Search

Jan-Jaap Reinders,1– 3 Johannes SM Hobbelen,1,4 Michael Tieland,5 Peter JM Weijs,5,6 Harriët Jager-Wittenaar1,7 1Research Group Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing, Hanze University of Applied Sciences, Groningen, the Netherlands; 2Research Group on Interprofessional Identity and Collaboration, Kaunas University of Applied Sciences, Kaunas, Lithuania; 3Lifelong Learning, Education & Assessment Research Network (LEARN), Research Institute SHARE, University of Groningen, University Medical Center Groningen, Groningen, the Netherlands; 4Department of General Practice and Elderly Care Medicine, University of Groningen, University Medical Center Groningen, Groningen, the Netherlands; 5Research Group Nutrition and Exercise, Faculty of Sports and Nutrition, Center of Expertise Urban Vitality, Amsterdam University of Applied Sciences, Amsterdam, the Netherlands; 6Department of Nutrition and Dietetics, VU University, Amsterdam UMC, Amsterdam, the Netherlands; 7Department of Oral and Maxillofacial Surgery, University of Groningen, University Medical Center Groningen, Groningen, the NetherlandsCorrespondence: Jan-Jaap Reinders, Research Group Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing Hanze University of Applied Sciences, Petrus Driessenstraat 3, Groningen, 9714 CA, the Netherlands, Tel +31 (0)50- 595 3539, Email j.j.reinders@pl.hanze.nlPurpose: Malnutrition and sarcopenia require dietetic and physiotherapy interventions. In this study, we aimed to compare interprofessional identity of dietitians and physiotherapists, as well as attitudes towards, facilitators and barriers for, and occurrence of interprofessional treatment of malnutrition and sarcopenia by both professions.Methods: A cross-sectional online survey was distributed from December 4, 2021 until January 31, 2022 through an international online network platform for professionals (LinkedIn). Practitioners working as dietitian or physiotherapist in a healthcare setting were eligible for participation. Outcome measures concerned perceptions regarding shared problem domains, interprofessional treatment, attitudes towards interprofessional treatment, interprofessional identity, facilitators, and barriers. A Chi2-test, Mann–Whitney U-test, and Spearman’s Rho correlation were calculated.Results: Data from 53 physiotherapists and 48 dietitians were included. Malnutrition is considered a shared problem domain by both professions (U = 1248.000; p = 0.858). While sarcopenia is treated by both professions (U = 1260.000; p = 0.927), physiotherapists consider sarcopenia more often a shared problem domain compared to dietitians (U = 1003.000; p = 0.044). Attitudes towards interprofessional treatment were mostly positive (73%, n = 35 and 87%, n = 46 respectively). Interprofessional identity of dietitians was lower compared to physiotherapists (median = 4.0 versus median = 4.3 respectively; U = 875.000, p = 0.007). This was explained by lower interprofessional belonging (median = 4.0 versus median = 4.8 respectively; U = 771.000, p < 0.001) and lower interprofessional commitment (median = 4.0 versus median = 4.3 respectively; U = 942.500, p = 0.023). Interprofessional identity was correlated with efficient means of communication (r = 0.30, p = 0.003) and bureaucracy (r = − 0.21, p = 0.034). Other barriers reported included available time, financial compensation, interprofessional knowledge, and obtaining extra care. Most reported facilitators concerned role clarity, clarity of expertise, and willingness of others to collaborate.Conclusion: Dietitians and physiotherapists have different interprofessional identities, but both are advocates of interprofessional treatment. Both professions mostly treat malnutrition and sarcopenia individually and have different perceptions regarding sarcopenia as shared problem domain. Facilitators were mainly related to clarity and commitment while barriers were mainly related to resources.Keywords: malnutrition, sarcopenia, interprofessional, survey, dietitians, physiotherapists

Background: Direct support professionals’ (DSPs') attitudes toward nutrition are important for supporting a healthy lifestyle of persons with intellectual disabilities. However, there are no instruments to measure it. The aim of this study was to compose a questionnaire and determine its internal validity.Method: The previously validated Health Enhancing Physical Activity questionnaire was adapted into the Attitude of DSPs for Health Enhancing Nutrition (ADSP-HENU) and completed by 31 DSPs. The internal validity of the questionnaire was investigated by Cronbach’s Alpha and an exploratory non-parametric item response analysis (NIRT).Results: The internal consistency by Cronbach’s Alpha was good (0.87, 95% CI [0.81–0.94]). NIRT showed monotonicity with wide confidence bounds and sufficient point polyserial correlations of the items. This indicates that each attributes to the overall measured attitude.Conclusion: The internal validity of the ADSP-HENU is promising, and it can be used in daily practice for evaluation or adapting interventions to DSPs’ needs.

The municipality of The Hague has been a member of the WHO's Global Network for Age-Friendly Cities and Communities since 2015. The municipality commissioned a survey to investigate how older citizens view the age-friendliness of their city. A cross-sectional survey was conducted among a diverse sample of 393 community-dwelling older citizens. The survey made use of the Age Friendly Cities and Communities Questionnaire (AFCCQ), and multilevel regression techniques to investigate how social groups differ on the domains of the AFCCQ. The Hague scored a satisfied as an overall score (16.9 ± 8.87), and a satisfied on social participation (2.6 ± 2.46), civic participation and employment (1.4 ± 1.34), communication and information (1.4 ± 1.32), respect and social inclusion (1.6 ± 1.59), community support and health services (2.7 ± 2.79), transportation (1.7 ± 1.26) and financial situation (1.9 ± 1.26). The Hague has an above-average score in the field of housing (2.4 ± 1.06). For Outdoor spaces and buildings, the municipality scores a moderate positive score (0.9 ± 1.41). Significant differences were found for sex, age, socio-economic position, receiving care support, and use of mobility aids. The findings show that older people have different perceptions regarding their city's age-friendliness. Policy makers must acknowledge this heterogeneity among their older citizens and adapt city policies accordingly. CC-BY Original article: https://doi.org/10.1016/j.cities.2022.103568 https://www.dehaagsehogeschool.nl/onderzoek/lectoraten/details/urban-ageing#over-het-lectoraat

Begin 2020 heeft de gemeente Den Haag aan De Haagse Hogeschool (Lectoraat Urban Ageing) gevraagd om samen met Hulsebosch Advies en AFEdemy een integrale monitor te ontwikkelen en uit te voeren waarbij, door middel van kwalitatieve en kwantitatieve methoden, onderzoek wordt gedaan naar de stand van zaken van Den Haag als seniorvriendelijke stad en tevens te kijken naar huidige trends aangaande ouderen. Tevens vroeg de gemeente om de ontwikkeling van een meetinstrument dat in de toekomst eenvoudig bij herhaling kan worden ingezet voor onderzoek: de standaard Age Friendly Cities and Communities Questionnaire (AFCCQ) voor ouderen1. In een stadsenquête en in zogenaamde stadsateliers zijn ouderen gevraagd naar hun bevindingen. In totaal hebben 393 Haagse ouderen meegedaan aan de enquête en 50 aan de stadsateliers. De aan de ouderen gestelde vragen gingen over de volgende acht onderwerpen die volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gezamenlijk de seniorvriendelijkheid van een stad bepalen: ●Huisvesting; ●Sociale participatie; ●Respect en sociale inclusie; ●Burgerschap en werkgelegenheid; ●Communicatie en informatie; ●Sociale en gezondheidsvoorzieningen; ●Buitenruimte en gebouwen; ●Transport; ● en aanvullend, een negende domein: Financiën. CC-BY NC ND https://www.dehaagsehogeschool.nl/onderzoek/lectoraten/details/urban-ageing#over-het-lectoraat

Begin 2020 heeft de gemeente Den Haag aan De Haagse Hogeschool (Lectoraat Urban Ageing) gevraagd om samen met Hulsebosch Advies en AFEdemy een integrale monitor te ontwikkelen en uit te voeren waarbij, door middel van kwalitatieve en kwantitatieve methoden, onderzoek wordt gedaan naar de stand van zaken van Den Haag als seniorvriendelijke stad en tevens te kijken naar huidige trends aangaande ouderen. Tevens vroeg de gemeente om de ontwikkeling van een meetinstrument dat in de toekomst eenvoudig bij herhaling kan worden ingezet voor onderzoek: de standaard Age Friendly Cities and Communities Questionnaire (AFCCQ) voor ouderen1. In een stadsenquête en in zogenaamde stadsateliers zijn ouderen gevraagd naar hun bevindingen. In totaal hebben 393 Haagse ouderen meegedaan aan de enquête en 50 aan de stadsateliers. De aan de ouderen gestelde vragen gingen over de volgende acht onderwerpen die volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gezamenlijk de seniorvriendelijkheid van een stad bepalen: ●Huisvesting; ●Sociale participatie; ●Respect en sociale inclusie; ●Burgerschap en werkgelegenheid; ●Communicatie en informatie; ●Sociale en gezondheidsvoorzieningen; ●Buitenruimte en gebouwen; ●Transport; ● en aanvullend, een negende domein: Financiën. CC-BY NC ND https://www.dehaagsehogeschool.nl/onderzoek/lectoraten/details/urban-ageing#over-het-lectoraat

Deze studie was een eerste stap in de ontwikkeling van een betrouwbare en valide itemlijst die religie en spiritualiteit (R/S) meet langs meerdere dimensies en afgenomen kan worden om zicht te krijgen op de relatie tussen R/S en (herstel van) psychiatrische klachten, al dan niet in het kader van Routine Outcome Monitoring (ROM). Uitgaande van een multidimensionele operationalisering van R/S werden 70 items geselecteerd uit bestaande R/S vragenlijsten. Deze werden ingevuld door 366 klinische en non-klinische patiënten. Op basis van de resultaten van principale componentenanalyse, hiërarchische clusteranalyse, betrouwbaarheidsanalyses en analyses om verandergevoeligheid te meten werden de meest bruikbare R/S items geselecteerd. De uiteindelijke lijst omvat 14 items die verdeeld worden over drie schalen: geïnternaliseerde, positief gewaardeerde R/S, negatief ervaren R/S, en zoeken naar zin in het leven. Verdere validatie van deze lijst is noodzakelijk. Voor wetenschappelijk onderzoek kan een lijst met 20 items gebruikt worden. De relatie tussen de drie gevonden schalen en behandelresultaat is onderzocht, waarbij negatief ervaren R/S samenhing met een slechter behandelresultaat en sociale integratie een belangrijke mediator bleek in de relatie tussen R/S en behandelresultaat.

Achtergrond. De kwaliteit van een hoorcollege wordt vaak gemeten aan de hand van een studentenevaluatie. Een studentenevaluatie geeft echter geen volledig betrouwbaar beeld van de kwaliteit van het hoorcollege. Het beoordelen van elkaars onderwijsprestaties, peer review of teaching, is een aanvullend instrument om de kwaliteit van een hoorcollege aanvullend te kunnen beoordelen. Objectieve criteria voor het geven van een peer review van academisch-medische hoorcolleges zijn echter schaars. Doel. Het ontwikkelen van een wetenschappelijk onderbouwde, korte vragenlijst om het geven van peer review van hoorcolleges binnen de academisch-medische opleiding van ons universitair medisch centrum te ondersteunen. Procedure en ontwerp. Een literatuuronderzoek is uitgevoerd binnen ERIC (OVID), PsycINFO (OVID) en Pubmed naar wetenschappelijk onderbouwde criteria en vragen voor de beoordeling van medisch onderwijs. Op basis van de meest voorkomende vragen werd in een iteratief proces met vier professionals (leeftijd 49-66, twee docenten, een onderwijskundige en een docent/onderwijskundige in opleiding, drie vrouwen en een man) een initiële vragenlijst ontwikkeld. Deze vragenlijst werd tijdens hoorcolleges getest in de docentengroep van ons academisch medisch centrum (leeftijd 25-66 jaar, ongeveer 40% man, 60% vrouw). De vragenlijst werd gevalideerd met behulp van SPSS, Principle Axis Factoring, Direct Oblimin. Na analyse werd de vragenlijst door vier andere professionals (leeftijd 40-59, twee docenten, twee onderwijskundigen, twee vrouwen en twee mannen) in consensus aangepast tot een gewenste compacte vragenlijst van 10 vragen, en werden mogelijke constructen opgesteld op basis van de gevonden factoren. Resultaten. Uit de 386 gevonden wetenschappelijke artikelen werden 32 artikelen geselecteerd. Een kader van 10 categorieën voor de indeling van de gevonden vragen werd ontwikkeld op basis van acht wetenschappelijke studies. In de literatuur werden 75 unieke vragen gevonden voor de beoordeling van de kwaliteit van onderwijs, waarvan 25 vragen het onderwijsmoment zelf betroffen. Voor de initiële vragenlijst werden 21 vragen geselecteerd. Voor validatie werden 387 vragenlijsten ingevuld door 195 unieke collega-docenten (leeftijd 25-66 jaar, 40% man, 60% vrouw) die het onderwijs beoordeelden van 37 unieke docenten (leeftijd 29-62 jaar, 40% man, 60% vrouw) op 37 unieke onderwijsmomenten binnen ons academisch medisch centrum. In de ontwikkelde vragenlijst konden drie factoren worden berekend: (a) context van het hoorcollege (eigenwaarde 1,0, verklaarde variantie 10,3%, Cronbach’s α ,61); (b) leeromgeving (eigenwaarde 1,16, verklaarde variantie 11,6%, Cronbach’s α ,67); en (c) studentgerichtheid (eigenwaarde 3,90, verklaarde variantie 39,0%, Cronbach’s α ,78). De drie factoren verklaarden 60,9% van de variantie van de vragenlijst. Conclusie. In een eerste aanzet tot de ontwikkeling van een vragenlijst voor de ondersteuning van peer review van kwaliteit van hoorcolleges van academisch-medisch onderwijs ontwikkelden wij een korte vragenlijst. Verder onderzoek is noodzakelijk om de uiteindelijke vragenlijst opnieuw te valideren en onderzoek te verrichten naar inter-rater reliability.

In dit derde artikel in een reeks van 5 naar aanleiding van het Kies-voor-Tandenonderzoek 2017, worden de resultaten van de 11-jarigen gepresenteerd. Het onderzoek werd uitgevoerd onder 11-jarigen die woonden in Alphen aan den Rijn, Gouda, Breda of Den Bosch en bestond uit het invullen van een vragenlijst, zowel door henzelf als door hun ouders, en het ondergaan van een klinisch mondonderzoek. Van de 11-jarigen had 61% een gaaf blijvend gebit. In 2011 was dit percentage 73%. Er waren in 2017 nog mondgezondheidsverschillen tussen de sociaal-economische groepen waarbij de hoge sociaal-economische groep in het voordeel was. De conclusie is dat de mondgezondheid van de 11-jarigen de afgelopen 6 jaar niet is verbeterd. Ondanks de lage prevalenties lijkt er een trend tot verslechtering te zijn. Interventies om het gebit gaaf te houden dienen bij risicogroepen vooral gericht te zijn op het verbeteren van gedrag en zelfzorg om cariës te voorkomen.

In dit vierde artikel in een reeks van 5 naar aanleiding van het Kies-voor-Tandenonderzoek 2017, worden de resultaten van de 17-jarigen samengevat. Van de 17-jarigen had 34% een gaaf blijvend gebit. Er waren in 2017 nog mondgezondheidsverschillen tussen de sociaal-economische groepen waarbij de hoge sociaal-economische groep in het voordeel was. De mondgezondheid van de 17-jarigen was de afgelopen 6 jaar gestagneerd en lijkt op sommige indicatoren zelfs te verslechteren. Daarnaast is het slecht gesteld met de kennis over het tandheelkundige verzekeringsstelsel na de achttiende verjaardag. De conclusie is dat mondgezondheid van de 17-jarigen de afgelopen jaren niet is verbeterd. Deze trend dient te worden gevolgd door monitoringsonderzoek. Daarnaast dienen interventies ter verbetering van mondgezondheid, kennis en gedrag van adolescenten te worden opgezet en geëvalueerd.

In dit vierde artikel in een reeks van 5 naar aanleiding van het Kies-voor-Tandenonderzoek 2017, worden de resultaten van de 17-jarigen samengevat. Van de 17-jarigen had 34% een gaaf blijvend gebit. Er waren in 2017 nog mondgezondheidsverschillen tussen de sociaal-economische groepen waarbij de hoge sociaal-economische groep in het voordeel was. De mondgezondheid van de 17-jarigen was de afgelopen 6 jaar gestagneerd en lijkt op sommige indicatoren zelfs te verslechteren. Daarnaast is het slecht gesteld met de kennis over het tandheelkundige verzekeringsstelsel na de achttiende verjaardag. De conclusie is dat mondgezondheid van de 17-jarigen de afgelopen jaren niet is verbeterd. Deze trend dient te worden gevolgd door monitoringsonderzoek. Daarnaast dienen interventies ter verbetering van mondgezondheid, kennis en gedrag van adolescenten te worden opgezet en geëvalueerd.

In dit vijfde en laatste artikel in een reeks naar aanleiding van het Kies-voor-Tandenonderzoek 2017, worden de resultaten van de 23-jarigen gepresenteerd. Van de 23-jarigen had 21% een gaaf blijvend gebit. Er waren in 2017 nog mondgezondheidsverschillen tussen de sociaal-economische (SES) groepen waarbij de hoge SES-groep in het voordeel was. De mondgezondheid van de lage SES-groep laat de afgelopen 6 jaar enige verbetering zien terwijl dit bij de hoge SES-groep niet het geval is. Het preventieve tandheelkundig gedrag van 23-jarigen laat te wensen over en de kennis over het tandheelkundige verzekeringsstelsel is matig. De conclusie is dat de mondgezondheid van 23-jarigen deels is verbeterd, deels gestagneerd. Aangezien niet iedereen via een mondzorgverlener aan informatie over mondgezondheid en adequate mondverzorging zal (kunnen) komen, moet nagedacht worden over andere wegen om deze informatie aan hen te verschaffen. Om in het kader van de volksgezondheid ook trends in mondgezondheid en tandheelkundig preventief gedrag van (jong)volwassenen te kunnen volgen is monitoringsonderzoek van groot belang.

In dit derde artikel in een reeks van 5 naar aanleiding van het Kies-voor-Tandenonderzoek 2017, worden de resultaten van de 11-jarigen gepresenteerd. Het onderzoek werd uitgevoerd onder 11-jarigen die woonden in Alphen aan den Rijn, Gouda, Breda of Den Bosch en bestond uit het invullen van een vragenlijst, zowel door henzelf als door hun ouders, en het ondergaan van een klinisch mondonderzoek. Van de 11-jarigen had 61% een gaaf blijvend gebit. In 2011 was dit percentage 73%. Er waren in 2017 nog mondgezondheidsverschillen tussen de sociaal-economische groepen waarbij de hoge sociaal-economische groep in het voordeel was. De conclusie is dat de mondgezondheid van de 11-jarigen de afgelopen 6 jaar niet is verbeterd. Ondanks de lage prevalenties lijkt er een trend tot verslechtering te zijn. Interventies om het gebit gaaf te houden dienen bij risicogroepen vooral gericht te zijn op het verbeteren van gedrag en zelfzorg om cariës te voorkomen.

In dit vragenlijstonderzoek is de attitude van tandartsen en studenten tandheelkunde ten aanzien van het verlenen van mondzorg aan palliatieve patiënten bestudeerd. Daarnaast is onderzocht in hoeverre zij betrokken willen worden bij de zorg voor deze patiëntengroep. Uit de resultaten bleek dat beide onderzoeksgroepen relatief weinig affiniteit met palliatieve patiënten hadden. Toch vinden ze mondzorg bij deze groep over het algemeen belangrijk en zijn ze van mening dat tandartsen een rol kunnen spelen bij de levenskwaliteit. Een derde van beide onderzoeksgroepen wil echter zelden betrokken worden bij de mondzorg voor deze patiëntengroep. Daarnaast is ook een derde van de respondenten niet of niet erg bereid om palliatieve patiënten te bezoeken in een verpleeghuis of om huisbezoeken af te leggen. Tandartsen en studenten zijn zich bewust van het belang van mondzorg in de palliatieve levensfase, ze zien het echter (nog) niet zitten om hier zelf verantwoordelijk voor te zijn.

In dit vragenlijstonderzoek is de attitude van tandartsen en studenten tandheelkunde ten aanzien van het verlenen van mondzorg aan palliatieve patiënten bestudeerd. Daarnaast is onderzocht in hoeverre zij betrokken willen worden bij de zorg voor deze patiëntengroep. Uit de resultaten bleek dat beide onderzoeksgroepen relatief weinig affiniteit met palliatieve patiënten hadden. Toch vinden ze mondzorg bij deze groep over het algemeen belangrijk en zijn ze van mening dat tandartsen een rol kunnen spelen bij de levenskwaliteit. Een derde van beide onderzoeksgroepen wil echter zelden betrokken worden bij de mondzorg voor deze patiëntengroep. Daarnaast is ook een derde van de respondenten niet of niet erg bereid om palliatieve patiënten te bezoeken in een verpleeghuis of om huisbezoeken af te leggen. Tandartsen en studenten zijn zich bewust van het belang van mondzorg in de palliatieve levensfase, ze zien het echter (nog) niet zitten om hier zelf verantwoordelijk voor te zijn.

In dit vijfde en laatste artikel in een reeks naar aanleiding van het Kies-voor-Tandenonderzoek 2017, worden de resultaten van de 23-jarigen gepresenteerd. Van de 23-jarigen had 21% een gaaf blijvend gebit. Er waren in 2017 nog mondgezondheidsverschillen tussen de sociaal-economische (SES) groepen waarbij de hoge SES-groep in het voordeel was. De mondgezondheid van de lage SES-groep laat de afgelopen 6 jaar enige verbetering zien terwijl dit bij de hoge SES-groep niet het geval is. Het preventieve tandheelkundig gedrag van 23-jarigen laat te wensen over en de kennis over het tandheelkundige verzekeringsstelsel is matig. De conclusie is dat de mondgezondheid van 23-jarigen deels is verbeterd, deels gestagneerd. Aangezien niet iedereen via een mondzorgverlener aan informatie over mondgezondheid en adequate mondverzorging zal (kunnen) komen, moet nagedacht worden over andere wegen om deze informatie aan hen te verschaffen. Om in het kader van de volksgezondheid ook trends in mondgezondheid en tandheelkundig preventief gedrag van (jong)volwassenen te kunnen volgen is monitoringsonderzoek van groot belang.

Doel. Het ontwerpen van een nieuwe vragenlijst die betekenisvol leren kan meten binnen het speci-aal basisonderwijs. Achtergrond. De Nederlandse overheid geeft in haar kerndoelen aan dat betekenis een be-langrijke rol dient te spelen binnen het onderwijsaanbod. Betekenis gaat over de ruimte die leer-lingen krijgen om zelf vorm te geven aan de les en over de mate waarin ze actief bij de les betrok-ken worden. Leren krijgt betekenis wanneer er wordt samengewerkt en wanneer leerlingen ervaren dat persoonlijke motieven en interesses bij hun onderwijs worden betrokken. Dit geldt zowel voor het regulier onderwijs als voor het sbo. Elementen van betekenisvol leren zijn gebleken effectief te zijn voor leerlingen uit het sbo. Wanneer leerlingen met speciale onderwijsbehoeften actief bij het onderwijs betrokken worden en er helemaal in opgaan leren ze sneller. Het is van groot belang te achterhalen of deze betekenisvolheid ook wordt ervaren door leerlingen binnen het speciaal basis-onderwijs. Deelnemers, procedure, onderzoeksontwerp. Aan het onderzoek werkten vier scholen voor speciaal basisonderwijs mee uit Zuid-Holland. In samenwerking met zes onderwijsprofessio-nals die dagelijks werken met leerlingen uit het sbo is een nieuwe vragenlijst ontworpen. Deze lijst is tijdens een pilottest door dertien leerlingen van een groep 6/7 uit het sbo ingevuld en getest. Na de benodigde aanpassingen is de vragenlijst tijdens het surveyonderzoek afgenomen bij 114 leer-lingen waarna de gegevens zijn verwerkt in het softwareprogramma SPSS 24.0. Via een factorana-lyse en betrouwbaarheidsmeting werd duidelijk welke constructen naar voren kwamen in de vra-genlijst en welke van de 42 vragen geschikt zijn voor de definitieve versie van de vragenlijst bete-kenisvol leren voor het sbo, die ingezet kan worden in toekomstig onderzoek. Meetinstrumenten. In dit onderzoek is een bestaande vragenlijst benut, te weten de Beteke-nisvol Leren Onderwijzen Scan voor aanstaande leraren (Geldens, Popeijus, & Heijden, 2016). Kempel Onderzoekscentrum heeft de onderzoeker toestemming gegeven om deze vragenlijst te benutten in het huidige thesisonderzoek. Resultaten. Een nieuwe betrouwbare vragenlijst die betekenisvol leren meet in het sbo be-staat uit 27 vragen verdeeld over vier factoren: Waardevol leren, Collaboratief leren, Constructief leren en Gecontextualiseerd leren (zie bijlage 1). Conclusie. Alle scholen in Nederland, inclusief de scholen voor speciaal basisonderwijs, hebben de plicht om betekenisvol onderwijs te geven. Met de nieuwe vragenlijst betekenisvol leren voor het sbo, die in deze thesis tot stand is gekomen is het mogelijk de ervaren betekenisvolheid bij leerlingen uit het sbo te meten. Vier kenmerken van betekenisvol leren worden hierbij los van el-kaar gemeten: Waardevol leren, Collaboratief leren, Constructief leren en Gecontextualiseerd leren. Omdat bij het onderzoek slechts 114 leerlingen konden betrokken worden is een van de aanbeve-lingen die uit dit onderzoek naar voren komt, dat de vragenlijst wordt uitgezet bij een nog grotere groep leerlingen binnen het speciaal basisonderwijs. Ook is het nuttig de lijst beschikbaar te maken in digitale vorm. Dit komt ten goede aan de snelheid van onderzoek en aan de bruikbaarheid voor de leerlingen.

Het doel van dit onderzoek was de mondgezondheid van volwassenen, uitgedrukt in cariëservaring en parodontale behandelbehoefte te beschrijven. Het onderzoek bestond uit een klinisch mondonderzoek en het invullen van een vragenlijst en werd uitgevoerd onder 25- tot 74-jarigen die woonachtig waren in Den Bosch, gestratificeerd naar leeftijd en opleidingsniveau. De groep met een lage sociaal-economische status (SES) had meer door cariës aangedane gebitselementen, onderging minder uitgebreide tandheelkundige behandelingen en had meer parodontale behandelbehoefte dan de hoge SES-groep. Hiermee kan worden geconcludeerd dat ook in 2013 SES negatief was gecorreleerd aan diverse mondgezondheidsvariabelen. Men dient in overweging te nemen of dit geschetste beeld aan de verwachtingen voldoet die de Nederlandse samenleving voor ogen heeft.

Het doel van dit onderzoek was de mondgezondheid van volwassenen, uitgedrukt in cariëservaring en parodontale behandelbehoefte te beschrijven. Het onderzoek bestond uit een klinisch mondonderzoek en het invullen van een vragenlijst en werd uitgevoerd onder 25- tot 74-jarigen die woonachtig waren in Den Bosch, gestratificeerd naar leeftijd en opleidingsniveau. De groep met een lage sociaal-economische status (SES) had meer door cariës aangedane gebitselementen, onderging minder uitgebreide tandheelkundige behandelingen en had meer parodontale behandelbehoefte dan de hoge SES-groep. Hiermee kan worden geconcludeerd dat ook in 2013 SES negatief was gecorreleerd aan diverse mondgezondheidsvariabelen. Men dient in overweging te nemen of dit geschetste beeld aan de verwachtingen voldoet die de Nederlandse samenleving voor ogen heeft.

De ALPHA-NL is een korte papieren vragenlijst over allerlei niet-medische onderwerpen, die de zwangere invult en bespreekt met de verloskundige. De vragenlijst is ontwikkeld door TNO, samen met professionals1, op basis van de Canadese ALPHA (Antenatal Psychosocial Health Assessment).

In dit tweede artikel in een reeks van 5 naar aanleiding van het Kies-voor-Tandenonderzoek 2017, worden de resultaten van de 5-jarigen gepresenteerd. Het onderzoek werd uitgevoerd onder 5-jarigen die woonden in Alphen aan den Rijn, Gouda, Breda of Den Bosch en bestond uit het invullen van een vragenlijst en het ondergaan van een klinisch mondonderzoek. Van de 5-jarigen had 76% een gaaf melkgebit. Dit percentage was toegenomen ten opzichte van eerdere metingen. Bij kinderen met cariëservaring werd geen verandering gezien. Er waren in 2017 nog steeds mondgezondheidsverschillen tussen de sociaaleconomische groepen waarbij de hoge sociaal-economische groep in het voordeel was. Conclusie: de mondgezondheid van de 5-jarigen lijkt de goede kant op te gaan maar er is nog steeds een sociale gradiënt aanwezig en er is nog steeds ruimte voor verbetering. Interventies om het gebit gaaf te houden dienen bij risicogroepen vooral gericht te zijn op het verbeteren van gedrag en zelfzorg om cariës te voorkomen.

Deze studie was een eerste stap in de ontwikkeling van een betrouwbare en valide itemlijst die religie en spiritualiteit (R/S) meet langs meerdere dimensies en afgenomen kan worden om zicht te krijgen op de relatie tussen R/S en (herstel van) psychiatrische klachten, al dan niet in het kader van Routine Outcome Monitoring (ROM). Uitgaande van een multidimensionele operationalisering van R/S werden 70 items geselecteerd uit bestaande R/S vragenlijsten. Deze werden ingevuld door 366 klinische en non-klinische patiënten. Op basis van de resultaten van principale componentenanalyse, hiërarchische clusteranalyse, betrouwbaarheidsanalyses en analyses om verandergevoeligheid te meten werden de meest bruikbare R/S items geselecteerd. De uiteindelijke lijst omvat 14 items die verdeeld worden over drie schalen: geïnternaliseerde, positief gewaardeerde R/S, negatief ervaren R/S, en zoeken naar zin in het leven. Verdere validatie van deze lijst is noodzakelijk. Voor wetenschappelijk onderzoek kan een lijst met 20 items gebruikt worden. De relatie tussen de drie gevonden schalen en behandelresultaat is onderzocht, waarbij negatief ervaren R/S samenhing met een slechter behandelresultaat en sociale integratie een belangrijke mediator bleek in de relatie tussen R/S en behandelresultaat.

In 2017 heeft TNO in opdracht van Zorginstituut Nederland onderzoek uitgevoerd met als doel het schetsen van een actueel en representatief beeld van de mondgezondheid en het preventief tandheelkundig gedrag van 5-, 11-, 17- en 23-jarigen in Nederland en het vaststellen van eventuele veranderingen daarin sinds eerdere metingen. Omdat aanleiding, achtergrond, onderzoeksopzet, materiaal en methode identiek waren voor de 4 leeftijden en er in de beschouwing van de artikelen deels dezelfde punten aan de orde dienen te komen, worden in dit eerste van de serie van 5 artikelen, deze identieke en generieke zaken beschreven. Aangezien er in Nederland geen systeem bestaat om mondgezondheid structureel te bewaken zijn deze Kies-voor-Tandenonderzoeken van eminent belang om trends in mondgezondheid en preventief tandheelkundig gedrag bij jeugdigen te kunnen volgen gedurende een langere tijd. Zulke gegevens zijn onontbeerlijk om zinvol beleid omtrent mondgezondheid te kunnen formuleren. Voortgang van monitoringsonderzoek wordt daarom ten zeerste aanbevolen.

In de adolescentie, de leeftijdsperiode tussen de kinderjaren en de volwassenheid, nemen psychosociale problemen vaak toe. Dat kunnen emotionele problemen zijn zoals somberheid, maar ook gedragsproblemen of sociale problemen met leeftijdgenoten. Emotionele problemen zoals somberheid, zich terugtrekken of piekeren komen tijdens de adolescentie vaker bij meisjes voor dan bij jongens. Wat is de Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ)? De Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) is een korte vragenlijst waarmee psychosociale problemen bij jeugdigen gemeten kunnen worden. De SDQ kan gebruikt worden door de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) voor jeugdigen in de leeftijd van 3-17 jaar. De SDQ kent verschillende versies, namelijk een voor leerkrachten, een voor ouders en een voor de jeugdige zelf. Deze verschillende versies van de SDQ zijn te vinden op de website www.sdqinfo.com

De ALPHA-NL is een korte papieren vragenlijst over allerlei niet-medische onderwerpen, die de zwangere invult en bespreekt met de verloskundige. De vragenlijst is ontwikkeld door TNO, samen met professionals1, op basis van de Canadese ALPHA (Antenatal Psychosocial Health Assessment).

In dit tweede artikel in een reeks van 5 naar aanleiding van het Kies-voor-Tandenonderzoek 2017, worden de resultaten van de 5-jarigen gepresenteerd. Het onderzoek werd uitgevoerd onder 5-jarigen die woonden in Alphen aan den Rijn, Gouda, Breda of Den Bosch en bestond uit het invullen van een vragenlijst en het ondergaan van een klinisch mondonderzoek. Van de 5-jarigen had 76% een gaaf melkgebit. Dit percentage was toegenomen ten opzichte van eerdere metingen. Bij kinderen met cariëservaring werd geen verandering gezien. Er waren in 2017 nog steeds mondgezondheidsverschillen tussen de sociaaleconomische groepen waarbij de hoge sociaal-economische groep in het voordeel was. Conclusie: de mondgezondheid van de 5-jarigen lijkt de goede kant op te gaan maar er is nog steeds een sociale gradiënt aanwezig en er is nog steeds ruimte voor verbetering. Interventies om het gebit gaaf te houden dienen bij risicogroepen vooral gericht te zijn op het verbeteren van gedrag en zelfzorg om cariës te voorkomen.

In de adolescentie, de leeftijdsperiode tussen de kinderjaren en de volwassenheid, nemen psychosociale problemen vaak toe. Dat kunnen emotionele problemen zijn zoals somberheid, maar ook gedragsproblemen of sociale problemen met leeftijdgenoten. Emotionele problemen zoals somberheid, zich terugtrekken of piekeren komen tijdens de adolescentie vaker bij meisjes voor dan bij jongens. Wat is de Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ)? De Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) is een korte vragenlijst waarmee psychosociale problemen bij jeugdigen gemeten kunnen worden. De SDQ kan gebruikt worden door de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) voor jeugdigen in de leeftijd van 3-17 jaar. De SDQ kent verschillende versies, namelijk een voor leerkrachten, een voor ouders en een voor de jeugdige zelf. Deze verschillende versies van de SDQ zijn te vinden op de website www.sdqinfo.com

In 2017 heeft TNO in opdracht van Zorginstituut Nederland onderzoek uitgevoerd met als doel het schetsen van een actueel en representatief beeld van de mondgezondheid en het preventief tandheelkundig gedrag van 5-, 11-, 17- en 23-jarigen in Nederland en het vaststellen van eventuele veranderingen daarin sinds eerdere metingen. Omdat aanleiding, achtergrond, onderzoeksopzet, materiaal en methode identiek waren voor de 4 leeftijden en er in de beschouwing van de artikelen deels dezelfde punten aan de orde dienen te komen, worden in dit eerste van de serie van 5 artikelen, deze identieke en generieke zaken beschreven. Aangezien er in Nederland geen systeem bestaat om mondgezondheid structureel te bewaken zijn deze Kies-voor-Tandenonderzoeken van eminent belang om trends in mondgezondheid en preventief tandheelkundig gedrag bij jeugdigen te kunnen volgen gedurende een langere tijd. Zulke gegevens zijn onontbeerlijk om zinvol beleid omtrent mondgezondheid te kunnen formuleren. Voortgang van monitoringsonderzoek wordt daarom ten zeerste aanbevolen.

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft het RIVM gevraagd een instrument te ontwikkelen waarmee het mogelijk is te peilen hoe veilig omwonenden van chemische industrie zich voelen. In een pilot is de eerste opzet van het instrument ontwikkeld en getest in twee steden? één met veel chemische industrie in de omgeving (Zaandam), en één met enkele chemiebedrijven in de stad (Deventer). Het belangrijkste doel van dit onderzoek is het ontwikkelen van een nieuw instrument. Het ontwikkelde instrument bestaat uit een vragenlijst die inzicht geeft in hoe veilig omwonenden activiteiten met gevaarlijke stoffen ervaren. De antwoorden maken ook duidelijk welke factoren samenhangen met hun veiligheidsbeleving. De vragenlijst blijkt geschikt te zijn om veiligheidsbeleving te meten en kan periodiek worden ingezet om trends te kunnen waarnemen. Ook doet het RIVM concrete suggesties om de vragenlijst te verbeteren, zoals het aanpassen van de volgorde van de vragenlijst. Daarnaast moet een effectieve werkwijze worden gekozen om voldoende representatieve deelnemers te werven. Naast de ontwikkelde methode bevat dit rapport ook een enkele inhoudelijke opbrengsten van de pilot. Omdat de deelnemers aan de pilot de inwoners van de twee steden onvoldoende weerspiegelden, zijn de inhoudelijke opbrengsten van de pilot indicatief. Uit dit onderzoek blijkt dat deelnemers uit de stad met enkele chemiebedrijven de veiligheid positiever beleven dan deelnemers uit de stad die nabij veel chemische industrie ligt. De factor die het meest samenhangt met de veiligheidsbeleving is de mate waarin mensen positief zijn over de omgeving waarin zij wonen. Hoe positiever mensen hun woonomgeving ervaren hoe positiever de veiligheidsbeleving en andersom. Ook de mate waarin mensen erop vertrouwen dat overheden en bedrijven een ongeval kunnen voorkómen, hangt samen met de veiligheidsbeleving. Hoe groter dit vertrouwen, hoe groter de veiligheidsbeleving en andersom. Hetzelfde geldt voor het vertrouwen of hulpdiensten in staat zijn de gevolgen van een ongeval met gevaarlijke stoffen te beperken. Tot slot voelen mensen zich ook veiliger als ze erop vertrouwen dat zij zelf de gevolgen van een mogelijk ongeval kunnen beperken.