sürdürülebilirliğe dair çalışmalar yapmasına sebep olmuştur. Bu bağlamda enerji sarfiyatının önemli bir kısmını teşkil eden binalarda enerjiyi etkin kullanmanın yolları araştırılmış, yeşil bina adı verilen enerji-etkin binaların yapımı teşvik edilmiştir. Yeşil binalar enerji ve su tasarrufu, düşük işletme ve bakım maliyetleri gibi pek çok avantaja sahip olmalarına rağmen bu avantajların çoğunlukla yapım sonrası sürece tekabül etmesi ve aynı zamanda yeşil binalarda kullanılan malzeme-teknolojilerin daha maliyetli olmaları nedeniyle yapım işini üstlenen aktörler tarafından rağbet görmemiştir. Bunun sonucu olarak bazı gelişmiş ülkelerde yeşil bina yapımını özendirecek yapısal ve finansal teşvik modelleri geliştirilmiştir. Bu çalışma, dünyadaki başlıca yeşil bina teşvik modellerinin yerel yönetimlerce sorgulanmasını baz alarak, Türkiye'de bu modellerin ne kadar uygulanabilir olduğunu ortaya koymayı amaçlamıştır. Accelerated manufacturing by standardization after the Industrial Revolution, rapid population growth in the last 80 years and embargoes forced developed countries such as the United States of America, the Netherlands and United Kingdom to focus on alternative energy resources and sustainability. In this regard, the efficient use of energy in buildings -which consume a considerable portion of total energy used in the world - have been examined and green buildings are promoted. Even if green buildings have many advantages like energy and water savings or low operation and maintenance costs, they are not so popular among developers because of their high construction costs with special material-technology usage and mostly post-production oriented revenues. As a result, some developed countries generated structural and financial incentives to promote green building construction. This study aims to assess the applicability of main green building incentive models in Turkey. In order to reach this objective, local governments are interviewed and the results are analysed and discussed. 88