Search

In het preadvies van Annemarie Drahmann, ‘De Wet open overheid is slechts een tussenstap’, staat de vraag centraal in hoeverre de op 1 mei 2022 in werking getreden Wet open overheid (Woo) een oplossing biedt voor een aantal veel gehoorde kritiekpunten op de voorganger van de Woo, de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Startpunt van haar analyse is de vraag of het openbaar maken van overheidsinformatie een gunst of een recht is en wat eigenlijk het nut van die openbaarheid is. Andere vragen die aan de orde komen, zijn: Welke informatie komt voor openbaarmaking in aanmerking en welke rol speelt de informatiehuishouding van de overheid daarbij? Waarom en hoe moet informatie actief (uit eigen beweging) of passief (op verzoek) openbaar worden gemaakt? Welke uitzonderingsgronden kent de Woo en is de bescherming van persoonlijke beleidsopvattingen ten behoeve van intern beraad nog wel van deze tijd? Ten slotte gaat Drahmann in op de effectiviteit van het toezicht en de rechtsbescherming tegen Woo-besluiten. Het preadvies wordt afgesloten met de constatering dat de Woo een eerste, maar noodzakelijke tussenstap is voor de verbetering van de openbaarheid van overheidsinformatie en met een aantal aanbevelingen voor verdere verbetering.

Introduction For years, the European Union (hereinafter: the EU) has tried to achieve its policy objectives partly through the provision of European subsidies. These subsidies are not only provided by the European Commission and European executive agencies, but also by national authorities. Examples of European subsidies are the subsidies from the Structural Funds, which aim among other things to reduce the economic differences between EU regions, and the research and development grants that are provided under the so-called Horizon 2020 programme. European subsidies qualify as public rights as this concerns individual rights which are granted by administrative authorities. More specifically it concerns claims to governmental support. Because there is a limited amount of funding available for most of the European subsidy programmes, as is the case for most national subsidies, it concerns limited public rights. Because it is likely that the amount of European subsidies requested will exceed the limited budget, both European and national authorities responsible for the allocation of European subsidies will have to consider what requirements exist under European law in this allocation procedure. What allocation mechanism should be chosen, to what extent do the European general principles of equal treatment and transparency developed in procurement law apply and, if so, what obligations arise from these? These questions are considered for both the European subsidies that are provided by the European Commission and the European executive agencies, as well as the European subsidies that are provided by national authorities. This chapter will go on to demonstrate that for each category of European subsidies, differences exist with regard to the requirements for the allocation. As a starting point the European rules applying in the programme period 2007–2013 have been chosen. This is due to the fact that there has not been much experience so far with the regulations for the current programme period 2014–2020 concerning the allocation of EU subsidies. Because these regulations were not adopted before December 2013, the Member States could only then start draft ing their own obligatory national programmes on the basis of which they intend to grant European subsidies. This means that most Member States allocated EU subsidies in the current programme period not earlier than the end of 2014.

This contribution departs from the assumption that the allocation of limited (public) rights in the EU and its Member States is in need of a consistent and general legal theory. The editors of this book assume that inspiration for such an approach may be drawn from the phenomenon of public procurement and its EU regulation. The question dealt with in this contribution is whether and to what extent this is indeed possible. In order to answer that question, and for the purpose of a better understanding of the subject matter, I will first briefly explain what ‘public procurement’ is and how it is generally being organised having regard to both the objectives that can be pursued with it, and the interests that can be affected by it (Section 2). This will provide a basis to answer the question what ‘EU public procurement law’ is, what type of decisions in an ordinary public procurement process it seeks to regulate and, having regard to its objectives, what the content of the regulation in essence is (Section 3). The information gathered in Sections 2 and 3 will thereupon be considered in order to determine whether and to what extent public procurement and its regulation can serve as a source of inspiration for a consistent and general legal theory on the allocation of limited rights. The analysis will start by making some general comments on the position and relevance that the editors have granted to both public procurement and its regulation in this book (Section 4), having regard to their threefold approach of the subject matter of the allocation of limited rights: a conceptual approach (definitions and characteristics), a top-down approach (EU law perspectives) and a bottom-up approach (comparative law perspectives). Subsequently, this contribution will analyse what probably can – and cannot – be learned from public procurement and its regulatory framework with a view to the development of a consistent and general legal theory on the allocation of limited rights, having regard to public procurement’s generic and particular characteristics, objectives, interests involved, and organisation (Section 5). The analysis will deal with issues that have been selected and organised according to the following distinction helpfully provided by the editors: (i) the object of allocation (limited rights), (ii) allocation procedures, and (iii) their legal form. In conclusion, this contribution will provide an answer to the question raised at the beginning of this section and offer a recommendation for the purpose of developing a consistent and general legal approach of the phenomenon of allocation of limited rights (Section 6).

Voor de bestuursrechter lijkt steeds vaker te worden geprocedeerd over de verdeling van schaarse publieke rechten. In deze bijdrage aan de bundel Schaarse publieke rechten wordt ingedaan op de relevantie van het transparantiebeginsel bij deze verdeling.

Veel besluiten van bestuursorganen (w.o. vergunningen) kennen rechten toe aan burgers. De rechten die worden toegekend zijn schaars zijn als er meer gegadigden voor zijn dan er rechten beschikbaar zijn. Als de rechten schaars zijn, zal dat nog effect hebben of waarde van een onderneming. Het is bij schaarse rechten van groot belang dat duidelijk is of en onder welke voorwaarden een recht uit een besluit kan overgaan van de ene op de andere persoon. Bestuursrechtelijk is de vraag interessant welk systeem voor de overgang van de rechten van het besluit het aantrekkelijkst is, gelet op de betrokken algemene en private belangen. In deze bijdrage worden verschillende wettelijke regimes langs de lat gelegd van de rechtszekerheid, het belang van een adequate handhaving van rechtsregels door het bestuursorgaan, de doelstellingen die de wetgever met een bepaald vergunningenstelsel of stelsel van uit een besluit voortvloeiende rechten voor ogen heeft gehad en het belang van een zo efficiënt en soepel verlopend rechtsverkeer tussen bestuur en burger en tussen burgers onderling. Ook is nagegaan wat zou gelden als de wetgever geen regeling heeft getroffen voor overgang van een recht. Een algemene wettelijke regeling voor de overgang van publieke rechten is wenselijk. Het aantrekkelijkst lijkt een regeling die voorziet in de mogelijkheid voor overgang tenzij de wet of de aard van het recht zich daartegen verzet en waarin de wijziging tenaamstelling als constitutief vereiste voor overgang wordt gesteld.

De vraag die in deze bijdrage ter beantwoording voorligt, is: hoe verhoudt zich de aanbesteding van overheidsopdrachten, meer in het bijzonder de regulering daarvan, tot het fenomeen van de verdeling van schaarse publieke rechten? Om die vraag te kunnen beantwoorden, wordt eerst het fenomeen van de gereguleerde aanbesteding van overheidsopdrachten geschetst (par. 2). Dat gebeurt door antwoord geven op de volgende vragen: wanneer is sprake van ‘aanbesteden’? (par. 2.2), wat zijn de bronnen van aanbestedingsrecht? (par. 2.3) en hoe verloopt een aanbestedingsproces? (par. 2.4). Vervolgens wordt vergelijkenderwijs nagaan hoe de gereguleerde aanbesteding van overheidsopdrachten zich verhoudt tot de verdeling van schaarse publieke rechten (par. 3). Het vertrekpunt dat voor die vergelijkende analyse is gebruikt, zijn de belangrijkste generieke thema’s die in deze bundel worden geadresseerd. Achtereenvolgens komen aan de orde het object van de verdeling (par. 3.2), het subject van de verdeling (par. 3.3), de wijze van verdeling (par. 3.4) en de rechtsbeginselen waarop de verdeling is gebaseerd (par. 3.5). Aan het einde van deze bijdrage worden de belangrijkste inzichten noemen die mogelijk interessant zijn voor verder onderzoek naar de thematiek van de verdeling van schaarse publieke rechten (par. 4).

‘Limited authorisation schemes’ differ from other authorisationschemes in that the designated limited number of available authorisations necessitates some kind of selection procedure among applicants. Consequently, questions rise regarding the lawfulness of such limitations together with challenges to the temporal and territorial scope of these authorisations. To an increasing extent,European law offers some general requirements for these schemes. This articleexplores these requirements by starting with the provisions in the new ServicesDirective and extending the results to a more general European framework.