Search

XVI. yüzyıl tahrir defterleri temel alınarak hazırlanan çalışmamızda Alaiye, Hamid ve Teke sancaklarının yerleşme ve nüfus yapıları hakkında yorum ve değerlendirme yapılmıştır. Alaiye, Hamid ve Teke sancaklarının yerleşme ve nüfus yapısı açısından çeşitli benzerlikler ve farklılıklar içermektedir. Bu sebeple üç sancağın birlikte ele alınması ve birbirleriyle kıyaslanarak çıkan sonuçların aktarılması çalışmamızın özgünlüğü açısından önem arz etmektedir. Çalışmamızda; Alaiye, Hamid ve Teke sancakları `yerleşme` ve `nüfus` başlıkları altında ele alınmış, alt başlıklarda ise şehirler, köyler ve mezralar hem kendi içlerinde hem de diğer sancaklarla mukayeseli olarak incelenmiştir. Coğrafi konum olarak birbirine sınır olan bu üç sancak gerek nüfus gerek de yerleşim açısından birbirlerine etki etmiş, olumlu ya da olumsuz etkiler tez içerisinde incelenmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler : Osmanlı Devleti, 16. Yüzyıl, Tahrir defterleri, Sancak, Alaiye With this study prepared based on the Tahrir registers of 16th century, it has been tried to interpret about the structures of settlement and population of Alaiye, Hamid and Teke sanjak. Presence of inter-commonalities and differences in both settlement and structure of population between Alaiye, Hamid and Teke sanjak is important to cite the theme by considering and comparing those sanjak together. In this study; Alaiye, Hamid and Teke sanjak are addressed under the titles `settlement` and `population`. Cities, villages and fields under sub titles have been analyzed along with the comparison of both each other and the other sanjak. Those three sanjak which are neighbor as geographical position, affected each other in respect of either settlement or population. These positive or negative affects analyzed in this thesis.Key Words : Ottoman Empire, 16th century, Tahrir registers, sanjak, Alaiye,Hamid, Teke 178

Ahidname defterleri, Osmanlı Devleti tarafından yabancı ülkelere verilen ahidnamelerin ve bu ahidnamelerin uygulamalarını yansıtan hükümlerin kaydedildiği defterlerdir. Tespitlerimize göre ahidname defterleri ile ilgili sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu alandaki çalışmaların sınırlı olması bizi daha önce müstakil olarak çalışılmayan Lehistan Ahidname Defteri'ni incelemeye yöneltmiştir. Çalışmamız, 55/1 numaralı Lehistan Ahidname Defteri'nin transkripsiyon ve değerlendirilmesinden oluşmaktadır. Defterde 6 ahidnâme, 3 suret, 1 tercüme kağıdı ve 100 hüküm kaydı yer almaktadır.51/1 numaralı Lehistan Ahidname Defteri'ne göre; ahidnameler ticaretin düzenlenmesi ve devamlılığının sağlanması, ticaret esnasında güvenliğin oluşturulması ve sınır güvenliği için yapılan anlaşmalardır. Defterde geçen 6 tane ahidnamede bu konular açık bir şekilde ifade edilmiştir. Ahidnamelerdeki maddelerin uygulanması hususunda Osmanlı Devleti çok titiz davranmıştır. Bundan dolayı ahidnamede yer alan her bir maddenin sorunsuz bir şekilde yerine getirilmesi için görevlilere ayrı ayrı hükümler göndermiştir. Çalışmamız Osmanlı Devleti'nin diplomasi tarihi kaynakları arasında yer alan ahidname defterlerini anlamaya katkı yapmayı amaçlamaktadır.Anahtar kelimeler: Osmanlı Devleti, Lehistan, ahidname, ahidname defteri, hüküm. The treaty registers are ones in which the treaties given by the Ottoman State to foreign countries and the decrees reflecting the applications of these treaties were recorded. According to our studies, there have existed a limited number of works related to the treaty registers. The fact that the works were limited directed us to examiner the treaty register of Poland which was not worked as an individual study before. Our study consists of the transcription of the treaty register of Poland with the number of 55/1 and its evaluation. There are 6 treaties, 3 copies of decrees, 1 translation of a treaty and 100 decrees in the register.According to the treaty register of Poland with the number of 55/1, the treaties are the pacts done for organizing the commerce and providing its durability, being formed of security in commercial actions and security of boundary. These topics are written clearly in the 6 treaties existing in the register. The Ottoman State became meticulous in applying the articles of the treaties. Therefore, it sent separate orders to officials so that each article in the treaties was put into practice free of problems.Our thesis aims to contribute to understanding the treaty registers being among sources for the diplomatic history of the Ottoman State.Key words: the Ottoman State, Poland, treaty, treaty register, decree. 172