Search

Proljetne repičine pipe (mala repičina pipa i velika repičina pipa) prvi su štetnici uljane repice u proljeće koji mogu nanijeti znatne štete. Vrijeme pojave odraslih oblika proljetnih repičinih pipa i njihova migracija u ozimoj uljanoj repici, kao i pojava ženka u ukupnoj populaciji štetnika, povezani su s optimalnim rokom suzbijanja štetnika. Tijekom četiri godine istraživanja na šest lokaliteta praćena je dinamika populacije proljetnih repičinih pipa i udio ženka u ukupnoj populaciji (seksualni indeks) uporabom žute posude. Nakon uzorkovanja su prema morfološkim obilježjima identificirane obje vrste. Spolovi su identificirani prema morfološkim oznakama na srednjim i zadnjim nogama mužjaka. Velike repičine pipe i male repičine pipe pojavljuju se u različito vrijeme. Pojava ženka i udio ženka u ukupnoj se populaciji razlikuje između dvije vrste, što zahtjeva promišljen pristup suzbijanju., Stem mining weevils (cabbage and rape stem weevil) are the first pests of oilseed rape in the spring that can cause significant damage. The time of occurrence of adult forms of stem weevils and their migration into winter oilseed rape fields as well as the appearance of females in the total pest population are related to the optimal time of pest control. During the four years of research at six locations, the dynamics of the stem weevil’s population and the ratio of females in the total population (sexual index) were monitored using a yellow water traps. After sampling, both species were identified by morphological characteristics. The sexes were identified by morphological markings on the middle and hind legs of the males. The time of occurrence of rape and cabbage stem weevil is different. The occurrence of females and the ratio of females in the total population differ between the two species which requires a thoughtful approach to pest control.

The effects of insecticides that are commonly used for conventional and integrated oilseed rape (OSR) management on ground beetles were studied. Monitoring of harmful species showed that only insecticides intended against Ceutorhynchus napi should be applied. There were no differences in beetle numbers and phenology of settling of C. napi in the OSR fields that received different management practices. The type of OSR management has a primary and significant impact on ground beetles abundance. Early in the spring, ground beetles settled more massively on the non-tilled OSR field with abundant weed cover and mulch on soil surface. However, there were no significant differences in species richness between the OSR fields managed differently. A total of 22 species were recorded. Early in the spring, the granivorous ground beetles Amara aenea (47.3%) and Harpalus distinguendus (32.5%) were dominant. When insecticides were applied, immigration of ground beetles began, so that their adverse effect was minimal. In both management systems the number of ground beetles and their diversity increased after spraying. In conclusion, no significant harmful effects of the insecticides on ground beetles were detected in OSR fields managed in two different ways. Ispitivan je efekat insekticida u konvencionalnoj i integralnoj proizvodnji i zaštiti uljane repice. Monitoring štetnih vrsta je pokazao da se insekticidi moraju primeniti samo u suzbijanju Ceutorhynchus napi. Brojnost imaga i fenologija naseljavanja C. napi se nije razlikovala na različitim poljima uljane repice. Pokazalo se da način gajenja uljane repice ima primarni uticaj na brojnost karabida jer su se one u značajno različitom broju naselile na različito gajenim poljima uljane repice. Rano u proleće, karabide su u najvećem broju naselile neorano polje pokriveno korovima i malčom od slame. Međutim, nije bilo značajnih razlika u bogatstvu vrsta koje su naselile ova dva polja uljane repice. Ukupno je registrovano 22 vrste karabida. U rano proleće dominantne su granivorne vrste Amara aenea (47.3%) i Harpalus distinguendus (32.5%). U vreme kada su primenjeni insekticidi, počinjala je imigracija karabida tako da je njihova brojnost bila mala a stoga je i štetni efekat insekticida bio minimalan. Posle prskanja je došlo do porasta broja karabida i njihovog diverziteta na oba polja sa različitim načinom gajenja. Na osnovu toga se može zaključiti da nema značajnog štetnog delovanja insekticida na karabide kada se suzbija C. napi u poljima uljane repice u konvencionalnoj i integralnoj proizvodnji.

Ispitivanje bionomije male repičine pipe (Ceutorhynchus pallidactylus) i velike repičine pipe (Ceutorhynchus napi) obavljeno je na dva lokaliteta u Bačkoj, Vojvodina, Srbija. Jedan od lokaliteta, Rimski šančevi, nalazi se u južnom delu, a drugi, Crvenka, u centralnom delu Bačke. Brojnost vrsta je praćena upotrebom metoda žutih lovnih posuda (Merikovi sudovi), sakupljanjem kečerom i vizuelnim pregledom, tokom sezona 2011-2013. Najefikasnija je bila metoda žutih lovnih posuda sa 73% od ukupno uhvaćenih jedinki. Na drugom mestu je metoda izlovljavanja kečerom (17,5%) a na trećem vizuelna metoda (9,5%). Ukupno je uhvaćeno 1007 jedinki od kojih 530 na lokalitetu Rimski šančevi (285 jedinki male repičine pipe i 245 jedinki velike repičine pipe) i 477 jedinki na lokalitetu Crvenka (117 jedinki male repičine pipe i 360 jedinki velike repičine pipe). Mala repičina pipa je bila brojnija na lokalitetu Rimski šančevi dok je na lokalitetu Crvenka brojnija bila velika repičina pipa. Mužjaci i ženke obe vrste su se javljali skoro u isto vreme. Seksualni indeks je iznosio približno 1:1 sa variranjima u odnosu na lokalitet i godinu. Utvrđen je početak aktivnosti, maksimalna brojnost odraslih jedinki kao i završetak aktivnosti na oba lokaliteta tokom svake godine praćenja. Početak aktivnosti, za obe vrste, je uglavnom sredinom marta a maksimum leta krajem marta i početkom aprila. U drugoj polovini aprila brojnost opada. Zabeležena je sporadična pojava jedinki nove generacije krajem maja i početkom juna meseca. Uticaj larvi male i velike repičine pipe na biljke uljane repice ispitivan je u izolacionim kavezima tokom 2012. i 2013. godine u varijantama sa različitim brojem jedinki svake vrste pojedinačno i kombinovano. Iako su postojale statistički značajne razlike (P˂0,05) između varijanti za parametre visina biljaka i visina prve bočne grane, nisu uočene pravilnosti u vezi sa uticajem konkretne varijante na date parametre. Broj oštećenih listova bio je najveći kod varijante sa jednom malom repičinom pipom na svakih pet biljaka uljane repice (MRP 1/5) a nešto manji u varijantama sa jednom malom repičinom pipom na svakih osam biljaka uljane repice (MRP 1/8) i obe vrste na svakih pet biljaka (VRP+MRP 1/5)... Investigation on cabbage stem weevil (Ceutorhynchus pallidactylus) and rape stem weevil (Ceutorhynchus napi) bionomy was done on two sites in Vojvodina province, Serbia. One of them, Rimski šančevi, is located in the southern part, and the other, Crvenka, in the central part of Bačka region. The species were monitored from 2011 to 2013 using yellow water traps method (Moericke dishes), sweep netting and visual method. The yellow water trap method was the most efficient, yielding 73% of the total collected specimens, followed by the sweeping method, with 17.5% of sampled specimens, while the visual method gave the poorest results with 9.5% of specimens. In total, 1007 specimens were collected, 530 of which at Rimski šančevi (285 cabbage stem weevil specimens and 245 rape stem weevil specimens) and 477 at Crvenka (117 cabbage stem weevil specimens and 360 rape stem weevil specimens). The cabbage stem weevil was more abundant at Rimski šančevi while the situation was inverted in Crvenka where rape stem weevil was more common species. Males and females appeared synchronically at both localities. The sex ratio was approximately 1:1, with variations between sites and year. The beginning and the end of the flight period, as well as its maximum, were determined for the two species in both sites during every year. Both species usually resume their feeding activities starting from the middle of March, while maximum flight usually occurs at the beginning of April. In the second half of April activity declined. The occurrence of the new generation was recorded in the second half of May and beginning of June. The potential harmfulness of both species to oilseed rape was estimated using isolation cages during 2012 and 2013 with different combinations of both species. Although there were significant statistical differences (P˂0.05) between variants for plant height and first lateral raceme height parameters, no specific correlation with certain variant was obtained. The highest mean number of damaged leafs was recorded in cages with one cabbage stem weevil on five plants (CSW 1/5).

Uljana repica u Hrvatskoj uzgaja se na oko 23 000 ha. Porastom površina na kojima se uzgaja proporcionalno se povećava i broj štetnika koji ju napadaju. U Hrvatskoj se najčešće uzgaja kao ozima kultura te se zbog toga štetnici javljaju tijekom jesenskog i proljetnog dijela vegetacije uljane repice. Velika repičina pipa uz malu repičinu pipu pripada kompleksu štetnika pod nazivom proljetne repičine pipe. Ove dvije vrste bitno se razlikuju prema morfologiji i biologiji, ali i prema štetama koje čine te je zbog toga netočno navoditi ih kao kompleks štetnika. Velika repičina pipa štetnija je od male repičine pipe zbog jačeg intenziteta ishrane. Od početka ožujka do sredine lipnja 2015. istraživanje dinamike populacije i seksualnog indeksa velike repičine pipe provedeno je na lokalitetu Šašinovec uz pomoću žutih lovnih posuda tvrtke Syngenta. Uzorci su uzimani prosječno jednom tjedno. Odrasli oblici velike repičine pipe kao i mužjaci i ženke izdvajani su prema morfološkim značajkama. Odrasli oblici velike repičine pipe pojavljuju se od fenofaze početka formiranja postranih izboja (BBCH 20 – 21) do fenofaze kada su sve komuške zrele, a sjeme je tamno i čvrsto (BBCH 90). Pojava mužjaka i ženki odraslih oblika velike repičine pipe bila je istovremena, a u početku migracije brojnost ženki veća je nego brojnost mužjaka. S obzirom na dinamiku i gustoću populacije te seksualni indeks moguće je odradit optimalan rok tretiranja i pravovremeno primijeniti odgovarajući insekticid.

Velika repičina pipa (Ceutorhynchus napi Gyllenhal, 1837) i mala repičina pipa (Ceutorhynchus pallidactylus Marsham, 1802) postaju sve značajniji štetnici u usjevima uljane repice (Brassica napus L. ssp. oleifera). Biologija i ekologija velike i male repičine pipe vrlo su slične pa se često navode kao kompleks štetnika, ali njihovi životni ciklusi se ipak razlikuju što uvjetuje i različit pristup suzbijanju. Cilj ovog rada je odrediti seksualni indeks velike i male repičine pipe te utvrditi fertilitet ženki obje vrste, a temeljem dobivenih rezultata moći će se utvrditi trenutak u kojem ženke nose zrela jaja te na taj način odrediti optimalni rok primjene insekticida. Istraživanje je provodeno 2016. godine na lokalitetu Šašinovec u razdoblju od početka veljače do kraja svibnja. Dinamika populacije odraslih oblika pratila se pomoću žutih posuda, a uzorci su uzimani prosječno dva puta tjedno. Odrasli oblici velike repičine pipe javili su se u značajno većem broju u odnosu na odrasle oblike male repičine pipe, a prva pojava ženki kod obje vrste, zabilježena je tri tjedna nakon prve pojave mužjaka. Prve ženke sa zrelim jajima u trbušnoj šuljini, kod obje vrste, javljaju se početkom travnja, u fenofazi početka cvatnje uljane repice (BBCH 60 – 62). Postotak mužjaka, kod obje vrste, bio je veći od ženki, ali bez značajne razlike. Populacija oba štetnika bila je vrlo niska te nije bilo potrebe za primjenom insekticida jer prag odluke nije prijeđen.