Search

In deze webpresentatie gaan deskundigen Mirabella Mulder, Jeroen Langeveld en Ellen van Voorthuizen dieper in op het verwijderen van medicijnresten en andere organische microverontreinigingen uit afvalwater. Ook geven ze handvatten voor de behandelingstechnieken die je daarvoor kunt gebruiken. Datum: 9 april 2020.

De belangrijkste bronnen van methaanemissie in een rioolwaterzuivering met slibgisting bleken de slibopslagtanks ná gisting te zijn. Dit vormde de aanleiding voor STOWA voor een onderzoek naar de mogelijkheden om deze emissie te inventariseren en te reduceren. Met een theoretisch model kan voor in serie geschakelde tanks een eerste inschatting worden gemaakt van de methaanemissie uit de slibopslagtanks ná gisting. Metingen in de praktijk zijn nodig om de werkelijke bijdrage van de methaanemissie aan de CO2-voetafdruk vast te stellen. Aangetoond is dat haalbare maatregelen beschikbaar zijn om de emissie van methaan ná de gisting te reduceren.

Uit onderzoek is gebleken dat de bijdrage van de uitstoot van methaan en lachgas aan de CO2-voetafdruk van een rioolwaterzuivering niet te verwaarlozen is. De belangrijkste bronnen van methaanemissie bleken de slibopslagtanks te zijn ná de gisting. Dit vormde de aanleiding voor Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA) om voor methaan een onderzoek op te zetten naar de mogelijkheden om deze emissie te inventariseren en te reduceren. Met een theoretisch model kan voor in serie geschakelde tanks een eerste inschatting worden gemaakt van de emissie van methaan uit de slibopslagtanks ná de gisting. Metingen in de praktijk moet uitgevoerd worden om de werkelijke bijdrage van de methaanemissie aan de CO2-voetafdruk van een zuivering vast te stellen. Aangetoond is dat technisch en financieel haalbare maatregelen beschikbaar zijn om de emissie van methaan ná de gisting te reduceren.

In 2010 zijn in H2O de resultaten besproken van het Nederlandse onderzoek naar emissie van broeikasgassen vanuit rwzi's. Tegelijkertijd met het Nederlandse onderzoek zijn ook in Australië, de Verenigde Staten en Frankrijk onderzoeken uitgevoerd naar de emissie van broeikasgassen vanuit riolering en zuiveringen. De resultaten van deze vier onderzoeken zijn gebundeld in een 'State of Science Report van de Global Coalition (GWRC)'. Door het bundelen van de resultaten is het inzicht in de vorming en emissie van methaan en lachgas vanuit riolering en zuivering vergroot. Dit heeft onder andere geleid tot een tabel waarmee het risico op lachgasemissie op een rwzi kan worden ingeschat aan de hand van een aantal proceskenmerken. Verder blijkt de vorming en emissie van methaan vanuit de riolering substantieel is.

De rioolwaterzuiveringsinstallatie Renkum van Waterschap Vallei & Eem en de zuivering van de papierfabriek van Norske Skog Parenco (NSP) liggen naast elkaar. Dit biedt mogelijkheden om de activiteiten op het gebied van afvalwater én slibbehandeling te combineren. De overcapaciteit in de water- en sliblijn op beide locaties vormde de aanleiding om die te toetsen op technologische en financiële haalbaarheid. Op het gebied van energie gaat het om het concentreren van de afvalwaterbehandeling op één locatie en het benutten van restwarmte. Andere mogelijkheden zijn het verbeteren van de effluentkwaliteit van de rwzi Renkum en het niet of minder hoeven doseren van chemicaliën bij de zuivering van het afvalwater van NSP. Bij het concentreren van de afvalwaterbehandeling op één locatie is het mogelijk een energieoverschot te creëren. De restwarmte kan worden ingezet om het aardgasverbruik bij de slibverbranding van NSP of de slibafzetkosten van Waterschap Vallei & Eem te reduceren.

In deze presentatie gaat Ellen van Voorthuizen, van Royal Haskoning, in op de emissie van broeikasgassen vanuit rwzi's aan de ene kant met energie aan de andere kant, en hoe de balans in beide te vinden is. De presentatie werd gehouden tijdens het jaarlijkse STOWA Afvalwaterketensymposium van 22 mei 2012 met belangrijke ontwikkelingen op het gebied van riolering en afvalwaterzuivering.

Recent werden in een artikel in H2O (2011, nr. 5, p. 53-54) op basis van de kennis van schuimvorming in de levensmiddelentechnologie aanbevelingen gedaan voor de opzet van praktijkonderzoek naar schuimvorming in slibgistingstanks. In dit artikel worden de resultaten besproken van onderzoek, dat is uitgevoerd in opdracht van STOWA, naar de oorzaken van schuimvorming op zes praktijkinstallaties. Doel was om tot een protocol te komen voor het voorkomen of bestrijden van schuimvorming. Het onderzoek heeft aangetoond dat elke slibgistingstank de potentie heeft tot schuimvorming; een eenduidige oorzaak hiervoor werd niet gevonden. Verder is aangetoond dat een hoge schuimpotentie van het slib in de gisting niet altijd leidt tot schuimproblemen in de praktijk. Problemen met schuim kunnen grotendeels worden beheerst door een goede afvoer van slib en schuim of door voldoende ruimte in de tank te houden voor schuim.

De aanleiding voor het onderzoek naar de emissie van broeikasgassen van rioolwaterzuiveringsinstallaties was rond 2007 het in te vullen duurzaamheidsbeleid van de waterschappen. Hieraan is de jaren daarna verder invulling gegeven met de ondertekening van het MJA-3 convenant in juli 2008 en recent (april 2010) het klimaatakkoord. Het MJA-3 convenant is gericht op de reductie van het energieverbruik. Het klimaatakkoord richt zich op een reductie van de emissie van broeikasgassen vanuit rwzi's. In het hier beschreven onderzoek is de emissie van methaan en lachgas op drie zuiveringen bepaald, waarbij de emissie van lachgas gedurende een week continu is gemeten en de emissie van methaan is bepaald aan de hand van steekmonsters.

Het gebruik van MBR-technologie voor de zuivering van communaal afvalwater heeft zich de afgelopen tien jaar sterk ontwikkeld in binnen- en buitenland. In Nederland is in 2000 door de waterschappen en de STOWA een onderzoeksprogramma ontwikkeld voor het implementeren van MBR-technologie voor de zuivering van communaal afvalwater. Het is uitgevoerd samen met waterschappen, adviesbureaus, leveranciers en onderzoeksinstellingen. Het doel van het programma is om inzicht te krijgen in het functioneren van een membraanbioreactor onder Nederlandse condities waarbij strenge eisen worden gesteld aan de stikstof-, fosfaat- en CZV-concentraties in het effluent. Een aantal punten in het ontwerp en het beheer van een membraan(bio)reactor vraagt nog om verbeteringen, zo blijkt uit onderstaande samenvatting