Search

YÖK Tez No: 723747 Termik santraller toplumun en büyük ihtiyacı olan elektrik enerjisini büyük oranda karşılar. Bu yönden toplumlara olan faydası yadsınamayacak kadar çoktur. Ancak gerekli önlemler alınmadığı vakit toplumu etkilemiş ve büyük değişimlere neden olmuştur. Verdiği zarar gözlemlendiğinde genel olarak makro boyutları sosyolojik çalışmalara konu edilmiştir. Mikro boyutta bireylerin gündelik hayatı göz ardı edilmiştir. Bu noktada bu çalışma Afşin-Elbistan termik santralinin daha geniş çerçevede düşünüldüğünde sanayileşmenin çevreye verdiği zarar sonucunda termik santral bölgesinde yaşayan bireylerin gündelik hayatında gerçekleştirdiği değişimler ve dönüşümlerin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışma, Afşin-Elbistan termik santralinin hemen yanında var olan Çoğulhanlı bireyler üzerinde gerçekleşmiştir. Gündelik hayatta gerçekleşen değişim, nüfus değişimi yani göç, aile içi ve akrabalık ilişkileri, geçim kaynakları ve biçimi, boş zaman aktiviteleri gibi hayatın farklı noktalarına odaklanılarak ele alınmaya çalışılmıştır. Sahadan verileri elde etmek için nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Görüşmeler esnasında konu dağınıklığı yaşanmaması için yarı yapılandırılmış görüşme formundan yararlanılmış ve gözlem tekniğiyle desteklenmiştir. Thermal power plants largely meet the greatest need of the society, electrical energy. In this respect, its benefits to the society are undeniable. However, when the necessary precautions were not taken, it affected the society and caused great changes. When the damage is observed, macro dimensions have been the subject of sociological studies in general. The daily life of individuals in the micro dimension has been ignored. At this point, this study aims to reveal the changes and transformations that the Afşin-Elbistan thermal power plant has made in the daily life of individuals living in the thermal power plant region as a result of the damage caused by industrialization to the environment. The study was carried out on the individuals from Çoğulhan who lived right next to the Afşin-Elbistan thermal power plant. The change in daily life has been tried to be handled by focusing on different points of life such as population change, that is, migration, family and kinship relations, livelihoods and forms, free time activities. Qualitative research method was used to obtain data from the field. In order to avoid subject clutter during the interviews, semi structured interview form was used and supported by the observation technique.

Türklerde asırlardır kalıntılarını bırakmış ve izlerini sürdürmüş mistik bir inanç sistemi olan Şamanizm geniş bir coğrafyaya yayılmış ve büyük ölçüde etkisini göstermiştir. Özellikle Sibirya halklarının dinsel inanışlarını anlatan bir deyim olarak bilinen Şamanizm, Saha (Yakut) Türklerinin geleneksel inançlarının büyük bir kısmını oluşturmuştur. Saha Türklerinin yaşam ve dini pratiklerinde büyük bir yer edinen Şamanizm çevresinde gelişen birçok inanç ve geleneklerin olduğu görülmüştür. Saha Türklerinde Şamanizm aracılığı ile bu inanç ve gelenekler varlık göstermiştir. Kamlar yönettikleri ayinler ile bu inançları tasavvur etmişlerdir.Saha Türklerinin evren tasarımı Üst Dünya, Orta Dünya, Aşağı Dünya olarak belirlenmiştir. Bu dünyalarda iyeler konum ve görevleri açısından farklılık göstermektedir. Temelde iyi ve kötü olarak ayrılan iyelerin birçok özellikleri ve görevleri mevcuttur.Saha halkının sosyal yaşamında çeşitli alanlarda; doğum, ölüm, düğün, tören vb. gibi normlara bağlı gelenekler mevcuttur ve bu gelenekler belli ritüeller ile gerçekleştirilmiştir.Çalışmanın hedefi, Saha Türkçesinde geleneksel inançlara ait söz varlığını belli kaynaklar üzerinden tarama yaparak derlemek olmuştur. Kamlık, kam, Üst Dünya, Orta Dünya, Aşağı Dünya iyeleri, ritüel haline gelmiş gelenekler, demirci ve bahadır lakapları olarak başlıklara ayırdığımız ve tematik taramamız sonucu edinilen kelimeleri ilgili başlıklar altına yerleştirdiğimiz çalışmamızda Saha Türklerinin geçmişten günümüze kadar sosyal ve din yaşamlarında Şamanizm inancını barındırdıkları ve gereklilikleri doğrultusunda faaliyete geçirdikleri sonucunu görmüş olacağız. Shamanism, a mystical belief system that has left its traces and traces in the Turks for centuries, has spread over a wide geography and has shown a great deal of influence. Shamanism, which is known as an idiom describing the religious beliefs of the Siberian peoples, has formed a large part of the traditional beliefs of the Sakha (Yakut) Turks. It has been seen that there are many beliefs and traditions developed around Shamanism, which has a great place in the life and religious practices of the Saha Turks. Shamanism in Saha Turks has existed through kams. The Kams envisioned this belief with the rites they administered.The universe design of Saha Turks was determined as Upper World, Middle World and Lower World. In these worlds, possessors differ in their position and duties. There are many characteristics and duties of the possessors, which are basically divided into good and bad.In various areas in the social life of the people of the field; birth, death, wedding, ceremony etc. There are traditions related to norms such as these and these traditions were carried out with certain rituals.The aim of our study was to compile the vocabulary of traditional beliefs in Saha Turkish by scanning through certain sources. In our study, which we have divided into titles as shamanism, kamlık, Upper World, Middle World, Lower World possessors, ritual traditions, blacksmith and bahadir nicknames and placed the words obtained as a result of our thematic scanning under the relevant headings, it is stated that Saha Turks have had Shamanism belief in their social and religious lives from past to present. We will see the result that they put them into operation in line with their requirements.

86

Öğretmenlerin iş yüklerini azaltmalarını ve öğrencilere anında geri bildirim sağlamalarını sağlamak için yazılanları puanlayan ve anında geri bildirim sağlayan otomatik yazma becerisi değerlendirme (OYBD) araçları kullanılmaktadır. Bu araçların potansiyelini ve sınırlamalarını daha iyi anlamak için, bu çalışmanın dört ana hedefi vardır: (1) OYBD puanlarını ile öğretmenlerin öğrencilerin yazdıklarına verdiği puanların korelasyonunu incelemek (2) hata azaltma üzerinde OYBD geri bildiriminin etkililiğini araştırmak (3) öğrencilerin ve (4) eğitmenlerin OYBD araçlarının kullanımı hakkındaki görüşlerini öğrenmek. Bu hedeflere ulaşmak için karma yöntem yaklaşımı benimsendi. Yedi öğretmenin puanları ile OYBD puanları arasındaki ilişkiyi keşfetmek için nicel analizler gerçekleştirildi. OYBD geri bildiriminin hata düzeltmedeki etkinliğini araştırmak için OYBD geri bildirimi alan deney grubu (n=18) ve öğretmen geri bildirimi alan kontrol grubunun (n=20) hatalarındaki değişimler incelenmiştir. Ayrıca öğrencilerin yazılı yansıtma raporları ve hem öğrencilerle hem de öğretmenler ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler sabit karşılaştırma yöntemi ile analiz edilmiştir. Sonuçlar OYBD puanları ile eğitmenlerin puanları arasında pozitif ve önemli bir korelasyon olduğunu gösterdi. Hem OYBD hem de öğretmen geri bildirimleri 11 kategoride hataları azaltmada etkiliyken, OYBD geri bildiriminin mekanik ve kullanım hatalarını azaltmada daha etkili olabileceği görüldü. Son olarak, küçük sınırlamaları olduğu ifade edilse de, katılımcıların OYBD kullanımına ilişkin görüşlerinin olumlu olduğu ortaya çıktı.

Bu tez çalışmasında, farklı konsantrasyonlarda (%5, 10, 15 ve 20) maviyemiş pulpu kullanılarak üretilen meyveli kefirler ile kontrol kefirin bazı fizikokimyasal ve mikrobiyolojik özellikleri ile antioksidan kapasitelerinin buzdolabı şartlarında depolama süresine (1., 7., 14., 21.) bağlı olarak değişimi belirlenmiştir.Kontrol kefir örneğinin TAMB, Lactobacillus spp. ve Lactococcus spp. sayıları depolamanın 1. gününde sırasıyla 9.41 log kob/g, 9.01 log kob/g ve 9.39 log kob/g olarak belirlenmiş ve meyve oranı arttıkça ilgili mikroorganizma sayılarının düştüğü görülmüştür. Örneklerde maya sayısına depolamanın 21. gününde rastlanmıştır.Kefir örneklerinin antioksidan kapasitesi; β-karoten ağartma ve DPPH• serbest radikal giderme metotları kullanılarak tespit edilmiştir. Antioksidan kapasite bakımından her iki metotta da maviyemişli kefirler kontrol kefire göre daha yüksek antioksidan aktivite sergilemiş ve meyve oranı arttıkça antioksidan kapasite artmıştır. Toplam fenolik madde miktarı da antioksidan kapasite ile pozitif korelasyon göstermiştir.Duyusal değerlendirme sonuçlarına göre en beğenilen kefir MY%15 (%15 oranında maviyemiş içeren kefir) örneği olmuştur. In this study, changes in certain physicochemical, microbiological properties and antioxidant capacities of the fruit kefir and control kefir produced by using different concentrations (5, 10, 15 and 20%) of blueberry pulp were studied during refrigerated storage (4±1°C and 1., 7., 14., 21. days).TAMB, Lactobacillus spp. and Lactococcus spp. numbers of control kefir samples were determined as 9.41 log cfu/g, 9.01 log cfu/g and 9.39 log cfu/g on the first day of storage, respectively. The microorganism numbers were decreased as the fruit concentration increased. The number of yeast in the samples was found on the 21st day of storage. Antioxidant capacity of kefir samples was determined by using β-carotene bleaching and DPPH• methods. In terms of antioxidant capacity, blueberry kefir showed higher antioxidant activity than control kefir in both methods and antioxidant capacity increased as fruit concentration increased. Total phenolic content was also showed positively correlated with antioxidant capacity.According to the results of the sensory evaluation, MY15% sample (kefir containing a 15% blueberry ratio) was the most admired kefir. 88

Bu çalışmada, iki farklı yöntemle kurutulmuş (geleneksel yöntemle ve liyofilizasyon yöntemiyle) maviyemiş meyvesinin farklı konsantrasyonları (%20, %30, %40 ve %50) siyah çay ile karıştırılarak piyasada yer alan meyve aromalı çayların aksine doğal meyve içeren yeni bir ürün elde edilmesi amaçlanmıştır. Öncelikle üretilen çay örneklerinin sıcak ve soğuk infüzyonları hazırlanmış, daha sonra bu infüzyonların iki farklı metotla (DPPH• radikal giderme aktivitesi, β-Karoten ağartma metodu) antioksidan kapasiteleri belirlenmiştir. Ayrıca çay infüzyonlarının toplam fenolik madde miktarları (Folin-Ciocalteu metodu) ve fenolik bileşen profilleri (DAD detektörü bağlı, ters faz HPLC) saptanmıştır.DPPH• radikal giderme aktivitesi verileri; çay örneklerinin hem sıcak hem de soğuk infüzyonlar bakımından meyve ilavesiz siyah çayın en yüksek antioksidan aktiviteye (sırasıyla: 40,78 µg/ml, 53,21 µg/ml), geleneksel yöntemle kurutulan meyveden hazırlanan sade meyve çayının ise en düşük antioksidan aktiviteye (sırasıyla: 163,37 µg/ml, 268,71 µg/ml) sahip olduğunu göstermiştir. Farklı konsantrasyonlarda meyve ile karıştırılan meyveli siyah çaylarda ise meyve oranı arttıkça antioksidan aktivite azalmıştır. Çayların sıcak infüzyonları soğuk infüzyonlardan, liyofilizasyon yöntemiyle kurutulan meyve çayları ise geleneksel yöntemle kurutulan meyve çaylarından daha yüksek antioksidan aktivite göstermiştir.β-Karoten ağartma metoduna göre, çayların sıcak infüzyonlarında en yüksek antioksidan aktivite liyofilizasyon yöntemiyle kurutulan maviyemişden hazırlanan meyveli siyah çay örneğinde (LM50 %78,85) tespit edilmiştir. Soğuk çay infüzyonlarında ise en yüksek antioksidan aktivite yine liyofilizasyon yöntemiyle kurutulan meyveden hazırlanan meyveli çay örneğinde (LM40 %74,41) belirlenmiştir.Toplam fenolik madde miktarı bakımından çayların sıcak ve soğuk infüzyonlarında en yüksek değer siyah çayda (304,80 mg GAE/g), en düşük değer ise geleneksel yöntemle kurutulan maviyemişten hazırlanan sade meyve çayında (108,13 mg GAE/g) saptanmıştır. Çay örneklerinin HPLC ile belirlenen fenolik bileşenleri arasında klorojenik asit liyofilizasyon yöntemiyle kurutulan sade meyve çayının majör bileşeni olarak tespit edilirken (sıcak infüzyon 188,66 mg/L, soğuk infüzyon 152,31 mg/L), gallik asit ise meyve ilavesiz siyah çayın majör bileşeni olarak (sıcak infüzyon 104,18 mg/L, soğuk infüzyon 106,10 mg/L) tespit edilmiştir. Duyusal değerlendirme sonuçlarına göre tüketici açısından LM50 (%50 liyofilizasyon yöntemiyle kurutulan meyve + %50 siyah çay karışımı) örneği en çok beğenilen çay olurken, beğeni durumu tüketicinin yaş ve cinsiyet kriterine göre ise anlamlı bir fark göstermemiştir. In this study, it is aimed to obtain a new product containing natural fruit in comparison with the fruit flavored teas available in the market by mixing of black tea with different concentrations (20%, 30%, 40% and 50%) blueberry dried with two different methods (traditional and lyophilization). Firstly, hot and cold infusions of tea samples were prepared and then antioxidant capacity of these infusions were determined by two different methods (DPPH• radical scavenging activity, β-Carotene bleaching methods). In addition, total phenolic content of tea infusions (Folin-Ciocalteu method) and phenolic component profiles (DAD detector coupled, reverse phase HPLC) were determined.DPPH• radical scavenging activity data; It has shown that tea samples have the highest antioxidant activity of black tea without fruit addition in terms of both hot and cold infusions (40.78 µg/ml, 53.21 µg/ml, respectively) and fruit tea prepared from fruit dried by traditional method has the lowest antioxidant activity (163,37 µg/ml, 268,71 µg/ml, respectively). In black teas mixed with fruit in different concentrations decreased antioxidant activity when fruit proportion increased. Hot infusions of teas showed higher antioxidant activity than cold infusions. In addition the fruit teas dried by lyophilization method displayed higher antioxidant activity than teas dried by traditional method.According to the β-carotene bleaching method, the highest antioxidant activity in the hot infusions of the teas was determined in the fruit black tea sample (LM50 78,85%) prepared from blueberry dried by lyophilization method. In cold tea infusions, the highest antioxidant activity was determined in tea sample (LM40 74,41%) prepared from fruit dried by lyophilization method.In terms of total phenolic content, the highest value in hot and cold infusions of teas was found in black tea (304,80 mg GAE/g), while the lowest value was found in fruit tea (108,13 mg GAE/g) prepared from blueberry dried by traditional method.Among the phenolic components of the tea samples determined by HPLC, chlorogenic acid was identified as the major component (hot infusion 188,66 mg/L, cold infusion 152,31 mg/L) of fruit tea dried by lyophilization, while gallic acid was determined as the major component (hot infusion 104,18 mg/L, cold infusion 106,10 mg/L) of fruit-free black tea.According to the results of the sensory evaluation, LM50 sample (50% fruit dried with lyophilization method + 50% black tea mixture) was the most admired tea, while the taste did not show a significant difference according to consumer's age and gender criteria. 112

Polifenoller bitki matrislerinde önemli miktarlarda bulunan, lipid içeren gıdaların stabilitesini artıran ve insan sağlığı üzerinde potansiyel yararlı etkileri ile ilgi odağı olan biyoaktif bileşenlerdir. Bu çalışmada Ankara Çubuk ilçesinden temin edilen turşu örnekleri; antioksidan kapasite, toplam fenolik madde (TFM) ve fenolik asit profilleri bakımından ele alınmıştır. Öncelikle antioksidan aktiviteleri iki farklı metot ile tespit edilen örneklerin TFM miktarları Folin-Ciocalteu metodu ile belirlenmiş daha sonra fenolik asit profilleri HPLC metodu ile ortaya konulmuştur.Turşu örneklerinin TFM miktarı en yüksek 235.19 µg GAE/mg değeri ile çam kozalağı turşusunun salamura kısmında saptanırken, en düşük 4.82 µg GAE/mg değeri ile yeşil fasulye turşusunun pulp kısmında saptanmıştır. Örneklerin salamura ve pulp ekstraktları karşılaştırıldığında salamura ekstraktlarının TFM bakımından önemli ölçüde yüksek olduğu görülmüştir.Antioksidan aktivite bakımından β-karoten ağartma metodunda salamura ekstraktları pulp ekstraklarına göre daha yüksek sonuç verirken; DPPH metodunda ise pulp ekstraktlarının EC50 değerleri daha düşük dolayısıyla antioksidan aktiviteleri daha yüksek ölçülmüştür. β-karoten ağartma metoduna göre turşu örneklerinin pulp kısımlarındaki en yüksek antioksidan aktivite %86.01 değeri ile mor lahana turşusunda, en düşük aktivite ise %45.08 değeri ile papaz eriği turşusunda saptanmıştır. Örneklerin salamura kısmındaki antioksidan aktivite ise, en yüksek çam kozalağı turşusunda (%96.95), en düşük ise kayakoruğu turşusunda (%54.29) belirlenmiştir. DPPH radikal yakalama metoduna göre ise; pulp kısmının en yüksek antioksidan aktivitesi (EC50 = 2.94) acı sivri biber turşusunda saptanırken, en düşük aktivite (EC50 = 24.37) kayakoruğu turşusunda saptanmıştır. Salamurada en düşük EC50 değeri (28.00) yani en yüksek antioksidan kapasite çam kozalağı turşusunda, en yüksek EC50 değeri (504.86) yani en düşük antioksidan aktivite ise küçük parçacıklı karışık sebze turşusunda tespit edilmiştir.TFM miktarları ve antioksidan aktiviteleri belirlenen örneklerin son olarak fenolik asit profilleri incelenmiş ve sinapik, sirinjik, gallik ve klorojenik asidin turşu örneklerinde daha yaygın bulunan fenolik asitler olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan başta kafeik asit olmak üzere düşük konsantrasyonlarda vanilik ve trans-ferulik asitlerin de örneklerde bulunduğu, p-kumarik ve 4-hidroksibenzoik asitlerin ise bulunmadığı belirlenmiştir. Polyphenols are bioactive components found in significant amounts in plant matrices, which increase the stability of lipid-containing foods and are the focus of interest with their potential beneficial effects on human health. In this study, fermented pickle samples obtained from Ankara Çubuk district were examined in terms of antioxidant capacity, total phenolic content (TPC) and phenolic acid profiles. Firstly, the antioxidant activity of the samples determined by two different methods. Then, TPM content were determined by Folin-Ciocalteu method and also the phenolic acid profiles were identified by HPLC method.The TPC of pickle samples was determined in the brine section of the highest pinecone pickle (235.19 µg GAE/mg), while was determined in the pulp section of the lowest green bean pickle (4.82 µg GAE/mg). When the brine and pulp extracts of the samples were compared, it was seen that the brine extracts were significantly higher in terms of TFM.In terms of antioxidant activity, in β-carotene bleaching method, brine extracts showed higher results than pulp extracts, while in DPPH method, pulp extracts showed higher antioxidant activity due to lower EC values. According to the β-carotene bleaching method, the highest antioxidant activity in the pulp parts of pickles samples was found in purple cabbage pickles with 86.01% value. The lowest activity was found in papaz plum pickles with 45.08% value. The antioxidant activity in the brine part of the samples was determined in the highest pinecone pickles (%96.95), and in the lowest rock samphire pickles (%54.29). According to DPPH radical scavenging activity assay, the highest antioxidant activity of the pulp was detected in the hot pepper pickle (EC50 = 2.94), while the lowest activity was detected in the rock samphire pickle (EC50 = 24.37). The lowest EC50 value in brine namely the highest antioxidant capacity was found in pinecone pickles, the highest EC50 value namely the lowest antioxidant activity was found in small-particle mixed vegetable pickles.Finally, phenolic acid profiles of the samples were examined and were found to be more common in the pickled samples of phenolic acids such as sinapic, syringic, gallic and chlorogenic acid. On the other hand, it was determined that caffeic, vanillic and trans-ferulic acids were found in low concentrations in the samples and also that p-coumaric and 4-hydroxybenzoic acids were not found in samples. 136