Search

Bu tez çalışması kapsamında, Tekstilde elyaf, iplik, dokuma hazırlık, ve dokuma aşamalarındaki uygulama hesaplarının proses bazında matematiksel modellerinin oluşturularak çözüm algoritmalarının ve bir bilgisayar yazılımının geliştirilmesi yapılmıştır. Tamamen özgün hazırlanan bu bilgisayar programı Delphi Rio 10.3 yazılımı kullanılarak elde edilmiştir. Hazırlanan programın çalıştırılması sanal veriler üzerinden gerçekleştirilmiştir. Program, tekstil mühendisleri ve tekstil sektöründe çalışanlar için bir `Hesap Makinesi` niteliğindedir. Endüstriyel ve akademik doğrulama çalışmalarıyla daha ileri düzeyde geliştirmelere açık durumdadır.Anahtar Kelimeler: Pamuk ipliği, ring iplik üretimi, dokuma hazırlık, dokuma, yazılım programı In this thesis, a computer software has been developed using mathematical models and their solution algorithms of applied calculations in stages of textile fibre, yarn, weaving preparation and that of weaving processing. This computer programme, prepared completely original, is established by using delphi software programme version of Rio 10.3. The programme was run using virtual data of those textile processes mentioned above. This programme is of a kind of `Textile Calculator` for textile engineers and persons working in textile industry. It is more obviously open to development using the data obtained from the real textile industrial applications. Key words: Cotton yarn, ring yarn production, weaving preparation, weaving, software program 112

Çözgü hazırlama işlemi gerek dokuma gerekse çözgülü örme işlemleri için önemli bir hazırlık işlemi olup üretilecek olan kumaş kalitesine doğrudan etki etmektedir. Artan üretim hızları ile birlikte kumaş kalitesinin korunması ve daha da iyileştirilmesi için çözgü hazırlama makinelerinde kullanılan kontrol sistemleri daha hassas çalışacak bir şekilde geliştirilmelidir. Bu kapsamda gerginlik kontrol sistemi önem arz etmektedir. Özellikle konik çözgü hazırlama işleminde yanyana sarılan çözgü kısımları veya bantları aynı uzunluk ve aynı gerginlikte sarılmalıdır. İplik gerginliğinde bobin çapına bağlı olarak meydana gelen değişim yanyana sarılan kısımların farklı çap ve uzunluklarda sarılmasına ve çözgü kalitesinin bozulmasına sebep olmaktadır. Bu çalışmada bobinden boşalan ipliğin gerginliğinde bobin çapına bağlı olarak meydana gelen değişim farklı iplik tipleri, iplik numaraları ve bobin şekilleri ile farklı sağım hızlarında araştırılmış ve elde edilen sonuçlar kısa, orta ve uzun peryotlu gerginlik değişimleri kapsamında değerlendirilmiştir. Daha sonra tek üniteli bir cağlık ünitesi ve bobin makinesi kullanılarak geliştirilen bir gerginlik kontrol sisteminin performansı araştırılmış ve iplik gerginliğinin dolu bobinden boş bobine kadar kısa, orta ve uzun peryotlu sapmaları büyük oranda ±1 cN aralığında kalacak şekilde kontrol edilebileceği gösterilmiştir. Bu sayede Ne10/1 gibi kalın ipliklerde 880 m/dak hızlarda ortaya çıkan 20 cN seviyelerindeki gerginlik değişimlerinin ortadan kaldırılması mümkün olmuştur. Warp preparation process is an important preparation process both in weaving and in warp knitting as it directly affects the quality of the fabric to be produced. Control systems used in warping machines should be developed even further with increasing production speeds to protect fabric quality and even improve it. Yarn tension control presents a great importance in this context. Especially in sectional warping machine, all warp sections have to be wound side by side at the same length and tension. Tension changes with respect to bobbin diameter cause warp sections to be wound at different diameters and lengths and deteriorates warp preparation quality. In this thesis, yarn tension change with respect to bobbin diameter is investigated with different yarn types, numbers, bobbin shapes and unwinding speeds and yarn tension deviations are evaluated in terms of short, medium and long period tension changes. Based on this evaluation, performance of a feedback tension control system developed by using a single bobbin creel unit and a 2 units winding machine. It is shown that short, medium and long tension deviations are prevented and kept with in ±1 cN limits. In this way, it became possible to prevent even a long term tension variation of 20 cN with Ne10/1 yarn and at 880 m/min unwinding speed.